21.06.2013 Views

Li zite 'n galera lib.indd

Li zite 'n galera lib.indd

Li zite 'n galera lib.indd

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Leonardo Vinci<br />

LI ZITE ‘N GALERA<br />

COMMEDIA IN MUSICA IN TRE ATTI<br />

LIBRETTO IN LINGUA NAPOLETANA DI BERNARDO SADDUMENE<br />

Carlo Celmino, gentiluomo di Salerno soprano<br />

Belluccia Mariano, sotto il nome di Peppariello soprano<br />

Ciommetella (Ciomma) Palumbo, parente di Meneca soprano<br />

Meneca Vernillo, vecchia tenore<br />

Titta Castagna, figlio di quest’ultima contralto<br />

Col’Agnolo, barbiere<br />

Ciccariello, garzone di Col’Agnolo soprano<br />

Rapisto, garzone di Meneca basso<br />

Assann, schiavo di Federico Mariano<br />

Federico Mariano, capitano di <strong>galera</strong> basso<br />

Prima rappresentazione: Napoli, Teatro dei Fiorentini, 3 gennaio 1722


Scena I°<br />

Masto Col’Agnolo affelanno rasola nnanze a<br />

la poteca soja, Ciccariello, che scopa, e canta,<br />

Ciomma nnanze a la porta, che fa pezzille, Carlo da<br />

lontano cbe passeja.<br />

[Aria]<br />

CICCARIELLO<br />

CIOMMA<br />

Vorria addeventare sorecillo<br />

Pe mettere paur’a la sia Annella,<br />

Le vorria dà ‘no muorzo a lo pedillo,<br />

E straccià la podea de la gonnella.<br />

E po’, pecché so’ tanto peccerillo<br />

Mme vorria abbuscà ‘na moglierella<br />

E ba’, e ste breccie, che puorte ‘mpietto<br />

Tu le puorte pe mme sciaccà.<br />

Ah, ah, ah, ah.<br />

CARLO<br />

Ah! tu ride, e io schiatto.<br />

CIOMMA<br />

Sì, passeja pe sso tuosto,<br />

CICCARIELLO<br />

Ched’è? Ch’avimmo fatto?<br />

COL’AGNOLO<br />

Niente, niente: cantate a gusto vuosto.<br />

CICCARIELLO<br />

Che n’ce fosse quarche assisa a lo cantare?<br />

COL’AGNOLO<br />

Te voglio dà l’assisa e la pannetta:<br />

Mme vo’ stordire, e ancora non è ghiuorno.<br />

CICCARIELLO<br />

Vorria sapé, comm’aggio da servire!<br />

Si canto, “Quando scumpe sso taluorno?”.<br />

Si m’allamento, “Schiatta! Che te manca?”.<br />

Si rido, “Votta, sciala, ch’aje raggione!”.<br />

Si magno, “E ch’aje, l’allanca?”. si…<br />

ATTO PRIMO<br />

COL’AGNOLO<br />

Vinci: <strong>Li</strong> <strong>zite</strong> ‘n <strong>galera</strong> - atto primo<br />

Zitto, fuss’acciso chiacchiarone!<br />

Va’, piglia lo vacile,<br />

E portamillo addo’commesechiamma.<br />

(Vi’ si va? N’ave tanto a lo sottile.)<br />

CARLO<br />

Te vorria dire schitto ca sta sciamma…<br />

Ciomma Ora saglimmoncenne, via, via.<br />

CARLO<br />

No no, mo mme sto zitto.<br />

COL’AGNOLO<br />

Ched’è? Non stace commeto ussoria<br />

De ire addo’aggio ditte?<br />

CICCARIELLO<br />

Sto si’ commesechiamma,<br />

No lo sapimmo addove sta de casa.<br />

CARLO<br />

(Che cana!)<br />

Ma pocca spriezze ammore,<br />

Mo vedarraje che sape fà lo sdigno.<br />

CICCARIELLO<br />

A…? a lo si’ Sarvatore?<br />

COL’AGNOLO<br />

Gnorsì.<br />

CIOMMA<br />

(A Carlo che parte.)<br />

Va’, mme sequestra lo bennigno.<br />

Masto Col’A’, non te partire, siente.<br />

COL’AGNOLO<br />

Che v’aggio da servire?<br />

CIOMMA<br />

Sto Peppariello è figlio a qua’serpente,<br />

A quacc’urzo, a qua’lupo? È cosa grossa!<br />

È de carne, è de pesce?<br />

1


Vinci: <strong>Li</strong> <strong>zite</strong> ‘n <strong>galera</strong> - atto primo<br />

COL’AGNOLO<br />

E n’ommo comm’a mme de carne e d’ossa.<br />

Che? Ancora stace tuosto comm’a pprimmo?<br />

CIOMMA<br />

Accossì pare.<br />

COL’AGNOLO<br />

Io te lo remollo.<br />

CICCARIELLO<br />

M’abbìo si’ masto?<br />

COL’AGNOLO<br />

Sì, mo te so’ ‘ncollo!<br />

(Ciccariello parte.)<br />

COL’AGNOLO<br />

E de me propejo Ciomma,<br />

No nne vuo’ avé piatà?<br />

CIOMMA<br />

Si mme vuo’ bene Redducemillo tu.<br />

COL’AGNOLO<br />

(No mme lo nzonno,<br />

Ca sarraggio l’ammante roffejano.)<br />

[Aria]<br />

CIOMMA<br />

(Parte.)<br />

2<br />

Dille ch’è ‘no… va’ chiano… io<br />

Me confonno.<br />

Va’, dille ch’è no sgrato…<br />

No, no le dì accossì!<br />

Sa’ comme le vuo’ dì?<br />

Mm’ha ditto Ciommetella<br />

Ca tu la faje mori.<br />

Dille ca mme martella;<br />

Di’ ch’è ‘no bello fato<br />

Che mme fa ppazzejà;<br />

Dille ch’aggia pietà<br />

De me ‘nfelice.<br />

Po’ chello che te dice<br />

Tu vienemello a dì.<br />

Scena II°<br />

Belluccia e Col’Agnolo.<br />

BELLUCCIA<br />

Col’Agnolo?<br />

COL’AGNOLO<br />

Oh! Sio Peppo, a tiempo a tiempo,<br />

Pocca t’aggio da dì ‘na parolella.<br />

BELLUCCIA<br />

Patrone, di’.<br />

COL’AGNOLO<br />

Sacce ca Ciommetella<br />

Pe te non ave abbiento.<br />

BELLUCCIA<br />

Levarimme, ca priedeche a lo viento.<br />

COL’AGNOLO<br />

Ah ah, nce ll’aggio ditto! Buono faje:<br />

Che te mancano?<br />

BELLUCCIA<br />

N’è chesto, masto mio,<br />

È ca non pozzo.<br />

COL’AGNOLO<br />

Io non te ntenno!<br />

BELLUCCIA<br />

No? mme ntenno io.<br />

[Aria]<br />

(Parte.)<br />

So’ sciore<br />

Senz’addore,<br />

Arvolo sicco, asciutto:<br />

E Ciomma vo’ ‘no frutto,<br />

Ch’io no le pozzo dà;<br />

Servire la vorria<br />

Coll’arma e co lo core,<br />

Ma non è corpa mia<br />

Si no lo pozzo fa.


Scena III°<br />

Col’Agnolo, Titta, e po’ CiccarieIIo.<br />

COL’AGNOLO<br />

Chisto mme fa votà le cellevrella.<br />

TITTA<br />

Si’ masto, bella cosa!<br />

Tu faje lo roffejano a Ciommetella:<br />

Ma sa’ che nce vorria? ‘na bella ntosa.<br />

COL’AGNOLO<br />

A mme lo roffejano? Siente Titta…<br />

TITTA<br />

Che buo’ sentire?<br />

Chesta a la casa mia non è qua’ guitta.<br />

COL’AGNOLO<br />

E io che t’aggio? Cera de frabbutto?<br />

CICCARIELLO<br />

Jammoncenne, fenite sto contrasto.<br />

TITTA<br />

Attienne a fare varve e sottrattive.<br />

CICCARIELLO<br />

Titta, fornisce! Jammoncenne, masto.<br />

COL’AGNOLO<br />

Oh mmalora, ssi racchie<br />

Songo proprio rechiammo de vernacchie!<br />

(Partono.)<br />

Scena IV°<br />

Titta, e po’ Carlo.<br />

TITTA<br />

Vide che rrobba! Ah Ciomma,<br />

Pe tte quanto sopporto!<br />

E tu cchiù ncuoccie.<br />

CARLO<br />

Già se nn’è trasuta!<br />

Vide quanto mme dura la desditta!<br />

TITTA<br />

Desidero la morte.<br />

Chisto n’è lo si’ Carlo?<br />

CARLO<br />

No è Titta?<br />

TITTA<br />

Si’ Carlo!<br />

CARLO<br />

Titta mio!<br />

A DUE<br />

Che bella sciorte!<br />

TITTA<br />

Vinci: <strong>Li</strong> <strong>zite</strong> ‘n <strong>galera</strong> - atto primo<br />

Oh quanto mme conzolo,<br />

Ca dapo’ de tant’anne<br />

Ve veo buono. Commo da ste parte?<br />

CARLO<br />

E tu che baje facenno pe da lloco?<br />

TITTA<br />

Chest’è la casa mia.<br />

CARLO<br />

Chesta!<br />

TITTA<br />

Gnorsì, a commanno de ussorìa.<br />

No responnite? Ajemme, ched’è, ch’è stato?<br />

CARLO<br />

Titta mio, che mme dice!<br />

Títta Ve despejace?<br />

CARLO<br />

No, t’aggio trovato<br />

A ‘no tiempo pe mme troppo felice.<br />

Tu mm’aje da consolare.<br />

TITTA<br />

Oh bene mio!<br />

Mo, proprio a ‘no banchetto uscìa me mmita!<br />

CARLO<br />

Puro pe tte lo stisso farria io.<br />

3


Vinci: <strong>Li</strong> <strong>zite</strong> ‘n <strong>galera</strong> - atto primo<br />

