kultura da modernizacia - Center for Social Sciences
kultura da modernizacia - Center for Social Sciences kultura da modernizacia - Center for Social Sciences
კონტრაცეპტივების გავრცელება 1990 1995 2000 2001 2002 კონტრაცეპტივების გავრცელება, ერთეული 6353 5181 7865 8755 8143 აბორტები 1995 2000 2001 2002 აბორტების რაოდენობა სულ, ათასი 34.9 9.5 9.7 8.8 მინი-აბორტი 8.6 5.4 5.3 5.1 ჩვილ ბავშვთა სიკვდილიანობა 1990 1995 2000 2001 2002 გოგო 813 645 444 451 449 ბიჭი 1097 955 656 647 653 სულ 1910 1600 1100 1098 1102 rogorc vxedavT, droTa ganmavlobaSi iklebs qorwineba, aseve ganqorwineba. sabednierod, moiklo Cvil bavSvTa sikvdilianobamac, amasTan erTad, iklebs abortebis raodenobac, rac, albaT, kontraceptivebis moxmarebis zrdiTaa gamowveuli da TavisTavad dadebiTi movlenaa, magram mTlianobaSi mokvdavobisa da Sobadobis Sefardeba uaryofiTisaken ixreba. es procesi aqtualuria imdenad, ramdenadac pirdapir kavSirSia aqtiuri mosaxleobis procentul maCvenebelTan. aqtiuri mosaxleobis raodenoba ki, rogorc zemoT davinaxeT, mniSvnelovania rogorc ganviTarebadi, aseve ganviTarebuli qveynebisaTvisac. davakvirdeT Sromisunariani mosaxleobis raodenobis cvlilebas wlebis ganmavlobaSi: 1989 1998 1999 2000 2001 2002 2003 შრომისუნარიანზე უმცროსი 1423,0 1059,5 1037,7 1015,7 996,3 987,5 959,3 შრომისუნარიანი 3039,3 2767,4 2743,9 2721,2 2697,3 2678,9 2685,1 შრომისუნარიანზე უფროსი 938,5 678,0 688,2 698,3 707,8 705,1 698,2 15 წლის და მეტი ასაკის მოსახლეობის განაწილება ეკონომიკური აქტიურობის მიხედვით 2002 წელს ქალები კაცები ეკონომიკურად აქტიური მოსახლეობა ეკონომიკურად არააქტიური მოსახლეობა 108
mosaxleobis Semcireba, pirvel rigSi, migraciis Sedegia, radgan Sobadobisa da mokvdavobis Sefardeba jerjerobiT ar aris im doneze gauaresebuli, rom msgavsi Sedegi gamoeRo. davakvirdeT mosaxleobis gare migracias: მოსახლეობის გარე მიგრაციის სალდო (ათასი კაცი) 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 -140,9 -142,6 -127,2 -123,1 -123,1 -39,2 -36,3 -35,2 -31,2 -29,1 rogorc vxedavT, gasuli saukunis 90-iani wlebis pirveli naxevari, migraciis mxriv, Zalzed arasaxarbielod gamoiyureba. es ki, Cveni azriT, pirdapir kavSirSia socialur problemebTan. samwuxaroa is faqti, rom imigrantTa TiTqmis absolutur umravlesobas swored aqtiuri mosaxleoba warmoadgens. 1998 wlidan migraciis procentuli maCvenebeli sagrZnoblad mcirdeba, Tumca, rogorc zemoT davinaxeT, am procesebma gamoiwvia saqarTvelos mosaxleobis TiTqmis milioniT Semcireba, rac saqarTvelos msgavsi qveynisaTvis sakmaod didi cifria. statistikuri monacemebi kargi saSualebaa sazogadoebaSi mimdinare cvlilebebis danaxvisaTvis. rogorc Cans, iseTi sakiTxebi rogoricaa qorwineba, Sobadoba, mosaxleobis migracia da sxva pirdapir kavSirSia globalizaciidan momdinare gamowvevebTan. sazogadoebaSi, romelic modernizacias ganicdis, mimdinareobs garkveuli socialuri cvlilebebi. modernizacia iTvaliswinebs, magaliTad, qalis socialuri rolis gaaqtiurebas, rac dadebiTad xasiaTdeba, magram erTis SexedviT dadebiT process Tan axlavs uaryofiTic _ qalis socialuri rolis gaaqtiureba iwvevs qorwinebis asakis zrdas, Sobadobis klebas. es ukanaskneli ki sazogadoebas daberebiT emuqreba. sazogadoebaSi