Disa' xhur [abs u €20,000 multa - MaltaRightNow.com
Disa' xhur [abs u €20,000 multa - MaltaRightNow.com Disa' xhur [abs u €20,000 multa - MaltaRightNow.com
10 Opinjoni L-ista;un teatrali tal-Manoel g[as-sena 2011#12 se jifta[ bid-dramm L-G[anja ta/-?inju ta’ Joe Friggieri (8 u 9 ta’ Ottubru). Id-dramm reba[ l-ewwel premju fil-konkors Francis Ebejer, imniedi mill-Kunsill Malti g[all- Kultura u l-Arti (2010). Id-direzzjoni qieg[da f’idejn Albert Marshall, li qed ja[dem malkoreografu-]effien ta’ fama internazzjonali Mavin Khoo fl-interpretazzjoni tas-sekwenzi korali. Fil-parti ewlenija, Michael Tabone jmexxi kast kbir ta’ atturi mag[rufa mal-udjenzi teatrali u televi]ivi. Il-kostumi ddisinjahom Donald Friggieri u n[admu minn Dorothy Ebejer. Is-sett segwa disinn ta’ Ray Farrugia. Friggieri qed ikompli fejn [alla bi drammi e//itanti ‘stori/i’ dwar protagonisti kbar b[al Michelangelo u Caravaggio. Intermezz tkellem mal-awtur dwar dan id-dramm, li qed iqajjem interess kbir fost dawk li jag[rfu l-valur tat-teatru ori;inali bil-Malti. L-ewwel nett, g[aliex L-G[anja ta/-?inju^ Minn fejn ;ibtu dan l-isem^ Id-dramm jittratta l-avvenimenti tempestu]i li jimmarkaw l-a[[ar xahar tal-[ajja ta’ Sokrate, minn meta jitressaq il-qorti mixli li kkorrompa ]- ]g[a]ag[ sa meta jing[ata jixrob il-velenu fil-[abs tletin jum wara l-kundanna. S[abu jkunu lesti j[arrbuh billi jixtru l-g[assiesa, i]da hu jirrifjuta lg[ajnuna tag[hom. Ftit minuti qabel i[allihom, Sokrate jipprova jikkunslahom billi jirrakkuntalhom il-le;;enda ta/-/inju li jkanta lisba[ g[anja tieg[u meta j[oss li [ajtu waslet fla[[ar. {afna jinterpretaw l-g[anja b[ala bikja ta’ qsim il-qalb, i]da Sokrate jfissirha b[ala xhieda profetika tal-[wejje; sbie[ li hemm jistennew fiddinja li ma tidhirx. L-akku]a li Sokrate kkorrompa li]-]g[a]ag[ kellha x’taqsam mal-omosesswalità^ Le. Fi ]mien Sokrate, l-omosesswalità ma kinitx meqjusa b[ala tabù, anzi kienet komuni [afna. Ma kienx hemm kodi/i morali li jipprojbiha u ma kellhiex g[alfejn tin[eba. Anzi, is-Simpo]ju ta’ Platun jippre]enta l-im[abba erotika bejn l-ir;iel. F’so/jetà li fiha t-tfajliet u l-;uvintur rari kienu jiltaqg[u, l-im[abba romantika bejniethom ma kinitx possibbli. U l-idea ta]-]wie; b[ala g[aqda bejn tnejn min-nies ugwali f’kollox ma kinitx tag[mel sens. Sokrate, ma kienx qed ji;i akku]at li kkorrompa ]-]g[a]ag[ sesswalment, i]da li [assrilhom mo[[hom b’tag[lim qarrieqi kontra rreli;jon. G[alxiex kienet tammonta din l-akku]a^ Kienet akku]a serja ta’ atei]mu, mhux sempli/iment akku]a ta’ nuqqas ta’ prattika reli;ju]a. Sokrate kien qed ji;i akku]at li xerred latei]mu fost is-segwa/i tieg[u. Kien kontra din lakku]a li kellu jiddefendi ru[u waqt il-;uri. Ma kienx hemm verità fl-akku]a. L-akku]aturi riedu je[ilsu minnu g[al ra;unijiet politi/i. Fost il-[bieb ta’ Sokrate kien hemm u[ud notorji b[al Krizja u Al/ibijadi, bi stejjer politi/i koroh. Sokrate nnifsu qatt ma [a sehem dirett fil-politika. I]da l-fatt li