gamocdili maswavlebeli

gamocdili maswavlebeli gamocdili maswavlebeli

18.06.2013 Views

Tavi 8 200 leebisaTvis mniSvnelovani iqneba eqspertebis azri swavlis Sesaxeb. sinamdvile- Si ase ar aris. moswavleebs sakuTari motivi sWirdebaT... nebismieri swavleba an treiningi survilis gaCeniT unda daviwyoT. TviT zrdasrulTa swavlebisasac ki, roca saqme pirovnuli moTxovnilebebis dakmayofilebis miznis mqone, Zalze motivirebul moswavleebTan gvaqvs, maswavlebelma unda auxsnas maT programis mniSvneloba. maswavlebelma dro unda dauTmos imaze saubars, risi gakeTebis imedi aqvs da ratom. motivireba imdenad martivi da fundamenturi ram gaxlavT, rom mxolod unda gagvikvirdes, Tu vinme mas ar iyenebs (McCarthy 1987, gv. 92, 94)* amrigad, zogierTi moswavlisTvis gansakuTrebiT mniSvnelovani (xolo yvelasTvis sasargeblo) iqneboda maswavlebliseuli motivis gageba, ratom unda iswavlon vietnamis omisa da masSi SeerTebuli Statebis monawileobis Sesaxeb: `vietnamis omi CvenTvis mniSvnelovania, radgan am omsa da sxva istoriul omebs mravali saerTo mizezi hqonda. Tu aSS sxva omSi Caebmeba, mosalodnelia, rom mraval Tqvengans SeiaraRebul ZalebSi samsaxurisTvis da sabrZolvelad gamoiZaxeben. amitom TqvenTvis, rogorc moqalaqeebisTvis, arsebiTia, SeZloT mimdinare movlenebisa da mTavrobis liderTa gadawyvetilebebis gaanalizeba. rogorc moqalaqeebs, SegiZliaT gaazrebuli arCevani gaakeToT im liderebisTvis xmis micemis dros, romlebic TqvenTvis sasurvel politikas uWeren mxars. dRevandeli swavla momavalSi imis gadawyvetaSi dagexmarebaT, risTvis unda vibrZoloT Cven, rogorc qveyanam da erT mSvenier dRes es ueWvelad Tqveni arCevani iqneba~. aseve naTlad SeiZleba moswavleebs davusabuToT sxva sakiTxebis swavlis mniSvnelobac: miTis, rogorc literaturuli Janris swavla; an vulkanuri, danaleqi da metamorfuli warmoSobis mTebis identificireba maTi atributebiT. swavlis mizezebis yoveldRiuri aRniSvna aucilebeli ar aris. rogorc wesi, gakveTils moswavleebi, codnisa da unar-Cvevebis TvalsazrisiT, erTi safexuriT maRla ahyavs. albaT, miznebisa da mizezebis aRniSvna axali Tavebis an Temebis swavlis dawyebamde iqneba upriani. moswavleebisTvis swavlis mizezebis gacnoba, SesaZloa, sasargeblo varjiSi iyos TviT maswavleblisTvisac. Tu konkretuli sakiTxis swavlis mizezis axsna ar SegviZlia, iqneb es sakiTxi arc unda vaswavloT. cnebis Sesaxeb moswavleTa codnis gaaqtiureba swavlaze moqmedi erTaderTi umniSvnelovanesi faqtoria is, rac moswavlem ukve icis. daadgineT maTi codna da Sesabamisad aswavleT. devid ozibeli, `ganaTlebis fsiqologia: kognituri Sexeduleba~ cnebis an Temis Sesaxeb moswavleTa arsebuli codnis gaaqtiurebis xerxebi maT ara marto momavali saqmianobisTvis ganawyobs, aramed `Carli braunis saxifaTo sindromsac~ uSlis xels: gaixseneT, rogor iqceva Carli brauni xelSi axali wignis aRebisas. wignis naxvamde, is furclebs iTvlis. 625 gverdi. `me verasodes viswavli amas!~ is kiTxvis dawyebamdea damarcxebuli, sakuTar Tavs imis gaanalizebis Sanssac ki ar aZlevs, rom mas ar mouwevs yvelafris swavla. yvelaferi axali rodia, mas ukve garkveu- * gamoyenebulia specialuri nebarTviT. The 4MAT System: Teaching To Learning Styles With Right/Left Mode Techniques by Bernice McCarthy, (c) 1980, 1987 by Excel, Inc. Excel, Inc.-is specialuri werilobiTi nebarTvis gareSe dauSvebelia Semodgomi gamoyeneba. mas, visac mTliani naSromis wakiTxva surs gamomcemels unda daukavSirdes: Excel, Inc., 200 West Station Street, Barrington, III. 60010, 1-800-822-4MAT an 1-708-382-7272

