Elementi biologici: macrobenthos (Simone Magi) - Arpat
Elementi biologici: macrobenthos (Simone Magi) - Arpat
Elementi biologici: macrobenthos (Simone Magi) - Arpat
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Proposte per l’ecosistema di<br />
Bilancino<br />
(PRAA 2007/10)<br />
<strong>Elementi</strong> <strong>biologici</strong>:<br />
Macrobenthos<br />
Studio preliminare<br />
Settembre 2008 – Marzo 2009<br />
Dott. <strong>Simone</strong> <strong>Magi</strong> - Dipartimento<br />
Provinciale Firenze
Macrobenthos lacustre<br />
L’insieme degli organismi che<br />
durante parte o tutto il ciclo vitale<br />
vive sul fondo di un lago,<br />
all’interno dei primi centimetri di<br />
sedimento oppure strisciando o<br />
deambulando su di esso<br />
Dott. <strong>Simone</strong> <strong>Magi</strong> - Dipartimento<br />
Provinciale Firenze
Laghi:<br />
Caratterizzazione della<br />
comunità macrobentonica<br />
lacustre<br />
•Direttiva Quadro 2000/60/CE<br />
• D. Lgs. 152/06<br />
Invasi artificiali:<br />
• P.R.A.A.<br />
Dott. <strong>Simone</strong> <strong>Magi</strong> - Dipartimento<br />
Provinciale Firenze
Caratterizzazione della<br />
comunità macrobentonica<br />
lacustre<br />
MATTM – APAT<br />
2007<br />
Protocollo di campionamento e analisi<br />
macroinvertebrati negli ambienti<br />
lacustri<br />
Dott. <strong>Simone</strong> <strong>Magi</strong> - Dipartimento<br />
Provinciale Firenze
Articolazione del campionamento<br />
Due campionamenti annuali:<br />
•Periodo di massimo rimescolamento<br />
•Periodo di massima stratificazione<br />
Stazioni di campionamento:<br />
Tre transetti:<br />
•Zona Litorale<br />
•Zona Sublitorale<br />
•Zona Profonda<br />
Dott. <strong>Simone</strong> <strong>Magi</strong> - Dipartimento<br />
Provinciale Firenze
Dott. <strong>Simone</strong> <strong>Magi</strong> - Dipartimento<br />
Provinciale Firenze
Draga di Van Venn<br />
Dott. <strong>Simone</strong> <strong>Magi</strong> - Dipartimento<br />
Provinciale Firenze<br />
“Sorting” degli organismi<br />
macrobentonici dal sedimento
Dott. <strong>Simone</strong> <strong>Magi</strong> - Dipartimento<br />
Provinciale Firenze
Fonte illustrazione: Manuale per il Riconoscimento dei Macroinvertebrati delle Acque<br />
Dolci Italiane Vol.I – Prov. Autonoma<br />
Dott. <strong>Simone</strong><br />
di<br />
<strong>Magi</strong><br />
Trento<br />
- Dipartimento<br />
– S. Campaioli P.F. Ghetti A. Minelli<br />
Provinciale<br />
S. Ruffo<br />
Firenze
Fonte illustrazione: Manuale per il Riconoscimento dei Macroinvertebrati delle Acque<br />
Dolci Italiane Vol.I – Prov. Autonoma<br />
Dott. <strong>Simone</strong><br />
di<br />
<strong>Magi</strong><br />
Trento<br />
- Dipartimento<br />
– S. Campaioli P.F. Ghetti A. Minelli<br />
Provinciale<br />
S. Ruffo<br />
Firenze
Risultati<br />
Analisi qualitativa di <strong>macrobenthos</strong> prelevato con retino immanicato<br />
Settembre 2008<br />
Le comunità rinvenute sono costituite dai seguenti organismi con le seguenti<br />
abbondanze stimate:<br />
Stazione di riva corrispondente al transetto 3 (BAL467)<br />
•Baetis, Caenis ed Ephemera (Insetti Efemerotteri) - presenti<br />
•Chironomidae (Insetti Ditteri) - presenti<br />
•Corixidae (Insetti Eterotteri) - presenti<br />
•Gammaridae (Crostacei) - abbondante<br />
•Dreissena (Molluschi Bivalvi) - presente<br />
•Tubificidae (Oligocheti) – presenti<br />
Stazione di riva corrispondente al transetto 2 (BAL464)<br />
