sazogadoebrivi mauwyeblis qcevis kodeqsi qcevis kodeqsi - GPB.GE

sazogadoebrivi mauwyeblis qcevis kodeqsi qcevis kodeqsi - GPB.GE sazogadoebrivi mauwyeblis qcevis kodeqsi qcevis kodeqsi - GPB.GE

03.06.2013 Views

sazogadoebrivi sazogadoebrivi mauwyeblis mauwyeblis qcevis qcevis qcevis kodeqsi kodeqsi profesiuli profesiuli standartebi standartebi da da Jurnalisturi Jurnalisturi eTikis eTikis principebi principebi ssm ssm-is ssm is programebSi programebSi 2006 2006

<strong>sazogadoebrivi</strong> <strong>sazogadoebrivi</strong> <strong>mauwyeblis</strong><br />

<strong>mauwyeblis</strong><br />

<strong>qcevis</strong> <strong>qcevis</strong> <strong>qcevis</strong> <strong>kodeqsi</strong><br />

<strong>kodeqsi</strong><br />

profesiuli profesiuli standartebi standartebi da da Jurnalisturi Jurnalisturi eTikis eTikis principebi<br />

principebi<br />

ssm ssm-is ssm is programebSi<br />

programebSi<br />

2006<br />

2006


winaTqma<br />

winaTqma<br />

Cveni Cveni Cveni mizania, mizania, mizania, sazogadoebas sazogadoebas sazogadoebas SevTavazoT SevTavazoT SevTavazoT maRali maRali maRali xarisxis xarisxis xarisxis programebi programebi programebi da da gavxdeT gavxdeT gavxdeT yvelaze yvelaze yvelaze<br />

sand sando sand sand o mauwyebeli. mauwyebeli. am am miznis miznis misaRwevad misaRwevad Cven Cven vxelmZRvanelobT vxelmZRvanelobT umaRlesi umaRlesi profesiuli<br />

profesiuli<br />

standartebiT standartebiT da da eTikuri eTikuri principebiT.<br />

principebiT.<br />

Cven Cven viswrafviT viswrafviT davicvaT: davicvaT:<br />

davicvaT:<br />

sizuste sizuste – davadginoT simarTle da zustad avsaxoT mimdinare movlenebi. daveyrdnoT<br />

utyuar faqtebs, zust monacemebs da sando wyaroebs. ar SeviyvanoT SecdomaSi<br />

auditoria Seumowmebeli informaciis gavrcelebiT.<br />

miukerZoebloba miukerZoebloba - viyoT miukerZoeblebi. SeviswavloT da samarTlianad avsaxoT<br />

gansxvavebuli poziciebi sakamaTo sakiTxis Sesaxeb. davicvaT balansi da ar gamovxatoT<br />

arc erTi poziciis mxardaWera. uyuradRebod ar davtovoT arc erTi sagulisxmo da<br />

Rirebuli azri.<br />

saredaqcio saredaqcio damoukidebloba damoukidebloba - davicvaT saredaqcio damoukidebloba da miviRoT<br />

politikuri, komerciuli Tu sxva interesebisgan Tavisufali gadawyvetilebebi. Cveni<br />

qmedebiT ar SevlaxoT <strong>sazogadoebrivi</strong> <strong>mauwyeblis</strong> miukerZoebloba da damoukidebloba.<br />

keTilsindisiereba keTilsindisiereba - keTilsindisierad da Tavazianad moveqceT respondents. mivceT<br />

mas pasuxis gacemis saSualeba. logikuri dasabuTebis SemTxvevaSi, davicvaT<br />

respondentis anonimuroba.<br />

pirad piradi pirad i cxovrebis xelSeuxebloba - pativi vceT da ar davarRvioT piradi<br />

cxovrebis xelSeuxeblobis ufleba. dausabuTeblad, <strong>sazogadoebrivi</strong> interesis gareSe,<br />

ar vaqcioT individis piradi cxovrebis detalebi sajaro msjelobis sagnad.<br />

<strong>sazogadoebrivi</strong> <strong>sazogadoebrivi</strong> faseulobebi<br />

faseulobebi faseulobebi – samarTlianad avsaxoT sinamdvile, adamianuri<br />

gamocdilebis dadebiTi da uaryofiTi aspeqtebi, magram pasuxismgeblobiT movekidoT<br />

iseTi sakiTxebis gaSuqebas, romlebic sazogadoebis garkveuli jgufebisTvis SeiZleba<br />

saziano an Seuracxmyofeli iyos.<br />

bavSvebi bavSvebi bavSvebi - vizrunoT arasrulwlovanTa ganviTarebaze. davicvaT bavSvebi maTTvis<br />

saziano da Seuferebeli masalisagan.<br />

mravalferovneba<br />

mravalferovneba mravalferovneba - samarTlianad gavaSuqoT qveyanaSi mcxovreb umciresobebsa da<br />

sazogadoebriv jgufebTan dakavSirebuli Temebi.<br />

Tanasworoba Tanasworoba – ar davuSvaT adamianTa diskriminacia religiuri, eTnikuri, rasobrivi,<br />

genderuli Tu seqsualuri orientaciis niSniT<br />

angariSvaldebuleba angariSvaldebuleba – vixelmZRvaneloT sazogadoebis interesebiT. davexmaroT mas<br />

informirebuli gadawyvetilebis miRebaSi. movusminoT maT rCevebs da pretenziebs.<br />

daufaravad da dauyovnebliv gamovasworoT Secdomebi. mudam gvaxsovdes, rom<br />

Cven Cven vmuSaob muSaob muSaobT muSaob sazogadoebisTvis da sazogadoebasTan erTad<br />

1


Sesavali<br />

Sesavali<br />

qveyanaSi demokratiuli Rirebulebebis da institutebis damkvidrebisTvis kargad<br />

informirebuli sazogadoebaa saWiro, sazogadoeba ki ver iqneba saTanadod<br />

informirebuli xarisxiani mauwyeblobis gareSe.<br />

sityvisa da gamoxatvis Tavisufleba garantiaa imisa, rom sazogadoebam informacia<br />

miiRos. magram moqalaqeTa uflebas, miiRon xarisxiani informacia, marto sityvis<br />

