Untitled - Iverieli
Untitled - Iverieli
Untitled - Iverieli
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Ãelmwifebda TÂToeuliTa ÃeliTa TÂToeulTa umaRlesTa<br />
maT yovelTa sxvaTa mwvervalTagan da TÂToeulsa Ãelsa<br />
missa aqvnda TÂTo feri Ãelmwifeba mofenad sargeblobisa<br />
wyalobisa, gina risxvisa. ese sakuTari qarTvelTa aris,<br />
romelica uvidodaT saesvaT... egesaxedve SÂdni Ãelni<br />
boCisani niSnvniden SÂdTa naTesaobaTa TargamosianTasa: 1)<br />
qarTlosisa da sxvaTa eqvsTa ZmaTa misTa, romelnica<br />
iyvnes erT sazogadooba da Ãelisa qveSe qarTlosisa. 2)<br />
egrosis. 3) movakosisa. 4) herosisasa. 5) bardosisa. 6)<br />
lekosisa. 7) kavkasosisa. ese SÂdni naTesavni arian erni<br />
giorgiisa, ese igi saqarTveloisa anu iveriisa, romelnica<br />
pirvel yovelnive erT-er da erT-ena iyvnes da yovelnive<br />
qarTulisa momzraxni~ (gv. 51).<br />
es faqti gansakuTrebiT sayuradReboa. akakisTvis<br />
mimzidveli aRmoCnda boCos kerpis qarTuli warmomavloba,<br />
radgan igi, Teimurazis TqmiT, `sakuTari RmerTi<br />
iyo uZvelesTa qarTvelTa~ da Tavisi Svidi xeliT<br />
Targamosis Svid Zes (qarTlosis meTaurobiT da<br />
haosis gamoklebiT) – sruliad saqarTvelos ganasaxovnebda,<br />
anu, akakis sityvebiT rom vTqvaT, `qarTlis<br />
gamomsaxveli~ iyo. amis gamo Caanacvla poetma boCo<br />
apolonisa da artemidas berZnul kerpebs. sxva mxriv,<br />
akaki wereTelma poema `andria pirvelwodebulis~<br />
ZiriTadi realiebi mesxuri gadmocemidan gadmoitana,<br />
`iveriis istoriis~ monacemebi ki ugulebelyo.<br />
139<br />
ZiriTadi daskvnebi<br />
uZvelesi cnobebi wm. andria pirvelwodebulis misioneruli<br />
moRvaweobis Sesaxeb daculia apokriful<br />
literaturaSi, romelSic aRniSnuli sakiTxis Taobaze<br />
ori gansxvavebuli tradicia Camoyalibda. teqstebis<br />
erT nawilSi mociqulis qadageba daukavSirda SavizRvispireTis<br />
qveynebs, xolo meore nawilSi – skviTeTs.<br />
saqarTvelo orive misionerul marSrutSi Sedioda,<br />
amitom romaeli da bizantieli avtorebi akonkreteben<br />
wm. andrias qadagebis iberiul-kavkasiur monakveTs da<br />
masSi SeaqvT saqarTvelos SavizRvispireTi, misi<br />
momijnave regionebi, Zveli berZnuli axalSenebi da<br />
romauli samyaros strategiuli centrebi: trapezunti<br />
(lazikis qalaqi), fazisi (Woroxi), afsarelTa banaki<br />
(gonio), eTiopia (kolxeTi), iberia, susania, fusta,<br />
afxazeTi, sebastopolisi (soxumi) da nikofsi.<br />
yvelaze adreuli cnobebi wm. andrias saqarTvelo-<br />
Si qadagebis Sesaxeb im qarTul TargmanebSi fiqsirdeba,<br />
romlebic `mravalTavebSi~ (V-VI ss.) Seitanes. amis<br />
dasturia `klarjuli mravalTavi~ (X s.), romlis mixedviTac,<br />
wm. andriam iqadaga sebastielTa qalaqSi, afsarelTa<br />
banakSi, md. fazisis (Woroxis) auzsa da eTiopielTa<br />
(kolxTa) Soris. igive misioneruli marSrutia<br />
miTiTebuli fsevdo-basilis Txzulebis `micvalebaÁ<br />
yovladwmidisa mariamisi~ Zvel qarTul TargmanSi.<br />
mociqulis saqarTveloSi qadagebis Sesaxeb arsebuli<br />
uZvelesi literaturuli tradiciis gamoZaxils<br />
qarTul originalur Zeglebs Soris pirvelad `abos<br />
wamebaSi~ vxvdebiT.<br />
1011 wels efTvime aTonelma (955-1028) Targmna nikita-daviT<br />
paflagonielis (IX s.) `andria mociqulis<br />
mimoslva~, kanonikuri hagiografiuli teqsti, romelic<br />
adasturebs, rom saqarTveloSi qristianoba iqadaga<br />
140