li codna aqvs. is sakuTar Tavs saSualebas ar aZlevs, gaigos, rom bevri ram, rac unda iswavlos, ukve icis (McNeill 1984, gv. 34)* sicxade upirveles yovlisa, moswavleebs unda davusvaT kiTxva: `ra iciT X-is Sesaxeb?~ da CaviweroT (an Tavad Caiweron individualurad) pasuxebi. cnebisa Tu Temis Sesaxeb codnis gaRrmavebis kvalobaze maswavlebeli unda daubrundes am Canawerebs da gansazRvros, ra miamates moswavleebma arsebul codnas. zogjer moswavleebma SeiZleba aRmoaCinon, rom axali masala `Zvel qurqSia gamowyobili~; zogjer ki uaryofilia maTi Zveli warmodgenebis nawili. nebismier SemTxvevaSi, konkretuli Temis Sesaxeb arsebuli codnis gacnobiereba, axali informaciis Casaweri rukis SeqmnaSi miexmareba. swored ase emsaxureba maswavlebeli sagnis/ebis Sesaxeb `didi suraTis~ Seqmnas. uTvalavi xerxi SemuSavda arsebuli codnis gasaaqtiureblad. erT-erTi maTgani semantikuri rukis Sedgenaa, rasac maknili (1984) ase aRwers: pirvel yovlisa, moswavleebs hkiTxeT, ra gaifiqres sityva X-is gagonebisas (X aris is Tema, romlis Sesaxebac maT unda waikiTxon). sasurvelia, Tavisufali asociacia. moswavleTa mier SemoTavazebuli asociaciebi dawereT dafaze. ecadeT, asociaciebi kategoriebad dayoT. magaliTad, sityva `fulze~ pasuxebi SeiZleba Semdeg kategoriebad daiyos: fulis gamoyeneba, fulis formebi, fulis erTeulebi, fulis Sovnis gzebi da sxva. daexmareT moswavleebs kategoriebad dajgufebaSi da Semdeg sTxoveT am dajgufebaTa wakiTxva, raTa meti gaigon X-is Sesaxeb. kargi iqneba, wavaxalisoT moswavleebi, dasvan SekiTxvebi imis Sesaxeb, risi gageba surT X-is Sesaxeb teqstidan. dajgufebis wakiTxvis Semdeg klass yuradReba gadaaqvs kategoriaTa nakrebze da X-Tan dakavSirebul Tavdapirvel (wakiTxvamdel) SekiTxvebze. am dros moswavleebi wakiTxulis safuZvelze axal mosazrebebs amateben, asworeben da avseben pirvelad rukas (McNeill 1984, gv. 10). makniliseuli semantikuri rukis Sedgenis savarjiSos aRwera SerCeuli teqstis wakiTxvamde xdeba. Tumca rukis Sedgena aseve warmatebiT SeiZleba gamoviyenoT eqsperimentis Catarebamde, filmis naxvamde an stumarTan gasaubrebamde. saqme is aris, rom maswavleblebi amzadeben moswavleebs axali informaciis misaRebad am ukanasknelTa gonebaSi arsebuli rukebis (an `sqemis~, rogorc mkvlevarebi uwodeben) gamoxmobiT, anu Temis Sesaxeb maTeuli warmodgenis gaxsenebiT. Sedegad, moswavleebi ufro aqtiuri msmenelebi, mayureblebi da mkiTxvelebi xdebian. praqtikosebisa da mkvlevarebis mier SemuSavebuli xerxebi, romelTa gamoyeneba TiTqmis yvela sagnis swavlebisas SeiZleba, e. w. `sityvebis mimofantva~ an `vmv~-ia (inglisuri sityvebis Know – Want to Know – Learned (KWL) qarTuli Targmanis – vici – minda vicode – viswavle (vmv) abreviatura. mTargmn. Sen.). maTTvis damaxasiaTebeli saerTo Sedegia is, rom moswavleebi kogniturad aqtiurni xdebian axali informaciis mimarT. `sityvebis mimofantvis~ dros (Hammond 1985) maswavlebeli statiidan, moTxrobidan an teqstidan 10-dan 20-mde sakvanZo sityvas an termins iRebs da wers (`mimofantavs~) cxrilis an dafis nebismier adgilas teqstis saTauris qveS. teqstis wakiTxvamde, moswavleebs sTxovs, imuSaon jgufebad da gonebrivi ieriSis gamoyenebiT Caiweron (an Caiweros jgufis `Camwerma~) Semdegi miTiTebis pasuxebi: `moifiqreT winadadebebi, romlebic, Tqveni azriT, asaxavs am sakvanZo sityvebsa da terminebs da teqstis saTaurs Soris kavSirs~. es xerxi uzrunvelyofs moswavleTa CarTulobas, maRali donis azrovnebas, fokusirebul kiTxvas da ukeT wvdomas. * gadmobeWdilia nebarTviT. McNeill, J. D. Reading Comprehension: New Directions for Classroom Practice. Glenview, III.: Scott, Foresman and Company, 1984. © 1984 Harper Collins College Publishers. yvela ufleba daculia. 201

Tavi 8<br />

200<br />

leebisaTvis mniSvnelovani iqneba eqspertebis azri swavlis Sesaxeb. sinamdvile-<br />