kellu dawn il-[bieb [adem bis-s[i[ kontrih. Naf li fid-dramm tieg[ek da[[alt ukoll ]ew; xeni komi/i minn Aristofani. X’sehem kellu Aristofani filbi//a^ Waqt id-difi]a tieg[u fil-;uri, Sokrate jirreferi darbtejn g[al Aristofani, l-ewwel darba b[ala ‘dak ilkittiebtalkummiedji’, u t-tieni darba b’ismu. Filkummiedja S[ab, Aristofani kien g[amel karikatura satirika fuq Sokrate u ppre]entah b[ala ateu u Sofista tal- IN-NAZZJON It-Tlieta, 4 ta’ Ottubru, 2011 INTERMEZZ MONDJALI Rassenja kulturali internazzjonali Id-dramm il-;did ta’ Joe Friggieri b’direzzjoni ta’ Albert Marshall fit-Teatru Manoel L-G[anja ta/-?inju Michael Tabone (Sokrate) u Jane Marshall (Santippi) f’xena mid-dramm (Ritratt> Mario Mintoff) ag[ar tip, li jg[allem g[all-flus, juri lillistudenti kif ma jroddux lura l-flus li jkunu ssellfu, jilg[ab bil-kliem, u j[e;;e; lill-ulied je[duha kontra l-;enituri tag[hom u jiddisprezzaw illi;ijiet. M’hemmx minn Mario AZZOPARDI marpardi@maltanet.net dubju li din il-karikatura kienet g[adha friska f’mo[[ il-;urati u li influwenzathom fid-de/i]joni tag[hom. I]da l-ag[ar akku]a kienet dik talatei]mu. Min kien jipprova jifhem kif ja[dem lunivers kien jitqies b[ala ateu, u allura bla morali u g[adu tal-Istat. Kienet qisha parti mill-gwerra tradizzjonali bejn ix-xjenza u r-reli;jon. Pre/i]ament. Il-filosfu Anassagora kien ;ie e]iljat talli qal li x-xemx ma kinitx alla i]da biss Mavin Khoo llum hu meqjus b[ala wie[ed millaqwa ]effiena solisti tal-istil ‘Bharata Natyam’ ;ebla tikwi. U fi tmiem il-kummiedja li semmejna, l-iskola ta’ Sokrate ting[ata n-nar b[ala kastig talli kien i;ieg[el lill-istudenti jag[mlu esperimenti xjentifi/i u jindagaw fuq il-fenomeni naturali (e]. ‘j[arsu mill-qrib lejn sorm il-qamar’ u jitmell[u blallat). Dan kien meqjus immorali u illegali. Waqt il-;uri, Sokrate jipprova jinqata’ minn Anassagora billi juri li, g[alkemm ma kellu xejn kontra xxjenza, dawn l-affarijiet lilu ma kinux jinteressawh. X’g[andu jistenna l-pubbliku li se jmur jara d-dramm tieg[ek^ G[andu jistenna interpretazzjoni vibranti ta’ test mibni fuq fatti stori/i li kellhom impatt qawwi fuq il-formazzjoni tal-kultura u l-[sieb tal-bniedem modern. Hu dramm li jittratta b’mod imma;inattiv, u wkoll b’do]a qawwija ta’ umori]mu, limportanza tad-dissens f’so/jetà demokratika. Jista’ jitqies b[ala att ta’ protesta kontra kull forma ta’ dittatura mentali li tipprova tag[laq [alq lintellettwali u l-profeti, dramm kontra lkonformi]mu konservattiv li ma j[allix spazju g[all-espressjoni [ielsa tal-ideat li jmorru kontra lkurrent. Ma tistax tifta[ it-twieqi mbag[ad tistenna li ma jid[olx ir-ri[.