TITTA<br />

M’abburlate? N’aggi’ auto che sta vita<br />

Sarvatame da vuje: pegliatevella.<br />

CARLO<br />

T’è sore Ciommetella?<br />

TITTA<br />

Sigornò mm’è parente:<br />

pecchè? La canoscite?<br />

CARLO<br />

La canosco sopierchio.<br />

TITTA<br />

(Ajemmé, che sarrà chesto?)<br />

E che bolite?<br />

CARLO<br />

Che la decisse pecchè ho’ che mora,<br />

Che non sia tanto sgrata<br />

Co Carlo che l’adora.<br />

TITTA<br />

(Oh dio, che stellettata<br />

Mm’aggio sentuta dà ‘m miezo a sto core!)<br />

CARLO<br />

Ched’è, te si’ mutato de colore?<br />

Mme nnieghe sto piacere?<br />

TITTA<br />

Gnorsì, voglio vedè de ve servire.<br />

(Sciorta, che cchiù mme resta da vedere!)<br />

CARLO<br />

Fa’ che sia mia! Non me vedé morire.<br />

(Parte.)<br />

Scena V°<br />

Titta sulo.<br />

TITTA<br />

Vide si la desditta<br />

jocare mme potea cchiù de ponta!<br />

Desgrazejato Titta!<br />

Nce volev’a lo ruotolo sta la jonta.<br />

4<br />

[Aria]<br />

(Parte.)<br />

Ammore, dimme tu<br />

Ch’aggio da vedè cchiù!<br />

Tu dimme si nc’è stato<br />

Core cchiù desperato<br />

De sto mio.<br />

Non te vastava né<br />

Lo sdigno de ssa perra;<br />

Che puro mme faje guerra<br />

Co fareme trovà<br />

Chi mme la vo’ levà;<br />

Dimme che buo’ da me,<br />

che te sacc’io.<br />

Scena VI°<br />

Ciomma che caccia ‘na seggia fora a barcone e<br />

s’assetta, e po’ Col’ Agnolo co lo farrajuolo e cappiello,<br />

da la casa, che bo’ ascire.<br />

CIOMMA<br />

Oh bene mio, sto sole t’addecreja.<br />

COL’AGNOLO<br />

Oh tè! Vecco la quaglia.<br />

CIOMMA<br />

0 masto, schiavo, e mbè?<br />

COL’AGNOLO<br />

Gioja de st’arma!<br />

CIOMMA<br />

(Vide ch’antecaglia)<br />

Embè, parlaste a Peppo?<br />

COL’AGNOLO<br />

Che nne vuo’ fare de sto svarvatiello?<br />

Trovate n’ommo…<br />

CIOMMA<br />

E bia,<br />

Che t’ha ditto?<br />

COL’AGNOLO<br />

Sia Ciomma, bella mia…<br />

CIOMMA<br />

Tu dàlle ca te frusce,


E n’aje sciato pe n’ora:<br />

Tu mo sconucchie, non te lo canusce?<br />

COL’AGNOLO<br />

Ah, sia Ciomma, bonora<br />

No le dì ste parole:<br />

Vuò che te faccia mo doje crapejole?<br />

(Esegue)<br />

Tè, vi’ si stongo forte!<br />

CIOMMA<br />

Chiano, che non te rumpe lo vrachiero.<br />

COL’AGNOLO<br />

(Chesta sa li segrete de la corte.)<br />

CIOMMA<br />

E non te piglie scuorno<br />

De parlare co mmico de ste cose?<br />

COL’AGNOLO<br />

Sient’amme: tengo rrobba, aggio denare<br />

E tant’aggio da fare<br />

Ch’aje da essere la mia.<br />

CIOMMA<br />

Si’ llesto si te pienze a fa sta botta:<br />

È ghiusto comme jsse<br />

A caccia a sturne co la rezza rotta.<br />

[Aria]<br />

COL’AGNOLO<br />

N’ommo attempato<br />

De nott’e ghiuorno<br />

Te stace attuorno<br />

Ma ‘no sbarvato<br />

Lo vide ire Aucellejanno,<br />

E la mogliere<br />

Se fa abbadere<br />

‘Na vota ll’anno;<br />

E spisso spisso<br />

Te la regala<br />

Qua’… zitto mo.<br />

‘No vecchiariello,<br />

Che sia robbusto<br />

E’ justo justo<br />

‘No rafaniello<br />

Fort’e piccante,<br />

Che tutte quante<br />

(Pane.)<br />

Nn’hanno golìo;<br />

Chisso<br />

Songh’io<br />

Tè, sciala, sciala!<br />

Vi’ si può dire<br />

Ca no mme vuò.<br />

Scena VII°<br />

Vinci: <strong>Li</strong> <strong>zite</strong> ‘n <strong>galera</strong> - atto primo<br />

Meneca, Ciomma, e po’ Ciccariello.<br />

MENECA<br />

Ciommetella!<br />

CIOMMA<br />

Segno’, che commannate?<br />

MENECA<br />

Rapisto se nn’è ghiuto?<br />

CIOMMA<br />

Uh, va’ lo trova!<br />

MENECA<br />

Va’, singhe benedetta,<br />

Vide si le galline hanno fatt’ova,<br />

E bide…<br />

CIOMMA<br />

…Si n’hann’acqua, e nce la metta?<br />

MENECA<br />

Massara!<br />

CIOMMA<br />

Tanto locca mo mme faje?<br />

MENECA<br />

Vi’ comme piglie muoccolo<br />

CIOMMA<br />

(Ma l’aucelluzzo mio non piglio maje.)<br />

(parte.)<br />

CICCARIELLO<br />

(A qualcuno fuori scena-)<br />

Spiancello a li quatto de lo Muolo,<br />

Che saccio?<br />

5


Vinci: <strong>Li</strong> <strong>zite</strong> ‘n <strong>galera</strong> - atto primo<br />

MENECA<br />

Co cchi ll’aje<br />

Né, Ceccarie’?<br />

CICCARIELLO<br />

Co n’ommo che boleva<br />

Sapè da me lo masto addove steva.<br />

MENECA<br />

Aspetta, aspetta, sienteme ‘na chiacchera.<br />

CICCARIELLO<br />

Via, fa priesto, sbrigammonce.<br />

MENECA<br />

Dimme a sso Peppariello<br />

Pecché no me vo’bene?<br />

Ca non se ne retenne<br />

Ca chi Meneca fuje; e chi me sprezza<br />

N’ha core o non sa che sia bellezza?<br />

Tu ride? Sa’ da quanta so’ pregata?<br />

CICCARIELLO<br />

(Chesta vo’esse - propejo - pasteggiata.)<br />

MENECA<br />

Le femmene che so’ dell’ajtà mia,<br />

Che dammo e recevimmo tentazjeune,<br />

Volimmo li marite<br />

Che siano piccioncelle e masculune.<br />

[Aria]<br />

(Parte.)<br />

6<br />

Ll’ommo<br />

E commo<br />

A ‘no piezzo de pane,<br />

quann’è frisco te dace appetito,<br />

Quann’è tuosto nnozzare te po’.<br />

Lo marito<br />

Vo’ esse peccione<br />

Pe fa stà la mogliere contenta,<br />

Ca vavone nesciuno lo vo’.<br />

Scena VIII°<br />

Ciccariello, e po’ Rapisto.<br />

CICCARIELLO<br />

Ah ah ah, chesta vecchia è corejosa!<br />

Ma si non faccio arrore,<br />

Vecco Rapisto!<br />

RAPISTO<br />

Ciccarie’, che faje?<br />

CICCARIELLO<br />

Rapisto mio, servennote,<br />

Che barva è chesta?<br />

RAPISTO<br />

Mme vorriste radere?<br />

CICCARIELLO<br />

Veramente è cresciuta.<br />

RAPISTO<br />

Chiano, bonora! Me vuo’ caccià n’uocchio<br />

N’aje propejo descrezione!<br />

CICCARIELLO<br />

Ah ah (Che bella mmenzejone!)<br />

RAPISTO<br />

Via, su, addov’è lo masto?<br />

Mme voglio sbarbizzare.<br />

CICCARIELLO<br />

(Che bella burla che le voglio fare)<br />

Torna accà: n’auto poco<br />

Ca si ‘llesto; ma saccie<br />

Ca non troppo nce sente,<br />

E abbesogna strellà quanno le parle.<br />

RAPISTO<br />

Ne? Non ne sapeva niente,<br />

Ca co chisto non nc’aggio maje parlato,<br />

Pocca da poche juorne ch’è arrevato.<br />

CICCARIELLO<br />

Orsù no nce vo’ auto.<br />

RAPISTO<br />

Schiavo tujo.<br />

CICCARIELLO<br />

(Mentre Rapísto parte.)<br />

Covernate, Rapisto.


Scena IX°<br />

Masto Col’Agnolo, e po’ Ciccariello.<br />

CICCARIELLO<br />

Oh, si’ masto:<br />

Sto locco de Rapisto<br />

Se volea fa la varva.<br />

COL’AGNOLO<br />

Non ll’aje ditto che torna?<br />

CICCARIELLO<br />

Gnoressine!<br />

‘Na cosa sulo t’aggio d’avertire<br />

Ch’abbesogna strellà quanno le parle.<br />

COL’AGNOLO<br />

Avimma da fa auto che strellare.<br />

CICCARIELLO<br />

Che sfazione<br />

M’aggio da pegliare!<br />

(Partono.)<br />

Scena X°<br />

Belluccia. E po’ Ciomma.<br />

BELLUCCIA<br />

T’aggio mmideja,<br />

Bello auciello!<br />

Tu te spasse nfra ste frunne,<br />

Cante, vuole, t’annascunne<br />

Ed io stongo a penejà!<br />

CIOMMA<br />

Oh, comme si’ schiattuso!<br />

Mme vuo’ peglià de fila.<br />

BELLUCCIA<br />

Comme voglio felà si nn’aggio fuso?<br />

CIOMMA<br />

Siente: si chesto dice<br />

Pecché fuorze non aje commodetate<br />

Pe poté mantenere la mogliere,<br />

Nuje simmo già arrevate:<br />

Te dongh’io tutto chello che te manca.<br />

BELLUCCIA<br />

Vinci: <strong>Li</strong> <strong>zite</strong> ‘n <strong>galera</strong> - atto primo<br />

Mme faje venire a ridere, ah ah ah.<br />

CIOMMA<br />

Tu co sta risa mme farrisse accidere.<br />

Manco chesto vuo’ fa?<br />

BELLUCCIA<br />

No, ca te juro ca chello che n’aggio<br />

Manc’a tte puro.<br />

Scena XI°<br />

Carlo e li stisse.<br />

CARLO<br />

Vecco la sgrata! E chillo<br />

È fuorze lo zembrillo<br />

Che già ll’ave ncappata!<br />

CIOMMA<br />

(E chisto sempe appriesso, è ‘na gran cosa!)<br />

BELLUCCIA<br />

Che bedo! Carlo! E’ isso?<br />

È isso! Ah tradetore! Ajemmé so’ morta.<br />

(S’addebolisce.)<br />

CIOMMA<br />

Ah bene mio; ched’aje? Che t’è benuto?<br />

CARLO<br />

Ch’è socciesso? Ched’è? Volite ajuto?<br />

CIOMMA<br />

Cerca no poco d’acqua lloco dinto.<br />

Gioja de st’arma…<br />

BELLUCCIA<br />

Oh dio!<br />

CIOMMA<br />

Ah Peppariello mio<br />

Tu sude friddo? Assettate ccà ‘n coppa.<br />

Che sarrà stato chesto?<br />

Ll’acqua?<br />

CARLO<br />

Mo vene.<br />

7


Vinci: <strong>Li</strong> <strong>zite</strong> ‘n <strong>galera</strong> - atto primo<br />

CIOMMA<br />

Di’ che faccia priesto.<br />

CARLO<br />

Veccola ccà<br />

CIOMMA<br />

Bellezza mia! Revene!<br />

Co ttico llà, non vide<br />

Ca t’ammenaccia?<br />

BELLUCCIA<br />

Ajemè! Dimme ‘na cosa:<br />

De dove si’?<br />

CARLO<br />

Io so’ de Castiello a Mare.<br />

BELLUCCIA<br />

E a sto luogo n’ammaste maje nesciuna?<br />

CARLO<br />

No.<br />

BELLUCCIA<br />

Busciardo!<br />

CARLO<br />

Sbarije!<br />

CIOMMA<br />

Via, di’ lo vero!<br />

CARLO<br />

Sì, dudece anne arrete n’ammaje una.<br />

(Comm’è benuto a chisto sto penziero?)<br />

BELLUCCIA<br />

E mo non l’amme cchiù?<br />

CARLO<br />

No.<br />

BELLUCCIA<br />

Pecché?<br />

CARLO<br />

Che nne saccio; chiano chiano<br />

Mme è sciuta da lo core.<br />

8<br />

(Vi comm’è corejuso!)<br />

BELLUCCIA<br />

(Ah turco cano!)<br />

Teranno ngannatore…<br />

CIOMMA<br />

Core mio co chi ll’aje?<br />

CARLO<br />

(Chist’è ‘mpazzuto!)<br />

CIOMMA<br />

Che, nne vuo’ fa ssi guaje?<br />

BELLUCCIA<br />

Pecché, nfammo, pecché po’ ll’aje traduta?<br />

CIOMMA<br />

Pecché te piglie collera? Ch’è stato?<br />

BELLUCCIA<br />

So’ giovene nnamorato<br />

E non pozzo sentì sta brutt’azzione<br />

Ch’ha fatto a ‘na zetella sto briccone.<br />

CARLO<br />

A mine briccone, a mme?<br />

(Te lasso ire)<br />

Ca stammo nnanze a Ciomma.<br />

BELLUCCIA<br />

Ah, si mme canoscisse<br />

Non derisse accossine, arma de’ scuoglio!<br />

CARLO<br />

Dimme ‘na cosa; chella ch’aggio ammata<br />

La canusce tu fuorze? Parla!<br />

BELLUCCIA<br />

Oh quanto!<br />

CARLO<br />

E dimmene quarcosa!<br />

BELLUCCIA<br />

(Ah tradetore!)<br />

Non saccio pe nsì a mo comme lo chianto<br />

No l’ha affocata, e comme lo dolore


No l’accide! Sospira, s’allamenta,<br />

Se despera, s’affrie,<br />

E de chesta manera<br />

Passa matina e sera. E dice ste parole:<br />

“Pecché m’aje abbandonato,<br />

Carlo sgrato,<br />

Oh dio! Pecché?”<br />

CIOMMA<br />

Ah, Peppo mio, non chiagnere!<br />

(Io non lo ntenno!)<br />

CARLO<br />

(Io manco lo capesco!)<br />

CIOMMA<br />

Ah Peppo, fremma!<br />

(Belluccia parte.)<br />

Se nn’è ghiuto… Pe te ch’esto succede!<br />

CARLO<br />

Io no nce corpo a niente,<br />

Schitto vorria da te.<br />

CIOMMA<br />

…’Na stellettata, che te passasse ll’arma.<br />

CARLO<br />

(E sempe sgrata.)<br />

E mme vuo’…<br />

CIOMMA<br />

…Vedé muorto.<br />

CARLO<br />

Io songo…<br />

CIOMMA<br />

…Ll’odio mio:<br />

T’abborresco, te sprezzo.<br />

CARLO<br />

Fremma, oh dio,<br />

Tu pe mme sì…<br />

CIOMMA<br />

…Tutt’ira.<br />

CARLO<br />

E buo’ esse…<br />

CIOMMA<br />

…Pe te sempe teranna.<br />

CARLO<br />

Siente ‘na cosa…<br />

CIOMMA<br />

Niente.<br />

CARLO<br />

Vuo’ che bo a morì?<br />

CIOMMA<br />

Sì, va’, te scanna!<br />

[Aria]<br />

(Parte.)<br />

Vinci: <strong>Li</strong> <strong>zite</strong> ‘n <strong>galera</strong> - atto primo<br />

