sazogadoebrivi mauwyeblis qcevis kodeqsi qcevis kodeqsi - GPB.GE
sazogadoebrivi mauwyeblis qcevis kodeqsi qcevis kodeqsi - GPB.GE sazogadoebrivi mauwyeblis qcevis kodeqsi qcevis kodeqsi - GPB.GE
sazogadoebrivi sazogadoebrivi mauwyeblis mauwyeblis qcevis qcevis qcevis kodeqsi kodeqsi profesiuli profesiuli standartebi standartebi da da Jurnalisturi Jurnalisturi eTikis eTikis principebi principebi ssm ssm-is ssm is programebSi programebSi 2006 2006
- Page 2 and 3: winaTqma winaTqma Cveni Cveni Cveni
- Page 4 and 5: sarCevi sarCevi 1. 1. 1. profesiuli
- Page 6 and 7: 13.6 13.6 gadacemis adacemis gameor
- Page 8 and 9: sizuste sizuste 1. profesiuli profe
- Page 10 and 11: saredaqcio saredaqcio damoukideblob
- Page 12 and 13: programiT. Tu garkveuli mizezebis g
- Page 14 and 15: gamonaklis SemTxvevebSi gadacema Se
- Page 16 and 17: informacia kandidatebis an politiku
- Page 18 and 19: monawiles, romelic ar daicavs drois
- Page 20 and 21: amomrCevelTa qcevis, aqtualuri saki
- Page 22 and 23: dros Jurnalisti movalea, acnobos Se
- Page 24 and 25: pirisadmi pirisadmi aseTi aseTi int
- Page 26 and 27: masala eTerSi ar unda gavides im pi
- Page 28 and 29: araa araa. araa araa. . ojaxis ojax
- Page 30 and 31: Tu Camweri aparaturis gamoyeneba am
- Page 32 and 33: sagangebo sagangebo mdgomareoba mdg
- Page 34 and 35: programis msvlelobisas auditoriisTv
- Page 36 and 37: SeniRboT masalaSi asaxuli udanaSaul
- Page 38 and 39: Jurnalisturi gamoZiebis siuJeti ise
- Page 40 and 41: ar SecvaloT an daamaxinjoT kiTxva d
- Page 42 and 43: sifrTxile gamoiCineT specifikuri da
- Page 44 and 45: dagegmili programis wyalgamyofamde
- Page 46 and 47: adamianisaTvis Seuracxmyofeli, gana
- Page 48 and 49: ganasxvaveT umciresobis individualu
- Page 50 and 51: ar datovoT reagirebis gareSe gadace
<strong>sazogadoebrivi</strong> <strong>sazogadoebrivi</strong> <strong>mauwyeblis</strong><br />
<strong>mauwyeblis</strong><br />
<strong>qcevis</strong> <strong>qcevis</strong> <strong>qcevis</strong> <strong>kodeqsi</strong><br />
<strong>kodeqsi</strong><br />
profesiuli profesiuli standartebi standartebi da da Jurnalisturi Jurnalisturi eTikis eTikis principebi<br />
principebi<br />
ssm ssm-is ssm is programebSi<br />
programebSi<br />
2006<br />
2006
winaTqma<br />
winaTqma<br />
Cveni Cveni Cveni mizania, mizania, mizania, sazogadoebas sazogadoebas sazogadoebas SevTavazoT SevTavazoT SevTavazoT maRali maRali maRali xarisxis xarisxis xarisxis programebi programebi programebi da da gavxdeT gavxdeT gavxdeT yvelaze yvelaze yvelaze<br />
sand sando sand sand o mauwyebeli. mauwyebeli. am am miznis miznis misaRwevad misaRwevad Cven Cven vxelmZRvanelobT vxelmZRvanelobT umaRlesi umaRlesi profesiuli<br />
profesiuli<br />
standartebiT standartebiT da da eTikuri eTikuri principebiT.<br />
principebiT.<br />
Cven Cven viswrafviT viswrafviT davicvaT: davicvaT:<br />
davicvaT:<br />
sizuste sizuste – davadginoT simarTle da zustad avsaxoT mimdinare movlenebi. daveyrdnoT<br />
utyuar faqtebs, zust monacemebs da sando wyaroebs. ar SeviyvanoT SecdomaSi<br />
auditoria Seumowmebeli informaciis gavrcelebiT.<br />
miukerZoebloba miukerZoebloba - viyoT miukerZoeblebi. SeviswavloT da samarTlianad avsaxoT<br />
gansxvavebuli poziciebi sakamaTo sakiTxis Sesaxeb. davicvaT balansi da ar gamovxatoT<br />
arc erTi poziciis mxardaWera. uyuradRebod ar davtovoT arc erTi sagulisxmo da<br />
Rirebuli azri.<br />
saredaqcio saredaqcio damoukidebloba damoukidebloba - davicvaT saredaqcio damoukidebloba da miviRoT<br />
politikuri, komerciuli Tu sxva interesebisgan Tavisufali gadawyvetilebebi. Cveni<br />
qmedebiT ar SevlaxoT <strong>sazogadoebrivi</strong> <strong>mauwyeblis</strong> miukerZoebloba da damoukidebloba.<br />
keTilsindisiereba keTilsindisiereba - keTilsindisierad da Tavazianad moveqceT respondents. mivceT<br />
mas pasuxis gacemis saSualeba. logikuri dasabuTebis SemTxvevaSi, davicvaT<br />
respondentis anonimuroba.<br />
pirad piradi pirad i cxovrebis xelSeuxebloba - pativi vceT da ar davarRvioT piradi<br />
cxovrebis xelSeuxeblobis ufleba. dausabuTeblad, <strong>sazogadoebrivi</strong> interesis gareSe,<br />
ar vaqcioT individis piradi cxovrebis detalebi sajaro msjelobis sagnad.<br />
<strong>sazogadoebrivi</strong> <strong>sazogadoebrivi</strong> faseulobebi<br />
faseulobebi faseulobebi – samarTlianad avsaxoT sinamdvile, adamianuri<br />
gamocdilebis dadebiTi da uaryofiTi aspeqtebi, magram pasuxismgeblobiT movekidoT<br />
iseTi sakiTxebis gaSuqebas, romlebic sazogadoebis garkveuli jgufebisTvis SeiZleba<br />
saziano an Seuracxmyofeli iyos.<br />
bavSvebi bavSvebi bavSvebi - vizrunoT arasrulwlovanTa ganviTarebaze. davicvaT bavSvebi maTTvis<br />
saziano da Seuferebeli masalisagan.<br />
mravalferovneba<br />
mravalferovneba mravalferovneba - samarTlianad gavaSuqoT qveyanaSi mcxovreb umciresobebsa da<br />
sazogadoebriv jgufebTan dakavSirebuli Temebi.<br />
Tanasworoba Tanasworoba – ar davuSvaT adamianTa diskriminacia religiuri, eTnikuri, rasobrivi,<br />
genderuli Tu seqsualuri orientaciis niSniT<br />
angariSvaldebuleba angariSvaldebuleba – vixelmZRvaneloT sazogadoebis interesebiT. davexmaroT mas<br />
informirebuli gadawyvetilebis miRebaSi. movusminoT maT rCevebs da pretenziebs.<br />
daufaravad da dauyovnebliv gamovasworoT Secdomebi. mudam gvaxsovdes, rom<br />
Cven Cven vmuSaob muSaob muSaobT muSaob sazogadoebisTvis da sazogadoebasTan erTad<br />
1
Sesavali<br />
Sesavali<br />
qveyanaSi demokratiuli Rirebulebebis da institutebis damkvidrebisTvis kargad<br />
informirebuli sazogadoebaa saWiro, sazogadoeba ki ver iqneba saTanadod<br />
informirebuli xarisxiani mauwyeblobis gareSe.<br />
sityvisa da gamoxatvis Tavisufleba garantiaa imisa, rom sazogadoebam informacia<br />
miiRos. magram moqalaqeTa uflebas, miiRon xarisxiani informacia, marto sityvis<br />
Tavisuflebis damcavi kanonebi ver uzrunvelyofs.<br />
es SesaZlebelia mxolod mWidro urTierTkavSiriT Jurnalistebsa da auditorias<br />
Soris. amis misaRwevad Jurnalistebs kargad unda esmodeT, rom isini<br />
angariSvaldebulni arian sazogadoebis da ara informaciis wyaroebis winaSe, isini unda<br />
grZnobdnen pasuxismgeblobas im informaciaze, romelsac mosaxleobas awvdian. Tavis<br />
mxriv, sazogadoebam, xarisxiani informacia rom miiRos da kargad iyos informirebuli,<br />
unda icodes, ra evaleba da moeTxoveba Jurnalists.<br />
eTikis <strong>kodeqsi</strong> amgvari urTierTdamokidebulebis - erTis mxriv, Jurnalistis<br />
pasuxismgeblobis da, meore mxriv, sazogadoebis mier am pasuxismgeblobis<br />
gakontrolebis - erT-erTi instrumentia.<br />
winamdebare <strong>qcevis</strong> <strong>kodeqsi</strong> amgvari instrumentis Seqmnis pirveli mcdelobaa<br />
saqarTvelos samauwyeblo sivrceSi. igi orinetirebulia rogorc momxmareblis<br />
uflebebis, aseve <strong>mauwyeblis</strong>a da misi Jurnalistebis uflebebis dacvaze.<br />
winamdebare <strong>kodeqsi</strong> arc xisti wesebis krebulia da arc eTikis saxelmZRvanelo. igi<br />
moicavs ZiriTad profesiul standartebsa da Jurnalisturi eTikis principebs,<br />
romlebiTac ssm-is TanamSromlebi ixelmZRvaneleben. SeuZlebeli iqneboda kodeqsSi<br />
Jurnalistis saqmianobis yvela aspeqtisa Tu detalis asaxva, aseve SeuZlebeli iqneboda<br />
yvela im viTarebis gaTvaliswineba, romelSic SeiZleba Jurnalisti aRmoCndes. <strong>qcevis</strong><br />
<strong>kodeqsi</strong> ar warmoadgens zusti, maTematikuri formulebis nakrebs, romelic nebismier<br />
situaciaSi gamodgeboda da Jurnalists erTaderTi swori gadawyvetilebis miRebaSi<br />
daexmareboda. gadawyvetileba, saboloo jamSi, isev Jurnalistis Sinagan eTikasa da<br />
profesiul intuiciazea damokidebuli. ubralod, winamdebare <strong>kodeqsi</strong> erTgvari<br />
gzamkvlevia, romelic Jurnalists, mis Sinagan eTikasa da intuiciasTan erTad,<br />
konkretul viTarebaSi swori gadawyvetilebis miRebaSi Seuwyobs xels.<br />
bunebrivia, ssm-is <strong>qcevis</strong> <strong>kodeqsi</strong> statikuri dokumenti ar aris. igi mudmivad<br />
ganaxldeba da gadaisinjeba, raTa fexi auwyos ganviTarebas, da praqtikaSi gamoyenebis<br />
paralelurad daixveweba.<br />
2
sarCevi<br />
sarCevi<br />
1. 1. 1. profesiuli profesiuli profesiuli standartebi<br />
standartebi<br />
standartebi<br />
1.1 1.1 sizuste<br />
sizuste<br />
1.2 1.2 miukerZoebloba<br />
miukerZoebloba<br />
1.3 1.3 1.3 saredaqcio saredaqcio saredaqcio damoukidebloba<br />
damoukidebloba<br />
damoukidebloba<br />
1.4 1.4 ena<br />
ena<br />
1.5 1.5 samarTlianoba samarTlianoba samarTlianoba da da da pasuxis pasuxis pasuxis ufleb ufleba ufleb<br />
1.6 1.6 angariSvaldebuleba<br />
angariSvaldebuleba<br />
1.7 1.7 keTilsindisieri keTilsindisieri keTilsindisieri urTierToba urTierToba urTierToba respondentTan, respondentTan, respondentTan, gadacemis gadacemis gadacemis monawilesTan<br />
monawilesTan<br />
2. mravalferovneba mravalferovneba mravalferovneba da da balansi<br />
balansi<br />
2.1 2.1 2.1 sakiTxTa sakiTxTa mravalferovneba<br />
mravalferovneba<br />
2.2 2.2 mosazrebaTa mravalferovneba<br />
2.3 2.3 2.3 informaciis informaciis balansi balansi<br />
2.4 2.4 informaciis informaciis balansi balansi calkeul calkeul gadacemebSi<br />
gadacemebSi<br />
2.5 .5 .5 informaciis informaciis informaciis balansi balansi balansi gadacemaTa gadacemaTa gadacemaTa ciklSi ciklSi<br />
ciklSi<br />
2.6 2.6 2.6 informaciis informaciis balansi balansi sainformacio sainformacio gadacemebSi gadacemebSi<br />
2.7 2.7 balansi saavtoro gadacemebSi<br />
3. arCevnebis arCevnebis arCevnebis gaSuqeba<br />
gaSuqeba<br />
3.1 3.1 3.1 arCevnebis arCevnebis arCevnebis gaSuqebis gaSuqebis wesebi<br />
wesebi<br />
3.2 3.2 3.2 politikuri partiebi da kandidatebi<br />
3.3 3.3 informaciis balansi arCevnebis ga gaSuqebaSi ga<br />
SuqebaSi SuqebaSi<br />
3.4 3.4 kandidatebi kandidatebi wamyvanis wamyvanis rolSi rolSi an an arapolitikur arapolitikur gadacemebSi<br />
gadacemebSi<br />
3.5 3.5 pasuxis ufleba<br />
3.6 3.6 amomrCevlis amomrCevlis amomrCevlis gaSuqeba gaSuqeba<br />
gaSuqeba<br />
3.7 3.7 debatebi debatebi<br />
debatebi<br />
3.8 3.8 3.8 saeTero saeTero drois drois gamoyofa gamoyofa, gamoyofa gamoyofa,<br />
, politikuri reklama<br />
3.9 3.9 arCevnebis arCevnebis arCevnebis dRis dRis dRis gaSuqeba<br />
gaSuqeba<br />
3.10 3.10 arCevnebis Sedegebis gaSuqeba<br />
3.11 3.11 sazogadoebri<br />
<strong>sazogadoebrivi</strong> sazogadoebri vi azris azris kvleva<br />
kvleva<br />
4. politikuri sakiTxebis, parlamentis da politikosebis gaSuqeba<br />
4.1 4.1 saparlamento saparlamento masalis masalis gamoyeneba gamoyeneba da da saparlamento saparlamento sesiebis gadacema gadacema<br />
4.2 4.2 politikuri politikuri partiebis partiebis gaSuqeba<br />
gaSuqeba<br />
4.3 4.3 politikuri interviu<br />
5. 5. informaciis informaciis mopoveba<br />
5.1 5.1 informaciis informaciis konfid konfidencialuri konfid encialuri wyaroebi wyaroebi<br />
wyaroebi<br />
5.2 5.2 konfidencialuri konfidencialuri konfidencialuri informaciis informaciis gaJonva<br />
gaJonva<br />
5.3 5.3 piradi piradi komunikacia<br />
komunikacia<br />
6. piradi piradi cxovrebis cxovrebis xelSeuxebloba<br />
xelSeuxebloba<br />
xelSeuxebloba<br />
6.1 6.1 piradi da sajaro cxovreba<br />
6.2 6.2 6.2 Tanxmobis miReba miReba<br />
6.3 6.3 <strong>sazogadoebrivi</strong> <strong>sazogadoebrivi</strong> TavSeyris TavSeyris TavSeyris adgilebi adgilebi<br />
adgilebi<br />
6.4 6.4 masalis masalis momzadeba momzadeba kerZo kerZo kerZo teritoriaze<br />
teritoriaze<br />
6.5 6.5 int interviu int erviu winaswari winaswari SeTanxmebis SeTanxmebis SeTanxmebis gareSe<br />
gareSe<br />
3
6.6 6.6 Cawera Cawera winaswari winaswari SeTanxmebis SeTanxmebis gareSe gareSe gasarTobi gasarTobi xasiaTis xasiaTis programebisTvis<br />
programebisTvis<br />
programebisTvis<br />
6.7 6.7 6.7 eWvmitanilis eWvmitanilis eWvmitanilis vinaoba vinaoba<br />
vinaoba<br />
6.8 6.8 braldebulis vinaoba<br />
6.9 6.9 6.9 eWvmitanilis/braldebulis eWvmitanilis/braldebulis eWvmitanilis/braldebulis axloblebis axloblebis axloblebis vinaoba vinaoba<br />
vinaoba<br />
6.10 6.10 danaSaulis danaSaulis msxverplis msxverplis vinaoba<br />
vinaoba<br />
6.11 6.11 mmwuxarebi<br />
m mwuxarebi<br />
wuxarebis wuxarebi s da da tragikuli tragikuli movlenebis movlenebis gaSuqeba<br />
gaSuqeba<br />
6.12 6.12 6.12 ssaTvalTvalo<br />
ss<br />
aTvalTvalo aTvalTvalo kamerebiT kamerebiT gadaRebuli gadaRebuli masala masala<br />
7. 7. Tanxis Tanxis Tanxis gadaxda gadaxda gadaxda informaciis informaciis informaciis wyaroebisaTvis<br />
wyaroebisaTvis<br />
8. 8. sagangebo movlenebi<br />
8.1 8.1 8.1 sagangebo sagangebo sagangebo movlenebis movlenebis movlenebis gaSuqeba gaSuqeba<br />
gaSuqeba<br />
8.2 8.2 demonstraciebi<br />
8.3 8.3 8.3 samoqalaqo samoqalaqo samoqalaqo areuloba areuloba<br />
areuloba<br />
8.4 8.4 8.4 teroristuli teroristuli aqtebi<br />
aqtebi<br />
8.5 8.5 SeiaraRebuli konfliqti<br />
8.6 8.6 8.6 muqara muqara muqara da da da cru cru cru Setyobinebebi<br />
Setyobinebebi<br />
Setyobinebebi<br />
8.7 8.7 gataceba, gataceba, mZevlad mZevlad ayvana, ayvana, alya<br />
alya<br />
8.8 8.8 sagangebo sagangebo mdgomareoba<br />
mdgomareoba<br />
9. 9. danaSauli danaSauli da da anti<strong>sazogadoebrivi</strong> anti<strong>sazogadoebrivi</strong> anti<strong>sazogadoebrivi</strong> qmedeba<br />
qmedeba<br />
9.1 9.1 danaSaulis danaSaulis gaSuqeba gaSuqeba<br />
gaSuqeba<br />
9.2 9.2 danaSaulis suraTis suraTis aRdgena<br />
9.3 9.3 kanonsawinaaRmdego kanonsawinaaRmdego qmedebis qmedebis TviTmxi TviTmxilveloba<br />
TviTmxi lveloba<br />
9.4 9.4 ukanono ukanono qmedebebis qmedebebis qmedebebis demonstrireba<br />
demonstrireba<br />
9.5 9.5 saSiSi saSiSi damnaSaveebi<br />
damnaSaveebi<br />
damnaSaveebi<br />
9.6 9.6 damnaSavis ojaxi<br />
9.7 9.7 interviu interviu mowmeebTan mowmeebTan mowmeebTan an an potenciur potenciur mowmeebTan<br />
mowmeebTan<br />
9.8 9.8 interviu interviu patimrebTan<br />
patimrebTan<br />
patimrebTan<br />
10. 10. reidebze reidebze daswreba<br />
daswreba<br />
11. 11. informaciis informaciis mopovebis mopovebis faruli faruli meTodebi<br />
meTodebi<br />
11.1 11.1 faruli faruli Cawera<br />
Cawera<br />
11.2 11.2 sicrue, vinaobis da profesiis damalva<br />
12. 12. sagamoZiebo sagamoZiebo Jurnalistika<br />
Jurnalistika<br />
13. 13. informaciis informaciis damuSaveba<br />
13.1 13.1 programis programis wamyvanebi wamyvanebi wamyvanebi da da da interviuerebi<br />
interviuerebi<br />
interviuerebi<br />
13.2 13.2 respondentebi respondentebi respondentebi da da da mowveuli mowveuli stumrebi<br />
stumrebi<br />
13.3 13.3 redaqtireba, redaqtireba, montaJi<br />
13.3.1 13.3.1 interviuebis redaqtireba<br />
13.3.2 13.3.2 specefeqtebi<br />
specefeqtebis specefeqtebi<br />
s gamoyeneba<br />
13.3.3 13.3.3 kadris kompozicia, kameris rakursis<br />
13.4 13.4 13.4 movlenebis rekonstruqcia<br />
13.5 13.5 arqivis masala<br />
13.5.1 13.5.1 arqivis masalis masalis niSandeba<br />
13.5.2 13.5.2 piradi mwuxarebisa mwuxarebisa da da tragediis amsaxveli sa saarqiv sa<br />
arqiv arqivo arqiv o mmasala<br />
m<br />
asala<br />
13.5.3 13.5.3 danaSaulis danaSaulis amsaxveli amsaxveli saarqivo saarqivo masala<br />
masala<br />
4
13.6 13.6 gadacemis adacemis gameoreba<br />
gameoreba<br />
13.7 13.7 13.7 satira satira<br />
14. 14. 14. auditoriis uditoriis uditoriis pativiscema<br />
pativiscema<br />
pativiscema<br />
14.1 14.1 daxvewili daxvewili gemovneba<br />
gemovneba<br />
14.2 14.2 14.2 auditoriis auditoriis auditoriis molodini molodini<br />
molodini<br />
14.3 14.3 gamafrTxilebeli gancxadebebi<br />
14.4 14.4 14.4 televizia televizia da da wyalgamyofi<br />
wyalgamyofi<br />
14.5 14.5 14.5 radio radio<br />
14.6 14.6 anonsebis anonsebis ganrigi<br />
ganrigi<br />
14.7 14.7 14.7 Zaladoba Zaladoba<br />
14.8 14.8 seqsi seqsi seqsi da da nudizmi<br />
nudizmi<br />
14.9 14.9 14.9 Seura Seuracxmyofeli Seura Seuracxmyofeli<br />
cxmyofeli leqsika leqsika<br />
leqsika<br />
14.10 14.10 14.10 narkotikebis, narkotikebis, nikotinisa nikotinisa da da alkoholis alkoholis moxmareba moxmareba<br />
14.11 14.11 TviTmkvleloba, TviTmkvleloba, TviTmkvlelobis TviTmkvlelobis mcdeloba<br />
mcdeloba<br />
14.12 14.12 14.12 hipnozi<br />
hipnozi<br />
14.13 14.13 14.13 zebunebrivi zebunebrivi Zala, Zala, okultizmi okultizmi, okultizmi<br />
paranormaluri paranormaluri movlenebi movlenebi<br />
14.14 14.14 SeZenili programebi<br />
15. 15. 15. mravalferovnebis mravalferovnebis mravalferovnebis asaxva asaxva<br />
asaxva<br />
15.1 15.1 15.1 eTn eTnikuri eTn eTnikuri<br />
ikuri da da religiuri religiuri umciresobebi<br />
15.2 15.2 umciresobebis umciresobebis negatiurad negatiurad negatiurad asaxva<br />
asaxva<br />
15.3 15.3 eTnikuri/religiuri<br />
eTnikuri/religiuri dapirispirebis gaSuqeba<br />
15.4 15.4 15.4 religiuri religiuri programebi<br />
15.5 15.5 pozicia aratolerantobis mimarT<br />
15.6 15.6 15.6 terminologia<br />
terminologia<br />
15.7 15.7 qalebi<br />
15.8 15.8 unarSezRuduli unarSezRuduli adamianebi<br />
adamianebi<br />
15.9 15.9 seqsualuri<br />
seqsualuri seqsualuri umciresobebi<br />
15.10 15.10 xandazmulTa xandazmulTa asaxva<br />
asaxva<br />
16 16 arasrulwlovanebi da bavSvebi<br />
16.1 16.1 arasrulwlovanTa arasrulwlovanTa mavne mavne zegavlenisgan zegavlenisgan zegavlenisgan dacva dacva<br />
dacva<br />
16.2 16.2 Tanxmoba bavSvebis gaSuqebaze<br />
16.3 16.3 bavSvebis bavSvebis monawileoba monawileoba programebSi<br />
programebSi<br />
16.4 16.4 arasrulwlovanTa arasrulwlovanTa vinaobis vinaobis gamJRavneba<br />
gamJRavneba<br />
16.5 16.5 16.5 bavSvebi bavSvebi da da sax saxifaTo sax ifaTo imitacia imitacia<br />
imitacia<br />
16.6 16.6 16.6 bavSvebi da interneti<br />
17. 17. <strong>sazogadoebrivi</strong> <strong>sazogadoebrivi</strong> azris gamokiTxvebi, gamokiTxvebi, interaqtivi<br />
17.1 17.1 <strong>sazogadoebrivi</strong> <strong>sazogadoebrivi</strong> azris azris gamokiTxvis gamokiTxvis Sedegebis Sedegebis gaSuqeba gaSuqeba<br />
gaSuqeba<br />
17.2 17.2 17.2 interaqtiuli gamokiTxva<br />
17.3 17.3 satelefono interaqtivi<br />
17.4 17.4 forumi internetSi<br />
18. 18. statistikisa statistikisa da da ris riskis ris kis Sesaxeb informaciis gavrceleba<br />
gavrceleba<br />
19. 19. konkursebi konkursebi da da da prizebi prizebi<br />
prizebi<br />
5
20. 20. Careva<br />
20.1 20.1 masalis SeCerebis moTxovna<br />
20.2 20.2 vetos vetos dadeba dadeba<br />
dadeba<br />
20.3 20.3 20.3 cenzura cenzura<br />
21. 21. 21. reklama reklama reklama da da da sponsoroba<br />
sponsoroba<br />
sponsoroba<br />
21.1 21.1 21.1 reklamis reklamis eTikuri eTikuri kriteriumi<br />
kriteriumi<br />
21.2 21.2 reklamireba da popularizacia<br />
21.3 21.3 21.3 produqciis produqciis produqciis da da da moms momsaxurebis moms momsaxurebis<br />
axurebis mimoxilva mimoxilva<br />
21.4 21.4 21.4 produqciis produqciis produqciis ganTavseba ganTavseba<br />
ganTavseba<br />
21.5 21.5 eTerSi eTerSi momuSave momuSave Jurnalistebi Jurnalistebi da da wamyvanebi<br />
wamyvanebi<br />
21.6 21.6 21.6 programebis programebis sponsoroba<br />
sponsoroba<br />
22. 22. 22. interesTa interesTa interesTa konfliqti<br />
konfliqti<br />
konfliqti<br />
22.1 22.1 piradi piradi saqmianoba saqmianoba da da interesTa interesTa konfliqti<br />
konfliqti<br />
22.2 22.2 22.2 interesTa interesTa konfliqtis konfliqtis gacxadeba gacxadeba<br />
22.3 22.3 22.3 politikur politikur an an profesi profesiul profesi<br />
ul ul organizaciebSi organizaciebSi organizaciebSi gaerTianeba gaerTianeba<br />
gaerTianeba<br />
22.4 22.4 ojaxi ojaxi da interesTa interesTa konfliqti<br />
konfliqti<br />
22.5 22.5 Tanamdebobis gamoyeneba<br />
22.6 22.6 konkurent konkurent media media media saSualebaSi saSualebaSi gamoCena gamoCena da da monawileoba<br />
monawileoba<br />
22.7 22.7 saqmianoba <strong>mauwyeblis</strong> <strong>mauwyeblis</strong> gareT<br />
22.8 22.8 saCuqrebi, saCuqrebi, sargebeli, SeRavaTebi SeRavaTebi<br />
23. 23. saCivrebis saCivrebis ganxilva<br />
ganxilva<br />
24. 24. kon konsultacia<br />
kon<br />
sultacia<br />
6
sizuste<br />
sizuste<br />
1. profesiuli profesiuli standartebi<br />
standartebi<br />
nebismieri nebismieri formiT formiT gadmocemuli gadmocemuli gadmocemuli axali axali ambavi ambavi unda unda unda asaxavdes asaxavdes faqtebs faqtebs da da da iyos iyos iyos zzusti.<br />
z usti.<br />
dauSvebelia dauSvebelia araswori araswori an an naxevrad naxevrad marTali marTali informaciis informaciis gavrceleba gavrceleba da da auditoriis<br />
auditoriis<br />
SecdomaSi SecdomaSi Seyvana.<br />
Seyvana.<br />
im SemTxvevaSi, Tu movlenis TviTmxilveli Tavad ar xarT, ecadeT, informacia<br />
pirvelwyarosgan miiRoT. Tu es SeuZleblia, informacia moipoveT TviTmxilvelisgan,<br />
SeZlebisdagvarad daazusteT sxva (alternatiul) wyarosTan da saWiroebis SemTxvevaSi,<br />
moiZieT informaciis damadasturebeli mtkicebulebebi.<br />
zustad da Tanmimdevrulad CaiwereT informacia. SeinaxeT Temis Sesaxeb mopovebuli<br />
yvela Canaweri, korespondencia, masala da dokumenti. Tu informacia miRebuli gaqvT<br />
anonimuri wyarosgan, arc erT CanawerSi ar miuTiToT wyaros vinaoba.<br />
Jurnalists, respondentis nebarTvis gareSe, SeuZlia Caiweros saubari patara kameriT<br />
an telefoniT mxolod informaciis CaniSvnis mizniT. eleqtronuli Canaweri<br />
uzrunvelyofs reportaJis sizustes, xolo gasaCivrebis SemTxvevaSi, obieqturi<br />
gamoZiebisTvis aris saWiro. nebismieri eleqtronuli Canaweri, romelic informaciis<br />
CaniSvnis mizniT keTdeba, rogorc wesi, eTerSi ar gadaicema. aseTi Canaweris eTerSi<br />
gaSveba dasaSvebia mxolod gansakuTrebul SemTxvevebSi, ZiriTadad maSin, rodesac es ara<br />
<strong>mauwyeblis</strong>, aramed sazogadoebriv interesebs emsaxureba.<br />
rekomendacia<br />
daazusteT nebismieri informacia (gansakuTrebiT, internetis meSveobiT mopovebuli),<br />
presrelizebi, dokumentebi. darwmundiT faqtebis sisworeSi. yuradReba miaqcieT<br />
TariRebis, sakuTari saxelebis, statistikuri monacemebis da sxv. sizustes. erT<br />
reportaJSi daSvebuli Secdoma SeiZleba sxvaganac gaimeoroT. saWiroebis SemTxvevaSi,<br />
daukavSirdiT informaciis momwodeblebs, avtorebs da daadgineT misi warmomavloba da<br />
utyuaroba.<br />
endeT mxolod avtoritetul adgilobriv an saerTaSoriso sainformacio saagentoebs.<br />
nu daeyrdnobiT informaciis mxolod erT wyaros. Tu informacia mniSvnelovania da ver<br />
axerxebT mis dazustebas, aRniSneT, rom igi dauzustebelia da miuTiTeT wyaro. Tu<br />
informacia sando konfidencialuri wyarosagan gaqvT miRebuli, miuTiTeT, rom igi<br />
miRebulia sarwmuno wyarosgan. Tavi aarideT iseT zogad frazebs, rogorebicaa<br />
`ramdenadac cnobilia~, `rogorc amboben~, sxv.<br />
ar daamaxinjoT informacia zedmeti an araswori maxvilebiT, mniSvnelovani detalebis<br />
gamotovebiT an sxvadasxva teqnikuri manipulaciiT.<br />
plagiati plagiati profesiuli profesiuli sstandartebis<br />
s tandartebis umniSvnelovanesi umniSvnelovanesi darRvevaa. darRvevaa. sxvisi masalis<br />
gamoyenebisas aucileblad miuTiTeT wyaro.<br />
faqtobrivi faqtobrivi Secdomebi Secdomebi unda unda gaswordes gaswordes gaswordes swrafad swrafad swrafad da da sajarod. sajarod. mniSvnelovani faqtobrivi<br />
Secdoma sajarod (eTerSi) aRiareT da swrafad gaasworeT. Secdomis ignorireba<br />
7
mayureblis ndobas dagakargvinebT. droulad aRiarebuli Secdoma ganawyenebuli mxaris<br />
pretenziebisagan dagicavT.<br />
miukerZoebloba<br />
miukerZoebloba<br />
nebismieri nebismieri formiT formiT gad gadmo gad gadmo<br />
mocemuli mo cemuli informacia informacia informacia unda iyos miukerZoebeli. programebSi unda<br />
aisaxos aisaxos sakiTxTan dakavSirebiT arsebuli yvela sa sagulisxmo sa<br />
gulisxmo gansxvavebuli gansxvavebuli azri. azri.<br />
azri.<br />
dauSvebelia dauSvebelia dauSvebelia mosazrebaTa mosazrebaTa mosazrebaTa araswori araswori araswori interpretireba, interpretireba, interpretireba, romelime romelime romelime mniSvnelovani mniSvnelovani mniSvnelovani poziciis poziciis<br />
poziciis<br />
Segnebulad Segnebulad ugulebelyofa ugulebelyofa an an arasrulad arasrulad gaSuqeba.<br />
gaSuqeba.<br />
informaciis miukerZoebloba sazogadoebis obieqturi informirebis safuZvelia.<br />
