S i n a a r s i

S i n a a r s i S i n a a r s i

28.07.2013 Views

26 3. stereotipebi sakuTari da sxva jgufebis mimarT; 4. Sexedulebebi jgufebs Soris Zalauflebisa da socialuri statusis gadanawilebis Sesaxeb. 5. sxvadasxva jgufebis mier qarTuli enis mimarT damokidebuleba. kvlevis Sedegad gamoikveTa, rom raionSi mosaxle jgufebi ar icnoben an TiTqmis ar icnoben sxva jgufebis wes-Cveulebebs da tradiciebs. gansakuTrebiT es exeba aWarlebisa da svanebis qvejgufebs. am qvejgufebis Sesaxeb msjeloben zedapiruli, formaluri niSnebisa an erTxel nanaxi qcevis an momxdari ambis STabeWdilebis zegavleniT. socialuri distancia aq tradiciulad mosaxle eTnikur jgufebs Soris zomieria. semantikur doneze igi vlindeba keTilmezoblobaSi, zomier pirovnul urTierTobebSi, Wirsa da lxinSi urTierTmxardaWeris SesaZleblobebSi. rac Seexeba urTierTobebs e.w. axal da Zvel mosaxleebs Soris, isini meti daZabulobiT xasiaTdeba. didia socialuri distancia somxebsa da aWarlebs Soris, aseve _ somxebsa da svanebs Soris. SeiZleba iTqvas, rom Sefasebis skalaze am jgufebs Soris socialuri distancia maqsimaluri quliT Sefasda da igi absolutur miuReblobaSi vlindeba. am sakiTxze gamonaTqvamebi aseTia: `garda mosulebisa, Cven yvelasTan vurTierTobT, Tu Wiri gvaqvs, an lxini an ubralod saqme...~ ekomigrantebi (svanebi da aWarlebi) kvlevaSi monawile somxebisTvis sruliad miuRebelni aRmoCndnen. miuRebloba gamovlinda maT mimarT rogorc mezoblobis, aseve saqmiani urTierTobebis da, miT umetes, bilingvuri ganaTleba, #1, 2010 soflis saqmeebis gadawyvetaSi maTi CarTulobis doneze. aSkaraa, rom miuReblobis safuZvels undobloba warmoadgens, romelic am jgufebisagan fsiqologiuri, socialuri da fizikuri safrTxis gancdiTY aris ganpirobebuli. `svanebi ar momwons, Zalian cudad iqceodnen. ambobdnen, es Cveni miwaa da Tqven wadiT, Cxubic iyo, kacic mokles. aWarlebi Turqebi arian. eg ra qarTvelebia, marto ena aqvT qarTuli. Turqebi rom dagvesxnen, egeni pirvelebi uRalateben saqar- Tvelos. eg ra xalxia. berZnebis saxlebSi ZaliT Sedian da xatebs wvaven, saxlidan agdeben. maTTan ra saerTo gvaqvs...~ – ase axasiaTebs erT-erTi somexi svanebsa da aWarlebs. msgavsi suraTi gamovlinda berZnebis mxridan aWarlebisadmi da svanebisadmi damokidebulebaSi. svanebis stereotipi ukavSirdeba sizarmaces, arakeTilsindiserebas, safrTxes. ai ras ambobs berZeni qali iq mosaxle svanebze: `aq saxlebi aris da eseni ise Semodian, arc muSaoba undaT, arc araferi. raT minda eseTi xalxi Cem sofelSi?! Tu arc qurdoba icis, kide ho, daveTanxmebi... ki arian qristianebi, cota rom arian, araferia, magram bevri erTad ukve cudi gaxdebian CvenTvis. ise TiTo-TiTos ara uWirs. svanebma iq mokles, aq mokles, Cveni adgilobrivi...~. respondenti aWarlebsac axasiaTebs da maT mimarT kidev ufro met miuReblobas avlens: `ai, aWarlebi ar SemouSvi, me skolaSi vmuSaobdi da aba, es musulmanebi rad minda? magaT azerbaijanlebiviT musulmanuri `vera~ aqvT. Cven unda Tqveni eklesia meCeTad gadavakeToTo, ase Tqves aWarlebmao – bavSvebma miTxres. Cveni sasaflao im eklesiis ezoSia da aba rogor SeiZleba es!~.

