29.06.2013 Views

Cum mystica obscuritate - FedOA - Università degli Studi di Napoli ...

Cum mystica obscuritate - FedOA - Università degli Studi di Napoli ...

Cum mystica obscuritate - FedOA - Università degli Studi di Napoli ...

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Commento<br />

vv. 1-3: O uos-significatione<br />

Qui la figura del confessor è intesa, a mio parere, in due sensi: i confessores sono<br />

in primo luogo coloro che perseverarono nel professare la propria fede in Cristo,<br />

pur essendo sottoposti a vari tormenti e <strong>di</strong>verse vessazioni; tale figura, come è<br />

ovvio, presenta non pochi punti in comune con quella dei martyres, talvolta<br />

sovrapponendovisi 1 . In secondo luogo, tuttavia, come rileva correttamente<br />

Barbara Newman 2 , qui per confessores vengono intesi anche coloro – in primo<br />

luogo i vescovi, ma anche i sacerdoti – cui è accordata la facoltà <strong>di</strong> ascoltare le<br />

confessioni dei fedeli e <strong>di</strong> assolverli dai loro peccati 3 .<br />

Secondo una prima lettura i confessores vengono qui dunque descritti, alla<br />

stregua dei martiri, quali imitatores della passione del Cristo, per quanto concerne<br />

la sopportazione e il <strong>di</strong>sprezzo dei tormenti fisici: in tal senso va intesa la<br />

significatio del v. 3, cioè letteralmente la loro “significazione”, il loro essere<br />

immagini del Redentore. In seconda battuta, tuttavia, attraverso l‟appellativo<br />

imitatores Hildegard allude qui a coloro cui l‟officium della confessione <strong>di</strong>scende<br />

quale investitura dal Cristo stesso, e per questo motivo sono da considerarsi<br />

seguaci e successori del Redentore; del quale d‟altronde sono tenuti ad essere<br />

imitatores – secondo un uso del termine ricorrente con elevata frequenza nello<br />

Scivias – in senso morale, onorando il proprio ufficio attraverso l‟esercizio della<br />

sapienza e <strong>di</strong> quelle virtù <strong>di</strong> cui lo stesso Figlio incarnato fu esempio, e dunque<br />

rappresentando l‟immagine, significantes, del Redentore.<br />

1 Cfr. ad es. AMBR. fid. 2, 16, ll. 35ssq.: «Sed iam satis super que, omnipotens deus, nostro exitio<br />

nostro que sanguine confessorum neces, exilia sacerdotum et nefas tantae impietatis eluimus»;<br />

PAUL. NOL. epist. 18, 10, pag. 136, ll. 25sqq.: «Memineris, quaeso te, nostri in illa <strong>di</strong>e, qua ad te<br />

innumera meritorum tuorum cohorte comitatum ornamentis que felicibus comptum et infulis<br />

pariter atque adoreis coronatum et niueas sacratorum antistitum uittas et floridas confessorum<br />

purpuras occurrentium manus adferent angelorum te que ipsum ut argentum igne examinatum et<br />

aurum in fornace saeculi huius probatum ipse summus auri sui argenti que purgator accipiet et ut<br />

pretiosam <strong>di</strong>ademati suo margaritam rex aeternus aptabit nec tuarum tibi tantum praemia se debere<br />

uirtutum iudex iustus agnoscet, uidens innumeros circa te sanctorum utriusque sexus greges, quos<br />

illi coti<strong>di</strong>e institutis tuis generas, formula omnibus perfectae uirtutis et fidei; sicut et frater<br />

Paschasius osten<strong>di</strong>t, in cuius gratia et humanitate quasi quasdam uirtutum gratiarum que tuarum<br />

lineas uelut speculo reddente collegimus».<br />

2 Cfr. SAINT HILDEGARD OF BINGEN, Symphonia, comm. 289.<br />

3 Cfr. ad es. WALAHFR. Wett. visio 871: «Confessor fratrum, gnarus conferre medelam».<br />

343

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!