gamocdili maswavlebeli

gamocdili maswavlebeli gamocdili maswavlebeli

18.06.2013 Views

Tavi 7 130 principebi Sinagani me-sgan izolirebul moswavleebs daxmareba sWirdebaT imis gacnobierebaSi, Tu ras warmoadgens sinamdvileSi maTi qmedebebi. impulsurma mozardma SeiZleba verc gaiazros, rom fexze wamoxta, magididan wigni gadmoagdo, karisken gaqcevisas or bavSvs daejaxa da molbertis gadaadgilebisas naxats daabija. gaucnobiereblad man mxolod is icis, rom `wasvlis droa~. ufrosklaselma SeiZleba ver gaacnobieros, rom ufro da ufro ucruvdeba imedi, roca ar iwveven instruqciul jgufSi, rom TiTebs nerviulad aTamaSebs da muStebs ZarRvebis dabervamde kumSavs. orive moswavles sWirdeba am situaciaTa cnoba da sakuTari fiqrebisa da grZnobebis Sinagani miniSnebebis wakiTxva. moqmedebis dawyebamde maT unda icodnen, rom es feTqebadi situaciebia da rom maT Tavs raRac xdeba. es modeli pirdapir mianiSnebs moswavleebs, romelia maTTvis gamomwvevi situaciebi, xolo Semdeg situaciis ganviTarebis kvaldakval aswavlis sakuTari reaqciebis gacnobierebas. am reaqciebis, rogorc problemis miniSnebebis wakiTxvis Seswavlis Semdeg maT unda icodnen, rogor moiqcnen. TviTanalizis strategiebi maT mraval teqnikas sTavazobs, romlebic SeuZliaT iswavlon, ivarjiSon da Semdeg gamoiyenon stresis dros dasamSvideblad, TviTkontrolisa da skolaSi efeqtiani funqcionirebis gasagrZeleblad. es strategiebia: (1) qcevis ubralod daTvla an mis mixedviT grafikis ageba; (2) relaqsacia; (3) TviTwvrTna Sinagani metyvelebiT (kognituri qcevis modifikacia). nabijebi ubralod daTvla ana-maria klasSi yovelTvis yviris da sxvebs awyvetinebs. es misi impulsurobaa da maswavlebeli gadawyvets gamoiyenos ubralo daTvla, raTa xazi gausvas am qcevas da miapyros ana-marias yuradReba. erT dRes gakveTilebis Semdeg maswavlebeli ambobs: `ana-maria, ici, rom xels ar iwev da Zalian bevrs yviri? es xelsac miSlis da usamarTlobaa im moswavleebis mimarT, visac saubari surs~. `vwuxvar! gavCerdebi, gpirdebiT!~ (aseTi dialogi adrec gamar- Tula). `namdvilad Tanaxma xar amaze vimuSaoT? minda, dagexmaro. rogor fiqrob, ramdenjer wamoiyvireb xolme?~ `ar vici – SeiZleba, xuTjer?~ (wamoyvirebis raodenoba 25-mdea.) `kargi, xval vnaxoT. majaze webovan Tasmas gavikeTeb da yovel wamoyvirebas masze aRvniSnav, SeniSvnis an gakveTilis Sewyvetis gareSe, magram Sen dainaxav da mixvdebi ras niSnavs. kargi?~ `kargiT!~. es teqnika SeiZleba Zalze efeqtiani iyos Cveulebrivi an impulsuri gamaRizianebeli qcevis Semcirebis TvalsazrisiT, roca yuradRebis miqcevisa da impulsurobis garda ufro seriozuli aspeqtebi ar aris `CaTreuli~. imis danaxva, rom maswavlebeli lentze niSans akeTebs, moswavles mizans – wamoZaxilis Semcirebas _ axsenebs. `ui~, ambobs ana-maria, roca kidev erTi niSnis dasmas xedavs. sakmaod male is wamoZaxebamde niSnis winaswar ganWvretas swavlobs da wamoZaxilis Sekavebas iwyebs. Semdeg maswavlebelsa da ana-marias SeuZliaT Seajamon wamoZaxilebi da meore dRes miznad am jamis Semcireba daisaxon. erTi kvira SeiZleba savsebiT sakmarisi iyos TviTSekavebis swavlisTvis, rac ana-marias wamoZaxebis gasakontroleblad sWirdeba. am teqnikiTa da specifikuri Tvlisa da saqcielis Sesaxeb Canawerebis warmoebis sxva formebiT moswavleebi ukeT igeben sakuTar qmedebas da maswavleblisa da moswavlis miznad aqceven arasasurveli qcevis Semcirebas. daTvla moswavleebisTvis aris informacia maTi winsvlis Sesaxeb; is unda iyos swrafi, sruli da xSiri (Van Houton). teqnikis warmatebisTvis moswavleebi mis mosinjvaze Tanaxma unda iyvnen. xandaxan mawavlebeli qcevis daTvliT

