mama grigoli xelnaweris aRwerilobas misi garegnuli mxaris ...
mama grigoli xelnaweris aRwerilobas misi garegnuli mxaris ... mama grigoli xelnaweris aRwerilobas misi garegnuli mxaris ...
garda zemoTqmulisa, caiSis gulanis minawerebSi moxseniebuli kacia dadianisa da kacia I-is identifikaciis sasargeblod naTlad metyvelebs sxva sagulisxmo garemoebac. kerZod, caiSis gulanis kolofonebis mixedviT, kacia dadianis meuRle mariami Tavadac dadiani iyo _ `asuli dadianisa~, oRond, cxadia, ara kacias sisxlismieri naTesavi, aramed romeliRac sxva dinastiis Camomavali. Tanac, amasTan, ara odiSis mTavarTa romelime gverdiTi Stos rigiTi warmomadgeneli, aramed erTaderTi kanonieri memkvidre _ `Zed CasaTvleli~ im dadianisa, rome- lic, Tavis mxriv, mTeli sadadianos _ `odiSis, svaneTisa da afxazeTis~ mflobeli iyo. anu sxvagvarad rom vTqvaT, mariami _ dadianebis erTi, savaraudod, Zveli dinastiis memkvidre da `ganmaaxlebeli~, imavdroulad, iyo meuRle odiSis mTavrad aRzevebuli kaciasi da deda dadianebis meore, savaraudod, axali dinastiisa. Tu caiSis gulanis minawerebSi daculi cnobebis Cveneuli interpretacia sworia, maSin calsaxad SeiZleba iTqvas, rom am kolofonebSi moxseniebuli kacia dadiani da misi Tanamecxedre mariami uSualo monawileobas iRebdnen odiSis mTavarTa erTi dinastiis meore dinastiiT Canacvlebis umniSvnelovanes istoriul procesSi, rasac, Tavis mxriv, adgili hqonda swored XVIII saukunis dasawyisSi, kacia I-isa da misi mamis _ giorgi lipartianis, igive giorgi IV dadianis mmarTvelobis Jams da ara 1758-1788 wlebSi, roca odiSs kacia II ganagebda (beraZe 2000: 32-33; xorava 2001: 17-24, 27-29, 32-33, 45-48). rogorc vxedavT, eqvTime TayaiSvilisa da abesalom tuRuSis mier gamoTqmuli mosazrebebi savsebiT sworia da caiSis gulanis minawerebSi marTlac moxseniebulni arian odiSis mTavari kacia I dadiani da misi Tanamecxedre mariam dadiani, petre litvinovis moxsenebiTi baraTis mixedviT, kanonieri asuli dadianebis Zveli dinastiis bolo warmomadgenlis anu levan IV dadianisa 125 . 125 caiSis gulanis minawerebSi moxseniebuli kacia dadianis kacia I-Tan identificirebis Semdeg Tavisuflad xerxdeba Tavad kolofonebis daTariRebac. kerZod, minawerebis teqstSi kacia I dadianad aris moxseniebuli, es ukanaskneli ki odiSis mTavris taxts metad xanmokle periodSi _ 1709-1710 wlebSi flobda (xorava 2001: 32-33). Sesabamisad, ar SevcdebiT Tuki davaskvniT, rom caiSis gulanis Cvens mier gamoyofili ori kolofoni amave 1709-1710 wlebSia Sesrulebuli. 166
aRniSnul daskvnas arsebiTi mniSvneloba aqvs Cveni Semdgomi msjelobisaTvis. marTlac, masze dayrdnobiT, sabolood dgindeba, rom levan IV dadians ukanono vaJis _ giorgis garda, kanonieri asuli _ mariamic hyavda. xolo vinaidan qarTuli werilobiTi wyaroebis Tanaxmad, levan IV dadians mxolod erTi kanonieri meuRle _ TinaTin bagrationi hyavda (batoniSvili vaxuSti 1973: 849), maSin cxadi xdeba isic, rom mariami swored CvenTvis saintereso TinaTin batoniSvilis asuli iyo. Cveni dakvirvebiT, swored amgvari daskvnis sasargeblod unda metyvelebdes caiSis gulanis meore minaweris erTi adgili, sadac mariami `daviTis asulad~ da `RmrTis morCad~ aris moxseniebuli: `daiwera da gakeTda wmida ese ... gulani caiSis R(mrT)ismSoblisa, patronobasa Sina dadianis kacias{a}Ta da Tanamecxedrisa maTisa ... {a}sulisaÁ daviTisaÁ ... da R(mrT)isa