la legislazione suntuaria. secoli xiii-xvi. emilia-romagna - Direzione ...

150 Legislazione suntuaria
dum civium et incolarum civitatis, guardiae et comitatus predictae et ad salutem
animarum eorum statuimus, decernimus et firmamus.
I. Quod primo nulla sponsa, uxor vel filia cuiuscunque civis vel habitatoris in
civitate Bononie, guardia, comitatu vel districtu et cuiuscunque status vel condictionis
existat possit portare supra se aliquem drapum auro vel argento contextum
nec superius nec subtus pro fodera, nec aliquas alias vestes ornatus causa, nec aliqua
alia ornamenta nisi modo, forma et cum qualitatibus infrascriptis, videlicet.
II. Secundo quod sponsa, uxor vel filia militum possint habere et portare unam
vestem crimisini dumtaxat et aliam de quocunque veluto preterquam de cremesino,
unum auchum de cremesino vel de panno roxato. Item aliam vestem de panno roxato,
quarum due solum sint cum manicis apertis, videlicet illa de cremesino et alia
quam magis vellent, neque sint foderate de gibellinis vel armellinis. Caudam non
habeant in aliqua earum veste nisi duorum tertiorum brachii ad plus. Item habere
possint manicas de cremesino, unum guardacorium de panno sirici. De panno autem
lane cum manicis non apertis faciant quotquot volunt. Item unum çogliellum
in fronte et aliud in pectore, anulos sex et verghetas sex, unam filciam de corallis,
balcios de quocunque drapo volunt, dummodo non habeant perlas neque lapides
preciosos et quod omnino nullas perlas portent in capite, texuta de quacunque condictione
volunt preterquam de perlis.
III. Tertio quod sponsa, uxor vel filia doctorum possint habere et portare unam
vestem de veluto cremesino dumtaxat vel de alio veluto alterius coloris cum manicis
apertis non foderatis de armellinis nec gibellinis neque marturibus, aliam de panno
grane cum manicis apertis, dum tamen alique earum vestes non habeant caudam
ultra mensuram medii brachii, unum auchum de veluto non cremesino et unum
guardacorium siricum, manicas de veluto cremesino, unum çogliellum vel unam
collanam, anulos quatuor et verghetas quatuor, unam filciam de corallis decem unciarum,
balcios de quocunque drapo volunt preterquam de auro, dummodo non
habeant perlas, texuta de quocunque volunt exceptis perlis.
IIII. Nobilium qui a treginta annis citra vel non fecerunt aliquam artem manualem
vel si fecerunt et faciunt neque fecerunt neque faciunt nisi quatuor artes infrascriptas
immediate dicendas et infra hoc tempus treginta annorum habuerunt in
domo sua militem vel doctorem, item illorum qui sunt de societate notariorum,
campsorum, draperiorum et artis sirici dummodo draperii quidem et artis sirici
non faciant artem manibus propriis, campsores vero sint patroni et magistri. Omnes
autem omnium istarum quatuor artium homines sint cives origine propria, paterna
et avita vel saltem duabus ex eis. Horum omnium habentium istas condictiones
sponse, uxores et filie possint portare omnia que de uxoribus doctorum dicta
sunt, preterquam auchum siricum, nisi dictum auchum de cremesino vel alio drapo
habere velint loco dicte vestis de cremesino.
V. Omnium autem exceptorum in quatuor superioribus artibus ac beccariorum,
spetiariorum, lanarolorum, straçarolorum, merçariorum, bambasariorum et aurificum
sponse, uxores et filie possint habere unam dumtaxat vestem de veluto que
non sit coloris cremesini nec morelli cum manicis apertis foderatis de dossiis vel
panciis varri sine griso aut taffetato non cremesino cum uno tertio brachii de cau-