08.06.2013 Views

sulis areSi

sulis areSi

sulis areSi

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

gulnaz xaraiSvili<br />

<strong>sulis</strong> <strong>areSi</strong><br />

gamomcemloba `universali~<br />

Tbilisi 2012


edaqtori _ luara sordia filologiis<br />

mecnierebaTa doqtori, profesori,<br />

galaktion tabiZis medlis mflobeli da<br />

ramodenime akademiis akademikosi.<br />

© g. xaraiSvili, 2012<br />

gamomcemloba `universali~, 2012<br />

Tbilisi, 0179, i. WavWavaZis gamz. 19, : 2 22 36 09, 5(99) 17 22 30<br />

E-mail: universal@internet.ge<br />

ISBN 978-9941-17-839-9<br />

2


naTeli sevdis paradigmebi fiqrebi gulnaz xaraiSvilis<br />

Semoqmedebaze<br />

ocdameerTe saukunem memkvidreobiT miiRo gafetiSebuli<br />

internacionalizmis, kosmopolitizmis, SxamiT gajerebuli<br />

ideologiis momakvdinebeli bacilebi, romelic ara-<br />

Tu ganeitralda, masonobis, globalizaciis moZRvrebiT gajerda,<br />

msoflios mxsnelis mantia moirgo, gaugonari kataklizmebis<br />

reJisorad iqca da aramxolod mcire erebs uqadis<br />

gadaSenebas, kosmiur tragediebs udebs saTaves. samwuxarod,<br />

mas mravali mimdevari gamouCnda da tradiciuli Rirebulebebis<br />

rRveva istoriaSi, filosofiaSi, religiaSi, literaturaSi<br />

gaugonar masStabebs miaRwia.<br />

ostaturad SeniRbulma keTildReobis iluziam mowamla<br />

milionebi da mosyidulTa armia gadagvarebiT emuqreba mamapapeul,<br />

humanur idealebs. sasacilod iqca erovnulobaze,<br />

mSobliur genze dafuZnebuli orientirebi da arsebobs sa-<br />

SiSroeba, rom `gadaSenebiT dasruldeba gadagvareba~, rogorc<br />

brZanebda sulkurTxeuli merab kostava.<br />

aseT kritikul dros gadamrCenis misias yovelTvis<br />

mxatvruli sityva iRebda xolme Tavis Tavze da siaxlis paroliT<br />

movlinebuli gamanadgurebeli <strong>sulis</strong>kveTebis boroteul<br />

Zalas yovelTvis maradiuli faseulobebis fars agebebda.<br />

sabednierod, isev gvyvanan qristes mebaReebi, `qveynad<br />

mosuli uflis baRis mosaSeneblad~, romlebic erovnul wisqvilebs<br />

isev mxned darajoben arsobis puris safqvavad, xolo<br />

3


mSobliuri vazis mtevnebidan ara wyalgareul Rvinos, aramed<br />

namdvil zedaSes, `sibrZnis Rvinos~ wuraven.<br />

gulnaz xaraiSvilis poeziaSi Sesasvlel kars Zalian<br />

garkveviT aweria `ena, mamuli, sarwmunoeba~.<br />

poeti qalis mxatvrul sityvas xuTi poeturi da erTi<br />

prozauli krebuliT gavecani.<br />

misi wignebidan gecnaurebaT qarTuli suli, qarTuli<br />

morali, erovnuli maRalzneobrivi adaT-tradiciebi, xolo<br />

samyaro danaxulia sakuTari keriidan, anu makrokosmosi<br />

ganWvretilia mikrokosmosis saSualebiT.<br />

mefistofelis momZlavrebis, avsulebis T<strong>areSi</strong>s Jams<br />

poeti cdilobs erovnuli genis, Zirebis, fesvebis, erovnuli<br />

triadis _ ena, mamuli, sarwmunoeba _ erTguleba Caagonos<br />

Taobebs. da es CamorCeniloba ki ara, winsvlis urTulesi gzebis<br />

gakvlevaa, vinaidan, rogorc didi ilia WavWavaZe imeorebda<br />

laibnicis sityvebs `awmyo, Sobili war<strong>sulis</strong>agan, aris<br />

mSobeli momavalisa~.<br />

tradiciuli poemisadmi gulgriloba meoce saukunis<br />

meore naxevridan gaZlierda, rac, upirvelesad, siuJetis ignorirebasa<br />

da am Janris lirikuli leqsis tradiciebTan miaxloebaSi<br />

gamovlinda.<br />

gulnaz xaraiSvili jiutad erTgulebs tradiciuls,<br />

Tanac akrostixisadmi midrekilebiT gamoirCeva, Tumca arc<br />

lirikul poemas emijneba, romlis nimuSicaa `vaJa egriseli~.<br />

bunebrivia, poemis mizania didi poetis, titanuri `kolxuri<br />

fsalmunebis~ xuTtomeulis avtoris urTules samya-<br />

4


osTan miaxloeba da Tamamad SeiZleba iTqvas, rom es Canafiqri<br />

miRweulia.<br />

vaJa egriseli daxasiaTebulia, rogorc kldis vefxvi,<br />

lomi, mTis arwivi, misi sibrZnisa da mSvenierebis samyaros maxasiaTeblebia<br />

zRva, okeane, qari, muxa, mze, sxivi, ia, vardi, iasamani,<br />

verxvi, wyaro, ca, xidi, oqros metaforebi.”<br />

kolxi `qristes mxedris~ leqsebi saxeldebulia, rogorc<br />

qarvis Tvlebi, didi codna, fsalmunebi, locvebi, <strong>sulis</strong><br />

mzrdeli galoba, sulieri SimSilis dasapurebeli sityva,<br />

<strong>sulis</strong> sanTeli, sityvis harmonia.<br />

WeSmariti poeziis upirvelesi Tviseba misi saswaulmoqmedi<br />

Zalaa da, gulnaz xaraiSvilis dakvirvebiT, vaJa egriselis<br />

sityvis seismuri Zala niangsac aZinebs TviT `kolxuri<br />

fsalmunebis~ avtori Tavis lirikas winaswarmetyvel elisesaiviT<br />

micvalebulis gamacocxlebel sityvis balaxs uwodebs,<br />

xolo Tavis sityvaSi jadosani sirinozebis damatyvevebel<br />

Zalas xedavs.<br />

miniaturaSi `umankoebam poeziiT frTebi gaSala”, saubaria<br />

imaze, ra zemoqmedeba iqonia vaJa egriselTan Sexvedram<br />

gonebaareul axalgazrdebze, rogor miaZina misma leqsebma<br />

maTSi Tavqarianoba, rogor Seasxa poeziam frTebi miCqmalul<br />

umankoebas da sul sxva sadinari misca mozardis vulkanur<br />

energias...<br />

leqsSi `dido mgosano~ `kolxuri fsalmunebis~ avtori<br />

Sedarebulia qarTuli sityvis sam geniasTan: akaki wereTel-<br />

Tan, vaJa fSavelasa da galaktion tabiZesTan.<br />

5


vinc icnobs vaJa egriselis poezias, es azri arc usafuZvlod<br />

moeCveneba da arc mkrexelobad.<br />

poetma gulnaz xaraiSvilma sikvdilis Temas ori poema<br />

da erTi moTxroba uZRvna..<br />

amTaviTve unda iTqvas, rom sikvdili yvelaze ufro<br />

idumali, amoucnobi, Tavzardamcemi, maradiuli problemaa da<br />

am saidumloebebiT savse movlenis amocnoba udides sirTules<br />

warmoadgens, miRmur samyaroSi Wvretis gansakuTrebul<br />

unars moiTxovs.<br />

poeti ambobs: `da ra kacia, visac wamiT sikvdilisaTvis<br />

sicocxleSive erTxelac ar moukravs Tvali~ vaJa egriseli.<br />

sikvdilis problemis gaanalizebas mieZRvna egvipturi<br />

da tibeturi mkvdarTa wignebi, am movlenis stadiebis gacnobierebas<br />

exeba `mzadeba sikvdilisaTvis~, `gardacvalebis xelovneba~,<br />

`cxovreba gardacvalebis Semdeg rusul enaze,<br />

moskovi, 1990 w.<br />

am sakiTxiT dainteresebuli mecnierebi irwmunebian,<br />

rom saaqaosa da saiqios Soris Cinuri kedeli ar arsebobs, piriqiT,<br />

mudmivi kontaqtia da es `komunikacia~ realuria, amitomac<br />

sikvdilis saidumloebis gacnobierebis saSualebas<br />

iZleva klinikuri sikvdilis gadamtanTa naambobis Seswavla<br />

da gaanalizeba.<br />

`cocxali mkvdrebTan vsaubrob~, acxadebda vaJa-fSavela.<br />

aRniSnaven, rom micvalebulebi afrTxileben cocxlebs,<br />

mianiSneben mosalodnel movlenebze, gvexmarebian sizmrebiT,<br />

xilvebiT momavlis ganWvretaSi.<br />

6


cnobilia, rom dantes gardacvalebis Semdeg ver ipoves<br />

`RvTaebrivi komediis~ mecamete Tavi, rac Tavsatexi gaxda.<br />

rva Tvis Semdeg Svils gamoecxada mamis aCrdili da miaswavla,<br />

sad inaxeboda xelnaweri da marTlac mikvleul iqna mecamete<br />

Tavi.<br />

sayovelTaod cnobilia, rogor gamoecxada hamlets<br />

sizmarSi mamis aCrdili, romelmac sasaxleSi datrialebuli<br />

Tavzardamcemi saidumlo amcno.<br />

yvela religia iziarebs Sexedulebas, rom adamianis<br />

gardacvalebisas kvdeba fizikuri sxeuli, magram astraluri<br />

da mentaluri sxeuli cocxlobs da akisria gansakuTrebuli<br />

misia.<br />

miRmuri samyaro mraval poets ganuWvretia <strong>sulis</strong> Tvali<br />

dante, goeTe, sasuliero poezia, vaJa fSavela, feti, soloviovi,<br />

bloki, galaktioni, terenti graneli, vaJa egriseli.<br />

gulnaz xaraiSvili ucdomeli intuiciiT aSuqebs am Temas.<br />

poemaSi `mduRare cremli~ aRwerilia afxazeTeli qar-<br />

Tveli Wabukis _ baTu xarebavas naadrevi sikvdili omis periodSi.<br />

nawarmoebis Rirsebad migvaCnia pirovnuli tragediis<br />

paralelurad omis cecxlSi gaxveuli afxazeTis Cveneba, dafiqsirebulia<br />

sisxlis, cremlis tba, <strong>sulis</strong>SemZvrelia ucxo-<br />

Ta siZulviliT savse xmis mosmena, ucxoTa mier danTebuli gamanadgurebeli<br />

cecxlis aaleba.<br />

7


soxumSi palmis adgilze babuawvera amosula, gauCinarebulan<br />

Toliebi, Wotebisa da bus kivili avismomaswavleblad<br />

ewveTeba smenas, yinavs sulSi.<br />

varskvlavebis mowyveta migvaniSnebs edemismagvari mxaresTvis<br />

Tavsdatexil ubedurebaze.<br />

aCrdilisa da torolas saxiT cxaddeba qarTveli micvalebuli<br />

da imarTeba uxmo dialogi poemis avtorsa da baTu<br />

xarebavas Soris. <strong>sulis</strong> `metyvelebas~ aRwerdnen dante<br />

`RvTaebrivi komedia~, goeTe `fausti~, galaktioni.<br />

poemis personaJis gamocxadeba miRmuri sauflodan poetis<br />

kalmis saswaulmoqmedebam gamoiwvia. avtori mediumia ba-<br />

Tusa da mis mSoblebs Soris.<br />

yvela religiaSi arsebobs RvTaebrivi sasamarTlos<br />

idea, romlis mixedviTac micvalebulis suli, codvebi sasworze<br />

iwoneba da codvili jojoxeTSi, wmindanni samoTxeSi<br />

mkvidrdeba, raTa Tavis maradiul savanes, zecas daubrundes.<br />

siwmindem da sikeTem baTu angelozTa dasSi daamkvidra.<br />

mas zeciuri sulebi eris tkivils da istorias awerineben.<br />

SemTxveviTi rodia baTus danabarebi mSoblebTan, rom<br />

cremlis, dardis nacvlad ilocon samSobloze da marTali<br />

cxovrebiT TviTonac sasufevels daimkvidreben.<br />

gulnaz xaraiSvils ainteresebs ara mxolod bunebrivi<br />

sikvdiliT, an avadmyofobiT Cvengan wasulTa satkivari, igi<br />

arakacTa, borotTa mier xelyofil adamianTa sulSic ixedeba<br />

da qarTuli zneobis mixedviT, tradiciuli humanuri moraluri<br />

gadasaxedidan gansjis danaSaulisa da sasjelis problemas.<br />

8


amjerad sakuTar saxlSi sadisturad mokluli qarTveli<br />

vaJkacis _ merabis tragediaa poemis centrSi `mkvleloba<br />

sakuTar saxlSi~. magram arc es poemaa erTTemiani. masSi<br />

Cveni drois satkivaric iCens Tavs.<br />

rusTavSi intensiuria mSeneblobis procesi, magram ucxo<br />

investorebis xelSia Cveni simdidre, dausaqmebelia qar-<br />

Tveloba, Cveni xalxi iZulebulia ucxoeTSi monobis fasad<br />

iSovos lukma-puri, gayofilia ojaxebi, axalgazrdoba saku-<br />

Tar budes tovebs da ucxoelTan qmnis ojaxebs, Tumca sakiTxavia,<br />

aris Tu ara es gadarCena, roca gaucxoebulia samSoblo,<br />

erovnuli suli, roca iqmneba `qarTuli sisxlis ajafsandali~.<br />

poemis avtoris sizmrebSi, xedvebSia gacxadebuli mTavari<br />

saTqmeli. mTavari personaJis, mokluli merabis movlineba<br />

xdeba sizmarSi.<br />

cnobilia sizmris saxeebi: gancdilis amsaxveli, kompensirebuli,<br />

winaswarmetyveluri, momavlis mauwyebeli, axal<br />

saqmeebze programirebuli sizmari, sizmris kavSiri sinamdvilesTan<br />

froidi, iungi, d.uznaZe, r.naTaZe.<br />

sizmarSi ukacriel adgilze aRmoCenil avtors Weqaquxilis,<br />

mexis muqara aZrwunebs. gamodarebis Semdeg ki frinvelebs<br />

arwivi auwyebs samwuxaro ambavs da isini or vaJkacs _<br />

baTus da merabs glovoben. am epizods safuZvlad udevs sainformacio<br />

velis arsebobis rwmena, romlis mixedviTac, am<br />

velSi fiqsirdeba war<strong>sulis</strong>, awmyosa da momavlis movlenebi,<br />

xolo iq gasvla mxolod naTelmxilvelT, naTelmsmenT xelewifebaT.<br />

amasTan, frinvelebi, saerTod mravali sulieri, maT<br />

9


Soris organuli samyaro, am informaciis matarebeli da gadamcemia<br />

avismomaswaveblad iTvleba Citis gauTavebeli Wik-<br />

Wiki, ZaRlis ymuili, Wotis kivili.<br />

avtors naadrevad gardacvlili Zmis _ poet beJan xaraiSvilis<br />

landic evlineba da avalebs, daweros poema. Tan auwyebs,<br />

rom merabi samoTxeSia, baTu angelozTa dass xelmZRvanelobs...<br />

gaugebar, auxsnel situaciaSi sakuTar saxlSi mokluli<br />

merabis moulodnel tragedias Seesatyviseba misi sityvebi:<br />

`ias vTesavdi, amovida ekali didi~.<br />

misi suli zecaSia, rac imis dasturia, rom RvTis samar-<br />

Tali arasodes mruddeba.<br />

merabis suli Svils Caagonebs, iyos keTili, sxvaTa Sembrale,<br />

maTxovris gamkiTxavi, mSromeli, erovnuli tradiciebis<br />

damcveli, mama-papaTa miwa-wylis erTguli, siyvarulis<br />

mTesveli: `zviniviT dadgiT siyvarulis didi koSkebi~:<br />

moklulis suli maradiuli mcveli iqneba ojaxis, qveynis:<br />

`xan Rame moval, TqvenTan frTxilad mosafereblad, loyaze<br />

ambors dagitovebT natrulT bagesi, erTi SexedviT cisartyelas<br />

bedis vyofilvar, amitom uceb movedi da caSi wavedi.<br />

deda, me axla varskvlavebTan gavifrTamale, amofofindes<br />

Cemi jiSis norCi fesvebi~.<br />

mterTan damokidebuleba yvela drois, yvela qveynis aqtualur<br />

problemaTa rigs ganekuTvneba.<br />

qarTvel kacs am movlenasTan yovelTvis gamorCeuli mimarTeba<br />

hqonda, rasac saxarebiseuli sibrZne asazrdoebda:<br />

10


`giyvardeT Tqveni mtrebi da sikeTe uyaviT Tqvens moZuleebs~<br />

luka, 6,27<br />

qarTulma xalxurma geniam mtrisadmi Tanadgomis sakacobrio<br />

nimuSi mogvca `vefxvisa da moymis~ leqsis saxiT, sadac<br />

mokluli Svilis deda umZimesi mwuxarebis momentSic ar<br />

iviwyebs Tavis naSierTan brZolaSi daRupuli moymis dedis<br />

tkivilebs da mzadaa masTan samZimris saTqmelad mivides: `iqneba<br />

vefxvis dedai Cemze mwareda stirisa, wavide, mec iq mivide,<br />

samZimar vuTxra Wirisa~.<br />

gulnaz xaraiSvili ambobs: `vefxvisa da moymis leqsi me<br />

Tan damsdevs ZmasaviT~ qarels `vcdilob da vibrZvi mtersac<br />

ar vZulde~.. didi, ganumeorebeli sikeTisa da mimteveblobis<br />

fonze Suqdeba gulnaz xaraiSvilis poemaSi mterTan,<br />

mkvlelTan, jalaTTan damokidebulebis idea. avtori moklulis<br />

sityvebiT cdilobs gamarTleba ara, magram axsna mouZebnos<br />

am gaugonar tragedias da fiqrobs, rom an SeSlilobis,<br />

an araswori informaciis, boroti enis waqezebiT SeeZlo<br />

mkvlels aseTi ulmobeli nabijis gadadgma.<br />

merabis suli ojaxs urCevs, rom SurisZiebaze arc ifiqron.<br />

bibliis mixedviT xom SurisZieba mxolod da mxolod<br />

RmerTis prerogativaa.<br />

xalxuri leqsis moymis dedasaviT moiTxovs mokluli,<br />

rom mkvlelis dedas ar gaagonon Svilis augi, radgan warmoudgenlad<br />

miaCnia dedisgan iyos inspirirebuli aseTi sisastike.<br />

nugeSi is aris, rom marTali merabi zecaSia, mkvleli -<br />

jojoxeTSi.<br />

11


poemaSi isev xidi ideba or samyaros Soris, merabis aCrdili<br />

maradiulad moevlineba Tavis fuZes : `bevrjer mixilavT<br />

sizmris saxiT oTaxSi mavals, igrZnobT Cemeul siTbosa<br />

da gasZaxeT eqos. rigSi vdgavar da kvlav movyvebi qorwilis<br />

mayars, okeanesac gamovcurav, Tu Zala meyo~.<br />

micvalebulis Segoneba didi sikeTis muxtis matarebelia:<br />

`gulSi ainTeT kvlav sikeTis didi sanTeli, almasisferi<br />

CanCqerebiT imedi morTeT. gaanawileT siyvarulis qarvis mZivebi.<br />

sevdas davmalav da zecidan mogeferebiT~.<br />

gulnaz xaraiSvilis poeziis mixedviT, micvalebulis<br />

suli miRmuri samyarodan evlineba da ifaravs axloblebs.<br />

aCrdilTa movlinebas Tavisi mizezi da mizani aqvs.<br />

msoflioSi cnobil did mogzaurs _ baton jumber<br />

leJavas Zvirfasi meuRlis suli sdevs faTerakian gzebze da<br />

misi tkivilis moziare xdeba.<br />

poets mravalgzis evlineba gardacvlili dedis landi,<br />

rogorc sizmarSi, ise cxadSi da Tavis damokidebulebas gamoxatavs<br />

Svilis qcevebisadmi.<br />

imdenad organulia poetisaTvis ori samyaros mimarTebis<br />

Tema, rom verc prozaSi aRwevs misgan Tavs. mas mudmivad<br />

xedaven RirseulTa aCrdilebi da maTi saSualebiT gvimxels<br />

Tavis moralur kredos.<br />

cremliani striqonebiT saubrobs gulnaz xaraiSvili<br />

cnobili msaxiobis, namdvili qarTveli dedis _ larisa xaWapuriZis<br />

Svilis _ daviT gamyreliZis Sesaxeb, romelic 2008<br />

wlis agvistos daiRupa samaCabloSi gaCaRebuli omis xanZris<br />

kvaldakval mimavali.<br />

12


arsebiTi, erTi SexedviT ubralo, magram mravlismetyveli<br />

detalebiT cdilobs avtori am uniWieresi qarTveli<br />

axalgazrdis maRali zneobis warmoCenas. igi Zalze keTili<br />

da gulmowyalea, mamis axali tansacmeli maTxovars misca daunaneblad.<br />

zafxulis ardadegebze mSobliur raWaSi Cadis, winaprebis<br />

saflavebs wmends, maT xsovnas erTgul darajad udgas,<br />

erT oTaxSi mowiwebiT ukidia micvalebulTa suraTebi. megobrebi<br />

exvewebian, gveSinia da CamoiReo.<br />

daTo pasuxobs: `cocxlebis unda geSinodeT, radgan ar<br />

iciT, isini ras moimoqmedeben. es suraTebi ki im adamianebis<br />

aris, romlebmac am ojaxisTvis sikeTeebi akeTes da me ra ufleba<br />

maqvs, es daviviwyoo~.<br />

winaprebis saflavebisadmi, zogadad saflavisadmi damokidebulebaSi<br />

ara marto eris fsiqologia vlindeba, saflavis<br />

saSualebiT, damarxvis wesis garkveviT dgindeba ama Tu<br />

im xalxis sacxovrisi, saflavi sabuTia, dadasturebaa imisa,<br />

sad da rogor ucxovria ama Tu im eTnoss. saflavi politikuri<br />

davis sagnadac iqceva xolme.<br />

saberZneTis mefe minosis veragi, politikuri Canafiqris<br />

mixedviT, bogano friqse ufliswulis imijiT unda movlenoda<br />

aietis kolxeTs, aq unda ecxovra, aietis Svilze daqorwinebuliyo,<br />

aq unda momkvdariyo, aqaur miwaSi unda damarxuliyo,<br />

raTa mis saflavs mere iazonis, argonavtebis laSqroba<br />

mohyoloda da Cveni miwis aneqsia moexdina oTar WilaZis<br />

`gzaze erTi kaci midioda~. aq winapari Tanamemamulis saflavi<br />

sababia Cvens qveyanaze laSqrobisaTvis.<br />

13


evaz miSvelaZis novelebSi qarTvelTa saflavebze ucxoTa<br />

dasaflaveba xdeba, raTa es faqti am miwebze pretenziebis<br />

safuZvlad iqces.<br />

marTali Wabukis suli zecaSi wavida. misi aCrdili xSirad<br />

evlineba Svilmonatrebul dedas da anugeSebs: ~zecaSi<br />

borotebi mogrovdnen. maT sikeTeze vuqadageb, radgan saSiSroebaa,<br />

ca da dedamiwa ar waiCxubon, maSin xom kacobrioba<br />

amowydeba~.<br />

`Cemi samSoblos, Cemi ZmebisTvis zecidan unda viloco~.<br />

roca gulnaz xaraiSvilis aseT nawarmoebebze vfiqrob,<br />

magondeba berdiaevis cnobili sityvebi: `eri aris mistiuri<br />

organizmi. mistiuri pirovneba, noumeni istoriuli procesebisa.<br />