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 4 ta’ Ottubru, 2011 Il-Kap tal-Oppo]izzjoni u mexxej tal-Partit Laburista re;a’ ]balja bil-goff. Re;a’ g[a;;el wisq u l-opportuni]mu politiku ma [alliehx jivverifika lfatti. Lablab ming[ajr ma vverifika. Ftit biss wara l-i]ball o[xon ta’ Muscat, ritratti li ppubblika l-Ministeru responsabbli mis-sa[[a, giddbu lill-mexxej Laburista. Fl-attività politika tal- {add li g[adda Joseph Muscat qal li fuq i/-?entru tal-Onkolo;ija li l-Gvern qed jibni b’investiment ta’ €48 miljun, “ma qeg[dux kantun wie[ed”, u allega li mhu qed isir xejn. I]da l-fatti juru mod ie[or. Kap ta’ Oppo]izzjoni mhux infurmat Joseph Muscat re;a’ g[al darb’o[ra m’g[arafx li fuq qasam daqstant importanti tas-sa[[a, ma jippoliti/izzax u ma jkunx parti;jan. Ma jag[rafx li qasam daqstant sensittiv, jekk g[andu xi informazzjoni li fuqha jrid jikkritika lill-gvern dwarha, jivverifikaha qabel ma jitkellem. Bid-dikjarazzjoni ]baljata li g[amel, Joseph Musact qieg[ed jikkonferma li mhux infurmat. Kull min imur l-Isptar Mater Dei, jista’ jieqaf biex jivverifika b’g[ajnejh stess jekk il-Kap tal- Oppo]izzjoni qalx il-verità. Jekk kienx korrett. Jew jekk kienx hemm nitfa’ ta’ verità f’dak li qal Muscat. Ir-ritratti li n;ibdu wara li Joseph Muscat g[amel l-allegazzjoni, jikxfu l-qerq u l-ingann tal-Partit Laburista ta’ Joseph Muscat. Ir-ritratti juru l-verità. Dak li n;ibed fir-ritratti jista’ jarah kul[add b’g[ajnejh. Il-bini ta/-?entru tal-Onkolo;ija biex pajji]na jsa[[a[ il-kura fil-qasam tal-mard talkan/er, miexi ;mielu. Mhux biss dak li jidher mill- Ix-xog[ol g[al dan il-Gvern hu l-pilastru ewlieni talpolitika tieg[u, g[ax fuqu jistrie[u l-valuri kollha l-o[ra li jag[tuna l-[ajja li ng[ixu. Mix-xog[ol jiddependi lkumplament, u g[alhekk jo[ro; naturali li g[al dan il- Gvern l-imprenditur, u min ji;;enera l-impjiegi hu meqjus b[ala key player importanti fi/-/irku ekonomiku. G[alhekk, il-Gvern irid ji//elebra l-imprenditur Malti, u jag[mel festa ddedikata minn dak kollu li jag[mel l-intrapri]a Maltija su//ess. Fil-fatt nhar l-14, 15 u 16 ta’ Ottubru, il-Gvern se jkun qed imexxi /elebrazzjoni nazzjonali tal-imprenditur Malti u l-intrapri]a Maltija. F’din il-festa tal-[ila tal- Maltin irridu nirrikonoxxu lill-imprenditur li jag[raf lopportunità, jo[loq ix-xog[ol, ji;;enera l-impjiegi, u b’hekk jag[mel su//ess. L-imprenditur Malti hu marbut mas-su//essi tal- ekonomija tag[na. Ix-xog[ol tieg[u u l-valur mi]jud li jag[ti, jikkontribwixxu sewwa g[all-kompetittività ta’ pajji]na. Fil-[ajja ta’ kuljum niltaqg[u ma’ prodotti, nu]aw servizzi, li qajla nirrealizzaw, li dawn, warajhom hemm Maltin b[alna. Prodotti u servizzi li jgawdu l-fidu/ja tag[na, bla ebda dubju u li tant ikunu ta’ Editur> Alex Attard Media.Link Communications Co. Ltd. 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, Il-{amrun {MR 1000 e-mail> news@media.link.com.mt Tel> 21243641#2#3 Fax No. 21242886 Dipartiment tal-Avvi]i Tel> 25965-317#232#474 Fax> 21240261 E-mail> adverts@media.link.com.mt L-EDITORJAL Jer;a’ ji]balja bil-goff minn Jason AZZOPARDI jason.azzopardi@gov.mt art, i]da ta[t dak il-bini hemm di;à mibnija bunkers li nbnew ta[t l-art u minn fejn i/-?entru se jibda japplika l-kura tar-ra;;i kontra l-mard tal-kan/er. Fuq il-bini ta’ dan i/-/entru sar di;à [afna