Untitled - Iverieli

Untitled - Iverieli Untitled - Iverieli

dspace.nplg.gov.ge
from dspace.nplg.gov.ge More from this publisher
17.06.2013 Views

des saswaulTa da esreT moiwines queyanad qarTlisa da vidre mdinaredmde Woroxisa daucxromelad qadagebdes saxelsa RmrTisasa. da merme STavides sosangelTa sofelsa. xolo mas queyanasa mTavrobda dReTa maT dedakaci vinme mTavari, romelsaca hrwmena qadagebaÁ mociqulTa~; arsen beris `ninos cxovreba~: `xolo didebuli andria orTa maT Tana vidoda qalaqad-qalaqad da soflad-soflad, aswavebdes da iqmodes saswaulTa saxeliTa qristesiTa, vidremdis miiwines queyanasa qarTvelTasa da uqadages sityuaÁ cxorebisaÁ. iyo vinme maT kerZoTa dedakaci mTavari, romelsa hrwmena qadagebaÁ mociqulisaÁ da mataTia sxuaTa Tana mowafeTa daadgra mun; da mravalni moaqcines sarwmunoebad da mecnierebad WeSmaritebisa, vidodes da aswavebdes vidre mdinared Woroxadmde da soflebTa nigalisaTa. xolo didebuli mociquli andria simoniTurT sxuaTa Tana warvida ovseTad~; `mimoslvis~ qarTuli redaqcia: `didebuli andria sxuaTa maT Tana mociqulTa, movidodes qalaqiTi-qalaqad da sofliTi-soflad. aswavebdes erTa da iqmodes saswaulTa, da esreT miiwivnes queyanasa qarTlisasa. da merme warvles taos kerZi queyana da vidre mdinared Woroxadmde, yoveli igi soflebi mis kerZisa movles, da daucadeblad qadagebdes saxelsa RvTisasa. da esreT qadagebiTa miiwivnes sivneTisa queyanasa. xolo mas queyanasa mTavrobda dReTa maT dedakaci vinme mTavari, romelsa hrwmena qadageba mociqulTa. da mataTia sxuaTa maT Tana mowafeTa daSTa maT kerZoTa. xolo didi andria, simoniTurT Sevida queyanasa ovseTisasa~. `qarTlis cxovrebis~ CanarTi: `didebuli andria sxuaTa maT Tana mociqulTa, movidodes qalaqiTi-qalaqad da sofliTi-soflad. aswavebdes erTa da iqmodes saswaulTa, da esreT miiwivnes queyanasa qarTlisasa. da merme warvles taos kerZi queyana da vidre mdinared Woroxadmde, yoveli igi soflebi mis kerZisa movles, da daucadeblad qadagebdes saxelsa RvTisasa. da esreT qadagebiTa miiwivnes svaneTisa queyanasa. xolo mas queyanasa mTavrobda dReTa maT dedakaci vinme mTavari, romelsa hrwmena qadageba mociqulTa. da mataTia sxuaTa maT Tana mowafeTa daSTa maT kerZoTa. xolo 105 didi andria, simoniTurT Sevida queyanasa ovseTisasa~. `mimoslvasa~ da mesxur gadmocemas Soris ki amgvari mimarTebaa: `andria pirvelwodebulis mimoslva~ „esreT moiwines queyanad qarTlisa da vidre mdinaredmde Woroxisa daucxromelad qadagebdes saxelsa RmrTisasa. da merme STavides sosangelTa sofelsa. xolo mas queyanasa mTavrobda dReTa maT dedakaci vinme mTavari, romelsaca hrwmena qadagebaÁ mociqulTaÁ da mataTia sxuaTa maT Tana mowafeTa daSTa maT kerZoTa~ (gv. 189). 106 `qarTlis cxovrebis~ CanarTi „moiwia awyvers, romelsa pirvelad ewodeboda sosangeTi, da pirispir saqrisi. da daivana adgilsa erTsa, sada-igi iyo taZari sakerpo, romelsa aw Zvel-ekklesia ewodebis, da mas Sina imsaxurebodes kerpni maTni. xolo mTavrobda maSin dedakaci vinme qurivi samZivari, romelsa... hrwmena ufali ieso qriste...~ (gv. 39) amgvarad, ganxiluli epizodis ganviTarebisa da sosangeTis lokalizaciis cvalebadobis dinamika amgvar suraTs qmnis: a) arsen beris `ninos cxovrebis~ mixedviT, `dedakaci mTavari~ cxovrobs `qarTvelTa qveynis~ ganapira mxareSi, sosangeTs es avtori ar axsenebs, Sesabamis adgilas ki asaxelebs `soflebTa nigalisaTa~ (amaze ukve visaubreT). b) `mimoslvis~ qarTuli redaqcia sosangeTs sivneTTan (somxur siuniqTan) aigivebs, `qarTlis cxovrebis~ CanarTi – svaneTTan, xolo mesxuri gadmocema – awyurTan;