eri ar aris mxolod cocxalTa Taoba, ar aris TaobaTa jami.<br />

igi aris raRac dasabamieri istoriuli procesis maradcocxali<br />

subieqti. masSi aranaklebad cocxloben da myofoben<br />

warsuli Taobebi, vidre Tanamedroveni~. nikoloz berdiaevi,<br />

eri da kacobrioba, Tb. 1993, Targmani z.kiknaZis, gv.8, 15<br />

...eris nebaSi monawileoben ara mxolod cocxalni, aramed<br />

gardacvlilnic, monawileobs didi warsuli da jer gamoucnobi<br />

momavali. erSi Sedian ara mxolod adamianTa Taobebi,<br />

aramed taZarTa, sasaxleTa da kar-midamoTa qvebic, saflavis<br />

lodebi, Zveli xelnawerebi da wignebi. da imisaTvis, rom<br />

mivwvdeT eris nebas, unda vusminoT am qvebs, wavikiTxoT gacrecili<br />

furclebi~ iqve, gv.29.<br />

14


merab kostava mimarTavda naadrevad, tragikulad daRupul<br />

Svils: `kidev kargi rom CemTvis irakli, gardacvlilebi<br />

ar arseboben~.<br />

gulnaz xaraiSvilma SeZlo ucdomlad, qarTuli suliT<br />

ganeWvrita mzegadasulTa qveyana da am gziTac miewodebina<br />

mkiTxvelisTvis aqtualuri, moraluri WeSmaritebebi...<br />

luara sordia<br />

filologiis mecnierebaTa doqtori,<br />

profesori, galaktion tabi-<br />

Zis medlis mflobeli da ramodenime<br />

akademiis akademikosi.<br />

15


16<br />

`me var SroSani"<br />

poetebi, Zalian xSirad, erT ucnaur sityvas xmaroben<br />

sakuTari leqsis misamarTiT _ ”daiwera”. morfologias<br />

rom gverdi avuaroT, es sityva ubralod, uzustobaa,<br />

igi avtoris iq aryofnas gulisxmobs da yovelTvis<br />

ucnaur STabeWdilebas stovebs. Cemi azriT, albaT amaSi<br />

ampartavnuli Tavmdalobac igulisxmeba.<br />

ampartavnebisa ra mogaxsenoT da Tavmdabloba namdvilad<br />

aris am wignis avtoris, qalbatoni gulnazi xaraiSvilis<br />

Tviseba. rac ufro uaxlovdebi poet qals,<br />

miT ufro metad aRmoaCen mis bunebaSi sakuTriv misTvis<br />

damaxasiaTebel Tvisebebs. dainaxav rom mis "loyaze<br />

cremlmac daido bina". ("Tu Seixedav Cems sulSi, zeciuri<br />

ZaliT daimuxtebi, Cemo mkiTxvelo".)<br />

otia ioselianis msgavsad, mec ar miyvars “sxvaTa<br />

moxmoba”, magram arseboben titanebi, romelnic yoveli<br />

gasaWiris da dasalxinis Jams, Tu mouxmob, usaTuod<br />

gverdiT dagidgebian. galaktions moviSveleb: “angelozsac<br />

dainaxavs modaraje kacis Tvali”.<br />

namdvilad Znelia SeamCnios adamianma, amden muq ferebSi<br />

gamomkrTali sinaTlisa da sikeTis pawia sxivi. Seam-<br />

Cnios da dRis sinaTleze gamoitanos, moeferos im patara<br />

sasikeTo sxivs, raTa adamianebma erTmaneTis Tanadgoma<br />

ar daiviwyon. modaraje an Casafrebuli kaci iolad xedavs<br />

gasakicxs da eSinia sxvisi miRwevis danaxvisa, raTa<br />

Tavad ar miadges Crdili. ase nel-nela mosawyeni da saSi-<br />

Sic ki xdeba sxvisi qeba-dideba, magram mravali dameTanxmeba,<br />

gadaWarbebuli Zviris Tqmas, gadaWarbebuli qeba<br />

mainc sjobia, radgan adamianuri buneba aseTia, Tu xSirad<br />

gaumeoreb — Zlieri xaro, ar SeiZleba ar ecados gaZlierebas.<br />

zogjer dumili yvelaze bevrisTqmaa, magram dumilic<br />

mTavrdeba maSin, rodesac raRac gaiZulebs xma amoi-<br />

Ro, anda kalami aiRo xelSi.<br />

gulnazi xaraiSvilisaTvis bevrs uTqvams: _ kalami<br />

xelSi amaRebine da leqsi damawerineo. SeiZleba veeber-<br />

Tela qarTul mwerlobas Sedevrebi veRaravin Seuqmnas,<br />

magram sulidan wamosuli sityva salbunad rom daado,


Tundac erTi adamianis Wrilobas, es xom didi maradisobis<br />

kanonis gagrZeleba iqneba! swored sxvaTa tkivilebze<br />

salbunad dasadeb sityvas eZiebs qalbatoni gulnazi,<br />

efereba didsa da mcires. dumiliT gverds auvlis ampartavnebiTa<br />

da SuriT gajerebul sxeulebs da eZebs sike-<br />

Tis marcvals, raTa gulis siTbo uSurvelad daafrqvios<br />

da im patara marcvlidan xe sikeTisa aRmoacenos.<br />

mravaltkivilgadatanili poeti qali, zogjer Cafiqrdeba<br />

da ityvis: “mec minda mofereba!” mosaferebeli<br />

ki namdvilad aris: deda, poeti, randenime krebulis avtori,<br />

jumber leJavas saxelobis mravalprofiliani<br />

akademiis prezidenti, iakob gogebaSvilis medlis<br />

mflobeli aRmzrdelobiT dargSi da titulomanias rom<br />

Tavi davaneboT, mSvenieri Jurnalis “aTinaTi”-s redaqtori<br />

da <strong>sulis</strong>Camdgmeli.<br />

dameTanxmeba yvela poeti, rodesac suli sxva ganzomilebaSi<br />

gadadis da didi Ziebis procesSia, maSin leqsis<br />

teqnikur mxareze laparaki zedmetia. raoden Znelia<br />

am dros akrostiqsis arseboba gaixseno ki ara, zerTuli<br />

winadadeba gamoiyeno da Tavkiduri asoebiT 60, 80, 100<br />

striqoniani akrostiqsi erTi amosunTqviT dawero. albaT<br />

amisTanaze unda Tqvas avtorma “daiwerao”.<br />

gulnazi xaraiSvili marto am teqnikis ostati ki<br />

ara, erTi muxlmodrekili mlocvelia, Cveni uwmindesi<br />

da unetaresi patriarqisa da samSoblos winaSe daCoqili<br />

da eCurCuleba wmindanebs: "mapatie, sityvas gibedav"...<br />

mitropolit Tadeozs, Tanamedrove qarTuli mwerlobis<br />

da mwerlebis sulier megobarsa da moamages ase<br />

emadliereba: "sikvdili movkal meufeo... Seni imediT".<br />

qalbatoni gulnazi is poeturi suliT anTebuli<br />

qalia, romelsac vin icis, sxvaze aTasgzis metad stkenia<br />

is mourCeneli tkivili, romelsac afxazeTi hqvia, romelsac<br />

zviadis ideebTan mdgari, sakuTari Zmis saxeli<br />

hqvia, did poeziasTan wilnayari, naadrevad mzegadasuli<br />

beJan xaraiSvili da ra gasakviria Tu mis “xelSi kalamma<br />

uneburad daiwyo TrTolva”. ase aTrTolebuli<br />

TiTebiT wers igi samadlobelsa da sadidebels msofli-<br />

17


os moqalaqesa da mravalgzis rekordsmenze, sicocxle-<br />

Sive legendad qceul mogzaurze _ jumber leJavaze,<br />

visic "ukvdavebis damdgara jeri". "Tones axurebs davrdomili<br />

Senda imedad" _ eubneba poeti Tavisi kuTxis<br />

Svils, biZina ivaniSvils.<br />

sakuTar tkivilebSi SefuTul qals, sxvisi tkivilebis<br />

gaTavisebac SeuZlia da sxvaTa nugeSiscemac ar<br />

ezareba. "qalbatono, Tqven Cem Svils Zegli daudgiT"-o,<br />

uTqvams poeti qalisaTvis baTus dedas, rodesac misi<br />

poema "mduRare cremli" waukiTxavs. poetis daniSnulebac<br />

egaa, adamianis <strong>sulis</strong> ufaqizes simebs Seexos da misi<br />

tkivilis salbuni eZebos dauRalavad.<br />

wers gulnazi xaraiSvili sakuTar cremlsa da tkivilze,<br />

sxvis wuxilze, wers megobrebze, sakuTari SemoqmedebiTve<br />

ukvdavyofil mxatvrebze, kargad SeumCnevia<br />

spetaki "mTvaris Crdilebi" ilia pataSuris ferwerul<br />

tiloebze, "Sedevrebi da maradiuloba rezo adamias SemoqmedebaSi",<br />

"cremlSi nalesi xmali niko xerkelaZis<br />

SemoqmedebaSi"... es kidev erTi didi madlia da RvTiuri<br />

niWi Semoqmedisa Tu sportsmenisa dagsvas da gawerinos<br />

dausrulebeli sadidebeli, romelic sul geCveneba,<br />

rom arasrulia da kidev da kidev ginda meti dawero, metad<br />

Seaqo da moefero dids pirovnebas. es gulnazi xaraiSvilis<br />

cxovrebis stilia, Tbili sityva ar daiSuros<br />

SemoqmedisaTvis, romelsac Cveulebriv adamianebze<br />

aTasjer metad faqizi da mgrZnobiare suli aqvs, es Tbili<br />

sityva, marto adresats ki ara, Tavad poets aZlevs<br />

arsebobis Zalas.<br />

wers qalbatoni gulnazi urTulesi teqnikiT akrostixiT.<br />

xSirad amboben, riTma ar ariso mTavari poeziaSi,<br />

arc Sinagani ritmisa musikalurobisadmi iCens<br />

Tanamedroveoba simpaTiebs, magram Tu ki poets Tavisi<br />

saTqmelis gadmocema ar uWirs arc riTmiani, arc uriTmo<br />

leqsiT, miTumetes Tu akrostiqsiTac igives getyvis,<br />

rasac Cveulebrivi riTmisa da ritmis gareSe getyoda,<br />

maSin raRas uSlis leqss riTma anda teqnikuri srulyofileba?!<br />

iqneb piriqiT, raRaciT meticaa poeturi poezia<br />

poetur prozaze?!<br />

18


saTqmelis filosofiuri saburveliT Semosvas da<br />

siRrmeebs afasebs Tanamedrove kritikuli azrovneba,<br />

is ki yvelas aviwydeba, rom jer mkiTxvelis guls unda<br />

Seexos nawarmoebi da mere frTxilad aiyvanos Tu Caiyvanos<br />

azrovnebis simaRleebze Tu siRrmeebSi. dRes TiTqos<br />

Zala daukargavs cnebas: "xelovneba xalxisaTvis"...<br />

im xalxisaTvis, romelsac Seni eri hqvia da ubralod<br />

icis siyvarulis, sikeTis, Tanadgomisa da simarTlis fasi.<br />

gulnazi xaraiSvili wers didebul adamianebze,<br />

wers ubralo adamianebisaTvis, Tavad unugeSo da cremlmoreuli,<br />

sxvaTa tkivilebs esalbuneba da sxvas SeuSros<br />

cremlebi, cdilobs. sulSi ki patara bavSvi Semor-<br />

Cenia, nawvimari iis Tvaleba bavSvi, romelic kargad xedavs<br />

bunebis saocrebas: "lelSi damxrCvali Ramis mTvare,<br />

dardebTan miwva." ("Cemo mkiTxvelebo, Tqveni tkivili<br />

mtkiva.")<br />

"uRran tyeebSi amosuli me var SroSani"... ("siyvaruli<br />

var") ase mTavrdeba es patara wigni, magram grZeldeba<br />

poezia, sikeTe da siyvaruli, romlis wyalobiTac<br />

SeiZleba "moixado RmerTTan vali." ase Cumi locviTa da<br />

leqsad atirebiT ixdis sakuTar vals, qveynisa da STamomavlobis<br />

winaSe, guldawyvetili, magram momavlis moimede<br />

poeti qali _ gulnazi xaraiSvili, romelsac "rCeba<br />

kidev bevri saTqmeli"...<br />

da mas aucileblad ityvis momavalSi.<br />

Tamar jaWvaZe — filologi j.l. sax.<br />

mravalprofiliani saerTaSoriso<br />

akademiis namdvili wevri da Jurnal<br />

`aTinaTis” koreqtori<br />

19


20<br />

minda, kalmiT Sen...<br />

gigalobo,<br />

unetareso<br />

m - uxmodrekili gevedrebi wminda ilia,<br />

i - medi momec, veRar vuZleb setyvas mocvenils.<br />

n - aviT gavcure... magram ukve zRvac daRlilia,<br />

d - ardma damaxrCo, davemgvane celiT mocelils.<br />

a - kvnesebula qariSxaliT kavkasioni,<br />

k - ivilma WotTa, samSobloSi Zili damifrTxo.<br />

a - isi dardobs, icremleba, tiris sioni,<br />

l - omi Rrialebs... Cemi miwa aRar damiTmo.<br />

m - imtkice rwmena, eris mamav, gixmob imedad,<br />

i - arebi mklavs... siyvaruliT amagalobe.<br />

T - ibaven Cems guls... mapatie sityvas gibedav,<br />

S - en SemogCivleb, Seni locviT damawyalobe.<br />

e - klebSi aris saqarTvelo, mitom vborgav da...<br />

n - atyviari var, mtkiva Zlier gulis <strong>areSi</strong>,<br />

g - aliaSia afxazeTi cremliT movTqvam da...<br />

i - medi Cemi moyolila yinvis farexSi.<br />

g - aaciskrovnebs Seni madli daRian gulebs,<br />

a - ngelozebsac Segvavedreb dilis miraJze.<br />

l - ocva-vedreba daamarcxebs avis mosurnes,<br />

o -, uwmindeso. suls gvimSvideb yovel wirvaze.<br />

b - umi aqvs `qarbuqs”, aixanjla guli Torelis,<br />

o - mobanam ki, kolxTa modgma aawriala.


u - netareso, tiris gori, tiris qareli,<br />

n - awvimar gulSi qarma bumi daatriala.<br />

e - rs awyalobebs, Seni sityva, dido imedo,<br />

t - ots CamoxleCils Seaxorcebs, RvTis rwmenis Zala.<br />

a - mitomaa mTeli mrevli Sen rom mogendo,<br />

r - eken zarebi mogrovdeba daSlili fara.<br />

e - rTaderTi xar, mxolod Seni sityva viwameT,<br />

s - aswauls axden... Sen xar Cveni <strong>sulis</strong> salbuni,<br />

o -, eris mamav... gasaWirSi isev gviwamle,<br />

xalxis imedo, Seni sityva aris `fsalmuni”.<br />

21


22<br />

mitropolit<br />

Tadeozs<br />

m-ogiaxlovdi... da SevigrZen uceb nugeSi,<br />

i - medi momec, miwyalobe, Cveno meufev...<br />

t-irili davgme, radgan movxvdi RmerTis ubeSi,<br />

r-ameTu SeniT, Cems daWril guls tkivils mourCen,<br />

o - mis Wrilobebs, leqsiT afrqvev sakmevels TiTqos,<br />

p-oeto RvTisav, Seni kalmiT dardebs gamyare...<br />

o-qro ar miyvars... simdidrisTvis arafers viTxov,<br />

l-ocvam miSvela, radgan cremli bevri davRvare.<br />

i-albuzidan xmebi mesmis, raRac axalis...<br />

t -orolas stvena da lamazi SaSvis galoba.<br />

T-bili sityvebiT agigia leqsis taZari,<br />

a-modis mze da modis RvTisgan didi wyaloba.<br />

d-amaimede... ukvdaveba SeniT viwame,<br />

e-smis CurCuli Calewil guls, nazi enZelis.<br />

o,-daWrili var... suliwmindiT ukve viwamle,<br />

z-aris xma ismis da vixile baRi edemis.<br />

s-ikvdili movkal... meufeo, Seni imediT...<br />

mere nergebi gavaxare... <strong>sulis</strong> <strong>areSi</strong>.<br />

sakurTxevelTan Cemi fexiT, rwmeniT mivedi,<br />

aRar davrCebi arasodes simwux<strong>areSi</strong>.


sikeTis mTesvelo<br />

(biZina ivaniSvils)<br />

s - azRvrebs scildeba, is sikeTe rac SenSi aris,<br />

i - medis fesvo, minda leqsiT mogesaTuTo.<br />

k - erpi xar xalxis, tkivilebis damcveli fari,<br />

e - risTvis ginda Sen yovelTvis sanTlad aenTo.<br />

T - avTuxisferi aris Seni madlis mantia,<br />

i - is surneli gzad da xidad wiTlad brdRvialebs,<br />

s - aCxeris mxare zeimobs da Tbili martia.<br />

`m - umli muxasTan,” vimedovneb ar iRrialebs.<br />

T - ones axurebs davrdomili, Senda imedad,<br />

e - ficxebian gulis siTbos, cas swvdeba ali.<br />

s - asworze vwoni Cems sityvebs da mainc gibedav,<br />

v - amayob SeniT, lamaz xvanSi gazrdili qali.<br />

e - rTxel ubralo glexis Svils me didma ufalma,<br />

l - eqsebis weris siyvaruli gadmomafqrqvia,..<br />

o, - ramdenjerme gagviglija guli grigalma,<br />

axla amjerad xalxis imeds `biZina” hqvia.<br />

23


24<br />

RmerTkaci<br />

R — ame vaTie, sabnad siTbo gadamefara,<br />

m — imoviare kvlav fiqrebiT amer-imeri...<br />

e — qos xma ismis... mwuxri unda gadameyara,<br />

r — as damSviddebi, Tuki isev gaCnda imedi.<br />

T — akara cremli SevimSrale TvalTa upeSi,<br />

k — aliebi gvsurs yanebidan frTxilad ganvdevnoT.<br />

a _ r CavixrCobiT arasodes, lams da wumpeSi,<br />

c _ ecxli dainTo, istorias Tvali vadevnoT.<br />

i — wvis war<strong>sulis</strong> tkivilebi sxivis mklavebSi,<br />

gTxovT mec gamigoT, rom saqebi adre Sevaqe.<br />

es saukune gaviaroT xalxis alersSi,<br />

RmerTi Semindobs, Tuki `RmerTkacs” Cvens msnels<br />

Sevarqmev.


alika Sen siamaye xar, Cemi<br />

kuTxis...<br />

SviliviT miyvarxar<br />

(alika beriZes)<br />

a — m lamaz dReebs gacnobisas, sul sxva eSxi aqvs,<br />

l — amazi, Tbili, uboroto, dedaSviluri,<br />

i — se davRlilvar, verc vigrZeni sizmari axda...<br />

k — mayofilebiT gadavSale fiqris dRiuri.<br />

a — lvis xes Crdilavs Seni tani, mZime TavaTavo,<br />

S — riala verxvsac aacile, bevrjer nislebi.<br />

e — nZelebia Sens irgvliv da beds nu kargavo,<br />

n — estanisaTvis qajeTsac ki SeebrZolebi.<br />

s — iyvaruls malav... sCans gulSi gyavs gamomwyvdeuli,<br />

i — medis marcvals gamravleba, RvTiT uweria.<br />

a — mobrwyindeba... Tavs dagixris Seni rCeuli,<br />

m — ec ra xania ase tkbilad ar mimReria.<br />

a — ba maniSne, Sens guliswors Cavqargav riTmSi,<br />

y — inuls gaalRobs, Cemi leqsis metaforebi,<br />

e — nZelebs ucdi Tu Camdgarxar iebis rigSi,<br />

x — is mwvane totsac Cemis mxarisas movefinebi.<br />

a — Wknobs da axmobs, vardis konebs uwylo garemo,<br />

r — aa tirifis, usasrulo cremlis nakadi...<br />

C — amiCumoben, Sens garSemo neSos foTlebi,<br />

e — finebian aq peplebi, rogorc nabadi.<br />

m — olipul gzaze siaruli riskia fexiT,<br />

i — medi aris Cagafiqrebs Cemi sityvebi,<br />

k — ukumaloben varskvlavebi nazi ferebiT<br />

u — faqizesad Rimiloben, Sens win titebi.<br />

T — bili dReebi gqonebodes, mTels cxovrebaSi,<br />

x — is aCrdilis qveS, TeTri wveriT Camogesvenos,<br />

i — mediT gevlos saqarTvelos dilis cvar-namSi,<br />

s — amSoblosaTvis, TvalTa upe ar dagesvelos,<br />

25


S — enSi me vxedav, imereTis gens CauWknobels,<br />

v — inTebi `lamprad~, roca gxedav Cvens moZmis gverdSi.<br />

i — medi aris gamiTaviseb, rogorc Sens mSobels,<br />

l — omsac Sevbedav... Tu Sevxedav, Sen rames gerCis.<br />

i — q Cvens imereTs, Cvens saCxeres sul sxva eSxi aqvs,<br />

v — azis CrdilSiac maspinZloben, gamvlel gamovlelT.<br />

i — q Sens sofelSi, WorvilaSi kacia erTi,<br />

T — bili, keTili, rogor minda bevri mas gavdes.<br />

m — eamayebi... sidinjiT da niWierebiT,<br />

i — kvanwebian Sens winaSe droTa warsulni.<br />

y — ayaCoebi gadaSlilan lamaz ferebSi,<br />

v — azis lerwebi Sors arian maRla asuli.<br />

a — lbaT mijereb, rom ar gagcvli sakuTar SvilSi,<br />

r — ogor vcdilob me siyvaruliT guli gagiRo.<br />

x — otbas Segafrqvev da Segitan, Cems axal wignSi,<br />

a — ha ustari, Sen mSoblebTan minda waiRo,<br />

r — om maT icodnen dedasaviT gavdivar wilSi.<br />

26


jumber leJava<br />

legendaa<br />

j - egav bilikebs, cxra wliani pauzis Semdeg,<br />

u - lamazesi imedis suls gzebze daeZeb...<br />

m - jera miaRwev sasurveli miznebiT Sedegs,<br />

b - ewvis xidzedac gadaivli, gakafav ZeZvebs...<br />

e - fofinebi sasuleTSi zecis samyaros,<br />

r - adgan iq aris, varskvlavebSi Seni mnaTobi,<br />

l - odini Tumc gRlis... farxmali ki ar gsurs dayaro...<br />

e - smis zecis dass Seni qeba, kacur-kacobis.<br />

J - ami Jams midevs, wuTisofels, wuTisofeli.<br />

a - isis drosac bevrjer setyva `walkots” walekavs.<br />

v - eli aq kvnesis,.. RmerTTan aris didi sofeli,<br />

a - ris gankiTxva, codvians ki RvTis risxva kenwlavs.<br />

l - amaz ocnebas mogzauro, aixden viciT,<br />

e - rTjer ki ara asjer moxval dedamiwaze,<br />

g - uli gaqvs kaJis, saswauli,.. warsuliT iwvi.<br />

e - wame miznebs, Seni fici mitom viwameT.<br />

n - anatr gazafxuls kvlav fiqrebiT exmianebi,<br />

d - ido legendav, tanjvis drosac gediviT mReri.<br />

a - isis dila gegebeba lampionebiT,<br />

a - q asjer moxval, ukvdavebis damdgara jeri.<br />

27


28<br />

luara sordias<br />

l - iclics iwyebs Seni <strong>sulis</strong> siRrme,<br />

u - fro metic... daseirnobs caSi.<br />

a - r idardo, mteri Tu kvlav giRrens,<br />

r -a icis man Seni sityvis arsi.<br />

a - sgziT swvdebi kosmiuris fenas,<br />

s - aswaulo,.. Sen xar sibrZis wyaro.<br />

o, ver itan xSiri foTlis cvenas,<br />

r - ogor cdilob qari daawynaro,<br />

i - medebis kalTas daatareb...<br />

a - zris sityvebs bRuja-bRuja konav,<br />

s - ibrZnis Rvinos mtvers ar gaakareb,<br />

msurs gaigon Seni sityvis wona.