•Baetis, Caenis ed Ephemera (Insetti Efemerotteri) – Caenis - abbondante,<br />
Baetis ed Ephemera - presenti.<br />
•Elmidae (Insetti Coleotteri) -presenti<br />
•Chironomidae (Insetti Ditteri) - presenti<br />
•Corixidae (Insetti Eterotteri) - abbondanti<br />
•Gammaridae (Crostacei) - presenti<br />
•Dreissena (Molluschi Bivalvi) - abbondante<br />
•Tubificidae e Lumbriculidae (Oligocheti) - presenti<br />
Dott. <strong>Simone</strong> <strong>Magi</strong> - Dipartimento<br />
Provinciale Firenze
Tab 7.4<br />
Stazione di<br />
prelievo Ordine<br />
MAB T1/L<br />
MAB T1/S<br />
MAB T2/L Ditteri<br />
MAB T2/S Ditteri<br />
MAB T3/L Ditteri<br />
Macrozoobenthos sett. 2008<br />
Famiglia<br />
Sottofamiglia<br />
Dott. <strong>Simone</strong> <strong>Magi</strong> - Dipartimento<br />
Provinciale Firenze<br />
Genere / Specie<br />
N°<br />
organismi<br />
Oligocheti Tubificidae<br />
Limnodrilus<br />
hoffmeinsteri<br />
1<br />
Oligocheti Tubificidae Tubifex tubifex 2<br />
Ditteri<br />
Chironomidae<br />
Chironominae<br />
Chironomus riparius 2<br />
Oligocheti Tubificidae Tubifex tubifex 3<br />
Chironomidae<br />
Tanypodinae<br />
Chironomidae<br />
Chironominae<br />
Chironomidae<br />
Chironominae<br />
Procladius sp. 7<br />
Chironomus riparius 2<br />
Chironomus riparius 3<br />
Nelle stazioni denominate MAB/T3/S e MAB/T1-T2-T3-/P non sono stati reperiti organismi<br />
macrobentonici.
Stazione di<br />
prelievo Ordine<br />
MAB T1/L<br />
MAB T1/S<br />
Macrozoobenthos marzo 2009<br />
Famiglia<br />
Sottofamiglia<br />
Dott. <strong>Simone</strong> <strong>Magi</strong> - Dipartimento<br />
Provinciale Firenze<br />
Genere / Specie<br />
N°<br />
organismi<br />
Ditteri<br />
Chironomidae<br />
Chironominae<br />
Chironomus riparius 4<br />
Ditteri<br />
Chironomidae<br />
Chironominae<br />
Apedilum sp. 6<br />
Ditteri<br />
Chironomidae<br />
Prodiamesinae<br />
Prodiamesia olivacea 2<br />
Ditteri<br />
Chironomidae<br />
Chironominae<br />
Polypedilum flavum 1<br />
Ditteri<br />
Chironomidae<br />
Chironominae<br />
Cryptochironomus sp. 1<br />
Ditteri<br />
Chironomidae<br />
Chironominae<br />
Paracladopelma<br />
undinae<br />
2<br />
Ditteri<br />
Chironomidae<br />
Chironominae<br />
Paratendipes<br />
albimanus<br />
4<br />
Oligocheti Tubificidae<br />
Limnodrilus<br />
hoffmeinsteri<br />
43<br />
Oligocheti Tubificidae Tubifex tubifex 36<br />
Ditteri<br />
Chironomidae<br />
Chironominae<br />
Chironomus riparius 10<br />
Oligocheti Tubificidae<br />
Limnodrilus<br />
hoffmeinsteri<br />
3<br />
Oligocheti Tubificidae Tubifex tubifex 35
Stazione di<br />
prelievo Ordine<br />
MAB T2/L<br />
MAB T2/S<br />
Macrozoobenthos marzo 2009<br />
Famiglia<br />
Sottofamiglia<br />
Dott. <strong>Simone</strong> <strong>Magi</strong> - Dipartimento<br />
Provinciale Firenze<br />
Genere / Specie<br />
N°<br />
organismi<br />
Ditteri<br />
Chironomidae<br />
Tanypodinae<br />
Procladius sp. 34<br />
Ditteri<br />
Chironomidae<br />
Chironominae<br />
Chironomus riparius 23<br />
Ditteri<br />
Chironomidae<br />
Chironominae<br />
Paracladopelma<br />
undinae<br />
4<br />
Oligocheti Tubificidae Tubifex tubifex 12<br />
Ditteri<br />
Chironomidae<br />
Chironominae<br />
Chironomus riparius 15<br />
Ditteri<br />
Chironomidae<br />
Chironominae<br />
Saetheria irta 20<br />
Oligocheti Tubificidae Tubifex tubifex 10
Stazione di<br />
prelievo Ordine<br />
MAB T3/L<br />
MAB T3/S<br />
Macrozoobenthos marzo 2009<br />
Famiglia<br />
Sottofamiglia<br />
