la legislazione suntuaria. secoli xiii-xvi. emilia-romagna - Direzione ...
la legislazione suntuaria. secoli xiii-xvi. emilia-romagna - Direzione ... la legislazione suntuaria. secoli xiii-xvi. emilia-romagna - Direzione ...
122 Legislazione suntuaria tam secundum quod portare debent ex forma statuorum et arestare non possint quovis modo, ratione vel causa aliquam mulierem vel cum eis loqui, set cauto et honesto modo investigare nomen et prenomen ipsius mulieris demum eius offitium exercere possit in puniendo et condennando secundum formam presentis statuti. Qui offitialis deputandus habeat de qualibet inventione quam fecerit terciam partem condennationis fiende si exacta fuerit condennatio tempore eius offitii, quam terciam partem depositarius disco Ursii deputatus debeat servare et conservare usquequo finitum sit offitium, quo finito et finito sindicatu eius de condennatione in qua nullus denuntiator fuerit depositarius ad dischum Ursii predictus ad petitionem ipsius offitialis compellatur per sindicos realiter et personaliter de facto ad solvendum dictam terciam partem dicto offitiali, de qua parte potestas vel capitaneus nichil possint habere directo vel obliqum. Cui notario potestas sceu capitaneus teneatur ultra predictam terciam partem dare debitum et concedens salarium arbitrio sindicorum ad quod solvendum compellatur tempore sindicatus non obstante aliqua promissione vel pacto inter eos habito. 1398, luglio 18 Provvisioni De ornamentis I. In Christi nomine, amen. Anno nativitatis eiusdem millesimo trecentesimo nonagesimo octavo, inditione sesta, die decimo octavo mensis iulii, tempore pontificatus domini Bonifacii divina providentia pape noni. Volentes inmoderatis sumptibus vestibus et ornamentis mulierum salubriter obviare, quos nec etiam mariti interdum valent suportare, desiderantesque quod res publica bonis et honestis moribus poleat et maxime Deo placentibus, statuerunt quod nulla mulier cuiuscumque condicionis et status existat possit alicuius ornatus causa portare vel super se habere aliquas gemas sceu aliquos lapides preciosos, perlas, nacaras, aurum vel argentum deauratum vel smaltatum vel non, nec aliquam coronetam, zoglielum, ghirandam vel frascatam de auro vel argento sceu perlis nixi ut infra continetur. Liceat tamen eis supra capud portare unam unciam cum dimidia argenti aut auri filati quocumque modo vellint et nusto et non nusto, cum siricho vel alia re non prohibita. Liceat autem dominabus etatis quadraginta annorum et ultra portare trecias tam deauratas quam non deauratas modo consueto. II. Item non possint portare et super se ornatus causa habere aureum vel argentum, salvo quod possint portare argentum tam deauratum quam non vel smaltatum in et super ornamentis usque ad pondus duodecim untiarum et non ultra, in hiis vero computatis aliquibus cordellis deauratis vel non deauratis, quas portare et super se ornatus causa habere possunt usque ad pondus sex untiarum et non ultra et prout eis placuerit ut infra. III. Item quod possint portare ultra predictas duodecim untias et sex untias in cordellis unam centuram vel tesutum de argento deaurato vel non deaurato, smal-
Bologna 123 tato vel non smaltato, dum tamen pondus argenti et auri smaltati ipsarum centure et tesuti defferendum tesuto et omnibus eidem sutis vel afixis computatis non excedat pondus decem untiarum, nec eidem sint claudate vel cavate aut afixe alique perle vel lapides preciosi. IIII. Item non possint portare aliquod perfilum maioris latitudinis sceu altitudinis pancie in gabano vel sacho observetur capitulum in et super hoc descriptum. V. Item non possint portare in digitis ultra tres anulos, quos portare possint cum gemis, perlis et aliis lapidibus preciosis vel non. VI. Item non possint portare aliquas vestes de veluto afigurato vel cum pilo lungo quovis modo sceu brochato de auro vel argento aut de aliquo panno de lana vel de siricho vel nusto cuntesto de auro vel argento vel qui habeat saldam, nec aliquas vestes ad torlos, undas, mandolas, saglias, gradas, schaiones et similes nixi ut infra describitur, nec portare gabanum sceu sachum perfilatum ad collum vel ad pedes latiori perfilo quam sit latitudo unius uncie, manice autem cuiuscumque vestis non possint