mikerZoebulia gadacema, rodesac igi ar asaxavs mosazrebaTa farTo speqtrs,<br />
Segnebulad an gaucnobiereblad aris tendenciuri, SeniRbuli saxiT gamoxatavs<br />
romelime piris (jgufis, organizaciis) kerZo mosazrebebs.<br />
Jurnalisti unda iyos TavSekavebuli da kargad informirebuli, mis mier gadmocemuli<br />
masala ki informaciuli da amomwuravi. faqtebi da Sexedulebebi dabalansebulad unda<br />
gaSuqdes. yoveli mxarisa da piris azri miukerZoeblad unda gadmoices. sainformacio<br />
programebis miukerZoebloba ara mxolod sapirispiro poziciebis dabalansebuli<br />
gaSuqebiT, aramed yvela im garemoebis srulfasovani aRweriT miiRweva, romlebic<br />
safuZvlad udevs am poziciebs.<br />
<strong>sazogadoebrivi</strong> diskusiis gaSuqebisas nu SemoifarglebiT sakiTxis mxolod im<br />
aspeqtebiT, romlebic mxareTa dapirispirebis mizezia. sakiTxi safuZvlianad SeiswavleT,<br />
raTa gaerkveT problemis arsSi da sazogadoebas srulyofili da obieqturi informacia<br />
miawodoT. Tu SesaZlebelia, gaaSuqeT sakamaTo sakiTxis is aspeqtebic, romlebsac<br />
mxareebi ugulebelyofen an romlebzec saerTo pozicia gaaCniaT. SeZlebisdagvarad<br />
asaxeT ara marto diskusiis monawileTa, aramed sxva dainteresebul mxareTa<br />
poziciebic.<br />
reportaJma reportaJma eWvqveS eWvqveS ar ar unda unda daayenos daayenos <strong>mauwyeblis</strong> <strong>mauwyeblis</strong> <strong>mauwyeblis</strong> miukerZoebloba miukerZoebloba da da ar ar ar unda unda unda Seqmnas<br />
Seqmnas<br />
STabeWdileba, STabeWdileba, rom rom igi igi igi romelime romelime ideologiuri, ideologiuri, politikuri, politikuri, finansuri, finansuri, finansuri, socialuri socialuri an<br />
an<br />
religiuri religiuri jgufis jgufis ga gavlenis ga gavlenis<br />
vlenis qveS aris. aris.<br />
reportaJebi da gadacemebi unda iyos neitraluri. upiratesoba ar mianiWoT romelime<br />
politikur, ideologiur, sxv. pozicias. ar gamoxatoT sajarod romelime politikuri<br />
partiis, gaerTianebis, an sxva interesTa jgufis mxardamWeri azri.<br />
miukerZo miukerZoebloba miukerZo miukerZoebloba<br />
ebloba <strong>mauwyeblis</strong>gan <strong>mauwyeblis</strong>gan <strong>mauwyeblis</strong>gan ar ar moiTxovs moiTxovs srul srul neitralobas neitralobas nebismier nebismier sakiTxSi.<br />
Jurnalists Jurnalists aqvs aqvs ufleba ufleba, ufleba gamoxatos gamoxatos profesiuli profesiuli Sexeduleba, Sexeduleba, romelic romelic romelic obieqtur<br />
obieqtur<br />
faqtebze faqtebze iqneba iqneba dafuZnebuli, dafuZnebuli, magram magram ara ara aqvs aqvs ufleba, ufleba, calmxrivad calmxrivad Seafasos Seafasos movlenebi<br />
movlenebi<br />
da da sajarod sajarod gamoxatos gamoxatos subieqtu subieqturi subieqtu<br />
ri azri azri. azri<br />
sakuTari azri arasodes warmoadginoT <strong>sazogadoebrivi</strong> <strong>mauwyeblis</strong> poziciad. garkveviT<br />
aRniSneT, rom Sexeduleba piradad Tqven gekuTvniT.<br />
radio radio da da teleprogramebis teleprogramebis Semqmnelebma Semqmnelebma ar ar unda unda ugulebelyon ugulebelyon is is mniSvnelovani<br />
mniSvnelovani<br />
informacia, informacia, romelsac romelsac piradad piradad ar ar eTanx eTanxmebian. eTanx eTanxmebian.<br />
mebian.<br />
8
saredaqcio saredaqcio damoukidebloba<br />
damoukidebloba<br />
sazogadoebrivma sazogadoebrivma mauwyebelma mauwyebelma da da Jurnalistebma Jurnalistebma unda unda unda miiRon miiRon yvela yvela zoma, zoma, rom rom daicvan<br />
daicvan<br />
saredaqcio saredaqcio saredaqcio damoukidebloba.<br />
damoukidebloba. damoukidebloba. Jurnalistma<br />
Jurnalistma Jurnalistma uari uari ar ar unda unda unda Tqvas Tqvas Tqvas profesiuli<br />
profesiuli<br />
profesiuli<br />
valdebulebis valdebulebis Sesrulebaze Sesrulebaze Tavis Tavis aRmsareblobas<br />
aRmsareblobasTan, aRmsareblobas Tan, politikur Sexedulebas<br />
Sexedulebasa Sexedulebas<br />
a Tu<br />
Tu<br />
msoflmxedvelob<br />
msoflmxedvelobasTan msoflmxedvelob asTan SeuTavseblobis SeuTavseblobis motiviT motiviT. motiviT . dauSvebelia dauSvebelia Jurnalistis iZuleba iZuleba, iZuleba<br />
Seasrulos Seasrulos Seasrulos iseTi iseTi iseTi davaleba, davaleba, davaleba, romelic romelic romelic mis mis mis sindiss, sindiss, Rirseb Rirsebas Rirseb Rirseb an an an profesiul profesiul profesiul eTika eTikas eTika<br />
ewinaaRmdegeba.<br />
ewinaaRmdegeba.<br />
yvela gadacemis Sinaarsi da xasiaTi redaqciis gadawyvetilebidan unda momdinareobdes<br />
da ar unda iyos politikuri, komerciuli Tu kerZo interesebis zewolis Sedegi.<br />
sazogadoeba darwmunebuli unda iyos, rom saredaqcio gadawyvetilebebi miiReba mxolod<br />
mtkice argumentebis safuZvelze da unda endobodes ssm-is gadacemebisa da samsaxurebis<br />
keTilsindisierebas.<br />
ssm-is TanamSromelTa qmedebam an gareSe saqmianobam arasasurveli gavlena ar unda<br />
iqonios ssm-is gadacemebsa da samsaxurebze. auditorias ar unda mieces safuZveli, eWvi<br />
Seitanos ssm-is saredaqcio damoukideblobaSi, miukerZoeblobasa da<br />
keTilsindisierebaSi.<br />
<strong>mauwyeblis</strong> <strong>mauwyeblis</strong> yvela yvela TanamSromelma TanamSromelma unda unda daicvas daicvas saredaqcio saredaqcio damoukidebloba damoukidebloba da<br />
da<br />
profesiuli profesiuli Tavisufleba. Tavisufleba. mauwyebeli mauwyebeli da da misi misi TanamSromlebi TanamSromlebi TanamSromlebi ar ar unda unda iyvnen<br />
iyvnen<br />
davalebulebi davalebulebi informaciis informaciis wyaroebis, wyaroebis, respondentebis respondentebis an an<br />
gadacemis monawileebi<br />
monawileebis monawileebi<br />
s winaSe.<br />
winaSe.<br />
aris SemTxvevebi, rodesac romelime organizaciis xelmZRvaneli Jurnalists gadaRebis<br />
nebarTvis mosapoveblad garkveul pirobebs uyenebs. ar daTanxmdeT iseT pirobebze,<br />
romlebic saredaqcio damoukideblobas Selaxavs. saredaqcio damoukidebloba masalis<br />
Tavisuflad, zewolis gareSe Caweras da miukerZoeblad, samarTlianad da zustad<br />
asaxvas gavaldebulebT.<br />
<strong>mauwyeblis</strong> xelmZRvanelobam Jurnalistebs da prodiuserebs unda mianiWos yvela is<br />
uflebamosileba, rac aucilebelia <strong>mauwyeblis</strong> saredaqcio damoukideblobis da am<br />
<strong>kodeqsi</strong>T gaTvaliswinebuli normebis dasacavad.<br />
saredaqcio gadawyvetilebaTa miRebis procesSi <strong>mauwyeblis</strong> xelmZRvaneloba mxolod<br />
kritikuli aucileblobis SemTxvevaSi ereva, magaliTad, rodesac es pirdapir emsaxureba<br />
legitimuri miznebis ganxorcielebas.<br />
Jurnalisturi saqmianoba sajaroa. mauwyebelma da Jurnalistebma sazogadoebas unda<br />
miawodon sruli informacia im garemoebebis Sesaxeb, ramac SeiZleba maTi saredaqcio<br />
damoukidebloba eWvqveS daayenos.<br />
9
ena ena<br />
zusti faqtebi gasagebi, gamarTuli eniT gadaeciT. auditorias informacia<br />
standartuli, yoveldRiuri sasaubro eniT miawodeT. sityvebisa Tu gamoTqmebis<br />
windauxedavi gamoyenebiT nu gaazviadebT faqtebs, nu SesZenT movlenebs, gamonaTqvamebs<br />
iseT mniSvnelobas, romelic realobas ar Seefereba.<br />
sainformacio siuJetebSi ena unda iyos martivi da yvelasaTvis gasagebi, winadadebis<br />
wyoba gamarTuli, yovelgvari zedmeti da usargeblo sityvebis gareSe. informacia<br />
auditorias lakoniurad, mokle da sxarti frazebiT miawodeT. moerideT ucxo<br />
sityvebis gaumarTlebel gamoyenebas, roca sityvis qarTuli Sesatyvisi arsebobs.<br />
SeecadeT ar gamoiyenoT farTo sazogadoebisTvis ucnobi specifikuri terminologia<br />
(magaliTad, samedicino, teqnikuri). Tu aseTi terminebis gamoyeneba aucilebelia, iqve,<br />
popularul enaze, ganumarteT auditorias misi mniSvneloba.<br />
Tu raime sityvis mniSvneloba ar gesmiT an ar xarT masSi darwmunebuli, kidev erTxel<br />
SeamowmeT an am sityvis TqvenTvis cnobili sinonimi gamoiyeneT. SeamowmeT ucxo<br />
sityvebis mniSvneloba da gamoTqma. aseve sworad gamoTqviT sakuTari saxelebi<br />
(geografiuli, pirovnebebis, organizaciebis, gazeTebis, sxv.). Tavidan aicileT bundovani,<br />
gadatvirTuli, gaumarTavi winadadebebi. magaliTad, nu ityviT, `ganaxorciela gasrola~,<br />
`moaxdina darigeba~, TqviT `gaisrola~, `daariga~ anda aseTi winadadebis nacvlad -<br />
`gancxadeba gakeTdeba mTavrobis wevrebis mier~, TqviT `gancxadebas mTavrobis wevrebi<br />
gaakeTeben~.<br />
nu gamoiyenebT iseT leqsikas, romelic enis arsebul standartebs ar Seesabameba. Tumca,<br />
isic gaiTvaliswineT, rom ena mudmivad viTardeba da konkretuli gamoTqma Tu sityva<br />
sazogadebisaTvis misaRebi an miuRebeli xdeba.<br />
samarTlianoba amarTlianoba da pasuxis pasuxis ufleba<br />
nebismieri nebismieri informacia informacia unda unda gaSuqdes gaSuqdes samarTlianad. samarTlianad. mkafiod unda unda gaimijnos gaimijnos gaimijnos faqti,<br />
faqti,<br />
Tvalsazrisi Tvalsazrisi da da komentari. komentari.<br />
komentari.<br />
samarTlianoba moiTxovs balansis dacvasa da miukerZoeblobas movlenebis gaSuqebisas.Y<br />
Tavidan unda iqnes acilebuli mosazrebaTa araswori interpretacia. erTmaneTisgan unda<br />
gaimijnos faqti, mosazreba da komentari.<br />
gadacema ar CaiTvleba samarTlianad Tu igi:<br />
ar moicavs yvela arsebiT faqts;<br />
agebulia umniSvnelo faqtebze, xolo yvelaze mTavari ugulebelyofilia;<br />
Segnebulad an gaucnobiereblad SecdomaSi Sehyavs auditoria;<br />
Jurnalistebi da/an gadacemis wamyvanebi iyeneben iseT gamoTqmebs, romlebic maT<br />
mikerZoebulobaze metyvelebs.<br />
pirovnebas, pirovnebas, pirovnebas, romlis romlis mimarT mimarT programaSi programaSi seriozuli seriozuli braldebebi braldebebi gamoiTqva, gamoiTqva, pasuxis<br />
pasuxis<br />
droulad droulad da da da Tanazomadi Tanazomadi saSual saSualebiT saSual ebiT gacemis gacemis gacemis ufleba ufleba unda unda mieces. mieces.<br />
mieces.<br />
zustad da detalurad aRuwereT pirovnebas mis mimarT gamoTqmuli braldebebi, raTa<br />
man saTanado pasuxis gacema SeZlos. pasuxi gaaSuqeT samarTlianad da zustad da imave<br />
10
programiT. Tu garkveuli mizezebis gamo ver xerxdeba imave gadacemiT pasuxis gacema,<br />
xelmZRvanel pirTan erTad gamonaxeT sxva saSualeba.<br />
angariSvaldebuleba<br />
angariSvaldebuleba<br />
Jurnalistebi Jurnalistebi pasuxismgebelni pasuxismgebelni arian arian mTeli mTeli sazogadoebis sazogadoebis winaSe. winaSe.<br />
informacia<br />
JurnalistikaSi JurnalistikaSi ganixileba, ganixileba, rogorc rogorc <strong>sazogadoebrivi</strong> <strong>sazogadoebrivi</strong> sikeTe sikeTe da da ara ara rogorc rogorc moxmarebis<br />
moxmarebis<br />
prod produqti. prod produqti.<br />
uqti. es es niSnavs, niSnavs, rom rom <strong>sazogadoebrivi</strong> <strong>sazogadoebrivi</strong> pasuxismgebloba pasuxismgebloba pasuxismgebloba Jurnalistebisagan<br />
Jurnalistebisagan<br />
Jurnalistebisagan<br />
profesiuli profesiuli eTikis eTikis farglebSi farglebSi moqmedebas moqmedebas moiTxovs.<br />
moiTxovs.<br />
Jurnalistebi TavianTi saqmianobiT angariSvaldebulni arian sazogadoebis, profesiisa<br />
da sakuTari Tavis winaSe.<br />
Jurnalistebi valdebulni arian:<br />
aqtiurad dauWiron mxari profesiuli standartebis dacvas da imoqmedon maT<br />
Sesabamisad;<br />
upasuxon sazogadoebriv interess. gamoikvlion saCivrebi da, saWiroebisamebr, miiRon<br />
saTanado zomebi;<br />
sazogadoebas ganumarton Jurnalisturi meTodebi, gansakuTrebiT maSin, rodesac<br />
ibadeba kiTxvebi;<br />
imoqmedon Jurnalisturi eTikis farglebSi;<br />
yuradRebiT mousminon pirebs, romlebic eTikur pretenziebs gamoTqvamen.<br />
keTilsindisieri keTilsindisieri urTierToba urTierToba respondentTan, respondentTan, gadacemis gadacemis monawilesTan<br />
monawilesTan<br />
Jurnalisti Jurnalisti valdebulia<br />
valdebulia, valdebulia keTilsindisierad keTilsindisierad da da sama samarTlianad sama<br />
rTlianad moeqces respondents da<br />
da<br />
gadacemis gadacemis stumars.<br />
stumars.<br />
interviusa an gadacemaSi monawileobaze Tanxmobis misaRebad Jurnalistma respondents<br />
unda acnobos:<br />
gadacemis Sinaarsi, xasiaTi, mowvevis mizani da gadacemis eTerSi gasvlis dro;<br />
monawileobis forma (pirdapiri CarTva, Canaweri, diskusia da a.S);<br />
savaraudo Temebi, ris Sesaxebac iqneba kiTxvebi da, Tu SesaZlebelia, sxva savaraudo<br />
stumrebis vinaoba;<br />
is mniSvnelovani cvlilebebi, romlebic respondentis Tavdapirveli Tanxmobis Semdeg<br />
Sevida gadacemaSi da SesaZloa, misadmi arakeTilsindisier damokidebulebad<br />
Sefasdes;<br />
aqvs Tu ara ufleba winaswar naxos Cawerili gadacema da raime cvlilebebi<br />
Seitanos masSi.<br />
dasaSvebia zemoT aRniSnuli informaciis srulad an nawilobriv damalva, Tu es<br />
<strong>sazogadoebrivi</strong> interesebiT an raime sxva specifikur SemTxvevaSia (magaliTad,<br />
gasarTobi Janris gadacemis SemTxvevaSi) gamarTlebuli.<br />
Jurnalists Jurnalists ufleba ufleba aqvs, aqvs, ar ar gaumJRavnos gaumJRavnos respondents/mowveul respondents/mowveul stumars stumars gadacemis<br />
gadacemis<br />
mizani, mizani, Tu Tu arsebobs arsebobs aSkara aSkara <strong>sazogadoebrivi</strong> <strong>sazogadoebrivi</strong> interesi interesi interesi da da saqme saqme saqme seriozul seriozul<br />
seriozul<br />
kanonsawinaaRmde<br />
kanonsawinaaRmdego kanonsawinaaRmde go an antisazogadoebriv qmedebas exeba.<br />
11
interviuze an gadacemaSi monawileobaze respondentis uaris SemTxvevaSi, acnobeT<br />
auditorias uaris mizezi.<br />
sakiTxTa sakiTxTa mravalferovneba<br />
mravalferovneba<br />
2. 2. mravalferovneba mravalferovneba mravalferovneba da da da balansi<br />
balansi<br />
sainformacio sainformacio programebSi programebSi Tanabrad Tanabrad unda unda gaSuqdes gaSuqdes movlen movlenebi movlen ebi rogorc rogorc adgilob adgilobriv, adgilob riv, ise<br />
regionul regionul regionul da da da erovnul erovnul erovnul doneze. doneze. doneze. sakamaTo sakamaTo sakiTxebze sakiTxebze mosazrebebis mosazrebebis gaSuqebisas gaSuqebisas daculi daculi<br />
unda unda unda iyos iyos iyos saTanado saTanado saTanado balansi. balansi.<br />
balansi.<br />
Jurnalisti valdebulia, miawodos sazogadoebas srulyofili informacia mimdinare<br />
movlenebze. ar aaridoT Tavi informaciis srulyofilad gaSuqebas im motiviT, rom aman<br />
SeiZleba romelime individi an organizacia gaanawyenos an gaaRizianos.<br />
gamoikvlieT da gaaSuqeT rogorc dadebiTi, aseve uaryofiTi movlenebi, socialuri<br />
sakiTxebi, sakamaTo sakiTxebi, agreTve, is tendenciebi da movlenebi, romlebzec, maTi<br />
mniSvnelobis miuxedavad, auditoriis moTxovna SeiZleba didi ar iyos. programebis<br />
momzadebisas upiratesoba ar unda mieniWos sazogadoebis umravlesobas, aramed<br />
gaTvalisiwinebuli iqnes is, rac unda icodes da risi moTxovnilebac aqvs<br />
sazogadoebas.<br />
mosazrebaTa mosazrebaTa mravalferovneba<br />
mravalferovneba<br />
saTanado balansisa da miukerZoeblobis misaRwevad, aucilebelia sakamaTo sakiTxze<br />
arsebuli mosazrebaTa farTo speqtris gaSuqeba. neitralurad gaaSuqeT gaaSuqeT sakamaTo<br />
sakamaTo<br />
sakiTxebze sakiTxebze arsebuli arsebuli sapirispiro sapirispiro poziciebi. poziciebi. ar ar gamoxatoT gamoxatoT sajarodDmxardaWera<br />
sajarodD<br />
mxardaWera<br />
romelime romelime poziciisadmi.<br />
poziciisadmi.<br />
informaciis informaciis balansi<br />
balansi<br />
sazogadoebisaTvis saintereso movlenis gaSuqebisas Tanabrad da adekvaturad asaxeT<br />
gansxvavebuli mosazrebebi. mosazrebaTa mosazrebaTa dabalansebuli dabalansebuli gaSuqeba gaSuqeba sapirispiro sapirispiro poziciebs<br />
poziciebs<br />
Soris Soris wminda wminda maTematikuri maTematikuri balansis balansis dacvas dacvas dacvas ar ar gulisxmobs. gulisxmobs. es es niSnavs niSnavs TiToeuli<br />
TiToeuli<br />
gansxvavebuli gansxvavebuli mosazrebisTvis mosazrebisTvis misi misi mniSvnelobis mniSvnelobis Sesaferisi Sesaferisi drois drois daTmobas.<br />
daTmobas.<br />
Tu erT gadacemaSi yvela sagulisxmo azris gaSuqebas ver axerxebT, auditorias<br />
acnobeT, rom am sakiTxze arsebul sxva mosazrebebs calke gadacema daeTmoba.<br />
sasurvelia, miuTiToT im gadacemis zusti TariRi da dro.<br />
informaciis informaciis balansi balansi calkeul calkeul calkeul gadacemebSi<br />
gadacemebSi<br />
calkeul gadacemaSi, romelic raime mniSvnelovan, sakamaTo sakiTxs exeba, saTanadod<br />
unda gaSuqdes yvela sagulisxmo mosazreba da miRweuli iqnes balansi. mosazrebebi<br />
mosazrebebi<br />
warmodgenili warmodgenili unda unda iyos iyos miukerZoeblad, miukerZoeblad, raTa raTa raTa auditoriam auditoriam Tavad Tavad SeZlos SeZlos daskvnis<br />
daskvnis<br />
gamotana.<br />
gamotana.<br />
12
gamonaklis SemTxvevebSi gadacema SeiZleba daefuZnos konkretuli piris pirad<br />
mosazrebas. amis Taobaze auditorias winaswar unda ecnobos.<br />
informaciis informaciis balan balansi balan si gadacemaTa ciklSi<br />
gadacemaTa ciklis calkeuli gamoSveba SeiZleba daeTmos romelime erT konkretul<br />
Tvalsazriss, Tumca mTeli ciklis ganmavlobaSi unda aisaxos mosazrebaTa farTo<br />
speqtri, raTa ar dairRves balansi. auditorias pirvelsave gadacemaSi unda ecnobos,<br />
rom ciklis ganmavlobaSi balansi miRweuli iqneba.<br />
rodesac erTi ciklis TiToeuli gadacema sxvadasxva sakiTxs eZRvneba, balansi<br />
miRweuli unda iyos TiToeul gamoSvebaSi.<br />
calkeul programaSi gamoTqmul braldebaze pasuxis gacemis saSualeba Sesabamis pirebs<br />
da organizaciebs ciklis momdevno gadacemaSi unda mieceT.<br />
informaciis informaciis informaciis balansi balansi balansi sainformacio sainformacio sainformacio gadacemebSi gadacemebSi<br />
gadacemebSi<br />
sainformacio gadacemebSi dabalansebulad unda aisaxos yvela sagulisxmo mosazreba<br />
sakamaTo sakiTxis Sesaxeb, raTa ar Seiqmnas STabeWdileba, rom romelime erT<br />
mosazrebas aniWebT upiratesobas.<br />
sainformacio programaSi SeZlebisdagvarad unda warmoaCinoT ama Tu im sakiTxsa Tu<br />
movlenaSi yoveli dainteresebuli mxaris pozicia.<br />
balansi balansi saavtoro saavtoro saavtoro gadacemebSi<br />
gadacemebSi<br />
saavtoro gadacemebis monawileebi sakamaTo sakiTxebze gamoTqvamen pirad mosazrebebs,<br />
romlebic, xSir SemTxvevaSi, mikerZoebulia.<br />
saavtoro gadacemis anonsSi, aseve, uSualod misi dawyebis win, auditorias unda<br />
ecnobos, rom gadacema saavtoroa; daculi unda iyos faqtebi; gadacemaSi gamoTqmuli<br />
Sexeduleba, rac ar unda mikerZoebuli iyos, utyuar faqtebs unda emyarebodes.<br />
saavtoro gadacemaTa ciklSi TiToeuli SexedulebisTvis Tanabari drois daTmoba ar<br />
aris savaldebulo. mauwyebelma unda uzrunvelyos, rom wlis ganmavlobaSi saavtoro<br />
gadacemaTa ciklSi warmodgenili iyos SexedulebaTa farTo speqtri, am ciklSi<br />
programebis sixSiris, TiToeuli gadacemis xangrZlivobisa da gansaxilveli Temebis<br />
xasiaTis gaTvaliswinebiT.<br />
arCevnebis arCevnebis gaSuqebis gaSuqebis wesebi<br />
wesebi<br />
3. arCevnebis arCevnebis gaSuqeba gaSuqeba<br />
gaSuqeba<br />
mauwyebeli mauwyebeli valdebulia valdebulia samarTlianad, samarTlianad, miukerZoeblad miukerZoeblad da da dabalansebulad dabalansebulad gaaSuqos gaaSuq<br />
os<br />
arCevnebi, arCevnebi, arCevnebi, arCevnebSi arCevnebSi monawile monawile partiebi partiebi da da kandidatebi; kandidatebi; kandidatebi; saarCevno saarCevno gadacemebis<br />
gadacemebis<br />
dagegmvisas dagegmvisas dagegmvisas zogjer zogjer saWiroa saWiroa konsultacia konsultacia politikur politikur politikur partiebTan partiebTan magram, magram, saboloo<br />
saboloo<br />
gadawyvetileba gadawyvetileba unda unda miiRos miiRos mauwyebelma.<br />
mauwyebelma.<br />
13
sainformacio gamoSvebebSi, aseve, sxva gadacemebSi dauSvebelia romelime saarCevno<br />
subieqtis diskriminacia an saarCevno subieqtisaTvis upiratesobis miniWeba. ssm-is<br />
programebi ar unda iqces romelime partiis/kandidatis politikuri propagandis<br />
iaraRad.<br />
arCevnebis dros <strong>sazogadoebrivi</strong> mauwyebeli valdebulia:<br />
axali ambebis ZiriTad gamoSvebaSi, aseve, umciresobaTa enaze sainformacio<br />
gamoSvebebSi, saTanado dro dauTmos saarCevno kampaniis gaSuqebas;<br />
auditorias SesTavazos specializebuli saarCevno gadacemebi - debatebi, diskusiebi<br />
politikosebisa da eqspertebis monawileobiT;<br />
uzrunvelyos amomrCevelTa samoqalaqo ganaTleba. miawodos amomrCevlebs amomwuravi<br />
informacia arCevnebis mniSvnelobis, saarCevno procedurebis da arCevnebTan<br />
dakavSirebuli sxva sakiTxebis Sesaxeb;<br />
ufro xSirad da vrclad gaaSuqos amomrCevelTa mosazrebebi mimdinare movlenebsa<br />
da aqtualur sakiTxebze;<br />
veb-gverdze gamoaqveynos arCevnebis gaSuqebis sakuTari ganrigi da wesebi: ra, rogor<br />
da ratom Suqdeba saarCevno kampaniis dros.<br />
Jurnalistebma Jurnalistebma miukerZoeblad miukerZoeblad unda unda gaaSuqon gaaSuqon saarCevno saarCevno kampania. kampania. informacia informacia unda<br />
unda<br />
efuZne efuZnebodes efuZne bodes mxolod mxolod mxolod da da da mxolod mxolod faqtebs. faqtebs. TviTneburad an an gangeb ar ar gamotovoT gamotovoT<br />
siuJetSi siuJetSi raime raime mniSvnelovani mniSvnelovani detali. detali. gaasworeT gaasworeT nebismieri nebismieri Secdoma, Secdoma, romelsac<br />
romelsac<br />
aRmoaCenT.<br />
aRmoaCenT.<br />
sifrTxile gamoiCineT xelisuflebis warmomadgenlebis saqmianobis gaSuqebisas. isini<br />
zogjer cdiloben, eTeri TavianTi partiis kandidatis saagitaciod gamoiyenon.<br />
politikuri politikuri partiebi partiebi da da kandidatebi<br />
kandidatebi<br />
saarCevno saarCevno saarCevno kampaniis kampaniis dros dros dros yvela yvela kvalificiuri kvalificiuri saarCevno saarCevno subieqti subieqti Tanabrad Tanabrad unda<br />
unda<br />
gaSuqdes.<br />
gaSuqdes.<br />
saarCevno gadacemaSi monawileobisaTvis kandidati Sesabamis partiasTan konsultaciis<br />
safuZvelze irCeva, magram saboloo saboloo gadawyvetilebas gadawyvetilebas mauwyebeli mauwyebeli iRebs iRebs. iRebs<br />
saarCevno gadacemaSi moiwvieT yvela saarCevno subieqtis warmomadgeneli. Tu romelime<br />
partia uars acxadebs gadacemaSi monawileobaze, gadacema mainc unda Sedges da<br />
auditorias ecnobos kandidatis gamoucxadeblobis mizezi. mowvevisas gaiTvaliswineT<br />
kandidatebis kompetenturoba sadiskusio sakiTxebSi. gadacemaSi monawile kandidatebs<br />
Tanabari dro da yuradReba dauTmeT.<br />
yoveli saarCevno kviris ganmavlobaSi erTi gadacema mainc unda mieZRvnas TiToeuli<br />
kvalificiuri saarCevno subieqtis politikas, saqmianobasa da kandidatebs.<br />
saarCevno subieqtis politikuri programa unda gaSuqdes am programis prezentaciis<br />
dasrulebis Semdeg gasul yvela sainformacio gamoSvebaSi. Tu politikuri programis<br />
prezentacias imave dRes ver aswrebT an saTanadod ver aSuqebT (magaliTad, Tu gvian<br />
saRamos gaimarTa), aCveneT meore dRis sainformacio gamoSvebebSi.<br />
14
informacia kandidatebis an politikuri partiebis Sexedulebebis Sesaxeb uSualod<br />
maTgan miiReT da ara mesame pirisgan. nu miscemT saarCevno subieqts dapirebas, rom<br />
siuJetis SinaarsTan dakavSirebiT mis survilebs gaiTvaliswinebT. gaSuqebisas nu<br />
SemoifarglebiT partiebisa da kandidatebis mxolod bolodroindeli saqmianobiTa da<br />
gancxadebebiT.<br />
informaciis informaciis balansi balansi arCevnebis arCevnebis gaSuqe gaSuqebaSi gaSuqe baSi<br />
arCevnebis arCevnebis arCevnebis gaSuqebis gaSuqebis dros dros daculi daculi unda unda iyos iyos saTanado saTanado balansi. balansi.<br />
saarCevno subieqtebis<br />
gaSuqebisas gaSuqebisas gaSuqebisas balansi balansi balansi miRweuli miRweuli miRweuli unda unda unda iqnes iqnes iqnes TiToeuli TiToeuli TiToeuli saarCevno saarCevno saarCevno kviris kviris kviris ganmavlobaSi.<br />
ganmavlobaSi.<br />
ganmavlobaSi.<br />
dRis dRis ganmavlobaSi ganmavlobaSi gasul gasul sxvadasxva sxvadasxva programaSi programaSi balansis balansis dacva dacva ar ar aris aris sakmarisi.<br />
sakmarisi.<br />
TiToeul sainformacio gamoSvebaSi an erTi dRis gamoSvebebSi balansis miRweva<br />
SeiZleba ver moxerxdes, rac sxvadasxva faqtorzea damokidebuli, maT Soris, saarCevno<br />
subieqtebis aqtivobaze. Tumca, amis dabalanseba SesaZlebelia dRis ganmavlobaSi<br />
translirebuli sxva gadacemebiT. Tu obieqturi garemoebebis gamo sainformacio<br />
gadacemebis mTavari Tema romelime erTi saarCevno subieqtia, ar aris savaldebulo<br />
balansis imave dRes miRweva. dabalanseba sxva dRes sxva saarCevno subieqtebis saTanado<br />
gaSuqebiT SeiZleba.<br />
winasaarCevno winasaarCevno gadacemebSi gadacemebSi balansi balansi mTeli mTeli kampaniis kampaniis manZilze manZilze unda unda iqnes iqnes miRweuli.<br />
