Untitled - Iverieli
Untitled - Iverieli Untitled - Iverieli
winadadeba `xolo kualad ganamtkicna wmidaman andria megrelni da afxazni da warvida skÂTed~ `axali qarTlis cxovrebis~ mxolod BP nusxebSi gxvdeba. aRniSnuli cnoba warmomavlobiT Zvelia da ukavSirdeba adreul literaturul tradicias wm. andrias skviTeTSi qadagebis Sesaxeb (`klarjuli mravalTavi~, `mcire svinaqsari~ da `didi svinaqsari~). ganxiluli magaliTebi ori TvalsazrisiTaa saintereso: erTi mxriv, isini warmoaCenen im samuSaos, romelic `mimoslvis~ qarTuli redaqciis avtors (interpolators) Cautarebia efTvime mTawmideliseul Targmanze, xolo, meore mxriv, gviCveneben, rom mociqulTa qadagebisadmi miZRvnili plasti `axal qarTlis cxovrebaSi~, ZiriTadad, `mimoslvis~ qarTul redaqcias emyareba, magram masSi gaTvaliswinebulia sxva istoriuli wyaroebis monacemebic. zemoTqmulidan gamomdinare, SeiZleba davaskvnaT, rom `mimoslvis~ teqsti ori sxvadasxva redaqciuli plastis saxiTaa warmodgenili `axal qarTlis cxovrebaSi~. aRniSnuli plastebidan ufro Zvelia `mimoslvis~ pirveli qarTuli redaqcia, romelic sruli saxiT xelnawer A-161-Si gvxvdeba, xolo fragmentulad – `axal qarTlis cxovrebaSi~. am redaqciis avtori Tanamedroveobis gadasaxedidan „kiTxulobs~ istoriul dokuments, iTvaliswinebs literaturul tradicias (leonti mrovelis `mefeTa cxovreba~, arsen beris `ninos cxovreba~) da efTvimeseul TargmanSi Seaqvs istoriul-geografiuli Sinaarsis glosebi nigalis, klarjeTis, artaan-kolas, somxiTis, taos, cxumisa da sosangeT-svaneT-sivneTis Sesaxeb. cxadad Cans, rom aRniSnuli redaqciis glosaTa umravlesoba wm. andrias misionerul mogzaurobebSi mesxeTis farTo planiT warmodgenas isaxavs miznad. am TvalsazrisiT niSandoblivia, rom Woroxis auzTan 69 (tao-klarjeTi-nigali) erTad glosebSi Setanilia mtkvris auzis qveynebi artaani da kola (rogorc cnobilia, `mimoslvis~ teqstSi mxolod mdinare Woroxia naxsenebi). es faqtebi ki imaze metyveleben, rom `mimoslvis~ pirveli qarTuli redaqciis Seqmnis adgili samcxe-saaTabagoa. `mimoslvis~ meore qarTuli redaqcia „axali qarTlis cxovrebis~ PTbB nusxebis Tanadroulia da Ziri- Tadad `mimoslvis~ pirvel qarTul redaqcias emyareba. masSi Setanilia calkeuli glosebi leonti mrovelis `mefeTa cxovrebidan~ (`gzani klarjeTisani~; `mun aResrula simon kananeli...~), mesxuri gadmocemidan (`romelsa didaWara ewodebis~) da adreuli literaturuli wyaroebidan (`skÂTed~). amgvarad, `mimoslvis~ pirveli qarTuli redaqciis avtors interpolaciebi efTvimes TargmanSi Seaqvs, meore qarTuli redaqciis avtors ki – `qarTlis cxovrebis~ CanarTebSi. dakvirveba cxadyofs, rom XVIII saukunis pirvel naxevarSi Seiqmna `mimoslvis~ mesame redaqciac, romelic `axali qarTlis cxovrebis~ e. w. `urbnul~ xelnawerSia (1719-1744 ww.) warmodgenili. am redaqciis CvenTvis saintereso monakveTi (qca I: 42-43 sq.) k. grigoliam ganixila, `axali qarTlis cxovrebis~ Teimuraziseul (T) nusxasTan Seadara da ramdenime specifikur niSanzec gaamaxvila yuradReba (grigolia 1954: 292-294). urbnuli redaqcia mniSvnelovnad gansxvavdeba `axali qarTlis cxovrebis~ sxva nusxebisagan, amitom masze calke SevCerdebiT: `urbnuli~ xelnweri (P) `(1) amisve aderkis mefobasa Sina movida aTormetTa 70 literaturuli wyaroebi `amisve aderkis mefobasa Sina movides aTormetTa