Da me che buo’ se sa:<br />

Si’ propejo ‘no pezzente<br />

De chille mpierteniente;<br />

Te dico ch’agge pace,<br />

E tu cchiù ncuocce.<br />

Non me pejace, no!,<br />

Comme lo buo’ sentì?<br />

Vi’ si se nne vo’ ì!<br />

St’uommene, ‘n zanetà,<br />

So’ tutte suoccie.<br />

Scena XII°<br />

Carlo sulo.<br />

CARLO<br />

E qual arma, a qua’core ha sopportato<br />

‘No dolore cchiù forte<br />

De chisto che sent’io: so’ desperato!<br />

Che fa, che fa la morte,<br />

Che chiena de despietto<br />

No mme vene a scippà st’arma da pietto?<br />

[Aria]<br />

Si ll’arme desperate<br />

Fossero tormentate<br />

Co chesta pena mia,<br />

Lo nfierno mo sarria<br />

Chiù peo de chello ch’è.<br />

De pena e de dolore<br />

9


Vinci: <strong>Li</strong> <strong>zite</strong> ‘n <strong>galera</strong> - atto primo<br />

(Parte.)<br />

10<br />

Vuje niente nne sapite:<br />

Da lloco abbascio a chisto core<br />

Venitele a bedè.<br />

Scena XIII°<br />

Rapisto, Ciccariello e Col’Agnolo.<br />

RAPISTO<br />

Ciccariello!<br />

CICCARIELLO<br />

Oh Rapisto! Bemmenuto.<br />

RAPISTO<br />

Si nc’è masto Col’Agnolo<br />

Me vorria sbarbizzare.<br />

CICCARIELLO<br />

Sta ccà.<br />

(Non te scordà de lo strellare.)<br />

(Strillando.)<br />

Schiavo, sì masto Col’Agnolo.<br />

COL’AGNOLO<br />

(Puozze morì de subbeto,<br />

Mm’ha storduto; isso è surdo, ed a me strilla.)<br />

CICCARIELLO<br />

(È bizejo de li surde.)<br />

RAPISTO<br />

(Manco m’avarrà ntiso.)<br />

COL’AGNOLO<br />

(Siente a mme.)<br />

(Strillando. )<br />

Bemmenuto.<br />

RAPISTO<br />

(Oh fuss’acciso! Ciccariello…)<br />

CICCARIELLO<br />

(Che dice?)<br />

RAPISTO<br />

(Chisto, che mmalor’ha?)<br />

COL’AGNOLO<br />

(Non saccio niente.)<br />

RAPISTO<br />

Si’ llesto?<br />

COL’AGNOLO<br />

Signorsì, comm’a sargente.<br />

CICCARIELLO<br />

Jammo…<br />

RAPISTO<br />

Tu mm’aje da radere.<br />

CICCARIELLO<br />

Cierto.<br />

RAPISTO<br />

(Lo cielo mela manna bona!<br />

Ah ah ah, comm’è locco!)<br />

CICCARIELLO<br />

Via mo, anemo e core! Ah ah ah.<br />

Chist’è giusto de segnore.<br />

(Entrano tutti nella barberia.)<br />

Scena XIV°<br />

Meneca, po ‘Ciccariello e Col Agnolo.<br />

(Ciccaríello esce dalla barberia con un bacile in<br />

mano e la urta.)<br />

MENECA<br />

Ciccariè sì surdo?<br />

Che, si’ fatto Rapisto?<br />

CICCARIELLO<br />

(Io mo l’abbiarria<br />

Sto vacile a lo musso.)<br />

Si’, non t’aveva visto.<br />

MENECA<br />

Tu non aje descrezejone<br />

E po’ vuo’ ave’ raggione.


COL’AGNOLO<br />

(Uscendo dalla barberia.)<br />

Ched’è, si’ stato acciso lloco fora?<br />

Oli co buje chiacchereja…<br />

CICCARIELLO<br />

E comme stace bella. Ah ah ali!<br />

MENECA<br />

Ussorìa nce coffeja!<br />

Vi’ ca sti zerolille…<br />

COL’AGNOLO<br />

Chiano ‘no poco!<br />

MENECA<br />

Leva!<br />

CICCARIELLO<br />

Se sa da me che buo’?<br />

Scena XV°<br />

Ciomma da la fenesta e li stisse, poi Rapisto.<br />

CIOMMA<br />

Che so’ ssi strille?<br />

COL’AGNOLO<br />

Che, ll’aje asciato sulo<br />

Sto povero fegliulo?<br />

RAPISTO<br />

(Uscendo dalla barberia con la faccia insaponata.)<br />

Quanno mmalora scompe sto contrasto?<br />

CIOMMA<br />

Oh che bella fegura!<br />

MENECA<br />

E che buo’, che te sbatta<br />

La capo pe sse mura?<br />

RAPISTO<br />

Aggio da ì co meza varva fatta?<br />

(Rapisto e Ciccariello rientrano nella barberia.)<br />

CICCARIELLO<br />

Ammene.<br />

COL’AGNOLO<br />

Via, fenesce tu ‘sta varva!<br />

CICCARIELLO<br />

Jammo<br />

RAPISTO<br />

Tu ‘nn’aja da radere?<br />

CICCARIELLO<br />

Cierto<br />

RAPISTO<br />

Lo cielo me la manna bona.<br />

CIOMMA<br />

Ch’è stato sto contrasto?<br />

COL’AGNOLO<br />

Mo ve dich’io, sia Ciomma…<br />

MENECA<br />

Vinci: <strong>Li</strong> <strong>zite</strong> ‘n <strong>galera</strong> - atto primo<br />

Leva da lloco tu… vide sti panne…<br />

COL’AGNOLO<br />

Lassa parlare a mmene…<br />

Oje, varvajanne,<br />

Agge creanza… mente stea felanno…<br />

Stea facenno la varva …<br />

MENECA<br />

Chillo facce de mpiso …<br />

COL’AGNOLO<br />

Sto povero fegliuolo…<br />

Scena XVI°<br />

Rapisto, Ciccariello e li stisse.<br />

RAPISTO<br />

(Uscendo dalla barberia seguito da Ciccariello.)<br />

Va’, rade li forzate, fuss’acciso!<br />

Tene ‘no cortellaccio pe rasulo!<br />

Bene mio, m’ha spaccata sta mascella!<br />

11


Vinci: <strong>Li</strong> <strong>zite</strong> ‘n <strong>galera</strong> - atto primo<br />

CICCARIELLO<br />

Jammo a fornire.<br />

RAPISTO<br />

E non vuo’ ghì a mmalora?<br />

MENECA<br />

Vattenne.<br />

RAPISTO<br />

Si’ Col’A…<br />

COL’AGNOLO<br />

Mo, bene mio,<br />

Non mmottà.<br />

CICCARIELLO<br />

Jammoncenne.<br />

CIOMMA<br />

Forniscela mo zia, via trasetenne!<br />

[A cinque]<br />

MENECA<br />

Vi’ che lazzaro mbroglione!<br />

RAPISTO<br />

Facce mia!<br />

COL’AGNOLO<br />

Che marrone!<br />

12<br />

RAPISTO<br />

Quanto sango!<br />

CIOMMA<br />

Trase zia!<br />

MENECA<br />

Te nne voglio fa pentì!<br />

COL’AGNOLO<br />

Vecchiacone!<br />

CICCARIELLO<br />

Lassa ire!<br />

RAPISTO<br />

Jammo, sbrigame a me mo!<br />

COL’AGNOLO<br />

M’aje acciso, me, mo, mo!<br />

MENECA<br />

Varvajanne, sciò, sciò, scio!<br />

CIOMMA<br />

Via fornite, no cchiù mo!<br />

COL’AGNOLO<br />

Scortecone, sciò, scio, sciò!<br />

Scompetura de l’atto primmo.


Scena I°<br />

Titta e Ciommetella.<br />

CIOMMA<br />

Te ll’aggio ditto che mme staje da rasso!<br />

Comme lo buo’ sentì? Ca parte sparo?<br />

TITTA<br />

E mme vuo’ fa magnà propejo lo grasso!<br />

Ajemmé, ca si’ cchiù tosta de l’acciaro.<br />

Scena II°<br />

Carlo e li stisse.<br />

CARLO<br />

Chesta è la quarta vota ch’oje torno ccà!<br />

Ma vecco Titta e Ciomma.<br />

Mo parlarrà per mme!<br />

CIOMMA<br />

Via, parla!<br />

TITTA<br />

Nzomma, vuo’ vedè desperato<br />

<br />

CARLO<br />

(Oli che amico nnorato!)<br />

CIOMMA<br />

No nc’è auto de chesto?<br />

TITTA<br />

Aspetta, aspetta!<br />

CIOMMA<br />

Me pare che tu si’assaje cchiù peo de lo si’<br />

Carlo.<br />

TITTA<br />

Che nne vuo’ fare de sso milordiello?<br />

lo schitto pe mme parlo.<br />

CARLO<br />

(Oh mmalora, isso amma Ciommatella!<br />

Che grancio avea pegliato! Che briccone!<br />

ATTO SECONDO<br />

Vinci: <strong>Li</strong> <strong>zite</strong> ‘n <strong>galera</strong> - atto secondo<br />

Va’, te fida a l’ammice!<br />

No lo pozzo zoffrì!) Che bell’azzejone!<br />

Non te turbare! Saccio ca te guasto<br />

Lo fatto tujo! Non te ì mbroglianno!<br />

CIOMMA<br />

lo voglio stà a sentire sto contrasto.<br />

TITTA<br />

lo mo propejo pe’ te le stea parlanno,<br />

(Comm’ è benuto a tiempo…)<br />

Non me date sto sfriso!<br />

CARLO<br />

Busciardo! lo co sti rrecchie t’aggio ‘ntiso!<br />

[Aria]<br />

(Parte.)<br />

Vi’ che teranna! Che ngannatore<br />

Viene, me scanna! Scippa sto core!<br />

Via, ch’aspettate? Non pozzo chiù!<br />

So’ tutto chino d’odio e benino,<br />

E a sto tormiento che all’arma sento,<br />

Tu mme nce curpe, nce curpe tu!<br />

Scena III°<br />

Ciccaríello e masto Col’Agnolo che lo tira pe la recchia,<br />

ca lo vo’ vattere.<br />

CICCARIELLO<br />

Mo ve dico lo mbroglio comm’è ghiuto.<br />

COL’AGNOLO<br />

Mulo canzirro!<br />

CICCARIELLO<br />

Ajuto.<br />

RAPISTO<br />

Dàlle! Ca m’ha tagliato mezza facce.<br />

CICCARIELLO<br />

Rapisto mio, non l’aggio fatto apposta. Aiutame!<br />

13


Vinci: <strong>Li</strong> <strong>zite</strong> ‘n <strong>galera</strong> - atto secondo<br />