g) cnoba wm. andrias mier sosangeTSi episkoposis kurTxevis Sesaxeb mxolod mesxuri gadmocemis berZnul da qarTul versiebSia Setanili. d) `axal qarTlis cxovrebaSi~ sosangeTis lokalizaciaze erTdroelad ori Tvalsazrisia ganviTarebuli: mesxuri gadmocemidan momdinare plastSi sosangeTi awyurs `ewodeboda~, `mimoslvis~ qarTuli redaqciidan momdinare plastSi ki sosangeTi igive svaneTia (aqedan naTlad Cans, rom es ori plasti erTmaneTisgan damoukideblad viTardeboda); e) `dedakaci mTavris~ vinaobas mxolod mesxuri gadmocema ganmartavs: efTvimes Targmanis `mTavari~ qarTul versiaSi Secvlilia sityvebiT `qurivi samZivari~, riTac `dedakaci vinme mTavari~ dakavSirebulia mesx samZivarTa cnobil feodalur gvarTan. marTalia, berZnul versiaSi naTqvamia, rom `didgvarovani~ qvrivi mxolod `saxeladaa samZivari~ (Σαμφυάρα), magram am saxelis warmomavlobasac gvar samZivarTan mivyavarT; v) garda amisa, mesxuri gadmocema, yvela qarTulenovani literaturuli wyarosgan gansxvavebiT, azustebs `dedakaci mTavris~ gaqristianebis motivs – wm. andriam misi gardacvlili Ze aRadgina mkvdreTiT. istoriul wyaroebSi samZivarTa feodaluri sagvareulo XII-XV saukuneebSi figurirebs, XV saukunidan maT mamuls gogibaSvilebi daeuflnen (SoSiaSvili 1966: 12-29), rasac gvauwyebs 1516 wels Sedgenili dokumenti `mcxeTis eklesiis ZueliTgan saqonebelni da samwysoni samcxes Tavadni da sofelni~: `samZivari misiTa sasaflaoÁTa, monastriTa da karis eklesiiTa gogibasSvilTa aqus~ (SaraSiZe 1961: 33). zemoTqmulidan gamomdinare, mesxuri gadmocemis ganviTarebis istoriaSi samZivarTa sagvareulos zeobis periodi calke etapad unda gamoiyos, magram am gadmocemis literaturuli versiis dasaTariReblad 107 zemoT ganxiluli faqtebi ar kmara. saWiroa awyuris xatis matianis ufro Rrma analizi, misi berZnuli da qarTuli versiebis gamowvlilviT Seswavla, amave konteqstSia gasaazrebeli iseTi mniSvnelovani idea, rogoricaa saqarTvelos RvTismSoblisadmi wilxvdomiloba da am ideis kavSiri rogorc wm. andrias qadagebasTan, ise awyuris xatTan. saWiroa, agreTve, awyuruli matianis sxva realiebis ganxilvac, radgan mesxuri gadmocemis literaturuli varianti swored misi erT-erTi Semadgeneli nawili iyo. 108

