29.06.2013 Views

Cum mystica obscuritate - FedOA - Università degli Studi di Napoli ...

Cum mystica obscuritate - FedOA - Università degli Studi di Napoli ...

Cum mystica obscuritate - FedOA - Università degli Studi di Napoli ...

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

L‟assai complessa immagine dei vv. 3-6 può essere intesa in tre mo<strong>di</strong>: in primo<br />

luogo, rappresenta l‟espandersi della pre<strong>di</strong>cazione apostolica del Vangelo “fino ai<br />

confini del mondo”; in secondo luogo, in senso allegorico, rappresenta l‟operare<br />

della Sapienza <strong>di</strong>vina, che, coprendo con movimento circolare tutta la volta<br />

celeste, re<strong>di</strong>me l‟intera umanità in precedenza ridotta nella cattività <strong>di</strong>abolica della<br />

soggezione al peccato e alla morte. Infine, in senso tropologico, la suddetta<br />

immagine rappresenta l‟operare della Sapienza nel corpo dell‟uomo, che si<br />

manifesta a livello microcosmico attraverso il moto circolare dell‟anima, soffio<br />

dello Spirito santo: il dono dello Spirito viene rinnovato con l‟instaurazione<br />

nell‟uomo del principio <strong>di</strong> castità da parte del Figlio incarnato, cosicché tale soffio<br />

<strong>di</strong>vino, “andando in giro” (circuire) lungo le parti l‟anima, regiones, che<br />

presiedono ai sensi spirituali, le purifica, e le libera dal giogo del corpo e del<br />

peccato, rendendole abili a compiere il bene.<br />

sonus orbis terre – L‟immagine del “suono del globo terrestre” è tratta da un<br />

celebre passo dei Salmi 21 , ed è in<strong>di</strong>cata come figurazione del <strong>di</strong>ffondersi della<br />

pre<strong>di</strong>cazione evangelica già nella lettera paolina ai Romani 22 , oltre che negli scritti<br />

dei Padri 23 .<br />

21 Cfr. Ps. 18,4-5: «Non sunt loquellae neque sermones quorum non au<strong>di</strong>antur voces eorum in<br />

omnem terram exivit sonus eorum et in fines orbis terrae verba eorum».<br />

22 Rm. 10,16-18: «Sed non omnes oboe<strong>di</strong>erunt evangelio […] sed <strong>di</strong>co numquid non au<strong>di</strong>erunt et<br />

quidem in omnem terram exiit sonus eorum et in fines orbis terrae verba eorum».<br />

23 Cfr. ad es. TERT. adv. Marc. 5, pag. 643, ll. 9sqq.: «Eam [tra<strong>di</strong>tionem euangelicam] enim et sic<br />

constabit esse, quae prior mundum repleuit, illius scilicet dei euangelio, qui et hoc cecinit de<br />

prae<strong>di</strong>cationibus eius: in omnem terram exiit sonus eorum et in terminos orbis uerba eorum»; HIL.<br />

in psalm. 65, 19, ll. 2sqq.: «Nempe ea, quod credentium animam posuerit in uitam, quod<br />

apostolicae prae<strong>di</strong>cationi et martyrum confessioni constantiam et perseuerantiam largitus sit<br />

confiten<strong>di</strong>, quorum <strong>di</strong>scursibus orbem terrae quibusdam quasi pe<strong>di</strong>bus caelestis regni prae<strong>di</strong>catio<br />

transcucurrit: In omnem enim terram exiit sonus eorum […]»; AMBR. epist. 4, 12, 12, vol. 82,1,<br />

pag. 98, ll. 130sqq.: «Et eo usque deserti et gentium commotio facta est, ut apostolorum, quos<br />

<strong>di</strong>rexit ad gentes vocandas, tanta esset et tam vehemens prae<strong>di</strong>catio, ut in omnem terram exiret<br />

sonus eorum et in fines orbis terrae verba eorum»; AUG. in psalm. 18, 2, 2, ll. 17sqq.: «In omnem<br />

terram exiit sonus eorum, et in fines orbis terrae uerba eorum. quorum, nisi caelorum? quorum<br />

ergo, nisi apostolorum? ipsi enarrant nobis gloriam dei, positam in christo iesu, per gratiam in<br />

remissionem peccatorum»; ID. serm. 375A, pag. 21, ll. 2sqq: «Sicut ueritas per apostolos sonuit, et<br />

in omnem terram exiuit sonus eorum, atque in fines orbis terrae uerba eorum, pascha nostra<br />

immolatus est christus»; HIER. in eccles. 1, v. 1, ll. 61sqq.: «Denique non ad eum fit uerbum dei,<br />

sicut et ad ieremiam et ceteros prophetas, sed quia <strong>di</strong>ues est et rex et potens ipse est siquidem<br />

uerbum et sapientia ceterae que uirtutes uerba loquitur ad ecclesiae uiros, uerba insinuat apostolis,<br />

de quibus cantatur in psalmo: in omnem terram exiuit sonus eorum et in fines orbis terrae uerba<br />

eorum»; ID. in Ezech. 13, 43, ll. 552sqq.: «Sequitur: et terra splendebat a maiestate eius, quod<br />

proprie in aduentu christi factum est, quando in omnem terram exiit apostolorum sonus et in fines<br />

120

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!