la legislazione suntuaria. secoli xiii-xvi. emilia-romagna - Direzione ...
la legislazione suntuaria. secoli xiii-xvi. emilia-romagna - Direzione ... la legislazione suntuaria. secoli xiii-xvi. emilia-romagna - Direzione ...
128 Legislazione suntuaria Georgius de Bonsignoribus mercatores, omnes cives Bononienses, statutarii et officiales ad statuta comunis Bononie revidenda, corrigenda et de novo etiam ut expediens eis videbitur compilanda legitime electi et deputati etiam auctoritate generalis consilii sexcentorum populi et comunis Bononie ut supra in generali titulo statutorum plenius continetur. Volentes immoderatis sumptibus, vestibus et ornamentis mulierum salubriter obviare, quos nec etiam interdum mariti valent supportare, desiderantesque quod res publica bonis et honestis moribus poleat et maxime Deo placentibus, statuerunt quod nulla mulier cuiuscumque conditionis et status existat possit alicuius ornatus causa portare vel super se habere aliquas zemmas seu aliquos lapides preciosos, perlas, nacharas, aurum vel argentum deauratum vel smaltatum vel non, nec aliquam coronetam, zugliellum, ghirlandam vel frascatam de auro vel de argento seu perlis, nisi ut infra continetur. Liceat tamen eis supra capud portare tres untias argenti aut auri filati quocumque modo velint et mixti et non mixti, cum sirico vel alia re non prohibita. Possint tamen portare tretias tam deauratas quam non deauratas modo consueto. Item non possint portare super se vel ornatus causa habere aurum vel argentum, salvo quam possint portare argentum tam deauratum quam non, vel smaltatum, in et super vestibus seu ornamentis usque ad pondus duodecim unciarum et non ultra, in hiis non computatis aliquibus cordellis deauratis vel non deauratis quas portare et super se ornatus causa habere possint usque ad pondus sex unciarum et non ultra et prout eis placuerit ut infra, ita tamen quod super aliqua veste veluti vel sirici alicuius maneriei de novo fienda habere et deferre non possint ultra duas uncias argenti deaurati vel non deaurati affixi dictis vestibus, sub pena ammissionis ipsius argenti prohibiti et decem librarum bononinorum. Item quod possint portare ultra predictas duodecim uncias et sex uncias in cordellis ut supra unam centuram vel tessutum seu cintolam de argento deaurato vel non deaurato, smaltato vel non smaltato, dum tamen pondus argenti, auri et smalti centure, tessuti vel cintole deferendum cum omnibus eidem sutis vel affixis non excedat quindecim uncias, nec eidem centure, tessuto vel cintole sint vel esse possint claudate vel chiavate aut affixe alique perle vel lapides preciosi, sub pena ammissionis centure, tessuti et cuiuscumque alterius cintole prohibite ut supra portari. Item non possint portare aliquod perfilum maioris latitudinis seu altitudinis pancie vari vel varotte ad aliquam vestem sub pena quinque librarum bononinorum, ita tamen quod ad aliquem gambanum vel saccum portare non possint aliquod perfilum pellis alicuius animalis silvestris. Item non possint portare in digitis ultra tres annulos quos portare possint cum zemmis, perlis et aliis lapidibus preciosis vel non, prout eis placuerit. Et si fuerit reperta portare in digitis ultra dictos tres annulos incidat penam librarum decem bononinorum pro quolibet alio annulo et ammissionis annuli ultra numerum predictum. Item non possint portare aliquam vestem de veluto affigurato vel cum pilo longo vel levato non polito quovismodo nec aliquam vestem de brochato de auro vel de argento aut de pano lane vel sirici contesto et misto auro vel argento, sub pena ammissionis vestis prohibite et librarum decem bononinorum. Nec possint portare gabanum seu sachum perfilatum ad collum latiori perfilo quam sit latitudo unius uncie,
Bologna 129 sub pena librarum quinque bononinorum. Manice autem cuiuscumque vestis non possint esse latiores in aliqua sua parte duobus brachiis mensurando circumcirca, et non possint esse longiores quam sit brachium cum manu mulieris vestem deferrentis. Manichas autem ad formam manteghelli portare possint, ita tamen quod talis manica in aliqua parte non sit latior vel longior quam de aliis manicis supra proxime dictum est, sub pena decem librarum bononinorum. Manice tamen vestium uxorum, nuruum et filiarum militum seu doctorum iuris civilis, canonici vel medicine esse possint latitudinis duorum brachiorum cum dimidio mensurando circumcirca ut supra. Item non possint portare seu vestitam habere aliquam vestem in aliqua sui parte recamatam nec aliquos bottones seu maspillos rechamatos nisi essent vestes veteres descriptas et bullatas