des saswaulTa da esreT moiwines queyanad qarTlisa da vidre<br />

mdinaredmde Woroxisa daucxromelad qadagebdes saxelsa RmrTisasa.<br />

da merme STavides sosangelTa sofelsa. xolo mas queyanasa<br />

mTavrobda dReTa maT dedakaci vinme mTavari, romelsaca hrwmena<br />

qadagebaÁ mociqulTa~;<br />

arsen beris `ninos cxovreba~: `xolo didebuli andria orTa<br />

maT Tana vidoda qalaqad-qalaqad da soflad-soflad, aswavebdes<br />

da iqmodes saswaulTa saxeliTa qristesiTa, vidremdis miiwines<br />

queyanasa qarTvelTasa da uqadages sityuaÁ cxorebisaÁ. iyo vinme<br />

maT kerZoTa dedakaci mTavari, romelsa hrwmena qadagebaÁ<br />

mociqulisaÁ da mataTia sxuaTa Tana mowafeTa daadgra mun; da<br />

mravalni moaqcines sarwmunoebad da mecnierebad WeSmaritebisa,<br />

vidodes da aswavebdes vidre mdinared Woroxadmde da soflebTa<br />

nigalisaTa. xolo didebuli mociquli andria simoniTurT sxuaTa<br />

Tana warvida ovseTad~;<br />

`mimoslvis~ qarTuli redaqcia: `didebuli andria sxuaTa maT<br />

Tana mociqulTa, movidodes qalaqiTi-qalaqad da sofliTi-soflad.<br />

aswavebdes erTa da iqmodes saswaulTa, da esreT miiwivnes queyanasa<br />

qarTlisasa. da merme warvles taos kerZi queyana da vidre<br />

mdinared Woroxadmde, yoveli igi soflebi mis kerZisa movles, da<br />

daucadeblad qadagebdes saxelsa RvTisasa. da esreT qadagebiTa<br />

miiwivnes sivneTisa queyanasa. xolo mas queyanasa mTavrobda dReTa<br />

maT dedakaci vinme mTavari, romelsa hrwmena qadageba mociqulTa.<br />

da mataTia sxuaTa maT Tana mowafeTa daSTa maT kerZoTa. xolo<br />

didi andria, simoniTurT Sevida queyanasa ovseTisasa~.<br />

`qarTlis cxovrebis~ CanarTi: `didebuli andria sxuaTa maT<br />

Tana mociqulTa, movidodes qalaqiTi-qalaqad da sofliTi-soflad.<br />

aswavebdes erTa da iqmodes saswaulTa, da esreT miiwivnes queyanasa<br />

qarTlisasa. da merme warvles taos kerZi queyana da vidre<br />

mdinared Woroxadmde, yoveli igi soflebi mis kerZisa movles, da<br />

daucadeblad qadagebdes saxelsa RvTisasa. da esreT qadagebiTa<br />

miiwivnes svaneTisa queyanasa. xolo mas queyanasa mTavrobda dReTa<br />

maT dedakaci vinme mTavari, romelsa hrwmena qadageba mociqulTa.<br />

da mataTia sxuaTa maT Tana mowafeTa daSTa maT kerZoTa. xolo<br />

105<br />

didi andria, simoniTurT Sevida queyanasa ovseTisasa~.<br />

`mimoslvasa~ da mesxur gadmocemas Soris ki amgvari<br />

mimarTebaa:<br />

`andria pirvelwodebulis<br />

mimoslva~<br />

„esreT moiwines queyanad<br />

qarTlisa da vidre<br />

mdinaredmde Woroxisa<br />

daucxromelad qadagebdes<br />

saxelsa RmrTisasa. da merme<br />

STavides sosangelTa<br />

sofelsa.<br />

xolo mas queyanasa mTavrobda<br />

dReTa maT dedakaci vinme<br />

mTavari,<br />

romelsaca hrwmena qadagebaÁ<br />

mociqulTaÁ da mataTia<br />

sxuaTa maT Tana mowafeTa<br />

daSTa maT kerZoTa~ (gv. 189).<br />

106<br />

`qarTlis cxovrebis~ CanarTi<br />

„moiwia awyvers, romelsa<br />

pirvelad ewodeboda sosangeTi,<br />

da pirispir saqrisi. da daivana<br />

adgilsa erTsa, sada-igi iyo<br />

taZari sakerpo, romelsa aw<br />

Zvel-ekklesia ewodebis, da mas<br />

Sina imsaxurebodes kerpni maTni.<br />

xolo mTavrobda maSin<br />

dedakaci vinme<br />

qurivi samZivari,<br />

romelsa... hrwmena ufali ieso<br />

qriste...~ (gv. 39)<br />

amgvarad, ganxiluli epizodis ganviTarebisa da<br />

sosangeTis lokalizaciis cvalebadobis dinamika<br />

amgvar suraTs qmnis:<br />

a) arsen beris `ninos cxovrebis~ mixedviT, `dedakaci<br />

mTavari~ cxovrobs `qarTvelTa qveynis~ ganapira<br />

mxareSi, sosangeTs es avtori ar axsenebs, Sesabamis<br />

adgilas ki asaxelebs `soflebTa nigalisaTa~ (amaze<br />

ukve visaubreT).<br />

b) `mimoslvis~ qarTuli redaqcia sosangeTs sivneTTan<br />

(somxur siuniqTan) aigivebs, `qarTlis cxovrebis~<br />

CanarTi – svaneTTan, xolo mesxuri gadmocema –<br />

awyurTan;

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!