Dott. <strong>Simone</strong> <strong>Magi</strong> - Dipartimento<br />
Provinciale Firenze<br />
Genere / Specie<br />
N°<br />
organismi<br />
Ditteri<br />
Chironomidae<br />
Chironominae<br />
Chironomus riparius 5<br />
Ditteri<br />
Chironomidae<br />
Tanypodinae<br />
Procladius sp. 2<br />
Ditteri<br />
Chironomidae<br />
Prodiamesinae<br />
Prodiamesia olivacea 1<br />
Oligocheti Tubificidae<br />
Limnodrilus<br />
hoffmeinsteri<br />
26<br />
Oligocheti Tubificidae Tubifex tubifex 32<br />
Ditteri<br />
Chironomidae<br />
Chironominae<br />
Saetheria irta 7<br />
Oligocheti Tubificidae<br />
Limnodrilus<br />
hoffmeinsteri<br />
16<br />
Oligocheti Tubificidae Tubifex tubifex 54
Stazione di<br />
prelievo Ordine<br />
MAB T1/T2/T3<br />
P<br />
Macrozoobenthos marzo 2009<br />
Famiglia<br />
Sottofamiglia<br />
Dott. <strong>Simone</strong> <strong>Magi</strong> - Dipartimento<br />
Provinciale Firenze<br />
Genere / Specie<br />
N°<br />
organismi<br />
Ditteri<br />
Chironomidae<br />
Tanypodinae<br />
Procladius sp. 3<br />
Ditteri Chaoboridae Chaoborus sp. 4<br />
Oligocheti Tubificidae<br />
Limnodrilus<br />
hoffmeinsteri<br />
63<br />
Oligocheti Tubificidae Tubifex tubifex 58
Organismi ritrovati<br />
100<br />
80<br />
60<br />
40<br />
20<br />
0<br />
MAB/T1/L<br />
MAB/T2/L<br />
Invaso di Bilancino- Macrobenthos<br />
MAB/T3/L<br />
MAB/T1/S<br />
MAB/T2/S<br />
MAB/T3/S<br />
MAB/T1-2-3/P<br />
Chaoboridae Chaoborus (n°)<br />
Dott. <strong>Simone</strong> <strong>Magi</strong> - Dipartimento<br />
Provinciale Firenze<br />
Oligocheti Tubificidae (n°)<br />
Chironomidae Prodiamesinae (n°)<br />
Chironomidae Chironominae (n°)<br />
Chironomidae Tanypodinae (n°)
Stazioni S N<br />
Indice di<br />
Shannon<br />
MAB T1/L 9 99 2,033837<br />
MAB T1/S 3 48 1,053732<br />
MAB T2/L 4 73 1,696192<br />
MAB T2/S 3 45 1,530493<br />
MAB T3/L 5 66 1,562257<br />
MAB T3/S 3 77 1,144508<br />
MAB T1T2T3/P 4 128 1,304012<br />
H'<br />
2,5<br />
2<br />
1,5<br />
1<br />
0,5<br />
0<br />
MAB T1/L<br />
Invaso di Bilancino<br />
Macrobenthos<br />
Indice di Shannon<br />
MAB T1/S<br />
MAB T2/L<br />
MAB T2/S<br />
MAB T3/L<br />
MAB T3/S<br />
Dott. <strong>Simone</strong> <strong>Magi</strong> - Dipartimento<br />
Provinciale Firenze<br />
MAB<br />
T1T2T3/P
Proposte per l’ecosistema di<br />
Bilancino<br />
(PRAA 2007/10)<br />
Caratterizzazione<br />
Sedimenti<br />
Settembre 2008 – Marzo 2009
composizione percentuale<br />
100<br />
90<br />
80<br />
70<br />
60<br />
50<br />
40<br />
30<br />
20<br />
10<br />
Invaso di Bilancino- Granulometria dei sedimenti<br />
0<br />
MAB/T1/L<br />
MAB/T2/L<br />
MAB/T3/L<br />
MAB/T1/S<br />
MAB/T2/S<br />
MAB/T3/S<br />
MAB/T1-2-3/P<br />
Argilla (%)<br />
Limo (%)<br />
Sabbia (%)<br />
Ghiaia (%)
Ghiaia<br />
7<br />
percentuali di Ghiaia<br />
15<br />
0
Sabbia<br />
18<br />
percentuali di Sabbia<br />
2<br />
17<br />
4<br />
6<br />
4<br />
16
Limo<br />
56<br />
percentuali di Limo<br />
33<br />
58<br />
48<br />
57<br />
39<br />
72
Argilla<br />
19<br />
percentuali di Argilla<br />
65<br />
11<br />
48<br />
37<br />
57<br />
12
15<br />
15<br />
Cromo<br />
33<br />
63<br />
56<br />
67<br />
49<br />
56 32
43<br />
62<br />
Nichel<br />
66<br />
96<br />
80<br />
87<br />
84<br />
101 61
432<br />
221<br />
Idrocarburi C>12<br />
44<br />
46<br />
37<br />
42<br />
43<br />
33 35
Grazie per l’attenzione!<br />
Dott. <strong>Simone</strong> <strong>Magi</strong> - Dipartimento<br />
Provinciale Firenze