mama grigoli xelnaweris aRwerilobas misi garegnuli mxaris ...
mama grigoli xelnaweris aRwerilobas misi garegnuli mxaris ... mama grigoli xelnaweris aRwerilobas misi garegnuli mxaris ...
amrigad, teqstidan irkveva, rom 1168 weli giorgi III-is mefobis me-12 indiktioni iyo. vfiqrobT, aq zedmeti ar unda iyos imis Sexseneba, rom ama Tu im mefis zeobis wlebis anu indiktionis aTvla, ZiriTadad, ar emTxveva kalendrul welTaRricxvas. marTlac, Sua saukuneebis saqarTveloSi (da aramxolod saqarTveloSi) yoveli kalendruli weli 1 ianvridan (an 1 seqtembridan) iwyeboda, ama Tu im mefis indiktionis aTvlas ki im konkretuli Tve da ricxvidan iwyebdnen, roca igi samefo taxtze adioda. aRniSnulidan gamomdinare, 1168 weli SeiZleba yofiliyo giorgi III- is zeobis rogorc me-11 wlis dasasruli da me-12-s dasawyisi, ise _ me-12 wlis dasasruli da me-13-s dasawyisi. am faqts arsebiTi mniSvneloba aqvs Cveni Semdgomi msjelobisaTvis, vinaidan giorgi III-is gamefebis faqti pirvel SemTxvevaSi _ 1157 wliT, xolo meore SemTxvevaSi _ 1156 wliT TariRdeba. Sesabamisad, cxadi xdeba isic, rom samTavisis warweraSi giorgi III-is aRsaydrebis faqti daTariRebulia ara 1156 wliT, aramed _ 1156-1157 wlebiT. zustad aseTive suraTs vxedavT tbeTis saxarebis anderZTan dakavSirebiTac. am anderZis teqsti, samTavisis warweris msgavsad, giorgi III-is sicocxleSia Sedgenili, Tanac samefo karTan daaxloebuli mRvdelmTavris mier, ris gamoc is sando pirvelwyaros warmoadgens: `...Rirs viqmen araRirsi, suliTa sawyalobeli p[a]vle j(uar)is myv(a)ni, R(mrT)isa m[o]wy[a]lebaTa da sax[ie]r[e]baTa mier saydr(i)sa tbeTisasa dapyrob[a]d, gamzrdelisa C[em]isa, R(mr)Tiv gÂrgÂnosnisa mefeT- mefisa di[mi]t[ri]s mier, r[omel]i mkÂdrmca ars m[a]rjuÀniTa [qristes] dasaydrebuli da mianiWa R[merTman] Zesa maTsa g[iorg]is mefobaÁ, lomTa umÃnessa da arwivTa umalessa da misca R(merTma)n uricx ZlevaÁ da gamarjuÀbaÁ y(ovel)Ta winaaRmdgomTa misTa zeda. mexuTesa welsa [...] anisisasa [...] msgavsad [...] da gedeonisa mciriTa eriTa sZlo uricxusa mas simravlesa barabarozTasa da moklviT da t[yuÀo]biT moswyÂdes ocdaaTequsmeti C (1000) kaci. dauteves saWurWle: uricx karvebi, cxeni, abjari da y[ove]li [s]aqonebi maTi; daipyres Tavadi amiraebi; suqm[a]nis Ze (Jordania 1892: 259). dasaxelebuli ori publikaciidan ivane javaxiSvili sargeblobda Jordaniaseuli gamocemiT (javaxiSvili 1913: 551). 88
Zliv warvides, dakodil-Camogdebuli. RmerTman umetesi ZlevaÁ da warmarTebaÁ misces mefob[a]sa maTsa da kurTxevaÁ saukunoÁ...~ (qaragmis gaxsna Cvenia _ T. j.) (bregaZe ... 1959a: 355-356) 75 . rogorc vxedavT, citirebuli teqstis Tanaxmad, giorgi III-s Sah- armeni suqmanis-Ze anisTan daumarcxebia Tavisi mefobis me-5 wels. aRniSnuli cnoba ivane javaxiSvilma anisis brZolis dasaTariReblad gamoiyena da es faqti 1161 wliT gansazRvra (javaxiSvili 1948: 229). Cven viziarebT am mosazrebas, oRond, anderZs, amjerad, sapirispiro mizniT _ giorgi III-is mefed kurTxevis dasaTariReblad gamoviyenebT. indiktionisa da kalendaruli wlebis urTierTmimarTebis gaTvaliswinebiT, 