Tavisuflebis damcavi kanonebi ver uzrunvelyofs.<br />

es SesaZlebelia mxolod mWidro urTierTkavSiriT Jurnalistebsa da auditorias<br />

Soris. amis misaRwevad Jurnalistebs kargad unda esmodeT, rom isini<br />

angariSvaldebulni arian sazogadoebis da ara informaciis wyaroebis winaSe, isini unda<br />

grZnobdnen pasuxismgeblobas im informaciaze, romelsac mosaxleobas awvdian. Tavis<br />

mxriv, sazogadoebam, xarisxiani informacia rom miiRos da kargad iyos informirebuli,<br />

unda icodes, ra evaleba da moeTxoveba Jurnalists.<br />

eTikis <strong>kodeqsi</strong> amgvari urTierTdamokidebulebis - erTis mxriv, Jurnalistis<br />

pasuxismgeblobis da, meore mxriv, sazogadoebis mier am pasuxismgeblobis<br />

gakontrolebis - erT-erTi instrumentia.<br />

winamdebare <strong>qcevis</strong> <strong>kodeqsi</strong> amgvari instrumentis Seqmnis pirveli mcdelobaa<br />

saqarTvelos samauwyeblo sivrceSi. igi orinetirebulia rogorc momxmareblis<br />

uflebebis, aseve <strong>mauwyeblis</strong>a da misi Jurnalistebis uflebebis dacvaze.<br />

winamdebare <strong>kodeqsi</strong> arc xisti wesebis krebulia da arc eTikis saxelmZRvanelo. igi<br />

moicavs ZiriTad profesiul standartebsa da Jurnalisturi eTikis principebs,<br />

romlebiTac ssm-is TanamSromlebi ixelmZRvaneleben. SeuZlebeli iqneboda kodeqsSi<br />

Jurnalistis saqmianobis yvela aspeqtisa Tu detalis asaxva, aseve SeuZlebeli iqneboda<br />

yvela im viTarebis gaTvaliswineba, romelSic SeiZleba Jurnalisti aRmoCndes. <strong>qcevis</strong><br />

<strong>kodeqsi</strong> ar warmoadgens zusti, maTematikuri formulebis nakrebs, romelic nebismier<br />

situaciaSi gamodgeboda da Jurnalists erTaderTi swori gadawyvetilebis miRebaSi<br />

daexmareboda. gadawyvetileba, saboloo jamSi, isev Jurnalistis Sinagan eTikasa da<br />

profesiul intuiciazea damokidebuli. ubralod, winamdebare <strong>kodeqsi</strong> erTgvari<br />

gzamkvlevia, romelic Jurnalists, mis Sinagan eTikasa da intuiciasTan erTad,<br />

konkretul viTarebaSi swori gadawyvetilebis miRebaSi Seuwyobs xels.<br />

bunebrivia, ssm-is <strong>qcevis</strong> <strong>kodeqsi</strong> statikuri dokumenti ar aris. igi mudmivad<br />

ganaxldeba da gadaisinjeba, raTa fexi auwyos ganviTarebas, da praqtikaSi gamoyenebis<br />

paralelurad daixveweba.<br />

2


sarCevi<br />

sarCevi<br />

1. 1. 1. profesiuli profesiuli profesiuli standartebi<br />

standartebi<br />

standartebi<br />

1.1 1.1 sizuste<br />

sizuste<br />

1.2 1.2 miukerZoebloba<br />

miukerZoebloba<br />

1.3 1.3 1.3 saredaqcio saredaqcio saredaqcio damoukidebloba<br />

damoukidebloba<br />

damoukidebloba<br />

1.4 1.4 ena<br />

ena<br />

1.5 1.5 samarTlianoba samarTlianoba samarTlianoba da da da pasuxis pasuxis pasuxis ufleb ufleba ufleb<br />

1.6 1.6 angariSvaldebuleba<br />

angariSvaldebuleba<br />

1.7 1.7 keTilsindisieri keTilsindisieri keTilsindisieri urTierToba urTierToba urTierToba respondentTan, respondentTan, respondentTan, gadacemis gadacemis gadacemis monawilesTan<br />

monawilesTan<br />

2. mravalferovneba mravalferovneba mravalferovneba da da balansi<br />

balansi<br />

2.1 2.1 2.1 sakiTxTa sakiTxTa mravalferovneba<br />

mravalferovneba<br />

2.2 2.2 mosazrebaTa mravalferovneba<br />

2.3 2.3 2.3 informaciis informaciis balansi balansi<br />

2.4 2.4 informaciis informaciis balansi balansi calkeul calkeul gadacemebSi<br />

gadacemebSi<br />

2.5 .5 .5 informaciis informaciis informaciis balansi balansi balansi gadacemaTa gadacemaTa gadacemaTa ciklSi ciklSi<br />

ciklSi<br />

2.6 2.6 2.6 informaciis informaciis balansi balansi sainformacio sainformacio gadacemebSi gadacemebSi<br />

2.7 2.7 balansi saavtoro gadacemebSi<br />

3. arCevnebis arCevnebis arCevnebis gaSuqeba<br />

gaSuqeba<br />

3.1 3.1 3.1 arCevnebis arCevnebis arCevnebis gaSuqebis gaSuqebis wesebi<br />

wesebi<br />

3.2 3.2 3.2 politikuri partiebi da kandidatebi<br />

3.3 3.3 informaciis balansi arCevnebis ga gaSuqebaSi ga<br />

SuqebaSi SuqebaSi<br />

3.4 3.4 kandidatebi kandidatebi wamyvanis wamyvanis rolSi rolSi an an arapolitikur arapolitikur gadacemebSi<br />

gadacemebSi<br />

3.5 3.5 pasuxis ufleba<br />

3.6 3.6 amomrCevlis amomrCevlis amomrCevlis gaSuqeba gaSuqeba<br />

gaSuqeba<br />

3.7 3.7 debatebi debatebi<br />

debatebi<br />

3.8 3.8 3.8 saeTero saeTero drois drois gamoyofa gamoyofa, gamoyofa gamoyofa,<br />

, politikuri reklama<br />

3.9 3.9 arCevnebis arCevnebis arCevnebis dRis dRis dRis gaSuqeba<br />

gaSuqeba<br />

3.10 3.10 arCevnebis Sedegebis gaSuqeba<br />

3.11 3.11 sazogadoebri<br />

<strong>sazogadoebrivi</strong> sazogadoebri vi azris azris kvleva<br />

kvleva<br />

4. politikuri sakiTxebis, parlamentis da politikosebis gaSuqeba<br />

4.1 4.1 saparlamento saparlamento masalis masalis gamoyeneba gamoyeneba da da saparlamento saparlamento sesiebis gadacema gadacema<br />

4.2 4.2 politikuri politikuri partiebis partiebis gaSuqeba<br />

gaSuqeba<br />

4.3 4.3 politikuri interviu<br />

5. 5. informaciis informaciis mopoveba<br />

5.1 5.1 informaciis informaciis konfid konfidencialuri konfid encialuri wyaroebi wyaroebi<br />

wyaroebi<br />

5.2 5.2 konfidencialuri konfidencialuri konfidencialuri informaciis informaciis gaJonva<br />

gaJonva<br />

5.3 5.3 piradi piradi komunikacia<br />

komunikacia<br />

6. piradi piradi cxovrebis cxovrebis xelSeuxebloba<br />

xelSeuxebloba<br />

xelSeuxebloba<br />

6.1 6.1 piradi da sajaro cxovreba<br />

6.2 6.2 6.2 Tanxmobis miReba miReba<br />

6.3 6.3 <strong>sazogadoebrivi</strong> <strong>sazogadoebrivi</strong> TavSeyris TavSeyris TavSeyris adgilebi adgilebi<br />