Wabuas Sedevrebi<br />

maradiulia<br />

W _ avli ras uzams Sens Sedevrebs,<br />

a _ zrTa konidan giRimis vardi.<br />

b _ ulbulic nazad gulSi gimRerebs,<br />

u _ ufali cidan RvTiur niWs gbardnis.<br />

a _ ravin ar ggavs, aravis gavxar,<br />

s _ ul sxvaa Seni `wignis” Sedevri,<br />

S _ en Seni stilis mesaWed dgaxar...<br />

e _ s momiteve, SenTan SevCerdi.<br />

d _ avwere guliT cxel-cxeli sityva,<br />

v _ fiqrob cotaTi siTbos gaCuqeb...<br />

r _ ozgic momxvda da qaric mexs mirtyavs,<br />

e _ xlac wylis Rorjo beravs layuCebs.<br />

b _ evri mefobs da mefe cotaa,<br />

i _ ci?.. erTi xar amirejibi...<br />

m _ iamitebiT yvavTa kortnaa,<br />

a _ n ras dagaklebs, mavanTa jibri.<br />

r _ ekavs RvTis zari, mwvervals gascildi,<br />

a _ gaRiares qristes mebaRed...<br />

d _ ido mweralo, locvebs marcvlidi,<br />

i _ q kalmiT, zecis kari gaaRe.<br />

u _ axlovdebi mzesa da mTvares,<br />

l _ urji zRvasaviT azrs akamkameb...<br />

29


i _ qneb Senaxar simSvidis are,<br />

a _ nda anaTeb bneleTSi Rames.<br />

iloceb vici xalxis xsnisaTvis<br />

aris codvilni bevri erSiac.<br />

rom, Zmas daeTmo kaenisaTvis,<br />

rom, ganmkiTxavi mxolod RmerTia.<br />

30


S _ ens xelebSi qvac metyvelebs,<br />

e _ nas idgams kldeSi wyaro...<br />

n _ eqtriT mosav gulis velebs,<br />

e _ xla mivxvdi Sen sad Cqarob.<br />

r _ igSi dgaxar... mzis sxivs iwev,<br />

i _ rmis rqiT svam sadRegrZelos...<br />

s _ aswaulob... win miiwev...<br />

s _ ilamaziTac ZirZvelob.<br />

u _ lamazes vardebs rgavda...<br />

l _ ocviT RvTis kars gamoaReb,<br />

i _ qneb vardic Sen erTs ggavs da...<br />

s _ ityva gigavs tkbil rZis naRebs.<br />

m _ aTxovrisTvis xar salaro,<br />

o _ ri lukmiT daapureb...<br />

Z _ mebs moyvrob da disTvis qnarob,<br />

R _ merTic cidan gadmogyurebs.<br />

v _ iSviSs iwyebs kalmis wveri...<br />

a _ r iSurebs sityvis nobaTs,<br />

r _ eros Cumad gulSi mReris.<br />

o, _ gicxadebs leqsic ndobas.<br />

Sen, eris <strong>sulis</strong> moZRvaro<br />

(JuJuna niJaraZe — maWavarians)<br />

31


Tu Seixedav Cems sulSi,<br />

zeciuri ZaliT daimuxtebi, Cemo mkiTxvelo. . .<br />

T _ u dagWirdebi viqcevi sabnad,<br />

u _ faqizeso, Cagsvam ubeSi.<br />

S _ uri Sors Cemgan, mtkiva da abad,<br />

e _ niT msurs bevrjer mogce nugeSi.<br />

i _ cis sulebma maTTan, rom vstumrob,<br />

x _ andaxan roca menatrebian. . .<br />

e _ nZelebs vkocni, ho, ara vxumrob,<br />

d _ edis cremlebiT amtirebian.<br />

a _ r minda vinmem dardiT iaros,<br />

v _ eferebi da wamlad vedebi.<br />

C _ emad yvela rom gaviziaro,<br />

e _ klebSic iqneb vnaxo edemi.<br />

m _ umli meseva, win burusia,<br />

s _ aiT gadavdga nabiji netav.<br />

s _ etyva cviva da civi susxia,<br />

u _ Rran tyeebSi siaruls vbedav. . .<br />

l _ ocva vTqvi. . . Tavi dabla davxare,<br />

S _ evSfoTdi. . . RmerTma xma momawvdina:<br />

i _ medi xar da yvelas damxmare,<br />

z _ zRva tkivilebiT cremlebs gawnida.<br />

e _ lvis maTraxiT gavrozgav yvelas,<br />

c _ aze didi gaqvs tkiviliT guli.<br />

i _ a xar nazi, xan cisartyela,<br />

u _ Cumrad brZolob dardwamosxmuli.<br />

r _ ioSi ara, brolis xar mZivi,<br />

i _ rmis Svili xar, daeZeb dedas,<br />

Z _ aZiT Semosils Tu Svilze Civis,<br />

a _ qarwyleb imis dardsa da sevdas.<br />

l _ ocva gamSvidebs, imedi uflis,<br />

i _ Rimi maSin, mzes xedav roca.<br />

T _ ovlis susxsac Sen arasodes ufrTxi,<br />

d _ id tkivilebs ki gimSvidebs locva.<br />

a _ se movedi mkiTxvelo SenTan,<br />

i _ medebs mogcem, rac gamaCnia.<br />

32


m _ odi, usmine am gulis feTqvas,<br />

u _ fali locavs, vinc SemamCnia.<br />

x _ is CamoxleCil totzec ki vtiri,<br />

t _ kiva da cremli cviva merqnidan.<br />

e _ na ara aqvs, arc saxe-piri,<br />

b _ uneba kacad xom ar Seqmnida?!<br />

i _ a-iaebsac bevrjer gaCuqeb,<br />

C _ amiCis CiriT Cagitkbob pirsac. . .<br />

e _ rTi varskvlavi Cemic aSuqebs,<br />

m _ iRimis, albaTACamTvala Rirsad.<br />

o , _ rogor, minda cis cisartyelebs,<br />

m _ ivefaqizo mec Cemeburad.<br />

k _ unapet Rames afoTqil tyemlebs.<br />

i _ medis qudi, rom dauxuravT.<br />

T _ uki Semxvdeba ankara wyaro,<br />

x _ ar-iremiviT Caviklav wyurvils. . .<br />

v _ ardo, eklebi ar gamakaro,<br />

e _ cleba miwa, Cems lamaz survils.<br />

l _ oyaze cremlmac daido bina,<br />

o _ cnebebs kvlav aqvs imedi xvalis,<br />

ar daijeroT, rom mSvidad mZinavs,<br />

ver gadvixade tkivilis vali.<br />

33


guli msurs mogceT, me saxelad “sikeTe” mqvia.<br />

g_uls mogcemT da... wvimis drosac SegifarebT,<br />

u_lamazes vards gaCuqebT gazafxulze,<br />

l_ocviT imeds tanze sabnad dagafarebT,<br />

i _ebs davrgav winaparTa nafexurze.<br />

m_ovrwyav leqsiT gamofitul <strong>sulis</strong> nayofs,<br />

s_asaflao gamiTxaros Tugind mterma,<br />

u_nda mendoT, SegaxvedrebT yvelas samyofs...<br />

r_om icodeT amas SevZleb, radgan mjera.<br />

s _adRegrZelos Sevsvam TqvenTvis, gansxvavebuls,<br />

m_oyvass vetrfi, Tumc eklebi medebian...<br />

o_ms movigeb, leqss ar davwer gaavebuls,<br />

g_azafxulda, Cems JurnalSi edemia.<br />

c_remli wamskda, ros damkawra akaciam,<br />

e_x, ara Rirs gaxseneba amis albaT!<br />

T _bili qurqi, me sikeTis, tanT macvia,<br />

m_oquxs riTma, is meyofa sneuls abad.<br />

e _rs salbunad, uSurvelad, Cems guls mivcem,<br />

s_aukunis kars SevaReb moferebiT,<br />

a_TinaTis siyvaruliT cis nams davlev,<br />

x_avss ar iCens Cemi xeliT nawerebi.<br />

e_nZelebma momaxares gazafxuli,<br />

l_urj zecidan mzis sxivebi mewvevian.<br />

a_ris miwac wiqarebiT gadaxnuli,<br />

d _a gadaRlil uRels marjved ewevian.<br />

s_awmisidan madli wveTavs, misxal-misxal,<br />

i_frqvevian dilis cvarze “aTinaTad”...<br />

k_eklucs iwyebs xis toti da kvirtebs isxams,<br />

e_klebi ki, vards mohyveba tanze mziTvad.<br />

T_oliebi wylis sarkesTan dafrinaven,<br />

e _namebaT TeTri frTebi sufTa SxefiT,<br />

m_dinareze lamaz bumbuls gafinaven,<br />

q_aravani daseirnobs swori gzebiT.<br />

v_azi yvavis, xvavrielad mtevnebs isxams,<br />

i_q, zecaSi, varskvlavs Suqi aunTia.<br />

a _modis mze, sawmisidan mirons misxams,<br />

guls micocxlebs, gulic TqvenTvis damiTmia!<br />

34


Cemo mkiTxvelebo, Tqveni<br />

tkivili mtkiva<br />

C-umad TareSobs qariSxali, isev mliqvnelobs,<br />

e-kalma guli damisera, dardmac damTova.<br />

m-omiaxlovdi CemTan modi, Cemo mkiTxvelo,<br />

o -cnebam TqvenTvis, rwmenis frTebi Cumad maTxova.<br />

m-inda suyvelas iarebi, rom dagiamoT,<br />

k-oniT iebi dagirigoT, gasvaT mTis wyaro.<br />

i-cremlebian imedebi, vcdilob ar gavnoT,<br />

T-iToeuls minda, dard-varami gadagiyaroT.<br />

x-oxbisferia siyvarulis margalitebi,<br />

v-stiri agvistos... gulSi damWra kani damiwva.<br />

e-klebSi aris afxazeTis nazi titebi,<br />

l-elSi damxrCvali Ramis mTvare, dardebTan miwva.<br />

e-nacvlebian imedebi sevdis avsulebs,<br />

b-ombma dalewa samaCablos saxlis kedlebi.<br />

o -miT ar uCans gulis sevdas dasasruli da...<br />

T-uTiyuSiviT butbuteben Cveni mtredebi.<br />

q-aro ras zmui, daayene korianteli,<br />

v-in moTvlis Seni borotebiT codvas Cadenils.<br />

e-rTxel ki ara bevrjer mcviva Sengan fanteli,<br />

n-atyviar gulSi albaT tyvias veRar gavdevni.<br />

i -medi gaqra, tye-parkebi roca daiwva,<br />

t-otebi nedli akvnesda da aalda cecxli.<br />

k-aenis modgmiT dedaboZi bevrjer waiqca,<br />

i-cis gangebam rad SemZulda, oqro da vercxli.<br />

v-brZolob poeti, minda Cems xalxs guli gavuTbo,<br />

i-agundiviT avamaRero Cemi mkiTxveli.<br />

l-ocviT da rwmeniT nar-eklebi unda gavTibo,<br />

i -aiebi movacocxlo, Cemive xeliT.<br />

m-iyvars erTguli kldis arwivis Cumi CurCuli,<br />

t-orolas stvena da beRuras tkbili RuRuni.<br />

k-ocna mnaTobis, asruleba yvela survilis,<br />

i-anvarSiac uRalato gulis RuRuni.<br />

v-in mimixvdeba ras ganvicdi roca sxvas stkiva,<br />

a -ravis sjera maTTan erTad rom mwared vstiri.<br />

35


Tu sxvas ara aqvs, sevdis cremli Tvalidan mcviva,<br />

vnaRvlob Zalian, vemgvanebi mtirala tirifs.<br />

Cemo mkiTxvelo, imeds gCuqni, rom ar idardo,<br />

elode mSvidad, Cemi kalmiT daqrolil niavs.<br />

avdrebis mere, minda SenTan gamoidaros,<br />

guli msurs mogce... me saxelad `sikeTe~ mqvia.<br />

36


`aTinaTi~ siyvarulis frTebiT<br />

SegmosavT. . .<br />

a _ r damzoga kokispirul wvimam,<br />

T _ bil zafxulSi kvlav mas vebrZolebi.<br />

i _ mitomac tkbilad aRar mZinavs,<br />

n _ areklebsac aRar vebralebi.<br />

a _ Tjer movkvdi... qari suls ar marCens,<br />

T _ bil guls ukve, o, Zalian uWirs.<br />

i _ ciT? mainc ar davzogav marjvens,<br />

s _ isxlsac mivcem maTxovars da duxWirs.<br />

i _ avnanas hangiT dagaZinebT,<br />

y _ invam netav kvlav ar gadamRalos,<br />

v _ ici tvirTi movixvie mZime,<br />

a _ ra, setyvav, xeli aRar maxlo.<br />

r_ iroWreliT gazafxuli momyavs,<br />

u _ frTo frinvels gavugzavni vardebs.<br />

l _ ocviT suleTs davumSvideb moyvass,<br />

i _ irmis rqebiT Camovkideb fardebs.<br />

s _ saqarTvelos muxls movuyri mudam,<br />

f _ rTebs Sevasxam siyvaruliT mkiTxvels.<br />

r _ eros mReri mze maxuravs qudad,<br />

T _ u gsurT siTbo, Cems wigns moakiTxeT.<br />

e _ nZelebs me dagikrifavT ramdens,<br />

b _ urusSiac TqvenTvis leqsebs davwer. . .<br />

i _ ciT? madli me kvaldakval damdevs,<br />

T _ ovlSic mizans moTminebiT vaRwev.<br />

S _ eSasaviT viwvi saqmis alSi,<br />

e _ s mijdeba Tumc sicocxlis fasad.<br />

g _ azafxulTan me ara var valSi,<br />

m _ inda bevrjer, rom dauTmo qarsac.<br />

37


o _ mis kadrebs axla ki ar vxedav,<br />

s _ aqarTvelos warsulSiac vstiri,<br />

a _ si, erTTan... ers qudbedad dasdevs,<br />

v _ erxvis foTlebs sisxls uSrobda fiTri.<br />

T — valze cremli bevri mqonda winaT,<br />

cxra aprilis qari zmuis jerac. . .<br />

samSoblosTvis mudam Tavs gavwirav,<br />

bedisweram Tu me damijera. . .<br />

38


aTinaTi wminda ninos<br />

madliTaa Semosili<br />

a - modis mze... Tovls sxivebi aatirebs,<br />

`T - ibaTvis” Tve, abrwyindeba aTasferad.<br />

i - media Semisrulebs danapirebs,<br />

n - azamTr gulSi, imedebiT momefera.<br />

a - lionze aSrialdnen xis foTlebi,<br />

T - bili sio daaTbunebs aremares.<br />

i - wvis aliT, salocavSi RvTis sanTlebi,<br />

w - amovdeqi... bedo, tkivils xom makmareb.<br />

m - ibalaxobs es zamTari iZulebiT,<br />

i - coxneba... aaSena Rrublis gora,<br />

n - ino wmindav, Sen mSvelelad megulebi,<br />

d- ardebs ukve, qva da RorRiT amovyorav.<br />

a - movavse sawnaxeli yurZnis mtevniT,<br />

n - amiani marcvlebic mwams ar daWkneba.<br />

i -qneb Cqara yanwiT Sevsva tkbili wveni,<br />

n - awvim badags ar vacalo damaWreba.<br />

o, - viloceb Cems xatebTan yovel diliT,<br />

s - aukunes tkivilebiT gavetole.<br />

m - umli mjabnis, mwuxarebiT veRar vivli,<br />

a - Tjer momklan, mainc sxvis rjuls ar vitomeb.<br />

d -ardi Tuki isev - ise momereva,<br />

l - ocvas vityvi `imeds” farad avifareb...<br />

i - fqlis Reros, Tuki RvarZli Seereva,<br />

`T - avels” Cumad Cems ubeSi Sevifareb.<br />

a - frebs gavSli isev xvalis, momavlisTvis,<br />

a - rwivis gunds ise rogor davewevi.<br />

S - uri mZags da... damiTmia bevrjer sxvisTvis,<br />

39


e - rTi aTad gaWirvebuls Sevewevi.<br />

m - e Tu mteri, Zveleburad kvlav amxanjlavs,<br />

o - ms movigeb... moTminebiT albaT isev ...<br />

s - inaziT da sifaqiziT sityvebs vxarjav,<br />

i - ac nazad buCqebidan Cumad micqers.<br />

l - urj zecidan Sen gvfarvelob wminda nino,<br />

i - qneb Senebr ianuszec qeba gveTqva...<br />

misi ar gvwams... orpiria ar gviwyino,<br />

Seni xatiT `aTinaTis” guli feTqvas.<br />

40


Sedevrebi da maradiuloba<br />

rezo adamias<br />

SemoqmedebaSi<br />

S_uqs asxivebs, mzes ireklavs Seni funji,<br />

e_s niWi, Sen, uSurvelad RmerTma mogca,<br />

d_edo zars scem, giyvars feri _ muqi lurji,<br />

e_smis ufals, Cemi kalmiT mec rom glocav.<br />

v_er Cavwvdebi Sens siRrmeTa niWis ares,<br />

r_ogor vcdilob gza gavkvalo, <strong>sulis</strong> celiT.<br />

e_s Tqvena xarT, miRmieTis ciur mTvare,<br />

b_ind RameSi dedamiwa Suqs rom elis.<br />

i _q amedos, rom adareb dilis ciskars,<br />

d_id vangogsac qebis sityvebs ar daakleb,<br />

a _mitomac leqss dagiwer axals, cincxals,<br />

m_zea SenSi, RvTis qvabSi rom oqros avleb.<br />

a_i ise, Cemi kalmis fiqris fonze,<br />

r_amdenjerme viRiRineb idilias,<br />

a_vacekveb lamaz sityvebs alionze,<br />

d_id mxatvarze leqsis wera advilia.<br />

i_is surnels Semovafrqvev Sens naxatebs,<br />

u_frTxildebi RvTis Sedevrebs mokrZalebiT,<br />

l_amazad rom kvlav sicocxlis rwmenas mmatebs,<br />

o, _ cecxlia, iwvis ferTa aalebiT.<br />

b_oboqari zRvis talRaa, xanac Tergi,<br />

a _Tasnair saxeebiT majadovebs.<br />

r_a siTboa, daWyumpalobs wyalSi gedi,<br />

e_s simdidre gulis kedlebs mifarTovebs.<br />

z_ogjer sivrces, Sors kosmiur casac swvdebi,<br />

o _ragulebs aSxmarkaleb Sen xis funjiT,<br />

41


a_isis dros fiqris tbasTan ayvavdeba,<br />

d_a iqmneba Sedevrebi mefe qujis.<br />

a_ciskrovneb winaprebis ganvlil gzebsac,<br />

m_ilionSic ar gadacvli Sens firosmans,<br />

i_q mxatvrebis saflavebTan rgav iebs da...<br />

a_mitomac giwodeben RvTis did mgosans.<br />

s _aswaulob, funjiT xatav raRac ucxos,<br />

S_av Rrublebs rom gadadenis miRmis iqiT,<br />

e_ferebi Sens afxazeTs imeds uxmob,<br />

m_aRla did RmerTs adRegrZeleb, funjis WiqiT.<br />

o,_ amRereb zRvis gediviT yvela naxats,<br />

q_arborbalas CamoaxrCob SedevrebiT...<br />

m_goni Cavwvdi, rogor akrav sxiviT artaxs,<br />

e_rTi sityviT dagipyria mTaTa zRvrebi.<br />

d_ed-mamis suls gaaxareb, genioso,<br />

e_smiT mSoblebs, Seni SromiT cas rom gascdi,<br />

b_araqa gaqvs, guliT aRar daikvneso,<br />

a_xla mivxvdi ideebs rom RmerTi gawvdis.<br />

S_en gaxuravs, uflis madlis, wminda qudi,<br />

i _se gSvenis, mtersac bevrjer SeSurdeba.<br />

gaixare, aicile Tovlis gundi,<br />

da gjerodes afxazeTic dabrundeba!<br />

42


mTvaris Crdilebi<br />

batono ilia, Tqveni naxatebis<br />

daTvalierebiT zRaprul labirinTSi<br />

movxvdi, gza amebna<br />

da ferTa palitraSi davrCi<br />

b_evri vifiqre, dameufla weris survili,<br />

a_movalage yvela sityva, rac ki mebada,<br />

t_kiviliT guli mwared aris guldamduRruli,<br />

o_mis suraTebs naxatebSi CvenTvis ebardna.<br />

n_angrev adgilSi arxeinad saxlobs naRveli,<br />

o _xravs funji da dardi fiqrSi dabudebula.<br />

i_wvis, alSia afxazeTi, tiris waRveri,<br />

l_omis bokvrebi ucxo mxares dabadebula.<br />

i_mitom duman eklesiis gumbaTebi da...<br />

a _isi ar Cans, Canislula irgvliv midamo.<br />

T_ovlSi naz kvirtebs ar eSlebaT TeTri bafTebi,<br />

q_ariSxlis drosac gamarjveba unda viwamoT.<br />

v_xedav mxatvrobiT dagipyria myinvaris qedi,<br />

e_sxmeba frTebi qarTvlis dedas, iZrobs mantias,<br />

n_awvimar gulSi aRiRinda imedis gedi,<br />

i _smis urmuli, suraTebiT mirCen natyviars.<br />

n_aisri mklavi kvlav gauZlebs urCxulTan brZolas,<br />

a_mofofinda sxivebi da brialebs ali...<br />

x_elSi kalamma uneburad daiwyo TrTolva,<br />

a_moCuxCuxda ankara da imedis wyali.<br />

t_uCebis kvneta daviviwye, usityvod vdumdi,<br />

e_xlac maJrJolebs, qali caSi rogor brZolobda.<br />

b_evri naRveliT, gulo Cemo, nu gamixundi,<br />

i_sev damTova, mze mindoda axlos myoloda.<br />

s _aiT wagiyvans bediswera ar gekiTxeba,<br />

d_ardiT ivli Tu mefesaviT giwevs cxovreba,<br />

a_isi bevrjer axlosaa, xan qariT frTxeba,<br />

T_ovs da qariSxliT tkivilebi ganmeordeba.<br />

43


v_kvnesi da cremli wamwamebis gaxda mosaxle,<br />

a_tirda funji, naxatebi TiTqos ferdeba.<br />

l_omiviT biWebs ros iguleb sxvebis moaxled,<br />

i_maTi dardiT tkivilebi win gefeTeba.<br />

e_rTxans vifiqre, ar mivxedav grZnobiT naxatebs,<br />

r_amdenjer unda amicremlon Tvali ferebma?<br />

e_s suraTebi codnas miscems dids da patarebs,<br />

b_rolis mZivia... margalitis mSveniereba.<br />

i_feTqebs nuSi da tyemali ayvavildeba,<br />

T _avTavebiT uxvad dayri dovlaTs kaloze,<br />

z_arzeimebiT <strong>sulis</strong> zari awkrialdeba.<br />

R_onis mokrefiT viRiRinebT saqarTveloze.<br />

a_ikrifeba dilis sxiviT namis wveTebi,<br />

p_irs gikocnis mze, is siTboTi cremlebs gagiSrobs,<br />

r_iJraJia da qaro, sulSi nu efeTebi,<br />

u_Rimis mTvare, mwvervalebi unda daipyros.<br />

l _urjTvala iam agicekva mxatvars xelebi,<br />

l_omiviT mTiuls RmerTma mogca didi wodeba.<br />

a_m dros poetebs RvTiT gveZleva davalebebi...<br />

b_evr leqss mogiZRvni Tu ki es Sen mogewoneba.<br />

i_is surnelma momxibla da TiTqos damaTro,<br />

r_iJraJze namma, yvavilebma, odam, naliam...<br />

i_asamnebma silamazis xibliT CamaTbo,<br />

n_aomar miwebs Tumc naxatSic stkivaT Zalian.<br />

T_iTqos gulisTqmas SeigrZnob da SenSi saxldeba,<br />

e_sxivfereba Sens palitras mzis aTinaTi.<br />

b_evri tkiviliT, qariSxlebiT dReni gakldeba,<br />

S_uriT da omiT es dReebi xdeba warmarTi.<br />

i _agundebis samyaroSi ras Cxavis yvavi?<br />

m_ovardnil ferebs xatavs dardiT Seni marjvena.<br />

o_mgadaxdilebs agviwkeples iseve kani,<br />

v_ici, rom ufliT kvlav ewveva suls gadarCena.<br />

x_oxobiviT msurs puris yanebs gadavufrino,<br />

v_elze gaviWra Tuki nisliT ar dabinddeba,<br />

d_eda TbilisSi yvavilebi gzebze davfino...<br />

i _brZvis kalami, naxatebze wera mindeba.<br />

g_raali aris yvela Seni <strong>sulis</strong> naxati,<br />

z_Rva aris lurji, sadac didi veSapi curavs...<br />

44


a _isi aris gazafxuli, omis dros marti,<br />

a_zvirTebul niWs RvTis qudi rom xuravs mefurad.<br />

m_dinare aris... xanac natvris xesac ki vadri,<br />

e_nZelebia, gefineba wiTel xaliCad.<br />

b_evr survils vityviT, mwams suyvelas gvewveva madli,<br />

n_ugeSi aris, ZilSi gidevs TavqveS baliSad.<br />

a _ngelozia... CagCurCulebs, daxate bevri!<br />

d_edaa Seni... CagaZinebs mklavze nanaTi,<br />

a _Ru gaswavla, gagzarda da gamSvenebs wveri,<br />

f_unjiT ufalma agatara didi aRmarTi.<br />

e_s ramodena mdinarea... Cavkal wyurvili,<br />

r_ioni aris dakaSkaSebs mTvare zecidan.<br />

T_iTebi cekvavs, momeZala weris survili,<br />

a _RfrTovaneba did mwvervalebs ukve gascilda.<br />

p_almebi aris da vardebis nazi sunamo,<br />

a_aciskrovneb funjiT sios, sunTqavs buneba.<br />

l_amazi aris da ferebiT cxeli udabnoc,<br />

i_smis urmuli... afxazeTi dagvibrundeba!<br />

t_orola mReris, vazi yurZniT gadaxunZlula,<br />

r_amdens Sromob, rom aacekvo funjiT samyaro,<br />

a_Rarasodes ar daveceT ase uZlurad,<br />

S_ars da qariSxals xelovnebiT unda gagvyaro.<br />

i _feTqebs xelSi siyvaruliT gulis siuxve,<br />

d_a imedebiT gabrwyindeba kvlav saqarTvelo.<br />

a_afaqizebs naxatebi mTebs da Wiuxebs,<br />

v_in icis didma xelovnebam mTlad gaamTelos...<br />

r_a didi zRvaa... civi mTebis edelvaisi,<br />

C_rdilia mTvaris, xanac kidev Smagi Tergia,<br />

i _albuzidan gamarjvebis xmebi gaismis,<br />

dido mxatvaro, eg simdidre ufliT grgebia!<br />

45


46<br />

sastumro oTaxSi<br />

niko xerkelaZe udavod didi<br />

mxatvaria, mis titulze<br />

TviT misive Semoqmedeba laparakobs.<br />

namdvil Semoqmeds, rom<br />

poeturi garemo sWirdeba es<br />

xom WeSmaritebaa, isic araa moulodneli, rom bunebisa<br />

da TviT samyaros wiaRSi daexeteba xelovani. am dros, is<br />

Zalian ganicdis, radgan saxlSi elodeba, palitra... igi<br />

TviTmyofadi, Taviseburi groteskuli xedvis mxatvaria.<br />

niko xerkelaZis gantvirTva nadiroba iyo, bunebis<br />

xeliT Seqmnili ferTa galerea, erTxel nadirobisas win<br />

daTvis beli Sexvedria sxva monadireebisgan daWrili,<br />

roca mis TaTebs Sexebia, iseTi sibraluli ugrZvnia, saxlSi<br />

wamouyvania. ar dauklia yuradReba, magram beli<br />

momkvdara. niko xerkelaZes daumuSavebia da fitulisaTvis<br />

sastumro oTaxSi gansakuTrebuli adgili miuCenia.<br />

iaraRi iqve Camoukidia guldawyvetil mxatvars da<br />

im dRidan nadiroba aukrZalavs.<br />

niko xerkelaZe ara marto didi mxatvaria, mas saku-<br />

Tari Zala mwerlobaSic ucdia. gamocemuli aqvs wigni<br />

“cremlSi nalesi xmali” igi giorgi saakaZis cxovrebasa<br />

da moRvaweobas exeba.<br />

mxatvris lamazi bunebis, adamianuri <strong>sulis</strong> da didi<br />

xelovnebis pativiscemiT, mkiTxvels vTavazob Cems STabeWdilebas<br />

leqsad.<br />

“cremlSi nalesi xmali niko xerkelaZis<br />

SemoqmedebaSi”<br />

c_remlSi lesav istoriis mogonebas,<br />

r_om Sen cdilob moixado vali RmerTTan,<br />

e_s SenSi zis sauflodan STagoneba.<br />

m_uxls moiyri, wer da xatav warsuls erTad.


