ekonomikuri urTierTobebis kvleva saqarTvelosa da somxeTs Soris ...
ekonomikuri urTierTobebis kvleva saqarTvelosa da somxeTs Soris ... ekonomikuri urTierTobebis kvleva saqarTvelosa da somxeTs Soris ...
ekonomikuri urTierTobebis kvleva saqarTvelosa da somxeTs Soris didi moculobis tvirTis sabaJodan gamoxsna SesaZlebelia mxolod valeSi, 150 kmis manZilze ninowmindis sabaJodan (amas emateba is manZilic, romelic maT unda gaiaron samizne bazramde misasvlelad). movaWreebisTvis saWiro sabaJo garantiebs damatebiTi samuSaoebi da dro sWirdeba valemde misasvlelad. Cvens mier Catarebuli gamokiTxvidan gamoirkva, rom movaWreebi, Cveulebriv, moZraoben TavianT megobrebTan da ojaxis wevrebTan erTad da sazRvarze xdeba maT Soris am tvirTis danawileba ise, rom TiToeulma maTganma SeZlos sabaJo limitis Sesabamisi raodenobis gadmotana. es, ra Tqma unda, problemis arc Tu kargi gadawyvetaa. axali sabaJo-gamSvebi punqtis mSenebloba gadaWris bevr teqnikur problemas. Cveni azriT, misi meSveobiT axalqalaqSi sabaJo procedurebi ufro gamartivdeba, magram es ver gadawyvets saqarTvelo-somxeTs Soris Tavisufali savaWro zonis problemas. metad unda gamartivdes eqsportis licenziis da warmomavlobis serTifikatis mopovebis procedura. saukeTeso variantSi SeTanxmebuli unda iyos garkveuli sia, romelSic Seva magaliTad, kartofili, yveli da zogierTi sxva produqti. maTTvis warmomavlobis serTifikati saWiro aRar iqneba. 35 amis garda, erT-erTi mTavari problema informaciis Sesabamis enaze mopovebaa. Tu ar gadailaxa enobrivi barieri, movaWreebs xeli SeeSlebaT sazRvarze vaWrobasa da sabaJos TanamSromlebTan ndobis damyarebaSi. enis sakiTxis mogvareba mniSvnelovania ara mxolod regionuli vaWrobis xelSewyobisTvis, aramed adgilobriv sazogadoebaSi saxelmwifo moxeleebisadmi ndobis gaRvivebisTvis. am problemebis gadaWra sasargeblo iqneba rogorc ganviTarebisTvis, ise politikuri miznebisTvisac. 35 sistema ise unda Camoyalibdes, rom, sul mcire, sam produqtze aRar iyos saWiro warmomavlobis ser- Tifikati. misi gauqmebis SemTxvevaSi SesaZlebeli iqneba, rom sxva qveynebidan importirebul produqtebze movaWreebma gadaixadon damatebiTi gadasaxadebi, miT ufro, rom sakmaod ioli amosacnobia saqarTvelosa da somxeTSi warmoebuli kartofili, yveli Tu garkveuli saxis sxva saqoneli. 24
Sesavali regionuli vaWrobis ganviTareba samcxe-javaxeTSi 2. sabaJo kanonisa da marTvis analizi wina nawilSi ganvixileT sabaJo kanonmdeblobaSi cvlilebebis gavlena ninowmindis sabaJo-gamSveb punqtze, rac saqarTvelos dRevandeli mdgomareobis kargad gasagebad Zalian mniSvnelovania. am nawilSi Cven zogadad mimovixilavT sabaJo garemos, romelic vardebis revoluciis Semdeg Camoyalibda. es kvleva Cveni analizisTvis sayuradReboa sami mizezis gamo. pirveli, mimdinare cvlilebebi qveyanaSi arsebul sabaJo kanonmdeblobaSi, ra Tqma unda, gavlenas moaxdens ninowmindis sabaJoze. magaliTad, Cveni kvlevisas gamoirkva, rom mTavrobas dagegmili aqvs im sabaJo-gamSvebi punqtebis raodenobis Semcireba, romlebsac ufleba aqvT gaataron sasoflo-sameurneo produqtebi. 36 Tu produqtebis gadatana ninowmindis sabaJoze akrZaluli iqneba, es, ra Tqma unda, xels SeuSlis samcxejavaxeTsa da Siraqs Soris savaWro urTierTobebis ganviTarebas. meore, proeqtis am nawilSi ganvixilavT cvlilebebis aucileblobas sabaJo sistemaSi. isini warmatebuli iqneba, Tu maT momxreebs gaazrebuli eqnebaT am cvlilebebis farTo masStabi da im instituciebis struqtura, sadac isini ganxorcieldeba. mesame, ninowmindis sazRvarze mdgomareoba sakmaod Seicvala da miuaxlovda erovnul standartebs. aq ukve moixsna garkveuli infrastruqturuli SezRudvebic. saqarTvelos sabaJo sistemaSi mimdinare