miRweuli.<br />
sasurvelia, ciklis yoveli gadacemis dasawyisSi auditorias acnoboT, rom balansi<br />
drois konkretul periodSi iqneba miRweuli. amis gakeTeba SesaZlebelia, magaliTad,<br />
wina gadacemis mokle mimoxilviTa da momdevno gadacemis anonsirebiT.<br />
Tu saarCevno kampaniis dros gadaicema informacia romelime saarCevno olqis Sesaxeb,<br />
daasaxeleT am olqSi nominirebuli yvela kandidati da partia, romelsac igi<br />
warmoadgens (maJoritari kandidatis SemTxvevaSi unda aRiniSnos, rom damoukideblad<br />
iyris kenWs) anda miuTiTeT veb-gverdi an informaciis sxva wyaro, sadac SesaZlebelia<br />
sruli CamonaTvalis naxva.<br />
Tu saarCevno kampaniis dros gadaicema informacia romelime kandidatis Sesaxeb,<br />
daasaxeleT misi yvela konkurentis saxeli, gvari da partia. Tu ver xerxdeba yvela<br />
kandidatis dasaxeleba, auditorias miuTiTeT veb-gverdi an informaciis sxva wyaro,<br />
sadac SesaZlebelia sruli siis naxva.<br />
dasaSvebia saarCevno programebSi calkeul kandidatebze yuradRebis gamaxvileba, Tu<br />
amis dasabuTebuli aucilebloba arsebobs. aseTi aucilebloba warmoiqmneba Tu:<br />
kandidati monawileobs iseT movlenaSi, romelic, redaqciis azriT, sayuradReboa.<br />
kandidati romelime saarCevno olqTan dakavSirebuli konkretuli sakiTxis<br />
ganxilvaSi monawileobs. am SemTxvevaSi daasaxeleT is kandidatebic, romlebic imave<br />
olqSi iyrian kenWs.<br />
rekomendacia<br />
zog SemTxvevaSi SeiZleba arc iyos saWiro, metic, araeTikurad da utaqtod CaiTvalos<br />
romelime erTi saarCevno subieqtis gaSuqebis dabalanseba, magaliTad, piradi tragediis<br />
an qveyanaSi momxdari didi avariis, katastrofis Sesaxeb komentaris SemTxvevaSi.<br />
kandidatebi kandidatebi wamyvanis wamyvanis rolSi rolSi an an arapolitikur arapolitikur gadacemebSi<br />
gadacemebSi<br />
15
arCevnebis arCevnebis dros dros saarCevno saarCevno subieqti subieqti ar ar unda unda iyos iyos gadacemis gadacemis wamyvani wamyvani an an interviueri.<br />
interviueri.<br />
arCevnebis dros kandidats ara aqvs ufleba, iyos sainformacio an romelime sxva<br />
programis wamyvani an interviueri.<br />
dasaSvebia kandidatTa monawileoba im arapolitikur gadacemebSi, romlebic saarCevno<br />
kampaniis dawyebamde daigegma, Tumca aseTi gadacema ar unda dagegmoT saarCevno kampaniis<br />
periodSi. kandidats, romelic arCevnebis dros translirebul arapolitikur<br />
gadacemaSi monawileobs, ar unda mieces politikuri gancxadebebis gakeTebis an<br />
eleqtoratis mozidvis mizniT, eTeris sxvagvarad gamoyenebis saSualeba, Tu aseTive<br />
saSualeba sxva kandidats ara aqvs.<br />
<strong>mauwyeblis</strong> TanamSromels, romelic kenWs iyris arCevnebSi, ekrZaleba eTerSi gamoCena<br />
sainformacio gadacemis wamyvanis an korespondentis rolSi.<br />
pasuxis pasuxis pasuxis ufleba ufleba<br />
ufleba<br />
saarCevno saarCevno subieqts aqvs aqvs pasuxis gacemis ufleba.<br />
sajaro piris mier sakamaTo politikur sakiTxebze gamoTqmuli mosazrebebis gaSuqebisas<br />
saarCevno subieqtebs erTi kviris ganmavlobaSi SeuZliaT, gamoiyenon pasuxis ufleba.<br />
mauwyebeli valdebulia, ori dRis ganmavlobaSi gaaSuqos sxva saarCevno subieqtebis<br />
pasuxi, Tu gancxadebis avtori sajaro piri imavdroulad kenWs iyris arCevnebSi.<br />
amomrCevlis amomrCevlis gaSuqeba<br />
gaSuqeba<br />
amomrCevlebze gadacemis an reportaJis momzadebisas daculi unda iyos<br />
miukerZoeblobis principi da balansi. Tu kandidati monawileobs gadacemaSi, romelic<br />
mis amomrCevlebs exeba, yvela sxva kvalificiuri subieqtis kandidatebsac unda mieceT<br />
gadacemaSi monawileobis saSualeba. romelime kandidatis mxridan uaris SemTxvevaSi,<br />
dagegmili gadacema mainc Sedgeba.<br />
debatebi<br />
debatebi<br />
politikuri politikuri debatebi debatebi unda unda warimarTos warimarTos obieqturad obieqturad da da miukerZoeblad.<br />
miukerZoeblad.<br />
saarCevno kampaniis dros mauwyebeli valdebulia, eTerSi ganaTavsos debatebi<br />
kanonmdeblobiT dadgenili wesiT. debatebis periodulobas, qronometraJsa da<br />
struqturas adgens mauwyebeli moqmedi kanonmdeblobis gaTvaliswinebiT.<br />
debatebi gadaicema specialurad mowyobili studiidan (Sesabimisi video da grafikuli<br />
gaformebiT). debatebis wamyvanma (moderatorma):<br />
miukerZoeblad da obieqturad unda warmarTos diskusia saarCevno subieqtebis<br />
warmomadgenlebs Soris;<br />
Tanabari dro dauTmos yvela monawiles;<br />
saSualeba misces TiToeul monawiles, gamoxatos sakuTari pozicia da gasces<br />
dasmul kiTxvaze pasuxi winaswar gansazRvruli drois farglebSi;<br />
16
monawiles, romelic ar daicavs drois limits, gamourTos mikrofoni.<br />
kandidati, romelic uars ganacxadebs debatebSi monawileobaze, kargavs debatebisaTvis<br />
gankuTvnili ufaso eTeris gamoyenebis uflebas. partiisa da kandidatis mier<br />
gamouyenebeli ufaso saeTero dro ar gadaecema sxva partias da kandidats, garda<br />
saqarTvelos saarCevno <strong>kodeqsi</strong>T gaTvaliswinebuli SemTxvevebisa.<br />
saeTero saeTero saeTero drois drois drois gamoyofa gamoyofa, gamoyofa gamoyofa,<br />
, politikuri politikuri reklama reklama<br />
<strong>sazogadoebrivi</strong> <strong>sazogadoebrivi</strong> <strong>sazogadoebrivi</strong> mauwyebeli mauwyebeli mauwyebeli valdebulia<br />
valdebulia, valdebulia<br />
valdebulia,<br />
, eTerSi eTerSi eTerSi ganaT ganaTavsos ganaT<br />
avsos avsos saarCevno saarCevno subieqtis<br />
winasaarCevno winasaarCevno reklama.<br />
reklama.<br />
<strong>sazogadoebrivi</strong> mauwyebeli valdebulia, sakuTar eTerSi ganaTavsos kvalificiuri<br />
saarCevno subieqtis winasaarCevno reklama saaTSi aranakleb 60 wamis odenobiT.<br />
<strong>sazogadoebrivi</strong> mauwyebeli valdebulia, kvalificiur saarCevno subieqtad aRiaros<br />
politikuri partia an bloki:<br />
a) romelic saqarTvelos parlamentSi warmodgenilia fraqciiT;<br />
b) romelmac ukanasknel sayovelTao arCevnebSi proporciuli sistemis safuZvelze<br />
miiRo saqarTvelos amomrCevelTa minimum 4%.<br />
<strong>sazogadoebrivi</strong> mauwyebeli uflebamosilia, kvalificiur saarCevno subieqtad aRiaros<br />
politikuri partia, romelic saqarTvelos mTel teritoriaze Catarebuli<br />
<strong>sazogadoebrivi</strong> azris kvlevebis Tanaxmad, arCevnebis wels Catarebuli aranakleb 5<br />
gamokiTxvis an arCevnebamde erTi Tvis ganmavlobaSi Catarebuli kvlevis Sedegebis<br />
Sesabamisad, sargeblobs amomrCevelTa aranakleb 4%-is mxardaWeriT. dauSvebelia<br />
<strong>mauwyeblis</strong> mier sociologiuri kvlevis Sedegebis diskriminaciuli gamoyeneba.<br />
zemoaRniSnuli <strong>sazogadoebrivi</strong> azris kvlevebi unda akmayofilebdes Semdeg moTxovnebs:<br />
a) unda efuZnebodes warmomadgenlobiTi SemTxveviTi SerCevis aRiarebul mecnierul<br />
meTodologias, romelic uzrunvelyofs Sedegebis aranakleb 95%-ian saimedoobas da<br />
romlis cdomilebis farglebi 3%-s ar aRemateba;<br />
b) unda gamoqveyndes <strong>sazogadoebrivi</strong> azris kvlevis meTodologiis saimedoobisa da<br />
Sedegebis obieqturobis dazustebis Semdeg;<br />
g) imave an sxva Sesadarebeli <strong>sazogadoebrivi</strong> azris kvlevis SedegebSi mniSvnelovani<br />
gansxvavebebis an cvlilebebis arsebobisas, SesaZlebeli unda iyos am gansxvavebebis an<br />
cvlilebebis damajerebeli mecnieruli axsna;<br />
d) ar unda iyos <strong>sazogadoebrivi</strong> azriT manipulirebis an Tanxis mozidvis saSualeba, ar<br />
unda tardebodes telefonis, fostis an/da internetis meSveobiT;<br />
e) unda efuZnebodes gamWvirvale meTodologias, romelic iZleva Sedegebis<br />
damoukidebeli Semowmebis SesaZleblobas;<br />
sazogadoebrivma mauwyebelma kvalificiur saarCevno subieqts ufaso saarCevno<br />
reklamisTvis eTeri 18:00-dan 22:30-mde unda dauTmos. sxva partiebisa da kandidatebis<br />
ufaso saarCevno reklama eTerSi 17:30-dan 23:30-mde unda gavides.<br />
mauwyebeli valdebulia, eTerSi TiTo sareklamo Wris dros sul mcire ori partiis an<br />
kandidatis ufaso saarCevno reklama ganaTavsos. ufaso saarCevno reklamis eTerSi<br />
17
ganTavsebis rigiToba ganisazRvreba wilisyris an romelime sxva samarTliani da<br />
miukerZoebeli proceduris safuZvelze.<br />
mauwyebelma ar unda dauTmos romelime partias an kandidats mTliani ufaso eTerisa da<br />
politikuri reklamisTvis gankuTvnili drois 50%.<br />
arCevnebis arCevnebis dRis dRis gaSuqeba<br />
gaSuqeba<br />
arCevnebis arCevnebis arCevnebis dRes dRes dRes mauwyebels mauwyebels ekrZaleba ekrZaleba raime raime saxis saxis saagitacio saagitacio masalis masalis translireba.<br />
saarCevno saarCevno saarCevno ubnebis ubnebis ubnebis daxurvamde daxurvamde daxurvamde eTerSi eTerSi eTerSi gasulma gasulma gasulma informaciam informaciam informaciam ar ar ar unda unda unda imoqmedos imoqmedos arCevnebis arCevnebis arCevnebis<br />
Sedegebze.<br />
Sedegebze.<br />
arCevnebis dRes kenWisyris dasrulebamde arCevnebis gaSuqeba unda Semoifarglos<br />
mxolod faqtobrivi garemoebebiT.<br />
rekomendacia<br />
saarCevno ubnebis daxurvamde gaaSuqeT iseTi sakiTxebi, rogorebicaa, magaliTad,<br />
amomrCevelTa raodenoba, saubno da saolqo komisiebis Semadgenloba, damkvirveblebis<br />
saqmianoba, centraluri saarCevno komisiisa da partiebis mier mowyobili<br />
preskonferenciebi, aRmoCenili darRvevebi, dRis ganmavlobaSi momxdari eqscesebi, da a.S.<br />
anu yvela is sakiTxi, romelic ukavSirdeba arCevnebis mimdinareobas da ar warmoadgens<br />
agitacias. SeiZleba gadaices amomrCevlebisadmi mowodeba, gamocxaddnen saarCevno<br />
ubnebSi.<br />
dauSvebelia nebismieri winasaarCevno saagitacio masalis (plakatebi, bukletebi,<br />
simboloebi, a.S.) Cveneba. saarCevno ubnebTan interviuebis aRebis, aseve, pirdapiri<br />
CarTvis dros miaqcieT yuradReba kameraSi ar moxvdes plakati an sxva tipis<br />
saagitacio detali. ubnebis daxurvamde reportaJSi ar gadasceT amomrCevlis, maT<br />
Soris sajaro piris, pozicia; ar gaaSuqoT romelime partiisa Tu kandidatis<br />
mxardamWeri aqcia. es yvelaferi CaiwereT da aCveneT sainformacio gamoSvebebSi ubnebis<br />
daxurvis Semdeg.<br />
arCevnebis arCevnebis dRe dRe gaaSuqeT gaaSuqeT neitralurad, neitralurad, obieqturad, obieqturad, samarTlia samarTlianad samarTlia nad da da miukerZoeblad.<br />
miukerZoeblad.<br />
arc toniT, arc sityvebiT, arc qmedebiT an raime vizualuri Tu xmovani efeqtiT ar<br />
gamoxatoT sakuTari damokidebuleba kandidatisa Tu partiis mimarT.<br />
arCevnebis arCevnebis Sedegebis Sedegebis gaSuqeba<br />
gaSuqeba<br />
gansakuTrebuli sifrTxile gmarTebT arCevnebis Sedegebis Sesaxeb iseTi informaciis<br />
gavrcelebisas, romelic oficialur monacemebs ar emyareba.<br />
arCevnebis dRes Catarebuli egzitpolis Sedegebi ar aris sakmarisad sando. amitom,<br />
egzitpolis Sedegebis gamocxadebisas ar gaazviadoT maTi mniSvnelobis da mkafiod<br />
ganumarteT auditorias, rom es prognozi oficialur monacemebs ar emyareba.<br />
<strong>sazogadoebrivi</strong> <strong>sazogadoebrivi</strong> <strong>sazogadoebrivi</strong> azris azris kvleva<br />
winasaarCevno kampaniis dros mauwyebelma sazogadoebas unda acnobos <strong>sazogadoebrivi</strong><br />
azris kvlevis Sedegebi partiebisa da kandidatebis, politikuri procesis,<br />
18
amomrCevelTa <strong>qcevis</strong>, aqtualuri sakiTxebis da mniSvnelovani <strong>sazogadoebrivi</strong><br />
institutebis Sesaxeb.<br />
kvlevis Sedegebis gamocxadebamde saarCevno subieqtebs unda hqondeT am Sedegebis<br />
gaanalizebisa da sakuTari komentaris momzadebisaTvis sakmarisi dro. maT winaswar unda<br />
ecnoboT <strong>mauwyeblis</strong> dakveTiT ganxorcielebuli <strong>sazogadoebrivi</strong> azris kvlevis<br />
konkretuli TariRebi, im gadacemis dro da formati, romelSic Sedegebi gamocxaddeba.<br />
saarCevno subieqtebs komentaris saSualeba unda mieceT imave gadacemaSi, romelSic<br />
kvlevis Sedegebi cxaddeba an sxva gadacemebSi kvlevis Sedegebis gamoqveynebidan 1<br />
kviris ganmavlobaSi.<br />
kvlevis Sedegebis gamoqveynebisas unda aRiniSnos, rom igi asaxavs mxolod kvlevis<br />
Catarebis dRes arsebul suraTs.<br />
<strong>sazogadoebrivi</strong> azris kvlevis Sedegebis gamoqveynebisas savaldebuloa mieTiTos:<br />
organizacia, romelmac Caatara <strong>sazogadoebrivi</strong> azris kvleva;<br />
<strong>sazogadoebrivi</strong> azris kvlevis damkveTi an damfinansebeli;<br />
kvlevaSi gamoyenebuli kiTxvebis zusti formulireba da mimdevroba;<br />
savele kvlevis Catarebis dro;<br />
gamokiTxulTa raodenoba da SerCevis meTodi;<br />
ra arealSi an ra kategoriis adamianebSi Catarda SerCeva;<br />
im respondentTa raodenoba, romlebmac uari ganacxades kvlevaSi monawileobaze, ar<br />
gasces kiTxvas pasuxi an romelTa gamokiTxvac ver moxerxda;<br />
cdomilebis farglebi;<br />
informacia sxva nebismieri faqtoris Sesaxeb, romelmac SesaZloa mniSvnelovani<br />
gavlena moaxdina Sedegebze.<br />
kenWisyramde 48 saaTis ganmavlobaSi da kenWisyris dRis dasrulebamde (Ramis 12<br />
saaTamde) dauSvebelia arCevnebze <strong>sazogadoebrivi</strong> azris kvlevis Sedegebis gamoqveyneba,<br />
garda im kvlevebisa, romlebic amomrCevelTa aqtivobis dones gansazRvravs.<br />
4. 4. politikuri politikuri sakiTxebis, sakiTxebis, parlamentis parlamentis da da politikosebis politikosebis gaSuqeba<br />
gaSuqeba<br />
saparlamento saparlamento saparlamento masalis masalis gamoyeneba gamoyeneba da da saparlamento saparlamento sesiebis sesiebis gadacema<br />
gadacema<br />
saparlamento saparlamento reportaJi reportaJi unda unda iyos iyos miukerZoebeli miukerZoebeli da da obieqturad obieqtu<br />
rad rad asaxavdes<br />
asaxavdes<br />
parlamentSi parlamentSi ganxilul ganxilul sakiTxebs sakiTxebs da da iq iq ganviTarebul ganviTarebul movlenebs.<br />
movlenebs.<br />
Jurnalistebma dabalansebulad unda gadmoscen ama Tu im TemasTan dakavSirebiT<br />
gamoTqmuli mosazrebebi.<br />
sainformacio programaSi aucileblad unda gaSuqdes:<br />
sakanonmdeblo organos Tavmjdomaris arCevnebi;<br />
premier-ministris arCevnebi;<br />
mTavrobis arCevnebi;<br />
19
impiCmentis procedurebi prezidentis winaaRmdeg;<br />
impiCmentis procedurebi premier-ministris winaaRmdeg;<br />
parlamentis sagangebo sxdomebi.<br />
gadawyvetileba erovnuli mniSvnelobis sxva sxdomebis translirebis Sesaxeb miiReba<br />
saredaqcio gadawyvetilebis safuZvelze.<br />
politikuri politikuri politikuri partiebis partiebis partiebis gaSuqeba gaSuqeba<br />
gaSuqeba<br />
politikuri partiebis saqmianoba unda gaSuqdes miukerZoeblad. politikuri<br />
partiebisaTvis samauwyeblo eTeris daTmoba maT saqmianobasa da aqtiurobazea<br />
damokidebuli, rac mxolod preskonferenciebis mowyobis sixSiriT ar ganisazRvreba.<br />
Sesabamisad, ar aris savaldebulo (winasaarCevno kampaniis garda) partiebs erTi da<br />
igive dro daeTmos. Tumca, ZiriTadi politikuri partiebisa da maTi mosazrebebis<br />
gaSuqebaSi balansi drois garkveul monakveTSi unda iqnes miRweuli (magaliTad, erTi<br />
Tvis ganmavlobaSi).<br />
ama Tu im gadacemaSi politikuri partiebis warmomadgenelTa mowveva saredaqcio<br />
gadawyvetilebis safuZvelze xdeba. mowveulTa Semadgenloba ise unda SeirCes, rom<br />
gadacemaSi yvela ZiriTadi politikuri partiis pozicia aisaxos. mowveuli piris uarma<br />
gadacemaSi monawileobaze ar unda gamoiwvios gadacemis gauqmeba. aseT SemTxvevaSi<br />
programis avtorma unda scados, moiwvios iseTi stumari, romlis monawileobiT<br />
Tavidan aicilebs mosazrebaTa disbalanss, an auwyos auditorias stumris uaris<br />
Sesaxeb.<br />
politikuri politikuri interviu<br />
interviu<br />
politikuri intervius aRebamde respondents acnobeT im gadacemis Sinaarsi da xasiaTi,<br />
romlisTvisac intervius Caweras apirebT. yvela kiTxvas winaswar nu SeaTanxmebT<br />
respondentTan. dausviT iseTi SekiTxvebi, romlebzec sazogadoeba pasuxs elis.<br />
informaciis informaciis konfidencialuri konfidencialuri konfidencialuri wyaroebi wyaroebi<br />
wyaroebi<br />
5. informaciis informaciis mopoveba<br />
mopoveba<br />
informaciis informaciis wyaroebis wyaroebis dacva dacva Jurnalistis Jurnalistis profesiuli profesiuli movaleobaa.<br />
movaleobaa.<br />
Jurnalistma, Cveulebriv, ar unda gamoiyenos anonimuri wyaroebi, Tu arsebobs<br />
informaciis sxva, Ria wyaroebiT miRebis SesaZlebloba. anonimuri wyaros gamoyeneba<br />
mxolod im SemTxvevaSia gamarTlebuli, Tu informacia sando da Rirebulia da misi<br />
gavrceleba sxva gziT SeuZlebelia. wyaroebis anonimurobis dacva informaciis<br />
Tavisuflebis erT-erTi Rirebuli elementia da Jurnalistis profesiuli movaleobaa.<br />
sityvis da gamoxatvis Tavisuflebis Sesaxeb kanonis mixedviT Jurnalistis profesiuli<br />
saidumloebis wyaro daculia absoluturi privilegiiT. konfidencialurobis darRveva<br />
dasaSvebia mxolod im SemTxvevaSi, rodesac es emsaxureba sazogadoebis kanonieri<br />
interesebis dacvas, magaliTad, rodesac informacia danaSaulis momzadebas exeba. aseT<br />
20
dros Jurnalisti movalea, acnobos Sesabamis organoebs mosalodneli danaSaulis<br />
Sesaxeb. konfidencialuri wyaros gamJRavneba, aseve, gamarTlebulia, rodesac sakiTxi<br />
saxelmwifo interesebis dacvas exeba. amis saWiroeba SeiZleba Seiqmnas mxolod maSin,<br />
rodesac qveynis konstituciur wyobilebas realuri safrTxe emuqreba.<br />
wyaro, romelic anonimurobis dacvas ar moiTxovs, unda daasaxeloT. anonimuri wyaros<br />
mier mowodebuli informaciis gadacemisas ki aRniSneT, rom wyaro anonimuria.<br />
gamoiyeneT gamoiyeneT gamoiyeneT iseTi iseTi iseTi konfidencialuri konfidencialuri konfidencialuri wyarosgan wyarosgan wyarosgan miRebuli miRebuli miRebuli informacia, informacia, informacia, romelsac romelsac romelsac icnobT icnobT<br />
icnobT<br />
da da endobiT. endobiT. wyaros wyaros saimedoobis saimedoobis miuxedavad, miuxedavad, SeamowmeT SeamowmeT informaciis informaciis utyuaroba, utyuaroba, rom<br />
rom<br />
Tavidan Tavidan Tavidan aiciloT aiciloT araswori araswori da da mikerZoebuli mikerZoebuli informaciis informaciis gavrceleba. gavrceleba. amisaTvis<br />
moipoveT informaciis damadasturebeli damatebiTi monacemebi ori wyarodan (Tu<br />
SesaZlebelia). Tavi SeikaveT eTerSi iseTi informaciis gadacemisgan, romelsac<br />
damajereblobisa da sizustis elementebi aklia.<br />
Tu anonimuri wyaros mier mowodebuli informacia seriozul braldebebs Seicavs,<br />
sazogadoebas miawodeT wyaros Sesaxeb mxolod iseTi informacia, romliTac wyaros<br />
amocnoba ver moxerxdeba, magram auditoria SeZlebs informaciis saimedoobis Sefasebas.<br />
aseT SemTxvevaSi unda gamJRavndes anonimuri wyaros mxolod is detalebi, romlebzec<br />
wyaro iqneba Tanaxma.<br />
anonimi respondenti yvela saSualebiT unda iyos daculi. unda SeiniRbos misi<br />
gamosaxulebac da xmac. dauSvebelia iseTi detalebis Cveneba, rogorebicaa, magaliTad,<br />
misi manqanis nomeri, sacxovrebeli saxli da sxv. marTalia, anonimi respondentis<br />
gamoyenebam auditorias SeiZleba afiqrebinos, rom vumalavT iseT informacias,<br />
romliTac SeZlebda am adamianis kvalifikaciisa da komentarebis saimedoobis Sefasebas.<br />
magram aris SemTxvevebi, rodesac informacia Rirebulia da anonimi respondentis<br />
gamoyeneba gamarTlebulia.<br />
anonimi respondentebis gadacemaSi gamoyeneba SeTanxmebuli unda iyos redaqciis<br />
xelmZRvanelobasTan. aseve, konfidencialuri wyaros mier mowodebuli informaciis<br />
Sesaxeb acnobeT sainformacio programebis erT xelmZRvanel pirs mainc, raTa<br />
informaciis eTerSi gadacemaze swori gadawyvetileba miiRoT.<br />
wyaros ar SesTavazoT anonimuroba, rogorc informaciis gacemis piroba. amis SeTavazeba<br />
mxolod im SemTxvevebSia gamarTlebuli, rodesac informaciis gamJRavnebis gamo wyaros<br />
SeiZleba safrTxe daemuqros. analogiuri viTareba SeiZleba warmoiSvas sajaro<br />
moxeleebTan urTierTobaSic, romlebic ar gascemen informacias anonimurobis dacvis<br />
garantiis gareSe.<br />
anonimurobis garanti ara marto Jurnalisti, aramed mTeli samauwyeblo kompaniaa.<br />
nebismieri prodiuseri an sxva TanamSromeli, romlisTvisac cnobili gaxdeba wyaros<br />
vinaoba, valdebulia, daicvas misi anonimuroba.<br />
konfidencialuri konfidencialuri informaciis informaciis gaJonva<br />
gaJonva<br />
samTavrobo uwyebebidan informaciis gaJonva anonimuri informirebis erT-erTi formaa,<br />
romelsac sajaro moxeleebi sazogadoebisTvis konfidencialuri informaciis<br />
misawodeblad iyeneben.<br />
21
aseTi aseTi aseTi wyaroebidan wyaroebidan wyaroebidan miRebuli miRebuli miRebuli informaciis informaciis informaciis gamoyenebas gamoyenebas gamoyenebas sifrTxiliT sifrTxiliT sifrTxiliT moekideT moekideT da da<br />
da<br />
saguldagulod saguldagulod SeamowmeT. SeamowmeT. aseTi informacia SeiZleba sasargeblo iyos da axali ambebis<br />
mTavar Temadac ki iqces. magram unda gaiTvaliswinoT isic, rom aseTi informacia<br />
SeiZleba sazogadoebis SecdomaSi Seyvanas isaxavdes miznad, vinaidan informatoris<br />
mizani yovelTvis simarTlis Tqma ar aris.<br />
piradi piradi piradi komunikacia<br />
komunikacia<br />
komunikacia<br />
piradi komunikaciis dros Canaweris gakeTeba kanonierad mxolod maSin iTvleba, Tu<br />
saubris erT-erTma monawilem mainc icis, rom saubari iwereba. aseTi Canaweris<br />
gamJRavneba ki mxolod im SemTxvevaSi SeiZleba, Tu es saubris yvela monawilisTvisaa<br />
cnobili. Tumca, am wesidan gamonaklisic daiSveba. piradi saubris Canaweris eTerSi<br />
gadacema winaswari SeTanxmebis gareSe dasaSvebia, Tu informacia exeba ukanono,<br />
antisazogadoebriv da TaRliTur saqmianobas an <strong>sazogadoebrivi</strong> ndobis borotad<br />
gamoyenebas, da Tu am informaciis mopoveba sxva gziT SeuZlebelia.<br />
piradi piradi da da sajaro sajaro cxovreba<br />
cxovreba<br />
6. piradi piradi piradi cxovrebis cxovrebis cxovrebis xelSeuxebloba<br />
xelSeuxebloba<br />
dauSvebelia dauSvebelia kerZo kerZo cxovrebis cxovrebis gaumarTlebeli gaumarTlebeli xelyofa xelyofa gadacemebSi gadacemebSi an an gadacemisaTvis<br />
gadacemisaTvis<br />
masalis masalis mopovebis mopovebis dros.<br />
dros.<br />
sajaro cxovrebisagan gansxvavebiT, adamianis pirad cxovrebaSi Careva gamarTlebulia<br />
mxolod im SemTxvevaSi, Tu individis piradi cxovreba gavlenas axdens mis sajaro<br />
cxovrebaze an sazogadoebis legitimur interess warmoadgens.<br />
sazogadoebis sazogadoebis sazogadoebis legitimur legitimur legitimur interesSi interesSi Sedis: danaSaulis, anti<strong>sazogadoebrivi</strong><br />
qmedebis, korufciisa da usamarTlobis faqtebis, arakompetenturobisa da<br />
daudevrobis gamovlena; adamianis usafrTxoebisa da janmrTelobis dacva;<br />
sazogadoebis SecdomaSi Seyvanis mcdelobis aRkveTa an nebismieri iseTi sakiTxis<br />
gaSuqeba, romelic moqalaqeebs <strong>sazogadoebrivi</strong> mniSvnelobis sakiTxebze swori<br />
gadawyvetilebis miRebaSi daexmareba.<br />
ssm-is Jurnalistma respondentis piradi cxovrebis gaumarTlebeli xelyofis gareSe<br />
unda gamoiZios sazogadoebisaTvis saintereso sakiTxi.<br />
rekomendacia<br />
masalis momzadebisas gaiTvaliswineT, rom rigiT moqalaqeebs meti ufleba aqvT, ar<br />
gaamJRavnon piradi cxovrebis detalebi, vidre sajaro pirebs an im adamianebs, romlebic<br />
Zalauflebis, gavlenisa Tu sxva mdgomareobis mopovebas cdiloben. sajaro piris piradi<br />
cxovrebis gaSuqebisas, gaiTvaliswineT, ramdenad moqmedebs misi piradi cxovreba<br />
samsaxurebrivi movaleobebisa da pasuxismgeblobebis Sesrulebaze.<br />
piradi piradi cxovrebis cxovrebis gaSuqebisas gaSuqebisas SemoifargleT SemoifargleT mxolod mxolod faqtebiT faqtebiT da da Tavi Tavi aarideT aarideT Worebs.<br />
Worebs.<br />
gadaeciT gadaeciT mxolod mxolod is is informacia, informacia, romelic romelic aris aris mniSvnelovani, mniSvnelovani, zusti zusti da da warmoadgens<br />
warmoadgens<br />
sazogadoebr<br />
<strong>sazogadoebrivi</strong> sazogadoebr<br />
<strong>sazogadoebrivi</strong><br />
ivi interesis interesis sagans. sagans. gaiTvaliswineT gaiTvaliswineT is is informacia, informacia, ramac ramac konkretuli<br />
konkretuli<br />
22
pirisadmi pirisadmi aseTi aseTi interesi interesi interesi gamoiwvia. gamoiwvia. dauSvebelia dauSvebelia iseTi iseTi detalebis detalebis gamJRavneba, gamJRavneba, romlebic<br />
romlebic<br />
ubralod ubralod sainteresoa, sainteresoa, magram magram gansaxilvel gansaxilvel Temas Temas ar ar ukavSirdeba.<br />
ukavSirdeba.<br />
ar gadasceT iseTi masala, romelSic Cans individis SiSveli sxeuli an asaxulia misi<br />
piradi cxovrebis intimuri detalebi. calkeuli SemTxvevis garda, rigiTi moqalaqis<br />
