Untitled - Iverieli
Untitled - Iverieli
Untitled - Iverieli
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
III. awyuruli matianis Semdgomi epizodia RvTismSoblis<br />
xatis gamoxsna uzun-hasanis Svilis, iayub<br />
yaenis, tyveobidan.<br />
iayubma awyuris RvTismSoblis xati 1486 wels gaitaca.<br />
es faqti farTod aisaxa mcire kinklosur qronikebSi:<br />
`aqa yaeni movida, samcxe amoswyvides, axalcixe<br />
aiRes da awyuerisa RmrTismSobeli daatyveves~ _ A-85,<br />
XIII-XIV ss.; `aqa iaRob yaeni movida, samcxe amoswyÂda,<br />
axalcixe aiRo, awyurisa RmrTismSobeli daatyueva~ _<br />
H-1738, XVII s. (odiSeli 1968: 27, 47) 79 ...<br />
es kinklosuri qronikebi awyuris xatis saswaulebze<br />
miniSnebasac ar Seicaven, rac niSandoblivia, maTi<br />
kompaqturobidan gamomdinare. sxva viTarebaa awyurul<br />
matianeSi, romelic qronikas istoriuli faqtebiT,<br />
zepiri gadmocemiTa da saswaulebiT ganavrcobs.<br />
mesxi mematiane mogviTxrobs, rom iayub yaenis laSqarma<br />
mTeli awyuri gadawva, magram cixis aReba ver<br />
SeZlo. yaeni cixions Sehpirda, rom `ara-ras avnebda<br />
maT~. mawyvereli episkoposi, mcvelebi da warCinebulebi<br />
motyuvdnen da cixis kliteebi `uRmrTosa mas<br />
mTavarsa miarTues~. magram mterma piroba gatexa: `xati<br />
yovladwmidisa, sasoisa Cuenisa, Semkobili TualTa<br />
mier patiosanTa, codvaTa CuenTagan tyue-hyves da mihguares<br />
usjulosa mas mTavarsa~. iayub-begma `ganZarcua<br />
Semkobileba xatisa~ da siwminde cecxlSi Caagdo, `xolo<br />
cecxli igi daSrta da xatsa yovladve ara Seexo~.<br />
ris Semdegac igi yaenis laSqarSi myofi erT-erTi<br />
qristianis, `sjuliTa aramarTlmadidebelis~ 80 , xelSi<br />
`<br />
79 iayub yaenis mier awyuris xatis `datyvevebas~ kinklosuri qronikebi<br />
1485 wliT aTariReben. mxolod H-1738 uTiTebs 1486 wels (odi-<br />
Seli 1968: 102).<br />
80 `Txroba manuelisa~ akonkretebs `sjuliTa aramarTlmadidebelis~<br />
vinaobas: `am saswaulis TviTmxilvelma vinme somexma mRvdelma<br />
(τών Άρμενίων ίερεύς) farulad wamoasvena xati... masTan erTad<br />
awyurSi dabrunda da adgilobriv samRvdeloebas ficiT uyveboda<br />
momxdar saswauls~ (bartikiani 1987: 55, 83).<br />
125<br />
aRmoCnda. am ukanasknelma xati `queyanasa maTsa~<br />
waasvena, ris Semdegac RvTismSobeli gamoecxada mas<br />
da uTxra: `ukueTu ara warmiyvano queyanasa Cemsa, didi<br />
boroti movawio Sen zeda~. SeSinebulma `aramarTlmadidebelma~<br />
(manuelis mixedviT – somexma mRvdelma)<br />
es ambavi acnoba samcxis aTabagebs, yvaryvaresa da<br />
manuCars, romlebmac xati gamoisyides da daabrunes<br />
`saydarsa TÂssa awyurisasa~. tyveobidan Tavdaxsnis<br />
Semdeg wminda xatma iayub yaens da mis ojaxs saSineli<br />
risxva moawia: isini sawamlavisgan `erTbamad moswydes<br />
erTsa Sina Jamsa sikvdiliTa salmobieriTa~. amowydnen<br />
yaenis naTesavebic – `romelnime maxÂliTa da sxuani<br />
sikudiliTa ucnauriTa~ (qca II: 482-484, 486).<br />
`manuelis Txroba~ am ambebidan ramdenime wlis<br />
Semdegaa dawerili. rogorc davinaxeT, is informaciulad<br />
avsebs awyuruli matianis `axal qarTlis<br />
cxovrebaSi~ warmodgenil fragmentebs da, amasTan<br />
erTad, xotbas asxams mesx mTavrebs _ yvaryvares,<br />
qaixosrosa da mzeWabuks:<br />
`marad mosagonarma, uaRresad marTlmorwmune da<br />
usaTnoesma batonma yvaryvarem, WeSmaritad keTilgonierma<br />
winamZRolma da mTeli zemo iveriis TviTmpyrobelma, moivazira<br />
or batonTan – Tavis sakvirvel SvilebTan, marad<br />
mosagonar qaixosrosTan da amJamadac mxned myof, upatiosnes,<br />
yovlismpyrobel, umamaces, sxva mravali keTili<br />
niWiT dajildovebul ivane mzeWabukTan da xalxs ubrZana,<br />
aeRoT qoneba da wasuliyvnen Zneladmisadgom adgilebSi,<br />
raTa mtris safrTxes ganridebodnen. Tavad ki, zemoT<br />
moxsenebul rCeul da sakvirvel SvilebTan da maT jar-<br />
Tan erTad, gadawyvita mTian da tyian adgilze darCeniliyo<br />
da iqidan edevnebina Tvali mtris gadaadgilebisTvis.<br />
radganac awyurSi iyo maRali da kldovani cixesimagre<br />
(ακροπολις), brZana, xalxi Tavisi qonebiT iq asuliyo, maT<br />
Soris iyo maSindeli episkoposi, taZris ZviradRirebul<br />
126