(Si quanto songo asciuto<br />

Non te nne faccio n’auta cchiù<br />

Peo, sia acciso.)<br />

[Aria]<br />

RAPISTO<br />

14<br />

Che v’aggio fatto,<br />

Che m’accedite<br />

De sta manera?<br />

Io crepo e schiatto<br />

Matina e sera,<br />

E buje me date<br />

Sempe mazzate:<br />

Pecché, pecché?<br />

Via sciuoglielo, ch’ha ditto<br />

Ca no lo bo’ fa!<br />

COL’AGNOLO<br />

Siente, guitto:<br />

T’aie sparagnato mo d’avè ‘na ntosa,<br />

Ma nnate che sia notte<br />

Te voglio fa stà frisco comm’a rosa.<br />

[Aria]<br />

CICCARIELLO<br />

(Parte.)<br />

Si’ masto mio,<br />

No mme vattite;<br />

Tè ccà, vedite<br />

Ch’aggio la freve!<br />

Sto friddo, oh dio,<br />

Comm’a la neve<br />

Ajemmé lo core<br />

(Comm’è pastore!),<br />

Mo moro, tè.<br />

Scena IV°<br />

Rapisto e Meneca.<br />

RAPISTO<br />

Dico la verità: sti peccerille<br />

Mme fanno pazzejare.<br />

MENECA<br />

Oje, piezzo d’aseno!<br />

RAPISTO<br />

Ched’è nn’avimmo nomme?<br />

Piezzo d’aseno?<br />

MENECA<br />

Vuo’ che te rompa buono<br />

l’ossa?<br />

Comme si’ brutto le’, me faje sorejere!<br />

RAPISTO<br />

(E tu aie fatto la torta a lo diavolo.)<br />

MENECA<br />

Ammarcia dinto, ca te vole Ciomma.<br />

RAPISTO<br />

Meglio lo mmaretasse a sta verruta.<br />

MENECA<br />

Che mmaretà! Non è de chelle: chesta<br />

Non vo’ manco sentire<br />

Nnommenà lo marito.<br />

RAPISTO<br />

Né, poverella, mozzeca sto dito!<br />

[Aria]<br />

(Parte.)<br />

Quando siente a ‘na femmena dire<br />

“Lo marito? Non voglio ste ccose”!<br />

Tanno meglio dell’aute lo vo’.<br />

Quanno fanno le bocche sgregnose,<br />

Tanno propejo le bide sperire:<br />

Ca lo vonno negà non se po’.<br />

Scena V°<br />

Ciccariello e Meneca.<br />

CICCARIELLO<br />

Oh, vecco la sia Meneca<br />

(Mo nce la voglio fa tonna a lo masto!)<br />

MENECA<br />

Oh Ciccariello!<br />

CICCARIELLO<br />

Schiavo a lor segnure.


MENECA<br />

Avisse visto lo si’ Peppariello?<br />

CICCARIELLO<br />

Sa’ addove ll’asciarraje? Cierto e securo<br />

Dinto a lo core tujo!<br />

MENECA<br />

Ah frabuttone!<br />

Nc’aje dato ‘m miezo.<br />

CICCARIELLO<br />

(Vi’ che calascione.)<br />

Lo masto mio te po’ fa ascì da guaje.<br />

MENECA<br />

E commo?<br />

CICCARIELLO<br />

Lo sio Peppo<br />

Fa chello che bo’ isso;<br />

E si volisse fa lo matremmonejo<br />

De te co Peppariello<br />

Abbasta che le muolle st’anelluccio<br />

Dhe mo tiene a lo dito<br />

Ca cierto Peppo te sarrà marito.<br />

MENECA<br />

Uh Ciccariello mio,<br />

Le voglio dà tutte le robbe meje.<br />

CICCARIELLO<br />

(È lo vero retratto de la pesta.)<br />

MENECA<br />

Ch’aje ditto?<br />

CICCARIELLO<br />

Ca si’ lesta.<br />

MENECA<br />

Comm’aje ditto?<br />

CICCARIELLO<br />

(Bonora abbiannélla.)<br />

Schiavo, ch’aggio da fare?<br />

(Parte.)<br />

Scena VI°<br />

Meneca sola.<br />

MENECA<br />

Vinci: <strong>Li</strong> <strong>zite</strong> ‘n <strong>galera</strong> - atto secondo<br />

A che mme jova avé sta facce bella<br />

Si aggio da pagare<br />

P’avè no guitto che mme voglia bene.<br />

Femmene poverelle,<br />

Vide a che nc’hanno st’uommene arreduotte:<br />

Si fanno chesto a nuje, che simmo belle,<br />

Considera mo a chelle che so’ brutte!<br />

[Aria]<br />

(Parte.)<br />

Negre chelle che stanno soggette<br />

A milorde, studiente e pagliette!<br />

Vuo’ corrive, vuo’ nganne a deritto?<br />

Chesto schitto<br />

Nne ponno sperà.<br />

Chi pretenne passà pe signore,<br />

Chi pe bello, chi smanecatore:<br />

Enfratanto le negra a lo scuro,<br />

Muro muro<br />

Se vace a corcà.<br />

Scena VII°<br />

ColAgnolo e Ciccariello.<br />

COL’AGNOLO<br />

Io non pozzo avé peo<br />

De ire a fa la varva a cierte tale<br />

No nce le truove maje.<br />

CICCARIELLO<br />

(Oh manco male!<br />

Mo voglio compri ll’opera.)<br />

Si’ masto, la sia Meneca<br />

E stata ccà mo propejo,<br />

E mm’ave confedato<br />

Ca spanteca pe buje<br />

Ca ve vo’ regalà ‘no bello aniello<br />

Quann’essa s’assecura<br />

Ca le volite bene.<br />

COL’AGNOLO<br />

A mme?<br />

CICCARIELLO<br />

Gnorsì; volite che nce jura?<br />

15


Vinci: <strong>Li</strong> <strong>zite</strong> ‘n <strong>galera</strong> - atto secondo<br />

COL’AGNOLO<br />

Siete buono, forfante:<br />

Vi’ che chessa non fosse<br />

Qua’ cosa comm’a chella de mo nnate!<br />

Scena VIII°<br />

Col’Agnolo, e po’ Ciomma.<br />

COL’AGNOLO<br />

Oh vecco la sia Ciomma!<br />

CIOMMA<br />

Sempe chisto mme vene pe da nante.<br />

Trasimmoncenne.<br />

COL’AGNOLO<br />

Aspetta no tantillo,<br />

Ca mo mo te nne vaje.<br />

CIOMMA<br />

E che buo’?<br />

COL’AGNOLO<br />

No lo ssaje?<br />

Voglio ‘na cosa che mme la può dare.<br />

CIOMMA<br />

(Uh, e che lòtano!)<br />

COL’AGNOLO<br />

Siente:<br />

Ssa facce m’addecreja, sso…<br />

CIOMMA<br />

Siente lo marvizzo ca zeccheja?<br />

COL’AGNOLO<br />

Sì, ll’aggio ntiso; a nuje.<br />

Ah Ciomma bella mia, tu schitto puoje<br />

Levareme…<br />

CIOMMA<br />

Che friddo che fa oje!<br />

COL’AGNOLO<br />

N’è niente, po’ te scarfe.<br />

Tiene mente schitto<br />

Co ss’uocchie a zennariello,<br />

E dapò…<br />

16<br />

CIOMMA<br />

Saje si è sciuto Peppariello?<br />

COL’AGNOLO<br />

Non saccio. Oh dio, famme ‘na bona cera,<br />

Musso d’oro…<br />

CIOMMA<br />

Sapisse<br />

Si se fa la commeddia ccà sta sera?<br />

COL’AGNOLO<br />

(Oh mmalora!)<br />

Gnorsì. Vide ca squaglio<br />

Ca sto…<br />

CIOMMA<br />

Non vide Titta,<br />

Ca se spassa a lo maglio?<br />

COL’AGNOLO<br />

Oli, oli! Che malann’aggia<br />

Lo mai-vizzo, lo friddo, Peppariello,<br />

La commeddeja, lo maglio, Titta e io!<br />

Che, mme vuo’ fa crepà ‘na vena m’pietto!<br />

Vuo’ che mora de subbeto, ‘mmalora?<br />

CIOMMA<br />

(Ah ah ah, me nce spasso a lo mmacaro.)<br />

Che, t’aje pegliato collera?<br />

COL’AGNOLO<br />

Ma si mme schiatte ‘n cuorpo!<br />

All’utemo, che d’è? Siente ‘na chiacchera.<br />

CIOMMA<br />

Via di’ chello che buoje, ca mo te sento.<br />

COL’AGNOLO<br />

Tu già saje ca pe tte non aggio abbiento.<br />

[Aria]<br />

Nenna mia, non saje ca ll’ommo<br />

Quanno arriva a st’ajetà mia<br />

Arreventa peccerillo?<br />

Donca comm’a fegliulillo<br />

Pur io voglio pazzejà<br />

Sa’ che diceno l’antiche?<br />

Ch’a ‘no viecchio se concede,


(Parte.)<br />

Pe dà premio a le fatiche,<br />

Lo poterese spassa.<br />

Scena IX°<br />

Ciomma sola.<br />

CIOMMA<br />

Non sulo Peppariello<br />

Mme fuje e me desprezza,<br />

Chisto porzì mme fa magnà la rezza.<br />

Povera Ciomma, aje da morì securo;<br />

Desperata te vide<br />

Ntra lo cavecio e lo muro!<br />

Peppo morta mme vo’, chisto m’accide.<br />

[Aria]<br />

(Parte.)<br />

Negra mene so’ ncappata<br />

Nfra lo lupo e lo derrupo;<br />

Già mine vedo desperata:<br />

Io non saccio addo’ foì.<br />

Ccà lo seligno, e ccà l’ammore<br />

Mme sdellanzano lo core<br />

E mme fanno nghiettechì.<br />

Scena X°<br />

Belluccia e Carlo.<br />

BELLUCCIA<br />

Io non sapeva ca tu puro riecete<br />

A sta burletta che se fa stasera.<br />

CARLO<br />

Songo stato mpegnato.<br />

BELLUCCIA<br />

(Voglio vedè, co li vestite mieje,<br />

De mine scoprì a lo sgrato.)<br />

CARLO<br />

Orsù, che mm’aje da dicere?<br />

BELLUCCIA<br />

‘Na cosa schitto pe lo bene tujo.<br />

CARLO<br />

Ed èje?<br />

BELLUCCIA<br />

Vinci: <strong>Li</strong> <strong>zite</strong> ‘n <strong>galera</strong> - atto secondo<br />

Pocca Ciomma t’ave ‘nn odio,<br />

Lassala ì a malanno.<br />

CARLO<br />

(Che dottore, d’aguanno!)<br />

Obbrecato a ussorìa de la conzurta.<br />

(Parte.)<br />

Scena XI°<br />

Carlo e Belluccia.<br />

BELLUCCIA<br />

(Seguendo Carlo con una spada in mano.)<br />

Fremmate, Carlo, aspetta.<br />

E che corzara è chesta ch’aje pigliata?<br />

CARLO<br />

Oli dio, tu co sta spata<br />

Mine ferisse passà da parte a parte;<br />

Da me che buo’? lassame ire, Peppo!<br />

BELLUCCIA<br />

Vuo’ che te lassa ire?<br />

CARLO<br />

Sì.<br />

BELLUCCIA<br />

Va’ chiano!<br />

CARLO<br />

Tu mme vuo’ schiattà’n cuorpo;<br />

Leva mano<br />

A sto parlare equivoco.<br />

BELLUCCIA<br />

Si nnanze te venesse ch’ella scura,<br />

Che tu a la patria toja abbannonaste…<br />

CARLO<br />

(Ora vide che lòtano!)<br />

BELLUCCIA<br />

E te decesse… ;<br />

(Indicandogli una sedia.)<br />

Assettate!<br />

17


Vinci: <strong>Li</strong> <strong>zite</strong> ‘n <strong>galera</strong> - atto secondo<br />

CARLO<br />

Non serve.<br />

BELLUCCIA<br />

(Minacciandolo.)<br />

Oh dio!<br />

CARLO<br />

(Sedendosi. )<br />

E tu vuo’ stà a l’allerta?<br />

BELLUCCIA<br />

Si nnanze te venesse ch’ella scura, che tu…<br />

CARLO<br />

… A la patria mia abbannonaje.<br />

Appriesso!<br />

BELLUCCIA<br />

E te decesse…<br />

CARLO<br />

(Porgendo una sedia. )<br />

Piglia!<br />

BELLUCCIA<br />

Obbrecatisserrio.<br />

CARLO<br />

E accossì?<br />

BELLUCCIA<br />

Te decesse “A Carlo mio,<br />

Io songo, io songo chella sfortunata<br />

Che duodece anne arreto aje tanto ammata”,<br />

Che le responnarrisse?<br />

CARLO<br />

E tu che nne vuo’ fare de ssi guaje?<br />

BELLUCCIA<br />

E chisto è lo piacere<br />

Che m’avisse da fa.<br />

CARLO<br />

(Statte a bedere ca non fornesce ccà.)<br />

18<br />

BELLUCCIA<br />

(Già s’è mbrogliato! Ammore, tu m’ajuta!)<br />

CARLO<br />

Io le responnarria<br />

“Va’, tornatenne pe do’ si’ benuta!”<br />

BELLUCCIA<br />

“Va’, tornattenne pe do’ si’ benuta?”’<br />

CARLO<br />

Embé, che buo’?<br />

BELLUCCIA<br />

Bella resposta, sgrato!<br />

Dapo’ che m’aje levato<br />

E la famma e l’amore,<br />

Accosì me respunne?<br />

Ali, ngannatore!<br />

CARLO<br />

Ma chesto…<br />

BELLUCCIA<br />

Deciarria chella scontenta<br />

Si nanze te venesse!<br />

CARLO<br />

(Chisto da me che bole?)<br />

BELLUCCIA<br />

Addo’ so’ le mpromesse?<br />

Addo’ la fede? Addo’ li juramiente?<br />

Omino senza parola, ommo de niente!<br />

CARLO<br />

Chesto è soperchio!<br />

(Si alza.)<br />

BELLUCCIA<br />

Aspetta!<br />

CARLO<br />

Lassamm’ire ste cose.<br />

BELLUCCIA<br />

No, statte a pasto.