Tanxmobis gareSe ar gadasceT misi saubari, Tu sruliad aSkara ar aris, rom es<br />
adamiani Segnebulad aZlevs Jurnalists intervius Tu komentars.<br />
Cawerili masalis sxva mizniT an sxva programaSi gamoyenebam ar unda gamoiwvios piradi<br />
cxovrebis xelSeuxeblobis gaumarTlebeli xelyofa. es exeba rogorc <strong>mauwyeblis</strong> mier<br />
mopovebul masalas, ise sxva wyaroebisgan miRebul masalas.<br />
Tanxmobis Tanxmobis Tanxmobis miReba miReba<br />
miReba<br />
Tu masalis momzadebis an pirdapiri reportaJis dros piris piradi xelSeuxeblobis<br />
ufleba irRveva, mas SeuZlia moiTxovos gadaRebis, Caweris an pirdapiri translaciis<br />
Sewyveta. daemorCileT am moTxovnas garda im SemTxvevebisa, rodesac am uflebis<br />
darRveva gamarTlebulia <strong>sazogadoebrivi</strong> interesiT.<br />
Tu programis momzadebisas individis piradi cxovrebis xelSeuxebloba irRveva,<br />
aiReT misgan Tanxmoba, garda im SemTxvevisa, rodesac aseTi darRveva <strong>sazogadoebrivi</strong><br />
interesiT aris gamarTlebuli;<br />
Tu gadaRebuli masalis translirebiT irRveva adamianis piradi cxovrebis<br />
xelSeuxebloba, aiReT misgan Tanxmoba masalis eTerSi gaSvebamde, garda im<br />
SemTxvevisa, roca am uflebis darRveva gamarTlebulia;<br />
romelime dawesebulebaSi masalis mosamzadeblad aiReT Tanxmoba pasuxismgebeli<br />
pirebisagan, garda im SemTxvevisa, rodesac masalis unebarTvod momzadeba<br />
gamarTlebulia <strong>sazogadoebrivi</strong> interesiT;<br />
Tu siuJeti iseTi dawesebulebidan mzaddeba, rogoric aris skola, saavadmyofo,<br />
cixe an policiis ganyofileba, aiReT Tanxmoba rogorc pasuxismgebeli pirebisgan,<br />
aseve iq myofi im pirebisgan (avadmyofebi, dakavebulebi, sxv.), romlebic aisaxebian<br />
masalaSi (garda im SemTxvevisa, roca Tanxmobis gareSe siuJetis momzadeba<br />
gamarTlebulia). Tu momzadebul siuJetSi pirovnebis amocnoba SeuZlebelia, mis<br />
translirebaze damatebiTi Tanxmobis miReba ar aris aucilebeli.<br />
pirovnebis Tanxmobis gareSe dauSvebelia misi misamarTis da sxva msgavsi<br />
monacemebis gamJRavneba.<br />
<strong>sazogadoebrivi</strong> <strong>sazogadoebrivi</strong> TavSeyris TavSeyris TavSeyris adgilebi adgilebi<br />
adgilebi<br />
piradi cxovrebis xelSeuxeblobis molodini gansxvavdeba adgilmdebareobis,<br />
informaciis xasiaTis, konkretuli saqmianobisa Tu <strong>sazogadoebrivi</strong> interesis mixedviT.<br />
adamianebs piradi cxovrebis xelSeuxeblobis molodini sajaro TavSeyris iseT<br />
adgilebSic aqvT, rogorebicaa aeroporti, rkinigzis sadguri an savaWro centri.<br />
zogjer saqmianoba an viTareba imdenad piradi xasiaTisaa, rom misi Cawera an gadaReba<br />
TviT sajaro TavSeyris adgilebSic ki SeiZleba piradi cxovrebis xelSeuxeblobis<br />
xelyofad CaiTvalos (magaliTad, damSvidobebis scena sadgurSi an aeroportSi). sajaro<br />
TavSeyris adgilebSi ar unda gadaiRoT iseTi piraduli kadrebi, romlis<br />
23
translirebisaTvis piris winaswari Tanxmoba dagWirdebaT garda im SemTxvevisa, rodesac<br />
aseTi masalis Tanxmobis gareSe translireba gamarTlebulia.<br />
masalis masalis momzadeba momzadeba kerZo kerZo teritoriaze<br />
teritoriaze<br />
masalis kerZo teritoriaze mosamzadeblad winaswar aiReT nebarTva mesakuTrisgan.<br />
Tanxmobaze uaris SemTxvevaSi, datoveT teritoria. gamonaklisi daiSveba Tu Cawera<br />
<strong>sazogadoebrivi</strong> interesis dacvas emsaxureba da seriozuli safuZveli gaqvT, ivaraudoT,<br />
rom Cadenilia ukanono an anti<strong>sazogadoebrivi</strong> qmedeba.<br />
interviu interviu win winaswari win aswari SeTanxmebis gareSe<br />
intervius intervius Casawerad Casawerad respondentTan respondentTan gaufrTxileblad gaufrTxileblad misvla misvla SeiZleba SeiZleba kerZo kerZo cxovrebis<br />
cxovrebis<br />
xelSeuxeblobis xelSeuxeblobis darRvevad darRvevad darRvevad CaiTvalos.<br />
CaiTvalos.<br />
sajaro da <strong>sazogadoebrivi</strong> TavSeyris adgilebSi pirovnebisagan komentarisa da<br />
intervius Cawera da misi gadaReba gaufrTxileblad SeiZleba. intervius kerZo<br />
teritoriaze aRebaze ki pirovnebas winaswar unda SeuTanxmdeT. respondents unda<br />
SeuTanxmdeT satelefono saubris Cawerasa da mis gadacemaSi gamoyenebazec. Tumca am<br />
wesidanac aris gamonaklisi. erT-erT aseT gamonakliss `dorstepings~ eZaxian, rac<br />
intervius asaRebad Casafrebas an respondentTan gaufrTxileblad misvlas niSnavs.<br />
dorstepingi dorstepingi aris eTerSi gadacemis mizniT intervius an satelefono saubris<br />
Cawera winaswari gafrTxilebis gareSe.<br />
rogorc satelefono, ise uSualo dorstepingis dros respondents unda acnoboT, rom<br />
mas iwerT da/an iRebT. respondents ar unda egonos, rom kamera an audioCamweri<br />
gamorTulia.<br />
dorstepingi dasaSvebia im SemTxvevaSi, Tu:<br />
respondentma uari giTxraT interviuze, magram sakiTxis aqtualobidan gamomdinare<br />
dorstepingi gamarTlebulia;<br />
cnobilia, rom respondenti xSirad ambobs uars interviuze;<br />
• fizikurad ver axerxebT respondentTan dakavSirebas;<br />
• seriozuli safuZveli gaqvT ivaraudoT, rom sakiTxis gamoZiebas xeli SeeSleba, Tu<br />
respondents winaswar acnobebT intervius aRebis ganzraxvis Sesaxeb.<br />
yvela zemoaRniSnul SemTxvevaSi dorstepingi <strong>sazogadoebrivi</strong> interesebidan gamomdinare<br />
unda iyos gamarTlebuli.<br />
dorstepingis wesebi ar vrceldeba SemTxveviTi SerCeviT <strong>sazogadoebrivi</strong> azris<br />
gamokiTxvis, egreT wodebuli `voqspopis~ (vox pop), Catarebaze.<br />
Cawera Cawera winaswari winaswari SeTanxmebis gareSe gasarTobi xasiaTis programebisTvis<br />
programebisTvis<br />
gasarTobi gasarTobi gasarTobi xasiaTis xasiaTis gadacemebisTvis gadacemebisTvis dorstepingiT masalis masalis mopoveba nebadarTulia<br />
nebadarTulia<br />
mxolod mxolod im im SemTxvevaSi, SemTxvevaSi, Tu Tu Tu gadaRebuli gadaRebuli an an Cawerili Cawerili masalas masalas aravis aravis Caagdebs Caagdebs uxerxul<br />
uxerxul<br />
mdgoma mdgomareobaSi, mdgoma reobaSi, ar ar Seuracxyofs Seuracxyofs da da ar ar gaaRizianebs.<br />
gaaRizianebs.<br />
24
masala eTerSi ar unda gavides im pirovnebebis Tanxmobis gareSe, romlebic<br />
dorstepingis ,,msxverplni” aRmoCndnen; Tanxmoba ar aris saWiro, Tu SeuZlebelia<br />
masalaSi asaxuli pirovnebebis amocnoba.<br />
eWvmitanilis eWvmitanilis eWvmitanilis vi vinaoba vi vinaoba<br />
naoba<br />
gamoZiebis mimdinareoba TavisTavad ar gulisxmobs, rom eWvmitanili pirovneba<br />
damnaSavea. eWvmitanilis Sesaxeb siuJetis momzadebisas kargad awon-dawoneT, ra aris<br />
mocemul SemTxvevaSi umTavresi - <strong>sazogadoebrivi</strong> interesi Tu pirovnebis dacva. Tu<br />
gamoZieba eWvmitanilis vinaobas ar malavs, SegiZliaT, mis Sesaxeb monacemebi<br />
gaamJRavnoT.<br />
gamoZiebis gaSuqebisas zustad misdieT movlenebis ganviTarebas da momxdari<br />
cvlilebebis (gamoZiebis Sewyveta, piris damnaSaved cnoba Tu gamarTleba, sxv.) Sesaxeb<br />
dauyovnebliv acnobeT sazogadoebas.<br />
braldebulis braldebulis vinaoba<br />
vinaoba<br />
sasamarTlos mier damnaSaved cnobamde adamiani udanaSaulod iTvleba. braldebulis<br />
vinaobis dasaxelebisas gaiTvaliswineT, rom sasamarTlo procesis mxolod erT etaps<br />
aSuqebT. bralis wayenebasa da saboloo ganaCenis gamotanas Soris xSirad didi dro<br />
gadis. braldebulis vinaobis gamJRavnebiT SeiZleba udanaSaulo adamiani Zalze<br />
daazaraloT.<br />
Tu sasamarTlo procesis gaSuqebisas asaxelebT braldebulis vinaobas, gaaSuqeT<br />
saboloo ganaCenic, xolo Tu igi udanaSaulod scnes, dauyovnebliv acnobeT es<br />
sazogadoebas, raTa udanaSaulo adamianis reputacia ar Seilaxos.<br />
eWvmitanilis/braldebulis eWvmitanilis/braldebulis axloblebis axloblebis vinaoba<br />
vinaoba<br />
eWvmitanilisa eWvmitanilisa Tu Tu braldebulis braldebulis ojaxis ojaxis wevrebisa wevrebisa Tu Tu axloblebis axloblebis piradi piradi cxovrebis cxovrebis<br />
cxovrebis<br />
xelSeuxebloba xelSeuxebloba daculia.<br />
daculia.<br />
maT piradi cxovrebis xelSeuxeblobis iseTive ufleba aqvT, rogorc nebismier adamians.<br />
amitom, eWvmitanilis/braldebulis Tanxmobis gareSe nu gadascemT informacias misi<br />
ojaxis, binis misamarTisa, da sxv. Sesaxeb, Tu ar arsebobs mkafiod gamoxatuli<br />
<strong>sazogadoebrivi</strong> interesi.<br />
gaiTvaliswineT braldebulis an eWvmitanilis ojaxis wevrTa uflebebi da maTi<br />
Tanxmobis gareSe ar gadasceT maTgan aRebuli interviuebi an reportaJuli kadrebi, Tu<br />
sruliad aSkara ar aris, rom isini Segnebulad gaZleven intervius Tu komentars.<br />
danaSaulis anaSaulis msxverplis msxverplis msxverplis vinaoba<br />
vinaoba<br />
Jurnalistebma, rogorc wesi, ar unda daasaxelon danaSaulis msxverplis,<br />
gansakuTrebiT, seqsualuri Zaladobis msxverplis vinaoba, romelic cocxalia. vinaobis<br />
gamJRavnebiT msxverplis sulier mdgomareobas vamZimebT.<br />
25
gamonaklisi daiSveba Tu:<br />
dazaralebuli Tavad aris Tanaxma da amas werilobiT an audioCanaweriT adasturebs;<br />
dazaralebuli piradad mogviTxrobs, ra gadaxda.<br />
gamonaklisi daiSveba mkafiod gamoxatuli <strong>sazogadoebrivi</strong> interesis SemTxvevaSic,<br />
rodesac msxverplis vinaobis dasaxeleba gamarTlebulia. Tumca, frTxilad<br />
moekideTD<strong>sazogadoebrivi</strong> interesis gansazRvras, vinaidan mis ukan SeiZleba ubralo<br />
cnobismoyvareoba an sulac Woraobis survili idges.<br />
Tu samarTlebrivi procedurebis dawyebamde dazaralebuli vinmes danaSaulSi sdebs<br />
brals, ufleba gaqvT, gaamJRavnoT misi vinaoba. magram braldebis gaSuqebis Sesaxeb<br />
gadawyvetileba unda miiRos redaqciisa da iuridiuli ganyofilebis xelmZRvanelebma<br />
dazaralebuli piris saimedoobisa da mis mier warmodgenili mtkicebulebebis<br />
safuZvliani Semowmebis da ciliswamebis potenciuri riskis gaTvaliswinebis Semdeg.<br />
mwuxarebis wuxarebis da tragikuli movlenebis gaSuqeba<br />
Jurnalistma unda daicvas balansi mwuxarebisa da tragikuli movlenebisadmi<br />
sazogadoebriv interessa da pirovnebis piradi cxovrebis xelSeuxeblobas Soris.<br />
ubeduri SemTxveva unda gaSuqdes ise, rom ar Seilaxos arc pirovnebis piradi<br />
cxovrebis xelSeuxebloba da arc misi adamianuri Rirseba.<br />
dauSvebelia dauSvebelia dazaralebuli dazaralebuli pirebisagan pirebisagan ZaldatanebiT ZaldatanebiT intervius intervius aReba. aReba. aReba. intervius<br />
asaRebad umjobesia, aseT pirebTan dakavSireba maTi megobrebis an naTesavebis meSveobiT<br />
scadoT. intervius asaRebad dauSvebelia:<br />
zewola;<br />
satelefoni zarebiT, teqsturi SetyobinebebiT, karze kakuniT, sxv. maTi Sewuxeba;<br />
kerZo sakuTrebis datovebis moTxovnis Seusrulebloba;<br />
dazaralebulTa kvaldakval devna.<br />
dauSvebelia dauSvebelia Wirisuflisgan Wirisuflisgan intervius intervius aReba, aReba, Tu Tu sruli sruliad sruli ad aSkara aSkara ar ar ar aris, aris, rom<br />
rom<br />
interviu interviu am am adamianis adamianis interesebSi interesebSi Sedis Sedis da da misi misi TxovniT TxovniT iwereba. iwereba.<br />
mgloviare an<br />
dazaralebuli dazaralebuli pirebi pirebi ise ise unda unda CaweroT, CaweroT, rom rom ar ar gaaRrmavoT gaaRrmavoT maTi maTi mwuxareba. mwuxareba. yuradRebiT<br />
SearCieT kiTxvebi. daufiqrebeli, utaqto kiTxvebiT SeiZleba zedmeti daZabuloba<br />
SeqmnaT da travma miayenoT maT.<br />
ar gadaiRoT an gadasceT ubeduri SemTxvevis an piradi tragediis an glovis amsaxveli<br />
masala, romelic laxavs piradi cxovrebis xelSuexeblobas, maSinac ki, rodesac<br />
aRniSnuli faqti sazogadoebis TavSeyris adgilze moxda. gadaReba dasaSvebia mxolod<br />
piris Tanxmobis SemTxvevaSi. Tu msxverpls ar SeuZlia Tavad gamoxatos Tanxmoba,<br />
moipoveT Tanxmoba misi ojaxis wevrisgan, xolo Tu igi SemTxvevis adgilze ar<br />
imyofeba, masala mxolod gansakuTrebuli <strong>sazogadoebrivi</strong> interesis SemTxvevaSi<br />
gadaiReT.<br />
dauSvebelia dauSvebelia gardacvlili gardacvlili piris, piris, ubeduri ubeduri SemTxvevis SemTxvevis SemTxvevis an an Zaladobis Zaladobis msxverplis<br />
msxverplis<br />
vinaobis vinaobis dasaxeleba dasaxeleba manam, manam, vidre vidre amis amis Sesaxeb Sesaxeb ojaxis ojaxis wevrebi wevrebi ar ar Seityoben Seityoben an an Tu<br />
Tu<br />
amgvari amgvari informaciis informaciis gavrceleba gavrceleba <strong>sazogadoebrivi</strong> <strong>sazogadoebrivi</strong> interesidan interesidan gamomdinare gamomdinare gamarTlebuli<br />
gamarTlebuli<br />
26
araa araa. araa araa.<br />
. ojaxis ojaxis wevris wevris gardacvalebis gardacvalebis Sesaxeb Sesaxeb informaciis informaciis miRebisas miRebisas naTesavebis naTesavebis reaqciis<br />
reaqciis<br />
gadaReba gadaReba gadaReba ar ar ar SeiZleba. SeiZleba.<br />
SeiZleba.<br />
dakrZalvebis gadaReba dasaSvebia mxolod ojaxis wevris Tanxmobis SemTxvevaSi;<br />
gamonaklisi daiSveba Zlieri <strong>sazogadoebrivi</strong> interesis arsebobisas. mizaSewonili ar<br />
aris mgloviare pirebis axlo xediT gadaReba.<br />
saTvalTvalo aTvalTvalo aTvalTvalo kamerebiT kamerebiT gadaRebuli gadaRebuli masala masala<br />
gansakuTrebuli sifrTxile gmarTebT iseTi masalis gamoyenebisas, romelic gareSe<br />
piris mier aris mowodebuli. aseTi masala SeiZleba iyos saTvalTvalo kameriT<br />
gadaRebuli Tu sxvadasxva uwyebisa an pirovnebis mier mowodebuli videomasala. aseTi<br />
masalis gamoyenebiT gaumarTleblad ar unda Seilaxos piris piradi cxovrebis<br />
xelSeuxebloba.<br />
7. Tanxis Tanxis Tanxis gadaxda gadaxda gadaxda informaciis informaciis informaciis wyaroebisaTvis<br />
wyaroebisaTvis<br />
wyaroebisaTvis<br />
Jurnalistma Jurnalistma informaciis informaciis wyaros wyaros Tanxa Tanxa ar ar unda unda ggadauxados.<br />
g adauxados.<br />
Jurnalistma informacia usasyidlod unda moiZios. wyarosTvis Tanxis gadaxda<br />
gamarTlebulia mxolod iseTi informaciis SemTxvevaSi, romelic Zalze mniSvnelovania<br />
sazogadoebisaTvis da misi miReba sxvagvarad SeuZlebelia.<br />
informaciis misaRebad:<br />
dauSvebelia Tanxis gadaxda, Tanxis dapireba an naturiT gadaxda mTavrobis,<br />
parlamentis, sasamarTlo xelisuflebis, adgilobrivi xelisuflebis, municipaluri<br />
organoebis wevrebisaTvis.<br />
dauSvebelia Tanxis gadaxda, Tanxis dapireba an naturiT gadaxda msjavrdebulisTvis<br />
an im adamianisaTvis, romelic danaSauls aRiarebs. igive wesi vrceldeba damnaSaveTa<br />
naTesavebisa da ojaxis wevrebis SemTxvevaSi.<br />
dauSvebelia Tanxis gadaxda, Tanxis dapireba an naturiT gadaxda sisxlis samarTlis<br />
procesis mowmeebis an savaraudo mowmeebisaTvis.<br />
sisxlis samarTlis procesis dawyebis logikuri molodinis arsebobisas,<br />
dauSvebelia Tanxis gadaxda, gadaxdis dapireba an naturiT gadaxda savaraudo<br />
mowmeebisTvis. gamonaklisi daiSveba <strong>sazogadoebrivi</strong> interesis arsebobis SemTxvevaSi,<br />
magaliTad, rodesac sisxlis samarTlis mZime danaSaulis an sxva seriozuli<br />
samarTaldarRvevis gamoZiebisaTvis informaciis mosapoveblad saWiroa Tanxis<br />
gadaxda.<br />
rekomendacia<br />
Tu informaciisaTvis wyaros safasurs uxdiT, amis Sesaxeb acnobeT redaqciis<br />
xelmZRvanels da, saWiroebis SemTxvevaSi, sazogadoebasac.<br />
8. 8. sagangebo sagangebo movlenebi<br />
movlenebi<br />
27
sagangebo sagangebo movlenebis movlenebis gaSuqeba gaSuqeba<br />
dauSvebelia dauSvebelia iseTi iseTi informaciis informaciis gadacema, gadacema, romelic romelic sazogadoebas sazogadoebas areulobisaken<br />
areulobisaken<br />
mouwodebs mouwodebs mouwodebs an an an ubiZgebs. ubiZgebs.<br />
ubiZgebs.<br />
demonstraciebi<br />
demonstraciebi<br />
xSirad saprotesto aqciebi da demonstraciebi mediis yuradRebis misapyrobad tardeba.<br />
amitom aqciebi im dros da iseT adgilze imarTeba, sadac mediis yuradRebis centrSi<br />
moxvedris didi albaTobaa (magaliTad, raime <strong>sazogadoebrivi</strong> RonisZiebis Catarebis<br />
adgilas)<br />
demonstraciebis da saprotesto aqciebis gaSuqebisas ixelmZRvaneleT Semdegi wesebiT:<br />
gadawyvetileba demonstraciis gaSuqebis Sesaxeb aravis acnoboT kompaniis gareT;<br />
rekomendacia<br />
gaSuqebis perspeqtivam SeiZleba gavlena iqonios demonstrantebis raodenobasa da<br />
gegmebze.<br />
garkveuli distancia daicaviT organizatorebTan da monawileebTan urTierTobaSi.<br />
rekomendacia<br />
ar unda Seiqmnas STabeWdileba, TiTqos demonstrantebis keTilganwyobiT sargeblobT<br />
an isini sargebloben Tqveni keTilganwyobiT.<br />
kameris siaxlove moqmedebs xalxis qcevaze.<br />
rekomendacia<br />
ganasxvaveT spontanuri da kamerisTvis dadgmuli qmedebebi. Tavi SeikaveT iseTi<br />
adamianisa Tu adamianTa jgufis asaxvisagan, romelic aSkarad kamerisTvis irjeba.<br />
ar sTxovoT demonstrantebs iseTi moqmedebis gameoreba, romlis gadaRebac ver<br />
moaswariT.<br />
daadgineT organizatorebis vinaoba da auditorias miawodeT informacia maT Sesaxeb,<br />
aseve demonstraciis miznebisa da monawileTa raodenobis Sesaxeb.<br />
reportaJis eTerSi gaSvebaze gadawyvetileba unda emyarebodes demonstraciis an aqciis<br />
mniSvnelobas da ara reportaJSi mocemul vizualur Tu xmovan efeqtebs.<br />
samoqala samoqalaqo samoqala qo areuloba<br />
reportaJebi samoqalaqo areulobis Sesaxeb miukerZoebel da SeZlebisdagvarad<br />
srulyofil informacias unda moicavdes. ar gadasceT iseTi masala, romelmac SeiZleba<br />
viTareba gaamwvavos. mosalodnel areulobaze winaswarma saubarma SeiZleba potenciuri<br />
organizatorebi waaqezos.<br />
aseTi movlenebis gaSuqebis dros:<br />
srulad da obieqturad unda aisaxos viTareba;<br />
rekomendacia<br />
Tu iseT adgilas aRmoCndiT, rom ver axerxebT dapirispirebis orive mxaris<br />
gadaRebas, reportaJSi kadrebi ufro vrcel konteqstSi gamoiyeneT, raTa mayurebels<br />
realuri suraTi daanaxoT.<br />
kamerebis da mikrofonebis gamoyenebam ar unda gamoiwvios Zaladobis provocireba;<br />
rekomendacia<br />
28
Tu Camweri aparaturis gamoyeneba amwvavebs mdgomareobas, SewyviteT misi gamoyeneba<br />
da, saWiroebis SemTxvevaSi, damaleT.<br />
aseT movlenebSi monawileTa raodenoba skeptikurad unda Sefasdes;<br />
rekomendacia<br />
daasaxeleT wyaroebi, romlebic raodenobis aRmniSvnel cifrebs avrceleben.<br />
ar unda gadaices Zaladobis amsaxveli kadrebi.<br />
rekomendacia<br />
pirdapiri reportaJis dros, rodesac Zaladoba an areuloba Zalze gamomsaxvelobiT<br />
formebs iRebs, SewyviteT pirdapiri CarTva, gaagrZeleT Cawera da Cawerili masala<br />
damontaJebuli saxiT gamoiyeneT.<br />
teroristuli teroristuli teroristuli aqtebi aqtebi<br />
aqtebi<br />
operatiulad miawodeT sazogadoebas zusti informacia teroristuli aqtis da misi<br />
Sedegebis Sesaxeb. Tavi SeikaveT emociuri da subieqturi Sefasebebisagan. auditorias<br />
miawodeT obieqturi informacia, raTa man Tavad SeZlos garkveva, vin aris damnaSave, ra<br />
danaSauls Cadis da vis winaaRmdeg.<br />
rekomendacia<br />
teroristuli aqtis gaSuqebis dros gaiTvaliswineT, rom teroristis mier<br />
mowodebuli nebismieri informacia SeiZleba Seicavdes kodur sityvebs, mowodebebs da<br />
sxv., ramac SeiZleba viTareba ufro gaarTulos.<br />
teroristuli aqtis gaSuqebis dros, ixelmZRvaneleT Semdegi wesebiT:<br />
teroristebisgan miRebuli nebismieri informacia, romelic exeba mimdinare an<br />
mosalodnel teroristul aqts, dauyovnebliv acnobeT sainformacio programis<br />
xelmZRvanels an prodiusers;<br />
teroristis an mZevlis pirdapiri Tu Cawerili gancxadeba an masTan interviu ar<br />
gadasceT eTerSi sainformacio programis xelmZRvanelis an prodiuseris Tanxmobis<br />
gareSe. aseTi gancxadebis eTerSi gadacema mxolod mkacrad gansazRvrul<br />
SemTxvevebSi xdeba.<br />
teroristebis moTxovnebi ar gadasceT sruli saxiT. Cveulebriv, aseTi moTxovnebi<br />
Semoklebuli an redaqtirebuli saxiT unda gavides eTerSi.<br />
teroristTan Tu terorizmis msxverplTan, an orivesTan erTad, satelefono an sxva<br />
saxis pirdapiri kontaqtis damyareba SeiZleba mxolod im SemTxvevaSi, Tu<br />
sainformacio programis xelmZRvaneli an prodiuseri CaTvlis, rom amiT arc<br />
xelisuflebis warmomadgenlebs SeeSlebaT xeli teroristebTan kavSiris damyarebaSi<br />
da arc mZevlis mdgomareoba gauaresdeba.<br />
xelisuflebis nebismieri moTxovna, SeCerdes (usafrTxoebis Tu sxva mosazrebiT)<br />
teroristuli aqtis Sesaxeb raime informaciis eTeriT gadacema, dauyovnebliv<br />
acnobeT sainformacio gadacemis xelmZRvanels.<br />
SeiaraRebuli SeiaraRebuli konfliqti<br />
konfliqti<br />
SeiaraRebuli konfliqtis gaSuqeba Jurnalists gansakuTrebul pasuxismgeblobas<br />
akisrebs. aseT dros mosaxleoba misgan zust informacias elis. auditorias<br />
konfliqtis arsSi garkvevac surs da amitom mas konfliqtis miukerZoebeli analizi<br />
unda SesTavazoT.<br />
29
ekomendacia<br />
sicocxlis riskTan, adamianur tanjvasa Tu ubedurebasTan dakavSirebuli movlenebis<br />
gaSuqebisas gaiTvaliswineT auditoriis emociebi da gancdebi. ar aris gamoricxuli,<br />
romelime msmenelis axlobeli uSualod monawileobdes aseT movlenaSi.<br />
axloblis axloblis daRupvis daRupvis an an daSavebis daSavebis daSavebis ambavi ambavi ambavi ojaxma ojaxma pirvelad pirvelad pirvelad ssm ssm-sgan ssm sgan ar ar unda Seityos. Seityos.<br />
omisa da sisastikis amsaxveli Zalze mZime kadrebis Cveneba dasaSvebia mxolod maSin,<br />
rodesac es aSkarad gamarTlebulia <strong>sazogadoebrivi</strong> interesiT.<br />
SeiaraRebuli konfliqtis gaSuqebis dros:<br />
miuTiTeT informacis wyaro, gansakuTrebiT im SemTxvevaSi, rodesac<br />
urTierTgamomricxavi an gansxvavebuli gancxadebebi vrceldeba;<br />
aRniSneT, Tu reportaJebze cenzura an monitoringi xorcieldeba, an ar gaZleven<br />
informaciis eTerSi gadacemis uflebas da SeZlebisdagvarad ganmarteT is wesebi,<br />
romlis Sesabamisadac gixdebaT moqmedeba;<br />
SeinarCuneT mSvidi toni. es iseTive mniSvnelovania, rogorc reportaJis saimedooba.<br />
muqara muqara da da cru cru Setyobinebebi<br />
Setyobinebebi<br />
nebismieri muqara an gafrTxileba bombis Tu sxva SesaZlo safrTxis Sesaxeb, romelsac<br />
telefoniT, faqsiT, eleqtronuli fostiT Tu sxva saSualebiT iRebT, dauyovnebliv<br />
acnobeT Sesabamis uwyebebs.<br />
aseTi safrTxis gaSuqebisas:<br />
ar aRniSnoT usafrTxoebis iseTi detalebi an sxva mniSvnelovani informacia,<br />
romelic ar aris sajaro da romelmac moZalades SeiZleba muqaris ganxorcieleba<br />
gauadvilos;<br />
ar gadasceT informacia cru Setyobinebis Sesaxeb, Tu mas raime seriozuli an<br />
SesamCnevi Sedegi (magaliTad, transportis Seferxeba, quCis gadaketva) ar mohyveba.<br />
gataceba, gataceba, mZevlad mZevlad ayvana ayvana, ayvana , alya alya<br />
gatacebis, gatacebis, mZevlad mZevlad ayvanis ayvanis da da alyis alyis SemTxvevebis SemTxvevebis gaSuqebisas gaSuqebisas Tqvens Tqvens mier mier gavrcelebuli<br />
gavrcelebuli<br />
informacia informacia damnaSavisTvisac damnaSavisTvisac aris xelmisawvdomi.<br />
xelmisawvdomi.<br />
xelmisawvdomi.<br />
aseTi movlenebis gaSuqebisas:<br />
Ria eTerSi ar aiRoT damnaSavisgan interviu;<br />
Ria eTerSi ar gadasceT damnaSavis mier mowodebuli video Tu audiomasala;<br />
damnaSavis mier Cawerili masala, romelic danaSaulis inscenirebaa an Zaladobis<br />
aqts Tu Zaladobis msxverpls asaxavs, eTerSi gauSviT mxolod sainformacio<br />
samsaxuris xelmZRvanelTan an prodiuserTan SeTanxmebis Semdeg.<br />
TviTmfrinavis da adamianis gatacebis, mZevlad ayvanis Tu alyis Sesaxeb reportaJis<br />
gaSuqebisas gaiTvaliswineT Sesabamisi samarTaldamcavi uwyebis warmomadgenlis rCevebi,<br />
raTa situacia ufro ar daiZabos. zogjer am uwyebebma SeiZleba gTxovon konkretuli<br />
informaciis gavrcelebisgan Tavis Sekaveba an piriqiT, raime informaciis gavrceleba.<br />
gaiTvaliswineT maTi Txovna, magram ar gadasceT maT mier mowodebuli iseTi<br />
informacia, romelic danamdvilebiT iciT, rom simarTles ar Seefereba.<br />
30
sagangebo sagangebo mdgomareoba<br />
mdgomareoba<br />
mdgomareoba<br />
sagangebo mdgomareobis, maT Soris, stiqiuri ubedurebebis da didi avariebis<br />
gaSuqebisas, aseve dazaralebulTa raodenobis dasaxelebisas, miuTiTeT informaciis<br />
wyaro.<br />
rekomendacia<br />
gaiTvaliswineT, rom dazaralebulTa Sesaxeb pirveli monacemebi sinamdviles xSirad ar<br />
Seefereba. rodesac sxvadasxva wyaro gansxvavebul monacemebs avrcelebs, daasaxeleT<br />
rogorc minimaluri, aseve maqsimaluri cifri an gamoiyeneT yvelaze saimedo wyaros<br />
monacemi.<br />
ubedurebebis da didi avariebis Sesaxeb reportaJSi Tavi SeikaveT gvarebis<br />
dasaxelebisgan. adamianTa daRupvis, daSavebis an dakargvis Sesaxeb informacia<br />
axloblebma <strong>mauwyeblis</strong>gan ar unda Seityon. SeZlebisdagvarad swrafad moipoveT<br />