morCad aRmocenebul{i}saÁ .. batonis dedoflis mariamis{aTa}~ (qaragmis gaxsna, teqstis gamarTva da punqtu- acia Cvenia _ T. j.) (TayaiSvili 1914: 190-191). ras gulisxmobda minaweris avtori, roca mariams uwodebda `daviTis asulsa~ da `RmrTis morCad aRmocenebuls~? Cveni azriT, am frazebiT xazi hqonda gasmuli mariamis warmomavlobas, ufro zustad ki, im faqts, rom igi, garda mamiT dadianobisa, dedis anu CvenTvis saintereso TinaTin batoniSvilis mxriv, iyo Camomavali bagrationTa imereTisa (TinaTinis mamis xazi) da qarTlis (TinaTinis dedis xazi) samefo saxlebisa, rom- lebic sakuTar warmomavlobas, tradiciulad, bibliur mefe daviTs ukav- Sirebdnen da Tavs macxovris naTesavebad miiCnevdnen (lorTqifaniZe 1966). amrigad, vfiqrobT, ar SevcdebiT, Tuki davaskvniT, rom TinaTin bagrations levan IV dadianTan qorwinebis Sedegad hyavda RviZli Svili _ mariami, romelic SemdgomSi colad gahyva gadadianebuli Ciqvanebis erT-erT pirvel warmomadgenels _ kacia I-s. rodis unda momxdariyo kacia I-isa da mariamis qorwineba? aRniSnul sakiTxTan dakavSirebiT sakuTar mosazrebas mxolod istorikosi beJan xorava gamoTqvams, romelic am faqts, raime argumentis gareSe, 1680-iani wlebis miwuruliT aTariRebs (xorava 2001: 17). Cven ver gaviziarebT beJan xoravas mier SemoTavazebul TariRs. daviwyoT imiT, rom mariami TinaTin bagrationis asuli iyo. Tavad 167
- Page 115 and 116: I kolofonis dasawyisSi, trafaretuli
- Page 117 and 118: 1363 wliT aris daTariRebuli (jojua
- Page 119 and 120: imave sumbatis Tanaxmad, mogvianebi
- Page 121 and 122: SoSiaSvili 1997a; baxtaZe 2003: 265
- Page 123 and 124: saaRape Canaweris teqstSi: `[Tuesa
- Page 125 and 126: aze migvaniSneben aRniSnuli faqtebi
- Page 127 and 128: sakmaod saintereso Strixs matebs ci
- Page 129 and 130: $4. afxazeTis kaTolikosis barTlomes
- Page 131 and 132: aRniSnavs da masTan raime mxriv dak
- Page 133 and 134: `awe, qrisTes (sic) mier kurTxeviT
- Page 135 and 136: wmida miwaze umogzauria, erT-erT qa
- Page 137 and 138: debodnen (lominaZe 1980: 317-318.).
- Page 139 and 140: 1982: 301; beraZe 1999a: 148) da ro
- Page 141 and 142: mdgomareoba kidev ufro unda damZime
- Page 143 and 144: samefo-samTavroebad daSla iuridiula
- Page 145 and 146: gamoCndebodnen mdinaris bolo sanaos
- Page 147 and 148: am mxriv, Zalze mravlismTqmelia is
- Page 149 and 150: dros wmida miwaze imogzaura da erT-
- Page 151 and 152: II. Sesrulebulia 265r-s qveda aSiaz
- Page 153 and 154: saukuneebis saqarTveloSi, suzerenis
- Page 155 and 156: TinaTin-yofili ninos cxovreba-moRva
- Page 157 and 158: da saeroni qarTvelni, imerelni da k
- Page 159 and 160: q. ianvars ia (12) alxazas ÃeliT m
- Page 161 and 162: Semonazvnebuli batoniSvilis ZiriTad
- Page 163 and 164: завладеть Одиши, - ч
- Page 165: Ciqvanma sakuTari vaJi dadianebis Z
- Page 169 and 170: mariamis qorwinebis zeda qronologiu
- Page 171 and 172: ogorc Cans, Semonazvnebuli batoniSv
- Page 173 and 174: ww.) da kaxeTis (1703-1709 ww.) mef
- Page 175 and 176: wlis 2 aprils. vinaidan garejuli kr
- Page 177 and 178: dawerilia XVIII saukunis I naxevarS
- Page 179 and 180: Tavi III. garejul krebulSi (Ven.4)
- Page 181 and 182: warmodgenili, romlebic konkretulad
- Page 183 and 184: swored am, nebismieri erovnebis dio
- Page 185 and 186: anu mogvianebiT aRdgenili teqstebi.
