La TV “autentica” in classe - For.Indire.It
La TV “autentica” in classe - For.Indire.It
La TV “autentica” in classe - For.Indire.It
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
<strong>La</strong>t<strong>in</strong>o medioevale<br />
Sacro Romano Impero<br />
Suggerimenti per la multimedializzazione<br />
Il momento ideale per predisporre la multimedializzazione è un viaggio sui luoghi che<br />
conservano ricordi di Carlo Magno, da Roma ad Aquisgrana. Si potrà anche partire da un<br />
museo, da una biblioteca che conservi manoscritti <strong>in</strong> carol<strong>in</strong>a. Per il resto, non manca una<br />
grande quantità di materiali da reperire nel web.<br />
Altro spunto da tener presente è l’uso del dialogo tra maestro e allievo e tra allievi tra loro per<br />
attuare un processo di <strong>in</strong>segnamento /apprendimento: si potranno <strong>in</strong>scenare delle brevi<br />
fictions recitate dagli studenti per presentare vari campi del sapere.<br />
Il docente guiderà gli alunni alla lettura del testo che consente il raffronto tra la l<strong>in</strong>gua lat<strong>in</strong>a e<br />
l’italiano (con l’<strong>in</strong>troduzione degli elementi di base della pronuncia e dell’accentazione);<br />
selezionerà i passi ritenuti più idonei e accessibili, guidando alla <strong>in</strong>dividuazione di term<strong>in</strong>i legati<br />
da identità della radice (famiglie di parole) o dalla s<strong>in</strong>onimia (campi semantici); leggerà per<br />
<strong>in</strong>tero i testi più brevi commentandoli e il testo più esteso anche <strong>in</strong> italiano, favorendo il<br />
confronto per somiglianze differenze.<br />
N. B. Il testo di Alcu<strong>in</strong>o <strong>in</strong>titolato Grammatica comprende due dialoghi, uno più concettuale,<br />
che ha come personaggi il Discipulus e il Magister, l’altro di carattere didattico.<br />
I Dialogo, dal titolo Disputatio de vera philosóphia (Disputa sulla vera filosofia)<br />
(passi selezionati)<br />
DISCIPULUS – Quae sunt animae ornamenta perpetua? MAGISTER Primum omnium<br />
sapientia, cui vos maxime studere cohortor.<br />
(Alunno - Quali gli ornamenti eterni dell’anima? Maestro – Prima di tutto la sapienza,<br />
alla quale vi esorto vivamente):<br />
DISCIPULUS . Audivimus, o doctissime Magister! saepius te dicentem quod<br />
philosophia esset omnium virtutum magistra, et haec sola fuisset quae <strong>in</strong>ter omnes<br />
saeculi divitias nunquam miserum se possidentem reliquisse. Incitasti nos, ut vere<br />
fatemur, his dictis ad tam excellentis felicitatis <strong>in</strong>dagationem, scire cupientes quae<br />
esset hujus magisterii summa, vel quibus gradibus ascendi potuisset ad eam. Aetas<br />
nostra tenera est, et te non dante dexteram sola surgere satis <strong>in</strong>firma est. Animi<br />
vero nostri naturam esse <strong>in</strong>telligimus <strong>in</strong> corde, seu (ceu?) oculorum <strong>in</strong> capite. Oculi<br />
itaque si splendore solis, vel alia qualibet praesentia asperguntur, perspicacissime,<br />
quidquid obtutibus occurrit, discernere valent: ceterum s<strong>in</strong>e lucis accessu <strong>in</strong> tenebris<br />
manere notissimum est. Sic animi vigor acceptabilis est sapientiae, si erit qui<br />
eum illustrare <strong>in</strong>cipiat.<br />
MAGISTER – Bene liquide, filii, comparationem oculorum et animi protulistis. Sed qui<br />
illum<strong>in</strong>at omnem hom<strong>in</strong>em venientem <strong>in</strong> hunc mundum (Joan. I, 9), illum<strong>in</strong>et mentes<br />
vestras, ut <strong>in</strong> ea proficere valeatis philosophia, quae numquam, ut dixistis, deserit<br />
possidentem.<br />
Traduzione<br />
Alunni: Ti abbiamo spesso sentito dire, o dottissimo maestro! che la filosofia è la<br />
maestra di tutte le virtù, e che essa è l’unica tra tutte le ricchezze del mondo che non<br />
abbia mai lasciato povero chi la possiede. Ci hai sp<strong>in</strong>to, a dire il vero, con queste<br />
parole alla ricerca di una così eccellente felicità, poiché desideravamo sapere quale<br />
fosse il vertice di questo sapere, o attraverso quali grad<strong>in</strong>i si potesse salire ad esso.<br />
<strong>La</strong> nostra età è tenera, e se tu non ci porgi la destra, da sola è assai debole per<br />
Agenzia Scuola © 2010 22