damatebiTi detalebi aseTi SemTxvevebis Sesaxeb, magaliTad, aviakatastrofis<br />
SemTxvevaSi, aviakompaniis saxeli, reisis nomeri, gamgzavrebisa da daniSnulebis<br />
punqtebi, raTa kidev ufro meti iseTi adamiani ar SevaSfoToT, romlis axlobelic<br />
SeiZleba am SemTxvevis potenciuri msxverpli iyos.<br />
9. 9. danaSauli danaSauli danaSauli da da da anti<strong>sazogadoebrivi</strong> anti<strong>sazogadoebrivi</strong> qmedeba<br />
qmedeba<br />
ar ar unda unda gadaices gadaices iseTi iseTi masala, masala, romelmac romelmac SeiZleba SeiZleba xeli xeli Seu Seuwyos Seu wyos danaSaulis danaSaulis Cadenas,<br />
moaxdinos moaxdinos danaSaulis danaSaulis provocireba provocireba anda anda gamoiwvios gamoiwvios areuloba areuloba da da mRelvareba.<br />
mRelvareba.<br />
mkafio saredaqcio dasabuTebis gareSe dauSvebelia:<br />
• saqarTveloSi moqmed an ZebnaSi myof damnaSavesTan pirdapiri intervius eTeriT<br />
gadacema;<br />
• gaqceul patimarTan an ZebnaSi myof pirebTan pirdapiri intervius eTeriT gadacema;<br />
• im piris anonimurobis dacva, romelic kanons arRvevs.<br />
rekomendacia<br />
gaiTvaliswineT, rom saqarTveloSi moqmed an ZebnaSi myof kriminalTan anda gaqceul<br />
patimarTan Tu ZebnaSi myof pirebTan kavSiri SeiZleba sisxlis samarTlis<br />
pasuxismgeblobas iTvaliswinebdes. aseT dros yovelTvis gaiareT konsultacia<br />
<strong>mauwyeblis</strong> iuridiul samsaxurTan da Sesabamisi redaqciis xelmZRvanelTan an<br />
prodiuserTan.<br />
danaSaulis danaSaulis gaSuqeba<br />
gaSuqeba<br />
danaSaulze reportaJis momzadebisas gaiTvaliswineT, rom informaciis Tavisufleba ar<br />
dgas pirovnebebis piradi cxovrebis xelSeuxeblobis uflebaze maRla. danaSaulis<br />
Sesaxeb momzadebulma masalam ar unda gaaZlieros mosaxleobaSi SiSi, rom is SeiZleba<br />
danaSaulis msxverpli gaxdes. ar SemoifargloT mxolod faqtis aRniSvniT da<br />
SeZlebisdagvarad sruli informacia miawodeT auditorias Cadenili danaSaulis Sesaxeb,<br />
magaliTad, auwyeT danaSaulis Cadenis subieqturi mizezebi (Tu cnobilia), viTareba,<br />
msxerplis mdgomareoba (vinaobis dausaxeleblad), danaSaulebis Sesaxeb arsebuli<br />
uaxlesi statistika da sxv.<br />
31
danaSaulis gaSuqebisas:<br />
ar SeqmnaT sazogadoebaSi usafuZvlo panika da gaiTvaliswineT auditoriis<br />
mosalodneli reaqcia;<br />
gaiTvaliswineT danaSaulis, gansakuTrebiT, ZaladobasTan dakavSirebuli danaSaulis<br />
Sesaxeb reportaJis gadacemis dro da misi SesaZlo gavlena auditoriis savaraudo<br />
Semadgenlobaze (bavSvebi);<br />
ar asaxoT danaSaulis iseTi detalebi, romelTa gameorebac advilia;<br />
nu gaimeorebT wina dRis siuJets, Tu danaSaulTan dakavSirebiT axali, sagulisxmo<br />
informacia ar gagaCniaT.<br />
mZime danaSaulis gaSuqebisas eTikur standartebs scildeba:<br />
umweo msxverplis, gvamebisa da dasaxiCrebuli adamianebis, sxv. Cveneba. msgavsi<br />
scenebi gadaiReT garkveuli distanciidan, raTa SeuZlebeli iyos msxverplis<br />
amocnoba;<br />
iseTi detalebis Cveneba, romlis mixedviTac SeiZleba msxverplis vinaobis amocnoba<br />
(mag, sacxovrebeli saxlis).<br />
rekomendacia<br />
mZime danaSaulis gaSuqebas SeiZleba ramdenime dRe daeTmos, vinaidan mZime danaSaulTan<br />
dakavSirebuli mniSvnelovani detalebi SemdgomSi vlindeba xolme. Tumca, ar aris<br />
saWiro misi iseT dReebSi gaSuqeba, rodesac procesSi raime mniSvnelovani an<br />
sagulisxmo cvlileba ar momxdara.<br />
cxadia, danaSauli uaryofiTi da usiamovno movlenaa da masze reportaJic aseTi<br />
ganwyobiTa da formiT unda momzaddes. magram, amave dros, yuradReba miaqcieT<br />
gamoyenebul leqsikas, tons, raTa Tavidan aiciloT movlenebis meti dramatizeba mZafri<br />
sityvebisa Tu frazebis, aRelvebuli tonis da sxv. meSveobiT.<br />
danaSaulis danaSaulis suraTis suraTis aRdgena<br />
aRdgena<br />
sainformacio gamoSvebebSi, Cveulebriv, danaSaulis suraTis aRdgena (inscenireba) ar<br />
xdeba. danaSaulis adgilis monaxuleba an dazaralebulTan da mowmeebTan gasaubreba ar<br />
niSnavs inscenirebas. Tumca, damatebiTi sicxadis Setanis mizniT, dasaSvebia policiis<br />
mier aRdgenili suraTis Cveneba.<br />
realur movlenebze damyarebul gadacemebSi inscenireba gamoiyeneba danaSaulis ukeT<br />
ilustrirebis mizniT. gaiTvaliswineT Semdegi wesebi:<br />
ar gamoiyenoT faqtis inscenirebis xerxi auditoriis yuradRebis mipyrobis an<br />
garTobis mizniT;<br />
mizanSewonili ar aris iseTi detalebis aRdgena, romlebic ar adasturebs momxdar<br />
faqts;<br />
mizanSewonili ar aris musikaluri fonis an sxva xmovani efeqtebis gamoyeneba;<br />
moerideT Senelebuli kadrebis gamoyenebas mxolod movlenis dramatizebis mizniT;<br />
ise aRadgineT danaSaulis suraTi, rom misi uaryofiTi zegavlena dazaralebulsa Tu<br />
danaSaulis msxverplis axloblebze minimaluri iyos.<br />
32
programis msvlelobisas auditoriisTvis gasagebi unda iyos, sad iwyeba an sad<br />
mTavrdeba inscenireba.<br />
kanonsawinaaRmdego kanonsawinaaRmdego kanonsawinaaRmdego qmedebis qmedebis qmedebis TviTmxilveloba<br />
TviTmxilveloba<br />
TviTmxilveloba<br />
Jurnalisti, romelic kanonsawinaaRmdego qmedebis TviTmxilveli aRmoCnda da mas firze<br />
aRbeWdavs:<br />
araviTari gziT ar unda Caerios movlenebis ganviTarebaSi;<br />
ar unda Seuwyos xeli danaSaulebriv qmedebas;<br />
ar unda Seaferxos samarTaldamcavi organoebis qmedeba.<br />
ukanono ukanono ukanono qmedebebis qmedebebis qmedebebis demonstrireba<br />
demonstrireba<br />
demonstrireba<br />
Jurnalistebma, rogorc wesi, ar unda aRweron an aCvenon danaSaulis meTodebi ise<br />
detalurad, rom SesaZlebeli iyos maTi gameoreba, garda im SemTxevebisa, rodesac es<br />
<strong>sazogadoebrivi</strong> interesebiT aris gamarTlebuli. arc iseTi detalebi unda aCvenon an<br />
gaamJRavnon, romlebmac SesaZloa kriminaluri saqmianoba mimzidveli gaxados.<br />
dauSvebelia iseTi faqtebisa da informaciis gadacema, romelic sazogadoebas<br />
danaSaulisa da areulobisaken mouwodebs an ubiZgebs.<br />
saSiSi saSiSi damnaSaveebi<br />
damnaSaveebi<br />
saSiSi damnaSaveebis, maT Soris seqsualuri moZaladeebis da pedofilebis, cixidan<br />
gaTavisuflebam SesaZloa mosaxleobis SeSfoTeba gamoiwvios. aseTi damnaSavis<br />
gaTavisuflebis faqtis da vinaobis gamJRavneba gamarTlebulia mxolod im SemTxvevaSi,<br />
Tu arsebobs safuZvliani varaudi imisa, rom igi sazogadoebisTvis kvlavac realur<br />
saSiSroebas warmoadgens. Tumca, aseTma informaciam ar unda gamoiwvios zedmeti<br />
daZabuloba da piris kerZo cxovrebaSi gaumarTlebeli Careva. Tu damnaSaves sasjeli<br />
moxdili aqvs da mzadaa sazogadoebis srulfasovani wevri gaxdes, zedmeti yuradRebis<br />
gamaxvileba sazogadoebaSi mis integrirebas Seaferxebs.<br />
rekomendacia<br />
ar unda CaTvaloT, rom kanonierad gaTavisuflebuli pirovneba aucileblad uqmnis<br />
safrTxes sazogadoebas. Tumca, sazogadoebis interesSi Sedis imis garkveva, ramdenad<br />
uwyinaria cixidan gaTavisuflebuli damnaSave.<br />
aseT Temaze muSaobisas moipoveT yvela xelmisawvdomi informacia damnaSavis xasiaTisa<br />
da danaSaulis xarisxis Sesaxeb. gaiTvaliswineT dazaralebulis, policiis,<br />
penitenciuri sistemis da TviTon damnaSavis, aseve, yvela im adamianis mosazreba, vinc<br />
uSualod icnobs saqmes da masTan dakavSirebul sakiTxebs. momzadebuli masala unda<br />
Seicavdes damnaSavis Sesaxeb oqmSi arsebul informacias, aseve yvela im pirobasa da<br />
mizezs, ris safuZvelzec gaTavisuflda damnaSave.<br />
33
dauSvebelia dauSvebelia faqtebis faqtebis gazviadeba gazviadeba da da sazogadoebaSi sazogadoebaSi SiSis SiSis daTesva. daTesva. aRniSnul masalaze<br />
dayrdnobiT gaavrceleT srulyofili informacia, raTa sazogadoebam Tavad SeZlos<br />
arsSi garkveva da gaTavisuflebuli damnaSavis uwyinarobis xarisxis Sefaseba.<br />
damnaSavis damnaSavis damnaSavis ojaxi<br />
ojaxi<br />
damnaSaveebis Sesaxeb detaluri reportaJis momzadebisas SeiZleba saWiro gaxdes misi<br />
ojaxuri mdgomareobis asaxva. gansakuTrebuli sifrTxile gmarTebT, rom aseTi<br />
informaciis gavrcelebisas moraluri ziani ar miayenoT damnaSavis ojaxis wevrebs da/an<br />
ar moxdes maTi danaSaulTan asocireba.<br />
interviu interviu mowmeebTan mowmeebTan an an potenciur potenciur mowmeebTan<br />
mowmeebTan<br />
sasamarTlo procesis mowmeebisgan an potenciur mowmeebisgan intervius aRebam xeli ar<br />
unda SeuSalos samarTlianobis dadgenas.<br />
rekomendacia<br />
aseTi mowmeebisgan intervius aReba ar aris mizanSewonili sasamarTlo procesis<br />
dasrulebamde. zogierT SemTxvevaSi, mowmem SesaZloa ganacxados, rom Jurnalistma<br />
garkveuli miTiTebebi misca an Seecada masze zegavlenis moxdenas. msgavsi braldebebis<br />
Tavidan asacileblad srulad CaiwereT interviu.<br />
interviu interviu patimrebTan<br />
patimrebTan<br />
patimarTan intervius Casawerad aiReT nebarTva cixis administraciisgan. Tu patimars<br />
telefoniT sargeblobis ufleba aqvs da dagikavSirdaT, CaiwereT es saubari da ar<br />
gadasceT igi pirdapiri eTeriT. patimarTan interviu ar unda gadaizardos danaSaulis<br />
propagandaSi.<br />
10. 10. reidebze reidebze daswreba<br />
daswreba<br />
policiis, sagadasaxado organosa Tu sxva saxelmwifo uwyebis warmomadgenlebi zogjer<br />
nebas rTaven Jurnalistebs, daeswron maT mier Catarebul operaciebs Tu reidebs<br />
(magaliTad, narkotikebis gamsaRebelTa, korumpirebul CinovnikTa, da sxv. gamosavlenad).<br />
aseTi SeTavazebis miRebis SemTxvevaSi, Jurnalistebma kargad unda gaiazron am procesSi<br />
monawileobis dadebiTi da uaryofiTi mxareebi.<br />
rekomendacia<br />
udavoa, rom zemoaRniSnuli reidebis gaSuqeba sazogadoebis interesebs emsaxureba.<br />
magram arsebobs imis safrTxec, rom es mxolod sazogadoebaSi dadebiTi gamoxmaurebis<br />
mosapoveblad keTdebodes. am SemTxvevaSi SeiZleba Seiqmnas STabeWdileba, rom aseT<br />
uwyebebs Jurnalistebi am miznis miRwevaSi uwyoben xels. gadacemis avtorebi mxolod<br />
im SemTxvevaSi unda daeswron aseT reidebs, rodesac am movlenis mimarT arsebobs<br />
mkafiod gamoxatuli <strong>sazogadoebrivi</strong> interesi.<br />
policiis, sabaJo, an sxva saxelmwifo organoebis mier Catarebul operaciebze<br />
daswrebis, gansakuTrebiT, kerZo sakuTrebaze Catarebuli reidebis dros, saWiroa:<br />
34
SeniRboT masalaSi asaxuli udanaSaulo pirTa gamosaxuleba, Tu arsebobs<br />
saSiSroeba, rom maTi vinaobis gamJRavnebas arasasurveli Sedegi mohyveba.<br />
saTanado teqnikuri Tu grafikuli saSualebebiT SeniRboT gadaRebuli adgili ise,<br />
rom misi amocnoba SeuZlebeli iyos, Tu am adgilis asaxvam SeiZleba xeli Seuwyos<br />
udanaSaulo pirTa vinaobis amocnobas.<br />
faruli faruli Cawera<br />
Cawera<br />
11. informaciis<br />
informaciis informaciis mopovebis mopovebis mopovebis faruli faruli faruli meTodebi<br />
meTodebi<br />
meTodebi<br />
informaciis informaciis mopovebis mopovebis faruli faruli meTodebi meTodebi gamoyenebuli gamoyenebuli unda unda iyos iyos mxolod mxolod kanonierebis<br />
kanonierebis<br />
farglebSi, farglebSi, farglebSi, keTilsindisierebisa keTilsindisierebisa keTilsindisierebisa da da da piradi piradi piradi cxovrebis cxovrebis cxovrebis xelSeuxeblobis xelSeuxeblobis xelSeuxeblobis principebis principebis<br />
principebis<br />
gaTvaliswinebiT.<br />
gaTvaliswinebiT.<br />
gaTvaliswinebiT.<br />
informacia, Cveulebriv, daufaravad unda moipovoT, raTa ar dairRves piradi cxovrebis<br />
xelSeuxeblobis da respondentTan keTilsindisieri urTierTobis principebi. Tumca,<br />
saWiroebis SemTxvevaSi, dasaSvebia informaciis faruli meTodebiT mopoveba. farul<br />
Caweras yoveldRiur praqtikad nu aqcevT da am meTods mxolod maSin mimarTeT,<br />
rodesac misi gamoyeneba gamarTlebulia.<br />
faruli meTodebis gamoyeneba gamarTlebulia, rodesac:<br />
dasadgenia sazogadoebisaTvis saintereso iseTi sakiTxebi, romlebic seriozul<br />
antisazogadoebriv Tu danaSaulebriv qmedebas exeba;<br />
arsebobs danaSaulebrivi qmedebis dokumenturi an sxva saxis mtkicebuleba, an<br />
arsebobs amgvari qmedebis Cadenis ganzraxvis damadasturebeli sabuTi;<br />
Ria meTodebiT SeuZlebelia sazogadoebisaTvis saintereso informaciis mopoveba;<br />
aucilebelia mtkicebulebis mosapoveblad;<br />
tardeba socialuri kvleva iseTi programisaTvis, romlis mizanic adamianTa<br />
bunebrivi damokidebulebisa da <strong>qcevis</strong> asaxvaa, rac subieqtis gafrTxilebis<br />
SemTxvevaSi SeuZlebeli iqneboda. magaliTad, rogor reagirebs xalxi, rodesac<br />
quCaSi maTxovars Cauvlis.<br />
aucilebelia komediuri da gasarTobi xasiaTis gadacemebis mosamzadeblad.<br />
am meTodis gamoyenebis SemTxvevaSi, auditorias unda acnoboT faruli Caweris mizezi.<br />
faruli Cawera winaswar SeuTanxmeT Sesabamisi ganyofilebis xelmZRvanels. farulad<br />
Cawerili masala SeinaxeT maSinac ki, rodesac mopovebuli masala eTeriT ar gadaicema.<br />
gadawyvetileba masalis faruli meTodebiT mopovebasa da mis translirebaze<br />
erTmaneTisgan damoukideblad miiReba.<br />
kerZo teritoriaze faruli Canaweris gasakeTeblad <strong>sazogadoebrivi</strong> interesi<br />
gacilebiT didi unda iyos, vidre sajaro adgilze faruli Caweris SemTxvevaSi.<br />
mkurnalobis procesis farulad Cawera mxolod Zlieri <strong>sazogadoebrivi</strong> interesis<br />
SemTxvevaSia gamarTlebuli. gadaRebul masalaSi ar unda iyos SesaZlebeli<br />
avadmyofis amocnoba, Tu amaze Tavad avadmyofi ar aris Tanaxma an ar arsebobs<br />
Zlieri <strong>sazogadoebrivi</strong> interesi.<br />
mxolod Zlieri <strong>sazogadoebrivi</strong> interesis SemTxvevaSia dasaSvebi adamianebis<br />
farulad Cawera piradi mwuxarebis an glovis dros.<br />
35
dauSvebelia kerZo teritoriaze adamianis an adamianTa jgufis farulad Cawera<br />
mxolod imis gasarkvevad, monawileobs Tu ara igi raime danaSaulsa an<br />
antisocialur qmedebaSi; amisaTvis seriozuli safuZveli unda arsebobdes<br />
dauSvebelia Camweri aparaturis kerZo teritoriaze datoveba mepatronis,<br />
mobinadris an warmomadgenlis nebarTvis gareSe, Tuki es seriozuli danaSaulis<br />
mtkicebulebebis mopovebis mizniT ar xdeba.<br />
rodesac faruli Cawera an raime sxva saxis tyuili gamoiyeneba komediuri da gasarTobi<br />
xasiaTis programebisTvis, aucilebelia:<br />
masalis Cvenebaze Tanxmoba miiRoT im adamianebisgan, romlebic gamokveTilad Canan<br />
masalaSi; winaaRmdeg SemTxvevaSi isini unda SeniRboT;<br />
satelefono saubris eTerSi gaSvebaze miiRoT Cawerili adamianis Tanxmoba.<br />
SewyvitoT Cawera, Tu adamiani mixvda, rom farulad iweren, da moiTxova misi<br />
Sewyveta. Tu man farulad Cawerili masalis ganadgurebac moiTxova, es moTxovna<br />
unda SeasruloT.<br />
farulad farulad Cawerilma Cawerilma masalam masalam adamiani adamiani dacinvis dacinvis obieqtad obieqtad ar ar unda unda aqcios.<br />
aqcios.<br />
sicrue, sicrue, vinaobis vinaobis da da profesiis damalva<br />
informaciis mosapoveblad ar icruoT, ar damaloT arc Tqveni vinaoba da arc profesia.<br />
Tumca, aris SemTxvevebi, rodesac informaciis mosapoveblad profesiis damalvaa saWiro,<br />
magaliTad, sazogadoebis motyuebis sqemis gamoZiebis dros.<br />
Jurnalisturi profesiisa da miznis Sesaxeb tyulis Tqma gamarTlebulia mxolod im<br />
SemTxvevaSi, Tu informacia mniSvnelovania sazogadoebisaTvis da misi mopoveba sxva<br />
gziT SeuZlebelia.<br />
12. 12. 12. sagamoZiebo sagamoZiebo Jurnalistika<br />
Jurnalistika<br />
Jurnalisturi gamoZieba mniSvnelovani meTodia sazogadoebisaTvis saintereso sakiTxebis<br />
gasarkvevad. Jurnalisturi gamoZieba redaqciulad gamarTlebuli unda iyos, xolo<br />
gamosaZiebeli sakiTxi bolomde Seswavlili.<br />
rekomendacia<br />
sagamoZiebo Jurnalistikam unda gaiTvaliswinos sakiTxis aqtualoba da mniSvneloba,<br />
raTa dro tyuilad ar daixarjos umniSvnelo sakiTxebze maSin, rodesac ufro<br />
mniSvnelovani sakiTxebi imsaxurebs yuradRebas.<br />
danaSaulis an anti<strong>sazogadoebrivi</strong> qmedebis gamoZieba ganyofilebis xelmZRvanelTan an<br />
prodiuserTan SeaTanxmeT. gamoZiebis dawyebamde gaiareT iuridiuli konsultacia.<br />
ganyofilebis xelmZRvanelisgan an prodiuserisagan Tanxmobis miRebamde, SeiswavleT<br />
informaciis wyaros reputacia da motivacia. aseve, kargad awon-dawoneT gamarTlebulia<br />
Tu ara damatebiTi faqtebis mosapoveblad tyuilis gamoyeneba, SeniRbulad muSaoba an<br />
farulad Cawera. dafiqrdiT, aris Tu ara es erTaderTi samoqmedo gza da gaanalizeT am<br />
gamoZiebis savaraudo Sedegebi.<br />
36
Jurnalisturi gamoZiebis siuJeti ise unda momzaddes, rom auditoriam Seswavlil<br />
sakiTxze sakuTari daskvnis gamotana SeZlos. daskvna logikurad unda gamomdinareobdes<br />
gadacemaSi warmodgenili faqtebidan da ara masSi gamoTqmuli Jurnalistis<br />
mosazrebebidan an gamosaxulebis manipulirebiT Seqmnili STabeWdilebidan. gadacema unda<br />
asaxavdes yvela xelmisawvdom mtkicebulebas da aRniSnul sakiTxze arsebul<br />
gansxvavebul mosazrebaTa saTanado speqtrs.<br />
rekomendacia<br />
sakiTxi SeiswavleT skrupulozurad, raTa auditorias zusti, miukerZoebeli,<br />
samarTliani da amomwuravi informaciis miawodoT..<br />
daicaviT miukerZoeblobisa da samarTlianobis principebi da saSualeba mieciT yvela<br />
monawile mxares, gamoTqvas sakuTari versia an pozicia. Jurnalisturi gamoZiebis dros<br />
gansaxilvel sakiTxze intervius aRebisas, respondents acnobeT intervius zogadi<br />
mizani, magram interviu ise warmarTeT, rom sazogadoebam miiRos saWiro informacia da<br />
dasmul kiTxvebze gulaxdili, winaswar moumzadebeli pasuxebi.<br />
Tu gamoZieba specialuri Jurnalisturi meTodebis (magaliTad, faruli Caweris)<br />
gamoyenebas moiTxovs, farul Caweraze aiReT nebarTva Sesabamisi xelmZRvanelisagan.<br />
Jurnalisti valdebulia, Seinaxos nebismieri masala (audio, video Tu xeliT<br />
Cawerili), romelic sagamoZiebo programebisTvis grovdeba.<br />
programis programis wamyvanebi wamyvanebi da da interviuerebi<br />
interviuerebi<br />
13. 13. informaciis informaciis damuSav damuSaveba<br />
damuSav damuSav eba<br />
programis programis wamyvanebi wamyvanebi wamyvanebi da da interviuerebi interviuerebi samarTlianad samarTlianad unda unda moeqcnen moeqcnen respondents respondents Tu<br />
Tu<br />
gadacemis gadacemis stumars. stumars.<br />
stumars.<br />
gadacemis wamyvani an interviueri:<br />
ar unda iyos kritikuli da momTxovni erTi respondentis, xolo Semrigebluri da<br />
damTmobi meoris mimarT;<br />
ar unda gamoxatos respondentisadmi mxardaWera arc sajaro gancxadebebiT, arc<br />
diskusiis wayvanis maneriT an SekiTxvebis SerCeviT.<br />
respondentebi respondentebi respondentebi da da mowveuli mowveuli stumrebi<br />
stumrebi<br />
gadacemaSi monawileobisaTvis iseTi kvalifikaciis stumrebi unda moZebnoT, romlebic<br />
gansaxilvel sakiTxze kompetenturi mosazrebis gamoxatvas SeZleben. Tu saWiroa,<br />
moiZieT damatebiTi informacia savaraudo stumris kvalifikaciis Sesaxeb.<br />
intervius aRebis an gadacemis wayvanis dros dauSvebelia tendenciuroba, uxeSoba an<br />
diskusiaSi monawile romelime mxaris gamorCeva. kiTxvebi, rac ar unda mZafri iyos,<br />
dasviT Tavazianad. mieciT respondents saSualeba, dasmul kiTxvaze pasuxi gagceT.<br />
Tumca, respondentis SeCereba da mis pasuxSi Careva gamarTlebuli da droulia, Tu igi<br />
eTikur normebs arRvevs an Tavs aridebs dasmul kiTxvas da cdilobs, interviu<br />
37
sakuTari miznebisaTvis gamoiyenos. respondents respondents mosTxoveT mosTxoveT mosTxoveT intervius intervius an diskusiis diskusiis<br />
dros dros dros gamoTqmuli gamoTqmuli gamoTqmuli sadavo sadavo sadavo azrebis azrebis azrebis argumentireba.<br />
argumentireba.<br />
argumentireba.<br />
rekomendacia<br />
intervius Caweramde moipoveT amomwuravi informacia gansaxilvel sakiTxTan<br />
dakavSirebiT, rom SeZloT kvalificiuri kiTxvebis dasma, araswori, tendenciuri<br />
mosazrebis gamocnoba da kontrargumentis moyvana. nu gamoavlenT sakuTar<br />
damokidebulebas da emociebs, daukvirdiT Tqvens Jestebs, tons, sityvebs da a.S., rom<br />
mayurebelma mikerZoebulobaSi ar dagdoT brali.<br />
respondents acnobeT gadacemaSi mowvevis mizezi, gansaxilveli Temebi, gadacemis<br />
xasiaTi; aseve, acnobeT gadacemaSi misi roli. zogjer respondentebi sakuTar pirobebs<br />
uyeneben interviuerebs. magaliTad, respondenti SeiZleba interviuze ar daTanxmdes<br />
kiTxvebis winaswar gacnobis gareSe. am SemTxvevaSi gansazRvreT, ramdenad<br />
mizanSewonilia aseTi intervius Cawera.<br />
gamonaklis SemTxvevaSi, SeiZleba daeTanxmoT respondentis pirobebs, Tu amiT<br />
saredaqcio damoukidebloba ar ilaxeba. Tu pirobebi miuRebelia, daicaviT sakuTari<br />
pozicia da Tavi SeikaveT aseTi respondentis mowvevisgan.<br />
eTerSi gaSvebamde, Cveulebriv, respondents/programis stumars Caweril masalas ar<br />
uCveneben. Tu saredaqcio, eTikuri eTikuri an iuridiuli mosazrebebiT respondents winasw winaswar winasw<br />
ar<br />
uCvenebT uCvenebT masalas, masalas, garkveviT garkveviT ganumarteT ganumarteT mas mas, mas<br />
, rom rom rom ar ar SelaxavT SelaxavT saredaqcio<br />
saredaqcio<br />
damoukideblobas damoukideblobas da da gaiTvaliswinebT gaiTvaliswinebT mxolod mxolod SesaZlo SesaZlo SesaZlo faqtobriv faqtobriv uzustobebTan<br />
uzustobebTan<br />
dakavSirebul dakavSirebul SeniSvnebs. SeniSvnebs.<br />
SeniSvnebs.<br />
redaqtireba, redaqtireba, montaJi<br />
montaJi<br />
redaqtirebuli redaqtirebuli da/an da/an damontaJebuli damontaJebuli masal masala masal ambis an movlenis oobieqtur<br />
o<br />
bieqtur suraT suraTs suraT<br />
s unda<br />
asaxavdes. asaxavdes. dauSvebelia teqstis, gamosaxulebis an xmis manipulirebiT, kadrebis<br />
gameorebiT an sxva masalidan aRebuli scenebis CamatebiT sakiTxebis arasworad<br />
warmoCena da auditoriis SecdomaSi Seyvana.<br />
13.3.1 13.3.1 interviuebis interviuebis redaqtireba<br />
redaqtireba<br />
dauSvebel dauSvebelia dauSvebel ia intervius intervius tendenciuri tendenciuri redaqtireba<br />
redaqtireba, redaqtireba<br />
, respo respondentis respo<br />
dentis azris da poziciis poziciis<br />
damaxinjeba. damaxinjeba. Jurnalisti valdebulia, uzrunvelyos redaqtirebul<br />
redaqtirebuli redaqtirebul<br />
i masalis Sesabamisoba<br />
respondentis respondentis mier mier gamoTqmul gamoTqmul gamoTqmul mosazrebasTan.<br />
mosazrebasTan.<br />
mosazrebasTan.<br />
intervius redaqtirebas moekideT keTilsindisierad. zustad da swor konteqstSi<br />
gamoiyeneT respondentis pasuxebi da mosazrebebi. perifrazirebisas ar daamaxinjoT misi<br />
gamonaTqvamebi. araeTikuri da usamarTloa mxolod susti pasuxebis datoveba da<br />
argumentirebuli pasuxebis ugulebelyofa.<br />
interviuebis redaqtirebis/montaJis dros daicaviT Semdegi wesebi:<br />
ar SecvaloT kiTxvebisa da pasuxebis Tavdapirveli azri an mTeli intervius saerTo<br />
arsi;<br />
erT konteqstSi dasmul kiTxvaze gacemuli pasuxebi ar gamoiyenoT sxva konteqstSi;<br />
erT kiTxvaze gacemuli pasuxi ar gamoiyenoT sxva kiTxvis pasuxad;<br />
38
ar SecvaloT an daamaxinjoT kiTxva da arc axali kiTxva CaamatoT;<br />
erTmaneTisagan damoukideblad Cawerili respondentebis interviuebi ar daamontaJoT<br />
ise, rom auditoriam respondentebs Soris kamaTad aRiqvas.<br />
ar gamoiyenoT masala sxva mizniT an sxva programaSi, Tu amiT respondentisadmi<br />
keTilsindisieri damokidebulebis principi irRveva.<br />
Tu saWiroa, auditorias acnobeT intervius Catarebis adgili da viTareba. adrindeli<br />
Canaweris gamoyenebis SemTxvevaSi ki garkveviT aRniSneT, rom Canaweri Zvelia.<br />
13.3.2 13.3.2 13.3.2 specefeqtebis specefeqtebis gamoyeneba<br />
radio radio radio da da da satelevizio<br />
satelevizio satelevizio programebSi<br />
programebSi programebSi specefeqtebis<br />
specefeqtebis gamoyenebam gamoyenebam eWvqveS eWvqveS ar ar unda unda daayenos daayenos<br />
<strong>mauwyeblis</strong> <strong>mauwyeblis</strong> miukerZoebloba.<br />
miukerZoebloba.<br />
gansakuTrebuli sifrTxiliT moekideT vizualuri da xmovani efeqtebis, aseve<br />
kompiuteruli efeqtebis, gamoyenebas da mkacrad SeafaseT auditoriaze maTi<br />
zemoqmedeba. aseTi efeqtebis gamoyenebam ar unda daamaxinjos realoba da ar unda<br />
aRZras eWvi, rom maTi meSveobiT sakuTar an <strong>mauwyeblis</strong> mosazrebas gamoxatavT.<br />
13.3.3 13.3.3 13.3.3 kadr kadris kadr kadris<br />
is kompozicia kompozicia, kompozicia kameris kameris rakursis<br />
sainformacio sainformacio sainformacio gamoSvebebSi gamoSvebebSi kadrebi kadrebi momxdar momxdar momxdar an an mimdinare mimdinare movlen movleneb movlen movleneb<br />
ebs eb s obieqturad obieqturad unda unda<br />