adgilebi<br />

6.4 6.4 masalis masalis momzadeba momzadeba kerZo kerZo kerZo teritoriaze<br />

teritoriaze<br />

6.5 6.5 int interviu int erviu winaswari winaswari SeTanxmebis SeTanxmebis SeTanxmebis gareSe<br />

gareSe<br />

3


6.6 6.6 Cawera Cawera winaswari winaswari SeTanxmebis SeTanxmebis gareSe gareSe gasarTobi gasarTobi xasiaTis xasiaTis programebisTvis<br />

programebisTvis<br />

programebisTvis<br />

6.7 6.7 6.7 eWvmitanilis eWvmitanilis eWvmitanilis vinaoba vinaoba<br />

vinaoba<br />

6.8 6.8 braldebulis vinaoba<br />

6.9 6.9 6.9 eWvmitanilis/braldebulis eWvmitanilis/braldebulis eWvmitanilis/braldebulis axloblebis axloblebis axloblebis vinaoba vinaoba<br />

vinaoba<br />

6.10 6.10 danaSaulis danaSaulis msxverplis msxverplis vinaoba<br />

vinaoba<br />

6.11 6.11 mmwuxarebi<br />

m mwuxarebi<br />

wuxarebis wuxarebi s da da tragikuli tragikuli movlenebis movlenebis gaSuqeba<br />

gaSuqeba<br />

6.12 6.12 6.12 ssaTvalTvalo<br />

ss<br />

aTvalTvalo aTvalTvalo kamerebiT kamerebiT gadaRebuli gadaRebuli masala masala<br />

7. 7. Tanxis Tanxis Tanxis gadaxda gadaxda gadaxda informaciis informaciis informaciis wyaroebisaTvis<br />

wyaroebisaTvis<br />

8. 8. sagangebo movlenebi<br />

8.1 8.1 8.1 sagangebo sagangebo sagangebo movlenebis movlenebis movlenebis gaSuqeba gaSuqeba<br />

gaSuqeba<br />

8.2 8.2 demonstraciebi<br />

8.3 8.3 8.3 samoqalaqo samoqalaqo samoqalaqo areuloba areuloba<br />

areuloba<br />

8.4 8.4 8.4 teroristuli teroristuli aqtebi<br />

aqtebi<br />

8.5 8.5 SeiaraRebuli konfliqti<br />

8.6 8.6 8.6 muqara muqara muqara da da da cru cru cru Setyobinebebi<br />

Setyobinebebi<br />

Setyobinebebi<br />

8.7 8.7 gataceba, gataceba, mZevlad mZevlad ayvana, ayvana, alya<br />

alya<br />

8.8 8.8 sagangebo sagangebo mdgomareoba<br />

mdgomareoba<br />

9. 9. danaSauli danaSauli da da anti<strong>sazogadoebrivi</strong> anti<strong>sazogadoebrivi</strong> anti<strong>sazogadoebrivi</strong> qmedeba<br />

qmedeba<br />

9.1 9.1 danaSaulis danaSaulis gaSuqeba gaSuqeba<br />

gaSuqeba<br />

9.2 9.2 danaSaulis suraTis suraTis aRdgena<br />

9.3 9.3 kanonsawinaaRmdego kanonsawinaaRmdego qmedebis qmedebis TviTmxi TviTmxilveloba<br />

TviTmxi lveloba<br />

9.4 9.4 ukanono ukanono qmedebebis qmedebebis qmedebebis demonstrireba<br />

demonstrireba<br />

9.5 9.5 saSiSi saSiSi damnaSaveebi<br />

damnaSaveebi<br />

damnaSaveebi<br />

9.6 9.6 damnaSavis ojaxi<br />

9.7 9.7 interviu interviu mowmeebTan mowmeebTan mowmeebTan an an potenciur potenciur mowmeebTan<br />

mowmeebTan<br />

9.8 9.8 interviu interviu patimrebTan<br />

patimrebTan<br />

patimrebTan<br />

10. 10. reidebze reidebze daswreba<br />

daswreba<br />

11. 11. informaciis informaciis mopovebis mopovebis faruli faruli meTodebi<br />

meTodebi<br />

11.1 11.1 faruli faruli Cawera<br />

Cawera<br />

11.2 11.2 sicrue, vinaobis da profesiis damalva<br />

12. 12. sagamoZiebo sagamoZiebo Jurnalistika<br />

Jurnalistika<br />

13. 13. informaciis informaciis damuSaveba<br />

13.1 13.1 programis programis wamyvanebi wamyvanebi wamyvanebi da da da interviuerebi<br />

interviuerebi<br />

interviuerebi<br />

13.2 13.2 respondentebi respondentebi respondentebi da da da mowveuli mowveuli stumrebi<br />

stumrebi<br />

13.3 13.3 redaqtireba, redaqtireba, montaJi<br />

13.3.1 13.3.1 interviuebis redaqtireba<br />

13.3.2 13.3.2 specefeqtebi<br />

specefeqtebis specefeqtebi<br />

s gamoyeneba<br />

13.3.3 13.3.3 kadris kompozicia, kameris rakursis<br />

13.4 13.4 13.4 movlenebis rekonstruqcia<br />

13.5 13.5 arqivis masala<br />

13.5.1 13.5.1 arqivis masalis masalis niSandeba<br />

13.5.2 13.5.2 piradi mwuxarebisa mwuxarebisa da da tragediis amsaxveli sa saarqiv sa<br />

arqiv arqivo arqiv o mmasala<br />

m<br />

asala<br />

13.5.3 13.5.3 danaSaulis danaSaulis amsaxveli amsaxveli saarqivo saarqivo masala<br />

masala<br />

4


13.6 13.6 gadacemis adacemis gameoreba<br />

gameoreba<br />

13.7 13.7 13.7 satira satira<br />

14. 14. 14. auditoriis uditoriis uditoriis pativiscema<br />

pativiscema<br />

pativiscema<br />

14.1 14.1 daxvewili daxvewili gemovneba<br />

gemovneba<br />

14.2 14.2 14.2 auditoriis auditoriis auditoriis molodini molodini<br />

molodini<br />

14.3 14.3 gamafrTxilebeli gancxadebebi<br />

14.4 14.4 14.4 televizia televizia da da wyalgamyofi<br />

wyalgamyofi<br />

14.5 14.5 14.5 radio radio<br />

14.6 14.6 anonsebis anonsebis ganrigi<br />

ganrigi<br />

14.7 14.7 14.7 Zaladoba Zaladoba<br />

14.8 14.8 seqsi seqsi seqsi da da nudizmi<br />

nudizmi<br />

14.9 14.9 14.9 Seura Seuracxmyofeli Seura Seuracxmyofeli<br />

cxmyofeli leqsika leqsika<br />

leqsika<br />

14.10 14.10 14.10 narkotikebis, narkotikebis, nikotinisa nikotinisa da da alkoholis alkoholis moxmareba moxmareba<br />