xog[ol. Dan hu investiment ie[or fil-qasam tassa[[a biex pajji]na jkompli jg[olli l-livell tal-kura tas-sa[[a. Il-Gvern ma waqafx biss mal-isptar ;did u state of the art, ta’ Mater Dei. Kien gvern Laburista li kkritika bis-sa[[a l-investiment li sar f’dan il-pro;ett nazzjonali li minnu qed igawdi lpoplu kollu tant li l-mexxej ta’ qabel Joseph Mscat kien iddikjara li sa[ansitra j[ottu ;ebla ;ebla. U kieku llum hemm gvern Laburista, forsi kien jag[]el li jieqaf hemm u ma jkomplix jinvesti f’aktar servizzi state of the art kif se jkun i/-?entru tal-Onkolo;ija li se jkun imiss mal-Isptar Mater Dei. Din id-darba, il-mexxej Laburista Joseph Muscat mhux qal li se j[ottu ;ebla ;ebla, i]da sostna li lanqas hemm ;ebla wa[da. Kampanja ta’ allegazzjonijiet Din mhix serjetà ta’ Kap tal-Oppo]izzjoni li qed jaspira li jkun Prim Ministru. Sakemm jibqa’ jippersisti f’dawn l-i]balji, sakemm jibqa’ ma jivverifikax qabel ma jitkellem, sakemm jibqa’ g[addej bil-politika tal-opportuni]mu nieqsa g[al kollox mis-sustanza politika, qatt ma jista’ jitqies b[ala mexxej politiku kredibbli. Il-Kap tal-Oppo]izzjoni, fl-istess okka]joni li qal li ma rax kantun wie[ed fil-bini ta/-?entru l-;did tal-Onkolo;ija, kien ]baljat ukoll meta qal li saru xi [lasijiet g[al xi xog[lijiet fl-Isptar Mater Dei li ma sarux. Minkejja li l-istess Ministeru responsabbli mis-sa[[a /a[ad kategorikament din l-allegazzjoni, il-Partit Laburista fl-istess ;urnata re;a’ rrepetieha su//ess li na[sbuhom prodotti barranin. Wara [afna minn dawn, spiss hemm Maltin li [ar;u bl-idea ori;inali jew li jmexxu lpro/ess tal-produzzjoni tag[hom, inkella li j[addmu s-servizz li jwassalhom g[andna. Dan is-su//ess talimprenditur Malti hu spiss meg[jun minn g[ajnuna u sostenn tal-Gvern permezz ta’ skemi, fondi u in/entivi, li jg[inuhom jid[lu g[al pro;etti i]jed innovattivi, jiskopru swieq ;odda, u ji;;eneraw i]jed xog[ol. Il- Gvern jipprovdi lil dawn limprendituri bi skemi ta’ finanzjament, fondi tal- Unjoni Ewropea, kreditu fit- u g[al darb’o[ra kienet mi/[uda mill-Gvern. Hu /ar li l-politika tal-Oppo]izzjoni Laburista hi bba]ata fuq kampanja ta’ tfig[ ta’ tajn u ta’ allegazzjonijiet. I]da qlajja’ dejjem tibqa’ qlajja’. Inutli li l-Kap tal-Oppo]izzjoni jibqa’ jirrepeti lallegazzjonijiet meta dawn ji;i mi/[uda. Kien tentattiv fjakk tal-Partit Laburista li sej[et it-twe;ibiet tal-Gvern b[ala teatrini. It-teatrini jag[milhom biss min irid iqarraq. Min irid ja[bi lverità mill-poplu. Min jib]a’ li jg[id il-verità. Kif listess Kap tal-Oppo]izzjoni jib]a’ jg[id li l-Gvern g[araf jimxi b’g[aqal fil-kri]i tal-Libja. Jib]a’ jfa[[ar lill-Gvern, kif g[amlu g[add kbir ta’ pajji]i, g[all-[idma umanitarja mal-poplu Libjan li qed tag[mel Malta. Jib]a’ wkoll jammetti u jimxi id f’id mal-Gvern fil-kri]i ekonomika dinjija li pajji]na qed jirnexxilu jindirizza. Jib]a’ wkoll jammetti li l-qg[ad hu fl-anqas livell fost il-pajji]i tal-UE u li dan ukoll hu ri]ultat tal-istabbilità ekonomika