disciplina moswavleebs monacemTa winaSe ayenebs. araswori qcevis `raodenobis~ gamo gakvirvebis Soki SeiZleba maTi motivirebis safuZveli gaxdes. maswavlebels SeuZlia am teqnikis gamoyeneba rogorc mTeli klasis masStabiT, ise individualurad. mizania klasis mier wamoZaxilebisa da sxva araswori qcevis saerTo raodenobis Semcireba. relaqsacia bruno-goldenma (Bruno-Golden 1976) da koepenma (Koeppen 1974) maswavleblebisTvis (da ara marto maTTvis) Seqmnes savarjiSoTa nakrebi moswavleTa kunTebis mzardi relaqsaciisTvis. masSi Sedis moswavleTa mier komfortuli mdgomareobis miReba da sistematuri TanamimdevrobiT kunTebis sxvadasxva jgufis monacvleobiT daWimva da moduneba. es nebismieri maswavleblisTvis kargi teqnikaa. vis ar unatria raRac momentSi raime mowyobiloba hiperaqtiuri klasis dasawynareblad? Tumca, zogierTi moswavlisTvis dasvenebis codna SeiZleba stresis daZlevis strategia iyos. maswavlebels SeuZlia individualurad an mcire jgufebs aswavlos es teqnika da TandaTanobiT Seamciros wvrTna, roca moswavle TviTinstruqtaJs SeZlebs maswavleblis minimaluri xelmZRvanelobiT. SeiZleba im donis miRwevac, roca maswavlebeli mxolod mianiSnebs dawyebas da moswavle damoukideblad Seasrulebs varjiSs: `robi, Senc da mec vamCnevT, rom am dReebSi Tavs Zlivs akontroleb, xom marTalia? ici, iseTi raRac minda gaswavlo, rac dagexmareba. Tanaxma xar?~ wvrTnasTan erTad maswavlebelma da moswavlem rTuli situaciebi unda ganixilon, scadon im garemos da pirobebis winaswar gansazRvra da ganWvreta, romlebic moswavlis afeTqebis mizezi SeiZleba gaxdes. maT aseve sWirdebaT moswavlis Sinagan gancdebsa da im aSkara simptomebze saubari, romelTa SemCnevac orives SeuZlia, roca moswavlis daZabuloba izrdeba. maswavlebels im moswavleebTan erTad, romlebic ar icnoben sakuTar `me~-s da Zalze uWirT Sinagan grZnobebze saubari, SeiZleba ukeT gamouvides mizanze, movlenis SesamCnev Tvisebebze yuradRebis gamaxvileba: `es Cveulebrivi ambavia mcire jgufebSi. Tqven muStebs kravT da TiTebi giTeTrdebaT~. saboloo mizania, rom kontrolis dakargvamde moswavleebma sakuTari signalebis wakiTxva da Tavis garTmevis meqnizmis amuSaveba SeZlon. am gzaze maT SeiZleba maswavleblis daxmareba dasWirdeT miniSnebaTa amosacnobad. SeiZleba moswavleebma koduri sityva Seqmnan an maswavlebeli Caerios da mianiSnos volfgangiseuli (Wolfgang 1977) erT-erTi saSualebiT imisda mixedviT, ramdenad Semawuxebeli xdeba qceva da rogor akontrolebs moswavle sakuTar Tavs: ¤ siaxlove – yureba; ¤ `vxedav, rogor TandaTan kargav kontrols~. ¤ `kontroli gekargeba. dagexmarebi~. ¤ fizikuri Careva – moswavlis qmedebis sityviT gamoxatva – moswavlis Sekaveba: `saSualebas ar mogcem, rame itkino an sxvebs atkino~. (umcrosklaselebisTvis). naklebad problemuri bavSvebisTvis SeiZleba Tavis garTmevis mizniT relaqsaciaze ufro martivi strategiebi CavrToT. moswavleebs SeuZliaT gaiseirnon derefanSi dasamSvideblad an oTaxis gancalkevebul kuTxeSi dasxdnen. orive strategiaSi maswavlebeli da moswavleebi Tanamzraxvelebi arian. mxolod maT unda icodnen miniSnebaTa sistema da Tavis garTmevis strategiebi. moswavleebisaTvis maswavlebeli is adamiania, romelic TavSekavebulobis swavlaSi exmareba. maswavlebeli cdilobs minimumamde Seamciros Tavisi aqtiuri roli, romelic saWiroa moswavlis qmediTobis SesanarCuneblad. saWiro mxardaWeras sTavazobs, magram cdilobs moswavleTa masze damokidebulebis Semcirebas. 131

disciplina<br />

moswavleebs monacemTa winaSe ayenebs. araswori qcevis `raodenobis~ gamo gakvirvebis Soki<br />

