Vincoli parentali e divieti matrimoniali - Università di Palermo
Vincoli parentali e divieti matrimoniali - Università di Palermo
Vincoli parentali e divieti matrimoniali - Università di Palermo
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
A. Cusmà Piccione, <strong>Vincoli</strong> <strong>parentali</strong> e <strong><strong>di</strong>vieti</strong> <strong>matrimoniali</strong> [p. 189-278]<br />
tuae non <strong>di</strong>scooperies: mater tua est. Non revelabis turpitu<strong>di</strong>nem eius. 8.<br />
Turpitu<strong>di</strong>nem uxoris patris tui non <strong>di</strong>scooperies: turpitudo enim patris tui<br />
est. 9. Turpitu<strong>di</strong>nem sororis tuae ex patre, sive ex matre, quae domi vel foris<br />
genita est, non revelabis. 10. Turpitu<strong>di</strong>nem filiae filii tui vel neptis ex filia<br />
non revelabis: quia turpitudo tua est. 11. Turpitu<strong>di</strong>nem filiae uxoris patris<br />
tui, quam peperit patri tuo, et est soror tua non revelabis. 12. Turpitu<strong>di</strong>nem<br />
sororis patris tui non <strong>di</strong>scooperies: quia caro est patris tui. 13. Turpitu<strong>di</strong>nem<br />
sororis matris tuae non revelabis, eo quod caro sit matris tuae. 14.<br />
Turpitu<strong>di</strong>nem patrui tui non revelabis, nec accedes ad uxorem eius, quae<br />
tibi affinitate coniungitur. 15. Turpitu<strong>di</strong>nem nurus tuae non revelabis,<br />
quia uxor filii tui est, nec <strong>di</strong>scooperies ignominiam eius. 16. Turpitu<strong>di</strong>nem<br />
uxoris fratris tui non revelabis: quia turpitudo fratris tui est. ... 18. Sororem<br />
uxoris tuae in pellicatum illius non accipies, nec revelabis turpitu<strong>di</strong>nem eius,<br />
adhuc illa vivente.<br />
Questo brano riporta l’elenco delle prescrizioni che il Signore aveva<br />
dettato a Mosè, affinché gli Israeliti non applicassero, relativamente al<br />
costume matrimoniale, né le norme vigenti presso gli Egiziani, tra i quali<br />
essi avevano abitato in passato, né quelle vigenti nella regione cananea,<br />
dove stavano appunto per inse<strong>di</strong>arsi (Lev. 18.3). Dopo l’enunciazione<br />
della regola generale con la quale si premetteva che a nessun uomo è<br />
consentito accostarsi ad una consanguinea (ibidem, 6), faceva seguito<br />
l’enumerazione <strong>di</strong> una serie <strong>di</strong> inter<strong>di</strong>zioni esplicite, sulla base delle quali<br />
risultava, in particolare, vietata l’unione con la madre, la matrigna, la<br />
sorella (tanto consanguinea che uterina), la nipote ex filio ed ex filia, la<br />
figlia della matrigna, la sorella del padre o della madre, la moglie del<br />
fratello del padre, la moglie del fratello, la sorella della moglie. 48<br />
Sebbene i Padri, per trarre dalle Sacre Scritture un sostegno al <strong>di</strong>vieto<br />
<strong>di</strong> nozze tra consanguinei, si rivolgessero con frequenza a questo<br />
squarcio del Levitico, parrebbe <strong>di</strong> poter <strong>di</strong>re che esso attenesse<br />
originariamente ad una fattispecie più lata rispetto al matrimonio<br />
incestuoso e cioè all’adulterium aut stuprum cum incesto; ciò si ricava non<br />
solo dal fatto che nel passo non si accenna mai apertis verbis al<br />
—————————<br />
48 Alcune <strong>di</strong> queste proibizioni <strong>matrimoniali</strong> sono ripetute anche in Deut. 23.1 (con<br />
riferimento alla moglie del padre) ed in 27.20 ss. (in relazione, ancora, alla moglie del<br />
padre, alla sorella ed alla suocera).<br />
212 AUPA 55/2012