gamocdili maswavlebeli

gamocdili maswavlebeli gamocdili maswavlebeli

18.06.2013 Views

Tavi 20 530 5. maswavleblis profesiuli unari moiTxovs codnis sxvadasxva bazis sistematur da mudmiv Seswavlas. codnis es baza moicavs maswavleblis codnis mudmiv gamdidrebas iseTi sakiTxebiT, rogoricaa (1) Sinaarsi; (2) pedagogika; (3) konkretuli Sinaarsis swavlebis codna; (4) bavSvebi da maTi gansxvavebebi; (5) efeqtian organizaciebSi individTa qceva; (6) mSoblisa da sazogadoebis CarTuloba. me-2 sakiTxi `pedagogika~ moicavs saswavlo gegmis Seqmnasa da dagegmvas. zemoT CamoTvlili sakiTxebi interaqtiuli swavlebis unarTan erTad maswavleblis codnis arsebiTi Semadgenelia. amrigad, maswavlebelma ise unda gaafarToos profesiuli ganviTarebis koncefcia, rom es sferoebi moicvas da sakuTari repertuaris maTze agebis gzebi ipovos. Sexeduleba skolisa da ganaTlebis Sesaxeb 6. skolis saerTo garemo did gavlenas axdens swavlaze. am Sexedulebis mqone maswavlebeli, rogorc skolis garemos Semqmneli aqtiurad unda TanamSromlobdes kolegebTan; unda iswavlos, rogor Seasrulos skolis institutis ganmamtkiceblis roli; sakuTari Tavis, rogorc skolis `sistemaze~ pasuxismgeblis xedva saklaso oTaxis miRmac unda SeeZlos. amisaTvis aucilebelia skolis urTierTobebSi kolegialobisa da urTierTdamokidebulebis damkvidreba. urTierTdamokidebuleba maswavleblisagan moiTxovs liderisa da gundis erT-erTi moTamaSis funqciis Sesrulebas da saswavlo gegmis Sedgenisa da swavlebis gamocdilebaSi avtonomiisa da erTianobis balansis xelSewyobas. lideris rolSi maswavlebli kolegebze gavlenis iniciativas iRebs misTvis faseuli mosazrebebisa da im gamocdilebis gaziarebiT, romelic skolis ganmtkicebas waadgeba. rogorc gundis wevri is TanamSromlobs kolegebTan skolis srulyofisa da calkeul moswavleTa daxmarebis mizniT, Tanaxmaa daTmos avtonomia saerTo xedvisa da SeTanxmebis safuZvelze moqmedebebisaTvis. kavSiri maswavleblis swavlasa da urTierTdamokidebulebisa da kolegialobis Sesaxeb am Sexedulebas Soris aseTia: mxolod kolegebTan regularuli interaqciiTa da erToblivi muSaobiT SeZlebs maTi codniT sargeblobasa da axali codnis Seqmnas erToblivi ZalisxmeviT. 7. Cvens sazogadoebaSi rasizmi arasasikeTo gavlenas axdens feradkanian moswavleTa miRwevebze, rasac unda davupirispirdeT aqtiuri antirasistuli swavlebiT. rasizmi uxilavia TeTrkanianebisaTvis, radgan isini rogorc dominanturi jgufi `TeTrkanianTa privilegiebiT~ sargebloben (McIntosh 1993) _ maRaziebSi rigSi ar dganan, RamiT quCaSi seirnobisas policia ar aCerebT, ufro swrafad da advilad iReben sesxs an kredits da aTasobiT sxva uxilavi privilegia, romelic maT, rogorc `normalurebs~ aqvT. rasizmis kulturuli da institucionaluri manifestaciebi, rogorc stereotipi, maxinji forma an dasavleT evropisgan gansxvavebuli kulturis xarvezi skolis saswavlo prograSi darCa. amerikuli Sexeduleba inteleqtis, rogorc Tandayolilis, ucvlelisa da ganmsazRvrelis Sesaxeb problemas qmnis. is rasizms erwymis da dekadaSi erTxel naTlad gamoxatul auxsnel Sexedulebas (Jensen 1969; Murray and Herrnstein 1994) amkvidrebs, rom feradkanianebi (gansakuTrebiT afro-amerikelebi) naklebgonierni arian, vidre TeTrkanianebi. es feradkaniani