- Page 187 and 188: a) orwertili, romlis zeda wertilsac
- Page 189 and 190: o|roti, g(a)nkueTa | da SeaCuena da
- Page 191 and 192: R(merT)i ars | da vnebani misni wa|
- Page 193 and 194: uk|(uÀ)Tu ara 252r||252v Ãorc iyo
- Page 195 and 196: uk(uÀ)Tu a|ra Ã(o)rc iyo, vin |
- Page 197 and 198: II. xelnaweris anderZ-minawerebis i
- Page 199 and 200: mcire, 1363 wlamde mainc. garda ami
- Page 201 and 202: dokumentebidan irkveva, rom barTlom
- Page 203 and 204: damowmebuli literatura abdalaZe 197
- Page 205 and 206: eriZe 1973: beriZe v. xobis taZris
- Page 207 and 208: uniaTovi 1966: Буниятов З.
- Page 209 and 210: doliZe 1970: doliZe i. (redaqtori).
- Page 211 and 212: arqeologiuri eqspediciis Sromebi. V
- Page 213 and 214: kekeliZe 1980: kekeliZe k. Zveli qa
- Page 215 and 216: aTa, poligrafiisa da wigniT vaWrobi
garda zemoTqmulisa, caiSis gulanis minawerebSi moxseniebuli kacia<br />
dadianisa da kacia I-is identifikaciis sasargeblod naTlad metyvelebs<br />
sxva sagulisxmo garemoebac. kerZod, caiSis gulanis kolofonebis<br />
mixedviT, kacia dadianis meuRle mariami Tavadac dadiani iyo _ `asuli<br />
dadianisa~, oRond, cxadia, ara kacias sisxlismieri naTesavi, aramed<br />
romeliRac sxva dinastiis Camomavali. Tanac, amasTan, ara odiSis<br />
mTavarTa romelime gverdiTi Stos rigiTi warmomadgeneli, aramed<br />
erTaderTi kanonieri memkvidre _ `Zed CasaTvleli~ im dadianisa, rome-<br />
lic, Tavis mxriv, mTeli sadadianos _ `odiSis, svaneTisa da afxazeTis~<br />
mflobeli iyo. anu sxvagvarad rom vTqvaT, mariami _ dadianebis erTi,<br />
savaraudod, Zveli dinastiis memkvidre da `ganmaaxlebeli~, imavdroulad,<br />
iyo meuRle odiSis mTavrad aRzevebuli kaciasi da deda dadianebis<br />
meore, savaraudod, axali dinastiisa. Tu caiSis gulanis minawerebSi<br />
daculi cnobebis Cveneuli interpretacia sworia, maSin calsaxad<br />
SeiZleba iTqvas, rom am kolofonebSi moxseniebuli kacia dadiani da<br />
<strong>misi</strong> Tanamecxedre mariami uSualo monawileobas iRebdnen odiSis<br />
mTavarTa erTi dinastiis meore dinastiiT Canacvlebis umniSvnelovanes<br />
istoriul procesSi, rasac, Tavis mxriv, adgili hqonda swored XVIII<br />
saukunis dasawyisSi, kacia I-isa da <strong>misi</strong> mamis _ giorgi lipartianis,<br />
igive giorgi IV dadianis mmarTvelobis Jams da ara 1758-1788 wlebSi,<br />
roca odiSs kacia II ganagebda (beraZe 2000: 32-33; xorava 2001: 17-24, 27-29,<br />
32-33, 45-48).<br />
rogorc vxedavT, eqvTime TayaiSvilisa da abesalom tuRuSis mier<br />
gamoTqmuli mosazrebebi savsebiT sworia da caiSis gulanis minawerebSi<br />
marTlac moxseniebulni arian odiSis mTavari kacia I dadiani da <strong>misi</strong><br />
Tanamecxedre mariam dadiani, petre litvinovis moxsenebiTi baraTis<br />
mixedviT, kanonieri asuli dadianebis Zveli dinastiis bolo<br />
warmomadgenlis anu levan IV dadianisa 125 .<br />
125 caiSis gulanis minawerebSi moxseniebuli kacia dadianis kacia I-Tan identificirebis<br />
Semdeg Tavisuflad xerxdeba Tavad kolofonebis daTariRebac. kerZod, minawerebis<br />
teqstSi kacia I dadianad aris moxseniebuli, es ukanaskneli ki odiSis mTavris taxts<br />
metad xanmokle periodSi _ 1709-1710 wlebSi flobda (xorava 2001: 32-33). Sesabamisad, ar<br />
SevcdebiT Tuki davaskvniT, rom caiSis gulanis Cvens mier gamoyofili ori kolofoni<br />
amave 1709-1710 wlebSia Sesrulebuli.<br />
166