wmida mociqulTagani andria simon kananeliTurT, (2) pirvelad qarTlad da gananaTla qarTli da naTelsca da merme ukun-iqca (3) da ganvlo Worexi da (4) Sevida svaneTs da arwmuna qadageba mTavarsa mas dedakacsa, romeli mTavrobda mun. (5) dauteva simon kananeli (6) da kualad gardavlo mTa (7) da STavida ovseTad qalaqsa mas ovseTisasa bosforas (8) da uricxuni saswaulni aRasrulna da moaqcivna (9) da movida cxumadve da warvidnen afxazeTs 71 wmidaTa mociqulTaganni andria da sÂmon kananeli~ (leonti mroveli // qca I: 38). `Sevida queyanasa qarTlisasa, nigalas, klarjeTsa da artaankolas~ (qca I: 38 sq., 39); `esreT miiwivnes quyanasa qarTlisasa da merme warvles taos kerZi queyana da vidre mdinared Woroxadmde, yoveli igi soflebi mis kerZisa movles da daucadebelad qadagebdes saxelsa RvTisasa. da esreT qadagebiTa miiwivnes svaneTisa queyanasa. xolo mas queyanasa mTavrobda dReTa maT dedakaci vinme mTavari, romelsa hrwmena qadageba mociqulTa [`dauteva... simon kananeli~ – qca I: 43] da mataTa sxuaTa maT Tana mowafeTa daSTa maT kerZoTa. xolo didi andria simoniTurT Sevida queyanasa ovseTisasa, da miiwia qalaqad, romelsa ewodeboda fostafori, sada-igi didi saswauli qmnes da mravalni erni moaqcivnes da gananaTlnes, mier warvides da Sevides queyanasa afxazeTisasa da sevaste qalaqad mivides, (10) da mun arwmunes ufali Cueni iesu qriste. (11) xolo simon kananeli aResrula qalaqsa nikofsisasa, (12) romeli ars afxazeTsa da jiqeTs Sua. (13) sazRvarsa berZenTasa, (14) xolo kualad andria moaqcivna megrelni (15) da afxazni da warvida skÂTiad~. 72 romelsa aw ewodeba cxumi. da uqadages sityua RvTisa, da mravalTa Seiwynares (`mimoslvis~ qarTuli redaqcia // qca I: 42-43). `mun aResrula wmida sÂmon kananeli, qalaqsa nikofsisasa [Sdr.: `Soris afxazeTisa da jiqeTisa~ _ `mimoslvis~ qarTuli redaqcia // qca I: 43] sazRvarsa berZenTasa. xolo kualad andria moaqcivna megrelni~ (leonti mroveli // qca I: 38). `da afxazni da warvida skÂTed~ (`mimoslvis~ qarTuli redaqcia // qca I: 43). imTaviTve unda iTqvas, rom urbnuli redaqciis gansaxilveli nawili Zveli `qarTlis cxovrebisa~ da `mimoslvis~ pirveli qarTuli redaqciis Sesabamis monakveTebze damyarebuli perifrazia, radgan wm. andrias misionerul marSrutSi redaqtori asaxelebs svaneTsa da cxums. paralelur teqstSi kargad Cans, rom urbnuli redaqciis 1-li, me-11, me-13 da me-14 fragmentebi emyareba Zveli `qarTlis cxovrebis~ Sesabamis monakveTebs. me-2- 10, me-12 da me-15 fragmentebi – `mimoslvis~ pirvel qarTul redaqcias, romlis ramdenime monacemic cvlilebas ganicdis, gansakuTrebiT es Seexeba wm. andrias misioneruli mogzaurobebis geografias: 1. urbnul xelnawerSi damaxinjebulia geografiuli saxelebi: Worexi < Woroxi (3), bosfora < fostafori (7).