maswavleblis Sexedulebebi moswavleebisadmi maswavleblis gansxvavebul damokidebulebas iwvevs (Rist 1970) da TviT moswavleebs Soris mowyvladobis stereotips (Steele 1992) ayalibebs – realurad arasaxarbielo saqmianobas iseT situaciaSi, sadac rasa SeumCnevlad ayenebs eWvqveS unars. maswavleblebs am sakiTxebis Sesaxeb srulyofili ganaTleba sWirdebaT. Cven yvelas gvWirdeba informacia da gamocdileba, romelic feradkaniani adamianebis Sesaxeb Cveni (TavisTavad nagulisxmevi) Sexedulebisa da sazogadoebis mier am Sexedulebis ganmamtkicebeli tradiciebis introspeqciis saSualebas mogvcems. am yvelaferTan erTad, Cven kulturulad relevanturi swavlebis (ix. Tavi saklaso oTaxis klimatis Sesaxeb) danergva gvWirdeba. SesaZloa, mkiTxvelma SexedulebaTa zemoxsenebul sistemas sxva Sexedulebebic miamatos. CvenTvis misaRebia nebismieri Sexeduleba, romelic xels uwyobs maswavleblis qcevas cnobismoyvareobis, urTierTgaziarebis, codnis bazis farglebis gafarToebis da repertuaris gamdidrebis TvalsazrisiT. Cveni mizania ara SexedulebaTa saboloo nakrebis gansazRvra, aramed Semdeg kiTxvaze pasuxi: `rogor CamovayaliboT Sexeduleba, romelic xels Seuwyobs maswavleblis swavlas da daexmareba maT skolis kulturis gacnobierebaSi?~ am kiTxvaze pasuxis gareSe profesiuli swavla (da skolis progresi) aradamakmayofilebelia. Cveni wignis yvela mkiTxvels am kiTxvaze da mis pasuxze dafiqrebas vurCevT. da bolos, kidev erT mosazrebas SemogTavazebT. maswavleblis swavlasa da Sexedulebebze zemoqmedebis yvelaze mZlavri saSualeba, Sesa- Zloa, maswavlebelTa Sesavali programebi iyos. muSaobis pirveli sami wlis ganmavlobaSi yalibdeba damwyebi maswavleblis Sexedulebebi swavlebis Sesaxeb arsebuli codnis, misi bunebis, kolaboraciuli muSaobis, moswavleTa swavlis bunebis, sakuTari rolis aRqmis, skolis ekosistemaSi sakuTari adgilis Sesaxeb. SexedulebaTa Camoyalibebasa da ganmtkicebas Semdegi faqtorebi ganapirobebs: avtoritetTa mier SeTavazebuli modelebi, xelmZRvanelTa azri, kolegebis daxmareba, skolis administratorisgan miRebuli Setyobinebebi gulaxdilobisa da daxmarebis Taobaze da profesiul zrdaSi skolis Tanadgoma da mxardaWera. aqedan gamomdinare, Cveni azriT, maswavleblis ganviTarebis SesaZlo alternativebSi Sesavali programebi prioritetuli iqneboda. kerZod, Cveni azriT: 1. bevr Tavdadebul xelmZRvanels gadavcemdiT zrdasrulTa ganviTarebis Sesaxeb codnas, dakvirvebisa da wvrTnis, SexvedraTa Catarebis unar-Cvevebs da, pirvel yovlisa, profesiuri swavlebis codnis safuZvlebs. maT axalbeda maswavleblisTvis kviraSi sami saaTis ganmavlobaSi xelsayreli momentebis gamoyenebis swavlebas davavalebdiT, raTa axalbedebs zemoTaRwerili Sexedulebebis CamoyalibebaSi daxmarebodnen. 2. gadavxedavdiT xelmZRvanelTa (anu skolis direqtorTa) Camoyalibebis process im mizniT, rom mas kolegialobis, eqsperimentirebis da codnis bazis gafarToebis myari kultura moecva. movamzadebdiT, davexmarebodiT da SevafasebdiT liderebs amgvari xelmZRvanelobisTvis saWiro unar-Cvevebis TvalsazrisiT. 531

maswavleblis Sexedulebebi<br />

moswavleebisadmi maswavleblis gansxvavebul damokidebulebas iwvevs (Rist 1970) da TviT moswavleebs<br />

