Park g[all-Familji u g[al kwalità ta' [ajja a[jar - MaltaRightNow.com

10 Illum il-:img[a
?ifri ppubblikati mill-Uffi//ju
Nazzjonali tal-Istatistika juru li
bejn l-2004 u l-2011 dawk li
jistg[u ja[dmu f’pajji]na
fl-etajiet ta’ bejn il-15 u l-64
sena ]diedu minn 58.7 fil-mija
g[al 61.6 fil-mija, jew kwa]i
b’[amsa fil-mija fuq dak li
kienu. Fl-istess perijodu r-rata
ta’ dawk ja[dmu ]diedet minn
IN-NAZZJON Il-:img[a, 22 ta’ :unju, 2012
54.5 fil-mija g[al 57.6 fil-mija.
Fi]-]ew; ka]i kkontribwew g[al
din i]-]ieda n-nisa, l-aktar dawk
fl-etajiet ta’ bejn il-25 u l-54
sena.
?ifri li jimluna bil-kura;;
Lawrence Gonzi sar Prim Ministru
ta’ Malta f’Marzu 2004. G[alhekk ilperijodu
2004-2011 jikkoin/idi ma]-
]mien kollu li ilu Prim Ministru ta’
pajji]na.
Is-su//essi ta’ pajji]na
Dak tal-2004-2011 kien perijodu
kkaratterizzat minn diversi kri]ijiet, laktar
dik fi]-]ieda bla ra]an fil-prezz
ta]-]ejt, dik finanzjarja tal-2009, u dik
pre]enti li qed tag[mel [erba mill-
Ewropa u mill-munita unika, l-ewro.
G[alhekk meta tqis is-su//essi li
kellu pajji]na fil-qasam tax-xog[ol u
fil-qasam edukattiv – anke kif
jirri]ultaw minn dawn i/-/ifri li
g[adhom kemm t[abbru – tifhem
kemm il-Prim Ministru ta’ pajji]na
g[andu jkun kburi b’dak li kiseb.
U kemm il-poplu Malti g[andu jkun
grat lejh g[al dak kollu li kiseb g[al
pajji]na.
Mi/-/ifri ppubblikat mill-Uffi//ju
Nazzjonali tal-Istatistika jo[ro; /ar li
tul dawn l-a[[ar tmien snin pajji]na
kellu su//ess kbir fix-xog[ol u fledukazzjoni.
• Fil-qasam tax-xog[ol ]died in-numru ta’ dawk
kapa/i ja[dmu u ta’ dawk ja[dmu, ]died in-numru
tan-nisa ja[dmu, ]diedu dawk f’xog[ol part-time.
• Fil-qasam tal-edukazzjoni ]died in-numru, u [afna,
ta’ dawk bejn it-30 u l-34 li kisbu livell terzjarju
edukattiv, l-aktar fejn jid[lu n-nisa.
Il-qasam tax-xog[ol
Il-qasam tax-xog[ol jibqa’ g[all-gvernijiet
immexxija mill-Partit Nazzjonalista l-fulkru ta’ kollox.
Kull attività fil-pajji] kienet u tibqa’ indirizzata
lejn il-[olqien tax-xog[ol, impjiegi produttivi,
b’valur mi]jud g[oli u li j[allu sodisfazzjon u qlig[
g[al min ikun qed jag[milhom.
Gvernijiet immexxija mill-PN dejjem kienu magni
tal-impjiegi. Fl-ag[ar ]minijiet tal-istorja ekonomika
ta’ pajji]na, ji;ifieri dawk tas-sittinijiet meta s-
Servizzi Ingli]i bdew i]armaw minn pajji]na u kien
hawn eluf ta’ nies bla xog[ol, Gvern Nazzjonalista
mmexxi minn :or; Borg Olivier wettaq pro;etti
kbar infrastrutturali u bena mix-xejn l-industrija u tturi]mu
biex bejn l-1964 – is-sena li fiha ksibna l-
Indipendenza – u :unju 1971, id-data tal-elezzjoni
li l-PN tilef, in[olqu 26,000 impjieg ;did.