aqtiuri mosaxleobis Sevseba globalizaciis pirobebSi xdeba emigrantTa xarjze. emigracia ki niSnavs ucxo kulturis Semosvlas. globalizacia qmnis imis saSualebas, rom ar moxdes ucxo kulturis matarebelTa adgilobriv kulturasTan asimiliacia, isini inarCuneben TviTmyofadobas, ufro metic cdiloben sakuTari kulturuli moTxovnilebebis dakmayofilebasa da aRiarebas. saqarTvelo, SesaZloa, am mxriv katastrofis winaSe ar imyofebodes, magram yurdRebamisaqcevia is, rom ekonomikuri da socialuri problemebis gamo, romelic sabWoTa kavSiris daSlis Semdeg warmoiSva, iklebs yvelanairi maCvenebeli _ qorwineba, Sobadoba minusebisken mieqaneba. saqarTvelodan migraciis gamomwvevi mizezic swored ekonomikuri da socialuri problemebia da ara, vTqvaT ganaTlebis miReba an biznesi. SeiZleba iTqvas, rom is problemebi, rac ganivaTarebul qveynebSi modernizaciis procesma gamoiwvia, saqarTveloSi mxolod ekonomikuri da socialuri siduxWiris gamo Seiqmna. qorwinebisa da demografiuli sakiTxis daRmasvla gamowveulia ara qalis socialuri rolis gazrdiT (sabWoTa kavSiris dros ufro meti qali iyo dasaqmebuli saqarTveloSi, vidre axla, es ki imis bralia, rom Semcirda samuSao adgilebi), aramed imiT, rom saqarTveloSi samoqalaqo Tu teritoriuli mTlianobis dasacavad warmoebulma omma, aseve Seqmnilma kriminogenulma situaciam Seiwira swored is Taoba, romlis saSualebiTac unda momxdariyo genofondis zrda. amas emateba ekonomikuri da socialuri problemebi da saxeze gvaqvs qorwinebisa da Sobadobis kleba, mosaxleobis Semcireba. saqarTvelo warmoadgens multieTnikur saxelmwifos. multikulturaze saubari, Cveni azriT, gamoricxulia, radgan aq mcxovreb erovnebebaTa umravlesobas, didi xnis 109
- Page 57 and 58: gavaanalizoT procesis arsi, SeZlebi
- Page 59 and 60: saSualebas _ internets _ da saZiebe
- Page 61 and 62: melvil herskovicis xelmZRvanelobiT,
- Page 63 and 64: momdinareobs Sveicariuli qalaqis sa
- Page 65 and 66: nawilisgan mkacri pasuxi miiRes _ T
- Page 67 and 68: axdens imaze, Tu rogor ukavSirdeba
- Page 69 and 70: aseve mecnierebis ganviTarebaSic. c
- Page 71 and 72: egionalizaciis process sWirdeba meT
- Page 73 and 74: imgvarad dasma, rom saqarTvelo auci
- Page 75 and 76: doniT, rac aisaxeba sazogadoebis Ti
- Page 77 and 78: naklebobas; aqvT eleqtroenergiis pr
- Page 79 and 80: araTu SenarCunebas, aramed gavrcele
- Page 81 and 82: ogorc Cans, globalizacia al-qadrisa
- Page 83 and 84: sazogadoebaa, kulturuli niSniT erTi
- Page 85 and 86: mis Tavidan acilebas, ubrundeba sak
- Page 87 and 88: gaTavisebuli, raTa misgan iswavlo(n
- Page 89 and 90: dasavleTis warumatebeli mcdelobebis
- Page 91 and 92: elementze dayrdnobiT. es imas niSna
- Page 93 and 94: im determinantTagan, romlebze dayrd
- Page 95 and 96: gamovlinebas xedavs XVII-XVIII ss.
- Page 97 and 98: iyo viTarebas, roca `qveynis umniSv
- Page 99 and 100: nurobis koleqtivizmTan gaigivebis u
- Page 101 and 102: unebrivia, rom qristianuli samyaros
- Page 103 and 104: niSniT iyo aRbeWdili: `Cveni qveyan
- Page 105 and 106: iCens Tavs postindustriuli ganviTar
- Page 107: meti adamianis danaklisi arcTu mcir
- Page 111 and 112: CULTURE AND MODERNIZATION TOPIC 1.