l_uarsabis siyvarulis gaSmagebam,<br />

S_euria mefis sisxli dabal fenas.<br />

i _m siyvaruls eSmam avno da gangebam,<br />

n_eqtris nacvlad Seaxvedra cremlTa dena.<br />

a_Skaraa, ra saocrad gamoxatav,<br />

l_om giorgis Tu ra xvedri ergo wilad...<br />

e_g suraTi qsnis mebrZolTa, rCeba xatad,<br />

s_amSoblosTvis, Zmebis <strong>sulis</strong> Tavganwirvad.<br />

i _q, Sors mTebSi nadirobdi mTiul guliT,<br />

x_o, ra JiniT ereodi bunags mxecTa,<br />

m-ere daTvis beli naxe dakarguli,<br />

a_r gindoda rom mogekla, tyvia Secda.<br />

l_oculobdi gadarCeso, RmerTs SesTxovdi,<br />

i _s TvalebSi ganwiruli giyurebda.<br />

n_adiroba iqve dagme, dadeq oxvriT,<br />

i_m beliviT guls dasWirda gankurneba.<br />

k_acTa modgmam Cagafiqra, sisxls iwmenddi,<br />

o ,_gtkioda... RmerTo, mxatvars miuteve,<br />

x_o, cremls Rvridi, daiWeri da iTmendi...<br />

e_s Secdoma <strong>sulis</strong> siRrmiT daitove.<br />

r_amxela xar, miWirs kalmiT Sefaseba,<br />

k_alami ki, im beliviT daburdRunobs.<br />

e_s cremlebi “nales xmalSi” asmagdeba,<br />

l_ocvas vityvi, sanTelTan msurs viRuRuno.<br />

a_sjer glocav xelovano, <strong>sulis</strong> xsnisTvis,<br />

Z_irZvel adaTs moyvasSi rom gaaRviZeb.<br />

i_s sxivi Sen mogiwyvetavs maRla mzisTvis,<br />

s _amkurnalod viyidiT da Cven SeviZenT.<br />

S_eni suli me wmindanad msurs Sevracxo,<br />

e_s xatebi mironia Sens xelT qmnili,<br />

m_inda yvela qarTvels frTxilad rom movacxo,<br />

o ,_maSin ki, eris Svilni locviT vivliT.<br />

q_aris drosac Zmobis xidi unda gavdoT,<br />

m_ivutevoT avis msurvels, mxatvariviT,<br />

e_s axlave, xvalisaTvis ar gadavdoT,<br />

d_a Tu ara, maS vibrZoloT giorgiviT.<br />

e_rs aswavle, xelovano, xmalis lesva,<br />

b_elSi RmerTma gagiRviZa siyvaruli.<br />

47


a_ba erTad, Cven mSvidobis yanwi SevsvaT,<br />

S_emovZaxoT “CakruloTi” kvlav mayruli,<br />

i _qneb isev, kvlav dagveTmo kaenisTvis,<br />

da ar vlesoT Tund mterTaTvis mkvleli xmali,<br />

madloba Sen, RvTis rCeulo, <strong>sulis</strong> xsnisTvis,<br />

rom yvelafriT moixade RmerTTan vali.<br />

48


gari CafiZem<br />

rusTavs axali codnis<br />

frTebi aCuqa<br />

g - izgizeben rusTav-qalaqs codnis frTebi,<br />

a - isia... brdRvialeben mzis sxivebi.<br />

r - igrigobiT SeimSrala nislma Tmebi,<br />

i - medebiT wamozrdila aq verxvebi.<br />

C - anafiqri miT gamarTlda, RmerTs rom uxmob...<br />

a - frebs gaSli, okeanes gadacurav.<br />

f - rTebi, frTebi, kvlav axali kidev ucxo,<br />

i - mdens Sromob, casac male gadaxurav.<br />

Z - eZv-eklebi gaTibe da vardi darge,<br />

e - nZelebi Tavs uxrian aq mosulebs.<br />

m - amis Svilo, imas fiqrob “vis ra arge”.<br />

r - amdens Sromob... imeds gvCuqni bevrs da ulevs,<br />

u - flis kuTxes mowiwebiT guls gaduSli,<br />

s - aidumlos etyvi Cumad rac Senia...<br />

T - uki quCas xinji qonda rame guSin,<br />

a - xla SeniT xesac suli SerCenia,<br />

v - azi yvavis, gafoTlilan aq nuSebi,<br />

s - icocxle quxs, siyvaruli arnaxuli...<br />

a - kvirtulan atmebi da alurCebi...<br />

x - oda SeniT Semosula gazafxuli,<br />

a - Tasnair ferebs icvlis cisartyela.<br />

l - elianSi daCitula narcisebi...<br />

i - medebiT nangrevebic ametyvelda,<br />

c - remli gaSra, moSuSdeba naisrebi.<br />

o - flSi curavs... Sromis oflSi es kedlebi,<br />

d - idi rwmeniT... momavals zrdi uflis morCils.<br />

n - iWiero, migiRia medlebi da...<br />

i - mdenia me mis daTvlas veRar movrCi.<br />

49


s - adRegrZelo unda Sevsva leqsis yanwiT.<br />

f - ers icvlian nisliani sevdis mTebi.<br />

r - ogor vxarob, zecis madli mxrebze gawvims,<br />

T - ovlis fifqiT gayinuli, mec aq vTbebi.<br />

e - s ramdeni wigni xelSi gagiwaldavs,<br />

b - evric glocavs... bevric dadis dardmosxmuli.<br />

i - akobis codniT icav qarTul adaTs,<br />

a - lbaT rmerTi SenTan aris Camosuli.<br />

C - anafiqriT rusTavs kidev ras pirdebi,<br />

u - frTxi qars da... beds ki mainc misdev kvalSi,<br />

q - alaqia... Sen xar amis lideri da...<br />

a - modis mze... ar darCebi Sens ers valSi.<br />

50


mamulo Cveno!<br />

(nugzar nadaraias)<br />

n — aomar miwebs sevdis nisli gadanacvria,<br />

u — frTxis civ tyviebs vardebi da gloviT yris cremlebs,<br />

g — ulSi daWrila, jer gauSlel kvirts, rom aclian,<br />

z — oli sisxlisa amCnevia baRsa da skverebs.<br />

a — moizrdeba fesvebidan isev nergebi,<br />

r — iroWrelis dros mzis sxivebi yinuls gaadnobs,<br />

n — ar ekalSiac cxovrebis gzas niWiT ergebi,<br />

a — m dros nafiqrals, kolx megobrebs bevrjer gaandob.<br />

d — enTis sunia, mowamlula SxamiT midamo,<br />

a — ridilia daaviwydaT? ra RvTis wyromaa,<br />

r — amenairad `gaTeneba~ unda iwamo,<br />

a — mer-imeri airia, mgluri mtrobaa.<br />

i — frqveva tyvia, gadabuges mwvane xaverdi,<br />

a — r gviCerdeba TvalSi cremli, vglovobT da movTqvamT,<br />

s — etyva movida, SemoiWra qari Tavxedi.<br />

da Tu dagviTba, Sroma Cvens jiSs odiTgan mogvdgams,<br />

maSin vimRerebT, megrul nanas da Zvel Cakrulos,<br />

Cais ylortebiT aivseba xis kalaTebi.<br />

mamulo Cveno! qristesaviT jvarze gakrulo<br />

suls giburRaven, xorcs gwiwknian kvlav jalaTebi.<br />

batono nugzar, azriT amkob akademias,<br />

mjera ufali afxazeTSi Casvlas gaRirsebs.<br />

`faziselebis~ imedebic ayvavdebian,<br />

gamogviCndeba erSi isev azrTa gamrige.<br />

simarTlisaTvis, isars guli dauseria,<br />

ase rad xdeba, imedebi xelSi miqreba,<br />

Cvens saqarTvelos mumli mikvirs ras dasevia<br />

CvenTan ars RmerTi, samudamod, ars da iqneba.<br />

51


52<br />

vano SuStakaSvils<br />

v _ inaxav gulis almodebul sityvis serials,<br />

a _ ris is neqtriT gaJRenTili, imedo Cemo. . .<br />

n _ ino xom CemTvis, siyvarulis eleqsiria,<br />

o _ rives erTad geferebiT, SviliviT gCemobT.<br />

S _ emindos RmerTma, mometebul siyvarulisTvis,<br />

u _ fali xedavs, futkariviT vfusfuseb mudam. . .<br />

S _ enSi mze aris, guls ar zogav megobrebisTvis,<br />

t _ kiviliT navnebs, axlos yofna amitom undaT.<br />

a _ TiaTasSic gamogarCev <strong>sulis</strong> samyarov,<br />

k _ ai kacobis etalono, vamayob SeniT.<br />

a _ i, imitom me farxmali ar msurs davyaro,<br />

S _ en glocav guliT, ise rogorc viT dedaSeni.<br />

v _ azis nergi xar, erTgulebis sayrdeni xidi,<br />

i _ medis fesvi, moamage saqarTvelosi. . .<br />

l _ omiviT vaJkacs zRvad gamSvenebs Rimili mSvidi,<br />

s _ amSoblos locav, Sen mSvidobis sadRegrZeloTi.


zaur gabeskirias<br />

z — urmuxts xatavs funji Seni,<br />

a — lvis tani RvTisgan gergo.<br />

u — fro metad Coxa gSvenis,<br />

r — aindi xar, kolxis nergo.<br />

g — ugugna xmiT hangs akvneseb,<br />

a — iWreba zecas xmebi.<br />

b — evrjer Cems fiqrs davasveneb,<br />

e — risaTvis mReris Zmebi.<br />

s — ifaqiziT vityvi saTqmels,<br />

k — alami suls milamazebs.<br />

i — medebiT vanTeb sanTels,<br />

r — ero mikeklucebs azrebs.<br />

i — frqvevian naz ferebSi,<br />

a — aCuqurTmeb mTel samyaros,<br />

s — evdas Cahklav simRerebSi,<br />

Coxosnebis xmis mayaro.<br />

53


54<br />

cicinaTelob<br />

(cico sulaZes)<br />

c - is varskvlaviviT abrwyindi CemSi,<br />

i - is surneliT wamSi damaTvre...<br />

c - icinaTelob... suleTis ferSi,<br />

o - ri wuTi, rom poets damiTme.<br />

s - evdas siTboTi uCumrad macli,<br />

u - fali xedavs am madls zecidan...<br />

l - ocviT, CurCuliT, sikeTes marcvli,<br />

a - mitom leqsSic aRar acivda...<br />

Z - irZvel adaTi SenSi yvavilobs,<br />

e - nZelac SenSi amoCitula...<br />

s - amSoblos dardiT bevrjer daRlilo,<br />

s - iyvaruli gaqvs mjera `titulad”.


klara malazonias<br />

`kala CemTvis yvelaferi<br />

xar~<br />

k — lara rad giyvars `kala~ yvavili,<br />

a — mis mizezi vicode netav,<br />

l — amaz iasac gverdze auvli,<br />

a _ TinaTebi Tu gaimeta.<br />

C _ umad Sens axlos vis daasaxleb,<br />

e — rTxel Tu metyvi sakmarisia...<br />

m — inda vicode vin gagaxarebs,<br />

T _ valebi Seni visi Rirsia.<br />

v — is Sealie saunje <strong>sulis</strong>,<br />

i — mediT fiqri visTan Cerdeba,<br />

s — adamde unda gagitydes ruli,<br />

y — ayaCoc wvimiT gadaferdeba.<br />

v — elic ver uZlebs avdrebs da wvimebs,<br />

e — ridebian qarsac totebi,<br />

l — oyebze cremli rad daamwkrive,<br />

a — r giyvars sxvisi xvevna kocnebi.<br />

f — ermkTali saxe SegniSne guSin,<br />

e — klis bardebma xom ar gagkawres,<br />

r — aSi gWirdeba grZnoba faruli,<br />

i — a-iebi Tu ar amravle.<br />

x — ani gava da warsuls gaxedav,<br />

a — r gadmoyaro cxare cremlebi,<br />

r — iroWrelis dros Tuki gabedav,<br />

i — qneb ayvavdes SenTvis tyemlebi.<br />

55


56<br />

sikeTis Cadri<br />

(nani WiraqaZes)<br />

qalbatono nani, unda mogiwna leqsiT gvirgvini<br />

q — aro, Cadeqi! Tmebs miwewav, momSorde unda,<br />

a — r momekaro, erTi bewvic ar gamacalo.<br />

l — ocviT viZineb, guli dardiT sul damiduRda,<br />

b — edad kvlav Semxvda saqebi da unda macalo.<br />

a — ris aseTi qalbatoni, suli da guli,<br />

t — kivils rom miklavs da miSanTavs awewil fiqrebs.<br />

o — cnebis taxtze damabrZana rwmeniT aRvsili,<br />

n — atkens movurCen Tbil sityvebiT, gaulRob fifqebs.<br />

o — romtrialSi gadavlewav mZime qartexils.<br />

n — atvraa Cveni _ tanjul erSi male gaTendes.<br />

a — r gvsurs, ar gvinda, ar vxedavdeT beCavs, gatexils,<br />

n — ergis ZirSi, rom maTxovari Rames aTevdes.<br />

i — brZvis qalRmerTi, CamoaxrCos TokiT dardebi,<br />

u — nda suyvelas maisis Tves aCuqos vardi.<br />

n — akverCxaliviT RaRanebs da axlos vsaxldebi,<br />

d — iad qalbatons amSvenebda sikeTis Cadri.<br />

a — i, imitom ukve fiqri masTan mizidavs,<br />

m — ewamuli mziT, yvavilebiT, idumalebiT,<br />

o — qrosferebad imedebi amigizgizda,<br />

g — uldaWrili var, mcire rames davavalebdi.


i — rmis rqiT SevsvaT sadRegrZelo Cveni biWebis,<br />

w — lobiT ki ara, saukuniT hqondeT dideba,<br />

n — amian TvaliT gamovcaloT Rvinis Wiqebi,<br />

a — zvirTebula sisxliT zRva da moedineba.<br />

l — eqss davwer me da Sen ki sityviT uTxar saTqmeli,<br />

e — nac dundeba codvebi, rom daatriales.<br />

q — arborbalam ki amiglija gulis sarqveli,<br />

s — oflebi dawves yvelaferi gaatiales.<br />

i — a-iebic mowyenilan, TiTqos stirian,<br />

T — avTavebi ki Casulia, uxmoben patrons.<br />

g — ulSi Camwdomad yvav-yornebi bars dayvirian,<br />

v — er movuareT am Cvens mamuls, ver vupatroneT.<br />

i — lxine, nani, survili maqvs droSa aswio,<br />

r — avici me ki iqneb bedma uceb miyelos,<br />

g — aminapiros, RvTis sikeTem zurgi maqcios,<br />

v — in icis ndobac sul borotad gamoiyenon.<br />

i — meds vitoveb, sizmrebi, rom kargad axdeba,<br />

n — awvimaria da Rrublebi damdgaran zvinad.<br />

i — frine frTebiT win veravin ver dagixvdeba,<br />

Seni qaloba cxovrebaSi oqrosferad bzinavs.<br />

nani, Zvirfaso, sxva ra giTxra, riT mogefero,<br />

iasamnisfrad gibrdRvialebs nazi loyebi.<br />

ar gepranWebi, ar vpirferob, gTxov daijero,<br />

kargad arc gicnob, sxva danarCens rogor movyvebi?!<br />

57


58<br />

cisartyelas ferSi movlenili<br />

(ioane patariZes, nani WiraqaZis SviliSvils)<br />

c _ is cisartyelis ferSi gaCnda, patara Cvili,<br />

i _ s uflis madliT moevlina, dedikos sanTlad.<br />

s _ ulis sarkea ioane, mzesaviT Tbili,<br />

a _ ngeloziviT RvTis saxeli, rom daenaTla.<br />

r _ a didi aris sixaruli, am dros mSoblebis,<br />

t _ itini Cvilis, usasrulod enis Wylopini.<br />

y _ urSi Camesmis da xmac xdeba, gulis mflobeli,<br />

e _ niT ras vityvi ra tkbilia, bavSvis lodini.<br />

l _ amazo cicqnav, gaxdi ukve dedikos kerpi,<br />

`a _ Rus eqo~ ki mters miswvdeba, <strong>sulis</strong> eklebad...<br />

s _ amSoblosaTvis daibade, Sen yoCi verZi,<br />

f _ esvi xar muxis da sicocxle SeniT nedldeba.<br />

e _ s ra lamazi didi ganZi gauCndi ojaxs,<br />

r _ aa aris fuZe, Tu akvani ar dairweva...<br />

S _ eni filtvebis amosunTqva aTfunebs ojaxs,<br />

i _ medis sxivo, `qarbobala~ ver dageweva.<br />

m _ amis fiqri xar da daviTi SeniT amayobs,<br />

o _ cnebobda da daibade vefxviviT biWi.<br />

v _ in icis kvirto, eris mtrebTan, SeniT davmoyvrdeT,<br />

l _ omis bokvero, amogsvlia patara kiWi.<br />

e _ nis tiktikiT qariSxalic Cawynarebula,<br />

n _ uSisfer Tvalebs SeanaTeb, mSoblebs cimcimiT,<br />

i _ riJraJa da dilis cvari, gabrwyinebula...<br />

l _ amazo vaco, netarebiT mzesac ucini.<br />

i _ qneb mxsneli xar da moarfqvev ers surnelebas,<br />

i _ RviZebs ukve samyaro da... ca ibadreba.<br />

o, _ rom icode, aRar unda, guls mkurnaloba,<br />

a _ seTebi Tu RvTis gangebiT daibadeba.<br />

n _ atvrisTvals Cumad Cagimalavs bebo ubeSi,<br />

e _ nis swavlis dros dagikocnis, saxes mali _ mal.<br />

p _ awia TaTebs CagiTbunebs mkerdis ubeSi,<br />

a _ mxels siyvaruls, radgan ukve wlebiT daRlila.<br />

t _ kbilad gimRerebs, sicocxlesac uSurvlad mogcems,<br />

a _ rafers datovs saTavisod, giboZebs gulsac...