- Page 2 and 3: amaz xalvaSi andria pirvelwodebuli
- Page 4 and 5: Sesavali saqarTvelos eklesia samoci
- Page 6 and 7: gzis mkvlevi eqspedicia~ (xelmZRvan
- Page 8 and 9: kapadokieli, asieli da biTvinieli p
- Page 10 and 11: sinamdvileSi, `moqcevaÁ qarTlisaÁ
- Page 12 and 13: Semcvel uZveles xelnawerSi (A-1103,
- Page 14 and 15: doniisani vidre Tesalonikemde~ 43 .
- Page 16 and 17: ogorc davinaxeT, `giorgi mTawmideli
- Page 18 and 19: leonti mroveli sxva mxrivac cdilobs
- Page 20 and 21: (gv. 187). `...xolo neokesariiT gan
- Page 22 and 23: aramed cvlis pirvelwyaroSi naxseneb
- Page 24 and 25: qalaqad, gankurnebad sensa da yovel
- Page 26 and 27: ameTu arasada umrwemes gyo Sen qris
- Page 28 and 29: konkurenti cixisjvarel-jayelebi, ma
- Page 30 and 31: `mimoslvis~ qarTuli redaqciebi da `
- Page 32 and 33: da Sewirna uflisa wmidisa naTlis-Re
- Page 34 and 35: vidre mdinaredmde Woroxisa daucxrom
- Page 38 and 39: 2. wm. andrias misioneruli mogzauro
- Page 40 and 41: nis mesxuri gadmocemis arqetipze, a
- Page 42 and 43: Txroba manuelisa axali qarTlis cxov
- Page 44 and 45: man umalve moiwvia mociquli da sTxo
- Page 46 and 47: lis qurumebic araerTxel Seecilnen m
- Page 48 and 49: damowmebul epizodSi manuel ritori y
- Page 50 and 51: apolonisa da artemidas kerpebis Sem
- Page 52 and 53: zomebi miiRo aTabagis TviTnebobis a
- Page 54 and 55: des saswaulTa da esreT moiwines que
- Page 56 and 57: RvTismSoblisadmi wilxvdomiloba, wm.
- Page 58 and 59: amas e. gabiZaSvili aRniSnavs (Zegl
- Page 60 and 61: yvelaze niSandoblivi ki isaa, rom m
- Page 62 and 63: aRsaniSnavia, rom Zvel `qarTlis cxo
- Page 64 and 65: III. awyuruli matianis Semdgomi epi
- Page 66 and 67: 7) awyuris xatis qarTulma matianem
- Page 68 and 69: xolo odes warvidodes mociqulni TviT
- Page 70 and 71: viseburebebisa da siaxlis gamo, rom
- Page 72 and 73: samma mociqulma: andria pirvelwodeb
- Page 74 and 75: gverds uvlis mociqulis mesxeTSi qad
- Page 76 and 77: 49. TamaraSvili 1995: TamaraSvili m
- Page 78 and 79: Ramaz Khalvashi APOSTLE ST. ANDREW
- Page 80 and 81: abazgia - ix. afxazeTi `abos wameba
- Page 82 and 83: leonti mroveli 6, 17, 27_33, 40, 42
- Page 84: wm. andriasa da wm. petres mowodeba
winadadeba `xolo kualad ganamtkicna wmidaman andria<br />
megrelni da afxazni da warvida skÂTed~ `axali<br />
qarTlis cxovrebis~ mxolod BP nusxebSi gxvdeba.<br />
aRniSnuli cnoba warmomavlobiT Zvelia da ukavSirdeba<br />
adreul literaturul tradicias wm. andrias<br />
skviTeTSi qadagebis Sesaxeb (`klarjuli mravalTavi~,<br />
`mcire svinaqsari~ da `didi svinaqsari~).<br />
ganxiluli magaliTebi ori TvalsazrisiTaa saintereso:<br />
erTi mxriv, isini warmoaCenen im samuSaos,<br />
romelic `mimoslvis~ qarTuli redaqciis avtors<br />
(interpolators) Cautarebia efTvime mTawmideliseul<br />
Targmanze, xolo, meore mxriv, gviCveneben, rom mociqulTa<br />