14.11 14.11 TviTmkvleloba, TviTmkvleloba, TviTmkvlelobis TviTmkvlelobis mcdeloba<br />

mcdeloba<br />

14.12 14.12 14.12 hipnozi<br />

hipnozi<br />

14.13 14.13 14.13 zebunebrivi zebunebrivi Zala, Zala, okultizmi okultizmi, okultizmi<br />

paranormaluri paranormaluri movlenebi movlenebi<br />

14.14 14.14 SeZenili programebi<br />

15. 15. 15. mravalferovnebis mravalferovnebis mravalferovnebis asaxva asaxva<br />

asaxva<br />

15.1 15.1 15.1 eTn eTnikuri eTn eTnikuri<br />

ikuri da da religiuri religiuri umciresobebi<br />

15.2 15.2 umciresobebis umciresobebis negatiurad negatiurad negatiurad asaxva<br />

asaxva<br />

15.3 15.3 eTnikuri/religiuri<br />

eTnikuri/religiuri dapirispirebis gaSuqeba<br />

15.4 15.4 15.4 religiuri religiuri programebi<br />

15.5 15.5 pozicia aratolerantobis mimarT<br />

15.6 15.6 15.6 terminologia<br />

terminologia<br />

15.7 15.7 qalebi<br />

15.8 15.8 unarSezRuduli unarSezRuduli adamianebi<br />

adamianebi<br />

15.9 15.9 seqsualuri<br />

seqsualuri seqsualuri umciresobebi<br />

15.10 15.10 xandazmulTa xandazmulTa asaxva<br />

asaxva<br />

16 16 arasrulwlovanebi da bavSvebi<br />

16.1 16.1 arasrulwlovanTa arasrulwlovanTa mavne mavne zegavlenisgan zegavlenisgan zegavlenisgan dacva dacva<br />

dacva<br />

16.2 16.2 Tanxmoba bavSvebis gaSuqebaze<br />

16.3 16.3 bavSvebis bavSvebis monawileoba monawileoba programebSi<br />

programebSi<br />

16.4 16.4 arasrulwlovanTa arasrulwlovanTa vinaobis vinaobis gamJRavneba<br />

gamJRavneba<br />

16.5 16.5 16.5 bavSvebi bavSvebi da da sax saxifaTo sax ifaTo imitacia imitacia<br />

imitacia<br />

16.6 16.6 16.6 bavSvebi da interneti<br />

17. 17. <strong>sazogadoebrivi</strong> <strong>sazogadoebrivi</strong> azris gamokiTxvebi, gamokiTxvebi, interaqtivi<br />

17.1 17.1 <strong>sazogadoebrivi</strong> <strong>sazogadoebrivi</strong> azris azris gamokiTxvis gamokiTxvis Sedegebis Sedegebis gaSuqeba gaSuqeba<br />

gaSuqeba<br />

17.2 17.2 17.2 interaqtiuli gamokiTxva<br />

17.3 17.3 satelefono interaqtivi<br />

17.4 17.4 forumi internetSi<br />

18. 18. statistikisa statistikisa da da ris riskis ris kis Sesaxeb informaciis gavrceleba<br />

gavrceleba<br />

19. 19. konkursebi konkursebi da da da prizebi prizebi<br />

prizebi<br />

5


20. 20. Careva<br />

20.1 20.1 masalis SeCerebis moTxovna<br />

20.2 20.2 vetos vetos dadeba dadeba<br />

dadeba<br />

20.3 20.3 20.3 cenzura cenzura<br />

21. 21. 21. reklama reklama reklama da da da sponsoroba<br />

sponsoroba<br />

sponsoroba<br />

21.1 21.1 21.1 reklamis reklamis eTikuri eTikuri kriteriumi<br />

kriteriumi<br />

21.2 21.2 reklamireba da popularizacia<br />

21.3 21.3 21.3 produqciis produqciis produqciis da da da moms momsaxurebis moms momsaxurebis<br />

axurebis mimoxilva mimoxilva<br />

21.4 21.4 21.4 produqciis produqciis produqciis ganTavseba ganTavseba<br />

ganTavseba<br />

21.5 21.5 eTerSi eTerSi momuSave momuSave Jurnalistebi Jurnalistebi da da wamyvanebi<br />

wamyvanebi<br />

21.6 21.6 21.6 programebis programebis sponsoroba<br />

sponsoroba<br />

22. 22. 22. interesTa interesTa interesTa konfliqti<br />

konfliqti<br />

konfliqti<br />

22.1 22.1 piradi piradi saqmianoba saqmianoba da da interesTa interesTa konfliqti<br />

konfliqti<br />

22.2 22.2 22.2 interesTa interesTa konfliqtis konfliqtis gacxadeba gacxadeba<br />

22.3 22.3 22.3 politikur politikur an an profesi profesiul profesi<br />

ul ul organizaciebSi organizaciebSi organizaciebSi gaerTianeba gaerTianeba<br />

gaerTianeba<br />

22.4 22.4 ojaxi ojaxi da interesTa interesTa konfliqti<br />

konfliqti<br />

22.5 22.5 Tanamdebobis gamoyeneba<br />

22.6 22.6 konkurent konkurent media media media saSualebaSi saSualebaSi gamoCena gamoCena da da monawileoba<br />

monawileoba<br />

22.7 22.7 saqmianoba <strong>mauwyeblis</strong> <strong>mauwyeblis</strong> gareT<br />

22.8 22.8 saCuqrebi, saCuqrebi, sargebeli, SeRavaTebi SeRavaTebi<br />

23. 23. saCivrebis saCivrebis ganxilva<br />

ganxilva<br />

24. 24. kon konsultacia<br />

kon<br />

sultacia<br />

6


sizuste<br />

sizuste<br />

1. profesiuli profesiuli standartebi<br />

standartebi<br />

nebismieri nebismieri formiT formiT gadmocemuli gadmocemuli gadmocemuli axali axali ambavi ambavi unda unda unda asaxavdes asaxavdes faqtebs faqtebs da da da iyos iyos iyos zzusti.<br />

z usti.<br />

dauSvebelia dauSvebelia araswori araswori an an naxevrad naxevrad marTali marTali informaciis informaciis gavrceleba gavrceleba da da auditoriis<br />

auditoriis<br />

SecdomaSi SecdomaSi Seyvana.<br />

Seyvana.<br />

im SemTxvevaSi, Tu movlenis TviTmxilveli Tavad ar xarT, ecadeT, informacia<br />

pirvelwyarosgan miiRoT. Tu es SeuZleblia, informacia moipoveT TviTmxilvelisgan,<br />