Dan kien ri]ultat li [add ma kien jistennieh.
Ri]ultat li wassal biex il-Kummissjoni mmexxija
minn Lord Robens bl-iskop li to[loq l-impjiegi g[al
dawk li kienu qed jitilfuhom min[abba r-rundowns
mid-Dipartimenti tas-Servizzi Ingli]i, tirrapporta
f’Ottubru 1969 li l-problema ta’ pajji]na kienet se
tkun mhux iktar wa[da ta’ nuqqas ta’ xog[ol, i]da
ta’ nuqqas ta’ [addiema biex jimlew dawn il-postijiet
li kienu qed jin[olqu.
Ta[t il-gvernijiet Laburisti
X’;ara ta[t il-gvernijiet Laburisti ta’ bejn l-1971
u l-1987 [afna g[adhom jiftakru. Anke jekk mhux
kul[add.
Dawn kienu snin tal-akbar [erba fil-kamp taxxog[ol
u tal-kundizzjonijiet u d-drittijiet tal-
[addiema. L-impjiegi fis-settur privat, flok ]diedu,
naqsu. Fl-1971 in-numru ta’ impjiegi fis-settur pubbliku
kien ta’ madwar 21,000. Fl-1987 tela’ g[al
55,000.
Il-Gvern Laburista [oloq korpi tax-xog[ol
Il-Partit Nazzjonalista dejjem [adem biex ikun hawn aktar xog[ol f’pajji]na,
u din hi [idma b’risq il-familji u l-individwi
wie[ed wara l-ie[or, u ta[t dixxiplina militari. Filftit
xhur ta’ qabel l-elezzjoni tal-1987 qabbad aktar
minn 8,000 persuna mal-Gvern, korpi parastatali u
azjendi fejn il-Gvern kellu ma;;oranza ta’ ishma.
Anke fil-jiem immedjatament ta’ wara l-elezzjoni
tal-1987 kien hemm mill-kamp Laburista min kien
g[adu jqabbad il-[addiema mas-settur pubbliku!
Bl-elezzjoni tal-PN biex imexxi l-gvern ta’
pajji]na, bit-tmexxija ta’ Eddie Fenech Adami, ilqag[da
fil-kamp tax-xog[ol re;g[et [adet ]volta
po]ittiva. L-enfasi re;g[et marret l-ewwel u qabel
kollox fuq il-bini mill-;did tal-infrastruttura u
mbag[ad fuq is-settur privat fejn saret [idma biex
is-setturi tal-industrija u t-turi]mu jing[ataw spinta
u biex in[oloq mix-xejn settur terzjarju li kiber birre;istrazzjoni
ta’ vapuri ta[t il-bandiera Maltija;
yachting, bunkering, trasbord li bil-bini tal-Port
{ieles li kiber u espanda.
Settur ie[or li nbena mix-xejn, u li llum jikkontribwixxi
[afna g[all-;id nazzjonali, hu dak tasservizzi
finanzjarji.
Eddie Fenech Adami
Il-[olqien tal-impjiegi baqa’ fattur importanti
wara kull ]vilupp. Ta[t it-tmexxija ta’ Eddie
Fenech Adami pajji]na ra l-[olqien ta’ g[exieren
ta’ eluf ta’ impjiegi. It-tmexxija tal-pajji] g[addiet
minn Fenech Adami g[al Lawrence Gonzi, li kompla
fejn [alla ta’ qablu.
Minkejja l-kri]ijiet kollha li n[olqu f’dawn la[[ar
snin, ix-xog[ol f’pajji]na ma naqasx. Fla[[ar
erba’ snin biss in[olqu aktar minn 20,000
impjieg ;did. Meta pajji]i o[rajn qed jitilfu limpjiegi,
a[na qed in]iduhom.