unda<br />
asaxavdes.<br />
asaxavdes.<br />
kadris kompoziciiT auditoriaze Zlieri zegavlenis moxdena SeiZleba (magaliTad,<br />
gadacemuli masalisadmi sasurveli ganwyobis Seqmna, mis Sesaxeb azris Camoyalibebaze<br />
zemoqmedeba da a.S.). ZiriTadad, gadaRebis ori meTodi arsebobs: subieqturi anu<br />
personaluri gadaReba da obieqturi anu reportaJuli gadaReba. sainformacio<br />
siuJetebSi subieqturi meTodis gamoyeneba ar aris mizanSewonili, vinaidan arsebobs<br />
obieqturi suraTis damaxinjebis saSiSroeba.<br />
kameris rakursis SerCeviT SeiZleba mniSvnelovnad Seicvalos gadaRebis obieqtis<br />
rogorc mniSvneloba, aseve gamosaxuleba. sainformacio gamoSvebisTvis masalas iseTi<br />
rakursiT nu gadaiRebT, rom realuri suraTi Seicvalos (gansakuTrebiT pirovnebebis<br />
gadaRebis dros).<br />
13.4 13.4 movlenebis movlenebis rekonstruqcia<br />
movlenebis movlenebis rekonstruqciam ar unda unda Seiyvanos Seiyvanos auditoria SecdomaSi. SecdomaSi.<br />
movlenaTa aRdgena an ganmeorebiT dadgma auditorias exmareba, ukeT gaerkves sakiTxSi<br />
an aRiqvas movlena. faqtebis rekonstruqcia yovelTvis zustad da samarTlianad, sando<br />
masalebze dayrdnobiT unda moxdes. ar dadgaT iseTi ram, rac sinamdvileSi ar momxdara.<br />
rekonstruqciis dros moerideT movlenis zedmet dramatizebas an misTvis<br />
sensaciurobis miniWebas. dadgmuli scenebi ar warmoadginoT dokumentur masalad.<br />
danarCeni masalisagan gamoyaviT vizualuri xerxiT (magaliTad, Senelebuli an Sav-TeTri<br />
kadrebiT, sxv.) an ganmasxvavebeli grafikuli niSniT, raTa auditoria ar daibnes.<br />
39
sainformacio gamoSvebebSi mimdinare movlenebis rekonstruqcia, rogorc wesi, ar xdeba.<br />
Tumca, sxvebis (mag. policiis) mier aRdgenili scenebi SeiZleba gamoiyenoT.<br />
13.5 13.5 13.5 arqivis arqivis masala<br />
masala<br />
13.5.1 13.5.1 arqiv arqivis arqiv arqiv is masal masalis masal<br />
is niSandeba niSandeba<br />
niSandeba<br />
gadacemebSi gadacemebSi gamoyenebuli gamoyenebuli saarqivo saarqivo masala masala ganmasxvavebeli ganmasxvavebeli niSniT niSniT unda unda aRiniSnos.<br />
aRiniSnos.<br />
sainformacio gamoSvebis siuJetebSi da mimdinare movlenebis amsaxvel gadacemebSi<br />
gamoyenebul saarqivo masalas unda hqondes grafikuli niSani `arqivi~ an gamoyofili<br />
iyos sxva vizualuri xerxiT, raTa auditoria SecdomaSi ar SeviyvanoT.<br />
rekomendacia<br />
ar aris aucilebelia iseTi masalis aRniSvna, romlis siZvelec aSkaraa (mag. Sav-TeTri<br />
kadrebi, moZvelebuli formati, sxv.).<br />
13.5.2 13.5.2 piradi piradi mwuxarebisa da tragediis amsaxveli sa saarqiv sa<br />
arqiv arqivo arqiv o mmasala<br />
m<br />
asala<br />
piradi mwuxarebisa da tragediis amsaxveli saaarqivo masalis gamoyeneba gamarTlebulia<br />
mxolod <strong>sazogadoebrivi</strong> interesis SemTxvevaSi. saarqivo masalis gameorebam mayurebels<br />
travma ar unda miayenos.<br />
Tu SesaZlebelia, winaswar acnobeT saarqivo masalaSi asaxul pirebs an gardacvlili<br />
adamianis naTesavebs am kadrebis gameorebis Sesaxeb. gulisxmierebiTa da TanagrZnobiT<br />
moekideT maT azrs da gaiTvaliswineT masalis ganmeorebiTi Cvenebisas. aseTi saarqivo<br />
masalebis gamoyenebaze uaris SemTxvevaSi maTi gameoreba dasaSvebia mxolod<br />
<strong>sazogadoebrivi</strong> interesis arsebobisas.<br />
rekomendacia<br />
dro mniSvnelovani faqtoria, romelic unda gaiTvaliswinoT mwuxarebisa da tragediis<br />
amsaxveli saarqivo kadrebis Cvenebisas. rodesac SemTxveva axali momxdaria, movlenis<br />
srulad da zustad gaSuqebisaTvis detaluri kadrebis gamoyeneba, rogorc wesi,<br />
gamarTlebulia. Tumca drois gasvlasTan erTad, aseTi masalis gameoreba SeiZleba ar<br />
iyos mizanSewonili. SemTxvevis wlisTavze misi gamoyeneba, Cveulebriv, gamarTlebulia,<br />
magram sifrTxilis gamoCena aqac gmarTebT.<br />
13.5.3 13.5.3 danaSaulis danaSaulis danaSaulis amsaxveli amsaxveli saarqivo saarqivo masala masala<br />
masala<br />
pasuxismgeblobiT moekideT im saarqivo masalis gamoyenebas, romelzec danaSauli an<br />
danaSaulis msxverplia asaxuli.<br />
daicaviT Semdegi wesebi:<br />
ar gamoiyenoT erTi danaSaulis amsaxveli saarqivo masala sxva saxis danaSaulis<br />
sailustraciod;<br />
nu gamoiyenebT erTsa da imave kadrebs zogadi Temis sailustraciod;<br />
raime danaSaulis sailustraciod arqividan masalis SerCevisas, ar gamoiyenoT iseTi<br />
kadrebi, romlebic rasobrivi, nacionaluri, religiuri, seqsualuri Tu sxva<br />
stereotipebis Camoyalibebas an gamyarebas uwyobs xels;<br />
40
sifrTxile gamoiCineT specifikuri danaSaulis an danaSaulis kategoriis<br />
sailustraciod patimrebis amsaxveli saarqivo kadrebis gamoyenebisas. aseT kadrebSi<br />
pirovneba ar unda iyos amosacnobi, Tuki mas mocemul danaSaulTan kavSiri ara aqvs.<br />
rekomendacia<br />
iseTi danaSaulis amsaxveli saarqivo masalis gamoyenebisas, romelzec jer sasamarTlos<br />
ganaCeni ar gamoutania an romelic ganxilvis procesSia, konsultacia iuridiul<br />
ganyofilebasTan gaiareT.<br />
13.6 13.6 13.6 gadacemis gadacemis gameoreba<br />
gameoreba<br />
ganmeorebiTi Cvenebis win yvela gadacema SeamowmeT. pirveli Cvenebis Semdeg SeiZleba<br />
iseTi cvlilebebi moxda, rom gadacemaSi asaxuli masala realobas aRar Seefereba<br />
(magaliTad, masalaSi gadmocemuli mosazreba Seicvala, masSi asaxuli pirovneba<br />
gardaicvala, daapatimres da a.S.). auditoriis SecdomaSi Seyvanis Tavidan asacileblad,<br />
gameorebul gadacemas unda edos grafikuli niSani.<br />
SesaZloa, gadacemis pirvandeli saxiT gameoreba gamarTlebuli iyos. magram Tu iciT,<br />
rom programaSi asaxuli faqtobrivi masala aRar aris zusti, an sxva raime mizeziT<br />
moZvelebulia, acnobeT auditorias amis Sesaxeb.<br />
13.7 13.7 satira<br />
satira<br />
sainformacio programebSi, iSviaTi SemTxvevebis garda, satiras ar iyeneben. satirulma<br />
siuJetma zogierTi mayurebeli SeiZleba ise daabnios, rom ver mixvdes siuJetis mizans.<br />
satiruli siuJetebi ise unda momzaddes, rom mayurebelma advilad gaarCios realuri<br />
informacia da mosazreba iumoristulad gadmocemuli informaciisagan.<br />
14.1 14.1 daxvewili daxvewili daxvewili gemovneba<br />
gemovneba<br />
14 auditoriis auditoriis pativiscema<br />
pativiscema<br />
ssm ssm-is ssm<br />
is gadacemebi gadacemebi daxvewili gemovnebiT unda gamoirCeodes<br />
gamoirCeodes.<br />
gamoirCeodes<br />
Cveni movaleobaa, avsaxoT realoba misi dadebiTi da uaryofiTi aspeqtebiT. amave dros,<br />
unda davicvaT zomiereba da pativiscemiT movekidoT sazogadoebis gemovnebas,<br />
tradiciulad Camoyalibebul damokidebulebas sxvadasxva sakiTxisadmi.<br />
sifrTxiliT moekideT iseTi sakiTxebis gaSuqebas, romlebic auditoriis garkveuli<br />
nawilisaTvis, gansakuTrebiT bavSvebisaTvis, SeiZleba saziano da Seuracxmyofeli iyos<br />
anda misi gemovnebisaTvis Seuferebeli aRmoCndes (magaliTad, Seicavs ucenzuro<br />
sityvebs, damamcirebel leqsikas, erotikul scenebs, seqsualur Zaladobas, ubedurebisa<br />
Tu Zaladobis amsaxvel kadrebs, diskriminaciul qmedebas an saubars, sxv.)<br />
msgavsi masalis translirebisas daicaviT Semdegi wesebi:<br />
saTanadod dagegmeT gadacemis translirebis dro;<br />
41
gamoiyeneT miniSnebebi da gamafrTxilebeli gancxadebebi, raTa auditoriam sakmarisi<br />
informacia miiRos programis Sesaxeb da Tavad gansajos, ramdenad Sesaferisia igi<br />
misTvis an misi bavSvebisaTvis;<br />
gaiTvaliswineT auditoriis molodini translirebuli masalis Sinaarsisa da<br />
xasiaTisadmi.<br />
14.2 14.2 auditoriis auditoriis molodini<br />
molodini<br />
dRis ganmavlobaSi (dilidan gvian saRamomde) auditoria moelis saojaxo CvenebisTvis<br />
Sesaferis gadacemebs. amitom, gadacemebis dagegmvisas, gaiTvaliswineT igi da<br />
auditoriis acnobeT aseTi molodinisaTvis Seuferebeli masalis Sesaxeb.<br />
rekomendacia<br />
gaiTvaliswineT konkretuli gadacemis savaraudo auditoria da asaki, aseve, momdevno<br />
gadacemis Sinaarsi da xasiaTi, radgan es auditoria SeiZleba isev uyurebdes an<br />
usmendes mauwyebels. magaliTad, `babilinas~ ar unda mosdevdes iseTi programa,<br />
romelic bavSvisaTvis Seuferebeli iqneba. gasaTvaliswinebelia konkretuli<br />
garemoebebic. magaliTad, raime religiuri dResaswaulis an tragikuli movlenis<br />
wlisTavze garkveuli xasiaTis (magaliTad, gasarTobi) gadacemis translireba<br />
auditoriis molodins SeiZleba ar Seeferebodes.<br />
14.3 14.3 gamafrTxilebeli gamafrTxilebeli gancxadebebi<br />
gancxadebebi<br />
iseTi iseTi masalis masalis masalis translirebamde, translirebamde, romelic romelic SeiZleba SeiZleba Seicavdes Seicavdes auditoriis auditoriis an an misi<br />
garkveuli garkveuli segmentisaTvis segmentisaTvis segmentisaTvis (bavSvebi) (bavSvebi) saziano saziano saziano an an Seuracxmyofel Seuracxmyofel masalas, masalas, masalas, unda unda gakeTdes<br />
gakeTdes<br />
miniSneba miniSneba an an gamafrTxilebeli gamafrTxilebeli gamafrTxilebeli gancxadeba. gancxadeba.<br />
gancxadeba.<br />
gamafrTxilebeli gancxadeba ar unda daemsgavsos mowodebas, rom auditoriam Sewyvitos<br />
gadacemis yureba an mosmena. igi unda Seicavdes sakmaris informacias masalis Sinaarssa<br />
da xasiaTze, raTa auditoriam Tavad miiRos gadawyvetileba.<br />
14.4 14.4 televizia televizia da da wyalgamyofi<br />
wyalgamyofi<br />
wyalgamyofi<br />
satelevizio programebis ganrigis Sedgenisas, erTis mxriv, unda davicvaT<br />
arasrulwlovanebi (gansakuTrebiT, bavSvebi) maTTvis Seuferebeli masalisagan da,<br />
meores mxriv, gaviTvaliswinoT zrdasruli mayureblis ufleba, dRis ganmavlobaSi<br />
miiRos informacia sakiTxTa farTo speqtris Sesaxeb. ganrigis Sedgenisas daculi unda<br />
iyos e.w. `wyalgamyofi~ anu saeTero drois gamyofi zRvari.<br />
wyalgamyofi wyalgamyofi ewodeba saeTero drois gamyof zRvars, romelic saojaxo CvenebisaTvis da<br />
zrdasruli auditoriisaTvis gankuTvnili programebis erTameTisagan gasamijnad<br />
gamoiyeneba. ssm ssm-Si ssm Si wyalgamyofi iwyeba iwyeba 21:00 da da mTavrdeba 08:00 08:00-ze. 08:00<br />
ze. ze.<br />
wyalgamyofis dadgomisTanave nu aCvenebT bavSvebisaTvis Zalze Seuferebel masalas.<br />
gaiTvaliswineT, rom isini SeiZleba isev isxdnen ekranTan. Tu es ver xerxdeba, gaakeTeT<br />
gamafrTxilebeli gancxadeba.<br />
gadacemebis momzadebamde zustad dagegmeT translirebis dro. Tavdapirvel ganrigSi<br />
mogvianebiT cvlilebis Setanisas (gansakuTrebiT, Tu cvlileba wyalgamyofis Semdeg<br />
42
dagegmili programis wyalgamyofamde gadmotanas gulisxmobs) SeiZleba aucilebeli<br />
gaxdes masalis redaqtireba.<br />
axali ambebis specifikidan gamomdinare yovelTvis ver xerxdeba wyalgamyofis dacva. Tu<br />
sinformacio gamoSvebis siuJeti mZimea, auditoria uSualod siuJetis win gaafrTxileT.<br />
gansakuTrebuli yuradReba gmarTebT axali ambebis specialuri gamoSvebis dros, vinaidan<br />
aseTi gamoSvebebis droisa da Sinaarsis prognozireba SeuZlebelia. Tu aucilebelia<br />
sabavSvo programebis specialuri gamoSvebiT Sewyveta, gaakeTeT vizualuri da sityvieri<br />
gancxadeba misi translirebis win, raTa mayureblisTvis Seuferebeli masala<br />
moulodneli ar aRmoCndes. es maSinac ki unda gakeTdes, rodesac specialuri gamoSveba<br />
Zalze operatiulad unda gadaices.<br />
14.5 14.5 radio radio<br />
radio<br />
radio gansxvavdeba televiziisagan. radios wyalgamyofi ara aqvs, radgan iq<br />
gamosaxulebis faqtori ar arsebobs. Tumca, radioSi saeTero drois dagegmvis principi<br />
moqmedebs. radioprogramebis ganrigis Sedgenisas gaiTvaliswineT savaraudo auditoriis<br />
molodini. rogorc televiziis SemTxvevaSi, radiomsmenelic unda gaafrTxiloT misTvis<br />
Seuferebeli gadacemis gaSvebis win.<br />
radiogadacemebis umravlesoba, maT Soris, diskusiebi problematur da sakamaTo Temebze,<br />
pirdapir eTerSi gadis da interaqtiulia. amitom, wamyvanebi yuradRebiT unda iyvnen,<br />
rom gadacemis monawileebma da studiaSi Semosuli satelefono zarebis avtorebma ar<br />
daarRvion eTikuri normebi. uxerxulobis Tavidan asacileblad sasurvelia gadacemis<br />
monawileebsa da, SeZlebisdagvarad, satelefono zaris avtorebs eTerSi gasvlamde<br />
sTxovoT, Tavi Seikavon araeTikuri gamonaTqvamebisagan. pirdapir eTerSi momuSave<br />
wamyvanebma nebismier uxerxul an rTul situacias delikaturad unda gaarTvan Tavi.<br />
14.6 14.6 anonsebis anonsebis ganrigi<br />
ganrigi<br />
tele da radiogadacemebis anonsebis dagegmvisas gaiTvaliswineT auditoriis savaraudo<br />
molodini.<br />
anonsebi, romelTa eTerSi gaSveba igegmeba sabavSvo programamde an Semdeg, Sesaferisi<br />
unda iyos saojaxo CvenebisaTvis.<br />
wyalgamyofis Semdeg dagegmili programebis anonsebi, romlebic wyalgamyofamde<br />
gadaicema, Sesaferisi unda iyos saojaxo CvenebisaTvis.<br />
axali ambebis satelevizio anonsebi ar unda gavides Seuferebel dros, gansakuTrebiT<br />
sabavSvo programebis Cvenebis dros.<br />
14.7 14.7 Zaladoba<br />
Zaladoba<br />
Zaladobis Zaladobis amsaxveli amsaxveli masala unda gadaices wyalgamyofi<br />
wyalgamyofis wyalgamyofi<br />
s Semdeg Semdeg. Semdeg<br />
Zaladobis scenebze auditoria sxvadasxvagvarad reagirebs. mayurebeli (gansakuTrebiT,<br />
bavSvebi) SeiZleba Zalze SeaSfoTos rogorc realuri, aseve dadgmuli (mxatvruli<br />
filmebi, sxv.) Zaladobis scenebma. aseT scenebs gansakuTrebiT mtkivneulad aRiqvams is<br />
mayurebeli, romelsac msgavsi ram cxovrebaSi gadaxdenia.<br />
43
sainformacio gamoSvebaSi Zaladobis asaxvaze gadawyvetilebis miRebisas gaiTvaliswineT<br />
aseTi faqtis mniSvneloba da sazogadoebis interesi. Zaladobis faqtTan erTad misi<br />
Sedegic gaaSuqeT. aseTi faqtis gaSuqebisas daicaviT zomiereba da auditorias zedmetad<br />
nu aaRelvebT. Tavi aarideT Zaladobrivi faqtis Zalze mZime detalebis - gvamebis,<br />
daSavebulebis, sisxlis gubis, sxv. - xangrZlivad an axlo xediT Cvenebas, Tumca nurc<br />
realobas SearbilebT.<br />
dauSvebelia Zaladobis sensaciad gadaqceva an umizezod, mxolod imitom gaSuqeba, rom<br />
aseTi ram moxda. yoveli aseTi masalis translirebamde kargad dafiqrdiT, ra mizans<br />
isaxavT – sazogadoebis informirebas Tu ubralod, mis SokSi Cagdebas. gaiTvaliswineT<br />
isic, rom Zaladobis xSirad Cvenebam SeiZleba, erTis mxriv, sazogadoebaSi panika da,<br />
meores mxriv, sruli apaTia gamoiwvios.<br />
gansakuTrebuli sifrTxilis gamoCenaa saWiro dramatul nawarmoebSi asaxuli<br />
TviTmkvlelobis Cvenebisas, raTa asaxulma movlenam an TviTmkvlelobis meTodma sxvas<br />
gameorebisken ar ubiZgos.<br />
rekomendacia<br />
gaiTvaliswiniT isic, Tu ra gavlenas moaxdens Zaladobis amsaxveli masala im<br />
mayurebelze, romelic pirvelad uyurebs da ra efeqti SeiZleba hqondes aseTi masalis<br />
erTmaneTis miyolebiT an ganmeorebiT Cvenebas.<br />
Zaladobis aqtis zedmeti dramatizebisaTvis ar gamoiyenoT xmovani an vizualuri<br />
efeqtebi.<br />
14.8 14.8 seqsi seqsi da da nudizmi<br />
SiSveli sxeulis, erotikuli kadrebis Cveneba da seqsTan dakavSirebul sakiTxebze<br />
msjeloba saTanado sifrTxiliTa da delikaturobiTa unda moxdes. wyalgamyofamde aseT<br />
sakiTxebze msjeloba gamarTlebuli unda iyos konteqstiT (magaliTad, saganmanaTleblo<br />
mizniT), xolo seqsualuri urTierTobis amsaxveli kadrebi ar unda iyos gulaxdili.<br />
mauwyebeli valdebulia, winaswar gaafrTxilos auditoria aseTi Sinaarsis mqone<br />
gadacemis Sesaxeb.<br />
dauSvebelia bavSvebsa da mozrdilebs Soris seqsualuri urTierTobis asaxva - aseTi<br />
urTierTobis amsaxveli scenebi saerTod ar unda gadaices.<br />
14.9 14.9 14.9 Seuracxmyofeli Seuracxmyofeli leqsika<br />
leqsika<br />
Tavazianoba da auditoriisadmi pativiscema Jurnalistebs avaldebulebs, ar gamoiyenon<br />
daufiqreblad iseTi sityvebi Tu frazebi, romlebmac SeiZleba auditoria Seuracxyos.<br />
aseTi leqsika SeiZleba moicavdes ginebas, rasistul terminebs, avadmyofobis an<br />
unarSezRudulobis aRmniSvnel damcinav terminebs, da sxv.<br />
raime wesis dadgena, romeli sityva SeiZleba aRmoCndes Seuracxmyofeli da romeli ara,<br />
Zalze Znelia. es bevr faqtorzea damokidebuli, maT Soris, gamoTqmis tonze da im<br />
konteqstze, romelSic sityvaa gamoyenebuli. sruliad uwyinari sityva SeiZleba tonma<br />
da konteqstma uxeSad aqcios. imas, aRmoCndeba Tu ara raime sityva konkretuli<br />
44
adamianisaTvis Seuracxmyofeli, ganapirobebs iseTi faqtorebic, rogorebicaa asaki,<br />
sqesi, ganaTleba, saqmianoba, aRmsarebloba, erovneba da a.S.<br />
zogjer erTi jgufis leqsika (mag. axalgazrdebis) Seuferebelia meore jgufis<br />
gemovnebisTvis (mag. xandazmulebisaTvis). programebSi aseTi leqsikis gamoyeneba<br />
gamarTlebuli unda iyos konteqstiT, magaliTad, gadacemis an reportaJis xasiaTiT,<br />
mxatvruli filmis Tu simReris teqstiT. Sesabamis konteqstSi Casmulma uxeSma sityvam<br />
SeiZleba mwvave gaRizianeba arc ki gamoiwvios, magram auditoria winaswar mainc unda<br />
gaafrTxiloT.<br />
wyalgamyofamde translirebuli telegadacema, an iseTi radiogadacema, romlis<br />
msmenelTa Soris savaraudod bevri bavSvia, ar unda Seicavdes ucenzuro sityvebs.<br />
wyalgamyofamde gasul masalaSi ucenzuri sityvebi gadafareT xmovani signaliT an sxva<br />
saSualebiT.<br />
acnobeT auditorias wyalgamyofis Semdeg dagegmili iseTi gadacemis Sesaxeb, romelic<br />
gansakuTrebiT ucenzuro sityvebs Seicavs (anonsiT, gamafrTxilebeli gancxadebiT,<br />
specialuri grafikuli niSniT).<br />
14.10 14.10 narkotikebis, narkotikebis, nikotinisa nikotinisa da da alkoholis alkoholis moxmareba moxmareba<br />
moxmareba<br />
sazogadoebis midrekilebebisa da qcevebis realisturad asaxvisas Tavidan aicileT<br />
potenciurad mavne an ukanono <strong>qcevis</strong> waxalisebis (gansakuTrebiT bavSvebSi) safrTxe.<br />
narkotikebis, nikotinisa da alkoholis moxmareba ar unda aisaxos sabavSvo gadacemebSi.<br />
moerideT aseTi masalis Cvenebas wyalgamyofamde translirebul gadacemebSi.<br />
samarTlianad asaxeT am mavne Cvevebis yvela aspeqti, maT Soris maTi uaryofiTi gavlena<br />
adamianis janmrTelobaze, socialur statusze. Tavi aarideT narkotikebis gamoyenebis<br />
Zalze detalur, axlo xediT Cvenebas.<br />
uzrunvelyaviT, rom respondentebma da stumrebma gadacemis Cawerisa Tu pirdapiri<br />
translirebis dros ar mowion. amis Sesaxeb isini Caweris an pirdapiri translaciis<br />
dawyebamde gaafrTxileT.<br />
14.11 14.11 TviTmkvleloba, TviTmkvleloba, TviTmkvlelobis TviTmkvlelobis mcdeloba<br />
mcdeloba<br />
TviTmkvleloba da TviTmkvlelobis mcdeloba gansakuTrebuli sifrTxiliT gaaSuqeT. ar<br />
gaamaxviloT yuradReba TviTmkvlelobis meTodis detalebze, Tuki maT aRniSvnas raime<br />
seriozuli mizezi ara aqvs. gaiTvaliswineT, rom TviTmkvlelobis da TviTmkvlelobis<br />
mcdelobis detalebis gaSuqebam SeiZleba vinmes aseTive saqcielis Cadenisken ubiZgos<br />
(mag. labiluri fsiqikis mqone adaminebs, bavSvebs, sxv.).<br />
14.12 14.12 14.12 hipnozi<br />
hipnozi<br />
televiziiT an radioTi gadacemuli hipnozuri seansis auditoriaze mavne zegavlenis an<br />
potenciuri zianis miyenebis statistika ucnobia. magram hipnozuri seansis amsaxveli<br />
masalis translirebisas sifrTxilis gamoCenaa saWiro, raTa mgrZnobiare mayureblis an<br />
msmenelis hipnozirebis an masSi ukureaqciis gamowvevis riski Semcirdes. uSualod<br />
kameris win hipnotiziorma arc zepiri seansi unda Caataros da arc hipnozuri Jestebi<br />
45
Seasrulos. sifrTxilis gamoCenaa saWiro hipnozis seansebis gasarTob programebSi<br />
gamoyenebisas, gansakuTrebiT Tu es vinmes gasamasxaraveblad keTdeba.<br />
14.13 14.13 14.13 zebunebrivi zebunebrivi Zala, Zala, okultizmi okultizmi, okultizmi paranormaluri movlenebi<br />
zebunebrivi Zalis, okultizmis, winaswarmetyvelebis, paranormaluri an msgavs<br />
movlenebze msjeloba ar unda Seicavdes iseT rCevebs, romlebic adamians cxovrebis<br />
wesis Secvlisken ubiZgebs (magaliTad, rCevebi mkurnalobis, finansuri mdgomareobis,<br />
dasaqmebis an urTierTobebis Secvlis Sesaxeb). es wesi ar exeba religiur programebs,<br />
dramatul Tu mxatvrul nawarmoebebs.<br />
auditorias mkafiod unda ganemartos, rodesac zebunebrivi Zalis, okultizmis,<br />
paranormaluri an msgavsi movlenebis Cveneba garTobis mizniT xdeba.<br />
14.14 14.14 SeZenili SeZenili programebi programebi<br />
programebi<br />
SeZenili programebi ar unda arRvevdes kanonmdeblobiT da am <strong>kodeqsi</strong>T dadgenil<br />
moTxovnebs. SeamowmeT SeZenili gadacemebi da translirebis ganrigi maTi Sinaarsisa da<br />
xasiaTis Sesabamisad dagegmeT. filmebis ganrigis Sedgenisas ixelmZRvaneleT filmebis<br />
klasifikaciiT.<br />
15.1 15.1 eTnikuri eTnikuri da da religiuri religiuri umciresobebi<br />
umciresobebi<br />
15 mravalferovnebis mravalferovnebis asaxva<br />
asaxva<br />
ssm ssm valdebulia<br />
valdebulia, valdebulia programebSi programebSi asaxos asaxos saqarTveloSi saqarTveloSi mcxovrebi mcxovrebi yvela yvela umciresobis umciresobis da<br />
da<br />
socialuri socialuri jgufis jgufis wa warmomadgenlebi wa rmomadgenlebi da maTi realuri cxovreba.<br />
ssm-is mizania, srulfasovnad da samarTlianad gaaSuqos saqarTveloSi mcxovrebi yvela<br />
xalxi da kultura, pativi sces eTnikuri da religiuri umciresobebis uflebebs da<br />
xeli Seuwyos maT ganviTarebas.<br />
eTnikuri da religiuri umciresobebze gadacemebisa da reportaJebis momzadebisas:<br />
dauSvebelia umciresobaTa diskriminacia rasis, sqesis, religiuri aRmsareblobis,<br />
politikuri Sexedulebebis, eTnikuri warmomavlobis, kulturuli da socialuri<br />
kuTvnilebis, ojaxuri, qonebrivi da wodebrivi mdgomareobis, sacxovrebeli adgilis,<br />
janmrTelobis mdgomareobis, asakisa an nebismieri sxva niSnis mixedviT;<br />
ar gamoiyenoT iseTi sityvebi, gamoTqmebi an kadrebi, romlebmac individis an<br />
sazogadoebis nawilis romelime zemoCamoTvlili niSniT diskriminacia SeiZleba<br />
gamoiwvios;<br />
piris, gansakuTrebiT eWvmitanilis an braldebulis, eTnikuri da religiuri<br />
kuTvnileba aRniSneT mxolod maSin, rodesac amas siuJetisTvis arsebiTi mniSvneloba<br />
aqvs;<br />
ar aRweroT iseTi fizikuri monacemebi, romlebmac danaSaulebrivi qmedeba SeiZleba<br />
sruliad arasworad eTnikur warmomavlobas daukavSiros;<br />
ar gaavloT umciresobebsa da socialur problemebs Soris dausabuTebeli<br />
paralelebi;<br />
46
ganasxvaveT umciresobis individualuri warmomadgenlisa da zogadad mTeli<br />
umciresobis saqmianoba. nu gaaigivebT individs mTel umciresobasTan;<br />
xeli SeuwyveT umciresobebis integracias sazogadoebaSi.<br />
gaxsovdeT, rom umciresobebis warmomadgenlebis azrTa da SexedulebaTa programebSi<br />
asaxviT xels uwyobT maT integrirebas sazogadoebaSi da Semwynareblobis xarisxis<br />
amaRlebas sazogadoebaSi.<br />
umciresobebis Sesaxeb gadacemis momzadebisas:<br />
interviu aiReT umciresobis warmomadgenlebisgan da asaxeT maTi mosazrebebi.<br />
winaaRmdeg SemTxvevaSi, isini siuJetis `obieqtebi~ iqnebian da ara `subieqtebi~.<br />
dauSvebelia siuJetSi romelime erTi jgufis kritika, Tu am jgufis wevrebs<br />
sakuTari Sexedulebebis gamoTqmis da pasuxis gacemis saSualeba ar eZlevaT;<br />
gadacemaSi, sxva stumrebs Soris, Sesabamisi kvalificikaciis mqone umciresobis<br />
warmomadgenlic moiwvieT;<br />
reagireba moaxdinoT umciresobebis Sesaxeb gamoTqmul negatiur Sexedulebebze<br />
maSinac ki, rodesac maTi avtorebi administraciuli, politikuri an kulturuli<br />
elitis warmomadgenlebi arian;<br />
umciresobebis warmomadgenelTa mosazrebebis asaxeT ara marto umciresobebTan<br />
dakavSirebuli sakiTxebis, aramed sxva Temebis gaSuqebis SemTxvevaSic.<br />
15.2 15.2 umciresobebis umciresobebis umciresobebis negatiurad negatiurad asaxva<br />
asaxva<br />
ar gaaSuqoT umciresobebis warmomadgenelTa mier Cadenili danaSauli an Zaladoba<br />
iseTi formiT, romelic `media panikis~ saxelwodebiT aris cnobilia. bunebrivia,<br />
eTnikuri Tu religiuri umciresobebis uaryofiT mxareebs gverdi ar unda auaroT,<br />
magram arc `ucvlel repertuarad~ unda aqcioT.<br />
Tavi aarideT kriminalur qronikebSi eTnikuri Tu religiuri jgufis arasaTanado<br />
sixSiriT warmoCenas, radgan es xels Seuwyobs uaryofiTi stereotipis Camoyalibebas.<br />
15.3 15.3 eTnikuri/religiuri eTnikuri/religiuri dapiri dapirispirebis dapiri dapirispirebis<br />
spirebis gaSuqeba<br />
gaSuqeba<br />
eTnikur/religiur umciresobebTan dakavSirebuli sakiTxebi, am niSniT warmoqnili<br />
konfliqtebi da dapirispirebebi gaaSuqeT obieqturad, srulyofilad da Sesabamis<br />
istoriul konteqstSi. aseT sakiTxze momzadebuli masala unda Seicavdes<br />
dapirispirebis istorias, mizezebs, konfliqtis yovel mxares da neitralur<br />
mosazrebebs, raTa auditoria gaerkves problemis arsSi.<br />
