bullettino dell' istituto di diritto romano - World eBook Library

COLLARI DI SCHIAVI 19
Lo stesso Ulpiano in un altro passo si esprime molto confu-
samente, distinguendo e suddistinguendo :
« Solent, qui noverunt servos fugitivos alicubi celari, indi-
care eos dominis ubi celentur: quae res non facit eos fures.
solent etiam mercedem huius rei accipere et sic indicare, nec
videtur illicitum esse hoc quod datur. quare qui accepit, quia
oh causam accepit nec improbam causam, non timet condictio-
nem. quod si solutum quidem nihil est, sed pactio intercessit
ob indicium, hoc est ut, si indicasset adprehensusque esset
fugitivus, certum aliquid daretur, videamus, an possit agere. et
quidem conventio ista non est nuda, ut quis dicat ex pacto
actionem non oriri, sed habet in se negotium aliquod: ergo ci-
vilis actio oriri potest, id est praescriptis Acrbis. nisi si quis
et in hac specie de dolo actionem competere dicat, ubi dolus
aliquis arguatur ». L. 15, de praescr. verh., XIX, 5.
Pur tralasciando la ricerca, se questo testo sia o no inter-
polato — segni d'interpolazione potrebbero essere Vergo, Vactio
praescriptis verbis, V id est, il nisi — è certo che siamo allo stesso
punto di prima.
E non avanziamo per nulla con quest'altro passo dello stesso
Ulpiano :
« Si tibi indicium dedero, ut fugitivum meum indices vel
furem rerum mearum, non poterit repeti quod datum est : nec
(;nim turpiter accepisti ». (L. 4, § 4, de nmd. oìt fìirp. rtixs.,
XII, 5).
E Ulpiano continua a far le spese di (|U('sta r'ui rea con
un alt IO frammento:
« Si ;ij)ii(l te pccimiaiii deposuoriiii, ut (biros 'l'itio. si \'\\-
gitivum meum reduxisset, nec dederis, quia non reduxit: si
pecuniam mihi non reddas, melius est praescriptis verbis ai::oro:
non enim ambo pecuniam ego et fuìjitivarius deposuiiiiu>5 ui
quasi apud ^questrem sit deposi unii .