SeZlebisdagvarad daazusteT sxva (alternatiul) wyarosTan da saWiroebis SemTxvevaSi,<br />

moiZieT informaciis damadasturebeli mtkicebulebebi.<br />

zustad da Tanmimdevrulad CaiwereT informacia. SeinaxeT Temis Sesaxeb mopovebuli<br />

yvela Canaweri, korespondencia, masala da dokumenti. Tu informacia miRebuli gaqvT<br />

anonimuri wyarosgan, arc erT CanawerSi ar miuTiToT wyaros vinaoba.<br />

Jurnalists, respondentis nebarTvis gareSe, SeuZlia Caiweros saubari patara kameriT<br />

an telefoniT mxolod informaciis CaniSvnis mizniT. eleqtronuli Canaweri<br />

uzrunvelyofs reportaJis sizustes, xolo gasaCivrebis SemTxvevaSi, obieqturi<br />

gamoZiebisTvis aris saWiro. nebismieri eleqtronuli Canaweri, romelic informaciis<br />

CaniSvnis mizniT keTdeba, rogorc wesi, eTerSi ar gadaicema. aseTi Canaweris eTerSi<br />

gaSveba dasaSvebia mxolod gansakuTrebul SemTxvevebSi, ZiriTadad maSin, rodesac es ara<br />

<strong>mauwyeblis</strong>, aramed sazogadoebriv interesebs emsaxureba.<br />

rekomendacia<br />

daazusteT nebismieri informacia (gansakuTrebiT, internetis meSveobiT mopovebuli),<br />

presrelizebi, dokumentebi. darwmundiT faqtebis sisworeSi. yuradReba miaqcieT<br />

TariRebis, sakuTari saxelebis, statistikuri monacemebis da sxv. sizustes. erT<br />

reportaJSi daSvebuli Secdoma SeiZleba sxvaganac gaimeoroT. saWiroebis SemTxvevaSi,<br />

daukavSirdiT informaciis momwodeblebs, avtorebs da daadgineT misi warmomavloba da<br />

utyuaroba.<br />

endeT mxolod avtoritetul adgilobriv an saerTaSoriso sainformacio saagentoebs.<br />

nu daeyrdnobiT informaciis mxolod erT wyaros. Tu informacia mniSvnelovania da ver<br />

axerxebT mis dazustebas, aRniSneT, rom igi dauzustebelia da miuTiTeT wyaro. Tu<br />

informacia sando konfidencialuri wyarosagan gaqvT miRebuli, miuTiTeT, rom igi<br />

miRebulia sarwmuno wyarosgan. Tavi aarideT iseT zogad frazebs, rogorebicaa<br />

`ramdenadac cnobilia~, `rogorc amboben~, sxv.<br />

ar daamaxinjoT informacia zedmeti an araswori maxvilebiT, mniSvnelovani detalebis<br />

gamotovebiT an sxvadasxva teqnikuri manipulaciiT.<br />

plagiati plagiati profesiuli profesiuli sstandartebis<br />

s tandartebis umniSvnelovanesi umniSvnelovanesi darRvevaa. darRvevaa. sxvisi masalis<br />

gamoyenebisas aucileblad miuTiTeT wyaro.<br />

faqtobrivi faqtobrivi Secdomebi Secdomebi unda unda gaswordes gaswordes gaswordes swrafad swrafad swrafad da da sajarod. sajarod. mniSvnelovani faqtobrivi<br />

Secdoma sajarod (eTerSi) aRiareT da swrafad gaasworeT. Secdomis ignorireba<br />

7


mayureblis ndobas dagakargvinebT. droulad aRiarebuli Secdoma ganawyenebuli mxaris<br />

pretenziebisagan dagicavT.<br />

miukerZoebloba<br />

miukerZoebloba<br />

nebismieri nebismieri formiT formiT gad gadmo gad gadmo<br />

mocemuli mo cemuli informacia informacia informacia unda iyos miukerZoebeli. programebSi unda<br />

aisaxos aisaxos sakiTxTan dakavSirebiT arsebuli yvela sa sagulisxmo sa<br />

gulisxmo gansxvavebuli gansxvavebuli azri. azri.<br />

azri.<br />

dauSvebelia dauSvebelia dauSvebelia mosazrebaTa mosazrebaTa mosazrebaTa araswori araswori araswori interpretireba, interpretireba, interpretireba, romelime romelime romelime mniSvnelovani mniSvnelovani mniSvnelovani poziciis poziciis<br />

poziciis<br />

Segnebulad Segnebulad ugulebelyofa ugulebelyofa an an arasrulad arasrulad gaSuqeba.<br />

gaSuqeba.<br />

informaciis miukerZoebloba sazogadoebis obieqturi informirebis safuZvelia.<br />

mikerZoebulia gadacema, rodesac igi ar asaxavs mosazrebaTa farTo speqtrs,<br />

Segnebulad an gaucnobiereblad aris tendenciuri, SeniRbuli saxiT gamoxatavs<br />

romelime piris (jgufis, organizaciis) kerZo mosazrebebs.<br />

Jurnalisti unda iyos TavSekavebuli da kargad informirebuli, mis mier gadmocemuli<br />

masala ki informaciuli da amomwuravi. faqtebi da Sexedulebebi dabalansebulad unda<br />

gaSuqdes. yoveli mxarisa da piris azri miukerZoeblad unda gadmoices. sainformacio<br />

programebis miukerZoebloba ara mxolod sapirispiro poziciebis dabalansebuli<br />

gaSuqebiT, aramed yvela im garemoebis srulfasovani aRweriT miiRweva, romlebic<br />

safuZvlad udevs am poziciebs.<br />

<strong>sazogadoebrivi</strong> diskusiis gaSuqebisas nu SemoifarglebiT sakiTxis mxolod im<br />

aspeqtebiT, romlebic mxareTa dapirispirebis mizezia. sakiTxi safuZvlianad SeiswavleT,<br />

raTa gaerkveT problemis arsSi da sazogadoebas srulyofili da obieqturi informacia<br />

miawodoT. Tu SesaZlebelia, gaaSuqeT sakamaTo sakiTxis is aspeqtebic, romlebsac<br />

mxareebi ugulebelyofen an romlebzec saerTo pozicia gaaCniaT. SeZlebisdagvarad<br />

asaxeT ara marto diskusiis monawileTa, aramed sxva dainteresebul mxareTa<br />

poziciebic.<br />

reportaJma reportaJma eWvqveS eWvqveS ar ar unda unda daayenos daayenos <strong>mauwyeblis</strong> <strong>mauwyeblis</strong> <strong>mauwyeblis</strong> miukerZoebloba miukerZoebloba da da ar ar ar unda unda unda Seqmnas<br />

Seqmnas<br />

STabeWdileba, STabeWdileba, rom rom igi igi igi romelime romelime ideologiuri, ideologiuri, politikuri, politikuri, finansuri, finansuri, finansuri, socialuri socialuri an<br />

an<br />

religiuri religiuri jgufis jgufis ga gavlenis ga gavlenis<br />

vlenis qveS aris. aris.<br />

reportaJebi da gadacemebi unda iyos neitraluri. upiratesoba ar mianiWoT romelime<br />

politikur, ideologiur, sxv. pozicias. ar gamoxatoT sajarod romelime politikuri<br />

partiis, gaerTianebis, an sxva interesTa jgufis mxardamWeri azri.<br />

miukerZo miukerZoebloba miukerZo miukerZoebloba<br />

ebloba <strong>mauwyeblis</strong>gan <strong>mauwyeblis</strong>gan <strong>mauwyeblis</strong>gan ar ar moiTxovs moiTxovs srul srul neitralobas neitralobas nebismier nebismier sakiTxSi.<br />