ut infra dicetur. Nec etiam deferre ad collum, ad pectus vel ad brachia nec in aliqua parte persone aliquem zugliellum vel aliquam divisam vel collarium alicuius precii vel generis sub pena ammissionis talis rei prohibite portari ut supra et decem librarum bononinorum. Item non possint portare aliquas vestes foderatas de aliquibus pellibus, videlicet armelini, varii et dossibus varii, squiratullorum, varottarum et martirellorum vel alterius animalis silvestris in totum vel pro parte sute vel non sute ipsis vestibus de subtus vel de super sub pena ammissionis ipsius vestis et decem librarum bononinorum. Salvo quod liceat eis portare de pellibus dossorum varii, squiratullorum, varottarum et martirellorum non tamen armelini pro vistis manicarum vel perfilis seu filitis. Viste enim manicarum esse non possint ultra quam sint tres dossi varorum in longitudine sub pena librarum decem bononinorum 139 . Item non possint portare aliquos maneghettos sub manicis longiores quam sint brachia mulieris deferrentis sub pena librarum quinque bononinorum, qui tamen maneghetti non possint esse de pano auri vel argenti vel in quo aurum vel argentum sint contextum et mistum 140 . Item non possint portare manigottos ad aliquas suas vestes quovismodo latitudinis maioris mensure trium unciarum, foderatos vel non foderatos, sub pena librarum quinque bononinorum 141 . Item non possint portare gabanum vel vestem aliquam que sit circa pedes maioris latitudinis decem brachiorum, sub pena perditionis dicte vestis, nec etiam possint portare aliquas vestes novas factas ad turlos, scaglias, undas vel ad intaglios vel ad aliam formam seu figuram novam, quam ad formam et fogiam que hucusque fuerit comuniter, publice et palam facta et portata per civitatem Bononie per dominas huius civitatis seu magnam partem earum, sub pena decem librarum bononinorum et perditionis talis vestis. Nove autem vestes inteliguntur que facte fuerint post XXV presentis mensis ianuarii, nec etiam vestes veteres ex forma huius capituli prohibitas portare possint nisi descripte fuerint et bullate ut infra 142 . 139 Nel margine destro del paragrafo De foderibus. 140 Nel margine destro del paragrafo De manigittis. 141 Nel margine destro del paragrafo De manigottis. 142 Nel margine destro del paragrafo De latitudine vestium.
- Page 110 and 111: 78 Legislazione suntuaria De pena f
- Page 112 and 113: 80 Legislazione suntuaria dictum es
- Page 114 and 115: 82 Legislazione suntuaria 1352 Stat
- Page 116 and 117: 84 Legislazione suntuaria Quod ex p
- Page 118 and 119: 86 Legislazione suntuaria Petrus au
- Page 120 and 121: 88 Legislazione suntuaria nec aliqu
- Page 122 and 123: 90 Legislazione suntuaria (…) Die
- Page 124 and 125: 92 Legislazione suntuaria comunis B
- Page 126 and 127: 94 Legislazione suntuaria Die XIII
- Page 128 and 129: 96 Legislazione suntuaria Domina Bi
- Page 130 and 131: 98 Legislazione suntuaria formam st
- Page 132 and 133: 100 Legislazione suntuaria uxorem e
- Page 134 and 135: 102 Legislazione suntuaria 1376 Sta
- Page 136 and 137: 104 Legislazione suntuaria existent
- Page 138 and 139: 106 Legislazione suntuaria Quod nul
- Page 140 and 141: 108 Legislazione suntuaria dummodo
- Page 142 and 143: 110 Legislazione suntuaria in hoc s
- Page 144 and 145: 112 Legislazione suntuaria in capit
- Page 146 and 147: 114 Legislazione suntuaria sentium
- Page 148 and 149: 116 Legislazione suntuaria domino c
- Page 150 and 151: 118 Legislazione suntuaria della au
- Page 152 and 153: 120 Legislazione suntuaria quiarum
- Page 154 and 155: 122 Legislazione suntuaria tam secu
- Page 156 and 157: 124 Legislazione suntuaria forma pu
- Page 158 and 159: 126 Legislazione suntuaria tur reci
- Page 162 and 163: 130 Legislazione suntuaria Item non
- Page 164 and 165: 132 Legislazione suntuaria qua muli
- Page 166 and 167: 134 Legislazione suntuaria quis civ
- Page 168 and 169: 136 Legislazione suntuaria troytu e
- Page 170 and 171: 138 Legislazione suntuaria 10. Domi
- Page 172 and 173: 140 Legislazione suntuaria reas, ca
- Page 174 and 175: 142 Legislazione suntuaria 88. Domi
- Page 176 and 177: 144 Legislazione suntuaria 130. Ite
- Page 178 and 179: 146 Legislazione suntuaria 172. Dom
- Page 180 and 181: 148 Legislazione suntuaria 1453, ma
- Page 182 and 183: 150 Legislazione suntuaria dum civi
- Page 184 and 185: 152 Legislazione suntuaria etiam sa
- Page 186 and 187: 154 Legislazione suntuaria De vesti
- Page 188 and 189: 156 Legislazione suntuaria Item che
- Page 190 and 191: 158 Legislazione suntuaria quali la
- Page 192 and 193: 160 Legislazione suntuaria ornato d
