mama grigoli xelnaweris aRwerilobas misi garegnuli mxaris ...
mama grigoli xelnaweris aRwerilobas misi garegnuli mxaris ... mama grigoli xelnaweris aRwerilobas misi garegnuli mxaris ...
xelmeored wamowyebuli kvleva-Ziebis warmatebiT damTavrebis SemTxvevaSic ki, Cvens mier miRebuli samecniero Sedegebi tolfardad ver Secvlida dakarguls. marTlac, es ukanaskneli, ZiriTadad, garejuli krebulis originalze muSaobis produqts warmoadgenda, xelmeored wamowyebuli kvleva-Ziebis procesSi ki mTlianad xelnaweris Sav-TeTr fotopirs unda davyrdnobodiT. miuxedavad yovelive zemoTqmulisa, Cven kvlav davubrundiT Ven.4-is samecniero Seswavlis saqmes da 2004-2008 wlebSi kidev sami axali statia gamovaqveyneT. es statiebia: 1. `ramdenime axali cnoba moqveli episkoposis luka oZrxelis (1360-iani ww.) biografiisaTvis~ (jojua 2004); 2. `artanujeli piligrimis giorgi lomas-Zis savedrebeli (XV s.) ierusalimSi gadatanili 1160 wlis garejuli krebulis (Ven.4-is) aSiebidan~ (jojua 2006) da 3. `gelaTeli monazonis _ levan IV dadianis colyofilis nino bagrationisa da monazon febronia xevariZis savedreblebi (XVIII s-is I nax.) ierusalimSi gadatanili erTi garejuli xelnaweris (Ven.4-is) aSiebidan~ (jojua 2008). garda amisa, amave 2004-2008 wlebSi, ufro zustad ki, 2004 wels gamovaqveyneT grigol feraZis erT-erTi germanulenovani statiis qarTuli Targmani _ `qarTuli xelnawerebis Sesaxeb avstriaSi~. aRniSnul naSromSi mama grigols warmodgenili hqonda venis nacionaluri biblioTekis qarTuli xelnawerebisa da maT Soris, 1160 wlis garejuli krebulis sakmaod vrceli aRweriloba. statia germanulidan Targmna xelovnebaTmcodne cisia kilaZem, Targmanis redaqtoroba dimitri TumaniSvilma itvirTa, xolo komentarebi Cven davurTeT publikacias (feraZe 2004). amJamad, winamdebare sadisertacio naSromis farglebSi, samecniero sazogadoebas Tamoyrili saxiT vTavazobT Cvens mier 1997-2008 wlebSi Sesrulebuli samecniero-kvleviTi samuSaoebis ZiriTad Sedegebs. 44
$2. garejuli krebulis (Ven.4) aRweriloba da misi kodikologiuri analizi 41 Ven.4 sxvadasxva Janris Tormeti sakiTxavisagan Sedgenil mozrdil krebuls warmoadgens. xelnawers aqvs Tavisi kerZo, sakuTari saxel- wodeba _ `sanatreli~, rac Zalzed iSviaTi movlenaa qarTuli mwignob- robis istoriaSi. xelnaweris saxelwodebaze pirdapir migviTiTebs Ven.4- is gadamweris mier garejuli krebulis 304v-ze Sesrulebuli anderZis teqsti: `saxeliTa RmrTisaÁTa, wignsa amas ewodebis `sanatreli~ (feraZe 2004: 164). Ven.4 `sanatrelis~ saxeliT aris moxseniebuli moqveli episkoposis luka oZrxelis mier garejuli krebulis 3r-ze dawerili 1363 wlis bolonakluli kolofonis teqstSic: `wigni ese `sanatreli~ xel...