SeiZleba maTi motivirebis safuZveli gaxdes. maswavlebels SeuZlia am teqnikis gamoyeneba<br />

rogorc mTeli klasis masStabiT, ise individualurad. mizania klasis mier wamoZaxilebisa<br />

da sxva araswori qcevis saerTo raodenobis Semcireba.<br />

relaqsacia<br />

bruno-goldenma (Bruno-Golden 1976) da koepenma (Koeppen 1974) maswavleblebisTvis (da ara<br />

marto maTTvis) Seqmnes savarjiSoTa nakrebi moswavleTa kunTebis mzardi relaqsaciisTvis.<br />

masSi Sedis moswavleTa mier komfortuli mdgomareobis miReba da sistematuri TanamimdevrobiT<br />

kunTebis sxvadasxva jgufis monacvleobiT daWimva da moduneba. es nebismieri maswavleblisTvis<br />

kargi teqnikaa. vis ar unatria raRac momentSi raime mowyobiloba hiperaqtiuri<br />

klasis dasawynareblad?<br />

Tumca, zogierTi moswavlisTvis dasvenebis codna SeiZleba stresis daZlevis strategia<br />

iyos. maswavlebels SeuZlia individualurad an mcire jgufebs aswavlos es teqnika da<br />

TandaTanobiT Seamciros wvrTna, roca moswavle TviTinstruqtaJs SeZlebs maswavleblis<br />

minimaluri xelmZRvanelobiT. SeiZleba im donis miRwevac, roca <strong>maswavlebeli</strong> mxolod mianiSnebs<br />

dawyebas da moswavle damoukideblad Seasrulebs varjiSs: `robi, Senc da mec vamCnevT,<br />

rom am dReebSi Tavs Zlivs akontroleb, xom marTalia? ici, iseTi raRac minda gaswavlo, rac<br />

dagexmareba. Tanaxma xar?~<br />

wvrTnasTan erTad maswavlebelma da moswavlem rTuli situaciebi unda ganixilon, scadon<br />

im garemos da pirobebis winaswar gansazRvra da ganWvreta, romlebic moswavlis afeTqebis<br />

mizezi SeiZleba gaxdes. maT aseve sWirdebaT moswavlis Sinagan gancdebsa da im aSkara simptomebze<br />

saubari, romelTa SemCnevac orives SeuZlia, roca moswavlis daZabuloba izrdeba.<br />

maswavlebels im moswavleebTan erTad, romlebic ar icnoben sakuTar `me~-s da Zalze uWirT<br />

Sinagan grZnobebze saubari, SeiZleba ukeT gamouvides mizanze, movlenis SesamCnev Tvisebebze<br />

yuradRebis gamaxvileba: `es Cveulebrivi ambavia mcire jgufebSi. Tqven muStebs kravT da<br />

TiTebi giTeTrdebaT~. saboloo mizania, rom kontrolis dakargvamde moswavleebma sakuTari<br />

signalebis wakiTxva da Tavis garTmevis meqnizmis amuSaveba SeZlon. am gzaze maT SeiZleba<br />

maswavleblis daxmareba dasWirdeT miniSnebaTa amosacnobad. SeiZleba moswavleebma koduri<br />

sityva Seqmnan an <strong>maswavlebeli</strong> Caerios da mianiSnos volfgangiseuli (Wolfgang 1977) erT-erTi<br />

saSualebiT imisda mixedviT, ramdenad Semawuxebeli xdeba qceva da rogor akontrolebs moswavle<br />

sakuTar Tavs:<br />

¤ siaxlove – yureba;<br />

¤ `vxedav, rogor TandaTan kargav kontrols~.<br />

¤ `kontroli gekargeba. dagexmarebi~.<br />

¤ fizikuri Careva – moswavlis qmedebis sityviT gamoxatva – moswavlis Sekaveba: `saSualebas<br />

ar mogcem, rame itkino an sxvebs atkino~. (umcrosklaselebisTvis).<br />

naklebad problemuri bavSvebisTvis SeiZleba Tavis garTmevis mizniT relaqsaciaze ufro<br />

martivi strategiebi CavrToT. moswavleebs SeuZliaT gaiseirnon derefanSi dasamSvideblad<br />

an oTaxis gancalkevebul kuTxeSi dasxdnen. orive strategiaSi <strong>maswavlebeli</strong> da moswavleebi<br />

Tanamzraxvelebi arian. mxolod maT unda icodnen miniSnebaTa sistema da Tavis garTmevis<br />

strategiebi. moswavleebisaTvis <strong>maswavlebeli</strong> is adamiania, romelic TavSekavebulobis swavlaSi<br />

exmareba. <strong>maswavlebeli</strong> cdilobs minimumamde Seamciros Tavisi aqtiuri roli, romelic<br />

saWiroa moswavlis qmediTobis SesanarCuneblad. saWiro mxardaWeras sTavazobs, magram cdilobs<br />

moswavleTa masze damokidebulebis Semcirebas.<br />

131

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!