29.06.2013 Views

Cum mystica obscuritate - FedOA - Università degli Studi di Napoli ...

Cum mystica obscuritate - FedOA - Università degli Studi di Napoli ...

Cum mystica obscuritate - FedOA - Università degli Studi di Napoli ...

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

in terris – La locuzione in terris, con il significato “sulla terrra, al mondo”, è<br />

attestata già in età classica 53 , oltre che nella Vulgata 54 , e negli scritti della stessa<br />

Hildegard 55 .<br />

ardenter uocauerunt – L‟espressione ardenter vocare, “chiamare, invitare con<br />

ardore, ardentemente”, è sostanzialmente originale: un parallelo può forse essere<br />

tuttavia istituito con un passo dei Moralia in Iob, in cui l‟atto <strong>di</strong> parlare voce<br />

ardenti, “con voce ardente”, è attribuito ad Abramo, sebbene in altro contesto e in<br />

altro senso 56 . Il desiderio che profeti e patriarchi ebbero <strong>di</strong> vedere il Redentore la<br />

cui venuta annunciarono, è un to&poj della letteratura dottrinale 57 ; in un passo dei<br />

commentari ad Ezechiele <strong>di</strong> Gregorio Magno, ad esempio, gli antichi santi sono in<br />

questo senso rappresentati nell‟atto <strong>di</strong> “ardere <strong>di</strong> desideri <strong>di</strong>vini” (caelestibus<br />

desideriis ardere), immagine che può essere accostata al nostro ardenter vocare 58 .<br />

D‟altronde qui ardenter potrebbe alludere, così come l‟ignea vox del v. 7,<br />

all‟ispirazione dello Spirito santo, manifestantesi negli Atti <strong>degli</strong> apostoli sotto<br />

forma <strong>di</strong> lingue <strong>di</strong> fuoco, in virtù della quale profeti e patriarchi poterono<br />

annunciare l‟avvento del Cristo 59 .<br />

53 Cfr. ad es. CIC. Phil. 2, 48.<br />

54 Cfr. ad es. Sap. 9,18; Lc. 21,25; Col. 1,20.<br />

55 Cfr. ad es. Scivias, 2, 5, 21, ll. 760-2: «Quomodo? Angeli in caelestibus Deo sine intermissione<br />

seruiunt, et etiam in terris homines a <strong>di</strong>abolicis insi<strong>di</strong>is semper protegunt»; LDO, 2, 1, 6, ll. 30-7:<br />

«Tercia autem, quę me<strong>di</strong>a istarum esse uidetur, non quidem penis, sed aliis quibusdam<br />

monstruosis terroribus se horrendam demonstrat; quia, si etiam ista, quemadmodum et alię duę,<br />

penis habundaret, ęedem penę superfluitate sua ebullientes habitationem hominum in terris<br />

inhabitabilem redderent, cum nunc pre multis horroribus, qui in ipsa sunt, pestilentiam hominibus<br />

et animalibus lesionem que fructibus multociens inmittat, quoniam homines odorem uirtutum<br />

animabus suis non inferunt».<br />

56 Cfr. GREG. M. moral. 34, 23, ll. 154-5: «Au<strong>di</strong>ant illi, cum de accepta potestate gloriantur, hoc<br />

quod abrahae uoce ardenti <strong>di</strong>uiti <strong>di</strong>citur: memento, fili, quia recepisti bona in uita tua».<br />

57 Cfr. ad es. GREG. M. in Ezech. 2, 4, ll. 254-8, cit. infra; BRUNO ASTENSIS, Expositio in Psalmos,<br />

39, PLD 164, col. 835b: «“Exspectans”, inquit, “exspectavi Dominum”. Omnes enim patriarchae<br />

et prophetae, aliique omnes, quos S. Spiritus illuminavit, Christi adventum cum magno desiderio<br />

exspectabant. Unde et ipse Dominus ait: “Multi prophetae et reges voluerunt videre quae vos<br />

videtis, et non viderunt, et au<strong>di</strong>re quae au<strong>di</strong>tis, et non au<strong>di</strong>erunt“».<br />

58 Cfr. GREG. M. in Ezech. 2, 4, ll. 254-8: «Genae quippe sunt sanctae ecclesiae spiritales patres,<br />

qui nunc in ea miraculis coruscant, et uelut in eius facie uenerabiles apparent. <strong>Cum</strong> enim uidemus<br />

multos mira agere, uentura prophetare, mundum perfecte relinquere, caelestibus desideriis ardere,<br />

sicut cortex mali punici sanctae ecclesiae genae rubent».<br />

59 Cfr. comm. v. 7.<br />

112

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!