gamocdili maswavlebeli

gamocdili maswavlebeli gamocdili maswavlebeli

18.06.2013 Views

Tavi 13 rwmena, swavlis tempi da mis mniSvneloba, sakuTari ZalebiTa Tu sxvebTan erTad an sxvebis daxmarebiT siaxlis wvdoma. 2 SesaZloa Secdomebis, tempisa da daxmarebis Sesaxeb produqtiuli Sexedulebebis wyaro inteleqtis Sesaxeb warmodgena iyos (kerZod, rom SesaZlebelia inteleqtis ganviTareba da nebismier adamians SeuZlia warmatebis miRweva saWiro droisa da swavlis kargi strategiebis gamoyenebiT.) ra urTierTkavSiric unda arsebobdes am SexedulebaTa Soris, cxadia, rom maswavleblis qcevis repertuaris gansazRvra TiToeuli Sexedulebis ganmtkicebiT SegviZlia. 13.3 sqema gviCvenebs xuT Sexedulebas, romlebic xazs usvams riskis gawevis uaryofiT da dadebiT formebs. dadebiTi Sexedulebebi `aTavisuflebs~ cxovrebas, xolo uaryofiTi – `zRudavs~. 336 dadebiTi Sexedulebebi uaryofiTi Sexedulebebi Secdomebis Sesaxeb: Secdomebis Sesaxeb: Secdomebi gvexmareba swavlaSi. Secdoma sisustis niSania. tempis Sesaxeb: tempis Sesaxeb: ar gvevaleba yvelafris pirvelive jerze gageba. mniSvnelovania yuradReba, xarisxi da mondomeba. mniSvnelovania siswrafe. ufro swrafi ufro sxartia. daxmarebis Sesaxeb: daxmarebis Sesaxeb: kargi moswavle iTxovs daxmarebas da ukukavSirs Sesrulebul samuSaosTan dakavSirebiT. karg moswavles Tavad SeuZlia samuSaos Sesruleba. Zalisxmevisa da unaris Sesaxeb: Zalisxmevisa da unaris Sesaxeb: Tanamimdevruli Zalisxmeva da efeqtiani strategiebi warmatebis ZiriTadi pirobaa. warmatebis ZiriTadi piroba Tandayolili inteleqtia. Zalisxmevisa da unaris Sesaxeb: Zalisxmevisa da unaris Sesaxeb: warmatebis miRweva nebismier adamians SeuZlia da ara mxolod yvelaze swrafs. mxolod ramdenime Zalze gonier adamians SeuZlia warmatebis miRweva. sqema 13.3: xuTi Sexeduleba, romelic safuZvlad udevs riskis gawevas dadebiTi Sexedulebebi `aTavisuflebs~ cxovrebas, xolo uaryofiTi – `zRudavs~. klasis klimatis riskis gawevis sazomi dakavSirebulia imasTan, Tu ramdenad Tavdajerebulia moswavle da agreTve mis mier socialuri da akademiuri riskis gawevasTan. am sazomis saTanadod ganviTarebis SemTxvevaSi moswavles SeuZlia Tqvas: `am SemTxvevaSi gariskva usafrTxoa. Tu ufro metad vecdebi, Secdomebze viswavli da movindomeb, warmatebas mivaRwev~. 2 madlobas vuxdiT jon daurias (John D’Auria) SexedulebaTa amgvari sistemis Camoyalibebisas kritikuli mosazrebisaTvis.

saklaso garemo moswavlis riskianobis ganviTarebisTvis saWiroa specifikuri strategiebisa da midgomebis Tavmoyra. zogjer maswavlebeli aRiarebs riskianobis mniSvnelobas, magram iSviaTad uxsnis moswavleebs misi ganviTarebis gzebs. magaliTad, erTi avtoris azriT, `gagebisTvis swavleba mniSvnelovanwilad aris damokidebuli im socialur normaTa damkvidrebaze, romlebic xels uwyobs sxva adamianTa Sexedulebebis pativiscemas. amis miRweva mxolod saubriT SeuZlebelia. Tqven unda SecvaloT socialuri normebi, rasac dro da simtkice sWirdeba~ (Lampert 1994). rogor unda SevZloT es? gTavazobT kidev erT magaliTs. sanimuSo maswavlebelTa gamocdilebis araCveulebriv aRweraSi, romlebic sxvadasxva disciplinebSi moswavleTaTvis problemebis gadaWris swavlebisas kognitur strategiebs iyeneben, brueri (Bruer 1993) wers: sabazo gakveTili mizidulobis Sesaxeb kursis me-6 kviras iwyeba. am droisTvis minstrelma (maswavlebeli) klasTan urTierTgagebis garemo Seqmna. mas wvdomis gaRrmavebisTvis saWiro pirobebi aqvs Seqmnili – klimati, sadac kiTxvebis dasmisa da gansxvavebuli azrisadmi pativiscema dominirebs, sadac mecnieruli msjelobis procesi Ria da gacnobierebulia. veterani maswavleblebic ki gaocebulni arian imiT, rogor Tavisuflad gamoxataven moswavleebi mosazrebebs, akeTeben daSvebebs da msjeloben Sexedulebebze. (gv. 42) rogor SeZlo minstrelma, rom misi moswavleebi aseTi Tavisuflebi gamxdariyvnen? ramdenime dRis Semdeg minstreli klasTan erTad aanalizebs, ra dro dasWirdeba 1-kilogramian da 5-kilogramian sagnebs erTi da imave distanciidan CamovardnisaTvis. isini mniSvnelovan eqsperiments atareben – pizaSi galileos apokrifuli eqsperimentis miniaturul models. iatakze orive burTis erTdrouli dacemis Semdeg minstreli dafisken brundeba, sadac Tavsatexis pasuxebi aqvs dawerili. `zogierTi Tqvengani SesaZloa Tavs sulelad grZnobs amgvari pasuxebis xilvisas. Tavi sulelad ar unda igrZnoT, vnaxoT, ra aris mniSvnelovani am pasuxebSi. Tqveni azriT, ratom ecema mZime sagnebi ufro swrafad?~ msjelobs maswavlebeli* (gv. 43-44) amjerad, Tavisufali garemos Seqmnis gasaRebis wvdomas viwyebT. gTavazobT gariskvis mniSvnelobis aRiarebis saboloo magaliTs: maswavleblebisTvis rTulia kvlevis swavleba da iseT unar-Cvevebs moiTxovs, romlebic TviT skolis personalis intensiuri ganviTarebis gziT unda Camoyalibdes. Tu moswavle ar endoba maswavlebls an sxva moswavleebs, dasmul kiTxvas, romlis mizani iyo ufro Rrmad daefiqrebina moswavle saganze, ukuSedegi SeiZleba hqondes. moswavles SeiZleba egonos, rom es kiTxva wina kiTxvaze arasworad gacemuli pasuxis gamo dausves da surT, rom klasis winaSe misi ugunureba gamoamzeuron. savaraudoa, rom amgvari safrTxe Seamcirebs maRal doneebze azrovnebis unars – ra Sei- Zleba iyos imaze ufro saSiSi, vidre sajaro marcxi da dacinva? moswavleTa umetesoba skolaSi swavlis pirvelive wlebidan igebs, rom Secdoma sasargeblo monacemi ki ar aris, aramed sisustis niSani. * ibeWdeba nebarTviT maswavlebelTa amerikuli federaciis kvartaluri Jurnalis American Educator-is 1993 wlis gazafxulis gamocemidan. Bruer, John T. `The Mind’s Journey from Novice to Expert~. American Educator 38 (zafxuli 1993): 6-15.) DE 337