CARLO<br />

Oli dio, tu mme confunne!<br />

BELLUCCIA<br />

No, ll’aje mprommisso; assettate e respunne.<br />

CARLO<br />

(Mo te chiaresco io.)<br />

lo le derria “Pecché non te si’ stata<br />

A lo pajese tujo ad aspettare<br />

Ch’attennere io venesse la parola<br />

Che t’aveva jurata?”<br />

Una che bace sperta sola sola,<br />

Maje se puo’ dì ch’è femmena norata.<br />

BELLUCCIA<br />

Chesto de cchiù! Serra sta vocca, infammo!<br />

E qua’ signe d’ammore<br />

Te potea dà cchiu forte chella scura<br />

Che benirete appriesso?<br />

CARLO<br />

Nne potea fa de manco<br />

BELLUCCIA<br />

Abbannonà la patria e li pariente…<br />

CARLO<br />

Chi nce ll’ha commannato?<br />

BELLUCCIA<br />

A riseco de perdere la vita…<br />

CARLO<br />

Non se fusse partuta da la casa!<br />

BELLUCCIA<br />

Una che t’amma tanto e che t’adora!<br />

CARLO<br />

Aggio auto pe la capo!<br />

BELLUCCIA<br />

La vuo’ fa desperà?<br />

CARLO<br />

N’è morta ancora?<br />

BELLUCCIA<br />

N’è morta ancora!<br />

CARLO<br />

Vinci: <strong>Li</strong> <strong>zite</strong> ‘n <strong>galera</strong> - atto secondo<br />

Si n’è morta ancora,<br />

Già me ne so’ scordato:<br />

Io non la voglio cchiù! Te si’ quietato?<br />

Non parle cchiù? Ched’è? Già te sconfide<br />

A sta proposezejone,<br />

che resposta mme daje?<br />

BELLUCCIA<br />

(Sguainando la spada.)<br />

Chesta che bide.<br />

CARLO<br />

Si’ pazzo, co chi ll’aje?<br />

BELLUCCIA<br />

Miette mano te dico, o te sbodello.<br />

CARLO<br />

(Sguainando la spada.)<br />

Tu vaje cercanno propejo de morire.<br />

BELLUCCIA<br />

No mporta.<br />

CARLO<br />

Te nne voglio fa pentire!<br />

BELLUCCIA<br />

Si’ feruto!<br />

CARLO<br />

N’è niente.<br />

BELLUCCIA<br />

(Ah negra mene!)<br />

Vasta!<br />

CARLO<br />

Che bue’ abbastà? Mo te serv’io.<br />

BELLUCCIA<br />

(Non saccio che mme fa; so’ morta.)<br />

19


Vinci: <strong>Li</strong> <strong>zite</strong> ‘n <strong>galera</strong> - atto secondo<br />

CARLO<br />

A nnuje.<br />

Scena XII°<br />

Ciomma e li stisse.<br />

CIOMMA<br />

Ajemmé, che bedo! Ah Carlo, ah Peppo mio!<br />

Pe quanto amme Ciomma,<br />

Pe quanto mme vuo’ bene,<br />

Fornitela, fremmate,<br />

Nfoderate ste spate!<br />

Famme sta grazeja! Famme sto piacere!<br />

Si’ feruto?<br />

CARLO<br />

N’è niente<br />

Ca chi ha fatto lo callo a lo patire<br />

Non sente cchiù dolore.<br />

CIOMMA<br />

Ah, poveriello scuro,<br />

Nce voglio arravoglià sto moccaturo.<br />

CARLO<br />

Oh dio! Ca tu aje piatate<br />

De sto po’ de feruta de la mano,<br />

E de chella che sta dint’a sto core<br />

Po’ non aje compassione?<br />

BELLUCCIA<br />

(Ah tradetore!)<br />

CIOMMA<br />

Manco se vo’ quietà.<br />

BELLUCCIA<br />

Va’, dalle gusto,<br />

Va’, lo conzola, va’ va’, lo contenta;<br />

Va’, parlale d’ammore,<br />

Mmendecale la chiaia,<br />

Falle carizze, abbraccialo…<br />

CIOMMA<br />

E bia, zitto!<br />

BELLUCCIA<br />

Lassateme ch’io schitto<br />

Mora da desperata…<br />

Dico: da desperato,<br />

20<br />

Che mm’affria, che mme scanna,<br />

Che mme sbena.<br />

CARLO<br />

Chesto ched’è?<br />

CIOMMA<br />

Che sfrenesia!<br />

BELLUCCIA<br />

Che pena!<br />

[A tre]<br />

Fortuna cana, oh dio,<br />

Dimme che te faccio!<br />

CARLO<br />

Ammore tradetore,<br />

Che buo’ da chisto core?<br />

CIOMMA<br />

Destino mio teranno,<br />

Levame da st’affanno.<br />

Quanno la vuo’ scompì?<br />

CARLO<br />

Bellezza de sto core!<br />

BELLUCCIA<br />

Facce da tradetore!<br />

CIOMMA<br />

Tu si’ la morte mia!<br />

CARLO<br />

Che t’aggio fatto?<br />

CIOMMA<br />

Abbìa.<br />

BELLUCCIA<br />

Carlo non te partì.<br />

CIOMMA<br />

E lassannillo ì.<br />

CARLO<br />

Tu mme vuo’ fa mpazzì.<br />

(Partono.)


Scena XIII°<br />

Col’Agnolo, Ciccariello, Meneca.<br />

COL’AGNOLO<br />

Vi’ che può fare co ssa vecchia, sbrigate.<br />

CICCARIELLO<br />

Mme pare ca mo esce.<br />

MENECA<br />

Oh bene mio, ca songo nnammorata!<br />

Me l’ha fatta sto guitto!<br />

M’è ghiuto postejanno, e m’ha ncappata!<br />

CICCARIELLO<br />

(Si’ ma’, che t’aggio ditto?!)<br />

COL’AGNOLO<br />

(E lo vero, aje raggione.)<br />

CICCARIELLO<br />

(Miettete a sto pontone<br />

E siente appriesso.)<br />

Schiavo, sia maesta.<br />

MENECA<br />

Oh Ciccariello, addio.<br />

COL’AGNOLO<br />

(Stammo a senti’.)<br />

CICCARIELLO<br />

(Che sfazejone è chesta!)<br />

MENECA<br />

Che fa lo bello fato,<br />

Chella facce de rose,<br />

Chillo mussillo, chella gioja mia?<br />

COL’AGNOLO<br />

(A mme?)<br />

CICCARIELLO<br />

(Si, a tte.)<br />

Pe isso addonca squaglie?<br />

MENECA<br />

Moro pe sto gioiello.<br />

CICCARIELLO<br />

(Vide commo abbampa?)<br />

COL’AGNOLO<br />

Vinci: <strong>Li</strong> <strong>zite</strong> ‘n <strong>galera</strong> - atto secondo<br />

(Che me molla l’aniello,<br />

E po’ ben aggia ll’ora che nce campa.)<br />

MENECA<br />

Oh si’ masto Col’Agnolo,<br />

Te sia raccommannata,<br />

Ca tu mme puo’ levare da ste pene.<br />

COL’AGNOLO<br />

Segnora mia, non saccio che ve dire<br />

Io me voglio sforza… pe ve servire.<br />

(Mmalora, è troppo ponteca!<br />

Non voglio cchiù l’aniello, abbiannella.)<br />

MENECA<br />

Lo saccio che no songo tanto bella,<br />

Ma dice lo proverbio<br />

Ch’a casa chiena maje nce manca cena.<br />

COL’AGNOLO<br />

Ma io n’aggio appetito, core mio.<br />

MENECA<br />

Via, ca si vuo’, mbè, lo puo’ fare.<br />

CICCARIELLO<br />

Eh bia.<br />

COL’AGNOLO<br />

Va’ tu a peglià lo vino, Ciccariello.<br />

CICCARIELLO<br />

Mo.<br />

(Parte.)<br />

COL’AGNOLO<br />

Mollame l’aniello!<br />

MENECA<br />

Eccolo ccane.<br />

COL’AGNOLO<br />

Via, ch’avimmo da fare?<br />

21


Vinci: <strong>Li</strong> <strong>zite</strong> ‘n <strong>galera</strong> - atto secondo<br />

MENECA<br />

Mo te lo dico, bello pane pane:<br />

Tu mmaje da fa ‘no bello roffejano.<br />

COL’AGNOLO<br />

Io roffejano?<br />

MENECA<br />

Non te piglià collera.<br />

COL’AGNOLO<br />

Ciccariello! Uscìa parla a lo sproposeto.<br />

Via, levammo ste baje:<br />

Vuo’ che te voglia bene? lo te nne voglio,<br />

Sì, te nne voglio,<br />

Non t’affrijere chiunne!<br />

MENECA<br />

E voglio … ? E voglio … ?<br />

COL’AGNOLO<br />

Tu che mmalora vuo’ da fatte mieje?<br />

MENECA<br />

Oje ntacca-musse, arrappa-portarobbe,<br />

Taglia-chiattille, sacco de cravune, io mo co<br />

ttico? Io!<br />

COL’AGNOLO<br />

Chesta che bo’?<br />

MENECA<br />

Via, vommeca l’aniello, da’ ccà.<br />

COL’AGNOLO<br />

Chesta che bo’?<br />

MENECA<br />

Via, vommeca l’aniello. da’ ccà.<br />

COL’AGNOLO<br />

Non mozzecare!<br />

MENECA<br />

E lassa, malenato, oh, puozz’cssere acciso!<br />

(Parte.)<br />

22<br />

COL’AGNOLO<br />

Vide che becchia vezejosa è chesta.<br />

Scena XIV°<br />

Col’Agnolo, po’ Rapisto; Meneca e Ceccariello.<br />

COL’AGNOLO<br />

Mine vorria vennecare de ssto tratto.<br />

Oh, mo mme vene fatto!<br />

Pe la fa desperare<br />

lo le voglio arrobbare<br />

Chella carrafa de lo cuoncio. Oh bravo,<br />

Vecco ccà la scalella!<br />

Da ccà no nc’è nesciuno,<br />

Pocca chesta è ‘na strata soletaria.<br />

Mo nne la zeppolejo. Priesto, pe ll’aria!<br />

(Appoggia la scala al balcone della casa di Veneca<br />

e sale, ma poi la scala gli scivola e resta attaccato<br />

alla ringhiera.)<br />

Oh, bonora, la scala! Cielo ajutame!<br />

Ciccariello! Diàschence ch’è asciuto!,<br />

Si strillo e chiammo aiuto, faccio peo.<br />

Oh, povero Col’Agnelo!<br />

RAPISTO<br />

Ah ah ali. Oh mmalora.<br />

Che faje lloco, carosa-connannate?<br />

COL’AGNOLO<br />

Zitto! Ajutame frate,<br />

Rapisto mio, te voglio pe compare.<br />

RAPISTO<br />

Che compare! Te voglio fa stà frisco:<br />

Ccà se tratta de ratto virginabus!<br />

COL’AGNOLO<br />

Oh, ll’aggio fatta negra! Uh che rovina!<br />

RAPISTO<br />

Non t’aje pegliato gusto stammatina<br />

A farme fa sta facce felle felle?<br />

Tè mo.<br />

(Lo tira per i piedi.)<br />

COL’AGNOLO<br />

Chiano Rapisto: si’ mpazzuto?