Meta f’pajji]i o[rajn madwarna qed jikber ilqg[ad,
f’pajji]na qed jonqos. F’pajji]na qed tikber
ir-rata ta’ nies ja[dmu u alla[ares ma kienx hekk
g[ax kieku l-;id ma jitkattarx. G[aliex biex jitkattar
il-;id iridu ji]diedu l-impjiegi.
Ma]-]ieda fl-impjiegi hemm marbuta l-edukaz-
Il-qasam tax-xog[ol jibqa’
g[all-gvernijiet immexxija
mill-Partit Nazzjonalista
l-fulkru ta’ kollox
minn
Joe M. Zahra
joe.zahra@live.co.uk
zjoni. Li dwarha ktibt il-;img[a l-o[ra i]da li ma
tistax ma tirreferix g[aliha meta tikteb dwar limpjiegi.
Fl-istatistika ma[ru;a mill-Uffi//ju
Nazzjonali tal-Istatistika nsibu li n-numru ta’ persuni
bejn it-18 u l-24 sena li kellhom livell ta’
edukazzjoni sekondarja jew inqas, u li ma kinux fliskola
jew jit[arr;u, ni]el minn 42.3 fil-mija fl-
2004 g[al 33.5 fil-mija fl-2011.
Interessanti li fl-etajiet ta’ bejn it-30 u l-34 sena,
in-numru ta’ dawk li kisbu edukazzjoni terzjarja
]died minn 17.8 fil-mija ta’ dawk kollha f’dan ilkategorija
ta’ etajiet, g[al 21.2 fil-mija.
Jew b’19 fil-mija fuq dak li kien tmien snin
qabel. Interessanti wkoll li filwaqt li kien hemm
]ieda sew fost l-ir;iel kif ukoll fost in-nisa, i]-]ieda
fin-numru ta’ nisa li kisbu edukazzjoni terzjarja
kienet ferm ikbar. Dan tela’ minn 16.3 fil-mija fl-
2004 g[al 22.2 fil-mija fl-2011, jew b’aktar minn
36 fil-mija. Interessanti wkoll li n-numru ta’ nisa
ta’ bejn it-30 u l-34 sena li qed jie[du edukazzjoni
terzjarja qabe] lil dak tal-ir;iel bi 2.1 fil-mija.
Ir-relazzjonni bejn l-edukazzjoni u x-xog[ol hi
hemm. To[ro; /ara anke biss mill-fatt li ]-]ieda
fin-numru ta’ nisa f’edukazzjoni terzjarja hi riflessa
fi]-]ieda ta’ nisa ja[dmu. L-edukazzjoni hi in/entiv
g[ax-xog[ol.
Hi in/entiv biex il-pajji] jinfeta[ iktar g[al
oqsma ;odda ta’ xog[ol fl-industriji, fis-settur terzjarju,
fil-qasam tas-servizzi finanzjarji.
L-i]vilupp qawwi li sar fl-Università, fl-MCAST
u fl-Istitut g[all-Istudji Turisti/i hu /-/avetta ta’
aktar impjiegi u ta’ impjiegi b’valur mi]jud g[oli.
Din tibqa’ d-differenza bejn il-politika Laburista
u dik Nazzjonalista.
Il-Laburisti dejjem tqanq/u mal-edukazzjoni tant
li fi ]mienhom in-nefqa fuq l-edukazzjoni b[ala
persenta;; tan-nefqa globali tal-gvern naqset.
Il-PN fil-Gvern, mal-edukazzjoni qatt ma
xxa[[a[ u n-nefqa rduppjaha.
Il-Partit Laburista, g[aliex il-passat tieg[u hu
wie[ed m/ajpar, illum qed joffri kollox lil kul[add.
Il-Partit Nazzjonalista m’g[andux g[alfejn jag[mel
wieg[di. L-unika weg[da li jrid jag[mel hi li jkompli
fuq dak li wettaq.
G[ax dak li wettaq hu [afna u [alla ;id fost
kul[add u g[al kul[add. Hu l-garanzija ta’ kollox.