~. (jojua 2003g: 34). garda amisa, xelnaweri `sanatrelad~ iwodeba Ven.4-is erT-erTi mkazmvel-ganmaaxleblis, urbneli mTavarepiskoposis vlase saakasZis mier garejuli krebulis 305r-ze Sesrulebuli 1570 wlis vrceli minaweris teqstSi: `Rirs viqmen me, urbnel mTavarebiskoposi vlasi, Sekazmad wmidisa amis wignisa `sanatrelisa~ (feraZe 2004: 164). Ven.4 qaRaldis xelnaweria da samas eqvs furcels (1r-306v) Seicavs. TiToeuli furclis zoma, daaxloebiT, 31 X 25 santimetria. xelnaweris qaRaldi sakmaod araerTgvarovania. garejuli krebulis dasawyisSi warmodgenilia paginaciis gareSe datovebuli e. w. sacavi furceli, romelsac, pirobiTad, 1rv-Ti aRvniSnavT. furceli Ria TeTri feris, sqeli, uWvirniSno qaRaldisagan aris gamoWrili da xelnawerSi, savaraudod, venis nacionaluri biblioTekis TanamSromlebis mier, garejuli krebulis bolo restavraciis dros anu 1930-ian wlebSia CakinZuli (feraZe 2004: 165). 41 winamdebare paragrafSi ganxiluli sakiTxebisa da miRebuli daskvnebis ZiriTadi nawili Setanili gvaqvs 2002-2003 wlebSi dabeWdil sam statiaSi: 1. `wmida mRvdelmowame grigol feraZe da 1160 wels garejSi gadawerili erTi ucnobi xelnaweri~ (jojua 2002g); 2. `XII saukunis garejeli kaligrafi nikoloz nikraÁ da mis mier gadawerili ori xelnaweri (Ven.4 da H-1669)~ (jojua 2003a) da 3. grigol feraZe. `qarTuli xelnawerebis Sesaxeb avstriaSi~ (feraZe 2004). 45
- Page 1 and 2: ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilis
- Page 3 and 4: sakvlevi problemis aqtualoba. S e s
- Page 5 and 6: #2 xelnaweri, igive Ven.2. warmoadg
- Page 7 and 8: 1. akademiuri saxiT davadginoT, saT
- Page 9 and 10: cnobebi da miRebuli daskvnebis safu
- Page 11 and 12: maTSina vnaxeT Rirssaxsovari, gamov
- Page 13 and 14: minaweria gamoyofili; imavdroulad,
- Page 15 and 16: uwodeben. CemTvis mxolod Svidi aseT
- Page 17 and 18: [da Sav nikrasa) SromisaTÂs kurTxe
- Page 19 and 20: xelnaweris `zanduks~ axasiaTebs: `p
- Page 21 and 22: 11. 292v-303r. `cxorebaÁ wmidisa d
- Page 23 and 24: orive minaweri cxadyofs, rom XVIII
- Page 25 and 26: krebul `mravalTavis~ X tomSi gamoqv
- Page 27 and 28: 3. `minaweri (igulisxmeba 266r-ze n
- Page 29 and 30: maTSi saerTo wyarodan momdinare nak
- Page 31 and 32: mciretaniani wigni `sinas mTidan gr
- Page 33 and 34: publikaciis momdevno nawilSi qeTeva
- Page 35 and 36: amrigad, qeTevan asaTianma sagrZnob
- Page 37 and 38: qarTul xelnawerebsa Tu ZvelnabeWd w
- Page 39 and 40: dainteresda aq daculi egzetikuri Tx
- Page 41 and 42: wevrebs. mkvlevris TqmiT, sinas mTi
- Page 43: SeCuenebaÁ~)~ (jojua 2003b) da 3.
- Page 47 and 48: (1rv) msgavsad (ix.: zemoT), agreTv
- Page 49 and 50: `zandukSi~ CamoTvlili Txzulebebi ga
- Page 51 and 52: erTgvarad gansxvavebuli xasiaTis te
- Page 53 and 54: ac Seexeba Ven.4-Si Setanil danarCe
- Page 55 and 56: qarTuli mwerlobidan kargad cnobil i
- Page 57 and 58: savaneSi (`kedelsa (?)~), romlsac s
- Page 59 and 60: Tu katalogebs da metad saintereso S
- Page 61 and 62: sityva gadaxlarTuli sazedao asoebiT
- Page 63 and 64: xmarebisaTvis gamousadegari yofila.