RAPISTO<br />

Ah mo mme vene fatta!<br />

COL’AGNOLO<br />

Vi’ ca m’annieghe.<br />

RAPISTO<br />

Schiatta!<br />

COL’AGNOLO<br />

Te voglio fa n’anno de varve a uffo.<br />

RAPISTO<br />

A chine? Eh! Non vuo’ ire a scorzà chiuppe?<br />

COL’AGNOLO<br />

Oh bonora, cionchìa?<br />

MENECA<br />

(Comparendo sul balcone, a Rapisto.)<br />

Ched’è ? tu sempe staje co la pazzia!<br />

(Accorgendosi di Col’Agnolo,)<br />

Uh negra me, che faje tu lloco?<br />

RAPISTO<br />

Aje visto?<br />

MENECA<br />

Repotazione mia!<br />

RAPISTO<br />

Lupus in fraveca pro scaliazione, sia mae’, mpisetur!<br />

MENECA<br />

Uh, tezzone de nfierno, te sia rutto<br />

Accossì a tte lo cuollo!<br />

Testemmoneja vosta ca chisto m’è benuto<br />

A levare l’annore.<br />

COL’AGNOLO<br />

(Manco la toccarria co ‘no spito nfocato.)<br />

MENECA<br />

Ma no nne magne affè de sto pegnato.<br />

CICCARIELLO<br />

Vinci: <strong>Li</strong> <strong>zite</strong> ‘n <strong>galera</strong> - atto secondo<br />

Arrivando in scena.<br />

E zezzella, mia zezzella<br />

Facce de zuccaro e de cannella,<br />

Si t’aggio mma…<br />

COL’AGNOLO<br />

Puozze morì de subbeto!<br />

CICCARIELLO<br />

Oh si masto!…<br />

COL’AGNOLO<br />

Non vi’ ca sto a la corda?<br />

Auzame sta scalella!<br />

RAPISTO<br />

Cicco non t’accostare!<br />

MENECA<br />

Leva le’, ca lo voglio stravesare.<br />

COL’AGNOLO<br />

Fa’ priesto co sta scala,<br />

Ciccarie’! Mo se vede…<br />

MENECA<br />

Chesto a la casa mia, facce de mpiso.<br />

CICCARIELLO<br />

(Accostando la scala. )<br />

Via, mo miette lo piede.<br />

COL’AGNOLO<br />

Tiene, che fuss’acciso!<br />

MENECA<br />

Tè, già che non pozz’auto.<br />

(Lo bagna con uno schizzetto.)<br />

CICCARIELLO<br />

Non vuo’ scompire co sto sghizzariello?<br />

RAPISTO<br />

Schiatta!<br />

MENECA<br />

Crepa!<br />

23


Vinci: <strong>Li</strong> <strong>zite</strong> ‘n <strong>galera</strong> - atto secondo<br />

CICCARIELLO<br />

Aje da fa co Ciccariello!<br />

MENECA<br />

Vi’ che masto, che guarzone!<br />

Che barviero arroinato!<br />

COL’AGNOLO<br />

Vecchia, vecchia!<br />

CICCARIELLO<br />

Mascarone!<br />

RAPISTO<br />

Chiano chia’, ca mm’aje sciaccato!<br />

Mena mena, sia majesta!<br />

24<br />

COL’AGNOLO<br />

Mena, Cicco!<br />

CICCARIELLO<br />

Pesta pesta!<br />

RAPISTO E MENECA<br />

Mo te voglio fa vedé!<br />

COL’AGNOLO E CICCARIELLO<br />

Che buo’ fare? Tè tè tè!<br />

(Scompetura dell’atto secunno.)


Scena I°<br />

Belluccia e Col’Agnolo.<br />

BELLUCCIA<br />

Vi’ ca po’ se fa tardo, e n’aggio tiempo<br />

De mme vestire femmena.<br />

COL’AGNOLO<br />

Uh ! Che tanto nce vole? Doje partite<br />

Schitto faccimmo, e po’ nce n’abbiammo.<br />

BELLUCCIA<br />

Sbricammonce.<br />

COL’AGNOLO<br />

So’ lesto:<br />

Ecco le carte co la tavolella.<br />

BELLUCCIA<br />

Orsù quanto vuo’ fa?<br />

COL’AGNOLO<br />

‘Na decinchella.<br />

BELLUCCIA<br />

E marcio.<br />

COL’AGNOLO<br />

E marcio, via.<br />

BELLUCCIA<br />

Col’A’, mme vince!<br />

COL’AGNOLO<br />

Ah, carta venga a giocator s’avanta!<br />

BELLUCCIA<br />

Sì, ma tu juoche fino.<br />

COL’AGNOLO<br />

Oh, ca tu si’ ‘no bello marranchino!<br />

Auza.<br />

BELLUCCIA<br />

N’asso.<br />

ATTO TERZO<br />

COL’AGNOLO<br />

‘No tre, voglio la mano.<br />

BELLUCCIA<br />

E puro st’avantaggio!<br />

Scena II°<br />

Vinci: <strong>Li</strong> <strong>zite</strong> ‘n <strong>galera</strong> - atto terzo<br />

Titta, Ciomma, Carlo, Meneca dalla loggia e li<br />

stisse.<br />

CIOMMA<br />

Vattenne mo.<br />

CARLO<br />

Potta de chi non crede!<br />

E che, songo mpestato<br />

Che mme caccie accossì?<br />

TITTA<br />

Che cana perra!<br />

COL’AGNOLO<br />

E che freoma che aje!<br />

BELLUCCIA<br />

Tè: cavallo de spata.<br />

COL’AGNOLO<br />

Mme la faje!<br />

CARLO<br />

Donca non aje de me propejo piatate?<br />

MENECA<br />

Vi’ si se nne vo’ ire!<br />

CARLO<br />

Ora mo non te pozzo cchiù zoffrire.<br />

CIOMMA<br />

Schiatta!<br />

CARLO<br />

Da’ ccà sta mano.<br />

25


Vinci: <strong>Li</strong> <strong>zite</strong> ‘n <strong>galera</strong> - atto terzo<br />

CIOMMA<br />

Ah briccone!<br />

MENECA<br />

Ah forfante!<br />

TITTA<br />

(Avventandosi su Carlo con la spada. )<br />

Ajemmé va chiano!<br />

CARLO<br />

Sì, accideme.<br />

COL’AGNOLO<br />

Oh bonora!<br />

BELLUCCIA<br />

Ah Carlo mio,<br />

Ch’è stato? Ched’è chesto?<br />

CARLO<br />

Via, da’ gusto a sta sgrata,<br />

Viene, m’accide tu!<br />

BELLUCCIA<br />

Lassa sta spata!<br />

Piglia, Carlo. Ched’è, so’ fatte pulece<br />

Le gente, che accossì tu le buo’accidere?<br />

CIOMMA<br />

Comme, tu vaje ‘n favore<br />

A ‘no nemmico tujo?<br />

BELLUCCIA<br />

Sto nnemmico me sta dinto lo core.<br />

MENECA<br />

Levate, ca nne voglio fa mesesca.<br />

Titta Fremma mamma, che faje?<br />

Meneca Lassa tu, n’auto!<br />

Carlo Ah, canaglia assassine!<br />

BELLUCCIA<br />

Te vorria caccià ll’arma da lo pietto.<br />

TITTA<br />

Mamma, vi’ ca te perdo de respetto.<br />

Ciomma Tu contr’a Ciomma toja?<br />

Meneca Tu contr’a mammeta?<br />

26<br />

Belluccia Accossì bo’ la sciorte.<br />

TITTA<br />

Chisto m’ha <strong>lib</strong>erato da la morte.<br />

MENECA<br />

E che, pe chesto le … ?<br />

TITTA<br />

Trasitevenne.<br />

BELLUCCIA<br />

No nne la vuo’ portare?<br />

TITTA<br />

Eh jammoncenne!<br />

MENECA<br />

Trase ccà tu, fegliola.<br />

CIOMMA<br />

Che briccone: m’avive asciata sola!<br />

(Partono.)<br />

Scena III°<br />

Belluccia e Carlo.<br />

BELLUCCIA<br />

Ched’è, Carlo? Non parle, staje confuso?<br />

Vi’ pe tte quanto faccio!<br />

Mm’aje obbreco? Respunne a mme!<br />

[A due]<br />

CARLO<br />

Che buo’ che spera?<br />

BELLUCCIA<br />

Spera ch’ammore<br />

Mo da st’affanne<br />

Te levarrà.<br />

CARLO<br />

Ah ca te nganne,<br />

Pocca lo core<br />

Maje da st’affanne<br />

Se levarrà.<br />

Nsi’ a mo si’ stato so’ stato<br />

Da desperato!


BELLUCCIA<br />

Ma mo te juro<br />

Ca sta desditta<br />

Se sconparrà.<br />

CARLO<br />

Io t’assecuro<br />

Ca sta desditta<br />

Maje scomparrà.<br />

(Partono.)<br />

Scena IV°<br />

S’accosta ‘na <strong>galera</strong> de la quale scenneranno duje<br />

schiave cbe attaccaranno lo capo ‘n terra; po’ co lo<br />

sparo de lo cannone e suono de tammurro sbarcarrà<br />

lo Capetaneje co ‘na quantetà de schiave e schiavi,<br />

piagliate ‘n coppa ‘na corzara torchesca.<br />

[Aria]<br />

CAPITANO<br />

(Parte.)<br />

Or più non mi fa guerra<br />

Il tempestoso mar;<br />

Già siam, compagni, in terra<br />

E ‘l ciel sereno appar.<br />

Scena V°<br />

Meneca da la loggia, Col’Agnolo, da la soja pur<br />

accossì, Ciomma, e po’ Assan.<br />

MENECA<br />

Masto Col’A’, ch’è stato, chi so’ chiste?<br />

COL’AGNOLO<br />

No lo bi’ ca so’ turche?<br />

MENECA<br />

Uh, negra mene, ca jarrano trovanno belle femmene<br />

Pe le portare a lo serraglio: e io<br />

Cierto ca so’ la primma!<br />

COL’AGNOLO<br />

Tu ? Nn’aje paura, no!<br />

MENECA<br />

Pecché?<br />

COL’AGNOLO<br />

Si’ grimma.<br />

MENECA<br />

Io mo t’abbiarria<br />

Sta testolella ‘n facce.<br />

COL’AGNOLO<br />

Vinci: <strong>Li</strong> <strong>zite</strong> ‘n <strong>galera</strong> - atto terzo<br />

A te vonno portà chiste ‘n Turchia?<br />

Che, buo’ fa storzellà lo Gransegnore?<br />

CIOMMA<br />

Se po’ sapè ched èje sso remmore?<br />

MENECA<br />

So’ turche, figlia mia.<br />

ASSAN<br />

Eh compar, dove star qui alloggiamenta?<br />

Volir sapira capitania mia.<br />

COL’AGNOLO<br />

(Mo lo manno a la casa de la vecchia.)<br />

ASSAN<br />

Respondir! O mo far fora pellecchia!<br />

COL’AGNOLO<br />

Fora pellecchia? mo calar a bascio.<br />

MENECA<br />

Bell’omo, no ve sia pe commanno,<br />

Dicitence chi site,<br />

Ca posta vuje ne avite gran paura.<br />

ASSAN<br />

No, non temir, non dubitar, seniura.<br />

CIOMMA<br />

Commo so’ aggrazejate chiste schiave,<br />

MENECA<br />

Dice ca l’ha pegliate<br />

Da coppa a ‘na corzara varvaresca,<br />

E tanta belle cose sanno fare,<br />

E nfra ll’aute porzì sann’abballare.<br />

CIOMMA<br />

Che gusto, sa’? Oje bello schiavo mio,<br />

27


Vinci: <strong>Li</strong> <strong>zite</strong> ‘n <strong>galera</strong> - atto terzo<br />

Famme vedé abballare a la turchesca.<br />

ASSAN<br />

Seniura sì.<br />

COL’AGNOLO<br />

Da’ gusto a ssa segnora.<br />

ASSAN<br />

Seniura, mo vedir far crapejola.<br />

CIOMMA<br />

E biva veramente!<br />

TUTTI<br />

E viva, e viva!<br />

(Partono.)<br />

Scena VI°<br />

Ciccaríello sulo, da femmena.<br />

CICCARIELLO<br />

Pare ca no sto male<br />

Accossì travestuto<br />

Paro ‘na pecceralla naturale;<br />

Stasera propejo me farraggio annore<br />

A fa la parte mia,<br />

Ca sto de buon umore.<br />

Ma vogl’ire a trovare la sia Ciomma<br />

Pe m’agiustà ‘no poco li capille.<br />

S’io mo fosse femmena,<br />

Co chisto speretillo<br />

Vorria tenè a la corda miezo Napole,<br />

Pe fa cade quarcuno<br />

Propejo da facce ‘n terra<br />

Co ‘na tenutamente.<br />

Chelle che sanno fare<br />

Chiste licchesalemme<br />

Ncappano miezo munno,<br />

E no ste facce lisce gnemmegnemme.<br />

Scena VII°<br />

Ciomma dalla loggia, Rapisto e lo stisso.<br />

CIOMMA<br />

Oh bravo Ciccariello! Tu mme pare<br />

‘Na cosella de spanto!<br />

28<br />

CICCARIELLO<br />

M’aggio fatto vestì da la commare.<br />

RAPISTO<br />

Oje sia Ciomma, è n’incanto!<br />

CICCARIELLO<br />

Orsù, via, jammo mo.<br />

CIOMMA<br />

Chiano ‘no poco,<br />

Viene ccà, saglie ‘n coppa.<br />

CICCARIELLO<br />

E bia saglimmo.<br />

CIOMMA<br />

No no, facite primmo<br />

Nziemo ‘na scenolella cosella.<br />

CICCARIELLO<br />

Chello che bole la sia Ciommatella.<br />

RAPISTO<br />

Via presto, anemo e core.<br />

CICCARIELLO<br />

Doje parole d’ammore:<br />

Via, miettete la maschera.<br />

RAPISTO<br />

E lassa ì, n’è necessario chesto.<br />

CICCARIELLO<br />

Rape’, si mme vuo’ bene…<br />

RAPISTO<br />

Via, va decenno ca te vengo appriesso.<br />

CICCARIELLO<br />

Core mio carillo carillo<br />

Sso bello nasillo<br />

Me fa pazzejà.<br />

RAPISTO<br />

Gioja mia carella carella<br />

Ssa bella faccella<br />

Me fa pazzejà.