Si ase ar aris. moswavleebs sakuTari motivi sWirdebaT... nebismieri swavleba an<br />

treiningi survilis gaCeniT unda daviwyoT. TviT zrdasrulTa swavlebisasac<br />

ki, roca saqme pirovnuli moTxovnilebebis dakmayofilebis miznis mqone, Zalze<br />

motivirebul moswavleebTan gvaqvs, maswavlebelma unda auxsnas maT programis<br />

mniSvneloba. maswavlebelma dro unda dauTmos imaze saubars, risi gakeTebis<br />

imedi aqvs da ratom. motivireba imdenad martivi da fundamenturi ram gaxlavT,<br />

rom mxolod unda gagvikvirdes, Tu vinme mas ar iyenebs (McCarthy 1987, gv. 92, 94)*<br />

amrigad, zogierTi moswavlisTvis gansakuTrebiT mniSvnelovani (xolo yvelasTvis sasargeblo)<br />

iqneboda maswavlebliseuli motivis gageba, ratom unda iswavlon vietnamis omisa<br />

da masSi SeerTebuli Statebis monawileobis Sesaxeb: `vietnamis omi CvenTvis mniSvnelovania,<br />

radgan am omsa da sxva istoriul omebs mravali saerTo mizezi hqonda. Tu aSS sxva omSi<br />

Caebmeba, mosalodnelia, rom mraval Tqvengans SeiaraRebul ZalebSi samsaxurisTvis da sabrZolvelad<br />

gamoiZaxeben. amitom TqvenTvis, rogorc moqalaqeebisTvis, arsebiTia, SeZloT<br />

mimdinare movlenebisa da mTavrobis liderTa gadawyvetilebebis gaanalizeba. rogorc moqalaqeebs,<br />

SegiZliaT gaazrebuli arCevani gaakeToT im liderebisTvis xmis micemis dros,<br />

romlebic TqvenTvis sasurvel politikas uWeren mxars. dRevandeli swavla momavalSi imis<br />

gadawyvetaSi dagexmarebaT, risTvis unda vibrZoloT Cven, rogorc qveyanam da erT mSvenier<br />

dRes es ueWvelad Tqveni arCevani iqneba~.<br />

aseve naTlad SeiZleba moswavleebs davusabuToT sxva sakiTxebis swavlis mniSvnelobac:<br />

miTis, rogorc literaturuli Janris swavla; an vulkanuri, danaleqi da metamorfuli warmoSobis<br />

mTebis identificireba maTi atributebiT.<br />

swavlis mizezebis yoveldRiuri aRniSvna aucilebeli ar aris. rogorc wesi, gakveTils<br />

moswavleebi, codnisa da unar-Cvevebis TvalsazrisiT, erTi safexuriT maRla ahyavs. albaT,<br />

miznebisa da mizezebis aRniSvna axali Tavebis an Temebis swavlis dawyebamde iqneba upriani.<br />

moswavleebisTvis swavlis mizezebis gacnoba, SesaZloa, sasargeblo varjiSi iyos TviT<br />

maswavleblisTvisac. Tu konkretuli sakiTxis swavlis mizezis axsna ar SegviZlia, iqneb es<br />

sakiTxi arc unda vaswavloT.<br />

cnebis Sesaxeb moswavleTa codnis gaaqtiureba<br />

swavlaze moqmedi erTaderTi umniSvnelovanesi faqtoria is, rac moswavlem ukve<br />

icis. daadgineT maTi codna da Sesabamisad aswavleT.<br />

devid ozibeli, `ganaTlebis fsiqologia: kognituri Sexeduleba~<br />

cnebis an Temis Sesaxeb moswavleTa arsebuli codnis gaaqtiurebis xerxebi maT ara marto<br />

momavali saqmianobisTvis ganawyobs, aramed `Carli braunis saxifaTo sindromsac~ uSlis<br />

xels:<br />

gaixseneT, rogor iqceva Carli brauni xelSi axali wignis aRebisas. wignis naxvamde,<br />

is furclebs iTvlis. 625 gverdi. `me verasodes viswavli amas!~ is kiTxvis<br />

dawyebamdea damarcxebuli, sakuTar Tavs imis gaanalizebis Sanssac ki ar aZlevs,<br />

rom mas ar mouwevs yvelafris swavla. yvelaferi axali rodia, mas ukve garkveu-<br />

* gamoyenebulia specialuri nebarTviT. The 4MAT System: Teaching To Learning Styles With Right/Left Mode Techniques by Bernice<br />

McCarthy, (c) 1980, 1987 by Excel, Inc. Excel, Inc.-is specialuri werilobiTi nebarTvis gareSe dauSvebelia Semodgomi gamoyeneba.<br />

mas, visac mTliani naSromis wakiTxva surs gamomcemels unda daukavSirdes: Excel, Inc., 200 West Station Street, Barrington,<br />

III. 60010, 1-800-822-4MAT an 1-708-382-7272

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!