_ ogor arunda Sens garSemo qaric, rom qrodes,<br />

i _ misTvis cidan angelozad, rom Camosulxar!<br />

Z _ eZvebs gakafavs, gagatarebs lamaz bilikze,<br />

e _ klebs sul xeliT amokortnis, rom ar gagkawros.<br />

iqneb Sena xar, saqarTvelos mSvidi dilis mze,<br />

uflis rCeulo, gaTenebas iqneb mogvaswro.<br />

59


60<br />

Cemo mercxlebo me Tqven miyvarxarT<br />

(skolis moswavleebi wminda ninos saflavTan)<br />

C — ems gulSi ukve daideT bina,<br />

e — rTi meores jobniT mercxlebo.<br />

m — gonixarT mindvris yana bibina,<br />

o — navrebo da nazo peplebo.<br />

m — etyvelebT, mReriT da kidec ancobT,<br />

e — nawylianobT xeTa kvirtebo.<br />

r - a vici ase mjera da gatyobT,<br />

c — is cisartyelas gavxarT biWebo.<br />

x — an celqobdiT da xanac RreobdiT,<br />

l — amprad ainTnen Tqveni Tvalebi.<br />

e — Smakunebo, tkbilad mRerodiT,<br />

b — evri gvWirdeba TqvenisTanebi.<br />

o — riaTasi qula gogonebs,<br />

T — avTuxisferi sicocxlis eSxiT.<br />

q — ulebisaTvis gamoigones,<br />

v — erc ki daTvale imdeni leqsi.<br />

e — niT nanatro skolis mercxlebo,<br />

n — estriT damaTvreT yvelam saerTod,<br />

m — iamitebo mterTa eklebo,<br />

e — nis tiktikiT guli gaerTo.<br />

Z — almiZs ki, netav Tqven, rom gaamoT,<br />

a — gixaverdoT leqsi riTmebSi.<br />

l — ampari yvelgan unda daanToT,<br />

i — medi gqondeT mSoblebs niSnebSi.<br />

a — ngelozobdiT saydris kedlebSi,<br />

n — ino wminda ki Tavs dagyurebdaT.<br />

m — ilionebis bavSvis xelebSi,<br />

i — berTa guli ganikurneba.<br />

y — ayaCosaviT mindvrad mofenils,<br />

v — er geweodaT kivili xmaTa.<br />

a — WikWikebul mercxlad mofenils,<br />

r — aSi gWirdebaT Widili sxvasTan.<br />

x — iTxiT-xiTxiTiT ganvlieT is dRe,<br />

a — wkrialebdiT simRerebs xmaSi,<br />

r — igrigobiT me siyvaruls getyviT,<br />

T — bili dRe iyo bavSvebo maSin.


cisqveSeTSi tkivils<br />

vmarxav...<br />

Savi ZaZiT SefuTuli<br />

(Cem sayvarel Svils gela sxirtlaZes)<br />

c — is dakvnesebam, varskvlaveTis Suqi Camiqro,<br />

i — medma Cemma, wamoisxa glovis samosi...<br />

s — icocxle Sewyda, nedli toti yinvam gamixmo,<br />

q — arborbalaTi, simwuxris cremli Camomdis.<br />

v — isRa SevCivlo, Cemi dardi usaSveloa,<br />

e — s tanjva aris gulis tanjva ukurnebeli.<br />

S — vilmkvdar dedisTvis, tirilic ki dasaSlelia,<br />

e — x! sikvdilia, Svils tirodes dambadebeli.<br />

T _ umc, gardacvlilebs veferebi, vacocxleb kalmiT,<br />

S _ avi Rrublebi Camesaxla <strong>sulis</strong> batonad...<br />

i _ man Camcela, momepara uCumrad malviT,<br />

t _ arzaniviT Svils, samudamod daepatrona.<br />

k_lded gadviqeci, nawameb dRes sibrZnes movuxme,<br />

i _ keceboda muxlebi da... myinavda qari...<br />

v _ ai Sens dedas, cremli gaSra, tkivili vigrZen,<br />

i _ cinis eSma,... mojiriTobs sikvdilis raSiT.<br />

l _ ocva daviwye,... suls, rom mainc mivSvelebodi,<br />

s _ ami obolis akivlebam gamomafxizla.<br />

v _ ai sikvdilo, nabolaras mecilebodi,<br />

m _ ogekal mainc, simwuxare Semomexizna...<br />

a _ vxede zecas, usasrulos, ukideganos,<br />

r _ aSi miqroda, ar vicodi sad midioda,<br />

x _ o, minda mivwvde... niaviviT msurs avedevno,<br />

a _ alda cremlic, Tvalebidan aRar mdioda.<br />

v _ ardobis TveSi dabadebuls, miwivis qari,<br />

S _ avi Rrublebi wamomyveba mwams miRmieTSic.<br />

a _ kvnesebul suls, ras gauZlebs poeti qali,<br />

v _ azic ki tiris, dedis cremliT Cems imereTSi.<br />

i _ a-iebi sisxls idenen, ToTo venidan,<br />

61


Z _ eZv-eklebSiac SevamCnie, me sinanuli.<br />

a _ r idardoo, mamxnevebdnen mTebi xvanidan,<br />

Z _ mebi saflavSi Rrialebdnen dard dabardnuli.<br />

i _ medi albaT procentebiT visesxo unda,...<br />

T _ orem Cems mkiTxvels, sevdiani ar veyvarebi.<br />

S _ avo Rrubelo, rad mesrole wyliani gunda,<br />

e _ xla mivxvdi, rom odiTganve memterebodi.<br />

f _ uls viSovni da... mzidan isev erT sxivs viyidi,<br />

u _ falo Cemo, vici Txovnas, rom Semisruleb.<br />

T _ avTavs fanjridan, mSvidobis mtreds, kvlav gadavuyri,<br />

u _ Ralato var... tanjviT dReebs nu damisruleb.<br />

l _ ocvaa Cemi wamali da.. logins ar gavSli,<br />

i _ asamnebis ayvavebas davelodebi...<br />

gasazrdeli myavs, sazrunavi, sami bavSvi da...<br />

ar dameCagron umamobiT Svilis oblebi.<br />

kvlav Sevecdebi, Cems mkiTxvelebs guli gavuTbo,<br />

sxvisi tkivilic, isev Cemad gaviziaro...<br />

Tu lukma mqonda, xelgamowvdils unda davuTmo,<br />

Cemo moZRvaro, aseTi msurs, rom maziaro.<br />

62


Cemi tkivili dardis xidia<br />

(vaxtangi sxirtlaZes)<br />

v _ in daTvlis Ramis fiqris perangebs,<br />

a _ n Sen tkbil fusfuss, Cems Robe - karad...<br />

x _ es SevefeTe, nafleTs da nagvems,<br />

t _ iriliT naRvels verafriT vfarav...<br />

a _ m simwuxariT tkivilTan vdumvar,<br />

n _ atvraa Cemi sizmrad, rom gnaxo...<br />

g _ aurbi siTbos, vtiri da vwuxvar,<br />

i _ qneb dardians xeli Semaxo.<br />

s _ aswaulebis ukve Rrmada mwams...<br />

x _ vanis mTebiviT wmindaa suli.<br />

i _ meds Tumc wvima, Sxamavs da wamlavs,<br />

r _ adgan cremlia mxolod warsuli.<br />

t _ iriliT marTlac ar Cans saSveli,<br />

l _ elSi vixrCobi, fiqric mwvelia...<br />

a _ n SviliSvilebs me ras vuSveli,<br />

Z _ aZis yureba maTTvis Znelia.<br />

e _ rwymis Cems cremlebs maTi cremlebi,<br />

s _ evdis baliSi TavTiT midvia...<br />

mlokavs da mZiZgnis qariSxalebi,<br />

Cemi tkivili dardis xidia...<br />

63


64<br />

beJan xaraiSvili levan xaraiSvili<br />

Cemi tkivili mourCenelia<br />

C _ umad vqviTinob, vgrZnob cremlebi daSritavs Tvalebs,<br />

e _ sisineba qari guls da imedebs waSlis.<br />

m _ tkiva da sicils Zalian gTxovT, nurc damavalebT,<br />

i _ neba RmerTma, rom viaro kvlav dardis TavSliT.<br />

t _ kiviliT Relavs, naRvlianobs Cemi Zirula,<br />

k _ edelsac daSlis, fiqriani sevdis dReebi,<br />

i _ ciT? imedi Cemgan ra Sors gadamwirula,<br />

v _ eSaps magonebs daundobels, dardis devebi.<br />

i _ qnebda isev movaxerxo, fexze adgoma,<br />

l _ ogins ar gavSli, . . gamamxnevebs <strong>sulis</strong> sagzali,<br />

i _ ebs mogitanT Cemo Zmebo, yovel aRdgomas,<br />

m _ inda gjerodeT, erT lukmasac Tqvensken vagzavni.<br />

o _ xvriT da kvnesiT miTendeba zamTris Rame da. . .<br />

u _ fals vuCoqeb. . . samoTxeSi gqondeT adgili,<br />

r _ eken zarebi, Tvalebs axels caze mTvare da. . .<br />

C _ umad faCunobs, axlo-maxlo qveni aCrdili.<br />

e _ lva-quxiliT, Camoingra Tqveni Werebi,<br />

n _ eqtari futkris, balRamiviT Sxami gamixda,<br />

e _ rTxel ki ara milionjer mogeferebiT. . .<br />

l _ evi, beJani leqsis yanwiT mwams win damixvda.<br />

i _ tira Tqvenze zecis dasma, tiroda mTebic. . .<br />

a _ xlac am wuTSi Tqvenze fiqriT vaTeneb Rames,<br />

gixsenebT me da. . . gamiTeTrda dardisgan Tmebi,<br />

rom ar vidardo, Tqven mirCieT iseve rame.


mduRare cremli<br />

(baTu xarebavas)<br />

Senma mduRare cremlma guli<br />

matkina batono jemal . . . Seni<br />

baTu ar momkvdara, ubralod<br />

gardaicvala. madloba saqarTvelos,<br />

eseodnen siyvarulisa da<br />

erTgulebisaTvis.<br />

batono jemal, Seni xeliT mor-<br />

Tmeuli wminda ninos<br />

jvari, CemTvis didi saCuqaria.<br />

S — ens vaJkacur suls Tan dahyveba cremli mduRare,<br />

e — ferebian tanjul miwas ganawamebi.<br />

n — adgurdebian imedebi, rCebi mwuxared,<br />

m — idis dReebi, saaTebi, midis wamebi. . .<br />

a — nTixar sanTlaT, afxazeTis miwebs gahyureb,<br />

m — iedineba iq iseve sisxlis Rvarebi,<br />

d — uman parkebi, ucxo xmebi smenas ayruebs,<br />

u — ndoa mteri, Semomtvrevi Cveni karebis.<br />

R — amea irgvliv, zRvas siCume aRar uxdeba,<br />

a — alebuli koconebi ucxoT unTiaT.<br />

r — amdenjer mowyda varskvlavi da mTvarec wuxdeba,<br />

e — erTi imaTgan baTu iyo, cas es uTqvia.<br />

c — is angelozebs uSviliaT, anebivreben,<br />

r — atom wuxano, mama RmerTi gakvirvebula,<br />

e — ris tkivils da istorias awerineben,<br />

m — tredis fexiviT ca sircxviliT gawiTlebula.<br />

l — odinSi mSoblebs daunamavT, cremliT baliSi,<br />

m — onatrebiaT saflavi da naRveliT duRan.<br />

a — moxleCia dedas yeli Svilis ZaxilSi,<br />

g — ausaZlisi tkivilebiT suraTTan duman.<br />

u — fals pasuxi gaucia misTvis im wuTSi,<br />

l — oculobs xalxze, samSoblosTvis, iq aris maRla,<br />

65


i — misi suli datrialebs varskvlavTa gundSi,<br />

m — ercxlad dafrinavs, da ar icis ra aris daRla.<br />

a — Rar itiro, iq kolxeTSi baTu Tu darCa.<br />

t — rialebs qari da guli ki. . . did naRvels iTmens,<br />

k - ibea, zogjer auyvebiT maRla da dabla,<br />

i — q cis sarkmlidan, Seni Svili yvelafers ismens.<br />

n — awvimaria . . . kvirti dalpa, neSompalaa,<br />

a — kvnesebuli xalxis cremliT, svelia miwa.<br />

b — abuawveras umravlia, sadac palmaa,<br />

a — wewilia mTlad soxumi, gali da riwa.<br />

t — kacunobs cecxliT modebuli saxlis Siferi,<br />

o — bis suni ki mzareulad Cabudebula,<br />

n — aRveli gadevs Senc miT cao, me xom gicqeri.<br />

o — mogaxareb . . . laSas baTu dabadebula.<br />

j — iSiT sulgrZelobs, vaJkacobaa misi genia,<br />

e — rTi cicqnaa, pataraa, titini unda,<br />

m — oZlierdeba, momravldeba, papis keria,<br />

a — icdens bevrjer Tu esroles wyliani gunda.<br />

l — als da safirons dadeboda feri iodis,<br />

i — grixebodnen qariSxaliT Wadris totebi,<br />

S — iSvlad damdgari xeebi ki cas gahkiodnen,<br />

e — ris tkivils ki dastirodnen Ramis Wotebi.<br />

n — iavi tyeebs CasCurCulebs — netav ra xdeba?<br />

i — as lamazad SroSanic ki gverdSi udgia.<br />

b — aTu patara, roca didi biWi gaxdeba,<br />

a — rvis dauTmobs, fexi sadac kolxs daudgia.<br />

T — uTa damwifda, qinqlebi ki daZrwian irgvliv,<br />

u — mravliaT da guls naRvelad Semomdebia.<br />

a — sjer gavzomav ukve nabijs, damTavrda riski,<br />

r — adgan yinavs da asavleli didi mTebia.<br />

m — eCveneba Tu Sen RmerTiviT sikeTes Tesav,<br />

o — ra Zalian gamaxare, suliT poeti.<br />

m — egobrebisTvis Tbili sityva unda geTqva da . . .<br />

k — rZalviT da ridiT airCie uceb momenti:<br />

v — ici, rom yvelas sTavazobdi ZmobiT Tandgomas,<br />

d — a isic vici, tkivili rom guls Cumad gZiZgnis.<br />

a — Tjer cotaa, mogiwia fexze adgoma,<br />

r — eCxi qna gulma, ros davname cremlebi ZmisTvis.<br />

66


a — vkowiawdiT, avwrialdiT, mere? movdundiT,<br />

u — nda giTxra, rom cidan wvima mxrebze gvdioda,<br />

b — evri gansjis dros yvela isev gonze movediT,<br />

r — eros vmRerodiT, darbazidan xma gadioda,<br />

a — i aseTi saamo dRe me ar minaxavs,<br />

l — ocvas vambobdi siyvaruliT, uCumrad gulSi.<br />

o — Sen, jemali, mwams ZmobaSi mudam wina xar<br />

d — a Cemi dardic Caiketa gamoqvabulSi.<br />

g — aognebuli Sevyurebdi Cems Tvalwin kadrebs,<br />

a — ietis Stos, RviZl dasaviT guli mtkioda.<br />

r — as vizeimeb, ros Sevxedav afoTqil Wadrebs,<br />

d — a Zmobis cecxli SevigrZeni ukve Rvioda.<br />

a — raferia fuli gqondes grZnobis gareSe,<br />

i — a sinaziT gvaxalisebs, mis bolqvs vin xedavs,<br />

c — vars qari aSrobs, zogjer aris is moTareSe,<br />

v — eRar viokeb me saTqmels da sityvas gibedav.<br />

a — rvin gabedos da ZmobaSi mtruli TamaSi,<br />

l — oliaoba qali var da arc me mCvevia.<br />

a — ra gvavnos ra, mglebi aris Cumad safarSi,<br />

m — oTqmiT vtirivar . . . isinic xom yvela Cemia.<br />

a — modis mze cas Rrublebi mimoefanta,<br />

d — avijere, rom fesvs gaidgams isev sikeTe.<br />

l — eRviviT gaskda Cemi guli, gadaibata,<br />

o — es Znelia, SuadRis dros SemomefeTe,<br />

b — olma damaxrCo da viwvebi viT SeSis Reri.<br />

a — r minda martos arc sicocxle, arc ukvdaveba,<br />

s — aukuneebs iRaRadebs sikeTis dReni,<br />

a — r gvinda sxvisi, Cvensas mteri rad gvedaveba.<br />

q — iqina sios RrublebTanac gadauvlia,<br />

a — modis mze da sxivebiT ki mdeloc gadaSra,<br />

r — iroWrelis dros wvimas ukve gadauRia.<br />

T — iTqos davwynardi, yvela dardi damrCa gadaRma.<br />

v — ais ar vityvi rTul gzadedac, sinamdvileSi,<br />

e — klebs gavkafav da gavyvebi fexiT qvafenils.<br />

l — okaven marils omis Semdgom siRaribeSi,<br />

o — i, welSi wyvets siZulvili qarTvels qarTvelis!!!<br />

s — evda TavisiT dafaTurobs Cumad ubeSi,<br />

e — x! tkivilebiT gadavRale fiqrebi RamiT...<br />

67


s _ aRi gonebiT, veRar mivec gulsac nugeSi,<br />

e _ wikwikeba dilis niavs, wuTi da wami.<br />

o _ mia isev, mglebis xrova xalxs daymuian,<br />

d _ a ai, am dros, dardis mZivis momiwevs asxma.<br />

e _ s icis mtermac, msoflioSi mTelma duniam<br />

n _ arinjisferi sixaruli omiT rom gaxma.<br />

s _ aidan, ratom, urjuloni suls rad celaven,<br />

i _ q lurj zRvasac, dasdebia siwiTlis feri.<br />

y _ inva ar galRva da talRebi aRar Relaven,<br />

v _ ai ra mwared, dapatronobs Cvens miwebs mteri.<br />

a _ i, amitom waiyvana ufalma baTu,<br />

r _ om scno saWirod, daatovina dardis xmeleTi.<br />

u _ faqizes suls da uwmindess, Cvens enas qarTuls,<br />

l _ elianSi da Sav RrublebSi acdes bneleTi.<br />

i _ q gankiTxvaa... keTilebi iq ar omoben,<br />

s _ ulgawmendilni miRmieTSi daseirnoben.<br />

a _ avis mqmnelebi jojoxeTSi tajviT godeben<br />

d _ a cecxlis alSi codvebs simwriT gaixsneben.<br />

a _ ris suleTi, Tumca dardebs ra gamogvilevs,<br />

e — nde varskvlavebs, iq sikeTis didi goria.<br />

r — oca Sen cremlebs gadmoafrqvev, javrs dagigulebs,<br />

T — iTqos gamxnevebs, xma baTusi gagigonia.<br />

g — afantavs nislebs, misi suli miarRvevs talRebs,<br />

u — Rran tyeebSi gadalewavs eklian bardebs,<br />

l — omiviT vaJkacs amogivsebs Wrilobis Rrmulebs,<br />

e — maSin gulSi qariSxali vgrZnob unda Cadges.<br />

b — odiSis moxda damWirdeba iseve albaT,<br />

i — kivla bagem, tkivili rom furcels gavande!<br />

s — ityvac kargia, gamodgeba tkivilis abad.<br />

a — vforiaqdi, dardi Cemi Sors, rom gavagde,<br />

T — qvenma sikeTem amiCqrola me iq guli da ......<br />

v — ici irwmuneb, es sityvebi RmerTma maCuqa,<br />

i — Wvi ar aris bijgi iyo gadadgmuli da<br />

s — aswaulia Cemi Tvali cremls ver gadurCa.<br />

b — evri vifiqre da iseve nislma damnama,<br />

a — Rar momeSva mwuxarebis namis wveTebi.<br />

t — orola xeze Semomjdari TiTqos naRvlobda,<br />

o — romtrialSi SevekiTxe: rogor Cerdebi?<br />

68


n — amqerma didi fantelebi SemomaTova,<br />

o — cnebebSi var, gavxalisdi, Ramea civi,<br />

j — avri Cavkali, ufalma ki frTebi maTxova,<br />

e — niT utyvi var, me baTu var, jemalis Svili.<br />

m — ec TviTon mikvirs Sens fiqrTan, rom davide bina.<br />

a — i ramdenjer dagigrovda, dardis namqeri,<br />

l — oyebi cvariT dagenama simSvidiT mZinars<br />

S — eniT gavcocxldi, Sen maCuqe wlebi ramdeni.<br />

e — nZelebia amosuli, dedis cremlebiT,<br />

n — amis wveTebiT damisvelda, fafuki frTebi.<br />

i — medis wyarov, niaviviT gadagevlebi,<br />

x — is totze vzivar, da siTboSi aqve gavSrebi.<br />

e — xla gavige, Turme dedas, raRaca uWirs,<br />

l — oginSi wevs da SeumCnevlad masTan vCerdebi.<br />

i — misi sunTqva aqac momdis Tumca var utyvi,<br />

T — valis wamwamze TamaSoben cremlis wveTebi.<br />

m — inda virwmuno, avad deda aRar gaxdeba,<br />

o — me imisma tkivilebma dardiT amavso,<br />

r — arigad minda, mixvide iq, fexze dagxvdeba,<br />

T — bili sityvebiT Sen Cems dedas, rom ebaaso.<br />

m — inda mas uTxra, arasodes aRar mitiros.<br />

e — maSin moval, movfrindebi, Citad qceuli,<br />

u — faqizeso, axlo-maxlo unda vifrino,<br />

l — urji zecidan Seni kalmiT gamoqceuli.<br />

i — RviZebs kvirti, surnelebas ukve SeigrZnobT,<br />

w — ertilebiviT miskupulan xeTa totebze.<br />

m — e mixaria, roca qveynis ambavs Sevityob,<br />

i — qve axlos var da visveneb lamaz mdeloze.<br />

n — atvrad esa maqvs, mag xelebze unda gemTxvio,<br />

d — a mSobeliviT dagikocno Tbili bageni.<br />

a — brwyinebuli sxivebiviT, gadagefrqvio,<br />

n — azad Cems sulSi, rom daminTe Saravandedi.<br />

i — dumal ferTa samyaroSi davibadebi,<br />

n — ostalgia maqvs, dedis ubis, dedis alersis,<br />

o — keanes gavs, dagrovili cremliT avdrebi,<br />

s — adauri xar, unda mogce saxlis "adresi".<br />

j — emali naxe? mikvirs mamam ratom itira?<br />

v — ai — viSebi ar Cvevia, lomiviT vaJkacs,<br />

69


a — ra, ubralod, albaT ise Tu daiCivla,<br />

r — a moaqvs cremlebs, mogiyvebiT amaze araks.<br />

i — meds Tu erTxel, uZilobam, Rame waarTva,<br />

C — umad dardebi maxrasaviT ZarRvebs daRrnian.<br />

e — niT ras vityvi simwuxare, Zafs rom daarTavs,<br />

m — aSin im wamSi fantelebi fifqiT bardnian.<br />

T — amamad gevloT, Tqven, cxovrebis mZime aRmarTSi,<br />

v — eravin SeZlos Tqveni gulis dazianeba.<br />

i — feTqebs nuSi, da mixilavT kvlav aTinaTSi,<br />

s — icocxle moaqvs kalmiT sityvis gaziarebas.<br />

d — avlev civ wyaros, ai ukve, wyals davewafe,<br />

i — rmis rqiT Sevsvam sadRegrZelos, me am saRamos.<br />

d — id RmerTebTan maqvs gadaSlili mdidrulad sefe,<br />

i — ad amoval, da cremlebi aRar daRvaroT.<br />

s — amaradJamod idiadebs Cemi saxeli,<br />

a — movizrdebi, gadviqcevi edemis baRad.<br />

C — u qalbatono, ufalia Cemi mfarveli,<br />

u — nda giTxra, rom dedis daRi damrCa me daRad<br />

q — arbuqi Cadga, gazafxulda aRar mitiro,<br />

a — movTxri eklebs, baZaZgnarad, rom dagsevia.<br />

r — ogor minda, rom bedma Senc ar gaginapiros,<br />

i — is namiviT Tvali cremliT rom agvsebia.<br />

a — zvirTebuli zRvis talRa var, vaskdebi napirs,<br />

dilis vardze, rom nams stoveben oqrosferebad.<br />

es me var baTu . . . ayvavebuls, movyvebi aprils,<br />

Cemi dediko sizmrad tkbilad momefereba.<br />

me mzis sxivi var, vcdilob eris gamobrwyinebas,<br />

aw ver damaxrCobs miwis nesti, sulTamxuTavi.<br />

Ramis mTvare var, bnels rom naTlad moefineba,<br />

leqsSi gavcocxldi, samudamod, me var ukvdavi.<br />

guliT poetma, siyvarulis, simSvidis dedam,<br />

Rame miTia, tkivili ki sulSi daigo. . .<br />

Cems tanjul mSoblebs gaunela dardi da sevda,<br />

me maradisi, ukvdavebis Zegli amigo.<br />

roca baTus deda vnaxe, qalbatoni lia . . . xma CaexliCa<br />

erTxans gaCumda, nerwyvi gadaylapa da mere isev ganagrZo:<br />

qalbatono, Tqven Cems Svils Zegli daudgiT . . .<br />

70


cremlebi moeria. wuTiT dumili Camovarda, mec vRelavdi,<br />

ar vici ra memarTeboda, xom ar avaforiaqe ojaxi<br />

xelmeored? kiTxvas vusvamdi Cems Tavs. intuiciiT<br />

vgrZnobdi orives gviduRda guli. irgvliv sioc aRar<br />

qroda, yvelaferi gaqvavebuliyo.<br />

liam saubari ganagrZo, mSoblebs yvela Svili er-<br />

Tnairad uyvars, magram biWi sxva aris. qali xoxobiviTaa,<br />

gaizrdeba da gafrindeba, sxvis ojaxs gaaxarebs. biWi ki<br />

Tavis mamapapur keraze rCeba da Tavis gvars agrZelebs.<br />

xo da, ra gasakvirvia biWi gamorCeulad uyvardes mSoblebs.<br />

usazRvrod keTili da samarTliani iyo baTu. ar ga-<br />

Tamamebula zedmeti Cveni miferebiT, yvelas uyvarda da<br />

yvela uyvarda mas. “samarTliani” biWis saxeliT icnobdnen<br />

yavda megobrebi da lamazi Seyvarebuli.<br />

baTu sixarulis nakaduli iyo ojaxisaTvis. roca<br />

meore vaJiSvili gagviCnda — laSa, isini tyupebiviT izrdebodnen.<br />

ai, Cemi patara biWebi da maCvenebs kibeze Camomjdar<br />

baTusa da lSas.<br />

mere ki xelCanTidan suraTebi amoiRo da mokrZalebiT<br />

momawoda. me davinaxe ukve gardacvlil baTusTan<br />

ojaxis wevrebs suraTebi gadaeRoT. CemTvis naTeli gaxda<br />

yvelaferi. sicocxle grZeldebodea did tkivilTan<br />

erTad. . .<br />

didi zRva akravs cremlebisgan am mogonebas,<br />

Tumca sicocxles dasdebia vardis ferebi.<br />

da Tu ki baTu did qariSxals ar emoneba,<br />

maSin sasuleTs ufro rwmeniT moveferebi.<br />

cvarian diliT baTu sxiviT gaikaSkaSebs,<br />

danTebulia ukvdavebis didi sanTeli.<br />

es striqonebi gadadevnis dardebis raSebs,<br />

cota davwere. . . rCeba kidev bevri saTqmeli.<br />

71


72<br />

mkvleloba sakuTar saxlSi<br />

samuSao magidaze mobiluri telefoni gverdze davide,<br />

samsaxuris saqmem misi arseboba damaviwya. es didxans<br />

ar gagrZelebula, male wkriala xmiT Tavi Semaxsena.<br />

Cemi megobari mirekavda, mTxovda saswrafod avsuliyavi<br />

masTan.<br />

TinaTin xaburzania q. rusTavis azotis saavadmyofoSi<br />

muSaobs, igi Cemi uaxloesi megobaria: xom araferi<br />

uWirs?.. gavifiqre da aforiaqebuli wavedi.<br />

Cemi samsaxuri da Tinikos samsaxuri teritoriulad<br />

Zalian axlosaa, amitom fexiT gavuyebi qvafenils.<br />

kvlav megobris fiqrSi CaviZire... ra keTilia, faqizi da<br />

lamazi. Tavis dards aravis umxels, arada vgrZnob mis<br />

gulSi sevda arxeinadaa mokalaTebuli. araCveulebrivi<br />

meuRlisa da ori niWieri vaJkacis dedas, ra unda awuxebdes<br />

iseTi, sul mudam naRvliani TvalebiT, rom Semomyurebs,<br />

TiTqosda CemSi xedavs im pirovnebas, romelsac misi<br />

Svela SeuZlia. ara Tiniko! Cven orives erTi tkivili<br />

gvtkiva, arc Sen SegiZlia Cemi Svela da arc me Seni. es<br />

wuxili ki Cveni saqarTveloa.<br />

Cvens quCebSi mSeneblobebia gaCaRebuli. ucxo investorebis<br />

xelSia Cavardnili simdidre. iSviaTad naxav<br />

dasaqmebul qarTvels. am dros Cveni Svilebi, dedebi, da<br />

bebiebic ki gafantulebi arian ucxo mx<strong>areSi</strong>.<br />

qarTveli qalebi akvanTan lamazi iavnanaTi zrdidnen<br />

eqvs, cxra Svils. axla ki sazRvrebs gascdnen lukma<br />

puris saSovnelad axalgazrda dedebi. amaze didi tkivili<br />

raa: siyvaruliT Seqmnili kera rom iyofa, coli<br />

iqiT aris, qmari aqeT. Cveni gogonebi iqiT Txovdebian da<br />

vaJebs ki ucxo jiSisani mohyavT, amas arsebobisaTvis<br />

akeTeben. ai, qarTuli sisxlis ajabsandali. vin viqnebiT<br />

cota xanSi? amis gafiqrebac mzaravs.<br />

gzaSi Cemi Zmis, aw gardacvlili beJan xaraiSvilis<br />

sityvebi gamaxsenda. poeti iyo, ocdarva wlis win mokles<br />

ocdaaTi wlis!!! didi niWisaTvis, marTali sityvisaTvis!!!<br />

es grZeli ambavia.<br />

_ momiaxlovdi!