1161 weli SeiZleba iyos giorgi III-is zeobis rogorc me-4 wlis dasasruli da me-5 wlis dasawyisi, ise me-5 wlis dasasruli da me-6 wlis dasawyisi. Sesabamisad, giorgi III-is aRsaydrebas tbeTis saxarebis kolofoni, ise rogorc samTavisis warwera, aTariRebs ara 1156 wliT, aramed _ 1156-1157 wlebiT. giorgi III-is mefed kurTxevas 1156-1157 wlebiT gansazRvravs stefanos orbelianis Txzulebac 76 . amasTan, unda aRiniSnos, rom aRweril movlenebze saukunenaxevriT gvian Sedgenili Txzuleba giorgi III-is aRsaydrebis Sesaxeb or sxvadasxva TariRs gvawvdis. stefanos orbeliani erTgan aRniSnavs, rom demetre I-ma ocdacameti weli imefa da 1158 wels aResrula. samefo taxti misma vaJma, daviT V-m 75 kolofonis teqsti pirvelad gamoqveynda 1900 wels, p. cxviloelis anu mRvdeli polievqtos karbelaSvilis mier (cxviloeli 1900; qarTuli ... 1967: 35). tbeTis saxarebasa da mis anderZ-minawerebs 1909 wels specialuri narkvevi miuZRvna eqvTime TayaiSvilmac. mis publikaciaSi CarTulia ramdenime kolofonis, maT Soris, 1161 wlis anderZis nusxaxucuri transkripcia, maTi rusuli Targmanebi da SesaniSnavi fotoilustraciebi (masalebi ... 1909: 151-162). ivane javaxiSvils 1913 wels `qarTveli eris istoriis~ II wignze muSaobisas tbeTis saxrebis anderZi ar gamouyenebia. Tumca, naSromis gamocemis Semdeg, pirad egzemplarSi ramdenime adgilas CaurTavs Casamatebeli masala (javaxiSvili 1948: V-VI, 229). naSromi xelmeored 1948 wels gamoqveynda. am dros didi mecnieri ukve gardacvlili iyo. gamocemis redaqtorma, simon yauxCiSvilma gaiTvaliswina ivane javaxiSvilis survili da zemoxsenebuli masala publikaciis Sesabamis adgilas CarTo. erT-erT aseT CanarTs warmoadgenda tbeTis saxrebis kolofonic (javaxiSvili 1948: V-VI, 229). 76 taTevis mitropolitma stefanos orbelianma (gard.A1304 w.) `siuniqis istoriaze~ muSaoba 1297-1300 wlebSi daasrula. Txzulebis 66-e Tavs warmoadgens teqsti, saxelwodebiT: `cxovreba orbelianTa~ (maisuraZe 1985; abdalaZe 1979: 36-37). CvenTvis saintereso cnobebi swored am TavSia daculi. stefanosis Txzulebis sruli somxuri teqsti 1861 wels moskovSi gamoaqveyna m. eminma (meliqseT-begi 1949: 267). ivane javaxiSvili `qarTveli eris istoriis~ meore wignze muSaobisas swored am, moskovuri gamocemiT sargeblobda (javaxiSvili 1913: 526, 551-552). 89
- Page 37 and 38: qarTul xelnawerebsa Tu ZvelnabeWd w
- Page 39 and 40: dainteresda aq daculi egzetikuri Tx
- Page 41 and 42: wevrebs. mkvlevris TqmiT, sinas mTi
- Page 43 and 44: SeCuenebaÁ~)~ (jojua 2003b) da 3.
- Page 45 and 46: $2. garejuli krebulis (Ven.4) aRwer
- Page 47 and 48: (1rv) msgavsad (ix.: zemoT), agreTv
- Page 49 and 50: `zandukSi~ CamoTvlili Txzulebebi ga
- Page 51 and 52: erTgvarad gansxvavebuli xasiaTis te
- Page 53 and 54: ac Seexeba Ven.4-Si Setanil danarCe
- Page 55 and 56: qarTuli mwerlobidan kargad cnobil i
- Page 57 and 58: savaneSi (`kedelsa (?)~), romlsac s
- Page 59 and 60: Tu katalogebs da metad saintereso S
- Page 61 and 62: sityva gadaxlarTuli sazedao asoebiT
- Page 63 and 64: xmarebisaTvis gamousadegari yofila.