qadagebisadmi miZRvnili plasti `axal qarTlis<br />
cxovrebaSi~, ZiriTadad, `mimoslvis~ qarTul redaqcias<br />
emyareba, magram masSi gaTvaliswinebulia sxva<br />
istoriuli wyaroebis monacemebic.<br />
zemoTqmulidan gamomdinare, SeiZleba davaskvnaT,<br />
rom `mimoslvis~ teqsti ori sxvadasxva redaqciuli<br />
plastis saxiTaa warmodgenili `axal qarTlis cxovrebaSi~.<br />
aRniSnuli plastebidan ufro Zvelia `mimoslvis~<br />
pirveli qarTuli redaqcia, romelic sruli<br />
saxiT xelnawer A-161-Si gvxvdeba, xolo fragmentulad<br />
– `axal qarTlis cxovrebaSi~. am redaqciis avtori<br />
Tanamedroveobis gadasaxedidan „kiTxulobs~ istoriul<br />
dokuments, iTvaliswinebs literaturul<br />
tradicias (leonti mrovelis `mefeTa cxovreba~, arsen<br />
beris `ninos cxovreba~) da efTvimeseul TargmanSi<br />
Seaqvs istoriul-geografiuli Sinaarsis glosebi nigalis,<br />
klarjeTis, artaan-kolas, somxiTis, taos, cxumisa<br />
da sosangeT-svaneT-sivneTis Sesaxeb.<br />
cxadad Cans, rom aRniSnuli redaqciis glosaTa<br />
umravlesoba wm. andrias misionerul mogzaurobebSi<br />
mesxeTis farTo planiT warmodgenas isaxavs miznad. am<br />
TvalsazrisiT niSandoblivia, rom Woroxis auzTan<br />
69<br />
(tao-klarjeTi-nigali) erTad glosebSi Setanilia<br />
mtkvris auzis qveynebi artaani da kola (rogorc cnobilia,<br />
`mimoslvis~ teqstSi mxolod mdinare Woroxia<br />
naxsenebi). es faqtebi ki imaze metyveleben, rom `mimoslvis~<br />
pirveli qarTuli redaqciis Seqmnis adgili<br />
samcxe-saaTabagoa.<br />
`mimoslvis~ meore qarTuli redaqcia „axali qarTlis<br />
cxovrebis~ PTbB nusxebis Tanadroulia da Ziri-<br />
Tadad `mimoslvis~ pirvel qarTul redaqcias emyareba.<br />
masSi Setanilia calkeuli glosebi leonti mrovelis<br />
`mefeTa cxovrebidan~ (`gzani klarjeTisani~; `mun aResrula<br />
simon kananeli...~), mesxuri gadmocemidan (`romelsa<br />
didaWara ewodebis~) da adreuli literaturuli<br />
wyaroebidan (`skÂTed~).<br />
amgvarad, `mimoslvis~ pirveli qarTuli redaqciis<br />
avtors interpolaciebi efTvimes TargmanSi Seaqvs,<br />
meore qarTuli redaqciis avtors ki – `qarTlis cxovrebis~<br />
CanarTebSi.<br />
dakvirveba cxadyofs, rom XVIII saukunis pirvel<br />
naxevarSi Seiqmna `mimoslvis~ mesame redaqciac, romelic<br />
`axali qarTlis cxovrebis~ e. w. `urbnul~ xelnawerSia<br />
(1719-1744 ww.) warmodgenili. am redaqciis<br />
CvenTvis saintereso monakveTi (qca I: 42-43 sq.) k. grigoliam<br />
ganixila, `axali qarTlis cxovrebis~ Teimuraziseul<br />
(T) nusxasTan Seadara da ramdenime specifikur<br />
niSanzec gaamaxvila yuradReba (grigolia 1954: 292-294).<br />
urbnuli redaqcia mniSvnelovnad gansxvavdeba `axali<br />
qarTlis cxovrebis~ sxva nusxebisagan, amitom<br />
masze calke SevCerdebiT:<br />
`urbnuli~ xelnweri (P)<br />
`(1) amisve aderkis mefobasa<br />
Sina movida aTormetTa<br />
70<br />
literaturuli wyaroebi<br />
`amisve aderkis mefobasa<br />
Sina movides aTormetTa