_ vyidi varZias,<br />

_ vyidi xerTviss,<br />

_ vyidi arxots da _<br />

_ vyidi xoSaras...<br />

me aRar minda Tqveni libani,<br />

israeli da mTeli kamboja,<br />

me sakuTari dardi gamboWavs,<br />

me sakuTari boRma momxarSavs<br />

Sen ki jibeze xelebs ifareb,<br />

me amitirda muxrani... ana...<br />

me rom gavgiJde momklavdi gana?<br />

me am TvaldaTxril did freskebs gicvli,<br />

mxarCamokveTil am xerTviss gicvli,<br />

im pirveladqmnil saocrebaze.<br />

gza ganvagrZe im rwmeniT, rom Tinikos ubralod megobruli<br />

saqme eqneboda.<br />

oTaxis karebi SevaRe, magidaze Cemi dawerili poema<br />

_ ,,mduRare cremli” edoT, Tinikosa da mis TanamSromels<br />

eliko lomiZes. orivem namtiralebi TvalebiT Semomxedes.<br />

_ ra xdeba?!..<br />

_ vkiTxe SeSinebulma,<br />

_ araferi, mipasuxa Tinikom.<br />

Seni dawerili poema wavukiTxe qalbaton elikos da<br />

orivem vitireT.<br />

savarZelSi Cavjeqi, suli moviTqvi da avxseni, ramac<br />

ganapiroba poemis daweris survili.<br />

... Cven vzeimobdiT did sixaruls, fazisis mecnierebaTa<br />

akademiaSi arCevas. magidas xelmZRvanelobda<br />

profesori jemal xarebava.<br />

batoni jemalis Svilia baTu, romelic TxuTmeti<br />

wlis gardacvlilia, im zeciurma Zalam Camagona, rom<br />

poema damewera ,,akrostiqiT” es Zalian rTuli xerxia. es<br />

iseTivea, cixeSi ijde da gareT gamosvlis saSualeba ar<br />

gqondes. amis sirTules mxolod poetebi mixvdebian.<br />

mkiTxvelis umravlesoba amas Cveulebriv movlenad<br />

aRiqvams.<br />

73


wuTiT dumili Camovarda, mere isev Tinikom ganagrZo.<br />

qalbaton elikos Svili Tavisive saxlSi moukles.<br />

TokiT daabes, TerTmeti WrilobiT daamTavrebines sicocxle.<br />

_ mizezi? _ vikiTxe da Semrcxva aseTi SekiTxva<br />

rogor wamomcda.<br />

_ rogor unda mixvide im zomamde adamiani ase gaimeto,<br />

gaognebulma Tavi CavRune.<br />

isev gamwarebuli deda alaparakda, Cemi merabi ke-<br />

Tili iyo, niWieri damTavrebuli qonda politeqnikuri<br />

instituti. syvaruliT SeirTo berZeni gogo colad. Cemi<br />

Svilisa da Cemi rZlisagan irakli damrCa, romelic<br />

axla saberZneTSia da iq ukve davaJkacda kidec. cremlebi<br />

gadmoyara, mere isev ganagrZo.<br />

_ mizezi aravin icis, risTvis mokles, Zarcvis mizniT<br />

Tu sxva interesi iyo, ar viciT Cems Svils mxolod<br />

sikeTis gakeTeba SeeZlo.<br />

... cuds fiqradac aravize gaivlebda.<br />

_ qalbatoni momibrunda ukve anTebuli TvalebiT.<br />

vigrZeni mas raRaca gansakuTrebuli unda eTxova Cem-<br />

Tvis. isic icoda albaT, Cemi pasuxi dadebiTi iqneboda.<br />

WaRara Tmebi najafi xelebiT gadaiswora da TvalebSi<br />

Semomxeda iqneb SeZlo da Cems merabizec daweroT rame.<br />

maSin Cems Svilsac xom maradiuli sicocxle eqneba aq<br />

CvenTan, miwier samyaroSi.<br />

... gavCumdi arafers Sevpirebivar, dumiliT dav-<br />

Sordi cremlian dedas:.<br />

me da Tiniko erTad wamovediT saxlSi, gzaSi qalbatoni<br />

elikos Sesaxeb miambobda, ramdeni simwaris gamomlelia<br />

da miuxedavad am didi mwuxarebisa, kvlav yvelas<br />

damxamarea da sxvis tkivils xom mudam Tavisad Tvlis...<br />

saRamoTi adre davweqi. Zili gamityda da gulma<br />

amomZaxa:<br />

me am cremlebiT galumpulma raRa davwero,<br />

iqneb tyis eqov, am kiTxvaze Sen mipasuxo,<br />

gulo ibrZole, gTxov udrood ar damabero,<br />

gazafxulebas velodebi, CurCuliT uxmob.<br />

74


xandaxan Tuki simRerebiT Caviklav dardebs,<br />

fifqo SeCerdi, susxiT mainc ar momaTovo,<br />

meCveneba Tu ukuneTSi Wotebi kivis,<br />

ufalo Cemo, iqneb kidev cota madrovo.<br />

rodis dameZina, es ukve aRar maxsovs. ZilSi sadRac<br />

ukacriel adgilas aRmovCndi, Camovisvene, ZarRviviT<br />

daxlarTul sqel fesvebze da gazafxuls davuwye lodini.<br />

TiTqosda ar Canda, veRar vuZlebdi lodins avwriladi,<br />

xelis TiTebi Sevacure TmebSi da fiqri daviwye.<br />

gamaxsenda gulSi, Cayolili poema ,,mduRare cremli”,<br />

baton jemals saerTod ar vicnobdi, im wuTSi Cems<br />

win ijda erTi qarTveli raindi. iSviaTia mamakaci tirodes,<br />

magram didma tkivilma, aatira da cremlebi Cems<br />

gulSi wveTwveTobiT dagrovda, mere erTdroulad moaskda<br />

mkerdis ficars da daiwera Svilmkvdari mSoblis<br />

dasaamebeli strofebi.<br />

Savi Rrubeli wamovida, atyda Weqa-quxili, xis qveS<br />

Sevafare Tavi, romelsac farTod qonda totebi gadaSlili.<br />

nedli foTlebi TiTqos da cdilobdnen wvimis<br />

wveTebi SeekavebinaT, undodaT maspinZloba gaewiaT Cem-<br />

Tvis, magram kokispirul wvimasTan ToTo foTlebi veras<br />

xdebodnen.<br />

sadRac Sors mexi Camovarda ... mere isev mziT gabrwyinda<br />

aremare, magram cas isev Rrubeli SerCa. Weqaquxilmac<br />

imata da zRvis axlos mexi isev daeca.<br />

wvimam gadaiRo, atyda Citebis aur-zauri. mofrinda<br />

frinvelTa mefe arwivi, qveSevrdomT marTveTa sikvdili<br />

auwya. daiwyes glova da vai-viSi. mivayurade da ... vai<br />

maT dedas, frinvelebi baTus da merabis glovobdnen.<br />

gaognebuli vuyurebdi Cems win asaxul kadrebs.<br />

maxsendeboda, rom aseTi xmauri iyo maSin, roca Cemi ocdaaTi<br />

wlis poeti Zma beJan xaraiSvili daiRupa.<br />

sibneleSi beJanis landic gamoCnda, gulSi Camikra.<br />

vkankalobdi, veferebodi usazRvrod monatrebul Zmas.<br />

axlave saxlSi wadi mkacrad miTxra beJanim. kalams xeli<br />

mokide da dawere poema `mkvleloba sakuTar saxlSi~,<br />

radgan merabic imsaxurebs maradiulobas.<br />

75


Cven samive erTad varT. baTu ukve ocdaaTi wlisaa,<br />

qorwindeba. Tamadad me viqnebi, Sen xom ici daiko sityvas<br />

aravis davesesxebi.<br />

merabi samoTxeSi moxvda, win daxvda daTesili sike-<br />

Te da adgilic aseTi miakuTvnes. me poetebTan var, baTu<br />

angelozTa dass xelmZRvanelobs.<br />

gaTenda, mzem Tavisi oqrosferi sxivebi uxvad gamoagzavna<br />

Cems sarkmelSi, Tvalebi gavaxile, mivxvdi,<br />

rom yovelive es sizmari iyo. idumali xma Camesma, iqneb<br />

dawero ... iqneb dawero ... mec wera daviwye.<br />

yvelasaTvis erTguls, sakuTar saxlSi TerTmetjer danis<br />

dartymiT dagamTavrebines lamazi sicocxle....<br />

ar daidardo, Seni irakli Sens saxels gaarZelebs merab,<br />

rogor gagimetes aseTi keTili....<br />

y — ayaCo wiTlad gaJRenTila sisxlis wveTebiT,<br />

v — eluri vardi sircxvilisgan gawiTlebula,<br />

e — nZela namiT gawkumplula, sevdis nestiT da...<br />

l — ogini Tbili dardis cremliT dasvelebula.<br />

a — Wrila caSi varskvlavebTan merabis suli,<br />

s — adauri xar, Sen vaJkaco, uTqvia mnaTobs,<br />

a- ba, ra giTxra: SemomeWra saxlSi avsuli,<br />

T — okiT damaba, damWra daniT mze aRar maTbobs,<br />

v — eRar vibrZole, SeboWilma, vgoravdi mtverSi,<br />

i — s bediswera am simwares ratom miwerda,<br />

s — isxlSi vcuravdi, sibraluli ar Canda mkvlelSi<br />

e — maSin ukve mze Cavida, gadaiwvera.<br />

r — ogor mindoda me sicocxle, irakli Svilo,<br />

T — avs sul kedelze urosaviT uxaTqunebdi,<br />

g — afrTxildi Svilo, sikeTe ki ar daiSuro,<br />

u — enetaresis locva gwamdes, nu modundebi.<br />

l — iCi giyvardes, sofelia mama — papanis,<br />

i — a iaebi gaamravle saflavis irgvliv,<br />

s — aukuneebs gauZeli, wie Wapani,<br />

a — r dameCagro da gadadgi uSiSrad bijgi.,<br />

k — acur nabijiT amokafe gza ekliani,<br />

76


u — faqizesi dedaSi ki SeniSne mwuxri,<br />

T — avneba ara, unda iyo Svilo Wkviani,<br />

a — r dagenanos miawode maTxovars puri.<br />

r — ogorme iqneb saCxereSic Caxvide xSirad,<br />

s — ilamazea imereTi zafxulis TveSi.<br />

a — i, me maSin cis kididan Camoval wvimad,<br />

x — is fesvs vanedleb, sikeTea iseve CemSi.<br />

l — ogins nu namav, Sen dediko, mnaxe sizmrebSi,<br />

S — en, rom icode aq vamayob, me Seni kdemiT.<br />

i — medi gqondes, aRar vivli saZulvel mtrebSi,<br />

T — qven gaigonebT kvlav simReras daWrili gedis,<br />

e — pitafia damrCenia, Tumca me mxolod,<br />

r — atom mawama Cemma mkvlelma ase sastikad,<br />

T — erTmet Wrilobas ar uCanda Tavi da bolo,<br />

m — imaba TokiT daundoblad, ise damfliTa.<br />

e — na ras ityvis im simwares, misiT rac mergo,<br />

t — otsac ar xvdeba najaxisgan aseTi bedi,<br />

j — avri Sors Sengan, Svilo Cemo da Cemo nergo,<br />

e — Smam sxeuli damiwiwkna da beds davnebdi.<br />

r — as vifiqrebdi me uTqvenod aq Tu gavZlebdi,<br />

d — a sevdianad davtovebdi ojaxis wevrebs.<br />

a — nTili suliT xelgamowvdils, mudam vaZlevdi,<br />

n — etavi mtrebma me ojaxi rad amiwewes.<br />

i — as vTesavdi, amovida ekali didi,<br />

s — evda saCuqrad momitanes da gamamwares.<br />

d — amatovines sul udrovod ojaxi tkbili,<br />

a — mitom dedi, Senc tkivili gamogatare.<br />

r — eken zarebi isev albaT, saydris kedlebSi,<br />

t — ivtivebs guli, sisxlis RvariT dagrovil tbaSi,<br />

y — inuli hqonda gulis nacvlad mkvlels im genebSi,<br />

m — Svelels vuxmobdi... ar esmodaT aravis karSi.<br />

i — fiqra mkvlelma vajobebdi stumars saZulvels,<br />

T — okis maryuJi ostaturad welze momxvia,<br />

d — asjis ufali, ar vaZlevdi mtrobis safuZvels<br />

a — momxda suli da iZaxda Senze axia.<br />

g — avifiqre me, iqneb sjobdes Tvali davxuWo,<br />

a — miT egebis dro movigo, gaCndes mSveleli,<br />

m — omkali mxeco? mivaZaxe! gvelis naWuWo,<br />

77


T — okiT rom mabav, jojoxeTSi SeniT Sexvedi.<br />

a — ra, ar gaWra muqaram da arc dayvavebam,<br />

v — er Cavkal mxecSi dagegmili mkvleloba wuTiT,<br />

r — as vizeimeb, Tuki kalmiT maqvs ukvdaveba,<br />

e — xeTqebian suliT poets fiqrebis gundi.<br />

b — inis maxloblad izrdebian nazi peplebi,<br />

i — q Srialeben cas awvdili alvis xeebi.<br />

n — atanji suliT yvela qarTvels vealersebi,<br />

e — x! rom SemeZlos, kvlav sicocxles davisesxebdi.<br />

s — aCxereli var, sofeli ki iqa maqvs liCSi,<br />

l — omisis madli mfarvelobda mTaTa xedidan,<br />

a — x! rom icodeT siyvaruli me kuTxis vici<br />

m — amis sisxli maqvs da sikeTe damyva dedidan.<br />

a — r gaitexoT guli mainc ulmobel bediT,<br />

z — viniviT dadgiT siyvarulis didi koSkebi,<br />

i — s bediswera ukiTxavad mova nebiT da...<br />

s — icocxles mCuqnis poeti da me ar movkvdebi.<br />

i — qavar, maRla saqarTvelos zecam miSvila<br />

c — is nams mokiTxva siyvaruliT gamovatane.<br />

o, — rom icodeT mkvlelma TviTon bedTan miCivla,<br />

c — aSi gamgzavna, sicocxle ki mand davamTavre.<br />

x — an Rame moval, TqvenTan frTxilad mosafereblad,<br />

l — oyaze ambors dagitovebT natrulT bageTi,<br />

e — rTi SexedviT cisartyelas bedis vyofilvar,<br />

a — mitom uceb movedi da caSi wavedi.<br />

r — ogorme iqneb ar midardoT cremli damaleT,<br />

d — amWres, damCexes, rogorc cxvari RmerTs Sewiruli.<br />

a — momavali mze ra uceb gadamewvera,<br />

i — medic gaqra, Tumc vibrZodi Tavganwiruli.<br />

d - edi exla me varskvlavebTan gavifrTamale,<br />

a — mofofindes, Cemi jiSis norCi fesvebi.<br />

r — om kvlav icineT, izeimeT, amas gavalebT,<br />

d — ediko CemTan mama aris mas veferebi.<br />

o — mSic ar sWridnen ase uRvTod, me rom damCexes,<br />

S — uri iyo, Tu Wkuaze Secda beCavi,<br />

e — ldam, sikvdili gaagona im Cems saCxeres,<br />

n — etavi mkvleli Semxvedroda gaubedavi.<br />

i — mas ara gTxovT borotebiT iZioT Suri,<br />

78


i — mas ar vjavrob, damaSora Cems tkbil dedikos,<br />

r — avici mkvlelma iTvalTmaqcos Tu sisxli swyuris,<br />

a — r minda kidev, rom TqvensaviT vinmes etkinos.<br />

k — inoSic unda aikrZalos kadri aseTi,<br />

l — omic ar ZiZgnis xorcis naWers nakuw-nakuwad.<br />

i — feTqa sisxlma davsustdi da suliT daveci<br />

S — eSlili iyo, ... sibraluli ar inamusa.<br />

e — rTs vnatrob mxolod, vevedrebi dedas da Cems Svils,<br />

n — atanji var da kidev ufro ar damaRonon.<br />

s — evdiT nu ivliT daamZimebT iseve Cems suls,<br />

s — ityviT augi mkvlelis dedas ar gaagonoT.<br />

a — arvin icis, mas ra uTxres, an ras etyvian,<br />

x — om SeiZleba cru ambavma SeSala kaci,<br />

e — niT mokvdebi, an Tu daniT oriv erTia,<br />

l — ocva TqviT mSvidad da icodeT mSvidobis fasi.<br />

s — ikvdils msajulad dauniSnavs mxolod TviT RmerTi,<br />

g — inda, ar ginda, ar kiTxulobs giweravs wamebs,<br />

a — lbaT me ase merguna da amiges wesi.<br />

a — r gindaT dardi, tkbili sityviT miTxariT rame.<br />

g — aiTaviseT imedebi, Tqven Cemo debo,<br />

r — om Tqveni cremliT ar damilpes Sarval — xalaTi,<br />

Z — irulis wyali menatreba da Tevzis gemo,<br />

e — xlac ki maxsovs, maylapebdnen lifsits ZalaTi.<br />

l — eRvis CiriviT tkbili iyo, Cemi bavSvoba,<br />

e — nZelebsa da iis konebs, gogos vCuqnidi.<br />

b — abuas saxlTan gulisworis Cumi lodiniT,<br />

s — atrfos faqizad, siyvaruliT tkbilad vkocnidi.<br />

m — ogonebebiT davitvirTe ... war<strong>sulis</strong> xibliT,<br />

e — xlac mandavar, Cemo debo aRar mitiroT,<br />

r — ogorme iqneb gaiaroT cxovrebis xidi,<br />

a — r minda glova, tkivilebiT aRar itvirToT.<br />

b — evrjer mixilavT sizmris saxiT oTaxSi mavals,<br />

i — grZnobT Cemeuls siTbosa da gasZaxeT eqos.<br />

r — igSi vdgavar da kvlav movyvebi qorwilis mayars,<br />

o — keanesac gamovcurav Tu Zala meyo.<br />

g — adian wlebi, miteveba nu gaviwydebaT,<br />

o — mSi yovelTvis airCieT simSvidis wuTi!<br />

r — ogorc mzis sxivi aremare gadabrwyindeba,<br />

79


g — ulSi ainTeT kvlav sikeTis sinaTlis Suqi.<br />

a — lmasisferi CanCqerebiT imedi morTeT,<br />

g — aanawileT siyvarulis qarvis mZivebi.<br />

i — s tanjuli dRe warsulia, Wriloba morCes,<br />

m — ec gavixareb, davmSviddebi, amas gpirdebiT.<br />

e — xeTqebian gulis kedlebs fiqri war<strong>sulis</strong>,<br />

t — kivils mimSvidebs cis laJvardis lurji ferebi.<br />

e — x! monatrebis bevri wlebi aris gavlili,<br />

s — evdas davmalav da zecidan mogeferebiT.<br />

a — moizrdeba Cemi fesvi, sinorCiT isev,<br />

s — idarbaisliT dadinjdeba zecaSi suli.<br />

e — ndeT Cems sityvebs Suri sxeuls udanoT giserT,<br />

T — oTo iad xarT saTiTaod Tqven amosuli,<br />

i — brwyinos Tqvenma sixarulma dedamiwaze<br />

k — ai kacobiT gaamravle Svilo qarTveli.<br />

e — nis, mamulis siyvaruli aigizgize,<br />

T — ilismad gqondes saqarTvelo amoqarguli.<br />

i — mravle Svilo, Cemma sulma, rom moisvenos,<br />

l — eqss wers poeti, sikeTisTvis CurCulebs qali ...<br />

i — qneb SeZlo da Cemi saxe kvlav gaixseno,<br />

mxolod ifrTxile, Senc ar Segxvdes orpiri qari.<br />

irakli Svilo, zecidanac bevrs dagavaleb,<br />

kvlav Cems saxlis win, siyvaruliT amayad mdgari,<br />

aba, Sen ici Cemi fesvi gTxov gaamravle,<br />

samaradJamod ukvdavebis SeaRe kari!<br />

minda Sens mamas, aq zecaSic naTels miTvlidnen,<br />

tkbilo dediko cremli ara gSvenis sicili.<br />

mkvlelis dedasTan iqneb SeZlo da Senve mixvide,<br />

uambe mas, rom cecxli aris Svilis sikvdili.<br />

Cemo dediko, Semisrule danabarebi,<br />

daarige, rom aRzrdas unda didi sifrTxile.<br />

kvlav ar SeaRos SecdomebiT codvis karebi,<br />

da aicdinos siZulvilis didi sircxvili.<br />

dedav sikeTis, siyvarulis tkbilo sazomo,<br />

yvelafers vxedav, Sen dadixar guliT mwuxari,<br />

mimteveblobiT ayvavdeba isev samSoblo,<br />

mkacrad moviTxov!... ar CaaqroT Cemi buxari!<br />

mxolod RmerTia, gamkiTxavi yvelas codvebis,<br />

80


ufali aris msajulic da saqmis gamrCevi.<br />

leqsiT gavcocxldi, ukvdavi var, glova? rodemdis,<br />

aba, vin ari samudamod madeT damrCeni ...<br />

roca poemis wera daviwye vgrZnobdi, rom Svilmkvdar<br />

dedas Sevumsubuqebdi dards da asec moxda...<br />

81


wmeniT Zlierni<br />

(es poema daiwera maSin, roca Sen<br />

cocxali iyavi Cemo daTo)<br />

(daviT menafires)<br />

daviT menafire aris RvTis moSiSi,<br />

rwmeniT Zlieri, gaWirvebulis damxmare,<br />

erovnuli <strong>sulis</strong> matarebeli,<br />

mimtevebeli da amave dros uSiSari<br />

mebrZoli, saqarTveloze usaz-<br />

Rvrod Seyvarebuli qarTveli.<br />

d - aviT guli gaqvs sikeTiT savse,<br />

a - alebuli, gizgiza cecxli.<br />

v - ai, rom eris tkivili dagdevs,<br />

i - beris dardiT dagdinda cremli.<br />

T - avTuxisferi sicocxle gamkobs,<br />

m - isrialeben wlebi mSvenebiT.<br />

e - rs Cvensas susxiT rom ar aTovdes,<br />

n - abijs cotaTi Seanelebdi.<br />

a - rwivis frTebiT dafrinav maRla,<br />

f - ifqia SenTvis wyenis wuTebi.<br />

i - merel vaJkacs ar giyvars daRla,<br />

r - iroWrelis dros ar Zabundebi.<br />

e - ride mainc qariSxlis grials,<br />

a - r mogwvdes sulSi susxi imisi,<br />

r - akrakebs wyaro, yurs ugdebs wkrials,<br />

i - ferebs siTbos Tbili maisi.<br />

s - xiviT tatnobze siTbo afrqvie,<br />

R - obe-yore ki gakafe waldiT.<br />

v — iT Sevardenma droSa aswie,<br />

T — avaweuli cxovreba gwadis.<br />

i — isferoben Seni genebi,<br />

s — iamiT dagdevs alersi dedis,<br />

m — orTe-mokazme skolis kedlebi,<br />

o — mia Seni cxovrebis bedi.<br />

S — emovinaxe SenTvis sityvebi,<br />

i — smis ezoSi xmebi norCebis.<br />

82


S — ars ver bedaven skolis biWebi,<br />

i — wames Seni aRzrdis meTodi.<br />

r — ogorc mSobeli, ise xar bavSvSi,<br />

w — ikwikebs guli bevrjer siamiT.<br />

m — udam udgexar megobrebs mxarSi,<br />

e — rTic ar ityvis augs siaviT.<br />

n — apirTan SuriT qari ixrCoba,<br />

i — coxnebian caze Rrublebi,<br />

T — viT RmerTsac ar surs masTan urCoba,<br />

Z — mad da imedad bevrs egulebi.<br />

l — omis Zala gaqvs, vefxvis siswrafe,<br />

i — Coqebi da xalxs ewirebi.<br />

e — niT gqargav da gTxovT mec miwame,<br />

r — om mogefero nurc gakvirdebi.<br />

i — mitom Tese puri da qeri,<br />

g — aWirvebuls rom edge damcvelad.<br />

a — gorebulan kldeebze qvebi,<br />

W — aobis mindors SeniT eSvela.<br />

i — m xalxs Sen ikrav yovelTvis gulSi,<br />

r — a vici, ase msmenia Sengan.<br />

v — er itan imaT, vinc sxedan WurSi,<br />

e — nacvalebi vinc ibrZvis mterTan.<br />

b — udobs Sens gulSi, siame marTla,<br />

u — beSi isvam yvela daCagruls,<br />

l — elo gagaqvs da arc giyvars daRla,<br />

i — mediT eli erSi gazafxuls.<br />

s — ityvebs dawerils eqneba fasi,<br />

d — arCeba mjera maradiulad,<br />

a — arc davijereb daedos xavsi,<br />

m — trisaTvis tyviebad gadafrqveula.<br />

x — aTri aqvs dids da uyvarxar yvelas,<br />

m — odixar sxivis gasaSuqeblad.<br />

a — rigeb siTbos, oi ramxelas,<br />

r — igSi gyavs xalxi dasapureblad.<br />

e — g gza, me vici sadac migiyvans,<br />

e — g gza mwvervalis dasawyisia,<br />

r — om giduRs sisxli, dalaSqrav myinvars,<br />

o — fliT momkili RaRadisia.<br />

83


v — iRac ki ara loculobs deda,<br />

n — ugeSiT SenTan hpovebs simSvides.<br />

u — yvarxar Sen da... sxvasTan ar rCeba,<br />

l — ocviT da rwmeniT Sens suls gimSvidebs.<br />

i — mravlebs aTad Svilebi Seni,<br />

s — alome aris nukris Tvaleba,<br />

u — Rran tyeebSi mTvared nafeni,<br />

l — ocviT da rwmeniT daiareba.<br />

i — a iaobs gogo SoltiviT,<br />

s — aimedo dRe misiT Tendeba,<br />

m — iarRvevs talRebs, lamazi tiviT,<br />

a — TinaTiviT gulSi genTeba.<br />

t — otze Srialebs foTlebi Cumad,<br />

a — Tasferoben qrizanTemebi.<br />

r — igSi Carguli agavac dums da<br />

e — rovnulia skolis kedlebic.<br />

b — ulbulic galobs ezos WiSkarTan,<br />

e — nZela vardTan amoCitula.<br />

l — omiviT ibrZvi orpira qarTan,<br />

i — asamnebic gadakvirtula.<br />

m — inda giTxra, rom asaxela saimereTo,<br />

i — m qveyanaSi winaprebic gaxarebulan.<br />

m — odinaxeze mokaSkaSe sxivi ainTo,<br />

t — alRa yvirilis sixaruliT gaCerebula.<br />

e — rTsac inatreb albaT isev cxovrebis gzaze,<br />

v — erxvebs Srials ginda Cumad miayurado.<br />

e — klesiaSi sanTlis Suqze, samreklos zarze,<br />

b — evrjer iloceb erisaTvis Sromis belado.<br />

e — natkbilic xar, xan boboqrob marTla zRvasaviT<br />

l — alisferia samyaro da wvimiT sveldeba,<br />

i — fantebian caze isev varskvlavTa gundi,<br />

d — aviT, Sen am dros, am samyaros sevda gedeba.<br />

a — aciskrovne imedebi am mwuxris Jamsac,<br />

s — evdis fesvebi akafe da ar gaamravle,<br />

a — azviade ideebi boboqar drosac,<br />

q — ari anCxlobs da eomeba cremlian palmebs.<br />

a — i, amitom ver isveneb ara gcalia,<br />

r — oca saaTi Cagwikwikebs, iTvli nafazebs,<br />

84


T — valwin gidgeba dro omebis, visi bralia,<br />

v — ici aiTvli... tkiviliT navneb dReTa nakawrebs.<br />

e — klebi mosavs vardis totebs, icremlebian,<br />

l — urji zRva Relavs, maRlidan ki dagyurebs mTebi.<br />

o — fliT da garjiT Robe-yore giSenebia,<br />

z — arebi rekavs... yvavilnaris surneliT Tvrebi.<br />

e — demis baRad Seni ezo ayvavebula,<br />

u — romlisodac TviT sicocxlec sevdiania.<br />

s — inazis xibliT dilis nami gabrwyinebula,<br />

a — TinaTiviT brwyinavs cvari mSvenieria.<br />

z — ogjer ki dardi daukiTxavad gagiRebs karebs,<br />

R — riWod darCenil fanjridanac sicive modis,<br />

v — in icis, wvimam iqneb nebiT gadaikaros,<br />

r — arigad ginda sixaruli jiSis da modgmis.<br />

o — rogor minda bevrze-bevri davwero Senze,<br />

d — aviCoqo da muxlmodrekiT gavedro ufals.<br />

S — arian qarsac agacilo, vibrZolo mterze,<br />

e — nde Cems kalmiT sialaliT daweril ustars.<br />

y — ayaCosaviT gaSlilia ezoSi bavSvi,<br />

v — ardic yvavis da albaT RmerTma ase ineba,<br />

a — ris sicocxle wvimaSi da Tovlian qarSic.<br />

r — a vici ise, Senma ndobam damaimeda.<br />

e — nde Cems sityvebs, qariSxali veras dagaklebs,<br />

b — budeSi bartyebs gamozrdi da iWikWikeben...<br />

u — Cumrad frinavs qori, magram veras wagarTmevs,<br />

l — elianSi ki WriWinebi daWriWinebe.,<br />

i — mereli xar, amitomac vcdilob gaamo,<br />

q — aTinaurad ar CaTvalo Cemi sityvebi,<br />

a — r minda bedma agatiros cremlma dagnamos...<br />

r — om mec vibrZoleb gverdSi dgomiT amas gpirdebi.<br />

T — avTavSi roca marcvalia Tavdaxrilia,<br />

v — amayob SeniT, Tumc WaRara Semogrevia,<br />

e — ris miwebi tyviamfrqveviviT gadaTxrilia,<br />

l — ocvas aRvavlen, radgan irgvliv bevri mteria.<br />

i — a-iebi surnels afrqvevs, feri-feroben,<br />

da sakuTar himns aq bavSvebi laRad mRerian,<br />

dRes am lamparSi dadian da... nairferoben<br />

hoda amitom mec poema damiweria.<br />

85


86<br />

gavida wlebi<br />

nino rexviaSvili, amJamad<br />

Jurnal raWvelebisa da<br />

samegrelos redaqtoria, mu-<br />

Saobda q.rusTavis zviad gamsaxurdias<br />

saxelobis daviT<br />

menafiris skolaSi pedagogad.<br />

me da nino im skolis TanamSromlebi<br />

viyaviT. RvTiT<br />

mosilma pedagogma, dabadebis<br />

dRis `surprizad” miwveva SemoaTavazebina CemTan givi<br />

sixaruliZes. raTqma unda es CemTvis didi pativi iyo.<br />

Cemi leqsebis kiTxvis dros vgrZnobdi, rom batoni<br />

givi xeliT aCvenebda TanamSromlebs Cemi leqsebis mowonebas.<br />

telefonis zaris xmaze msaxiobi fanjarasTan SeSfoTebuli<br />

miiWra, ho, ki... saswrafod moval... vaime deda...<br />

amoxda da Semotrialda. araferi SeimCnia Turme mas<br />

dedis gardacvaleba acnobes.<br />

es is dro iyo roca TbilisSi karvebi idga da mters<br />

da moyvares, rom ver gaarCevda keTil mosurne.<br />

meore diliT me da nino maswavlebeli batoni givis<br />

tkivilis moziareni gavxdiT.<br />

gavida wlebi... roca me Svilis sikvdiliT mexi dameca,<br />

cnobil saxeebidan givi sixaruliZem momisamZimra<br />

pirvelad es didi tkivili. gmadlobT amisaTvis batoni<br />

givi, Tqven ara marto didi msaxiobi, Zalian Tbili pirovneba<br />

xarT. alalia Cemi kalami TqvenTvis da Cemi nino<br />

rexviaSvilisaTvis.<br />

oriaTas cxra wlis xuTi maisi Sen da givi sixaruli-<br />

Zem gamilamazeT nino maswavlebelo. meore dRes baton<br />

givis deda daeRupa, Cven misi tkivilis Tanamoziareni<br />

gavxdiT...