esse latiores uno brachio et tercio mensurando circhum circha, et non possint esse longiores quam sit brachium cum manu mulieris vestem deferentis, salvo quam ad pannos veteres et iam factos dum tamen sint bolati. VII. Item non possint portare sceu vestitam habere aliquam vestem in aliqua sui parte rechamatam, nel aliquos botones sceu maspilos rechamatos, nixi essent vestes veteres ut infra dicetur et bulatas ut supra, nec etiam deffere ad collum vel ad petus nec ad brachia aliquem zoglielum nec aliquam divixiam vel collarinum alicuius precii. VIII. Item non possint portare aliquas vestes foderatas de aliquibus pellibus, videlicet armelini, varii et dosubus varii, squiralatorum, varotarum et martirelorum in totum vel pro parte sute vel non sute ipsis vestibus de suptus vel de super nec alterius generis foderationis eiusdem vel maioris valoris, salvo quod liceat eis portare de dictis pellibus, excepto et armelino pro vistis manicharum vel perfilis sceu filitis, predicta autem huius capituli non se extendant ad mulieres et dominas cuiuscumque conditionis etatis quadraginta annorum et abinde supra, de qua etate stetur sacramento ipsarum, nec ad uxores vel filias non nuptas militum vel doctorum iuris civilis vel canonici, medicine sceu phisice. VIIII. Item non possint portare manigotos ad aliquas suas vestes quovis modo latitudinis maioris mensure trium untiarum ad mensuram comunis Bononie foderatas vel non foderatas. Item quod possint portare vestes iam factas tempore proclamationis facte, non obstante quod sint prohibite ex forma presentium capitulorum, dum tamen manice que essent latiores vel longiores quam supra reducantur atque bulentur ad formam permissam de qua supra continetur, et dum tamen in eis non sint perle vel aliquod argentum ultra pondus argenti supra permissum, non computatis in hiis recamaturis vel cordellis, que vestes ut supra facte portari possint usque ad octo annos solum a die proclamationis facte et fiende de predictis pro parte domini potestatis Bononie et capitanei, ita tamen quod ipse vestes veteres que ut supra permisse sunt portari dentur et porigantur in scriptis coram domino potestate et capitaneo vel alio eorum officiali deputando infra terminum cride et bulentur et bulate reperiantur bulla ordinata per magnificos dominos nostros antianos, de quibus vestibus porigendis fieri debeat unus liber in
- Page 104 and 105: 72 Legislazione suntuaria dominum N
- Page 106 and 107: 74 Legislazione suntuaria In reform
- Page 108 and 109: 76 Legislazione suntuaria quam fuer
- Page 110 and 111: 78 Legislazione suntuaria De pena f
- Page 112 and 113: 80 Legislazione suntuaria dictum es
- Page 114 and 115: 82 Legislazione suntuaria 1352 Stat
- Page 116 and 117: 84 Legislazione suntuaria Quod ex p
- Page 118 and 119: 86 Legislazione suntuaria Petrus au
- Page 120 and 121: 88 Legislazione suntuaria nec aliqu
- Page 122 and 123: 90 Legislazione suntuaria (…) Die
- Page 124 and 125: 92 Legislazione suntuaria comunis B
- Page 126 and 127: 94 Legislazione suntuaria Die XIII
- Page 128 and 129: 96 Legislazione suntuaria Domina Bi
- Page 130 and 131: 98 Legislazione suntuaria formam st
- Page 132 and 133: 100 Legislazione suntuaria uxorem e
- Page 134 and 135: 102 Legislazione suntuaria 1376 Sta
- Page 136 and 137: 104 Legislazione suntuaria existent
- Page 138 and 139: 106 Legislazione suntuaria Quod nul
- Page 140 and 141: 108 Legislazione suntuaria dummodo
- Page 142 and 143: 110 Legislazione suntuaria in hoc s
- Page 144 and 145: 112 Legislazione suntuaria in capit
- Page 146 and 147: 114 Legislazione suntuaria sentium
- Page 148 and 149: 116 Legislazione suntuaria domino c
- Page 150 and 151: 118 Legislazione suntuaria della au
- Page 152 and 153: 120 Legislazione suntuaria quiarum
- Page 156 and 157: 124 Legislazione suntuaria forma pu
- Page 158 and 159: 126 Legislazione suntuaria tur reci
- Page 160 and 161: 128 Legislazione suntuaria Georgius
- Page 162 and 163: 130 Legislazione suntuaria Item non
- Page 164 and 165: 132 Legislazione suntuaria qua muli
- Page 166 and 167: 134 Legislazione suntuaria quis civ
- Page 168 and 169: 136 Legislazione suntuaria troytu e
- Page 170 and 171: 138 Legislazione suntuaria 10. Domi