cvlilebebi xels Segviwyobs, kargad gavigoT da gavaanalizoT vaWrobis problemebi, rac, SesaZloa, reformebis gatarebis Semdegac darCes. saqarTvelos sabaJo sistemis reforma vardebis revoluciamde saqarTvelos sabaJo sistema araefeqturi da korumpirebuli iyo. 2003 wlidan saqarTvelos axalma mTavrobam daiwyo sabaJo sistemis reforma, romelmac miiRo Semdegi formebi: 1) sabaJo kontrolis instituciebis cvlilebebi, 2) sabaJo procedurebis cvlilebebi, 3) sabaJo gadasaxadebis cvlilebebi. sabaJo sistemis reforma daiwyo sabaJo sistemis ganviTarebis strategiis ganviTarebis Semdeg, romelmac migviyvana sabaJo departamentis axal maregulirebel sistemasa da struqturamde, romelic ZalaSia 2004 wlis agvistodan. axalma maregulirebelma sistemam Seamcira mebaJeTa raodenoba. 37 2007 wlis aprilSi sagadasaxado da sabaJo departamentebis funqciebi gaerTianda axal Semosavlebis samsaxurSi, romelic saqarTvelos finansTa saministros daqvemdebarebaSia. am gaerTianebis mizani iyo ori uwyebis administraciuli operaciebis SeerTeba da informaciis ukeT gacvla. am cvlilebaTa umravlesobis mizani iyo “erTi gaCerebis” sabaJo sistemis Seqmna. Zvel sistemaSi saqonlis ganbaJeba gulisxmobda saqonlis gadaadgilebas sxvadasxva 36 es Seesabameba fitoTerapiis Sesaxeb evropuli samezoblo politikis rekomendaciebs. 37 TanamSromlebis raodenoba 2003 wels Semcirda 2000-dan 1100-mde. gaerTianebuli erebis ganviTarebis programisa da kavkasiis kvlevis resurscentris mkvlevarTa jgufi. interviu roma CxenkelTan, saxelmwifo Semosavlebis samsaxuris fito-veterinaruli da specialuri kontrolis ganyofilebis ufrosTan, Tbilisi, 21 agvisto, 2007. 25
- Page 1 and 2: ekonomikuri urTierTobebis kvleva sa
- Page 3 and 4: egionuli vaWrobis ganviTareba samcx
- Page 5 and 6: eziume regionuli vaWrobis ganviTare
- Page 7 and 8: egionuli vaWrobis ganviTareba samcx
- Page 9 and 10: sabaJo rekomendaciebi regionuli vaW
- Page 11 and 12: ZiriTadi informacia regionuli vaWro
- Page 13 and 14: egionuli vaWrobis ganviTareba samcx
- Page 15 and 16: egionuli vaWrobis ganviTareba samcx
- Page 17 and 18: egionuli vaWrobis ganviTareba samcx
- Page 19 and 20: egionuli vaWrobis ganviTareba samcx
- Page 21 and 22: egionuli vaWrobis ganviTareba samcx
- Page 23: egionuli vaWrobis ganviTareba samcx
- Page 27 and 28: egionuli vaWrobis ganviTareba samcx
- Page 29 and 30: egionuli vaWrobis ganviTareba samcx
- Page 31 and 32: egionuli vaWrobis ganviTareba samcx
- Page 33 and 34: egionuli vaWrobis ganviTareba samcx
- Page 35 and 36: egionuli vaWrobis ganviTareba samcx
- Page 37 and 38: egionuli vaWrobis ganviTareba samcx
- Page 39 and 40: egionuli vaWrobis ganviTareba samcx
- Page 41 and 42: Sesavali regionuli vaWrobis ganviTa
- Page 43 and 44: egionuli vaWrobis ganviTareba samcx
- Page 45 and 46: egionuli vaWrobis ganviTareba samcx
- Page 47 and 48: egionuli vaWrobis ganviTareba samcx
- Page 49 and 50: egionuli vaWrobis ganviTareba samcx
- Page 51 and 52: egionuli vaWrobis ganviTareba samcx
- Page 53 and 54: egionuli vaWrobis ganviTareba samcx
- Page 55 and 56: egionuli vaWrobis ganviTareba samcx
- Page 57 and 58: egionuli vaWrobis ganviTareba samcx
- Page 59 and 60: danarTi 1. somexi eqsportiorebisTvi
- Page 61 and 62: egionuli vaWrobis ganviTareba samcx
- Page 63 and 64: danarTi 5. samxreT saqarTvelos ruka
- Page 65 and 66: danarTi 7. saqarTvelos ruka regionu
Sesavali<br />
regionuli vaWrobis ganviTareba samcxe-javaxeTSi<br />
2. sabaJo kanonisa <strong>da</strong> marTvis analizi<br />
wina nawilSi ganvixileT sabaJo kanonmdeblobaSi cvlilebebis gavlena ninowmindis<br />
sabaJo-gamSveb punqtze, rac saqarTvelos dRevandeli mdgomareobis kargad gasagebad<br />