o — xvraa, bevjer cxovreba Cemi,<br />

r _ a vici eklad rad mefineba.<br />

i _ as ar movwyvet... davdivar kdemiT,<br />

a — ugi mtrisac ki mewyineba.<br />

T — avTavs Zirs Casuls xeliT avcencav,<br />

a — vanTeb sanTels salocad eris,<br />

s — amSoblos tkivils sulSi Cavkecav,<br />

c — ecxlSi narujsac gavlokav eniT...<br />

x — ars, Cems wiqaras, ar gavcvli jogSi,<br />

r — aSi mWirdeba sxvisi irmebi.<br />

a — x saqarTvelov! nacrdebi omSi,<br />

w — amwamSi kvnesis <strong>sulis</strong> sirmebi.<br />

l — urji zRvis wveTebs mkerds davipkureb,<br />

i — coxnis Rame cru bedisweras;<br />

s — amSoblos RmerTo Tu damipureb,<br />

x — oxviTac pirjvars gadaviwerav.<br />

u — faqizeso, lamazo nino,<br />

T — ilismasaviT Semomexvie.<br />

i — feTqa uceb... yvavilma pinom,<br />

m — aisis Tves rom gulSi mewvie.<br />

a — miciskrovne dRe dabadebis,<br />

i — mitom glocav, ifrine frTebiT.<br />

s — ityvebs varCev da zed davadnebi,<br />

i — rmis Svili xar, yurebiT vTvrebi.<br />

S — ors Sengan eklis ganakawrebi,<br />

e — rTi naxviTac naTlia gavxdi.<br />

n — ato vaCnaZes gigavs Rawvebi,<br />

d — edo <strong>sulis</strong>av, taniTac gavdi.<br />

a — r amikvnesde xelSi kalamo,<br />

g — ivis gamzrdeli davloco unda,<br />

i — kivla bagem, roca saRamos,<br />

v — ai, ra mwared mesroles gunda.<br />

i — s miTxres, ramac Camwixla xvaliT,<br />

s — ixaruliZes moukvda deda.<br />

i — malebodnen dReebi kvamliT,<br />

x — is mwvane xavssac Seetyo sevda.<br />

a _ mokvnesebiT vkafe eklebi,<br />

r — adioc sdums da aRar xmianobs.<br />

87


u — imedobav, Tu gameclebi,<br />

l — amazi zeca saTqmels miambobs:<br />

i — wameT dedis,... ca damyviroda,...<br />

Z — aZiT eaxla igi TviT ufals.<br />

e — vedreboda... Tanac tiroda,<br />

m — eufe RmerTTan simarTle uTqvams.<br />

g — ivi Tumc dedas aras aklebda,<br />

a — mokocnida mis ZuZu _ mkerdsac,<br />

m — alimal Cumad Tvals Seavlebda,<br />

i — qneb icocxlos, ha, isev feTqavs.<br />

l — oyebze uceb, cremli wamoskda,<br />

a — ra, dediko, Svilebs gvWirdebi.<br />

m — okvdi?! o, ara, es ra wamomcda,<br />

a _ lbaT, kvlav moxval, xom dampirdebi?!<br />

z — uzunebs qari fanjrebs askdeba,<br />

e — namebian cremlebi vardebs,<br />

T — bil maisis Tves deda Tu kvdeba,<br />

n — iSad gavatan Tan gulSi nadebs.<br />

i — q gavaCereb tkivilis wamebs,<br />

n — atvris ufleba xom maqvs ufalo.<br />

o , _ xelovanebs nurasdros avneb,<br />

m — olipul gzaze nu tov ucalod.<br />

a — s wels icocxleT batono givi,<br />

s — amSoblos niWiT sanTlad enTebi.<br />

w — iwamurTan kvlav mamali yivis,<br />

a _ Taswleulebs yveba miTebi...<br />

v — ecdebi vali mec movixado,<br />

l — omsac Sevbedav ers Tu dasWirda,<br />

e — rTxel ki ara uTvalav Rames,<br />

b — ibinebs leqsi da aWixvinda.<br />

e — ris tkivili aTasjer miTqvams,<br />

l — ocviT sanTeli davanTe, iwvis...<br />

o , _ bevrjer _ bevrjer, vekrobi civ qvas,<br />

m — amulis mtkiva da gulSi mwiwknis.<br />

e — tkineboda mjera dedasac,<br />

o — mobanaSi albaT ganrisxda.<br />

r — om Zma TbilisSi Zmis xeliT kvdeba,<br />

e — Smam suyvelas sisxli gadusxa.<br />

88


d — avas skamisTvis damalavs albaT,<br />

R — one mixdili aRavlens locvas.<br />

e — rs gasaWiri isec ar aklda,<br />

s — adRaa oqro, gamxmar Zvlebs vlokavT.<br />

b — odiSis moxdiT, avedrebs xundebs,<br />

a — r daaoblo Svilebi etyvis...<br />

t — otze naSeneb Citis budes _ ki...<br />

o, _ aRar moxdes kaklebi setyvis.<br />

n — atanj samSoblos arTmeven miwebs,<br />

g — ulSi daWrilebs SxamiT wamlaven,<br />

i — wvoda gori, ra daaviwyebs?!<br />

v — in icis, yoCebs ramdens daklaven...<br />

i — s etyvis imas, xmamaRla rasac,<br />

s — aukunec ki unda damalo,<br />

d — idi veSapi Caxvripavs zRvasac,<br />

e — rSi samani aRar samanobs...<br />

d — edamiwa ki RerZis trialSi<br />

a — moakvnesebs varamiT dardebs,<br />

d — adna es guli omis trialSi,<br />

a — isi aRar Cuqnida vardebs.<br />

e — fina tanjva asakis Rawvebs,<br />

R — onemixdili misdevda niavs.<br />

u — fali dedas sawolSi awvens,<br />

p — eSvis cremlebiT amoyavs ia...<br />

a — modis nazi lurji yvavili,<br />

C — umad buCqebSi gadipenteba.<br />

v — inc siaxloves masTan gaivlis,<br />

e — rTxel kvlav kidev daibadeba.<br />

n — aiarevsac aviwyebs wuTiT,<br />

m — oli brdRvialebs rogorc xaliCa.<br />

i — is Reros ki foToli uTrTis,<br />

s — aqarTvelo, rom qarma daxliCa.<br />

i — arebs kvlav wovs koRo da mweri,<br />

t — uCiT Cakvnitavs dedac simwares,<br />

k — iTxulobs _ RmerTi _ ras ambobs eri,<br />

i — odis feri rad aqvs simwvanes?...<br />

v — is davajero, ar gvwixlavs ucxo,<br />

i — a-iebi bolqvebs mowyvites.<br />

89


l — amSi Caflula frinveli ufrTo,<br />

i — ReWavs xari, nedl, ToTo kvirtebs.<br />

s — qarTveloa yinvisgan civi,<br />

T — ovlisgan aris leqsebic sveli.<br />

a — si aTasi `fsalmunis~ mZiviT,<br />

n — ar-ekalSic quxs egriseli.<br />

a — giciskrovneb mec nino wuTebs,<br />

m — ogialerseb qalur sinaziT,<br />

o, _ rom icode leqss Rames vuTev,<br />

z — ogjer ki sityvebs vambob simkacriT.<br />

i — asamnebi CemSic lamazobs,<br />

a — lublebi ki damwifdebian.<br />

r — aRato unda sevda Cavrazo,<br />

e — rSi mercxlebi mofrindebian.<br />

n — inos madlobas me yanwiT davlevT,<br />

i — a-vardebi fexqveS efinos,<br />

g — ulgasaxarad netav Tu davwer,<br />

a — ravis minda rame ewyinos.<br />

v — er vTqvi saTqmeli, riTmam miyela,<br />

x — es Sevasxipe kalmiT eklebi.<br />

d — idi zRvasaviT sisxli miRelavs,<br />

i — feTqavs gulSi isev tyemlebi.<br />

T — avdaxrili var eris SvilebTan,<br />

mitom davgeje furceli weriT,<br />

mkerds CagibnieT lamaz Rilebad,<br />

TqvenTis poeti yovelTvis mReris.<br />

90


giwame RvTis Svilad,<br />

radgan Sens sulSi<br />

moyvasis siyvarulia<br />

(vladimer vaxanias)<br />

g — imzers cis RmerTi da aSeneb salocav taZars,<br />

i — meds mouxmob, ginda cremli aRar daRvaro.<br />

w — uTisofeli xan siaviT gikidebs xanZars,<br />

a — kvnesda xalxi da gaxSirda glovis saRamo.<br />

m — uxas anedleb, mainc gmtroben, ra undaT Sengan,<br />

e — risaTvis ginda sikeTe da wirav yvelafers,<br />

R — merTi gwams kolxo, moiswrafi Sen jiS da genTan,<br />

v — ici samSoblos Semoutan Seneul elfers.<br />

T — elen Rirsebebs mavani da giyvars isinic,<br />

i — maT sulebSi SesZromiaT maxrebi, miwis,<br />

s — aqarTveloa yvelaferi... fiqris cicini,<br />

S _ eSis magivrad am Cvens erSi saxlebi iwvis.<br />

v — azis ylortebs Sen asazrdoveb gadasawindad,<br />

i — a-iebi moedeba buCqebs xaliCad.<br />

l — ocvas aRavlen mSvidobisaTvis rwmenis sawyisad,<br />

a — vazakebma xom Seni guli isriT gaxliCa.<br />

d — eda RvTismSobels Cvens mamulSi ros daavaneb,<br />

r — om gvapatios uneblied SevcodeT Tu ram,<br />

a — mziandeba saqarTvelo, mteri ver gvavnebs,<br />

d — edao Cveno, cremlis tbaSi Svilebi vcuravT.<br />

g — awuxebs, SfoTav da ganicdi JamTa siaves,<br />

a — r uCans bolo amden tanjvas, amden vaebas,<br />

n — iSi dedisa yvela tkivils gagviniavebs,<br />

S — en daifarav, agvacileb yvela wamebas.<br />

e — exla amitom Semomskda dardis sarqveli,<br />

n — u aatireb dedaRvTisav, cremls Rvris kalami,<br />

s — amSoblosaTvis sul uSiSrad msurs vTqva saTqmeli,,<br />

s _ aqarTveloSi Camosulxar, sibrZniT alali.<br />

91


u — falo Cveno, gevedrebi mogvec mSvidoba,<br />

l — oyas cremlebma daamCnia kvali Rarebis.<br />

S — uri da RvarZli amaSore ZmaTa flidoba,<br />

i — rmis jiSs unda gamouRo gulis karebi,<br />

m — axvils moedos isev Jangi, Zmoba gamefdes,<br />

o — mi Sors Cvengan da agvicildes susxi qariSxlis,<br />

y — ayaCo minda gadipentos rwmena aSxefdes.<br />

v — iRaca kivis da sikeTes urevs dariSxans.<br />

a _ ikeceba sisxliani sevdis fardebi,<br />

s — aqarTveloSi RvTismSobeli SemobrZandeba...<br />

i — ci ufalma gviwyaloba, qaro, Cadgebi,<br />

s — etyvis da wvimiT mzis sxivebi ar dabneldeba.<br />

s — amSobloSi ki Tu iseve Zlier gawvimdes,<br />

i — medi Caklas avis mqmnelma, avis mosurnem...<br />

y — inulebia... iseve Tovs, rogor ar gwyindes,<br />

v — als gadauxdi Cvens mamulSi mtrulad mosulebs.<br />

a — vafrTiane azrTa kona, mReris gedebi,<br />

r — ionic, albaT, ar Seirevs cremlis niaRvars.<br />

u — falo gvixsen da gvaCvene isev edemi,<br />

l — ocvas aRvavlenT,ar daviWerT xelSi iaraRs.<br />

i — feTqebs nuSi, RvTismSobeli Cven dagvifaravs,<br />

a — qafqafdebi gulis wyarov, aRar daSrebi.<br />

Savo Rrubelo, am Cems rwmenas ver moiparav<br />

xedav? Wixvinebs imedebis TeTri raSebi.<br />

92


dido mgosano<br />

dido mgosano, erovnuli suliT<br />

aboboqrebulo poeziis mefev, me<br />

Sen gamgvaneb kldis vefxvs, cis<br />

arwivs, lurj zRvas, sicxeSi amoqiqinebul<br />

niavs, jansaR muxas,<br />

romlis fesvebi ukvdavia...<br />

d — iadi suliT qarTan brZolob da...<br />

i — dumalebiT CurCuleb zRvasTan,<br />

d — idi avdris dros, mzes uCans bolo-<br />

o — qros sxivebi brwyinaven karTan...<br />

m — iarRvev talRebs, mefe xar muzis,<br />

g — amogiwaldavs sityva riTmebad.<br />

o — mebis qarcecxls gauZlebs Ruza,<br />

s — etyvis RvarcofSi ar STainTqmeba.<br />

a — lsac aqroben zogjer iWvebi,<br />

n — u gavakeTebT mtrobiT arCevans.<br />

o — fls da sixls Rvrian Cveni biWebi,<br />

e — eris da qveynis gadasarCenad,<br />

r — a vici iqneb daTmobac sjobdes,<br />

o — mebiT wyalsac feri aqvs sisxlis...<br />

v — ici iqa xar,... rac unda moxdes,<br />

n — eqtarsac miscem ar ginda sxvisi.<br />

u — Rimi rwmeniT savse imedebs,<br />

l — ods amoideb TavqveS baliSad,<br />

i — ebis eSxiT nuSic ifeTqebs,<br />

s — ilamazea yofnis xaliCa<br />

u — lamazesi vardi giRimis,<br />

l — olo yinuli fifqiviT dneba.<br />

i — mitom mwams me xati da RmerTi,<br />

T — vals ar vujereb rac axla xdeba.<br />

a — modis mze da momafens sxivebs,<br />

93


— ijgi gadavdgi... vigrZen siame,<br />

o — rom icode lalisfer mZivebs,<br />

b — Rujad Sens ferxTiT movaniaveb.<br />

o — ciaTasjer asic cotaa...<br />

q — arvis Tvlebia Seni leqsebi.<br />

r — ac Sen dawere didi codnaa,<br />

e — rT sityvas arvis daesesxebi.<br />

b — aliSze vborgav... vSfoTav sizmrebSi,<br />

u — kuneTSi, rom gamoCnda sxivi.<br />

l — eqsi giZRveni, vqarge riTmebSi,<br />

o , - me imedis vipovne mZivi.<br />

p — ewenikoben Sens win verxvebi,<br />

o — navroben da totebs xlarTaven,<br />

e — rs `fsalmunebiT~ roca exvevi,<br />

z — eimoben da nadims marTaven.<br />

i — feTqebs erSi isev tyemlebi,<br />

i — a-iebic amoyofs Tavebs<br />

s — amSoblosaTvis,... gcviva cremlebi,<br />

m — iwas, rom tyviis setyvebiT rTaven.<br />

e — brZvi da kvlav gmob siaves xalxTa,<br />

f — iTriviT TrTian zogjer ZarRvebi.<br />

e — ris tkivili mgzavradac gaxlda,<br />

v — ai viSebi aris damRleli.<br />

m — orwyes skverebi codvis wveTebiT,<br />

e — vkaliptebi, palmebs qiSpoben,<br />

S — en basri kalmiT mters ekveTebi,<br />

e — ris zarebi mgosans gixmoben.<br />

n — azs, lamaz sityvebs SenTvis vimeteb,<br />

g — admoifrqveva bagiT locvebi,<br />

a — m Cemi <strong>sulis</strong> rwmenis imediT,<br />

m — oedineba wyaro ocnebis.<br />

g — ava wlebi da... albaT ityvian,<br />

v — is davajereb mgosans, rom vicnob.<br />

a — lbaT im wamsve isars mesvrian,<br />

n — estars gulidan me bevrjer viZrob.<br />

e — klebs Cems irgvliv waldiT avkafav,<br />

b — ewvis xidze ki gavfen xaliCas.<br />

k — mayofilebis frTilebs davarTav,<br />

94


l — olos yinuli siTbom daxliCa.<br />

d _ ideba dedas,... vinc Sen gagzarda,<br />

i —a gamravldes mSoblis saflavTan.<br />

s — ibrZnes gaZlevdaT cxra, rom gagzardaT,<br />

v — iT qarTvlis deda glocavs saydarTan...<br />

e — fineba cas Rrubeli leqad,<br />

f — iqrebi zogjer dards ewireba.<br />

x — alxis tkivils ki, dawerav leqsad,<br />

v — azis cremliviT, rom gedineba.<br />

s — aimedeblad gaqvs ukvdaveba,<br />

c — aSia RmerTTan Seni adgili,<br />

i — smis kvlav kvnesa da gedardeba,<br />

s — evda zecaSi aris aWrili,<br />

`a — ietis~ da `gubazis~ nagrams,<br />

r — amdenjer guli gatkina mterma.<br />

w — elSi gawyvetils uyureb gagras,<br />

i — q zRvispireTi dafara mtverma.<br />

v — in icis ramden mSiers apureb,<br />

s — aocar leqsis harmoniaSi,<br />

l — elians, oqros cvari apkurebs,<br />

u — faqizesi iis trfialSi.<br />

r — ani arian suliT mglisani,<br />

j — ijgnian am guls Ziris-Ziramde.<br />

z — eimobs is dRe ros gagicani,<br />

R — amis sizmarebSic sibrZne miambe.<br />

v — in icis kidev daibadebda,<br />

a — s weliwadSi poeti didi,<br />

s — iyvaruliT, rom daavaddeba.<br />

s — amomavlod, rom gaedos xidi.<br />

i — fnis xeebi gariJraJze idumaleben,<br />

c — as dakiduli varskvlavebi mkrTalad mosCanan.<br />

x — eTa Crdilebi sibneleSi uxmod galoben,<br />

e — vkaliptebic ocneboben yofnas mgosanTan.<br />

S — ariSuroben Sens winaSe iasamnebi,<br />

i — xrebian da sifaqiziT mogCerebian...<br />

`a — ietis~ Stov saqarTvelos himnTa hangebi,<br />

m — iamituri siyvaruliT mogferebia.<br />

o — keanes gavs, aRelvebuls, Seni leqsebi,<br />

95


q — imze Camomjdars, Rameebi giTenebia,...<br />

i — rmis kvalSia amozrdili genis fesvebi,<br />

q — arsac brZolaSi Seupovrad SebrZolebia.<br />

i — Wvi ar aris saqarTvelo gvirgvins dagadgams,<br />

n — akverCxlebiviT varvareben metaforebi...<br />

e — rTxel Tu mainc, me Sens kvalze nabijs gadavdgam,<br />

b — iliks, naterfliT gadatkepnils veamborebi.<br />

u — RimRamoa Sens gareSe, cis silaJvarde,<br />

l — ocvas aRavlens yvela deda, Seni gulisTvis...<br />

n — etav SensaviT megobrebi, yvelas uyvardes,<br />

i — frine frTebiT, ar gcalia sxvaTa SurisTvis.<br />

a — ranairi qebis sityvebs ar vuSindebi,<br />

v — is ar moxiblavs tomebi da `iqmen-naTeli~.<br />

s — ios uRimis sixaruliT tyeSi Sindebi,<br />

j — avri Sors Sengan `leqsebia~ <strong>sulis</strong> sanTeli.<br />

a — frebad gaSli ialqanze fiqrebs yiJiniT,<br />

n — iangs aZinebs harmonia, azrTan Widili.<br />

s — amSoblos gmirze `SavlegoSi~ Cahkal Jini da...<br />

a _ Taswleulebs gaagone misi sikvdili,<br />

R — ames ufrTxildi, daTareSobs mteri isrebiT,<br />

m — olipul gzaze siaruli Znelia marTla.<br />

u — fals vavedreb me Sens Tavs da rwmeniT vivsebi,<br />

x — ariremiviT, rom seirnob muzebis karTan...<br />

a — ris wuTebi, roca leqsTan giRiRinia,<br />

s — evda CayvinTavs, garinduli dadgeba ganze.<br />

r — akrakebs sityva `nakadulad~, gavs simfonias.<br />

o — mis Rrublebi, sijiutiT Cndebian caze.<br />

m — umli ras gizams, Sen giRimis Tbili maisi.<br />

l — oms gavxar Zliers da sifrTxiliT fereba ginda.<br />

i — ci Sorsaa da ar ismis xmebi `daisis~.<br />

s — iyvaruls am dros gagaxsenebs, meuRle gilda.<br />

f — ifqiviT dneba, Sens mklavebze alersi misi,<br />

e — faqizeba lamaz mxar-beWs da Senc es ginda,<br />

s — aqarTvelo swuxs, radgan isev kvlav kvnesa ismis.<br />

v — ici, da Rrmad mwams fiqri aris yovelTvis wminda.<br />

