17.06.2013 Views

Untitled - Iverieli

Untitled - Iverieli

Untitled - Iverieli

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

xazgasmulia saeklesio damoukideblobis mosurne mesxeTis<br />

eklesiis `samociqulo~ xasiaTi.<br />

mesxuri gadmocemis ganviTarebaSi calke unda<br />

gamoiyos samZivarTa zeobis periodi (XII-XV ss.). misi<br />

pirveli literaturuli varianti fiqsirdeba manuel<br />

ritoris berZnul TxzulebaSi `Txroba awyuris xatsa<br />

da saswaulebze~, romelic 1501-1504 wlebSia dawerili<br />

konstantinopolis patriarqis ioakime I-is (1498-1502,<br />

1504 ww.) dakveTiT. manuelis `Txroba~ awyuris xatis<br />

vrcel matianes warmoadgens da Sedgeba oTxi ZiriTadi<br />

nawilisagan: a) mesxuri gadmocema wm. andrias aWarasa<br />

da samcxeSi qadagebis Sesaxeb; b) herakle keisris droindeli<br />

qronika; g) xatis datyveveba uzun-hasanis mier<br />

(1477 w.); d) xatis datyveveba iayub yaenis mier (1486 w.).<br />

awyuris xatis matianis qarTulma versiam dasrulebuli<br />

saxe miiRo 1546-1562 wlebSi. mogvianebiT igi<br />

fragmentebad daanawiles da XVIII saukunis 60-ian<br />

wlebSi CanarTebis saxiT Seitanes `axali qarTlis<br />

cxovrebis~ Sesabamis qronologiur monakveTebSi: a)<br />

mesxuri gadmocema – aderki mefis qronikaSi (qca I: 39-<br />

42); b) herakle keisris droindeli qronika – `vaxtang<br />

gorgaslis cxovrebaSi~ (qca I: 224); g) uzun-hasanisa da<br />

iayub yaenis mier xatis datyvevebis saswaulebi (1546 da<br />

1553 wlebis mokle qronikebTan erTad) – sakuTriv<br />

`axal qarTlis cxovrebaSi~ (qca II: 480-481; 482-486).<br />

ufro adre, 1501-1516 wlebSi, Seiqmna mesxuri gadmocemis<br />

mzeWabukisdroindeli redaqcia, romelSic Seitanes<br />

mociqulTa wilisyraSi RvTismSoblis monawileobisa<br />

da awyuris xatis xelTuqmnelad gamosaxvis epizodebi.<br />

am gadmocemis pirveli ilustraciaa gelaTis<br />

RvTismSoblis taZris freska (XVII s.-is meore naxevari),<br />

romelzec wm. andria gamosaxulia awyuris xatiT<br />

xelSi.<br />

Sua saukuneebis qarTul literaturul wyaroebSi<br />

143<br />

gansakuTrebuli aqtualoba SeiZina sosangeTis lokalizaciis<br />

sakiTxma. Tavdapirvelad igi gaaigives nigalTan<br />

(arsen beri), Semdgom periodSi – svaneTTan da<br />

sivneTTan (`mimoslvis~ qarTuli redaqcia), bolos ki –<br />

awyurTan (mesxuri gadmocema).<br />

`axal qarTlis cxovrebaSi~ mesxuri gadmocemis<br />

literaturuli varianti da `mimoslvis~ qarTuli redaqcia<br />

mcireodeni cvlilebebiTaa Setanili, sami<br />

vrceli CanarTis saxiT:<br />

1) pirveli CanarTi mesxur gadmocemas emyareba da<br />

mogviTxrobs: mociqulTa wilisyraze, RvTismSoblisadmi<br />

wilxvedrilobaze, deda RvTisas xelTuqmneli<br />

xatis gamosaxvasa da wm. andrias saqarTveloSi warmogzavnaze;<br />

2) meore CanarTi mosdevs (zog nusxaSi – enacvleba)<br />

leonti mrovelis sityvebs: `moaqcivna megrelni da<br />

warvida gzasa klarjeTisasa~. masSi warmodgenilia wm.<br />

andrias pirveli misioneruli mogzauroba (`mimoslvis~<br />

pirveli qarTuli redaqciis mixedviT) da mesxuri<br />

gadmocema andria pirvelwodebulis didaWarasa da awyurSi<br />

qadagebis Sesaxeb (CanarTis es monakveTi<br />

agrZelebs teqstis Sualedur frazas `romelsa didaWara<br />

ewodebis~);<br />

3) mesame CanarTSi wm. andrias mesame misioneruli<br />

mogzauroba `mimoslvis~ qarTuli redaqciis mixedvi-<br />

Taa gadmocemuli.<br />

andria mociqulis meore mogzaurobis epizodis<br />

magivroba `axal qarTlis cxovrebaSi~ dakisrebuli<br />

aqvs leonti mrovelis avTentur cnobas megrelTa gaqristianebisa<br />

da aderki mefis mier maTi kvlav gawarmarTebis<br />

Taobaze.<br />

`mimoslvis~ gansxvavebuli redaqcia Semogvinaxa<br />

`qarTlis cxovrebis~ urbnulma nusxam, romelic<br />

144

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!