Zalian mniSvnelovania. am nawilSi Cven zoga<strong>da</strong>d mimovixilavT sabaJo garemos,<br />
romelic vardebis revoluciis Semdeg Camoyalib<strong>da</strong>.<br />
es <strong>kvleva</strong> Cveni analizisTvis sayuradReboa sami mizezis gamo. pirveli, mimdinare<br />
cvlilebebi qveyanaSi arsebul sabaJo kanonmdeblobaSi, ra Tqma un<strong>da</strong>, gavlenas<br />
moaxdens ninowmindis sabaJoze. magaliTad, Cveni kvlevisas gamoirkva, rom mTavrobas<br />
<strong>da</strong>gegmili aqvs im sabaJo-gamSvebi punqtebis raodenobis Semcireba, romlebsac<br />
ufleba aqvT gaataron sasoflo-sameurneo produqtebi. 36 Tu produqtebis ga<strong>da</strong>tana<br />
ninowmindis sabaJoze akrZaluli iqneba, es, ra Tqma un<strong>da</strong>, xels SeuSlis samcxejavaxeTsa<br />
<strong>da</strong> Siraqs <strong>Soris</strong> savaWro <strong>urTierTobebis</strong> ganviTarebas.<br />
meore, proeqtis am nawilSi ganvixilavT cvlilebebis aucileblobas sabaJo sistemaSi.<br />
isini warmatebuli iqneba, Tu maT momxreebs gaazrebuli eqnebaT am cvlilebebis<br />
farTo masStabi <strong>da</strong> im instituciebis struqtura, sa<strong>da</strong>c isini ganxorcieldeba.<br />
mesame, ninowmindis sazRvarze mdgomareoba sakmaod Seicvala <strong>da</strong> miuaxlov<strong>da</strong><br />
erovnul stan<strong>da</strong>rtebs. aq ukve moixsna garkveuli infrastruqturuli SezRudvebic.<br />
saqarTvelos sabaJo sistemaSi mimdinare cvlilebebi xels Segviwyobs, kargad<br />
gavigoT <strong>da</strong> gavaanalizoT vaWrobis problemebi, rac, SesaZloa, reformebis gatarebis<br />
Semdegac <strong>da</strong>rCes.<br />
saqarTvelos sabaJo sistemis reforma<br />
vardebis revoluciamde saqarTvelos sabaJo sistema araefeqturi <strong>da</strong> korumpirebuli<br />
iyo. 2003 wli<strong>da</strong>n saqarTvelos axalma mTavrobam <strong>da</strong>iwyo sabaJo sistemis reforma,<br />
romelmac miiRo Semdegi formebi: 1) sabaJo kontrolis instituciebis cvlilebebi,<br />
2) sabaJo procedurebis cvlilebebi, 3) sabaJo ga<strong>da</strong>saxadebis cvlilebebi.<br />
sabaJo sistemis reforma <strong>da</strong>iwyo sabaJo sistemis ganviTarebis strategiis ganviTarebis<br />
Semdeg, romelmac migviyvana sabaJo departamentis axal maregulirebel sistemasa<br />
<strong>da</strong> struqturamde, romelic ZalaSia 2004 wlis agvisto<strong>da</strong>n. axalma maregulirebelma<br />
sistemam Seamcira mebaJeTa raodenoba. 37 2007 wlis aprilSi saga<strong>da</strong>saxado <strong>da</strong> sabaJo<br />
departamentebis funqciebi gaerTian<strong>da</strong> axal Semosavlebis samsaxurSi, romelic<br />
saqarTvelos finansTa saministros <strong>da</strong>qvemdebarebaSia. am gaerTianebis mizani iyo<br />
ori uwyebis administraciuli operaciebis SeerTeba <strong>da</strong> informaciis ukeT gacvla.<br />
am cvlilebaTa umravlesobis mizani iyo “erTi gaCerebis” sabaJo sistemis Seqmna.<br />
Zvel sistemaSi saqonlis ganbaJeba gulisxmob<strong>da</strong> saqonlis ga<strong>da</strong>adgilebas sxva<strong>da</strong>sxva<br />
36<br />
es Seesabameba fitoTerapiis Sesaxeb evropuli samezoblo politikis rekomen<strong>da</strong>ciebs.<br />
37<br />
TanamSromlebis raodenoba 2003 wels Semcir<strong>da</strong> 2000-<strong>da</strong>n 1100-mde. gaerTianebuli erebis ganviTarebis programisa<br />
<strong>da</strong> kavkasiis kvlevis resurscentris m<strong>kvleva</strong>rTa jgufi. interviu roma CxenkelTan, saxelmwifo Semosavlebis<br />
samsaxuris fito-veterinaruli <strong>da</strong> specialuri kontrolis ganyofilebis ufrosTan, Tbilisi, 21<br />
agvisto, 2007.<br />
25