f’pajji]na li qed to[loq ukoll lopportunitajiet ta’ xog[ol. Fis-settur ukoll tas-sa[[a, Joseph Muscat jib]a’ jirrikonoxxi li qed isiru numru akbar ta’ operazzjonijiet, li qed isiru wkoll operazzjonijiet fil-privat bi [las mill-Gvern, li ]diedu l-medi/ini b’xejn, li ra[[su wkoll numru kbir ta’ medi/ini blintervent tal-Gvern, u li qed ji]diedu s-servizzi talprofessjonisti u tat-tobba fl-isptarijiet u fi/-/entri tas-sa[[a. Dak li ma jarax Muscat, jarah il-poplu Joseph Muscat mhux kredibbli meta ja[bi millpoplu l-verità. I]da dak li ja[bi Muscat, il-poplu kapa/i jarah. taxxa, u g[ajnuniet varji o[ra, biex jg[inuhom jinvestu u ji;;eneraw ixxog[ol. Intrapri]a Malta - L- Appuntament tieg[ek man- Negozju se tkun vetrina biex int u l-familja tieg[ek tiltaqa' ma’ tant stejjer ta’ su//ess, u ssir taf dak il-prodott jew servizz li tant g[andu g[al qalbu minn fejn tassew ;ej. Hi wkoll opportunità biex titg[allem dwar l-g[ajnuna li l-Gvern joffri lil dawn limprendituri li finalment jag[tu servizz lill-istess pubbliku. G[alhekk nistiednek ti;i mal-familja tieg[ek fl-MFCC Ta’ Qali, nhar il-:img[a 14, is-Sibt 15 u l-{add 16 ta’ Opinjoni 11 L-appuntament tieg[ek man-Negozju L-imprenditur Malti hu marbut massu//essi tal-ekonomija tag[na. Ix-xog[ol tieg[u u l-valur mi]jud li jag[ti, jikkontribwixxu sewwa g[all-kompetittività ta’ pajji]na Il-logo li qed jintu]a g[all-attività Ottubru u ti//elebra mag[na lill-imprenditur Malti u l-[ila tieg[u li jilqa’ g[all-isfidi u jirnexxi. Nistiednek ti;i u ti//elebra mag[na, u tiddeverti. Se jkun hemm serati ta’ mu]ika u divertiment bilparte/ipazzjoni ta’ diversi kantanti. Stand ta’ log[ob g[at-tfal kif ukoll stands talikel u xorb. L-attivitajiet jibdew mill-g[axra ta’ filg[odu u jibqg[u g[addejjin sal-g[axra ta’ filg[axija b’attivitajiet fuq il-palk prin/ipali. In[e;;ek g[alhekk, i]]omm dan l-appuntament tieg[ek man-Negozju biex flimkien ni//elebraw il-[ila tan-negozjant Malti.
- Page 1 and 2: Numru 12,935 F’dik li hi meqjusa
- Page 3 and 4: 2 Lokali L-ewwel applikazzjonijiet
- Page 5: IN-NAZZJON It-Tlieta, 4 ta’ Ottub
- Page 8 and 9: 8 Parlament Il-mod kif a;ixxa l-Gve
- Page 12 and 13: 12 Ittri Kieku kienu huma Nixtieq n
- Page 14 and 15: Rotta tal-Arti IN-NAZZJON It-Tlieta
- Page 16 and 17: IN-NAZZJON It-Tlieta, 4 ta’ Ottub
- Page 19 and 20: 20 Personalità L-istorja ta’ San
- Page 21 and 22: 22 TV#Radju Radju Malta • 93.7 FM
- Page 23 and 24: 24 Passatemp Mimdudin>- 5. Tissikka
- Page 25 and 26: 26 Avvi]i PN IN-NAZZJON It-Tlieta,
- Page 27 and 28: 28 Sport Tmiem il-;img[a ta’ foot
- Page 30 and 31: IN-NAZZJON It-Tlieta, 4 ta’ Ottub
10 Opinjoni<br />
L-ista;un teatrali tal-Manoel g[as-sena 2011#12<br />
se jifta[ bid-dramm L-G[anja ta/-?inju ta’ Joe<br />
Friggieri (8 u 9 ta’ Ottubru).<br />
Id-dramm reba[ l-ewwel premju fil-konkors<br />
Francis Ebejer, imniedi mill-Kunsill Malti g[all-<br />
Kultura u l-Arti (2010). Id-direzzjoni qieg[da<br />
f’idejn Albert Marshall, li qed ja[dem malkoreografu-]effien<br />