15.4 15.4 religiuri religiuri religiuri programebi<br />
programebi<br />
mauwyebelma pativi unda sces adamianis fundamentur uflebas, aRiaros nebismieri<br />
religia Tu konfesia, qadagebdes mas da asrulebdes religiur ritualebs.<br />
religiur Temebze gadacemebisa Tu siuJetebis momzadebisas unda icodeT, ram SeiZleba<br />
Seuracxyos auditoria. gadacemis avtorebma da wamyvanebma, aseve, Jurnalistebma unda<br />
gaiTvaliswinon saqarTveloSi arsebuli religiuri jgufebis Sexedulebani da<br />
Taviseburebani. is, rac erTi religiisa Tu konfesiis warmomadgenlisTvisaa misaRebi,<br />
SeiZleba miuRebeli iyos meorisaTvis.<br />
47
odesac gadacemis mTavari sakiTxi erTi konkretuli religia an konfesiaa, auditorias<br />
acnobeT misi saxelwodeba. respondentebs, programis monawileebs ar misceT ufleba,<br />
udierad moixsenion sxvebis rwmena an Seuracxyofa miayenon gansxvavebuli religiisa Tu<br />
konfesiis mimdevrebs. ar warmoaCinoT konkretuli religiisa Tu konfesiis<br />
warmomadgenlis mosazrebebi am religiis yvela mimdevris mosazrebad, arc romelime<br />
religiur jgufs misceT ufleba, yvela aRmsareblis saxeliT isaubros.<br />
dauSvebelia religiuri gadacemebis meSveobiT mayureblis grZnobebiT manipulireba,<br />
romelime religiuri Sexedulebisa Tu mrwamsis gaqilikeba an erTi rwmenis farulad<br />
popularizacia.<br />
gansakuTrebuli yuradRebiT moekideT informacias, romelic zogadad adamianis, ama Tu<br />
im piris (an adaminTa jgufis) zebunebriv unarebsa da SesaZleblobebs aRwers. aseve,<br />
informacias, romelic aRwers zogadad adamianis, ama Tu im piris (an adaminTa jgufis)<br />
zebunebriv unarebs mkurnalobis (fizikuri/fsiqologiuri) an naTelmxilvelobis<br />
TvalsazrisiT. aseTi masala ar unda miewodos mayurebels, rogorc dadgenili da<br />
dadasturebuli faqti. igi unda gatardes kvalificiuri komentaris prizmaSi<br />
(konteqstSi).<br />
gansakuTrebuli yuradReba unda gamoiCinoT, rodesac aseTi informacia an gancxadeba<br />
religiuri xasiaTis gadacemaSi keTdeba.<br />
aseTi masala ar unda gadaices iseT dros, rodesac mayurebelTa/msmenelTa Soris bevri<br />
bavSvi da mozardia.<br />
Tavi SeikaveT iseTi masalis gadacemisagan, romelmac SeiZleba Seuracxyos esa Tu is<br />
religiuri jgufi.<br />
eTerSi (an zogadad informaciaSi) horoskopebis tiraJirebisas miuTiTeT, Tu romel<br />
qveyanaSia esa Tu is horoskopi gavrcelebuli. astrologiuri prognozebis tiraJirebis<br />
dros miuTiTeT am prognozis avtori (an metnaklebad kvalificiuri wyaro) da Tavi<br />
aarideT am avtoris (wyaros) araakademiuri wodebebis (Tu ki mas aseTi aqvs)<br />
moxseniebas (ukidures SemTxvevaSi aRniSneT, rom es wodebebi araakademiuri xasiaTisaa).<br />
msoflios udidesi religiebi samarTlianad unda aisaxos programebSi. dauSvebelia<br />
xalxisa da saxelmwifoebis religiuri niSniT identificireba, Tu es programis Temas<br />
ar ukavSirdeba.<br />
15.5 15.5 15.5 pozicia pozicia aratolerantobis aratolerantobis aratolerantobis mimarT<br />
mimarT<br />
rodesac gadacemis stumari an respondenti usafuZvlod asaxelebs eTnikur<br />
warmomavlobas an religiur mrwamss, rogorc raime movlenis gamomwvev mizezs,<br />
aucileblad unda acnoboT auditorias am movlenis realuri mizezebi da xazgasmiT<br />
aRniSnoT, rom eTnikuri warmomavloba da religia araviTar kavSirSi ar aris mocemul<br />
sakiTxTan.<br />
48
ar datovoT reagirebis gareSe gadacemis stumris/respondentis rasistuli an<br />
qsenofobiuri gamonaTqvamebi. gaakritikeT msgavsi gancxadebebi. masalidan aSkara unda<br />
iyos, rom ar iziarebT rasistul da qsenofobiur gamonaTqvamebs.<br />
15.6 15.6 terminologia<br />
terminologia<br />
terminologia<br />
ar gamoiyenoT iseTi terminebi, romlebic konkretuli eTnikuri Tu religiuri<br />
umciresobisTvis Seuracxmyofeli SeiZleba aRmoCndes.<br />
reagireba moaxdineT iseT sityvebze, romlebic amcirebs da Seuracxyofs pirovnebas<br />
eTnikuri an religiuri niSniT. respondentebs, romlebic aRniSnul sityvebs pirdapir<br />
eTerSi gamoiyeneben, mkafiod ganumarteT, rom <strong>sazogadoebrivi</strong> mauwyebeli ar eTanxmeba<br />
maT mier gamoTqmul mosazrebebsa da gamoxatvis formas.<br />
vinaidan saqarTveloSi arsebuli sxva aRmsareblobebic iyeneben sityvas `eklesia~, nu<br />
gamoiyenebT am sityvas mxolod marTlmadidebluri eklesiis sinonimad; gadacemaSi<br />
aRniSneT, romel eklesiazea saubari: marTlmadideblurze, kaTolikurze Tu sxvaze. Tu<br />
gadacema erT aRmsareblobas (magaliTad, marTlmadideblobas) exeba, rac savsebiT<br />
aSkaraa auditoriisaTvis, dakonkretebis gareSe SeiZleba sityva `eklesiis~<br />
aRmsareblobis sinonimad gamoyeneba.<br />
xelaRebiT nu gamoiyenebT iseT terminebis, rogorebicaa, magaliTad, `fundamentalisti~,<br />
“islamisti”. is, rac erTi jgufis daxasiaTebisTvis aris Sesaferisi, meorisaTvis<br />
SeiZleba Seuferebeli aRmoCndes.<br />
adamianis eTnikuri warmomavloba ar aRniSnoT iseTi sityviT, romelsac uaryofiTi<br />
elferi dahkravs. magaliTad, `uria~ ar TqvaT `ebraelis~ nacvlad, `TaTari~ ki<br />
`azerbaijanelis~ nacvlad da a.S.<br />
15.7 15.7 qalebi<br />
qalebi<br />
miuxedavad imisa, rom bolo dros qalebisadmi damokidebuleba radikalurad Seicvala<br />
da dRevandel saqarTveloSi qalebi sakmaod aqtiur cxovrebas ewevian, jer kidev aris<br />
SemorCenili stereotipebi, romlebic bevri qalisaTvis Seuracxmyofelia. qalebze<br />
msjelobisas unda moveridoT seqsisturi gamoTqmebis gamoyenebas, seqsisturi<br />
Sefasebebisa Tu Sedarebebis gakeTebas.<br />
seqsizmi seqsizmi niSnavs diskriminaciul azrs, gamonaTqvams, qcevas, damokidebulebas erTi<br />
sqesis mimarT.<br />
magaliTad, qalis iseTi daxasiaTeba, rogoricaa: `kacs tols ar udebs~, `kaciviT<br />
Wkviania~ da sxv. zogma qalma SeiZleba Seuracxyofad aRiqvas.<br />
15.8 15.8 unarSezRuduli narSezRuduli adamianebi adamianebi<br />
adamianebi<br />
unarSezRudul adaminebTan urTierTobisas gansakuTrebuli delikaturobis gamoCenaa<br />
saWiro, rom maTi Rirseba ar Seilaxos. dauSvebelia maTdami qedmaRluri<br />
damokidebuleba. maT arc sibraluliT moekidoT da moeqeciT, rogorc sazogadoebis<br />
49
srulfasovan wevrebs. unarSezRudulebs unda hqondeT saSualeba, monawileoba miiRon<br />
realur faqtebze agebul gadacemebSi, gasarTobi Tu sxva xasiaTis programebSi.<br />
auditorias miawodeT swori da obieqturi informacia im problemebisa da sirTuleebis<br />
Sesaxeb, romlebic unarSezRudul adamianebs gaaCniaT. amisaTvis unda mousminoT<br />
unarSezRudul adamianebs, gaigoT maTi problemebi, SeiswavloT socialuri da<br />
jandacvis eqspertTa da sxva kompetenturi adamianebis mosazrebebi. mxolod aseTi<br />
midgomiT SeZlebT obieqturi masalis momzadebas, romelic TanagrZnobas gamoiwvevs<br />
auditoriaSi.<br />
Cveulebriv, unarSezRuduli adamianebi ar cdiloben TavianTi naklovanebebis damalvas<br />
da maT Sesaxeb Riad da detalurad saubroben. intervius aRebamde acnobeT maT<br />
gansaxilveli sakiTxi. gansakuTrebuli yuradReba miaqcieT terminebs. dauSvebelia<br />
moZvelebuli da Seuracxmyofeli terminologiis gamoyeneba. maT nacvlad Tanamedrove da<br />
eqspertebis mier aRiarebuli terminologia gamoiyeneT.<br />
`invalidi~ an `xeibari~ dRes ukve Seuracxmyofel sityvad aRiqmeba. `unarSezRudulic~<br />
vinmes SeiZleba Seuracxmyofeli moeCvenos. amitom, umjobesia gamoviyenoT sityva<br />
`SezRuduli SesaZleblobebis mqone adamianebi~. dRes socialuri, jandacvisa da<br />
ganaTlebis sferos eqspertebi maT `gansakuTrebuli saWiroebebis mqone adamianebad~<br />
moixsenieben. es terminic SegviZlia gamoviyenoT.<br />
sityvebi, rogoricaa `ganuviTarebeli~, `defeqturi~, `debili~ ukiduresad<br />
Seuracxmyofelia. umjobesia vTqvaT `gonebrivi ganviTarebis Seferxebis mqone~, `giJis~<br />
nacvlad `fsiqikurad daavadebuli~ an sxva ufri neitraluri sityva, `yrus~ nacvlad<br />
`smenadaqveiTebuli~ da a.S.<br />
15.9 15.9 seqsualuri seqsualuri umciresobebi<br />
umciresobebi<br />
homoseqsualebi xSirad Seuracxmyofeli stereotipebis msxverplni xdebian.<br />
homoseqsualebi da biseqsualebi umciresobas Seadgenen da gadacemis avtorebs unda<br />
axsovdeT, rom isinic, sxvebis msgavsad, sazogadoebis nawils warmoadgenen.<br />
gadacemaSi homoseqsualis seqsualuri orientacia aRniSneT mxolod im SemTxvevaSi, Tu<br />
es Temas uSualod ukavSirdeba. winaaRmdeg SemTxvevaSi daarRvevT adamianis piradi<br />
cxovrebis xelSeuxeblobis uflebas da xels SeuwyobT stereotipis gaZlierebas.<br />
yuradReba gmarTebT sityvebisa da gamoTqmebis SerCevisas. TqviT homoseqsuali an<br />
biseqsuali. dauSvebelia iseTi sityvebis gamoyeneba, rogorebicaa `mamaTmavali~,<br />
`pederasti~, `cisferi~. nurc gadacemaSi mowveul stumrebs miscemT uflebas, amgvari<br />
sityvebi gamoiyenon.<br />
15.10 15.10 xandazmulTa xandazmulTa xandazmulTa asaxva<br />
asaxva<br />
xandazmuli adamianebi ar unda warmoaCinoT iseT martoxela, uZlur da gaWirvebul<br />
adamianebad, romlebic mxolod ufaso sasadiloebSi dadian. rasakvirvelia, es realobis<br />
erTi nawilia, meore nawili ki is aris, rom bevri xanSiSesuli adamiani, romelmac ukve<br />
ganvlo saqmiani cxovreba, aqtiurad cxovrobs.<br />
50
asaki ar aris erTaderTi faqtori, romelsac SeiZleba daeyrdnoT adamianis<br />
SesaZleblobebze, interesebsa da gonebriv Tu fizikur mdgomareobaze msjelobisas.<br />
asaki unda aRniSnoT mxolod saTanado situaciebSi.<br />
16 16 arasrulwlovanebi arasrulwlovanebi arasrulwlovanebi da da bavSvebi bavSvebi<br />
bavSvebi<br />
16.1 16.1 16.1 arasrulwlovanTa arasrulwlovanTa mavne mavne zegavlenisgan zegavlenisgan dacva<br />
dacva<br />
ssm ssm-m ssm<br />
m unda unda uzrunvelyos uzrunvelyos arasrulwlovanTa arasrulwlovanTa mavne mavne zegavlenisagan zegavlenisagan dacva dacva rogorc rogorc<br />
programebis programebis momzadebis, momzadebis, aseve aseve maTi maTi translirebis translirebis dros.<br />
dros.<br />
arasrulwlovanebi auditoriis sakmaod did nawils Seadgenen da mauwyebelma unda<br />
gaiTvaliswinos maTi, rogorc mayureblebisa da msmenelebis interesi, damoukideblad<br />
imisa, programa bavSvebisaTvis aris gankuTvnili Tu ara.<br />
masala, masala, romelmac romelmac romelmac SeiZleba SeiZleba ziani ziani miayenos miayenos arasrulwlovanebis, arasrulwlovanebis, gansakuTrebiT gansakuTrebiT bavS bavSvebis bavS vebis<br />
(15 (15 (15 wlamde wlamde wlamde asakis asakis asakis mozardebis), mozardebis), mozardebis), fizikur, fizikur, fizikur, gonebriv gonebriv gonebriv Tu Tu Tu zneobriv zneobriv zneobriv ganviTarebas, ganviTarebas, ganviTarebas, ar ar ar unda unda<br />
unda<br />
gadaices gadaices wyalgamyofamde.<br />
wyalgamyofamde.<br />
saeTero dro saTanadod unda daigegmos, raTa bavSvebi maTTvis Seuferebeli<br />
programebisagan davicvaT. saeTero dro unda daigegmos iseTi faqtorebis<br />
gaTvaliswinebiT, rogorebicaa: gadacemis Sinaarsi, misi dawyebisa da dasrulebis dro,<br />
auditoriis savaraudo molodini konkretul dResa da dros translirebuli<br />
gadacemisadmi, auditoriaSi bavSvTa savaraudo raodenoba da maTi savaraudo asaki.<br />
televiziaSi wyalgamyofi mkacrad daicaviT. bavSvebisaTvis Seuferebeli masala eTerSi<br />
wyalgamyofis Semdeg unda gadaices. radioSi gansakuTrebuli yuradReba miaqcieT<br />
gadacemebs, romlebic eTerSi gadis iseT dros, rodesac radiomsmenelTa Soris bevri<br />
bavSvia.<br />
gadacemaSi monawileobam an gadacemis translirebam ar unda gamoiwvios bavSvebisa da<br />
mozardebis zedmeti aRelveba.<br />
16.2 16.2 Tanxmoba Tanxmoba bavSvebis bavSvebis gaSuqebaze<br />
gaSuqebaze<br />
programebSi bavSvebi sxvadasxvagvarad arian CarTulni; isini SeiZleba iyvnen<br />
respondentebi, gadacemis monawileebi, mTavari gmirebi, sxv. bavSvisgan intervius aReba<br />
an misi sxvagvarad gadacemaSi CarTva ar SeiZleba mSoblis an meurvis Tanxmobis gareSe.<br />
rac ufro mcirewlovania bavSvi da delikaturia sakiTxi, miT ufro mniSvnelovania<br />
Tanxmobis miReba. dauSvebelia Tanxmobis misaRebad mSoblis an meurvisaTvis<br />
anazRaurebis SeTavazeba. saWiroa bavSvis Tanxmobac. sanam intervius aRebaze an<br />
gadacemaSi monawileobaze Tanxmobis TxovniT mimarTavT bavSvs, gaiTvaliswineT misi<br />
asaki, ganviTarebis done, sxv., rom gansazRvroT, SeZlebs Tu ara igi gadawyvetilebis<br />
damoukideblad miRebas. bavSvebis Tanxmoba unda daadasturon mSoblebma an meurveebma.<br />
Tanxmoba ar aris saWiro bavSvebs Soris e.w. vox pop-is Casatareblad iseT msubuq<br />
sakiTxebze, rogorebicaa, magaliTad, bavSvebis sayvareli momRerali an sportsmeni.<br />
51
gadacemaSi monawileobaze nebarTvis aRebisas, bavSvs misTvis gasageb enaze auxseniT<br />
gadacemis Sinaarsi da xasiaTi. bavSvisagan uaris miRebis SemTxvevaSi pativi eciT mis<br />
gadawyvetilebas. mSobels an meurves ganumarteT nebismieri mosalodneli Sedegi,<br />
romelic SeiZleba bavSvis monawileobas mohyves, raTa mSobelma swori gadawyvetileba<br />
miiRos. mSoblis Tanxmobis gareSe bavSvis programaSi monawileoba gamarTlebulia<br />
mxolod mkafiod gamokveTili <strong>sazogadoebrivi</strong> interesis SeTxvevaSi.<br />
Tu gadaReba skolis teritoriaze an gakveTilebis dros mimdinareobs, skolis<br />
direqtorisgan aiReT Tanxmoba.<br />
16.3 16.3 16.3 bavSvebis bavSvebis monawileoba monawileoba programebSi<br />
programebSi<br />
bavSvebi, Cveulebriv, advilad Tanxmdebian interviuze da gadacemaSi monawileobaze da<br />
uWirT, gansazRvron tele an radiogadacemaSi monawileobis mosalodneli Sedegi.<br />
Jurnalistebma da programis avtorebma, ganurCevlad imisa, arsebobs mSoblis Tanxmoba<br />
Tu ara, saTanadod unda Seafason, rogor imoqmedebs bavSvze programaSi monawileoba da<br />
ra SeiZleba programis eTeriT gadacemas mohyves.<br />
bavSvebTan intervius Catareba gansakuTrebul sifrTxiles saWiroebs. bavSvebi xalisiT<br />
pasuxoben dasmul kiTxvebs. magram gaiTvaliswineT, rom maT sinamdvilis garCeva<br />
fantaziisagan uWirT da meti efeqtis mosaxdenad, gazviadebac sCveviaT. Tavi SeikaveT<br />
bavSvisaTvis raime miniSnebis micemisagan. mieciT saSualeba, gamoTqvas sakuTari azri. nu<br />
mosTxovT bavSvebs iseT sakiTxebze mosazrebis gamoTqmas, romlebzec saTanado pasuxis<br />
gacema ar SeuZliaT.<br />
gansakuTrebuli SemTxvevebis gaSuqebisas, rogoricaa bavSvebze Zaladoba an ojaxuri<br />
usiamovnebebi, rCeva hkiTxeT gamocdil specialistebs, raTa SeZloT mosalodneli<br />
stresis minimumamde Semcireba.<br />
saWiroa specialistis konsultacia, rodesac gadacema antisazogadoebriv an<br />
kanonsawinaaRmdego qmedebebSi CarTul bavSvebs exeba (magaliTad, narkomania an<br />
prostitucia). Tu gadacemaSi bavSvebi monawileoben, moiwvieT eqspertic. aseTi<br />
saqmianoba ise gaaSuqeT, rom sxva mozardebs mibaZvis survili ar aReZraT.<br />
16.4 16.4 arasrulwlovanTa arasrulwlovanTa vinaobis vinaobis gamJRavneba<br />
gamJRavneba<br />
bavSvis keTildReoba sazogadoebriv interesebze maRla dgas da bavSvis anonimurobis<br />
dacva, rac ar unda didi iyos <strong>sazogadoebrivi</strong> interesi, ufro mniSvnelovania.<br />
mSoblebis Tanxmoba bavSvis vinaobis gamJRavnebaze ar aris sakmarisi safuZveli imisa,<br />
rom bavSvis vinaoba daasaxeloT. didi stresis dros mSoblebi xSirad ver acnobiereben,<br />
rom bavSvs SeiZleba momavalSi seriozuli problemebi Seeqmnas. amitom, gansakuTrebuli<br />
windaxeduleba gmarTebT bavSvis vinaobis dasaxelebasa an mis Cvenebaze gadawyvetilebis<br />
miRebisas.<br />
bavSvebis mier Cadenil antisazogadoebriv an kanonsawinaaRmdego qmedebebze gadaRebul<br />
masalaSi, romlis mizanic am qmedebebis da ara konkretuli bavSvebis Cvenebaa, ar unda<br />
iyos SesaZlebeli baSvebis amocnoba.<br />
52
odesac kriminalur da antisocialur saqmianobasTan dakavSirebiT intervius<br />
zrdasruli adamianebisgan iRebT, Tavi SeikaveT maTi Svilebis Cvenebisagan. amis gakeTeba<br />
gamarTlebulia mxolod im SemTxvevaSi, Tu es zians ar miayenebs bavSvis keTildReobas.<br />
dauSvebelia im bavSvis vinaobis gamJRavneba, romelic sisxlis samarTlis procesSi<br />
braldebuli, dazaralebuli an mowmea. nebismieri informacia, romliTac SeiZleba<br />
gamJRavndes sasamarTlo procesis arasrulwlovani braldebulis, mowmis an sxva mxaris<br />
vinaoba (magaliTad, skolis nomeri, misamarTi), ar unda gadaices eTerSi. dauSvebelia<br />
aseTi arasrulwlovanis fotos eTerSi Cveneba an vebgverdze ganTavseba. igive principebi<br />
vrceldeba im sasamarTlo procesebze, romlebzec ganixileba bavSvis Svilad ayvanis,<br />
meurvis daniSvnisa da msgavsi sakiTxebi.<br />
dauSvebelia seqsualuri Zaladobis arasrulwlovani msxverplis vinaobis dasaxeleba,<br />
aseve, iseTi detalebis Cveneba an informaciis gavrceleba, ramac SeiZleba gaaadvilos<br />
seqsualuri Zaladobis arasrulwlovani msxverplis, mowmis (an savaraudo mowmis) an<br />
braldebulis vinaobis identificireba. magaliTad, aseTi detali an informacia SeiZleba<br />
iyos msxverplis sacxovrebeli saxlis an misi mSoblebis Tu mezoblebis Cveneba,<br />
saswavleblis dasaxeleba, Zaladobis raime specifikuri niSniT daxasiaTeba (mag.,<br />
incesti), sxv.<br />
16.5 16.5 bavSvebi bavSvebi da da saxifaTo saxifaTo saxifaTo imitacia imitacia<br />
imitacia<br />
bavSvebi xSirad sxvebs baZaven, nanax qmedebas imeoreben. iseTi qmedeba an meTodi, romlis<br />
gameorebac SeiZleba saxifaTo aRmoCndes bavSvisTvis, ar unda gadaices sabavSvo<br />
gadacemebSi an wyalgamyofamde translirebul gadacemebSi.<br />
dauSvebelia narkotikebis gamoyenebis, Tambaqos mowevis da alkoholuri sasmelebis<br />
miRebis Cveneba sabavSvo gadacemebSi.<br />
fizikuri Tu sityvieri Zaladoba ar unda aisaxos sabavSvo gadacemebSi. fizikuri Tu<br />
sityvieri Zaladoba, misi Sedegebi da Zaladobis aqtebi SezRudulad unda aisaxos<br />
gadacemebSi, romlebic wyalgamyofamde gadaicema an romlebsac savaraudod bevri bavSvi<br />
usmens. sifrTxiliT moekideT bavSvebisaTvis xelmisawvdomi iseTi sayofacxovrebo<br />
sagnebis Cvenebas, romlebic SeiZleba Zaladobis iaraRad iyos gamoyenebuli (magaliTad,<br />
dana, CaquCi, boTli, sxv.). aseve moerideT wyalgamyofamde saxifaTo saqmianobis Cvenebas,<br />
romlis gameorebac SeiZleba bavSvma moisurvos. magaliTad kldeze cocva, skeitbordiT<br />
sriali, simaRlidan xtoma da sxv.<br />
sabavSvo programebi ar unda Seicavdes ucenzuro sityvebs. ucenzuro sityvebi ar unda<br />
gamoiyenebodes programebSi, romelTa translirebac wyalgamyofamde xdeba, Tu amas<br />
raime seriozuli dasabuTeba ara aqvs.<br />
programebi, romlebic gadaicema wyalgamyofamde ar unda asaxavdes gulaxdil erotikul<br />
kadrebs an warmoadgendes seqsualur sakiTxebze daufarav msjelobas. dauSvebelia<br />
mozrdilTa da bavSvTa Soris seqsualuri urTierTobis Cveneba. wyalgamyofamde<br />
siSiSvlis Cveneba gamarTlebuli unda iyos konteqstiT.<br />
dauSvebelia jadoqrobaze, okultizmsa da paranormalur movlenebze saubari an maTi<br />
asaxva im gadacemebSi, romlebic wyalgamyofamde gadis eTerSi. aseve ar SeiZleba aseTi<br />
53
movlenebis gasarTob programebSi wyalgamyofamde gamoyeneba (es wesi ar exeba dramas,<br />
filmsa da komedias).<br />
16.6 16.6 16.6 bavSvebi bavSvebi da da da interneti<br />
sabavSvo vebgverdi, aseve im vebgverdebis Sinaarsi, romelic savaraudod bevr bavSvs<br />
izidavs, bavSvebisTvis Sesaferis masalas unda Seicavdes. kerZod:<br />
<strong>mauwyeblis</strong> mTavar vebgverdze gamoqveynebuli masala Sesaferisi unda iyos yvela<br />
kategoriis momxmareblisTvis, maT Soris bavSvebisTvis. mTavar gverds ar unda<br />
hqondes bmulebi iseT vebgverdebTan, romlebic bavSvebisaTvis Seuferebelia;<br />
bavSvebisTvis gankuTvnili arc erTi radio an teleprogramis vebgverdi ar unda<br />
iyos mibmuli radio an teleprogramis iseT vebgverdTan, romelzec bavSvisaTvis<br />
Seuferebeli masala qveyndeba;<br />
mTavar vebgverdze ganTavsebuli nebismieri moZravi satelevizio kadri unda iyos<br />
saojaxo CvenebisTvis Sesaferisi;<br />
17 <strong>sazogadoebrivi</strong> <strong>sazogadoebrivi</strong> azris azris ga gamokiTxvebi, ga mokiTxvebi, interaqtivi<br />
17.1 17.1 <strong>sazogadoebrivi</strong> <strong>sazogadoebrivi</strong> <strong>sazogadoebrivi</strong> azris azris azris gamokiTxvis gamokiTxvis Sedegebis gaSuqeba<br />
gaSuqeba<br />
<strong>sazogadoebrivi</strong> <strong>sazogadoebrivi</strong> azris azris azris gamokiTxvis gamokiTxvis Sesaxeb Sesaxeb Sesaxeb auditorias auditorias sakmarisi sakmarisi informacia informacia miawodeT,<br />
miawodeT,<br />
raTa raTa Tavad Tavad Seafasos Seafasos Sedegebis Sedegebis Sedegebis mniSvneloba mniSvneloba da da Rirebuleba. Rirebuleba.<br />
<strong>sazogadoebrivi</strong> azris<br />
gamokiTxvas sxvadasxva dainteresebuli jgufi atarebs da, xSirad, tendenciuria.<br />
amitom, aseTi gamokiTxvis Sedegebi ar gaaSuqoT, rogorc samecniero meTodologiis<br />
mixedviT Catarebuli sociologiuri kvleva.<br />
<strong>sazogadoebrivi</strong> azris gamokiTxvis Sedegebis gaSuqebisas ixelmZRvaneleT Semdegi<br />
principebiT:<br />
nu daiwyebT sainformacio programas gamokiTxvis SedegebiT;<br />
Tavi aarideT Sedegebis anonsSi (qudSi) aRniSvnas, Tu igi siuJetis mTavar Temas ar<br />
warmoadgens;<br />
meti yuradReba gaamaxvileT gamokiTxvis Sedegebze, vidre maT interpretaciaze;<br />
nu daeyrdnobiT mxolod im organizaciis mier gakeTebul analizs, romelmac<br />
gamokiTxva Caatara;<br />
skeptikurad moekideT iseTi Sedegebis gaSuqebas, romlebic <strong>sazogadoebrivi</strong> azris<br />
dramatul cvlilebebs asaxavs da ganmarteT zogadi tendenciebisgan mkveTrad<br />
gansxvavebuli Sedegi;<br />
gamokiTxvis Sedegebs imaze meti damajerebloba ar mianiWoT, vidre imsaxurebs.<br />
gaiTvaliswineT, rom Sedegebi SeiZleba tendenciuri iyos da realobas ar asaxavdes.<br />
frTxilad SearCieT sityvebi. nu ityviT, rom Sedegebi `adasturebs~ an `naTelyofs~<br />
rames; TqviT, rom isini `miuTiTebs~ an maT mixedviT SeiZleba `vivaraudoT~ rame.<br />
sazogadoebis azris gamokiTxvis Sedegebis gaSuqebisas miuTiTeT:<br />
organizacia, romelmac Caatara gamokiTxva;<br />
gamokiTxvis damkveTi an damfinansebeli;<br />
SekiTxvebis zusti formulireba;<br />
SerCevis meTodi;<br />
54
gamokiTxulTa raodenoba;<br />
cdomilebis zRvari;<br />
gamokiTxvis Catarebis TariRi..<br />
17.2 17.2 interaqtiuli interaqtiuli interaqtiuli gamokiTxva gamokiTxva<br />
gamokiTxva<br />
interaqtiuli gamokiTxva, maT Soris satelefono zarebiT, mokle teqsturi<br />
SetyobinebebiT, eleqtronuli fostiT, internetiT, an nebismieri sxva iseTi gamokiTxva,<br />
romelSic auditoria sakuTari surviliT monawileobs, ar asaxavs farTo sazogadoebis<br />
azrs, vinaidan ar aris warmomadgenlobiTi. gadacemis gadacemis gadacemis formatSi formatSi formatSi Catarebuli<br />
Catarebuli<br />
Catarebuli<br />
interaqtivis interaqtivis Sedegebis Sedegebis gamocxadebisas gamocxadebisas unda aRiniSnos, rom rom isini isini isini mxolod mxolod im im adamianTa<br />
adamianTa<br />
mosazrebas mosazrebas asax asaxavs, asax avs, romlebmac mocemul momentSi moisurves sakuTari sakuTari poziciis<br />
poziciis<br />
gamoxatva. gamoxatva. gamoxatva. aseTi aseTi gamokiTxvis gamokiTxvis gamokiTxvis Sedegebs Sedegebs Sedegebs iseTive iseTive mniSvneloba mniSvneloba mniSvneloba ar ar ar unda unda unda mieniWos, mieniWos, mieniWos, rogorc rogorc<br />
rogorc<br />
sagangebod sagangebod Catarebuli Catarebuli <strong>sazogadoebrivi</strong> <strong>sazogadoebrivi</strong> azris azris kvlevis kvlevis Sedegebs.<br />
Sedegebs.<br />
interaqtiuli gamokiTxvis Sedegebi unda gamocxaddes mxolod im gadacemaSi, romlis<br />
farglebSic Catarda aRniSnuli gamokiTxva. auditorias interaqtivis unda SesTavazoT<br />
im SemTxvevaSi, Tu igi:<br />
damatebiT Rirebulebas matebs da ufro sainteresos xdis programas;<br />
Seefereba programis Temas da konkretul mizans emsaxureba;<br />
Seesabameba auditoriis savaraudo molodins.<br />
17.3 17.3 satelefono satelefono interaqtivi<br />
interaqtivi<br />
interaqtivi<br />
satelefono interaqtivisas komentarebi satelefono saubrebiT keTdeba. vinaidan aseTi<br />
interaqtivi, xSir SemTxvevaSi, pirdapiri eTeriT gadaicema, yvela saWiro zoma unda<br />
miiRoT, rom Tavidan aiciloT gadacemaSi monawile adamianis mxridan raime<br />
Seuracxmyofeli Tu kanonsawinaaRmdego gancxadebebis gakeTeba.<br />
17.4 17.4 forumi forumi internetSi<br />
internetSi<br />
internet-forumi saSualebas aZlevs sazogadoebas, monawileoba miiRos aqtualur<br />
sakiTxebze msjelobaSi, gamoxatos sakuTari mosazreba da gamarTos dialogi.<br />
forumis winaswari an Semdgomi moderaciiT Tavidan unda aiciloT iseTi gancxadebebi,<br />
romlebic SeiZleba Seicavdes ciliswamebas, Seuracxyofas, aRvivebdes SuRls, qadagebdes<br />
siZulvils, amarTlebdes danaSauls, laxavdes adamianis uflebebs da a.S..<br />
