INTEGRALI INDEFINITI e DEFINITI Esercizi risolti 1. E' data la ...
INTEGRALI INDEFINITI e DEFINITI Esercizi risolti 1. E' data la ...
INTEGRALI INDEFINITI e DEFINITI Esercizi risolti 1. E' data la ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Uguagliando i polinomi a numeratore del<strong>la</strong> prima e dell’ultima frazione, si ottiene il sistema:<br />
Pertanto:<br />
<br />
9x + 8<br />
x 3 + 2x 2 + x + 2<br />
dx =<br />
⎧<br />
⎨<br />
⎩<br />
A + B = 0<br />
2B + C = 9<br />
A + 2C = 8<br />
<br />
−2 2x + 5<br />
+<br />
x + 2 x2 <br />
+ 1<br />
dx =<br />
=⇒<br />
⎧<br />
⎨<br />
⎩<br />
−2<br />
x + 2<br />
A = −2<br />
B = 2<br />
C = 5<br />
<br />
dx +<br />
.<br />
2x<br />
x 2 + 1<br />
<br />
dx +<br />
5<br />
x 2 + 1<br />
= −2 log |x + 2| + log(x 2 + 1) + 5 arctan x + c = log x2 + 1<br />
+ 5 arctan x + c.<br />
(x + 2) 2<br />
dx =<br />
(e) Poiché il grado del polinomio al numeratore è superiore a quello del denominatore, occorre preliminarmente<br />
procedere al<strong>la</strong> divisione dei due polinomi.<br />
Si ottiene<br />
x 5 − 3x 4 + x + 3<br />
x 2 − 1<br />
Pertanto<br />
x 5 − 3x 4 + x + 3<br />
= x 3 − 3x 2 + x − 3 + 2x<br />
x 2 − 1 .<br />
<br />
x 3 2<br />
− 3x + x − 3 dx +<br />
x2 − 1<br />
dx =<br />
2x<br />
x2 x4<br />
dx =<br />
− 1 4 − x3 + x2<br />
2 − 3x + log |x2 − 1| + c.<br />
(f) Effettuando <strong>la</strong> necessaria divisione tra il polinomio a numeratore e quello a denominatore, si ottiene<br />
x 5 − x + 1<br />
x 4 + x 2<br />
Dunque<br />
x 5 − x + 1<br />
x 4 + x 2<br />
= x − x3 + x − 1<br />
x 4 + x 2<br />
dx =<br />
<br />
x − x3 + x − 1<br />
x4 + x2 <br />
<br />
dx =<br />
Ricorriamo al<strong>la</strong> decomposizione in fratti semplici:<br />
Procedendo come sopra, si ottiene<br />
Dunque:<br />
x 5 − x + 1<br />
x 4 + x 2<br />
6. (a) L’integrale<br />
<br />
e x<br />
e 2x − 3e x + 2 dx<br />
dx = x2<br />
2 −<br />
<br />
1<br />
x<br />
x3 + x − 1<br />
x2 (x2 A<br />
=<br />
+ 1) x<br />
⎧<br />
⎪⎨<br />
⎪⎩<br />
1 1<br />
− +<br />
x2 x2 <br />
+ 1<br />
3 x + x − 1<br />
x dx −<br />
x2 (x2 + 1)<br />
B Cx + D<br />
+ +<br />
x2 x2 + 1 .<br />
A = 1<br />
B = −1<br />
C = 0<br />
D = 1<br />
dx = x2<br />
2<br />
.<br />
dx .<br />
1<br />
− log |x| − − arctan x + c.<br />
x<br />
può essere trasformato nell’integrale di una funzione razionale effettuando <strong>la</strong> sostituzione ex = t, da cui x = log t<br />
dt .<br />
e dx = 1<br />
t<br />
Pertanto<br />
<br />
e x<br />
e 2x − 3e x + 2<br />
<br />
dx =<br />
t<br />
t2 1<br />
− 3t + 2 t<br />
<br />
dt =<br />
1<br />
t 2 − 3t + 2<br />
<br />
dt =<br />
1<br />
(t − 1)(t − 2)<br />
dt .