- Page 65 and 66: 1955: 79-81), `Tvenis~ erT-erTi nus
- Page 67 and 68: swavlanis~ kolofonic: `movacxovele
- Page 69 and 70: davubrundeT barnaba Tbilels, romelm
- Page 71 and 72: vlase urbnelis mier garejuli krebul
- Page 73 and 74: tiSendorfiseul nusxaSi. am nusxis #
- Page 75 and 76: ogorc aRniSnuli minaweridan irkveva
- Page 77 and 78: Cven zemoT aRvniSneT, rom ioseb xun
- Page 79 and 80: esarion qiotiSvilis biografiis Sesa
- Page 81 and 82: avtori sakmaod sainteresod aRgviwer
- Page 83 and 84: warmoadgina metnaklebad sruli aRwer
- Page 85 and 86: Tavi II. garejuli krebulis (Ven.4)
- Page 87: giorgi III-is zeobis me-12 indiktio
- Page 91 and 92: aq kidev erTxel gavimeorebT, rom am
- Page 93 and 94: sakiTxebi, aq aRarafers vityviT mis
- Page 95 and 96: amrigad, xelT gvaqvs kidev erTi sai
- Page 97 and 98: me-5 weli ukve dawyebuli yofila da
- Page 99 and 100: q. qristes m{i}erno Zmano, dano, y{
- Page 101 and 102: sad da romel savaneSi iyo daculi ga
- Page 103 and 104: omlis moRvaweobac, misive minawereb
- Page 105 and 106: mimarTulebiT muSaoba sakmaod Sedegi
- Page 107 and 108: Cven zemoT aRvniSneT, rom Ven.4-is
- Page 109 and 110: dekanozi, aramed misi vaJi luka: `q
- Page 111 and 112: ulis, ninowmindeli episkopozis gare
- Page 113 and 114: _ `oZÃeli~ da `oZrÃeleli~ aRniSna
- Page 115 and 116: I kolofonis dasawyisSi, trafaretuli
- Page 117 and 118: 1363 wliT aris daTariRebuli (jojua
- Page 119 and 120: imave sumbatis Tanaxmad, mogvianebi
- Page 121 and 122: SoSiaSvili 1997a; baxtaZe 2003: 265
- Page 123 and 124: saaRape Canaweris teqstSi: `[Tuesa
- Page 125 and 126: aze migvaniSneben aRniSnuli faqtebi
- Page 127 and 128: sakmaod saintereso Strixs matebs ci
- Page 129 and 130: $4. afxazeTis kaTolikosis barTlomes
- Page 131 and 132: aRniSnavs da masTan raime mxriv dak
- Page 133 and 134: `awe, qrisTes (sic) mier kurTxeviT
- Page 135 and 136: wmida miwaze umogzauria, erT-erT qa
- Page 137 and 138: debodnen (lominaZe 1980: 317-318.).
amrigad, teqstidan irkveva, rom 1168 weli giorgi III-is mefobis me-12<br />
indiktioni iyo. vfiqrobT, aq zedmeti ar unda iyos imis Sexseneba, rom<br />
ama Tu im mefis zeobis wlebis anu indiktionis aTvla, ZiriTadad, ar<br />
emTxveva kalendrul welTaRricxvas. marTlac, Sua saukuneebis<br />
saqarTveloSi (da aramxolod saqarTveloSi) yoveli kalendruli weli 1<br />
ianvridan (an 1 seqtembridan) iwyeboda, ama Tu im mefis indiktionis<br />
aTvlas ki im konkretuli Tve da ricxvidan iwyebdnen, roca igi samefo<br />
taxtze adioda.<br />
aRniSnulidan gamomdinare, 1168 weli SeiZleba yofiliyo giorgi III-<br />
is zeobis rogorc me-11 wlis dasasruli da me-12-s dasawyisi, ise _ me-12<br />
wlis dasasruli da me-13-s dasawyisi. am faqts arsebiTi mniSvneloba aqvs<br />
Cveni Semdgomi msjelobisaTvis, vinaidan giorgi III-is gamefebis faqti<br />
pirvel SemTxvevaSi _ 1157 wliT, xolo meore SemTxvevaSi _ 1156 wliT<br />
TariRdeba. Sesabamisad, cxadi xdeba isic, rom samTavisis warweraSi<br />
giorgi III-is aRsaydrebis faqti daTariRebulia ara 1156 wliT, aramed _<br />
1156-1157 wlebiT.<br />
zustad aseTive suraTs vxedavT tbeTis saxarebis anderZTan<br />
dakavSirebiTac. am anderZis teqsti, samTavisis warweris msgavsad, giorgi<br />
III-is sicocxleSia Sedgenili, Tanac samefo karTan daaxloebuli<br />
mRvdelmTavris mier, ris gamoc is sando pirvelwyaros warmoadgens:<br />
`...Rirs viqmen araRirsi, suliTa sawyalobeli p[a]vle j(uar)is<br />
myv(a)ni, R(mrT)isa m[o]wy[a]lebaTa da sax[ie]r[e]baTa mier saydr(i)sa<br />
tbeTisasa dapyrob[a]d, gamzrdelisa C[em]isa, R(mr)Tiv gÂrgÂnosnisa mefeT-<br />
mefisa di[mi]t[ri]s mier, r[omel]i mkÂdrmca ars m[a]rjuÀniTa [qristes]<br />
dasaydrebuli da mianiWa R[merTman] Zesa maTsa g[iorg]is mefobaÁ, lomTa<br />
umÃnessa da arwivTa umalessa da misca R(merTma)n uricx ZlevaÁ da<br />
gamarjuÀbaÁ y(ovel)Ta winaaRmdgomTa misTa zeda. mexuTesa welsa [...]<br />
anisisasa [...] msgavsad [...] da gedeonisa mciriTa eriTa sZlo uricxusa mas<br />
simravlesa barabarozTasa da moklviT da t[yuÀo]biT moswyÂdes<br />
ocdaaTequsmeti C (1000) kaci. dauteves saWurWle: uricx karvebi, cxeni,<br />
abjari da y[ove]li [s]aqonebi maTi; daipyres Tavadi amiraebi; suqm[a]nis Ze<br />
(Jordania 1892: 259). dasaxelebuli ori publikaciidan ivane javaxiSvili sargeblobda<br />
Jordaniaseuli gamocemiT (javaxiSvili 1913: 551).<br />
88