B.TRAVEN LA ĈARO - Cindy

de nia vivo, pri la ekonomio? Kiun vojon ni do iru? Mi
pensas, ke ni iru la vojon de tiuj anarkiistoj, kiuj konsicas,
ke la ekonomio estas la bazo, sed ne la celo de nia vivo.
Kun Traven ni postulu mondon sur la bazo de anarkio kaj
de komuneco, en kiu neniu plu regas iun alian. Jam la
individua anarkiisto Max Stirner pensis en tiu direkto, kio
estas ankoraŭ nun ne tre konata. Li estis individuisto, sed
egoisto en la kutima senco li ne estis.
La plej stulta interpreto kaj impertinenta ŝtelisto de la
ideoj de Stirner estis Nietzsche, kiu tordis ties ideojn tiom
longe, ĝis fariĝis el ili la malo. La babilaĉo pri la
tielnomata superhomo simple estas ridinda. Stulta estas
ankaŭ la primitiva kontraŭkomunismo de Nietzsche, kiu
ne havis argumentojn kontraŭ la pensulo Marx. Rilate al
Marx li estas nur absurda modofilozofo, kiu postdormis
sian tempon je almenaŭ kvindek jaroj. Post Marx kaj
Stirner ne plu estis ebla ludi la rolon de superhoma
Nietzsche sen ridigi sin inter veramaj homoj. En la
historio de la filozofio ludas Nietzsche nur la rolon de
ratkaptisto, kiu kapablis kapti precipe tiujn, kiuj mem
estas tro arogantaj aŭ tro blindaj por la dialektika kaj
historia materiismo de Marx kaj Engels.
Sed paradoksa estas kompreneble ankaŭ la paradoksa
komunismo, kiu asertas, ke en komunuma ordo necesas
gvidantoj. Tio estas kaj restas absurda. Traven ĉiam akre
kontraŭis tiun. La volo ne obei laŭ li estas multe pli forta
en la homaro ol la deziro regi iun. Ju pli alta la socia
evoluŝtupo de la homaro estas des malpli homoj volas
estis nur sklavoj de partioj au de aliaj fortaj individuoj.
11