29.06.2013 Views

Cum mystica obscuritate - FedOA - Università degli Studi di Napoli ...

Cum mystica obscuritate - FedOA - Università degli Studi di Napoli ...

Cum mystica obscuritate - FedOA - Università degli Studi di Napoli ...

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

appunto come lux hominum e lux in tenebris il principio <strong>di</strong>vino <strong>di</strong> vita,<br />

conoscenza e ragione infuso nelle tenebre della carne dell‟uomo 48 .<br />

Dunque, gli apostoli sono “luminosissima luce immersa nelle tenebre più<br />

oscure”, in <strong>di</strong>versi sensi, proseguendo sul solco della triplice possibile<br />

interpretazione delle immagini ai vv. 4-8 49 : in primo luogo, <strong>di</strong>ffondono<br />

nell‟umanità avvolta nelle tenebre del peccato la luce della fede nel Redentore; in<br />

secondo luogo, illuminano il senso recon<strong>di</strong>to delle Scritture, celato dall‟oscuro<br />

velo dell‟allegoria; infine, il dono dello Spirito elargito agli uomini in virtù del<br />

battesimo da loro amministrato, rafforza la presenza <strong>di</strong>vina nel cuore <strong>di</strong> ciascun<br />

redento, presenza che è luce costretta nelle tenebre del corpo soggetto alla legge<br />

della morte.<br />

fortissimumque genus columnarum – Gli apostoli sono rappresentati quali<br />

“colonne”, columnae, già in un passo della lettera ai Galati, in cui Paolo definisce<br />

Giacomo, Cefa e Giovanni appunto come columnae 50 ; sulla base <strong>di</strong> tale passo, la<br />

medesima immagine quale appare in altri luoghi della Scrittura, ad es. in un<br />

lux hominum, in nostra natura, quae per se investigata et considerata informis quaedam<br />

tenebrositas reperitur, lucere non desinit, nec eam, quamvis deliquentem, deserere voluit, nec<br />

unquam deseruit, formans eam per naturam continendo, reformansque per gratiam deificando. Et<br />

quoniam ipse lux omni creaturae incomprehensibilis est, tenebrae eum non comprehenderunt,<br />

superat namque Deus omnem sensum et intellectum, et solus habet immortalitatem. Cujus lux per<br />

excellentiam tenebrae nominatur, quoniam a nulla creatura, quid vel qualis sit, comprehen<strong>di</strong>tur».<br />

48 Cfr. LDO, 1, 4, 105, ll. 182-208: «Et uita erat lux hominum, quoniam uita, quę creaturas<br />

suscitauerat, uita uitę hominis, quia per eam uiuit, existens, racione et scientia lucem hominibus<br />

dabat, in qua in Deum fide aspicerent, eum creatorem suum agnoscentes et ipsa luce ita perfusi,<br />

quemadmodum lux <strong>di</strong>ei mundum illuminat. Homo enim alas scientię per cęlum intelligit, quod<br />

solem et lunam producit; quia <strong>di</strong>es scientiam bonam, nox malam demonstrat, uelut sol <strong>di</strong>em, luna<br />

noctem manifestat. Et ut homo cum creaturis sine luminibus istis in officio uitę suę uelut cecus<br />

esset, et ut corpus eius sine spiritu uiuere non posset, sic etiam homo sine alis scientię quid esset<br />

non intelligeret. Vnde lux in tenebris lucet, quemadmodum lux <strong>di</strong>ei per lunam in nocte lucet,<br />

quatinus homo in bonis operibus mala opera | cognoscat, quę a luce separata sunt; quoniam bona<br />

scientia racione suffulta malam reprehen<strong>di</strong>t et eam a se expellit. Et tenebrę eam non<br />

comprehenderunt, uelut etiam nox <strong>di</strong>em obnubilare non potest, quia malum hoc illud quod bonum<br />

est nec scire nec intelligere uult, sed illud fugit. Hęc Deus in corde hominis declarat, quod uita et<br />

firmamentum totius corporis est et totum corpus sustentat, quia in corde cogitatio hominis<br />

or<strong>di</strong>natur et uoluntas pascitur. Vnde et uoluntas quasi lux hominum est, quoniam, sicut lux omnia<br />

penetrat, sic et uoluntas in eo quod desiderat habundat, atque in eodem desiderio suo, quod pro<br />

luce sibi computat, in tenebras malorum operum, quę perficere uult, sepe ambulat. Sed tenebrę<br />

eandem uoluntatem ita non comprehendunt, ut illi scientiam boni abstrahere possint, quin bonum<br />

sciat, quamuis hoc non faciat».<br />

49 Cfr. supra, il comm. a tali versi.<br />

50 Cfr. Gal. 2,9: «Et cum cognovissent gratiam quae data est mihi Iacobus et Cephas et Iohannes<br />

qui videbantur columnae esse dextras dederunt mihi et Barnabae societatis ut nos in gentes ipsi<br />

autem in circumcisionem».<br />

162

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!