Tavi 13<br />

rwmena, swavlis tempi da mis mniSvneloba, sakuTari ZalebiTa Tu sxvebTan erTad an sxvebis<br />

daxmarebiT siaxlis wvdoma. 2 SesaZloa Secdomebis, tempisa da daxmarebis Sesaxeb produqtiuli<br />

Sexedulebebis wyaro inteleqtis Sesaxeb warmodgena iyos (kerZod, rom SesaZlebelia<br />

inteleqtis ganviTareba da nebismier adamians SeuZlia warmatebis miRweva saWiro droisa da<br />

swavlis kargi strategiebis gamoyenebiT.) ra urTierTkavSiric unda arsebobdes am SexedulebaTa<br />

Soris, cxadia, rom maswavleblis qcevis repertuaris gansazRvra TiToeuli Sexedulebis<br />

ganmtkicebiT SegviZlia.<br />

13.3 sqema gviCvenebs xuT Sexedulebas, romlebic xazs usvams riskis gawevis uaryofiT<br />

da dadebiT formebs. dadebiTi Sexedulebebi `aTavisuflebs~ cxovrebas, xolo uaryofiTi<br />

– `zRudavs~.<br />

336<br />

dadebiTi Sexedulebebi uaryofiTi Sexedulebebi<br />

Secdomebis Sesaxeb: Secdomebis Sesaxeb:<br />

Secdomebi gvexmareba swavlaSi. Secdoma sisustis niSania.<br />

tempis Sesaxeb: tempis Sesaxeb:<br />

ar gvevaleba yvelafris pirvelive jerze<br />

gageba. mniSvnelovania yuradReba, xarisxi da<br />

mondomeba.<br />

mniSvnelovania siswrafe. ufro swrafi<br />

ufro sxartia.<br />

daxmarebis Sesaxeb: daxmarebis Sesaxeb:<br />

kargi moswavle iTxovs daxmarebas da<br />

ukukavSirs Sesrulebul samuSaosTan<br />

dakavSirebiT.<br />

karg moswavles Tavad SeuZlia samuSaos<br />

Sesruleba.<br />

Zalisxmevisa da unaris Sesaxeb: Zalisxmevisa da unaris Sesaxeb:<br />

Tanamimdevruli Zalisxmeva da efeqtiani<br />

strategiebi warmatebis ZiriTadi pirobaa.<br />

warmatebis ZiriTadi piroba Tandayolili<br />

inteleqtia.<br />

Zalisxmevisa da unaris Sesaxeb: Zalisxmevisa da unaris Sesaxeb:<br />

warmatebis miRweva nebismier adamians<br />

SeuZlia da ara mxolod yvelaze swrafs.<br />

mxolod ramdenime Zalze gonier adamians<br />

SeuZlia warmatebis miRweva.<br />

sqema 13.3: xuTi Sexeduleba, romelic safuZvlad udevs riskis gawevas<br />

dadebiTi Sexedulebebi `aTavisuflebs~ cxovrebas, xolo uaryofiTi – `zRudavs~.<br />

klasis klimatis riskis gawevis sazomi dakavSirebulia imasTan, Tu ramdenad Tavdajerebulia<br />

moswavle da agreTve mis mier socialuri da akademiuri riskis gawevasTan. am sazomis<br />

saTanadod ganviTarebis SemTxvevaSi moswavles SeuZlia Tqvas: `am SemTxvevaSi gariskva<br />

usafrTxoa. Tu ufro metad vecdebi, Secdomebze viswavli da movindomeb, warmatebas mivaRwev~.<br />

2 madlobas vuxdiT jon daurias (John D’Auria) SexedulebaTa amgvari sistemis Camoyalibebisas kritikuli mosazrebisaTvis.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!