29.06.2013 Views

Cum mystica obscuritate - FedOA - Università degli Studi di Napoli ...

Cum mystica obscuritate - FedOA - Università degli Studi di Napoli ...

Cum mystica obscuritate - FedOA - Università degli Studi di Napoli ...

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Le schiere celesti, dunque, nel contemplare Dio, vedono riflesse nel fons<br />

della sua Sapienza, che si identifica con il Figlio, i misteri <strong>di</strong>vini concernenti la<br />

creazione e il piano <strong>di</strong>vino <strong>di</strong> salvezza concepito prima della creazione stessa.<br />

vv. 20-23: Videtis enim-facies<br />

I versi 20-23 rappresentano, attraverso un complesso simbolismo, un concetto già<br />

espresso nello Scivias: gli angeli, nel contemplare il volto <strong>di</strong> Dio, vedono<br />

all‟altezza del Suo cuore la figura dell‟uomo, la cui natura fu assunta dal Figlio –<br />

la cui sede è appunto il cuore del Padre – ai fini della Redenzione. Qui per facies<br />

si intende sia “volto”, sia “aspetto”, e in questo senso costituisce una ripresa del<br />

facie del v. 4, immagine che pure veniva evocata a proposito del riflettersi, negli<br />

angeli, della natura e della forma umana 37 : qui tale prospettiva viene ribaltata,<br />

nella misura in cui sono le schiere celesti, stavolta, a contemplare in Dio<br />

l‟immagine dell‟uomo. Qui, attraverso la descrizione in or<strong>di</strong>ne ascendente delle<br />

schiere angeliche, viene dunque descritto anche il percorso ascendente del genere<br />

umano dal terreno al <strong>di</strong>vino, dai tormenti e dalle lotte sostenute nel mondo dai<br />

giusti per compiere il volere <strong>di</strong> Dio, alla originaria con<strong>di</strong>zione celeste infine<br />

restaurata per intercessione del Cristo Redentore e dello Spirito.<br />

interiorem uim Patris – L‟espressione interior vis – attestata già nella letteratura<br />

latina <strong>di</strong> età imperiale 38 , e, in seguito, in quella <strong>di</strong> età patristica 39 – è riferita a Dio<br />

in un passo del Liber <strong>di</strong>vinorum operum, in cui viene descritta appunto la<br />

“potenza interiore” <strong>di</strong> Dio Padre emettere il Verbo, attraverso cui la creazione fu<br />

portata a compimento 40 : in questo senso dunque l‟interior vis del Padre si<br />

37 Cfr. comm. vv.1-4.<br />

38 Cfr. ad es. STAT. Theb. 4, 730: «[…] interior sed vis quatit […]».<br />

39 Cfr. ad es. AUG. mus. 6, col. 1163, ll. 36-8: «(Magister) nusquam ne amplius? (<strong>di</strong>scipulus) quid<br />

aliud restet non uideo, nisi forte interior et superior aliqua uis sit unde ista procedunt»; ID. conf. 7,<br />

17, ll. 16sqq.: «Atque ita gradatim a corporibus ad sentientem per corpus animam atque inde ad<br />

eius interiorem uim, cui sensus corporis exteriora nuntiaret […]»; GREG. M. in evang. 1, 3, 3, pag.<br />

22, ll. 54sqq.: «Neque enim filios, quos carnem suam esse nouerat, sine dolore poterat morientes<br />

uidere, sed erat uis amoris interior, quae dolorem uinceret carnis»; ISID. sent. 2, col. 614, ll. 10-1:<br />

«Gressus Dei sunt in cor hominis interior uis, qua bona desideria surgunt, ut calcentur mala».<br />

40 Cfr. LDO, 3, 2, 3, ll. 2-5: «Huius quoque sententię intellectus hoc modo accipiendus est: Ego,<br />

qui pater omnium sum, manifeste ostendo quod ante omnem creaturam eructauit interior uis mea<br />

uerbum bonum, scilicet quem genui filium meum, per quem omnia ualde bona facta sunt».<br />

73

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!