Jurnalists Jurnalists aqvs aqvs ufleba ufleba, ufleba gamoxatos gamoxatos profesiuli profesiuli Sexeduleba, Sexeduleba, romelic romelic romelic obieqtur<br />

obieqtur<br />

faqtebze faqtebze iqneba iqneba dafuZnebuli, dafuZnebuli, magram magram ara ara aqvs aqvs ufleba, ufleba, calmxrivad calmxrivad Seafasos Seafasos movlenebi<br />

movlenebi<br />

da da sajarod sajarod gamoxatos gamoxatos subieqtu subieqturi subieqtu<br />

ri azri azri. azri<br />

sakuTari azri arasodes warmoadginoT <strong>sazogadoebrivi</strong> <strong>mauwyeblis</strong> poziciad. garkveviT<br />

aRniSneT, rom Sexeduleba piradad Tqven gekuTvniT.<br />

radio radio da da teleprogramebis teleprogramebis Semqmnelebma Semqmnelebma ar ar unda unda ugulebelyon ugulebelyon is is mniSvnelovani<br />

mniSvnelovani<br />

informacia, informacia, romelsac romelsac piradad piradad ar ar eTanx eTanxmebian. eTanx eTanxmebian.<br />

mebian.<br />

8


saredaqcio saredaqcio damoukidebloba<br />

damoukidebloba<br />

sazogadoebrivma sazogadoebrivma mauwyebelma mauwyebelma da da Jurnalistebma Jurnalistebma unda unda unda miiRon miiRon yvela yvela zoma, zoma, rom rom daicvan<br />

daicvan<br />

saredaqcio saredaqcio saredaqcio damoukidebloba.<br />

damoukidebloba. damoukidebloba. Jurnalistma<br />

Jurnalistma Jurnalistma uari uari ar ar unda unda unda Tqvas Tqvas Tqvas profesiuli<br />

profesiuli<br />

profesiuli<br />

valdebulebis valdebulebis Sesrulebaze Sesrulebaze Tavis Tavis aRmsareblobas<br />

aRmsareblobasTan, aRmsareblobas Tan, politikur Sexedulebas<br />

Sexedulebasa Sexedulebas<br />

a Tu<br />

Tu<br />

msoflmxedvelob<br />

msoflmxedvelobasTan msoflmxedvelob asTan SeuTavseblobis SeuTavseblobis motiviT motiviT. motiviT . dauSvebelia dauSvebelia Jurnalistis iZuleba iZuleba, iZuleba<br />

Seasrulos Seasrulos Seasrulos iseTi iseTi iseTi davaleba, davaleba, davaleba, romelic romelic romelic mis mis mis sindiss, sindiss, Rirseb Rirsebas Rirseb Rirseb an an an profesiul profesiul profesiul eTika eTikas eTika<br />

ewinaaRmdegeba.<br />

ewinaaRmdegeba.<br />

yvela gadacemis Sinaarsi da xasiaTi redaqciis gadawyvetilebidan unda momdinareobdes<br />

da ar unda iyos politikuri, komerciuli Tu kerZo interesebis zewolis Sedegi.<br />

sazogadoeba darwmunebuli unda iyos, rom saredaqcio gadawyvetilebebi miiReba mxolod<br />

mtkice argumentebis safuZvelze da unda endobodes ssm-is gadacemebisa da samsaxurebis<br />

keTilsindisierebas.<br />

ssm-is TanamSromelTa qmedebam an gareSe saqmianobam arasasurveli gavlena ar unda<br />

iqonios ssm-is gadacemebsa da samsaxurebze. auditorias ar unda mieces safuZveli, eWvi<br />

Seitanos ssm-is saredaqcio damoukideblobaSi, miukerZoeblobasa da<br />

keTilsindisierebaSi.<br />

<strong>mauwyeblis</strong> <strong>mauwyeblis</strong> yvela yvela TanamSromelma TanamSromelma unda unda daicvas daicvas saredaqcio saredaqcio damoukidebloba damoukidebloba da<br />

da<br />

profesiuli profesiuli Tavisufleba. Tavisufleba. mauwyebeli mauwyebeli da da misi misi TanamSromlebi TanamSromlebi TanamSromlebi ar ar unda unda iyvnen<br />

iyvnen<br />

davalebulebi davalebulebi informaciis informaciis wyaroebis, wyaroebis, respondentebis respondentebis an an<br />

gadacemis monawileebi<br />

monawileebis monawileebi<br />

s winaSe.<br />

winaSe.<br />

aris SemTxvevebi, rodesac romelime organizaciis xelmZRvaneli Jurnalists gadaRebis<br />

nebarTvis mosapoveblad garkveul pirobebs uyenebs. ar daTanxmdeT iseT pirobebze,<br />

romlebic saredaqcio damoukideblobas Selaxavs. saredaqcio damoukidebloba masalis<br />

Tavisuflad, zewolis gareSe Caweras da miukerZoeblad, samarTlianad da zustad<br />

asaxvas gavaldebulebT.<br />

<strong>mauwyeblis</strong> xelmZRvanelobam Jurnalistebs da prodiuserebs unda mianiWos yvela is<br />

uflebamosileba, rac aucilebelia <strong>mauwyeblis</strong> saredaqcio damoukideblobis da am<br />

<strong>kodeqsi</strong>T gaTvaliswinebuli normebis dasacavad.<br />

saredaqcio gadawyvetilebaTa miRebis procesSi <strong>mauwyeblis</strong> xelmZRvaneloba mxolod<br />

kritikuli aucileblobis SemTxvevaSi ereva, magaliTad, rodesac es pirdapir emsaxureba<br />

legitimuri miznebis ganxorcielebas.<br />

Jurnalisturi saqmianoba sajaroa. mauwyebelma da Jurnalistebma sazogadoebas unda<br />

miawodon sruli informacia im garemoebebis Sesaxeb, ramac SeiZleba maTi saredaqcio<br />

damoukidebloba eWvqveS daayenos.<br />

9


ena ena<br />

zusti faqtebi gasagebi, gamarTuli eniT gadaeciT. auditorias informacia<br />

standartuli, yoveldRiuri sasaubro eniT miawodeT. sityvebisa Tu gamoTqmebis<br />

windauxedavi gamoyenebiT nu gaazviadebT faqtebs, nu SesZenT movlenebs, gamonaTqvamebs<br />

iseT mniSvnelobas, romelic realobas ar Seefereba.<br />

sainformacio siuJetebSi ena unda iyos martivi da yvelasaTvis gasagebi, winadadebis<br />

wyoba gamarTuli, yovelgvari zedmeti da usargeblo sityvebis gareSe. informacia<br />

auditorias lakoniurad, mokle da sxarti frazebiT miawodeT. moerideT ucxo<br />

sityvebis gaumarTlebel gamoyenebas, roca sityvis qarTuli Sesatyvisi arsebobs.<br />