forumi cocxali debatebis adgili unda iyos. winaswari an Semdgomi moderaciiT xeli<br />
unda SeuwyoT pluralizmsa da mravalferovnebas da SeqmnaT <strong>sazogadoebrivi</strong> diskusiis<br />
mastimulirebeli garemo. forumis wesebi winaswar unda gamoqveyndes.<br />
18 18 statistikisa statistikisa dda<br />
d da<br />
a riskis Sesaxeb informaciis gavrceleba<br />
statistikuri informacia an informacia arsebuli riskebis Sesaxeb, yuradRebiTa da<br />
konteqstis gaTvaliswinebiT gaaSuqeT. statistikam, gansakuTrebiT monacemebma<br />
janmrTelobis an danaSaulis Sesaxeb, sazogadoebis zedmeti SeSfoTeba ar unda<br />
gamoiwvios.<br />
55
miuTiTeT dasaSvebi cdomilebis zRvari da statistikuri informaciis wyaro, raTa<br />
auditoriam Tavad gansajos misi saimedoobis xarisxi. zogjer mizanSewonilia mxolod<br />
tendenciebis aRniSvna, rom iseT cifrebs, romlebic saeWvo Cans, gadaWarbebuli<br />
mniSvneloba ar mieniWos. rodesac statistika mniSvnelovan cvlilebebs asaxavs,<br />
aucilebelia sabaziso cifrebis miTiTeba.<br />
19 19 konkursebi konkursebi konkursebi da da da prizebi prizebi<br />
prizebi<br />
mayurebelTa mayurebelTa da da msmenelTa msmenelTa konkursebi konkursebi samarTlianad, samarTlianad, Riad Riad da da obieqturad obieqturad unda<br />
unda<br />
Catardes. Catardes.<br />
Catardes.<br />
ssm-is mier Catarebul nebismier konkurss mkafiod gansazRvruli mizani unda hqondes.<br />
konkursis wesebi winaswar unda gamoqveyndes. konkursSi Sesasrulebeli amocana<br />
savaraudo auditoriiis unarebis, codnisa da inteleqtis donis Sesaferisi unda iyos.<br />
Cveulebriv, ssm sakuTari xarjebiT yidulobs sakonkurso prizebs. upiratesoba ufro<br />
originalur prizebs mianiWeT, vidre ZviradRirebuls. konkursis prizi an prizeb,<br />
eTerSi ise aCveneT da aRwereT, rom misi mwarmoeblis an momwodeblis reklamirebad an<br />
popularizaciad ar CaiTvalos.<br />
prizebad saCuqrebis miRebac SeiZleba, oRond aseTi saCuqari iaffasiani unda iyos<br />
(magaliTad, Teatris an fexburTis bileTebi, kasetebi, wignebi, sxv.). saCuqris saxiT<br />
zogjer mokrZalebuli saojaxo an sxva samomxmareblo nivTis miRebac aris dasaSvebi.<br />
gamonaklis SemTxvevebSi dasaSvebia saprizod gankuTvnili ZviradRirebuli saCuqris<br />
miReba, Tu amiT ssm-is saredaqcio damoukidebloba da keTilsindisiereba eWvqveS ar<br />
dadgeba. magram ar dahpirdeT saCuqris momwodeblebs, rom naCuqari prizis sanacvlod<br />
maT raime reklamas gauwevT.<br />
dauSvebelia fuladi prizis daweseba sabavSvo konkursebSi. sabavSvo konkursis prizi<br />
iaffasiani da miznobrivi auditoriis da konkursis monawileebis asakis Sesaferisi unda<br />
iyos.<br />
20.1 20.1 masalis masalis SeCerebis SeCerebis moTxovna moTxovna<br />
moTxovna<br />
20 20 20 Careva Careva<br />
Careva<br />
masala, romelic Cawerilia Jurnalisturi principebis dacviT, gamoiyeneba gadacemaSi,<br />
Tu amis sawinaaRmdego seriozuli mizezi ar arsebobs an raime sxva SeTanxmeba ar<br />
yofila respondentTan miRweuli.<br />
zogjer respondenti, romelic Tavad daTanxmda interviuze, winaaRmdegia, masala eTerSi<br />
gadaices. verc erTi respondenti ver agikrZalavT, gamoiyenoT TanxmobiT Cawerili<br />
masala. Tumca aseT Txovnas yuradRebiT moekideT. SeCerebis moTxovnas SeiZleba imdenad<br />
seriozuli mizezi hqondes (magaliTad, masalis Caweris Semdeg Secvlili garemoeba an<br />
masalaSi asaxuli pirisadmi TanagrZnoba, sxv.), rom masalis SeCereba eTikurad ufro<br />
56
gamarTlebuli iyos. aseT SemTxvevaSi gadawyvetileba Sesabamisi ganyofilebis<br />
xelmZRvanelTan erTad miiReT.<br />
20.2 20.2 20.2 vetos vetos dadeba<br />
dadeba<br />
monawileebs ar unda mieceT ufleba, gadacemis romelime monakveTs veto daadon.<br />
mxolod mauwyebelia pasuxismgebeli imaze, Tu ras da rogor gadascems. Jurnalisti ar<br />
unda unda unda moeqces moeqces moeqces gadacemis gadacemis gadacemis arc arc arc erTi erTi erTi monawilis monawilis monawilis gavlenis gavlenis gavlenis qveS. qveS.<br />
qveS.<br />
20.3 20.3 20.3 cenzura<br />
cenzura<br />
aris SemTxvevebi, rodesac Jurnalists xels uSlian gadacemis momzadebaSi. magaliTad,<br />
Jurnalisti SeiZleba daaSinon, garkveuli pirobebi wauyenon, xeli SeuSalon sasurvel<br />
respondentTan dakavSirebaSi an masalis miRebaSi. auditorias unda acnoboT, Tu aseTma<br />
SezRudvebma seriozuli gavlena moaxdina masalis momzadebaze.<br />
21.1 21.1 reklamis reklamis eTikuri eTikuri kriteriumi<br />
21 reklama reklama da da sponsoroba<br />
sponsoroba<br />
ssm ssm-Si ssm<br />
Si gasuli gasuli rek reklama rek<br />
lama lama unda unda Seesabameb Seesabamebodes<br />
Seesabameb odes moqmed kanonmdeblobas kanonmdeblobas da ar unda unda arRvevdes<br />
eTikur eTikur eTikur principebs. principebs. reklama gamijnuli unda iyos gadacemisgan.<br />
ar unda gadaices iseTi komerciuli reklama, romelic:<br />
ewinaaRmdegeba saqarTvelos kanons reklamis Sesaxeb;<br />
SinaarsiT an vizualurad mavne zemoqmedebas axdens bavSvis ganviTarebaze;<br />
Seicavs iuridiuli an fizikuri piris an <strong>mauwyeblis</strong> Seuracxmyofel mesijs;<br />
Tavisi SinaarsiT (teqstiT, musikiT, suraTebiT) laxavs adamianis Rirsebas;<br />
mouwodebs an ubiZgebs iseTi saqcielisaken, romelic safrTxes uqmnis sazogadoebis<br />
janmrTelobas da usafrTxoebas;<br />
reklamas uwevs garemosaTvis potenciurad saziano qcevas;<br />
ewinaaRmdegeba sazogadoebaSi aRiarebul normebs da kulturul faseulobebs;<br />
Seuracxyofs an laxavs pirovnebis an socialuri jgufis religiur Tu politikur<br />
Sexedulebebs;<br />
propagandas uwevs Seuwynareblobas eTnikuri, religiuri, an sxva niSniT;<br />
Seicavs Zaladobas an pornografias;<br />
Seicavs ciliswamebas an Seuracxyofas;<br />
reklamas uwevs aralegalur produqcias an momsaxurebas;<br />
ar aris qarTul enaze (ar aris Targmnili qarTulad an ar axlavs qarTuli<br />
subtitrebi);<br />
reklamas uwevs ssm-is uSualo konkurent samauwyeblo kompanias;<br />
mowodebulia klientis mier, romelsac <strong>mauwyeblis</strong> davalianeba an mauwyebelTan<br />
sasamarTlo dava aqvs;<br />
ar akmayofilebs <strong>mauwyeblis</strong> teqnikur standartebs.<br />
21.2 21.2 reklam reklamireb reklam reb reba reb a da popularizacia<br />
57
ssm-is gadacemebi realur cxovrebas asaxavs da Sesabamisad, masalebi drodadro<br />
komerciuli produqtebis, organizaciebis, sxvadasxva saxis momsaxurebis Sesaxeb<br />
mzaddeba. aseTma gadacemam ar unda Seqmnas STabeWdileba, rom ssm romelime produqcias,<br />
momsaxurebas an kompanias uwevs reklamas. ssm ssm-is ssm<br />
is is gadacemebi gadacemebi ar ar unda unda Seicavdes Seicavdes<br />
produqtis, produqtis, momsaxurebis momsaxurebis an an mwarmoeblis mwarmoeblis Tu Tu kompaniis kompaniis reklamirebis reklamirebis an an popularizaciis<br />
popularizaciis<br />
raime raime Ria Ria an an farul farul elements, elements, raTa raTa <strong>mauwyeblis</strong> <strong>mauwyeblis</strong> miukerZoebloba<br />
miukerZoeb<br />
oba ar Seilaxos Seilaxos. Seilaxos<br />
sainformacio gamoSvebebSi dausabuTeblad ar axsenoT konkretuli kompania, produqcia<br />
an momsaxureba. komerciaze orientirebul erTsa da imave siuJets drois mokle<br />
monakveTSi ramdenime gadacemaSi nu gauSvebT. wamyvanebs, Jurnalistebs da gadacemaze<br />
momuSave sxva personals ar unda hqondeT materialuri daintereseba im kompaniaSi,<br />
romlis Sesaxebac siuJets amzadeben.<br />
komerciul produqciasa Tu kompaniaze siuJetis momzadebisas gaiTvaliswineT Semdegi<br />
wesebi:<br />
dausabuTeblad nu axsenebT da/an aCvenebT kompaniis saxels da savaWro niSans;<br />
nu SeaCerebT kadrs kompaniis dasaxelebaze an savaWro niSanze da nu axsenebT mas<br />
xSirad, Tu amas gadacemis Sinaarsi ar moiTxovs;<br />
nu daasaxelebT produqtebs sabavSvo gadacemebSi;<br />
sareklamo kampaniis masalebi gamoiyeneT mxolod saredaqcio dasabuTebis SemTxvevaSi.<br />
21.3 21.3 produqciis produqciis da da momsaxurebis momsaxurebis mimoxilva<br />
mimoxilva<br />
momxmareblisTvis momzadebuli gadacemebi xSirad produqciis da momsaxurebis<br />
mimoxilvas eZRvneba. raime konkretul produqtze an momsaxurebaze saubrisas nu<br />
SemoifarglebiT mxolod erTi momwodebliT an mwarmoebliT. es SeiZleba<br />
popularizaciad CaiTvalos. aRniSneT sxva momwodeblebi an mwarmoeblebi, axseneT maTi<br />
konkurenti produqcia da momsaxureba (magaliTad, Tu gadacema dasvenebasa da<br />
mogzaurobas exeba, axseneT sxvadasxva turistuli saagento). amave dros, nu miscemT<br />
auditorias rCevebs, sad da rogor SeiZinos esa Tu is produqti. produqciis Senaxvis<br />
wesi mxolod saredaqcio TvalsazrisiT gamarTlebul SemTxvevebSi aRwereT. produqciis<br />
mimoxilvisas ar unda darCes STabeWdileba, rom ssm ama Tu im produqciis reklamirebas<br />
an popularizacias eweva.<br />
21.4 21.4 produqciis produqciis ganTavseba<br />
ganTavseba<br />
produqcia produqcia an an momsaxureba momsaxureba ar ar unda unda dasaxeldes dasaxeldes eTerSi eTerSi da da ar ar unda unda gamoCndes gamoCndes ekranze<br />
ekranze<br />
raime raime Tanxis Tanxis Tanxis an an an gaweuli gaweuli momsaxurebis momsaxurebis sanacvlod. sanacvlod. amas `produqciis ganTavseba~ ewodeba.<br />
dauSvebelia ssm-is eTerSi produqciis ganTavseba. produqciis ganTavsebad ar CaiTvleba:<br />
ufasod an fasdaklebiT Sesyiduli produqciis an momsaxurebis moxsenieba, rodesac<br />
es produqcia ganTavsebulia programaSi saTanado saredaqcio dasabuTebis<br />
safuZvelze;<br />
gadacemis bolos, titrebSi, produqciis an momsaxurebis momwodeblis mokled<br />
aRniSvna. es dasaSvebia mxolod im SemTxvevaSi, rodesac gadacemaSi produqciis<br />
dasaxeleba sxva mxriv naxsenebi an asaxuli ar aris.<br />
produqciis an momsaxurebis asaxva SeZenil programebSi, romlebic ucxoeTSia<br />
damzadebuli, an kinofilmebSi.<br />
58
21.5 21.5 eTerSi eTerSi momuS momuSave momuS ave Jurnalistebi Jurnalistebi da da wamyvanebi<br />
wamyvanebi<br />
axali axali ambebis, ambebis, sazogadoebriv<br />
sazogadoebriv-politikuri sazogadoebriv politikuri gadacemebisa da winasaarCevno debatebis<br />
wamyvanebs wamyvanebs wamyvanebs da da Jurnalistebs Jurnalistebs Jurnalistebs ekrZalebaT ekrZalebaT ekrZalebaT nebismieri nebismieri tipis tipis tipis reklamaSi reklamaSi reklamaSi monawileoba.<br />
monawileoba.<br />
monawileoba.<br />
saredaqcio gadawyvetilebis safuZvelze gamonaklisi SesaZloa daiSvas humanitaruli<br />
organizaciebis reklamebis SemTxvevaSi. es SezRudva ar vrceldeba im reklamebSi<br />
monawileobaze, romliTac Tavad <strong>mauwyeblis</strong> popularizacias xdeba.<br />
21.6 21.6 programebi programebis programebi sponsoroba<br />
kanonmdeblobiT nebadarTulia sponsorebis mier ssm-is programebis dafinanseba.<br />
akrZalulia krZalulia sponsoris mier gadacemis Sinaarssa da xangrZlivobaze zemoqmedeba zemoqmedeba an<br />
an<br />
<strong>mauwyeblis</strong> <strong>mauwyeblis</strong> saredaqcio saredaqcio damoukidebloba<br />
damoukideblobaSi damoukidebloba Si sxvagvarad Careva Careva. Careva<br />
dauSvebelia gadacemis mosamzadeblad dafinansebis miReba administraciuli organos an<br />
misi wevris/moxelis, politikuri partiis an misi lideris Tu Tanamdebobis piris,<br />
politikur partiaTa koaliciis, blokis an saarCevno subieqtisgan, aseve, im fizikuri<br />
an iuridiuli pirisagan, romlis ZiriTadi saqmianoba iseTi saqonlis warmoeba an<br />
momsaxurebis miwodebaa, romlis reklamirebac akrZalulia saqarTvelos kanoniT<br />
reklamis Sesaxeb.<br />
garda zemoCamoTvlilisa, ar unda miiRoT dafinanseba iseTi organizaciebisgan, romelTa<br />
interesebi an saqmianoba eWvqveS daayenebs ssm-is obieqturobas. Sesaferisi sponsorebi<br />
SeiZleba iyvnen sazogadoebriv sawyisebze dafuZnebuli organizaciebi, saqvelmoqmedo<br />
fondebi an moxaliseebi, saerTaSoriso organizaciebi. nebismier SemTxvevaSi aucilebelia<br />
sifrTxilis gamoCena, raTa daculi iyos ssm-s miukerZoeblobisa da damoukideblobis<br />
principebi. aseTma gadacemebma xeli ar unda Seuwyos sponsoris popularizacias.<br />
ikrZaleba Semdegi saxis programebis sponsoroba:<br />
a) axali ambebis programebi (garda sportuli mimoxilvisa da amindis prognozisa, Tu<br />
isini calke programis saxiT gadaicema);<br />
b) reportaJebi socialur da politikur sakiTxebze;<br />
g) programebi momxmarebelTa uflebebis Sesaxeb, saarCevno an saarCevno kampaniasTan<br />
pirdapir dakavSirebuli programebi.<br />
gamWvirvalobis principidan gamomdinare, yovelTvis aRniSneT gadacemis dafinansebis<br />
wyaro. sponsoris mier nawilobriv an mTlianad dafinansebul programaSi sponsori<br />
miuTiTeT programis dasawyisSi da/an dasasruls. es miTiTeba unda iyos mokle da<br />
mkafio, yovelgvari popularizaciisa da reklamis elementebis gareSe.<br />
22 interesTa interesTa konfliqti<br />
konfliqti<br />
22.1 22.1 piradi piradi saqmianoba saqmianoba da da interesTa interesTa konfliqti<br />
konfliqti<br />
ssm ssm-is ssm<br />
is Jurnaliste<br />
Jurnalistebma, Jurnaliste<br />
bma, bma, wamyvanebma, wamyvanebma, prodiuserebma prodiuserebma da da sxva sxva pasuxismgebelma pasuxismgebelma pirebma<br />
TavianTi TavianTi <strong>sazogadoebrivi</strong>, <strong>sazogadoebrivi</strong>, politikuri politikuri Tu Tu sxva sxva arasamauwyeblo arasamauwyeblo saqmianobiT, saqmianobiT, finansuri finansuri an<br />
an<br />
59
sainvesticio sainvesticio interesebiT, interesebiT, eWvqveS eWvqveS ar ar unda unda daayenon daayenon daayenon <strong>mauwyeblis</strong> <strong>mauwyeblis</strong> miukerZoeblobis miukerZoeblobis miukerZoeblobis da da<br />
da<br />
samarTlianobis samarTlianobis samarTlianobis principebi. principebi.<br />
principebi.<br />
ssm-is TanamSromels sruli ufleba aqvs, CaerTos nebismier saqmianobaSi, magram am<br />
saqmianobam ar unda warmoqmnas interesTa konfliqti. pirad saqmeSi TanamSromelma<br />
<strong>mauwyeblis</strong> saxeli ar unda gamoiyenos da piradi Sexedulebebi <strong>mauwyeblis</strong> poziciad ar<br />
unda warmoCinoT.<br />
22.2 22.2 22.2 interesTa interesTa konfliqtis konfliqtis gacxadeba gacxadeba<br />
gacxadeba<br />
Tu TanamSromels sakmarisi safuZveli aqvs ivaraudos, rom arsebobs interesTa<br />
konfliqti an SeiZleba warmoiSvas aseTi konfliqti, igi valdebulia amis Sesaxeb<br />
<strong>mauwyeblis</strong> xelmZRvanelobas acnobos. interesTa konfliqtis Tavidan asacileblad<br />
mauwyebelma da TanamSromelma yvela saTanado zoma unda miiRon. viTarebidan<br />
gamomdinare, TanamSromels SesaZloa garkveuli sakiTxebis gaSuqebaze uaris Tqma an sxva<br />
samsaxuris Sesruleba mouwios.<br />
22.3 22.3 22.3 politikur politikur an an profesiul profesiul organizaciebSi organizaciebSi gaerTianeba<br />
gaerTianeba<br />
ssm-is nebismier TanamSromels sruli ufleba aqvs, gaerTiandes politikur,<br />
profkavSirul an nebismier profesiul organizaciaSi. magram TanamSromlis politikuri<br />
an an sxva sxva sxva saqmianoba saqmianoba ar ar unda unda unda uSlides uSlides xels xels xels sazogadoebriv sazogadoebriv mauwyebelSi mauwyebelSi samsaxurebrivi<br />
samsaxurebrivi<br />
samsaxurebrivi<br />
movaleobebisa movaleobebisa da da vvaldebulebebis<br />
v aldebulebebis obieqturad obieqturad Sesrulebas Sesrulebas da da eWvqveS eWvqveS ar ar unda unda ayenebdes<br />
<strong>mauwyeblis</strong> <strong>mauwyeblis</strong> miukerZoebloba<br />
miukerZoeblobas.<br />
miukerZoebloba<br />
Tu ssm-is TanamSromeli aqtiurad monawileobs politikaSi, iqmneba safrTxe,<br />
TanamSromlis politikuri mosazreba mauwyebels mieweros. <strong>mauwyeblis</strong> TanamSromelma,<br />
romelic eweva sakuTar politikur saqmianobas, <strong>mauwyeblis</strong> neitraloba ar unda<br />
Selaxos:<br />
politikuri kandidatebis an politikuri partiisadmi simpaTiis sajarod gamoxatviT;<br />
politikuri partiisaTvis Tanxebis mosazid da sxva politikur aqciebSi an partiis<br />
mxardamWer saqmianobaSi monawileobiT.<br />
Tu ssm-is TanamSromeli apirebs, kenWi iyaros saqarTvelos kanonmdeblobiT<br />
gansazRvrul sajaro organos arCevnebSi, man droulad, kandidaturis wardgenamde, unda<br />
acnobos mauwyebels am ganzraxvis Sesaxeb. arCevnebSi monawileobisaTvis aseT<br />
TanamSromels uxelfaso Svebuleba miecema. arCevnebSi monawile TanamSromels ekrZaleba<br />
winasaarCevno periodSi ssm-is programebSi gamoCena, garda saarCevno sakiTxebTan<br />
dakavSirebuli gadacemebisa (magaliTad, debatebSi, politikur reklamaSi). am periodSi<br />
TanamSromels ekrZaleba Seasrulos prodiuseris, Jurnalistis an wamyvanis funqcia.<br />
TanamSromeli im dResve datovebs mauwyebels, rodesac oficialurad arCevnebSi<br />
gamarjvebulad gamocxaddeba. Tu TanamSromelma ver gaimarjva arCevnebSi da mauwyebelSi<br />
gaagrZela muSaoba, igi SeiZleba sxva Tanamdebobaze dainiSnos, Tu kompaniis<br />
xelmZRvaneloba CaTvlis, rom TanamSromlis Zvel poziciaze dabruneba eWvqveS daayenebs<br />
<strong>mauwyeblis</strong> miukerZoeblobas.<br />
22.4 22.4 22.4 ojaxi ojaxi da interesTa interesTa konfliqti<br />
konfliqti<br />
60
<strong>mauwyeblis</strong> TanamSromlis ojaxis wevrebsa da axlo naTesavebs sruli ufleba aqvT,<br />
eweodnen aqtiur pirad da profesiul cxovrebas. ojaxis wevrebs ar moeTxovebaT<br />
iseTive standartebis dacva, rogoric <strong>sazogadoebrivi</strong> <strong>mauwyeblis</strong> warmomadgenlebs.<br />
ojaxis wevris legitimurma (samoqalaqo, politikurma, profesiulma an finansurma)<br />
saqmianobam <strong>mauwyeblis</strong> TanamSromlisTvis SeiZleba interesTa konfliqti warmoSvas.<br />
<strong>mauwyeblis</strong> xelmZRvanelobas unda acnoboT nebismieri saxis ojaxuri biznesis,<br />
politikuri an <strong>sazogadoebrivi</strong> saqmianobis Sesaxeb, romelmac SeiZleba eWvqveS daayenos<br />
Tqveni da <strong>mauwyeblis</strong> neitraloba da obieqturoba. interesTa interesTa interesTa konfliqtis konfliqtis konfliqtis Tavidan Tavidan<br />
Tavidan<br />
asacileblad, asacileblad, TanamSromlebma TanamSromlebma ar ar unda unda gaaSuqon gaaSuqon ojaxis ojaxis wevrebis wevrebis da da axlo axlo naTesavebis<br />
naTesavebis<br />
saqmianoba. saqmianoba.<br />
saqmianoba.<br />
22.5 22.5 Tanamdebobis Tanamdebobis Tanamdebobis gamoyeneba gamoyeneba<br />
gamoyeneba<br />
dauSvebelia dauSvebelia <strong>mauwyeblis</strong> <strong>mauwyeblis</strong> sakuTrebis sakuTrebis sakuTrebis (Senoba, (Senoba, teqnika, teqnika, maragebi) maragebi) an an mauwyebelSi<br />
mauwyebelSi<br />
dakav dakavebuli dakav dakavebuli<br />
ebuli Tanamdebobis Tanamdebobis Tanamdebobis piradi piradi piradi interesebisaTvis interesebisaTvis interesebisaTvis gamoyeneba. gamoyeneba.<br />
gamoyeneba.<br />
dauSvebelia mauwyebelSi dakavebuli Tanamdebobis gamoyeneba iseTi informaciis<br />
mosapoveblad, romelic ar aris sajaro. dauSvebelia kompaniis logoian qaRaldze<br />
kerZo saCivris dawera. dauSvebelia mauwyebelSi muSaobis dros an kompaniidan wasvlis<br />
Semdeg, im konfidencialuri informaciis piradi miznebisaTvis gamoyeneba, romlis dacvac<br />
TanamSromels evaleboda.<br />
22.6 22.6 konkurent konkurent media media saSualebaSi saSualebaSi gamoCena gamoCena gamoCena da da monawileoba<br />
monawileoba<br />
TanamSromlebs ekrZalebaT <strong>mauwyeblis</strong> konkurent organizaciaSi anazRaurebiT an<br />
usasyidlod muSaoba; aseve, ekrZalebaT konkurenti organizaciis raime proeqtze<br />
muSaoba. gamonaklisi daiSveba mxolod <strong>mauwyeblis</strong> xelmZRvanelobis Tanxmobis<br />
SemTxevaSi.<br />
<strong>mauwyeblis</strong> winaswari TanxmobiT, SegiZliaT monawileoba miiRoT konkurenti <strong>mauwyeblis</strong><br />
satelevizio da radiogadacemebSi:<br />
faqtebTan dakavSirebul gadacemaSi;<br />
sakuTar publikaciaze an mecnierul naSromze momzadebul gadacemaSi;<br />
dokumentur an saganmanaTleblo gadacemaSi;<br />
gasarTob gadacemaSi.<br />
<strong>mauwyeblis</strong> nebarTvis gareSe, ar imuSavoTYdamoukidebel reportiorad sxva kompaniaSi.<br />
damoukidebel Jurnalistobaze Tanxmoba gaicema mxolod im SemTxvevaSi, Tu mauwyebeli<br />
araa dainteresebuli konkretuli ambiT da igi iseTi media saSualebiT vrceldeba,<br />
romelic ar aris <strong>mauwyeblis</strong> uSualo konkurenti. Jurnalistma ar unda miiRos iseTi<br />
damoukidebeli SekveTa an honorari, romelic SeiZleba SeniRbul qrTamad CaiTvalos.<br />
22.7 22.7 saqmianoba saqmianoba <strong>mauwyeblis</strong> <strong>mauwyeblis</strong> gareT gareT<br />
gareT<br />
paralelurad sxva samsaxurSi muSaobam da <strong>mauwyeblis</strong> gareT sxva saqmianobam ar unda<br />
Seaferxos an iqonios uaryofiTi gavlena sazogadoebriv mauwyebelSi Tqveni saqmianobis<br />
efeqtianobaze.<br />
61
sxva samsaxurSi muSaobis dros, ar imoqmedoT, rogorc <strong>sazogadoebrivi</strong> <strong>mauwyeblis</strong><br />
warmomadgenelma, Tu amis nebarTva winaswar ara gaqvT <strong>mauwyeblis</strong> xelmZRvanelobisgan<br />
miRebuli.<br />
dauSvebelia, anazRaurebiT an anazRaurebis gareSe, sazogadoebasTan urTierTobis<br />
samsaxurebis saqmianobaSi CarTva.<br />
savaldebuloa acnoboT Tqvens uSualo ufross, rodesac apirebT:<br />
Cveneba misceT sasamarTlos;<br />
uxelmZRvaneloT profesiuli an komerciuli organizaciis mier mowyobil sajaro<br />
forums an seminars;<br />
CaerToT iseT saqmianobaSi, romelic savaraudod winaaRmdegobaSi mova Tqvens<br />
profesiul movaleobasTan;<br />
uxelmRvaneloT sajaro politikur forumebs an gamoCndeT politikur<br />
platformaze.<br />
ar gamoxvideT moxsenebiT, sityviT, leqciiT iseTi jgufebis winaSe, romelmac SeiZleba<br />
Tqveni miukerZoebloba eWvqveS daayenos. es SeiZleba moxdes iseT situaciaSi, rodesac<br />
Tqveni gamosvla SeiZleba romelime organizaciis an jgufis miznebis mxardaWerad iqnes<br />
aRqmuli.<br />
zemoaRniSnuli wesebidan SeiZleba gamonaklisis daiSveba Tu amiT ar Seilaxeba<br />
<strong>mauwyeblis</strong> miukerZoebloba.<br />
22.8 22.8 saCuqrebi, saCuqrebi, sargebeli, sargebeli, SeRavaTebi<br />
SeRavaTebi<br />
dauSvebelia, dauSvebelia, Jurnalistma Jurnalistma aiRos aiRos aiRos Tanxa an miiRos miiRos nebismieri sxva saxis saxis materialuri<br />
sargebeli sargebeli respondent<br />
respondentisgan respondent gan misi saqmianobis amsaxveli masalis an informaciis eTerSi<br />
gadacemi gadacemisTvis<br />
gadacemi gadacemisTvis<br />
sTvis. sTvis<br />
dauSvebelia, Jurnalistma miiRos saCuqari an sxva saxis sargebeli Tu SeRavaTi<br />
(magaliTad, ufaso sagzuri, bileTi an ZviradRirebuli nivTi) kompaniisgan,<br />
organizaciisgan an individisagan maT Sesaxeb momzadebuli masalis ise Sesacvlelad,<br />
romelic daarRvevs sizustis, obieqturobisa da samarTlianobis principebs.<br />
Tavazianobis simboluri gamoxatulebisa da tradiciuli saqmiani sadilebis garda,<br />
samauwyeblo kompaniis TanamSromlebma uari unda ganacxadon nebismier aseT<br />
SemoTavazebaze. iSviaT SemTxvevebSi, mxolod samsaxurebrivi movaleobis Sesrulebis<br />
mizniT, SeiZleba Jurnalistma miiRos garkveuli SeRavaTi. magaliTad, fasdakleba<br />
TviTmfrinavis bileTze, ufaso bileTi warmodgenaze, ufaso transportireba da<br />
sastumro, da a.S. aseTma SeRavaTma ar unda imoqmedos sakiTxis obieqturad gaSuqebaze.<br />
dauSvebelia saeWvo xasiaTis SemoTavazebis miReba. amis Sesaxeb dauyovnebliv unda<br />
acnoboT <strong>mauwyeblis</strong> xelmZRvanelobas.<br />
23 saCivrebis saCivrebis ganxilva<br />
ganxilva<br />
62
mauwyebelma daufaravad da obieqturad unda gaaSuqos masTan da mis personalTan<br />
dakavSirebuli sakiTxebi.<br />
mauwyebeli mauwyebeli mauwyebeli valdebulia<br />
valdebulia, valdebulia<br />
valdebulia yuradRebiT yuradRebiT gaecnos gaecnos sazogadoebisgan sazogadoebisgan Semosul Semosul yvela yvela saCivars<br />
saCivars<br />
da saTanado saTanado droSi gasces Tavazian Tavaziani Tavazian<br />
i pasuxi pasuxi. pasuxi<br />
.<br />
Tu saCivarSi gamoTqmuli pretenzia safuZvliania, dauyovnebliv gaasworeT daSvebuli<br />
Secdomebi.<br />
24 24 24 konsultacia<br />
konsultacia<br />
konsultacia<br />
Jurnalistebma, prodiuserebma, tele da radiogadacemebis Semqnelebma unda acnobon<br />
Sesabamisi redaqciis xelmZRvanelebs TavianTi samuSaos Sesaxeb da konsultacia gaiaron<br />
iseT sakamaTo sakiTxebze, romlebsac sazogadoebis mxridan SeiZleba seriozuli<br />
reagireba mohyves.<br />
mwvave sakiTxebis gaSuqebisas, konsultacia gaiareT rogorc Tqvens uSualo<br />
xelmZRvanelTan, aseve monitoringis jgufTan da, saWiroebis SemTxvevaSi, iuridiul<br />
departamentTan, rom ar dairRves profesiuli standartebi da eTikuri principebi.<br />
aseTi konsultaciis safuZvelze miRebuli gadawyvetileba auditoriis ndobis mopovebis<br />
garantiaa.<br />
63