ilingvuri ganaTleba, #1, 2010 religiur niadagze aRmocenebul miuReblobaze metyvelebs sxva berZeni respondentis sityvebic: `aWarlebma Seuracyves Cveni siwmindeebi... Sevidnen Cvens saxlebSi (igulisxmeba mitovebuli saxlebi) gadmoyares Cveni xatebi da `nadrugalis~. masalidan Cans, rom somxebisa da berZnebis didi nawilisTvis e.w. ekomigrantebi aRiqmebian, rogorc safrTxis Semcveli jgufebi, romlebic moicaven rogorc fizikur, aseve materialur da religiur safrTxesac. Tumca, socialuri distancia da miuRebloba aWarlis mimarT gacilebiT ufro didia, vidre – svanis mimarT. am daskvnas kidev ufro amyarebs berZeni respondentis Semdegi sityvebi: `Camosulebi rom arian, unda moridebuli iyvnen, mosuli unda iyos wynari. icodes, rom Camosulia. ra, me rom wavide svaneTSi, miwas, nakveTs momcemen?! arc iq da arc aRsarvarSi (soflis saxeli) ar momcemen. iq meCeTi aiSenes. im meCeTSi adgilobrivi azerbaijanlebi ar dadian, ar Sedian da aWarlebi ki dadian, sxva tipis xalxia egeni.~ sxva berZeni respondenti Semdegi sityvebiT gamoxatavs Tavis damokidebulebas: `svanebs da aWarlebs me ubralod qarTul enaze molaparaked vTvli, Torem ise egeni ar mimaCnia qarTvelebad, Tumca me mainc svanebi ufro meaxloeba, erTi rwmena gvaqvs.~ aq mosaxle somxebisTvis aseve miuRebelia e.w. ekomigrantebis (aWarlebis da svanebis) monawileoba soflis saWirboroto sakiTxebis gadawyvetaSi da, saerTod, soflisa da raionis marTvaSi. savele kvlevebi cxadyofs, rom sakvlev jgufebSi Camoyalibebulia mkveTrad diferencirebuli eTnikuri stereotipebi. amasTan, sakuTari 27 jgufis stereotipebSi ufro metad kognituri nawili gamodis wina planze, xolo sxva jgufebis stereotipebSi ki wamyvania emociur- SefasebiTi nawili. es gansakuTrebiT kargad Cans svanebisa da aWarlebis heterostereotipebSi. sainteresoa isic, rom am etapze yvelaze misaRebi jgufi somxebisTvis berZnebi arian. es vlindeba maT mimarT maRali ndobis xarisxis gamovlenaSi rogorc ubralo adamianuri urTierTobebis, aseve fizikuri da ekonomikuri usafrTxoebis gancdis donezec (safrTxis momcveli ar aris arc ekonomikurad da arc religiurad). ganxorcielebuli kvlevis monacemTa analizma gamoavlina regionSi arsebuli jgufTaSorisi (somexi, azerbaijaneli, berZeni, aWareli, svani) urTierTobebis specifika da maTi fsiqologiuri safuZvlis ganmsazRvreli meqanizmi. aRsaniSnavia, rom regionSi gamovlenil jgufTaSoris damokidebulebebsa da ganwyobebs mravalmxrivi da mravalSriani motivaciuri faqtorebi ganapirobebs. iseve, rogorc sxva polieTnikur da multireligiur sazogadoebaSi, aqac, eTnikur jgufebs Soris daZabulobis erT-erT umTavres faqtorad religia warmoCindeba. eTnikur jgufTa fsiqologiur urTierTmiuReblobis xarisxsa da socialur distancias mniSvnelovanwilad ganapirobebs maTi gansxvavebuli da xSir SemTxvevaSi urTierTgamomricxavi msoflmxedvis sistemebi, romlebic Rirebulebebis, cxovrebis wesis, stereotipebisa da socialuri normebis doneze vlindeba da yoveldRiur urTierTobebSi ganxorcielebuli qcevis safuZvelze mtkicdeba. esenia gansxvavebuli dakrZalvis wesi, Sromis ganawileba ojaxsa da

