18.06.2013 Views

gamocdili maswavlebeli

gamocdili maswavlebeli

gamocdili maswavlebeli

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Tavi 9<br />

232<br />

modelireba<br />

swavla SesaZlebelia ganmtkicdes axali unar-Cvevebisa da operaciebis modelirebiT da<br />

maTi dacviT swavlis adreul safexurebze. orniSna ricxvebis gamravlebis (moxsenebis formatis,<br />

an nebismieri sxva davalebis, romelsac procedurebi da nabijebi sWirdeba) swavlebis<br />

Semdeg <strong>maswavlebeli</strong> dafaze models wers, romliTac moswavleebi damoukideblad varjiSisas<br />

ixelmZRvaneleben.<br />

konceptualuri modelebi, romlebic vizualurad asaxavs koncefcias moswavleebs koncefciis<br />

gaxsenebas da naswavlidan eqstrapolirebas uadvilebs (Mayer 1989). perkinisi da<br />

uingeri (Perkins and Unger 1989) aRniSnaven, rom konceptualur models oTxi Tavisebureba<br />

aqvT: is analogiaa, konstruirebulia, gaSiSvlebulia da konkretuli.<br />

1. analogebi. modeli warmoadgens realuri fenomenis garkveul analogs (White and<br />

Horwitz 1987).<br />

2. konstruirebulia. iqmneba myisieri miznisTvis.<br />

3. gaSiSvlebulia. mniSvnelovani Taviseburebebis xazgasasmelad ugulebelyofilia<br />

garegani uwesrigoba.<br />

4. konkretuli. Sesaswavli fenomeni dayvanilia konkretul magaliTamde da vizualur<br />

xatamde.<br />

Tqvi – gaakeTe<br />

aRqmis rac ufro met meTods (danaxva, mosmena, moZraoba, Sexeba) viyenebT, miT ukeT swavloben<br />

moswavleebi. aRqmis arxebis speqtris gazrdaze zrunvisas gansakuTrebuli yuradReba<br />

moswavleTa mier naswavli masalis demonstrirebas da am mis praqtikul gamoyenebas unda mieqces.<br />

es principi, romlis saxelwodebaa „Tqvi–Seasrule“ – gviCvenebs, ra Sedegs SeiZleba<br />

miaRwion moswavleebma, rodesac naswavlis gamosaxatavad es ori arxia CarTuli.<br />

ra viciT informaciis aRqmis sxvadasxva arxebis SedarebiTi upiratesobis Sesaxeb? rogor<br />

amaxsovrdebaT moswavleebs masala, Tu informaciis aRqmis mxolod erT xerxs (mxolod<br />

wakiTxvas, mosmenas an danaxvas) SevTavazebT? ra Sedegi gveqmena, Tu dainaxaven da moismenen<br />

kidec informacias? ra moxdeba, Tu jer waikiTxaven informacias, Semdeg ki sxvas gauziareben<br />

(waikiTxe – Tqvi)? naswavlis damaxsovrebis ra maCvenebeli gveqneba, Tu moswavleebi jer<br />

informacias waikiTxaven, Semdeg sxvebs gauziareben da bolos praqtikulad gamoiyeneben? 9.1<br />

sqemaze Sejamebulia aRqmis sxvadasxva meTodebis SedarebiTi efeqtianoba.<br />

erTi SexedviT, naswavlis damaxsovrebis yvelaze maRal maCvenebels wakiTxvisa da gaziarebis<br />

erToblioba gvaZlevs. SesaZloa igive maCvenebeli gvqondes danaxva–gaziarebis da<br />

mosmena–gaziarebis SemTxvevebSic, magram ar gvaqvs Sesabamisi kvlevebis Sedegebi. swavlis<br />

efeqtianobas kvlevebi mosmena–dawerisa da wakiTxva–daweris SemTxvevebSic adasturebs<br />

(Pradl and Mayher 1985; Fulwiler 1987; Connolly and Vilardi 1989).<br />

moswavlis mier naswavlis gadmocema sakuTari sityvebiT verbalurad Tu werilobiT<br />

rTuli kognituri aqtia; is moiTxovs mexsierebaSi Ziebas, mosazrebebis organizebas da mniSvnelobis<br />

sakuTari sityvebiT gadmocemis mizniT metyvelebis gamoyenebas. logikuria, rom<br />

kognituri aqtebis es rTuli nakrebi neironebis qsels qmnis da kvals tovebs mexsierebaSi.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!