SeecadeT ar gamoiyenoT farTo sazogadoebisTvis ucnobi specifikuri terminologia<br />

(magaliTad, samedicino, teqnikuri). Tu aseTi terminebis gamoyeneba aucilebelia, iqve,<br />

popularul enaze, ganumarteT auditorias misi mniSvneloba.<br />

Tu raime sityvis mniSvneloba ar gesmiT an ar xarT masSi darwmunebuli, kidev erTxel<br />

SeamowmeT an am sityvis TqvenTvis cnobili sinonimi gamoiyeneT. SeamowmeT ucxo<br />

sityvebis mniSvneloba da gamoTqma. aseve sworad gamoTqviT sakuTari saxelebi<br />

(geografiuli, pirovnebebis, organizaciebis, gazeTebis, sxv.). Tavidan aicileT bundovani,<br />

gadatvirTuli, gaumarTavi winadadebebi. magaliTad, nu ityviT, `ganaxorciela gasrola~,<br />

`moaxdina darigeba~, TqviT `gaisrola~, `daariga~ anda aseTi winadadebis nacvlad -<br />

`gancxadeba gakeTdeba mTavrobis wevrebis mier~, TqviT `gancxadebas mTavrobis wevrebi<br />

gaakeTeben~.<br />

nu gamoiyenebT iseT leqsikas, romelic enis arsebul standartebs ar Seesabameba. Tumca,<br />

isic gaiTvaliswineT, rom ena mudmivad viTardeba da konkretuli gamoTqma Tu sityva<br />

sazogadebisaTvis misaRebi an miuRebeli xdeba.<br />

samarTlianoba amarTlianoba da pasuxis pasuxis ufleba<br />

nebismieri nebismieri informacia informacia unda unda gaSuqdes gaSuqdes samarTlianad. samarTlianad. mkafiod unda unda gaimijnos gaimijnos gaimijnos faqti,<br />

faqti,<br />

Tvalsazrisi Tvalsazrisi da da komentari. komentari.<br />

komentari.<br />

samarTlianoba moiTxovs balansis dacvasa da miukerZoeblobas movlenebis gaSuqebisas.Y<br />

Tavidan unda iqnes acilebuli mosazrebaTa araswori interpretacia. erTmaneTisgan unda<br />

gaimijnos faqti, mosazreba da komentari.<br />

gadacema ar CaiTvleba samarTlianad Tu igi:<br />

ar moicavs yvela arsebiT faqts;<br />

agebulia umniSvnelo faqtebze, xolo yvelaze mTavari ugulebelyofilia;<br />

Segnebulad an gaucnobiereblad SecdomaSi Sehyavs auditoria;<br />

Jurnalistebi da/an gadacemis wamyvanebi iyeneben iseT gamoTqmebs, romlebic maT<br />

mikerZoebulobaze metyvelebs.<br />

pirovnebas, pirovnebas, pirovnebas, romlis romlis mimarT mimarT programaSi programaSi seriozuli seriozuli braldebebi braldebebi gamoiTqva, gamoiTqva, pasuxis<br />

pasuxis<br />

droulad droulad da da da Tanazomadi Tanazomadi saSual saSualebiT saSual ebiT gacemis gacemis gacemis ufleba ufleba unda unda mieces. mieces.<br />

mieces.<br />

zustad da detalurad aRuwereT pirovnebas mis mimarT gamoTqmuli braldebebi, raTa<br />

man saTanado pasuxis gacema SeZlos. pasuxi gaaSuqeT samarTlianad da zustad da imave<br />

10


programiT. Tu garkveuli mizezebis gamo ver xerxdeba imave gadacemiT pasuxis gacema,<br />

xelmZRvanel pirTan erTad gamonaxeT sxva saSualeba.<br />

angariSvaldebuleba<br />

angariSvaldebuleba<br />

Jurnalistebi Jurnalistebi pasuxismgebelni pasuxismgebelni arian arian mTeli mTeli sazogadoebis sazogadoebis winaSe. winaSe.<br />

informacia<br />

JurnalistikaSi JurnalistikaSi ganixileba, ganixileba, rogorc rogorc <strong>sazogadoebrivi</strong> <strong>sazogadoebrivi</strong> sikeTe sikeTe da da ara ara rogorc rogorc moxmarebis<br />

moxmarebis<br />

prod produqti. prod produqti.<br />

uqti. es es niSnavs, niSnavs, rom rom <strong>sazogadoebrivi</strong> <strong>sazogadoebrivi</strong> pasuxismgebloba pasuxismgebloba pasuxismgebloba Jurnalistebisagan<br />

Jurnalistebisagan<br />

Jurnalistebisagan<br />

profesiuli profesiuli eTikis eTikis farglebSi farglebSi moqmedebas moqmedebas moiTxovs.<br />

moiTxovs.<br />

Jurnalistebi TavianTi saqmianobiT angariSvaldebulni arian sazogadoebis, profesiisa<br />

da sakuTari Tavis winaSe.<br />

Jurnalistebi valdebulni arian:<br />

aqtiurad dauWiron mxari profesiuli standartebis dacvas da imoqmedon maT<br />

Sesabamisad;<br />

upasuxon sazogadoebriv interess. gamoikvlion saCivrebi da, saWiroebisamebr, miiRon<br />

saTanado zomebi;<br />

sazogadoebas ganumarton Jurnalisturi meTodebi, gansakuTrebiT maSin, rodesac<br />

ibadeba kiTxvebi;<br />

imoqmedon Jurnalisturi eTikis farglebSi;<br />

yuradRebiT mousminon pirebs, romlebic eTikur pretenziebs gamoTqvamen.<br />

keTilsindisieri keTilsindisieri urTierToba urTierToba respondentTan, respondentTan, gadacemis gadacemis monawilesTan<br />

monawilesTan<br />

Jurnalisti Jurnalisti valdebulia<br />

valdebulia, valdebulia keTilsindisierad keTilsindisierad da da sama samarTlianad sama<br />

rTlianad moeqces respondents da<br />

da<br />

gadacemis gadacemis stumars.<br />

stumars.<br />

interviusa an gadacemaSi monawileobaze Tanxmobis misaRebad Jurnalistma respondents<br />

unda acnobos:<br />

gadacemis Sinaarsi, xasiaTi, mowvevis mizani da gadacemis eTerSi gasvlis dro;<br />

monawileobis forma (pirdapiri CarTva, Canaweri, diskusia da a.S);<br />

savaraudo Temebi, ris Sesaxebac iqneba kiTxvebi da, Tu SesaZlebelia, sxva savaraudo<br />

stumrebis vinaoba;<br />

is mniSvnelovani cvlilebebi, romlebic respondentis Tavdapirveli Tanxmobis Semdeg<br />