ilingvuri ganaTleba, #1, 2010<br />

religiur niadagze aRmocenebul<br />

miuReblobaze metyvelebs<br />

sxva berZeni respondentis sityvebic:<br />

`aWarlebma Seuracyves Cveni<br />

siwmindeebi... Sevidnen Cvens saxlebSi<br />

(igulisxmeba mitovebuli saxlebi)<br />

gadmoyares Cveni xatebi da<br />

`nadrugalis~.<br />

masalidan Cans, rom somxebisa da<br />

berZnebis didi nawilisTvis e.w.<br />

ekomigrantebi aRiqmebian, rogorc<br />

safrTxis Semcveli jgufebi,<br />

romlebic moicaven rogorc fizikur,<br />

aseve materialur da religiur<br />

safrTxesac. Tumca, socialuri<br />

distancia da miuRebloba aWarlis<br />

mimarT gacilebiT ufro didia,<br />

vidre – svanis mimarT. am daskvnas<br />

kidev ufro amyarebs berZeni<br />

respondentis Semdegi sityvebi:<br />

`Camosulebi rom arian, unda<br />

moridebuli iyvnen, mosuli unda<br />

iyos wynari. icodes, rom Camosulia.<br />

ra, me rom wavide svaneTSi, miwas,<br />

nakveTs momcemen?! arc iq da arc<br />

aRsarvarSi (soflis saxeli) ar<br />

momcemen. iq meCeTi aiSenes. im meCeTSi<br />

adgilobrivi azerbaijanlebi ar<br />

dadian, ar Sedian da aWarlebi ki<br />

dadian, sxva tipis xalxia egeni.~ sxva<br />

berZeni respondenti Semdegi<br />

sityvebiT gamoxatavs Tavis<br />

damokidebulebas: `svanebs da<br />

aWarlebs me ubralod qarTul enaze<br />

molaparaked vTvli, Torem ise egeni<br />

ar mimaCnia qarTvelebad, Tumca me<br />

mainc svanebi ufro meaxloeba, erTi<br />

rwmena gvaqvs.~<br />

aq mosaxle somxebisTvis aseve<br />

miuRebelia e.w. ekomigrantebis<br />

(aWarlebis da svanebis) monawileoba<br />

soflis saWirboroto sakiTxebis<br />

gadawyvetaSi da, saerTod, soflisa<br />

da raionis marTvaSi.<br />

savele kvlevebi cxadyofs, rom<br />

sakvlev jgufebSi Camoyalibebulia<br />

mkveTrad diferencirebuli eTnikuri<br />

stereotipebi. amasTan, sakuTari<br />

27<br />

jgufis stereotipebSi ufro metad<br />

kognituri nawili gamodis wina<br />

planze, xolo sxva jgufebis<br />

stereotipebSi ki wamyvania emociur-<br />

SefasebiTi nawili. es gansakuTrebiT<br />

kargad Cans svanebisa da aWarlebis<br />

heterostereotipebSi. sainteresoa<br />

isic, rom am etapze yvelaze misaRebi<br />

jgufi somxebisTvis berZnebi arian.<br />

es vlindeba maT mimarT maRali<br />

ndobis xarisxis gamovlenaSi<br />

rogorc ubralo adamianuri<br />

urTierTobebis, aseve fizikuri da<br />

ekonomikuri usafrTxoebis gancdis<br />

donezec (safrTxis momcveli ar<br />

aris arc ekonomikurad da arc<br />

religiurad).<br />

ganxorcielebuli kvlevis monacemTa<br />

analizma gamoavlina regionSi<br />

arsebuli jgufTaSorisi (somexi,<br />

azerbaijaneli, berZeni, aWareli,<br />

svani) urTierTobebis specifika da<br />

maTi fsiqologiuri safuZvlis<br />

ganmsazRvreli meqanizmi. aRsaniSnavia,<br />

rom regionSi gamovlenil<br />

jgufTaSoris damokidebulebebsa da<br />

ganwyobebs mravalmxrivi da<br />

mravalSriani motivaciuri faqtorebi<br />

ganapirobebs.<br />

iseve, rogorc sxva polieTnikur<br />

da multireligiur sazogadoebaSi,<br />

aqac, eTnikur jgufebs Soris<br />

daZabulobis erT-erT umTavres<br />

faqtorad religia warmoCindeba.<br />

eTnikur jgufTa fsiqologiur<br />

urTierTmiuReblobis xarisxsa da<br />

socialur distancias mniSvnelovanwilad<br />

ganapirobebs maTi<br />

gansxvavebuli da xSir SemTxvevaSi<br />

urTierTgamomricxavi msoflmxedvis<br />

sistemebi, romlebic Rirebulebebis,<br />

cxovrebis wesis, stereotipebisa da<br />

socialuri normebis doneze<br />

vlindeba da yoveldRiur<br />

urTierTobebSi ganxorcielebuli<br />

qcevis safuZvelze mtkicdeba. esenia<br />

gansxvavebuli dakrZalvis wesi,<br />

Sromis ganawileba ojaxsa da

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!