- Page 65 and 66: 1955: 79-81), `Tvenis~ erT-erTi nus
- Page 67 and 68: swavlanis~ kolofonic: `movacxovele
- Page 69 and 70: davubrundeT barnaba Tbilels, romelm
- Page 71 and 72: vlase urbnelis mier garejuli krebul
- Page 73 and 74: tiSendorfiseul nusxaSi. am nusxis #
- Page 75 and 76: ogorc aRniSnuli minaweridan irkveva
- Page 77 and 78: Cven zemoT aRvniSneT, rom ioseb xun
- Page 79 and 80: esarion qiotiSvilis biografiis Sesa
- Page 81 and 82: avtori sakmaod sainteresod aRgviwer
- Page 83 and 84: warmoadgina metnaklebad sruli aRwer
- Page 85 and 86: Tavi II. garejuli krebulis (Ven.4)
- Page 87 and 88: giorgi III-is zeobis me-12 indiktio
- Page 89 and 90: Zliv warvides, dakodil-Camogdebuli.
- Page 91 and 92: aq kidev erTxel gavimeorebT, rom am
- Page 93 and 94: sakiTxebi, aq aRarafers vityviT mis
$2. garejuli krebulis (Ven.4)<br />
aRweriloba da <strong>misi</strong> kodikologiuri analizi 41<br />
Ven.4 sxvadasxva Janris Tormeti sakiTxavisagan Sedgenil mozrdil<br />
krebuls warmoadgens. xelnawers aqvs Tavisi kerZo, sakuTari saxel-<br />
wodeba _ `sanatreli~, rac Zalzed iSviaTi movlenaa qarTuli mwignob-<br />
robis istoriaSi. <strong>xelnaweris</strong> saxelwodebaze pirdapir migviTiTebs Ven.4-<br />
is gadamweris mier garejuli krebulis 304v-ze Sesrulebuli anderZis<br />
teqsti: `saxeliTa RmrTisaÁTa, wignsa amas ewodebis `sanatreli~ (feraZe<br />
2004: 164).<br />
Ven.4 `sanatrelis~ saxeliT aris moxseniebuli moqveli episkoposis<br />
luka oZrxelis mier garejuli krebulis 3r-ze dawerili 1363 wlis<br />
bolonakluli kolofonis teqstSic: `wigni ese `sanatreli~ xel...~.<br />
(jojua 2003g: 34).<br />
garda amisa, xelnaweri `sanatrelad~ iwodeba Ven.4-is erT-erTi<br />
mkazmvel-ganmaaxleblis, urbneli mTavarepiskoposis vlase saakasZis mier<br />
garejuli krebulis 305r-ze Sesrulebuli 1570 wlis vrceli minaweris<br />
teqstSi: `Rirs viqmen me, urbnel mTavarebiskoposi vlasi, Sekazmad<br />
wmidisa amis wignisa `sanatrelisa~ (feraZe 2004: 164).<br />
Ven.4 qaRaldis xelnaweria da samas eqvs furcels (1r-306v) Seicavs.<br />
TiToeuli furclis zoma, daaxloebiT, 31 X 25 santimetria. <strong>xelnaweris</strong><br />
qaRaldi sakmaod araerTgvarovania.<br />
garejuli krebulis dasawyisSi warmodgenilia paginaciis gareSe<br />
datovebuli e. w. sacavi furceli, romelsac, pirobiTad, 1rv-Ti<br />
aRvniSnavT. furceli Ria TeTri feris, sqeli, uWvirniSno qaRaldisagan<br />
aris gamoWrili da xelnawerSi, savaraudod, venis nacionaluri<br />
biblioTekis TanamSromlebis mier, garejuli krebulis bolo<br />
restavraciis dros anu 1930-ian wlebSia CakinZuli (feraZe 2004: 165).<br />
41 winamdebare paragrafSi ganxiluli sakiTxebisa da miRebuli daskvnebis ZiriTadi<br />
nawili Setanili gvaqvs 2002-2003 wlebSi dabeWdil sam statiaSi: 1. `wmida<br />
mRvdelmowame grigol feraZe da 1160 wels garejSi gadawerili erTi ucnobi<br />
xelnaweri~ (jojua 2002g); 2. `XII saukunis garejeli kaligrafi nikoloz nikraÁ da mis<br />
mier gadawerili ori xelnaweri (Ven.4 da H-1669)~ (jojua 2003a) da 3. grigol feraZe.<br />
`qarTuli xelnawerebis Sesaxeb avstriaSi~ (feraZe 2004).<br />
45