- Page 194 and 195: 162 Legislazione suntuaria draginta
- Page 196 and 197: 164 Legislazione suntuaria 1508, ap
- Page 198 and 199: 166 Legislazione suntuaria dote o s
- Page 200 and 201: 168 Legislazione suntuaria vestimen
- Page 202 and 203: 170 Legislazione suntuaria ti se a
- Page 204 and 205: 172 Legislazione suntuaria ma a ven
- Page 206 and 207: 174 Legislazione suntuaria Capitolo
- Page 208 and 209: 176 Legislazione suntuaria duo orna
128 Legis<strong>la</strong>zione <strong>suntuaria</strong><br />
Georgius de Bonsignoribus mercatores, omnes cives Bononienses, statutarii et officiales<br />
ad statuta comunis Bononie revidenda, corrigenda et de novo etiam ut expediens<br />
eis videbitur compi<strong>la</strong>nda legitime electi et deputati etiam auctoritate generalis<br />
consilii sexcentorum populi et comunis Bononie ut supra in generali titulo statutorum<br />
plenius continetur.<br />
Volentes immoderatis sumptibus, vestibus et ornamentis mulierum salubriter<br />
obviare, quos nec etiam interdum mariti valent supportare, desiderantesque quod<br />
res publica bonis et honestis moribus poleat et maxime Deo p<strong>la</strong>centibus, statuerunt<br />
quod nul<strong>la</strong> mulier cuiuscumque conditionis et status existat possit alicuius ornatus<br />
causa portare vel super se habere aliquas zemmas seu aliquos <strong>la</strong>pides preciosos, per<strong>la</strong>s,<br />
nacharas, aurum vel argentum deauratum vel smaltatum vel non, nec aliquam<br />
coronetam, zugliellum, ghir<strong>la</strong>ndam vel frascatam de auro vel de argento seu perlis,<br />
nisi ut infra continetur. Liceat tamen eis supra capud portare tres untias argenti aut<br />
auri fi<strong>la</strong>ti quocumque modo velint et mixti et non mixti, cum sirico vel alia re non<br />
prohibita. Possint tamen portare tretias tam deauratas quam non deauratas modo<br />
consueto.<br />
Item non possint portare super se vel ornatus causa habere aurum vel argentum,<br />
salvo quam possint portare argentum tam deauratum quam non, vel smaltatum, in<br />
et super vestibus seu ornamentis usque ad pondus duodecim unciarum et non ultra,<br />
in hiis non computatis aliquibus cordellis deauratis vel non deauratis quas portare<br />
et super se ornatus causa habere possint usque ad pondus sex unciarum et non<br />
ultra et prout eis p<strong>la</strong>cuerit ut infra, ita tamen quod super aliqua veste veluti vel sirici<br />
alicuius maneriei de novo fienda habere et deferre non possint ultra duas uncias<br />
argenti deaurati vel non deaurati affixi dictis vestibus, sub pena ammissionis ipsius<br />
argenti prohibiti et decem librarum bononinorum.<br />
Item quod possint portare ultra predictas duodecim uncias et sex uncias in cordellis<br />
ut supra unam centuram vel tessutum seu cinto<strong>la</strong>m de argento deaurato vel<br />
non deaurato, smaltato vel non smaltato, dum tamen pondus argenti, auri et smalti<br />
centure, tessuti vel cintole deferendum cum omnibus eidem sutis vel affixis non excedat<br />
quindecim uncias, nec eidem centure, tessuto vel cintole sint vel esse possint<br />
c<strong>la</strong>udate vel chiavate aut affixe alique perle vel <strong>la</strong>pides preciosi, sub pena ammissionis<br />
centure, tessuti et cuiuscumque alterius cintole prohibite ut supra portari.<br />
Item non possint portare aliquod perfilum maioris <strong>la</strong>titudinis seu altitudinis<br />
pancie vari vel varotte ad aliquam vestem sub pena quinque librarum bononinorum,<br />
ita tamen quod ad aliquem gambanum vel saccum portare non possint aliquod<br />
perfilum pellis alicuius animalis silvestris.<br />
Item non possint portare in digitis ultra tres annulos quos portare possint cum<br />
zemmis, perlis et aliis <strong>la</strong>pidibus preciosis vel non, prout eis p<strong>la</strong>cuerit. Et si fuerit reperta<br />
portare in digitis ultra dictos tres annulos incidat penam librarum decem bononinorum<br />
pro quolibet alio annulo et ammissionis annuli ultra numerum predictum.<br />
Item non possint portare aliquam vestem de veluto affigurato vel cum pilo longo<br />
vel levato non polito quovismodo nec aliquam vestem de brochato de auro vel de argento<br />
aut de pano <strong>la</strong>ne vel sirici contesto et misto auro vel argento, sub pena ammissionis<br />
vestis prohibite et librarum decem bononinorum. Nec possint portare gabanum<br />
seu sachum perfi<strong>la</strong>tum ad collum <strong>la</strong>tiori perfilo quam sit <strong>la</strong>titudo unius uncie,