e — brZvis SeboWils, usamarTlod Rrublebs afofrils,<br />

b — age uTrTis da aRelveba albaT zRva aris.<br />

96


i — rmis rqiT Sevsvam sadRegrZelos, sityvac ar myofnis,<br />

u — nda giTxra, rom dedisaTvis Svili sxva aris.<br />

k — unapet Rames gaTevinebs leqsis striqoni,<br />

v — arvarebs azri da survili did gzas ginaTebs.<br />

d — a dageseva cis TaRidan TeTri fifqebi,<br />

`a — ietis~ Zev... sxvas ukeTess an ras inatreb.<br />

v — alSi varT SenTan poetebi, miT geferebiT,<br />

i — brZvi kalamiT, yvela strofi RaRadisia...<br />

a — rwivo mTisav, Seni oqros metaforebi,<br />

Cveni lamazi saqarTvelos dRis sawyisia.<br />

tata axalaia — dioskurels<br />

t _ itebs dagikref gazafxulze, koniT mogarTmev,<br />

a _ gifaqizeb <strong>sulis</strong> kedlebs, faqizo qalo.<br />

t _ iri afxazeTs... gaxsenebiT, dards Tavs ver arTmev,<br />

a _xlos davdgebi, gagilewav tkivilis kalos.<br />

a _ sjer rom momklan, megobrisTvis RvelfSi davdnebi,<br />

x _ o, Cemo kargo, erTgulebiT vicav Cemians...<br />

a _ mas gpirdebi, siduxWires gavumklavdebi,<br />

l _ oialoba damijere, ara mCvevia.<br />

a _ aba, maS erTad, dramaturgo, kargo mweralo,<br />

97


i _ cis es RmerTma, saqebs vaqeb, gamogitydebi,<br />

a _sakic gSvenis, xelovnebis dido mwvervalo,<br />

d _ ad giwame da Cemi siTbo gesmis sityvebiT.<br />

i _ cinis guli, radgan Semxvdi RvTiT kurTxeuli,<br />

o _ mis Wrilobebs umklavdebi, uZleb natyviars,<br />

s _ oxumi gelis, dReebi gaqvs aq uferuli,<br />

k _ ivili xmaTa, sisxlisferi, zRvas rom atyvia.<br />

u _ wmindesTan Cven Segvaxvedra didma ufalma,<br />

r _ ogor gulwrfeli iyo maSin, iq saubari,<br />

e _ rTad vibrZoloT, rom ar gvavnos kvlav civma qarma,<br />

l _ ocviT fici vTqvaT da ar viyoT mterTan ubari.<br />

s _icocxlev Cemo, fiqric ar Rirs uRirsis wamad,<br />

nurc naamagars gadaiTvli TiTebze xeliT,<br />

RmerTma momgzavna, albaT, SenTan Wrilobis wamlad,<br />

Semogecxebi malamod da gwamdes giSveli!<br />

98


gulis tixari<br />

(aleqsandre beriZes, naTia mosiZes da salome menafires)<br />

C — umad mali-mal Tvals SegavlebT da. . .<br />

e _ ndeT Cems sityvebs gigzavniT siTbos.<br />

m _ e Cems siyvaruls ki ar gavalebT,<br />

i _ medis lukmas mxolod Tqven giTmobT.<br />

g _ aivlis wlebi fiqris jiriTiT,<br />

u _ Tqmeli sityva iwveba cecxlSi<br />

l _ eqsebs mogiZRvniT, anda piriqiT,<br />

i — rmis najeg kvals davnamav cremliT.<br />

s _ etyvam ar gavnoT, rwmeniT iareT,<br />

t _ otsac ufrTxildiT iqneb myifea.<br />

i _ ciT? sicocxles gagiziarebT,<br />

x _ is nayofiviT guli mwifea.<br />

,,a _ sineTiviT” Svilebi zardeT,<br />

r _ iJraJze sagzlaT dafqviT xorbali.<br />

i _ areT win da RmerTs Tavi andeT,<br />

aswels daixves wlebis gorgali.<br />

99


100<br />

suliT lamazob<br />

(Tamar jaWvaZes)<br />

s - ilamazes arad agdeb Sen guli gaqvs brolis sarke,<br />

u - frTxildebi xis foTolsac, ufrTxildebi rac Sen darge.<br />

l - alisfer mZivs sxvas aCuqeb, Sen ubralos dajerdebi,<br />

i - ci sityvis, madlis fasi, RvTis poeto, ar berdebi.<br />

T - ibaTvis Tves gauRimeb, Semodgomas baraqians,<br />

l - amazebSic lamazi xar, leqsebsa swer uxvs da frTians.<br />

a - surneleb irgvliv yvelas, eferebi did pataras,<br />

m - e vici, rom bevri natrobs, netav masTan gamatara.<br />

a - Ti asad dafasdeba, Tamar Seni eg qaloba,<br />

z - omiero, <strong>sulis</strong> qnaro, RmerTma niWi giwyaloba.<br />

o, - minda mec mogefero, Cemi gulis mesaZirkvlev...<br />

b - evr mecniers ajobeb da...<br />

"mwvervalia" rasac ikvlev.


gulmkerdis dvrito<br />

(maia razmaZes)<br />

m _ ilionebSi gamogarCev <strong>sulis</strong> sinaziT<br />

a _ rwiviviT, rom aSvildulan Seni warbebi.<br />

i _ frqvevi madliT sayvarelo, RvTiT xar lamazi,<br />

a _ si wlis mere mag sikeTiT RmerTTan wardgebi.<br />

r _ azmaZis gvaris dedofalo, kargo poeto,<br />

a _ rmazis xevSi CurCUloben Senze iebi…<br />

z _ aria leqsi, Seni leqsi eqos moedo,<br />

m _ aia wyneTels gamgvaneben, tyeTa miTebi...<br />

a _ r Segafaseb pirferobiT, Tundac damxvriton,<br />

Z _ vlebi, rom daxran, gadamtexon mTlad xerxelamSi,<br />

e _ s mixaria... Tamaris xar gulmkerdis dvrito,<br />

s _ samSoblos dardi ikiTxeba, Sens leqsTa xmaSi.<br />

101


102<br />

sevdas Caklav<br />

(iza xarebavas)<br />

i _ Rimebi Ramis mTvaris sifaqiziT,<br />

z _ iziloebs gavxar roca darbaislob.<br />

a _ lbaT sulSi siWkvianis, sibrZne gizis,<br />

x _ o, lamazo... gtkiva magram kvlav maisob...<br />

a _ r gaklia aRzeveba megobrebiT.<br />

r _ gav ias da... jegav biliks eklianebs...<br />

e _ kiTxeba Sens xvalis beds mTagorebi,<br />

b _ urusebiT... sxivi misvlas agvianebs.<br />

a _ sgziT glocav... SeimSrale Tvalze cremli,<br />

v _ ici Cqara mogarTmeven lamaz vardebs...<br />

a _ gcildeba bedisweris basri celi...<br />

s _ evdas Caklav... daiviwyeb yvela dardebs.


Cvens miwas viTxovT<br />

(vladimer goguaZe)<br />

v _ ladimris suls Tavganwirvis, frTebi fens naTels,<br />

l _ omkaci iyo, mieniWa wodeba gmiris.<br />

a _ xla amjerad Zvel taoSi, sxva anaTebs sanTels,<br />

d _ a gulmagari goguaZe saflavSi tiris.<br />

i _ cinis mteri, vladimeri Tavs rad swiravda,<br />

m _ iaxlovebis eSinoda osmalos masTan...<br />

e _ s is dro iyo qarTvelebi xmals, rom piravda,<br />

r _ oca brZolobdnen samSoblosTvis, uTvalav jarTan.<br />

g _ ube idga da morwyuli iyo sisxliT midamo,<br />

o _ miT qali da umweoni, tiroda simwriT.<br />

g _ miri qarTvelis axla mainc unda viwamoT,<br />

u _ iaraRod rom igebda, im brZolebs sibrZniT.<br />

a _ prilis TveSi mogoneba, Coloqvis xidTan,<br />

Z _ aliT mosuli isxan faSas ganadgureba.<br />

e _ s istoria iwereba ar rCeba miTad,<br />

Cvens miwas viTxovT... da mteri ki nu gvendureba.<br />

103


104<br />

naili xaraiSvilis<br />

madli<br />

n _ atanji gulis Sen xar mkurnali,<br />

a _ ma soflis xar, imedis wyaro...<br />

i _ ci? Senagaqvs <strong>sulis</strong> Jurnali,<br />

l _ ocviT ginda rom Cven dagvawynaro.<br />

i _ q imereTSi tyec ki Srialebs,<br />

x _ averds gifenen ia-iebi...<br />

a _ v qariSxalsac gaatrialeb,<br />

i _ coxnis Rrublebs, nedli mTiebi...<br />

S _ ens RvTiur madlze rwmeniT mRerian,<br />

v _ als ixdi xalxis winaSe marTlac,<br />

i _ mitomac xar <strong>sulis</strong> feria,<br />

l _ oculob xatTan da dnebi sanTlad.<br />

i _ ci, rom suli arasdros kvdeba,<br />

s _ asuleTia cis saufloSi...<br />

m _ ma da deda Svils iq daxvdeba,<br />

a _ r daunanon maTxovars groSi.<br />

d _ agdon pativi yvela urwmunom,<br />

l _ ocviT SeaRon rwmenis karebi.<br />

i _ iqneb `gaTendes” aRar iwvimos,<br />

da gaCndon erSi SenisTanebi.


kaxa da sergi<br />

zRvaris biWebo<br />

(kaxa bacikaZes da sergi lomaZes)<br />

k _ argi ymis Svilni... zecas fenT naTels,<br />

a _ sgzis simaRliT vismen xmas naCvevs.<br />

x _ an qariSxalobT, xan sanTels anTebT,<br />

a _ m siyvaruliT ers gadaarCenT...<br />

b _ aci ferebi ar aris leqsSi,<br />

a _ zris konebi ikvreba bRujad.<br />

c _ incxal-cincxali, sityvebi mesmis,<br />

i _ qneb leqsebi gaxuravT qudad.<br />

k _ vesavs sityvebi vardisferebiT,<br />

a _ moifrqveva idumal sxivad.<br />

Z _ madnaficebo, mec geferebiT...<br />

e _ grisis Svilebs guli mtriT gtkivaT.<br />

s _ aZmoTa fici erTgul jaWvs Sekravs,<br />

d _ eda samyaros mohfens simSvides.<br />

a _ mRerebT leqsTa qnarsa da sakravs,<br />

s _ amSobloSi, rom kvlav ar acivdes.<br />

e _ rTi fiqri gaqvT zRvaris kalmosanT,<br />

r _ eken zarebi cis saufloSi...<br />

g _ undi xarT erTad, sikeTe gmosavT,<br />

i _ ebs Tqvens leqsSi qari ar loSnis.<br />

105


l _ omiviT biWebs abjari gakravT,<br />

o _ mSi Widilobs Tqveni kalami.<br />

m _ ec damiguleT Tqven <strong>sulis</strong> karvad,<br />

a _ ha, dalieT leqsiT wamali.<br />

Z _ aZa Tumc mmosavs, gulSic mZiZgnian,<br />

e _ s ganvlil wlebis mZime xvedria...<br />

s _ ikvdil tolfasi sityvac migrZvnia,<br />

ar mindoben da Cems guls xednian.<br />

zRvaris biWebo, Tqven CagabarebT,<br />

Cems <strong>sulis</strong> Jurnals ros zecas waval...<br />

sikeTis Tesavas dagibarebT da...<br />

madls dagitovebT Svilebo wamlad.<br />

106


gamixsene<br />

g — amixsene, roca guli warsuls Segaxsenebs,<br />

a — nda roca martod — marto rCebi fiqrTan erTad,<br />

m — omiteve, Tuki Tvali Sensken damasvenebs,<br />

i — s ki jilad daijere CemTvis myavdi RmerTad.<br />

x — ani gava, Sen Sav TmebSi dagaTovebs,<br />

s — avse mTvarec Seicvleba, gaielvebs iWvic,<br />

e — x, am wuTebs istoria ukan Camoitovebs,<br />

n — etav kidev iarsebebs cisferTvala biWi,<br />

e — s ocnebac gafrindeba, sofels gadaseravs.<br />

107


108<br />

siyvaruli var<br />

m _ civa Zalian damafare cao, sabani,<br />

e — ferebodes am Cems sxeuls, malulad mTvare,<br />

s — iyvaruli var, da miRimis iasamani,<br />

i — adoni var, zecis mnaTobs vumRereb rames,<br />

y — vavilis surnels xarbad vsunTqav, mwyuria nami,<br />

v — er SevaCere awyvetili, fiqris vulkani.<br />

a — foriaqda JinanTili survilis wami,<br />

r — ad minda yofna, Tu ar axda Cemi mizani.<br />

u — Rran tyeebSi amosuli, me var SroSani<br />

l — iclicebs wyalSi, Cemi saxis aCrdili mkrTalad,<br />

i — medis wyaros Sesma minda vxedav Sors ari<br />

v — eli Cems mnaTobs da ar minda viaro calad.<br />

a — moiSala survilebi fiqris ubidan,<br />

r — amac maCuqa siyvaruliT margalitebi.<br />

locvis xma ismis, Cemi gulis Tbili budidan,<br />

fexiT movTele, namqerebis qartexilebi.<br />

golgoTa Tu gabrwyinda, wiTlad akiafda,<br />

maSin davimReroT mravalJamieri...<br />

erTad vilocoT, Tu ar dagvianda,<br />

yvela erTad viyoT bednieri.


sarCevi<br />

naTeli sevdis paradigmebi fiqrebi gulnaz xaraiSvilis<br />

Semoqmedebaze................................................................................. 3<br />

`me var SroSani" ............................................................................. 16<br />

minda, kalmiT Sen... gigalobo, unetareso ............................. 20<br />

mitropolit Tadeozs ............................................................... 22<br />

sikeTis mTesvelo (biZina ivaniSvils)..................................... 23<br />

RmerTkaci ....................................................................................... 24<br />

alika Sen siamaye xar, Cemi kuTxis... SviliviT miyvarxar<br />

(alika beriZes)................................................................................ 25<br />

jumber leJava legendaa ............................................................. 27<br />

luara sordias............................................................................... 28<br />

Wabuas Sedevrebi maradiulia ................................................... 29<br />

Sen, eris <strong>sulis</strong> moZRvaro<br />

(JuJuna niJaraZe — maWavarians)................................................. 31<br />

Tu Seixedav Cems sulSi, zeciuri ZaliT daimuxtebi,<br />

Cemo mkiTxvelo. . . ......................................................................... 32<br />

guli msurs mogceT, me saxelad “sikeTe” mqvia .................... 34<br />

Cemo mkiTxvelebo, Tqveni tkivili mtkiva ............................. 35<br />

`aTinaTi~ siyvarulis frTebiT SegmosavT. . . ..................... 37<br />

aTinaTi wminda ninos madliTaa Semosili............................. 39<br />

Sedevrebi da maradiuloba rezo adamias<br />

SemoqmedebaSi ................................................................................. 41<br />

mTvaris Crdilebi ......................................................................... 43<br />

sastumro oTaxSi ........................................................................... 46<br />

“cremlSi nalesi xmali niko xerkelaZis<br />

SemoqmedebaSi”................................................................................ 46<br />

gari CafiZem rusTavs axali codnis frTebi aCuqa ............. 49<br />

mamulo Cveno! (nugzar nadaraias)............................................ 51<br />

vano SuStakaSvils ........................................................................ 52<br />

zaur gabeskirias ........................................................................... 53<br />

cicinaTelob (cico sulaZes).................................................... 54<br />

klara malazonias `kala CemTvis yvelaferi xar~ ............... 55<br />

sikeTis Cadri (nani WiraqaZes) ................................................... 56<br />

cisartyelas ferSi movlenili (ioane patariZes, nani<br />

WiraqaZis SviliSvils) ................................................................. 58<br />

Cemo mercxlebo me Tqven miyvarxarT<br />

(skolis moswavleebi wminda ninos saflavTan) .................... 60<br />

cisqveSeTSi tkivils vmarxav... Savi ZaZiT SefuTuli<br />

(Cem sayvarel Svils gela sxirtlaZes) ................................... 61<br />

Cemi tkivili dardis xidia (vaxtangi sxirtlaZes).............. 63<br />

109


Cemi tkivili mourCenelia.......................................................... 64<br />

mduRare cremli (baTu xarebavas)............................................ 65<br />

mkvleloba sakuTar saxlSi........................................................ 72<br />

rwmeniT Zlierni (daviT menafires) ........................................ 82<br />

gavida wlebi.................................................................................... 86<br />

giwame RvTis Svilad, radgan Sens sulSi moyvasis<br />

siyvarulia (vladimer vaxanias)................................................ 91<br />

dido mgosano.................................................................................. 93<br />

tata axalaia — dioskurels....................................................... 97<br />

gulis tixari (aleqsandre beriZes, naTia mosiZes da<br />

salome menafires) ......................................................................... 99<br />

suliT lamazob (Tamar jaWvaZes).............................................. 100<br />

gulmkerdis dvrito (maia razmaZes)........................................ 101<br />

sevdas Caklav (iza xarebavas) ................................................... 102<br />

Cvens miwas viTxovT (vladimer goguaZe)................................ 103<br />

naili xaraiSvilis madli ............................................................ 104<br />

zRvaris biWebo (kaxa bacikaZes da sergi lomaZes) .............. 105<br />

gamixsene........................................................................................... 107<br />

siyvaruli var................................................................................. 108<br />

110


teqnikuri redaqtori _ lamara gergedava<br />

koreqtori _ lamzira SeyilaZe<br />

kompiuteruli uzrunvelyofa _ nana sxirtlaZe<br />

111


gamomcemloba `universali~<br />

Tbilisi, 0179, i. WavWavaZis gamz. 1, : 2 22 36 09, 5(99) 17 22 30<br />

E-mail: universal@internet.ge

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!