29.06.2013 Views

Cum mystica obscuritate - FedOA - Università degli Studi di Napoli ...

Cum mystica obscuritate - FedOA - Università degli Studi di Napoli ...

Cum mystica obscuritate - FedOA - Università degli Studi di Napoli ...

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Dunque il “monte che attraversa consacrando gran<strong>di</strong> <strong>di</strong>stese <strong>di</strong> acqua” è in<br />

effetti il Cristo, che con la Redenzione istituisce il sacramento del battesimo “in<br />

Spirito e in acqua” 77 : agli avvenimenti dell‟AT, nei quali i profeti e i patriarchi<br />

poterono vedere i segni della compiuta Redenzione, si allude qui con il<br />

riferimento al passaggio del Mar Rosso, che è appunto prefigurazione tipologica<br />

del sacramento battesimale.<br />

vv. 18-20: cum etiam-osten<strong>di</strong>t<br />

L‟ultimo dei profeti fu Giovanni il Battista, che il Cristo stesso definì “lampada<br />

ardente e brillante”, e che nell‟elargire il battesimo fu precursore del Figlio<br />

incarnato.<br />

lucida lucerna – La figura etimologica della lucida lucerna, della “lampada<br />

brillante”, è qui chiaramente ispirata dall‟immagine presente in un passo del<br />

Vangelo <strong>di</strong> Giovanni, in cui il Cristo stesso definisce Giovanni Battista quale<br />

lucerna ardens et lucens 78 .<br />

que ipsum montem precurrens osten<strong>di</strong>t – A Giovanni Battista, che amministrò il<br />

sacramento prima del Cristo e, anticipandolo, ne fu immagine e prefigurazione 79 ,<br />

è tra<strong>di</strong>zionalmente attribuito il titolo <strong>di</strong> praecursor del Cristo 80 : a tale concetto<br />

forse anche Ps. 28,3: «Vox Domini super aquas Deus maiestatis intonuit Dominus super aquas<br />

multas».<br />

77 Cfr. ad es. Io. 3,5: «Respon<strong>di</strong>t Iesus amen amen <strong>di</strong>co tibi nisi quis renatus fuerit ex aqua et<br />

Spiritu non potest introire in regnum Dei».<br />

78 Cfr. Io. 5,35: «Ille erat lucerna ardens et lucens vos autem voluistis exultare ad horam in luce<br />

eius».<br />

79 Cfr. ad es. Lc. 1,17: «Et ipse praecedet ante illum in spiritu et virtute Heliae»; Io. 1,6-8: «Fuit<br />

homo missus a Deo cui nomen erat Iohannes hic venit in testimonium ut testimonium perhiberet<br />

de lumine ut omnes crederent per illum non erat ille lux sed ut testimonium perhiberet de lumine»;<br />

1,29-31: «Altera <strong>di</strong>e videt Iohannes Iesum venientem ad se et ait ecce agnus Dei qui tollit<br />

peccatum mun<strong>di</strong> hic est de quo <strong>di</strong>xi post me venit vir qui ante me factus est quia prior me erat et<br />

ego nesciebam eum sed ut manifestaretur Israhel propterea veni ego in aqua baptizans».<br />

80 Cfr. ad es. CYPR. epist. 61, 4, 1, ll. 56sqq.: «De aduentus uestri gau<strong>di</strong>o cognoscere illic<br />

fraternitas coepit qualis et quanta sit secutura Christo ueniente laetitia; cuius quia cito<br />

adpropinquabit aduentus, imago iam quaedam praecessit in uobis, ut quomodo Iohannes<br />

praecursor eius et praeuius ueniens prae<strong>di</strong>cauit Christum uenisse, sic nunc episcopo confessore<br />

domini et sacerdote redeunte appareat et dominum iam re<strong>di</strong>re»; APON. 11, ll. 218sqq.: «Et uetera,<br />

quae in ueteri testamento uel per Iohannem praecursorem eius collecta sunt, non erit alienum<br />

intellegi»; AUG. epist. 189, 57, 4, pag. 134, ll. 4sqq.: «In his erant et illi, qui baptizan<strong>di</strong> cum<br />

93

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!