ta’ fama internazzjonali Mavin<br />
Khoo fl-interpretazzjoni tas-sekwenzi korali.<br />
Fil-parti ewlenija, Michael Tabone jmexxi kast<br />
kbir ta’ atturi mag[rufa mal-udjenzi teatrali u<br />
televi]ivi. Il-kostumi ddisinjahom Donald Friggieri<br />
u n[admu minn Dorothy Ebejer. Is-sett segwa<br />
disinn ta’ Ray Farrugia.<br />
Friggieri qed ikompli fejn [alla bi drammi<br />
e//itanti ‘stori/i’ dwar protagonisti kbar b[al<br />
Michelangelo u Caravaggio. Intermezz tkellem<br />
mal-awtur dwar dan id-dramm, li qed iqajjem<br />
interess kbir fost dawk li jag[rfu l-valur tat-teatru<br />
ori;inali bil-Malti.<br />
L-ewwel nett, g[aliex L-G[anja ta/-?inju^<br />
Minn fejn ;ibtu dan l-isem^<br />
Id-dramm jittratta l-avvenimenti tempestu]i li<br />
jimmarkaw l-a[[ar xahar tal-[ajja ta’ Sokrate,<br />
minn meta jitressaq il-qorti mixli li kkorrompa ]-<br />
]g[a]ag[ sa meta jing[ata jixrob il-velenu fil-[<strong>abs</strong><br />
tletin jum wara l-kundanna. S[abu jkunu lesti<br />
j[arrbuh billi jixtru l-g[assiesa, i]da hu jirrifjuta lg[ajnuna<br />
tag[hom. Ftit minuti qabel i[allihom,<br />
Sokrate jipprova jikkunslahom billi<br />
jirrakkuntalhom il-le;;enda ta/-/inju li jkanta lisba[<br />
g[anja tieg[u meta j[oss li [ajtu waslet fla[[ar.<br />
{afna jinterpretaw l-g[anja b[ala bikja ta’ qsim<br />
il-qalb, i]da Sokrate jfissirha b[ala xhieda<br />
profetika tal-[wejje; sbie[ li hemm jistennew fiddinja<br />
li ma tidhirx.<br />
L-akku]a li Sokrate kkorrompa li]-]g[a]ag[<br />
kellha x’taqsam mal-omosesswalità^<br />
Le. Fi ]mien Sokrate, l-omosesswalità ma kinitx<br />
meqjusa b[ala tabù, anzi kienet komuni [afna. Ma<br />
kienx hemm kodi/i morali li jipprojbiha u ma<br />
kellhiex g[alfejn tin[eba. Anzi, is-Simpo]ju ta’<br />
Platun jippre]enta l-im[abba erotika bejn l-ir;iel.<br />
F’so/jetà li fiha t-tfajliet u l-;uvintur rari kienu<br />
jiltaqg[u, l-im[abba romantika bejniethom ma<br />
kinitx possibbli. U l-idea ta]-]wie; b[ala g[aqda<br />
bejn tnejn min-nies ugwali f’kollox ma kinitx<br />
tag[mel sens. Sokrate, ma kienx qed ji;i akku]at li<br />
kkorrompa ]-]g[a]ag[ sesswalment, i]da li<br />
[assrilhom mo[[hom b’tag[lim qarrieqi kontra rreli;jon.<br />
G[alxiex kienet tammonta din l-akku]a^<br />
Kienet akku]a serja ta’ atei]mu, mhux<br />
sempli/iment akku]a ta’ nuqqas ta’ prattika<br />
reli;ju]a. Sokrate kien qed ji;i akku]at li xerred latei]mu<br />
fost is-segwa/i tieg[u. Kien kontra din lakku]a<br />
li kellu jiddefendi ru[u waqt il-;uri. Ma<br />
kienx hemm verità fl-akku]a. L-akku]aturi riedu<br />
je[ilsu minnu g[al ra;unijiet politi/i. Fost il-[bieb<br />
ta’ Sokrate kien hemm u[ud notorji b[al Krizja u<br />
Al/ibijadi, bi stejjer politi/i koroh. Sokrate nnifsu<br />
qatt ma [a sehem dirett fil-politika. I]da l-fatt li<br />
kellu dawn il-[bieb [adem bis-s[i[ kontrih.<br />
Naf li fid-dramm<br />
tieg[ek da[[alt<br />
ukoll ]ew; xeni<br />
komi/i minn<br />