CIOMMA<br />

Ah ah ah. E biva tutt’e duje.<br />

Di’ quarcosa de sdigno.<br />

CICCARIELLO<br />

A nnuje.<br />

RAPISTO<br />

A nnuje.<br />

CICCARIELLO<br />

Lazzarone, briccone, pezzente,<br />

Straccione, fetente,<br />

Vattenne da ccà!<br />

RAPISTO<br />

Musso d’oro, bell’uocchie luciente,<br />

Sta vocca, sti diente<br />

So’ troppo… pietà!<br />

(Partono.)<br />

Scena VIII°<br />

Col’Agnolo, Ciomma, e po’ Titta.<br />

COL’AGNOLO<br />

Addove sarrà ghiuto? Eh, pisse pisse,<br />

Fosse venuto lloco Ciccariello?<br />

CIOMMA<br />

Sì, sta ccà ‘n coppa. Uh comme pare bello!<br />

COL’AGNOLO<br />

Te pararrà comme tu pare a mene.<br />

CIOMMA<br />

(Oh, chisto mo accommenza!)<br />

Zitto sì masto, ca te voglio bene.<br />

(Accossì mme lo levo de vecino.)<br />

TITTA<br />

(Vi’ ca t’arrivo mo pe lo giardino<br />

Oh, Col’Agnolo e Ciomma!)<br />

CIOMMA<br />

(Vecco Titta, le voglio dà ‘no po’ de gelosia.)<br />

COL’AGNOLO<br />

Donca de st’arma affritta…<br />

CIOMMA<br />

Cojetate, ca tu si’ ll’arma mia.<br />

TITTA<br />

(Potta de la fortura!<br />

A chisto addonca vole bene?<br />

Oh femmene!)<br />

CIOMMA<br />

Vinci: <strong>Li</strong> <strong>zite</strong> ‘n <strong>galera</strong> - atto terzo<br />

Vattenne, core mio,<br />

Che non venesse Titta a sconcecarece.<br />

COL’AGNOLO<br />

Io no nce capo dinto a la cammisa:<br />

Dice addavero?<br />

CIOMMA<br />

E comme! (Ah ah, che risa.)<br />

COL’AGNOLO<br />

Addonca mo…<br />

CIOMMA<br />

Tu mme sarraje marito:<br />

Pe tte renunzio Titta e lasso Peppo.<br />

COL’AGNOLO<br />

Bene mio, cà sto dinto a ‘no geleppo!<br />

(Parte.)<br />

CIOMMA<br />

(Staje frisco, e Titta llà piglia li butte:<br />

lo voglio tenè tutte,<br />

E contiente e gabbate.)<br />

TITTA<br />

Oh! Mme rallegro assaje.<br />

CIOMMA<br />

De che?<br />

TITTA<br />

Ca ‘no varviero<br />

Te fa renunzià Titta e lassà Peppo.<br />

CIOMMA<br />

Ah ah, mme faje ridere addavero:<br />

Me ll’aggio pasteggiato ‘no tantillo.<br />

29


Vinci: <strong>Li</strong> <strong>zite</strong> ‘n <strong>galera</strong> - atto terzo<br />

TITTA<br />

Né! Volea dire.<br />

Scena IX°<br />

Carlo e li stisse.<br />

CARLO<br />

Oh bravo,<br />

Che bella compagnia!<br />

TITTA<br />

Addonca Ciomma, chi sarrà maje chillo<br />

Che godarrà sta ditta<br />

De t’essere marito?<br />

CIOMMA<br />

Sarrà Titta.<br />

TITTA<br />

A mme porzì vuo’ pasteggiare, Ciomma?<br />

CARLO<br />

(Ahu, che robba, tè!)<br />

CIOMMA<br />

(Veccote Carlo,<br />

Le voglio dà martiello<br />

Pe mme spassà.) Carlo e Peppariello<br />

lo le mmantengo ‘n frisco<br />

Pecchè tu si’ looh dio, ntienneme a sisco!<br />

TITTA<br />

Che sciorta!<br />

CIOMMA<br />

(Comm’è locco!)<br />

CARLO<br />

(Femmene veramente!<br />

Vide co chi è ncappata, co ‘no smocco!)<br />

CIOMMA<br />

Orzù vattenne ‘n coppa<br />

Ma non dì niente a nullo:<br />

Tu mo saje che te fa.<br />

TITTA<br />

Chesto va ‘n groppa!<br />

30<br />

CIOMMA<br />

(Spassammoce ‘no poco co chist’auto.)<br />

Carlo Po’ decite ca ll’uommene<br />

So’ mpertiniente!<br />

CIOMMA<br />

Oh Carlo…<br />

CARLO<br />

E ba’ co nnio!<br />

CIOMMA<br />

T’aggio da dì…<br />

CARLO<br />

Non moglio sapè niente.<br />

CIOMMA<br />

Cosa de gusto tujo,<br />

CARLO<br />

(Vide comm’è deritta.) Saccio.<br />

CIOMMA<br />

Ed è?<br />

CARLO<br />

Ca sarraje mogliere a Titta.<br />

CIOMMA<br />

Ah ah ah. Lo coffejo<br />

Pe no lo sentì cchiù.<br />

CARLO<br />

Comme sì nzemprice!<br />

Co chesto mo te cride…<br />

CIOMMA<br />

Co chesto te dico vedarraje<br />

S’abburlo; siente, Carlo…<br />

CARLO<br />

Di’, di’, ca non so’ surdo.<br />

CIOMMA<br />

Nzì a mo pe Peppo t’aggio desprezzato;<br />

Ma già che chisto sgrato<br />

Non fa cunto de mene,<br />

Voglio ‘nn oddio cagnà tutto lo bene.


CARLO<br />

Oh bravo! E biva, e biva veramente addonca.<br />

CIOMMA<br />

Si chi ammava mo desprezzo,<br />

Ogne raggione vole<br />

Che chi prima sprezzaje,<br />

Mo devo ammare.<br />

CARLO<br />

Oh che belle parole! Ah ah ah,<br />

E tu pretienne de me nce fa stare?<br />

CIOMMA<br />

(pare che se lo nzonna!) Siente, Carlo,<br />

È difficile assaje<br />

Canoscere lo core de ‘na femmena,<br />

E a lo spisso soccede<br />

Che chi se vede avè manco favore<br />

Chillo meglio dell’aute nce sta ‘n core.<br />

CARLO<br />

Tu mo pretienne ch’io…<br />

CIOMMA<br />

Carlo, no cchiù, tu si’ lo core mio!<br />

[Aria]<br />

(Parte.)<br />

Nuje femmene simmo<br />

Mparate acossì:<br />

Servì nce facimmo<br />

Da tutte, ma po’<br />

Chi manco te cride<br />

Ccà dinto nce sta.<br />

Co una de nuje<br />

Fortura nce vo’,<br />

Ca uno de vuje<br />

S’accide,<br />

Che fa?<br />

Scena X°<br />

Carlo, Col’Agnolo, Titta, Rapisto e Ciccariello.<br />

CARLO<br />

Addonca Ciomma sarrà mia? Che sciorta!<br />

Che gusto nnaspettato!<br />

Che mutazejone è chesta:<br />

Io mo so” nato!<br />

COL’AGNOLO<br />

Vinci: <strong>Li</strong> <strong>zite</strong> ‘n <strong>galera</strong> - atto terzo<br />

(Chist’ancora attorneja:<br />

Non saparrà ca la sia Ciomma è mia.)<br />

CARLO<br />

Ah ah, a la fina Ciomma s’è arrennuta.<br />

TITTA<br />

(Comme lo dice alliegro.)<br />

E a buie chi ve l’ha ditto?<br />

CARLO<br />

Comme chi me l’ha ditto! Essa mo prepejo.<br />

Che gusto ch’aggio avuto.<br />

Obbrecato a ussorìa.<br />

COL’AGNOLO<br />

Obbrecato a ussona!<br />

(Isso s’allegra de la sciorte mia.)<br />

Parente mme sarraje.<br />

TITTA<br />

Comme parente?<br />

CARLO<br />

(Oh chista è bella! Io songo<br />

Lo sposo, e loro fanno compremiente!)<br />

TITTA<br />

Io no ve ntenno.<br />

CARLO<br />

Ciomma non t’è parente?<br />

TITTA<br />

Sì segnore.<br />

CARLO<br />

Addonca, mo ch’ess’è mogliere a mene<br />

Se stregne nfra de nuje la parentezza.<br />

COL’AGNOLO<br />

Ah ah ah, poveriello.<br />

TITTA<br />

Mogliere a buie?<br />

CARLO<br />

Nsì a mo che t’aggio ditto?<br />

31


Vinci: <strong>Li</strong> <strong>zite</strong> ‘n <strong>galera</strong> - atto terzo<br />

TITTA<br />

Si’ Carlo, me faje ridere:<br />

Pocca è mogliere a mmene:<br />

COL’AGNOLO<br />

(Oh chesta è meglio!)<br />

CARLO<br />

Ah ah, staje n’arrore,<br />

Ch’è mia: mo me nne songo assecurato.<br />

COL’AGNOLO<br />

(Che papurchie! Non sanno<br />

Ch’aggio fatt’io la botta: ah ah, so’ crepato!)<br />

CARLO<br />

Vi’ che risa se fa masto Col’Agnelo!<br />

TITTA<br />

Aie visto? Co chi ll’aje?<br />

COL’AGNOLO<br />

Oh bene mio,<br />

Diceteme ‘na cosa: tu sarraje<br />

Marito a Ciomma?<br />

TITTA<br />

Io songo…<br />

CARLO<br />

Signornò, chisso songh’io.<br />

TITTA<br />

Abburla lo sio Carlo.<br />

CARLO<br />

Abburla Titta.<br />

COL’AGNOLO<br />

O pe ll’uno o pe ll’auto,<br />

Vuje credite che Ciomma stia pe buie…<br />

CARLO<br />

Sta pe mme!<br />

TITTA<br />

Sta pe mmene!<br />

32<br />

COL’AGNOLO<br />

(Co’ lo figlio de Nufrio.) Ora sacciate<br />

Ca Ciomma ve coffeja a tutt’e duje.<br />

CARLO<br />

E pecchè?<br />

COL’AGNOLO<br />

Ch’ha mprommisso<br />

D’esse mogliere a mme.<br />

TITTA E CARLO<br />

Ah ah ah, chest’è bella.<br />

TITTA<br />

Ogne cosa po’ essere.<br />

COL’AGNOLO<br />

Ched’è, pecchè redite?<br />

TITTA<br />

Reveresco, si’ sposo.<br />

CARLO<br />

Ora volite sapè ‘na cosa?<br />

COL’AGNOLO<br />

Ed è?<br />

CARLO<br />

Chesta nc’ha coffejato a tutt’e tre.<br />

COL’AGNOLO<br />

È cchiù facele chesto<br />

Ch’on’autra cosa; cierto acossì è.<br />

(Parte.)<br />

Scena XI°<br />

Carlo.<br />

[Aria]<br />

CARLO<br />

Lo saccio ch’è pazzia<br />

Volere bene a femmene,<br />

Ogn’uno l’avarria<br />

Da lassà ire: ma<br />

Lloco te voglio.<br />

So’ peo de lo dejàschence:


Te danno l’accasione<br />

Pe farete ncappà;<br />

Po’ comm’a ‘no briccone<br />

Te vottano, te chiantano,<br />

Te fanno trova<br />

Dinto a qua’ mbruoglio.<br />

(Parte.)<br />

Scena XII°<br />

Belluccía da femmena, Titta, e po’ Ciomma.<br />

BELLUCCIA<br />

Ammore caro, caro,<br />

Ecco Belluccia, ca no cchiù se cela:<br />

Vestut’ommo, aggio puosto lo telaro,<br />

Tu ajutamell’a ordì sta bella tela!<br />

TITTA<br />

Oh! si’ Peppo, mo pare<br />

Cchiù femmena che ommo.<br />

BELLUCCIA<br />

Eh! Fatte cunto …<br />

TITTA<br />

Che?<br />

BELLUCCIA<br />

Ca quase quase …<br />

TITTA<br />

Che cosa?<br />

BELLUCCIA<br />

Poco manco…<br />

CIOMMA<br />

Oh bravo Peppo!<br />

Primmo de me Titta tu si’ arrevato!<br />

BELLUCCIA<br />

Cierto.<br />

TITTA<br />

Ciommetella sta’ ‘n tuono;<br />

Famme trovà quarcosa quanno torno.<br />

CIOMMA<br />

Oh pe sta notte ntanto<br />

Duorme co quarche ammico.<br />

No nce venì a scetare.<br />

TITTA<br />

Vinci: <strong>Li</strong> <strong>zite</strong> ‘n <strong>galera</strong> - atto terzo<br />

Vago a dormì co lo si’ Peppariello.<br />

BELLUCCIA<br />

Comme, co mmico?<br />

TITTA<br />

Sì.<br />

BELLUCCIA<br />

Schiavo, ussoria.<br />

(Vide che guaje che la venarria.)<br />

TITTA<br />

Ched’è, che fusse femmena?<br />

BELLUCCIA<br />

Ora non saccio niente.<br />

(Le boglio pasteggiare ‘no tantillo.)<br />

Accossì comme songo,<br />

Vorria sapere chi cchiù sfazejone<br />

Avarria de dormire<br />

Co mmico, mo de vuje.<br />

TITTA<br />

Io poco e niente.<br />

CIOMMA<br />

Io assaje.<br />

BELLUCCIA<br />

E ha’ ca state belle tutt’e duje.<br />

[Aria]<br />

Si canoscissevo<br />

La quaglia all’uosemo,<br />

Non deciarrissevo<br />

Cierto accossì.<br />

Tu pe mme spanteche,<br />

E tu nn’aje mmideja<br />

Mme vene a ridere,<br />

Lassammo ì!<br />

(Parte con Titta.)<br />

33


Vinci: <strong>Li</strong> <strong>zite</strong> ‘n <strong>galera</strong> - atto terzo<br />

Scena XIII°<br />

Capitano, Assan, Ciomma, Meneca, Masto Col<br />

Agnolo.<br />

CAPITANO<br />

Assan, Assan, Assan!<br />

ASSAN<br />

Seniur, star lesta.<br />

CAPITANO<br />

Il tempo è già sereno,<br />

Fa’ che il tutto sia pronto alla partenza.<br />

CIOMMA<br />

Uh, n’auta vota chisto!<br />

COL’AGNOLO<br />

Troppo sti turche vanno ronnejanno.<br />

MENECA<br />

Chi è chillo segnore?<br />

CIOMMA<br />

Che nne saccio.<br />

ASSAN<br />

Veder quaglia? Veder?<br />

CAPITANO<br />

Già l’osservai.<br />

ASSAN<br />

Por mia fe’, che star bella!<br />

COL’AGNOLO<br />

Hann’allomato Ciomma, nce so’ guaje.<br />

[Aria a due]<br />

ASSAN<br />

34<br />

Seniura mia,<br />

Venir co nnuja,<br />

Veder Turchia!<br />

Che gran seniura<br />

Dintr’a Serraglia<br />

No avir quaglia<br />

Accossì grassa<br />

Comme tu star.<br />

MENECA<br />

Uscìa s’arrassa.<br />

ASSAN<br />

Non frusciar capa,<br />

Sacca cravuna,<br />

Parlar volira.<br />

MENECA<br />

Star mia padruna.<br />

ASSAN<br />

Si non tacira,<br />

Testa tagliar.<br />

MENECA<br />

Non far, non far.<br />

Scena XIV°<br />

Titta e li stisse.<br />

TITTA<br />

Uh quanta gente! Mamma, ched’è chesto?<br />

MENECA<br />

N’è niente, è la commeddeja.<br />

TITTA<br />

Che buo’ commeddeja! Non se fa chiune!<br />

CIOMMA<br />

E pecché? Ch’è socciesso?<br />

TITTA<br />

Ca lo si’ Peppo s’è scopierto femmena.<br />

MENECA<br />

Femmena!<br />

COL’AGNOLO<br />

Sì, addavero.<br />

TITTA<br />

Cierto, cierto<br />

È de Sorriento, e dice<br />

Ca dudece anne arreto lo sio Carlo<br />

Fede de matremmonio l’avea dato.


COL’AGNOLO<br />

Mme nne fosse addonato,<br />

Vi’ che festino nce voleva essere.<br />

MENECA<br />

Che mme dice.<br />

CIOMMA<br />

Ah pe chesso se nfadava<br />

Ogne ghiuorno co Carlo:<br />

Mo lo voleva muorto e mo l’ammava.<br />

Ahu, speranze meje jute a zeffunno!<br />

CIOMMA<br />

Vi’ comme so’ le cose de lo munno.<br />

CIOMMA<br />

Ma già che la commeddeja<br />

Non se fa cchiù, va’, chiammale.<br />

TITTA<br />

Vedite ca mo è tiempo<br />

De me levà da guaje; già Carlo e Peppo<br />

Se so’ quietate, e io<br />

Aggio mo da restare sconzolato?<br />

Meneca Che dice?<br />

Ciomma Che nne saccio!<br />

TITTA<br />

Ciomma, non me fa stà cchiù desperato!<br />

[Aria]<br />

Mo è tiempo,<br />

Ciomma mia,<br />

Che me puo’ fa gaudé:<br />

Leva sta tirannia,<br />

Agge piatà de me!<br />

Scena urdema<br />

Belluccia, Titta; e po’ Carlo e li stisse.<br />

TITTA<br />

Ecco ca ll’aggio asciate pe la via.<br />

BELLUCCIA<br />

Uh quanta gente! Scosta co sta torcia, lassa<br />

vedé!<br />

CAPITANO<br />

(Che vedo!<br />

Vinci: <strong>Li</strong> <strong>zite</strong> ‘n <strong>galera</strong> - atto terzo<br />

Quest’è mia figlia!) indegna,<br />

Mia vergogna e rossor! Tu in queste arene,<br />

Sott’abito viril?<br />

BELLUCCIA<br />

(So’ morta, oh dio!)<br />

CAPITANO<br />

Olà, l’empia s’uccida!<br />

ASSAN<br />

Seniur, pietà! Sabella<br />

Avir cresciuta io, ed avir fatta<br />

Sopre braccia, quand’era pescengrilla,<br />

Più frittata che pila n’avir barba.<br />

CAPITANO<br />

Taci! S’esegua il mio voler!<br />

BELLUCCIA<br />

Segnore, Oh dio, pietà!<br />

CARLO<br />

Ch’è stato?<br />

Ah canaglia! Assassine! Ha renegate!<br />

Primma, pe chisto pietto<br />

Passaranno ste… Ajemmé, patreto?<br />

CAPITANO<br />

Ah traditor! Tu ancora<br />

Pagar dovrai de’ tuoi misfatti il fio.<br />

CARLO<br />

Sì, so’ contento de morì; ma chesta<br />

Non corpa a niente. Essa pe mme è fojuta<br />

Da la patreja; io la morte<br />

Mmereto, pecché ll’aggio,<br />

Ajemmè, traduta.<br />

CAPITANO<br />

L’indegno s’incateni,<br />

Su la galea si guidi,<br />

E quivi poscia il traditor si sveni!<br />

CIOMMA<br />

Signore, pe piatà!<br />

35


Vinci: <strong>Li</strong> <strong>zite</strong> ‘n <strong>galera</strong> - atto terzo<br />

CARLO<br />

Lassalo ire.<br />

[Aria]<br />

36<br />

Sì, datemela morte!<br />

Bella, no la mpedì!<br />

Barbaro, st’arma forte<br />

La potarrà soffri.<br />

Cara, vao a morì:<br />

Te lasso, addio.<br />

BELLUCCIA<br />

Ah Carlo, fremma!<br />

COL’AGNOLO<br />

Oh dio segno’ perdonalo,<br />

Ca so’ spuse novielle!<br />

CAPITANO<br />

Come sposi?<br />

MENECA<br />

Gnorsì! Sto cavaliero<br />

Che facea la commeddeja ll’ha sposate.<br />

CAPITANO<br />

Dunque non è com’io credea.<br />

BELLUCCIA<br />

Segnore,<br />

lo venne appriesso a Carlo<br />

Pe mme poté recuperà l’onore;<br />

Mo già simmo sposate ; si ve preme<br />

Che mora Carlo mio,<br />

Ah, pe piatà!, fa’che morimmo nzieme!<br />

ASSAN<br />

Seniur pietà, non far sciancir Sabella.<br />

CAPITANO<br />

Mi sento intenerir.<br />

COL’AGNOLO<br />

Via mo, si’ capetanejo,<br />

Fallo da bonus vir.<br />

CAPITANO<br />

Alzati, oh figlia.<br />

MENECA<br />

E timpo d’allerezza:<br />

Perdonale, segno’, puozze stà buono.<br />

CAPITANO<br />

Sciolto sia da catene! lo vi perdono!<br />

MENECA<br />

Puozze campà mill’anne!<br />

MENECA<br />

Beneditto!<br />

Ciomma, nfra st’allerezze<br />

Povero Titta ha da restare affritto?<br />

Pigliatillo!<br />

TITTA<br />

Che dice?<br />

CIOMMA<br />

Ahu fortuna!<br />

Pocca accossì bolite, io mme contento.<br />

COL’AGNOLO<br />

Belle fatiche meje, sparze a lo viento!<br />

ASSAN<br />

Seniur, <strong>galera</strong> già star pronta.<br />

CAPITANO<br />

Andiamo<br />

Figli, alla patria, a celebrar le nozze!<br />

BELLUCCIA<br />

Ciomma mia, te so’schiavo.<br />

CARLO<br />

A revederce, Titta.<br />

MENECA<br />

Accossì, ‘n nitto ‘n fatto,<br />

Nce volite lassare.<br />

COL’AGNOLO<br />

Ora vide che storia!<br />

BELLUCCIA<br />

Cierto, e de che manera!


COL’AGNOLO<br />

Nce resterrà ccà sempe la memoria<br />

De li “<strong>zite</strong> ‘n <strong>galera</strong>---.<br />

CARLO<br />

Venitece a trovare.<br />

CIOMMA<br />

Recordate de Ciomma.<br />

TITTA<br />

E de Titta Castagna.<br />

BELLUCCIA<br />

Ciccariello.<br />

CARLO<br />

Col’Agnolo covernate!<br />

CICCARIELLO E COL’AGNOLO<br />

Jate co nnio!<br />

CIOMMA, TITTA E MENECA<br />

Lo cielo v’accompagna!<br />

BELLUCCIA E CARLO<br />

Dapo’ tanta e tanta pene,<br />

A DUE<br />

Bello mio,<br />

Gioja mia, jammo a gaudé!<br />

CIOMMA E TITTA<br />

Dapo’ tanta e tanta pene,<br />

A DUE<br />

Bello mio,<br />

Gioja mia, jammo agaudé!<br />

COL’AGNOLLO E CICCARIELLO<br />

Dopo’ tanta e tanta pene,<br />

È cchiù doce lo gaudé!<br />

(Scompetura.)<br />

FINE DELL’OPERA<br />

Vinci: <strong>Li</strong> <strong>zite</strong> ‘n <strong>galera</strong> - atto terzo<br />

37

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!