- Page 172 and 173: 140 Legislazione suntuaria reas, ca
- Page 174 and 175: 142 Legislazione suntuaria 88. Domi
- Page 176 and 177: 144 Legislazione suntuaria 130. Ite
- Page 178 and 179: 146 Legislazione suntuaria 172. Dom
- Page 180 and 181: 148 Legislazione suntuaria 1453, ma
- Page 182 and 183: 150 Legislazione suntuaria dum civi
- Page 184 and 185: 152 Legislazione suntuaria etiam sa
- Page 186 and 187: 154 Legislazione suntuaria De vesti
- Page 188 and 189: 156 Legislazione suntuaria Item che
- Page 190 and 191: 158 Legislazione suntuaria quali la
- Page 192 and 193: 160 Legislazione suntuaria ornato d
- Page 194 and 195: 162 Legislazione suntuaria draginta
- Page 196 and 197: 164 Legislazione suntuaria 1508, ap
- Page 198 and 199: 166 Legislazione suntuaria dote o s
- Page 200 and 201: 168 Legislazione suntuaria vestimen
- Page 202 and 203: 170 Legislazione suntuaria ti se a
122 Legis<strong>la</strong>zione <strong>suntuaria</strong><br />
tam secundum quod portare debent ex forma statuorum et arestare non possint<br />
quovis modo, ratione vel causa aliquam mulierem vel cum eis loqui, set cauto et<br />
honesto modo investigare nomen et prenomen ipsius mulieris demum eius offitium<br />
exercere possit in puniendo et condennando secundum formam presentis statuti.<br />
Qui offitialis deputandus habeat de qualibet inventione quam fecerit terciam<br />
partem condennationis fiende si exacta fuerit condennatio tempore eius offitii,<br />
quam terciam partem depositarius disco Ursii deputatus debeat servare et conservare<br />
usquequo finitum sit offitium, quo finito et finito sindicatu eius de condennatione<br />
in qua nullus denuntiator fuerit depositarius ad dischum Ursii predictus ad<br />
petitionem ipsius offitialis compel<strong>la</strong>tur per sindicos realiter et personaliter de facto<br />
ad solvendum dictam terciam partem dicto offitiali, de qua parte potestas vel capitaneus<br />
nichil possint habere directo vel obliqum. Cui notario potestas sceu capitaneus<br />
teneatur ultra predictam terciam partem dare debitum et concedens sa<strong>la</strong>rium<br />
arbitrio sindicorum ad quod solvendum compel<strong>la</strong>tur tempore sindicatus non obstante<br />
aliqua promissione vel pacto inter eos habito.<br />
1398, luglio 18<br />
Provvisioni<br />
De ornamentis<br />
I. In Christi nomine, amen. Anno nativitatis eiusdem millesimo trecentesimo<br />
nonagesimo octavo, inditione sesta, die decimo octavo mensis iulii, tempore pontificatus<br />
domini Bonifacii divina providentia pape noni. Volentes inmoderatis sumptibus<br />
vestibus et ornamentis mulierum salubriter obviare, quos nec etiam mariti interdum<br />
valent suportare, desiderantesque quod res publica bonis et honestis moribus<br />
poleat et maxime Deo p<strong>la</strong>centibus, statuerunt quod nul<strong>la</strong> mulier cuiuscumque<br />
condicionis et status existat possit alicuius ornatus causa portare vel super se habere<br />
aliquas gemas sceu aliquos <strong>la</strong>pides preciosos, per<strong>la</strong>s, nacaras, aurum vel argentum<br />
deauratum vel smaltatum vel non, nec aliquam coronetam, zoglielum, ghirandam<br />
vel frascatam de auro vel argento sceu perlis nixi ut infra continetur. Liceat tamen<br />
eis supra capud portare unam unciam cum dimidia argenti aut auri fi<strong>la</strong>ti quocumque<br />
modo vellint et nusto et non nusto, cum siricho vel alia re non prohibita. Liceat<br />
autem dominabus etatis quadraginta annorum et ultra portare trecias tam<br />
deauratas quam non deauratas modo consueto.<br />
II. Item non possint portare et super se ornatus causa habere aureum vel argentum,<br />
salvo quod possint portare argentum tam deauratum quam non vel smaltatum<br />
in et super ornamentis usque ad pondus duodecim untiarum et non ultra, in<br />
hiis vero computatis aliquibus cordellis deauratis vel non deauratis, quas portare et<br />
super se ornatus causa habere possunt usque ad pondus sex untiarum et non ultra<br />
et prout eis p<strong>la</strong>cuerit ut infra.<br />
III. Item quod possint portare ultra predictas duodecim untias et sex untias in<br />
cordellis unam centuram vel tesutum de argento deaurato vel non deaurato, smal-