- Page 113 and 114: TOPIC 3. TYPOLOGY OF CULTURES ON A
- Page 115 and 116: consider that modern stage of devel
- Page 117 and 118: 1. Multiculturalizm; 2. Pluralizm;
- Page 119: supranational structures. Democracy
mosaxleobis Semcireba, pirvel rigSi, migraciis Sedegia, radgan Sobadobisa <strong>da</strong><br />
mokv<strong>da</strong>vobis Sefardeba jerjerobiT ar aris im doneze gauaresebuli, rom msgavsi<br />
Sedegi gamoeRo.<br />
<strong>da</strong>vakvirdeT mosaxleobis gare migracias:<br />
მოსახლეობის გარე მიგრაციის სალდო<br />
(ათასი კაცი)<br />
1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002<br />
-140,9 -142,6 -127,2 -123,1 -123,1 -39,2 -36,3 -35,2 -31,2 -29,1<br />
rogorc vxe<strong>da</strong>vT, gasuli saukunis 90-iani wlebis pirveli naxevari, migraciis<br />
mxriv, Zalzed arasaxarbielod gamoiyureba. es ki, Cveni azriT, pir<strong>da</strong>pir kavSirSia<br />
socialur problemebTan. samwuxaroa is faqti, rom imigrantTa TiTqmis absolutur<br />
umravlesobas swored aqtiuri mosaxleoba warmoadgens. 1998 wli<strong>da</strong>n migraciis<br />
procentuli maCvenebeli sagrZnoblad mcirdeba, Tumca, rogorc zemoT <strong>da</strong>vinaxeT, am<br />
procesebma gamoiwvia saqarTvelos mosaxleobis TiTqmis milioniT Semcireba, rac<br />
saqarTvelos msgavsi qveynisaTvis sakmaod didi cifria.<br />
statistikuri monacemebi kargi saSualebaa sazogadoebaSi mimdinare cvlilebebis<br />
<strong>da</strong>naxvisaTvis. rogorc Cans, iseTi sakiTxebi rogoricaa qorwineba, Sobadoba,<br />
mosaxleobis migracia <strong>da</strong> sxva pir<strong>da</strong>pir kavSirSia globalizacii<strong>da</strong>n momdinare<br />
gamowvevebTan. sazogadoebaSi, romelic <strong>modernizacia</strong>s ganicdis, mimdinareobs<br />
garkveuli socialuri cvlilebebi. <strong>modernizacia</strong> iTvaliswinebs, magaliTad, qalis<br />
socialuri rolis gaaqtiurebas, rac <strong>da</strong>debiTad xasiaTdeba, magram erTis SexedviT<br />
<strong>da</strong>debiT process Tan axlavs uaryofiTic _ qalis socialuri rolis gaaqtiureba<br />
iwvevs qorwinebis asakis zr<strong>da</strong>s, Sobadobis klebas. es ukanaskneli ki sazogadoebas<br />
<strong>da</strong>berebiT emuqreba. sazogadoebaSi aqtiuri mosaxleobis Sevseba globalizaciis<br />
pirobebSi xdeba emigrantTa xarjze. emigracia ki niSnavs ucxo kulturis Semosvlas.<br />
globalizacia qmnis imis saSualebas, rom ar moxdes ucxo kulturis matarebelTa<br />
adgilobriv <strong>kultura</strong>sTan asimiliacia, isini inarCuneben TviTmyofadobas, ufro<br />
metic cdiloben sakuTari kulturuli moTxovnilebebis <strong>da</strong>kmayofilebasa <strong>da</strong><br />
aRiarebas.<br />
saqarTvelo, SesaZloa, am mxriv katastrofis winaSe ar imyofebodes, magram<br />
yurdRebamisaqcevia is, rom ekonomikuri <strong>da</strong> socialuri problemebis gamo, romelic<br />
sabWoTa kavSiris <strong>da</strong>Slis Semdeg warmoiSva, iklebs yvelanairi maCvenebeli _<br />
qorwineba, Sobadoba minusebisken mieqaneba. saqarTvelo<strong>da</strong>n migraciis gamomwvevi<br />
mizezic swored ekonomikuri <strong>da</strong> socialuri problemebia <strong>da</strong> ara, vTqvaT ganaTlebis<br />
miReba an biznesi. SeiZleba iTqvas, rom is problemebi, rac ganivaTarebul qveynebSi<br />
modernizaciis procesma gamoiwvia, saqarTveloSi mxolod ekonomikuri <strong>da</strong> socialuri<br />
siduxWiris gamo Seiqmna. qorwinebisa <strong>da</strong> demografiuli sakiTxis <strong>da</strong>Rmasvla<br />
gamowveulia ara qalis socialuri rolis gazrdiT (sabWoTa kavSiris dros ufro meti<br />
qali iyo <strong>da</strong>saqmebuli saqarTveloSi, vidre axla, es ki imis bralia, rom Semcir<strong>da</strong><br />
samuSao adgilebi), aramed imiT, rom saqarTveloSi samoqalaqo Tu teritoriuli<br />
mTlianobis <strong>da</strong>sacavad warmoebulma omma, aseve Seqmnilma kriminogenulma situaciam<br />
Seiwira swored is Taoba, romlis saSualebiTac un<strong>da</strong> momx<strong>da</strong>riyo genofondis zr<strong>da</strong>.<br />
amas emateba ekonomikuri <strong>da</strong> socialuri problemebi <strong>da</strong> saxeze gvaqvs qorwinebisa <strong>da</strong><br />
Sobadobis kleba, mosaxleobis Semcireba.<br />
saqarTvelo warmoadgens multieTnikur saxelmwifos. multi<strong>kultura</strong>ze saubari,<br />
Cveni azriT, gamoricxulia, radgan aq mcxovreb erovnebebaTa umravlesobas, didi xnis<br />
109
Change language