29.06.2013 Views

Cum mystica obscuritate - FedOA - Università degli Studi di Napoli ...

Cum mystica obscuritate - FedOA - Università degli Studi di Napoli ...

Cum mystica obscuritate - FedOA - Università degli Studi di Napoli ...

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

In che senso vada qui intesa l‟immagine della lucida umbra, risulta in<br />

definitiva chiaro alla luce <strong>di</strong> un passo del Liber <strong>di</strong>vinorum operum, in cui una<br />

delle tre personificazioni rappresentate nella terza visione del terzo libro<br />

dell‟opera 27 , Caritas, attraverso cui la Sapienza porta a compimento la creazione,<br />

è descritta nell‟atto <strong>di</strong> estendere la propria ombra (ancora, obumbrare) sui profeti,<br />

ombra che è luminosa, poiché in essa è insito lo splendore <strong>di</strong>vino, e attraverso la<br />

quale è concesso il dono <strong>di</strong> vedere ciò che è ancora immagine, riflesso della<br />

coscienza <strong>di</strong>vina 28 , ciò che non è stato ancora tradotto in creazione 29 .<br />

acutam et uiuentem lucem – L‟immagine della lux vivens è particolarmente cara<br />

ad Hildegard, che definisce <strong>di</strong> frequente in tal modo la fonte <strong>di</strong>vina delle proprie<br />

visioni 30 , che più raramente è descritta inoltre come lux acuta, “luce acuta,<br />

penetrante” 31 .<br />

in uirga germinantem – Qui la lux vivens, che rappresenta la <strong>di</strong>vinità, viene<br />

rappresentata nell‟atto <strong>di</strong> “germogliare in un ramoscello” (in virga germinantem);<br />

l‟immagine del ramoscello, virga, che germoglia e da cui spunta un fiore, appare<br />

in particolare in due luoghi scritturali. In un passo del libro veterotestamentario<br />

dei Numeri viene descritto il pro<strong>di</strong>gio che accompagna l‟elezione <strong>di</strong> Aronne al<br />

sacerdozio: il Signore invita Mosè a farsi consegnare una verga da ogni capo<br />

tribù, e a collocarle nel tabernacolo dell‟alleanza; il mattino successivo Mosè<br />

constata che tra tutte, la verga <strong>di</strong> Aronne è l‟unica, pur recisa, ad essere fiorita e ad<br />

aver dato frutti 32 . Ancora, nel libro <strong>di</strong> Isaia viene profetizzato lo spuntare <strong>di</strong> un<br />

27 Cfr. LDO, 3, 3, 1, dove vengono descritte tre figure femminili, personificazioni <strong>di</strong> Carità, Umiltà<br />

e Pace: circa tale immagine cfr. NEWMAN 1987, 51sqq.<br />

28 Cfr. O speculum columbe, comm. vv. 1-4.<br />

29 Cfr. LDO, 3, 3, 2, ll. 21-4: «Claritas quoque mea prophetas obumbrauit, qui per sanctam<br />

inspirationem futura pre<strong>di</strong>xerunt, ut in Deo omnia quę facere uoluit antequam fierent umbra<br />

fuerunt; sed racionalitas cum sono loquitur, et sonus uelut cogitatio est, et uerbum quasi opus».<br />

30 Cfr. ad es. Scivias, protestificatio, ll. 52-5: «Ego lux uiuens et obscura illuminans hominem<br />

quem uolui et quem mirabiliter secundum quod mihi placuit excussi in magnis mirabilibus trans<br />

metam antiquorum hominum, qui in me multa secreta uiderunt, posui».<br />

31 Cfr. ad es. Ep. Hild. 144R, l. 1: «Lux acuta uidet et <strong>di</strong>cit: O homo, pallidus es per dubietatem<br />

mentis tue, quasi non possis stare». Circa l‟immagine della lux vivens cfr. inoltre il comm. a O<br />

gloriosissimi, v. 1.<br />

32 Cfr. Num. 17, 1-8: «Et locutus est Dominus ad Mosen <strong>di</strong>cens loquere ad filios Israhel et accipe<br />

ab eis virgas singulas per cognationes suas a cunctis principibus tribuum virgas duodecim et<br />

uniuscuiusque nomen superscribes virgae suae nomen autem Aaron erit in tribu Levi et una virga<br />

83

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!