Aristofani. X’sehem<br />
kellu Aristofani filbi//a^<br />
Waqt id-difi]a<br />
tieg[u fil-;uri,<br />
Sokrate jirreferi<br />
darbtejn g[al<br />
Aristofani, l-ewwel<br />
darba b[ala ‘dak ilkittiebtalkummiedji’,<br />
u t-tieni<br />
darba b’ismu. Filkummiedja<br />
S[ab,<br />
Aristofani kien<br />
g[amel karikatura<br />
satirika fuq Sokrate u<br />
ppre]entah b[ala<br />
ateu u Sofista tal-<br />
IN-NAZZJON It-Tlieta, 4 ta’ Ottubru, 2011<br />
INTERMEZZ MONDJALI<br />
Rassenja kulturali internazzjonali<br />
Id-dramm il-;did ta’ Joe Friggieri b’direzzjoni ta’ Albert Marshall fit-Teatru Manoel<br />
L-G[anja ta/-?inju<br />
Michael Tabone (Sokrate) u Jane Marshall (Santippi) f’xena mid-dramm (Ritratt> Mario Mintoff)<br />
ag[ar tip, li jg[allem<br />
g[all-flus, juri lillistudenti<br />
kif ma<br />
jroddux lura l-flus li<br />
jkunu ssellfu, jilg[ab<br />
bil-kliem, u j[e;;e;<br />
lill-ulied je[duha<br />
kontra l-;enituri<br />
tag[hom u<br />
jiddisprezzaw illi;ijiet.<br />
M’hemmx<br />
minn Mario<br />
AZZOPARDI<br />
marpardi@maltanet.net<br />
dubju li din il-karikatura kienet g[adha friska<br />
f’mo[[ il-;urati u li influwenzathom fid-de/i]joni<br />
tag[hom. I]da l-ag[ar akku]a kienet dik talatei]mu.<br />
Min kien jipprova jifhem kif ja[dem lunivers<br />
kien jitqies b[ala ateu, u allura bla morali u<br />
g[adu tal-Istat.<br />
Kienet qisha parti mill-gwerra tradizzjonali<br />
bejn ix-xjenza u r-reli;jon.<br />
Pre/i]ament. Il-filosfu Anassagora kien ;ie<br />
e]iljat talli qal li x-xemx ma kinitx alla i]da biss<br />
Mavin Khoo llum hu meqjus b[ala wie[ed millaqwa<br />
]effiena solisti tal-istil ‘Bharata Natyam’<br />
;ebla tikwi. U fi tmiem il-kummiedja li semmejna,<br />
l-iskola ta’ Sokrate ting[ata n-nar b[ala kastig talli<br />
kien i;ieg[el lill-istudenti jag[mlu esperimenti<br />
xjentifi/i u jindagaw fuq il-fenomeni naturali (e].<br />
‘j[arsu mill-qrib lejn sorm il-qamar’ u jitmell[u blallat).<br />
Dan kien meqjus immorali u illegali. Waqt<br />
il-;uri, Sokrate jipprova jinqata’ minn Anassagora<br />
billi juri li, g[alkemm ma kellu xejn kontra xxjenza,<br />
dawn l-affarijiet lilu ma kinux jinteressawh.<br />
X’g[andu jistenna l-pubbliku li se jmur jara<br />
d-dramm tieg[ek^<br />
G[andu jistenna interpretazzjoni vibranti ta’ test<br />
mibni fuq fatti stori/i li kellhom impatt qawwi fuq<br />
il-formazzjoni tal-kultura u l-[sieb tal-bniedem<br />
modern. Hu dramm li jittratta b’mod imma;inattiv,<br />
u wkoll b’do]a qawwija ta’ umori]mu, limportanza<br />
tad-dissens f’so/jetà demokratika.<br />
Jista’ jitqies b[ala att ta’ protesta kontra kull forma<br />
ta’ dittatura mentali li tipprova tag[laq [alq lintellettwali<br />
u l-profeti, dramm kontra lkonformi]mu<br />
konservattiv li ma j[allix spazju<br />
g[all-espressjoni [ielsa tal-ideat li jmorru kontra lkurrent.<br />
Ma tistax tifta[ it-twieqi mbag[ad tistenna<br />
li ma jid[olx ir-ri[.
Change language