Soris mowyvladobis stereotips (Steele 1992) ayalibebs – realurad arasaxarbielo<br />

saqmianobas iseT situaciaSi, sadac rasa SeumCnevlad ayenebs eWvqveS unars.<br />

maswavleblebs am sakiTxebis Sesaxeb srulyofili ganaTleba sWirdebaT. Cven yvelas<br />

gvWirdeba informacia da gamocdileba, romelic feradkaniani adamianebis Sesaxeb Cveni (TavisTavad<br />

nagulisxmevi) Sexedulebisa da sazogadoebis mier am Sexedulebis ganmamtkicebeli<br />

tradiciebis introspeqciis saSualebas mogvcems. am yvelaferTan erTad, Cven kulturulad<br />

relevanturi swavlebis (ix. Tavi saklaso oTaxis klimatis Sesaxeb) danergva gvWirdeba.<br />

SesaZloa, mkiTxvelma SexedulebaTa zemoxsenebul sistemas sxva Sexedulebebic miamatos.<br />

CvenTvis misaRebia nebismieri Sexeduleba, romelic xels uwyobs maswavleblis qcevas cnobismoyvareobis,<br />

urTierTgaziarebis, codnis bazis farglebis gafarToebis da repertuaris<br />

gamdidrebis TvalsazrisiT. Cveni mizania ara SexedulebaTa saboloo nakrebis gansazRvra,<br />

aramed Semdeg kiTxvaze pasuxi: `rogor CamovayaliboT Sexeduleba, romelic xels Seuwyobs<br />

maswavleblis swavlas da daexmareba maT skolis kulturis gacnobierebaSi?~ am kiTxvaze pasuxis<br />

gareSe profesiuli swavla (da skolis progresi) aradamakmayofilebelia.<br />

Cveni wignis yvela mkiTxvels am kiTxvaze da mis pasuxze dafiqrebas vurCevT. da bolos,<br />

kidev erT mosazrebas SemogTavazebT.<br />

maswavleblis swavlasa da Sexedulebebze zemoqmedebis yvelaze mZlavri saSualeba, Sesa-<br />

Zloa, maswavlebelTa Sesavali programebi iyos. muSaobis pirveli sami wlis ganmavlobaSi<br />

yalibdeba damwyebi maswavleblis Sexedulebebi swavlebis Sesaxeb arsebuli codnis, misi<br />

bunebis, kolaboraciuli muSaobis, moswavleTa swavlis bunebis, sakuTari rolis aRqmis,<br />

skolis ekosistemaSi sakuTari adgilis Sesaxeb. SexedulebaTa Camoyalibebasa da ganmtkicebas<br />

Semdegi faqtorebi ganapirobebs: avtoritetTa mier SeTavazebuli modelebi, xelmZRvanelTa<br />

azri, kolegebis daxmareba, skolis administratorisgan miRebuli Setyobinebebi gulaxdilobisa<br />

da daxmarebis Taobaze da profesiul zrdaSi skolis Tanadgoma da mxardaWera.<br />

aqedan gamomdinare, Cveni azriT, maswavleblis ganviTarebis SesaZlo alternativebSi Sesavali<br />

programebi prioritetuli iqneboda. kerZod, Cveni azriT:<br />

1. bevr Tavdadebul xelmZRvanels gadavcemdiT zrdasrulTa ganviTarebis Sesaxeb<br />

codnas, dakvirvebisa da wvrTnis, SexvedraTa Catarebis unar-Cvevebs da, pirvel<br />

yovlisa, profesiuri swavlebis codnis safuZvlebs. maT axalbeda maswavleblisTvis<br />

kviraSi sami saaTis ganmavlobaSi xelsayreli momentebis gamoyenebis swavlebas<br />

davavalebdiT, raTa axalbedebs zemoTaRwerili Sexedulebebis CamoyalibebaSi daxmarebodnen.<br />

2. gadavxedavdiT xelmZRvanelTa (anu skolis direqtorTa) Camoyalibebis process im<br />

mizniT, rom mas kolegialobis, eqsperimentirebis da codnis bazis gafarToebis myari<br />

kultura moecva. movamzadebdiT, davexmarebodiT da SevafasebdiT liderebs<br />

amgvari xelmZRvanelobisTvis saWiro unar-Cvevebis TvalsazrisiT.<br />

531

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!