Sevida gadacemaSi da SesaZloa, misadmi arakeTilsindisier damokidebulebad<br />

Sefasdes;<br />

aqvs Tu ara ufleba winaswar naxos Cawerili gadacema da raime cvlilebebi<br />

Seitanos masSi.<br />

dasaSvebia zemoT aRniSnuli informaciis srulad an nawilobriv damalva, Tu es<br />

<strong>sazogadoebrivi</strong> interesebiT an raime sxva specifikur SemTxvevaSia (magaliTad,<br />

gasarTobi Janris gadacemis SemTxvevaSi) gamarTlebuli.<br />

Jurnalists Jurnalists ufleba ufleba aqvs, aqvs, ar ar gaumJRavnos gaumJRavnos respondents/mowveul respondents/mowveul stumars stumars gadacemis<br />

gadacemis<br />

mizani, mizani, Tu Tu arsebobs arsebobs aSkara aSkara <strong>sazogadoebrivi</strong> <strong>sazogadoebrivi</strong> interesi interesi interesi da da saqme saqme saqme seriozul seriozul<br />

seriozul<br />

kanonsawinaaRmde<br />

kanonsawinaaRmdego kanonsawinaaRmde go an antisazogadoebriv qmedebas exeba.<br />

11


interviuze an gadacemaSi monawileobaze respondentis uaris SemTxvevaSi, acnobeT<br />

auditorias uaris mizezi.<br />

sakiTxTa sakiTxTa mravalferovneba<br />

mravalferovneba<br />

2. 2. mravalferovneba mravalferovneba mravalferovneba da da da balansi<br />

balansi<br />

sainformacio sainformacio programebSi programebSi Tanabrad Tanabrad unda unda gaSuqdes gaSuqdes movlen movlenebi movlen ebi rogorc rogorc adgilob adgilobriv, adgilob riv, ise<br />

regionul regionul regionul da da da erovnul erovnul erovnul doneze. doneze. doneze. sakamaTo sakamaTo sakiTxebze sakiTxebze mosazrebebis mosazrebebis gaSuqebisas gaSuqebisas daculi daculi<br />

unda unda unda iyos iyos iyos saTanado saTanado saTanado balansi. balansi.<br />

balansi.<br />

Jurnalisti valdebulia, miawodos sazogadoebas srulyofili informacia mimdinare<br />

movlenebze. ar aaridoT Tavi informaciis srulyofilad gaSuqebas im motiviT, rom aman<br />

SeiZleba romelime individi an organizacia gaanawyenos an gaaRizianos.<br />

gamoikvlieT da gaaSuqeT rogorc dadebiTi, aseve uaryofiTi movlenebi, socialuri<br />

sakiTxebi, sakamaTo sakiTxebi, agreTve, is tendenciebi da movlenebi, romlebzec, maTi<br />

mniSvnelobis miuxedavad, auditoriis moTxovna SeiZleba didi ar iyos. programebis<br />

momzadebisas upiratesoba ar unda mieniWos sazogadoebis umravlesobas, aramed<br />

gaTvalisiwinebuli iqnes is, rac unda icodes da risi moTxovnilebac aqvs<br />

sazogadoebas.<br />

mosazrebaTa mosazrebaTa mravalferovneba<br />

mravalferovneba<br />

saTanado balansisa da miukerZoeblobis misaRwevad, aucilebelia sakamaTo sakiTxze<br />

arsebuli mosazrebaTa farTo speqtris gaSuqeba. neitralurad gaaSuqeT gaaSuqeT sakamaTo<br />

sakamaTo<br />

sakiTxebze sakiTxebze arsebuli arsebuli sapirispiro sapirispiro poziciebi. poziciebi. ar ar gamoxatoT gamoxatoT sajarodDmxardaWera<br />

sajarodD<br />

mxardaWera<br />

romelime romelime poziciisadmi.<br />

poziciisadmi.<br />

informaciis informaciis balansi<br />

balansi<br />

sazogadoebisaTvis saintereso movlenis gaSuqebisas Tanabrad da adekvaturad asaxeT<br />

gansxvavebuli mosazrebebi. mosazrebaTa mosazrebaTa dabalansebuli dabalansebuli gaSuqeba gaSuqeba sapirispiro sapirispiro poziciebs<br />

poziciebs<br />

Soris Soris wminda wminda maTematikuri maTematikuri balansis balansis dacvas dacvas dacvas ar ar gulisxmobs. gulisxmobs. es es niSnavs niSnavs TiToeuli<br />

TiToeuli<br />

gansxvavebuli gansxvavebuli mosazrebisTvis mosazrebisTvis misi misi mniSvnelobis mniSvnelobis Sesaferisi Sesaferisi drois drois daTmobas.<br />

daTmobas.<br />

Tu erT gadacemaSi yvela sagulisxmo azris gaSuqebas ver axerxebT, auditorias<br />

acnobeT, rom am sakiTxze arsebul sxva mosazrebebs calke gadacema daeTmoba.<br />

sasurvelia, miuTiToT im gadacemis zusti TariRi da dro.<br />

informaciis informaciis balansi balansi calkeul calkeul calkeul gadacemebSi<br />

gadacemebSi<br />

calkeul gadacemaSi, romelic raime mniSvnelovan, sakamaTo sakiTxs exeba, saTanadod<br />

unda gaSuqdes yvela sagulisxmo mosazreba da miRweuli iqnes balansi. mosazrebebi<br />

mosazrebebi<br />

warmodgenili warmodgenili unda unda iyos iyos miukerZoeblad, miukerZoeblad, raTa raTa raTa auditoriam auditoriam Tavad Tavad SeZlos SeZlos daskvnis<br />

daskvnis<br />

gamotana.<br />

gamotana.<br />

12


gamonaklis SemTxvevebSi gadacema SeiZleba daefuZnos konkretuli piris pirad<br />

mosazrebas. amis Taobaze auditorias winaswar unda ecnobos.<br />

informaciis informaciis balan balansi balan si gadacemaTa ciklSi<br />

gadacemaTa ciklis calkeuli gamoSveba SeiZleba daeTmos romelime erT konkretul<br />

Tvalsazriss, Tumca mTeli ciklis ganmavlobaSi unda aisaxos mosazrebaTa farTo<br />

speqtri, raTa ar dairRves balansi. auditorias pirvelsave gadacemaSi unda ecnobos,<br />

rom ciklis ganmavlobaSi balansi miRweuli iqneba.<br />

rodesac erTi ciklis TiToeuli gadacema sxvadasxva sakiTxs eZRvneba, balansi<br />

miRweuli unda iyos TiToeul gamoSvebaSi.<br />

calkeul programaSi gamoTqmul braldebaze pasuxis gacemis saSualeba Sesabamis pirebs<br />

da organizaciebs ciklis momdevno gadacemaSi unda mieceT.<br />

informaciis informaciis informaciis balansi balansi balansi sainformacio sainformacio sainformacio gadacemebSi gadacemebSi<br />

gadacemebSi<br />

sainformacio gadacemebSi dabalansebulad unda aisaxos yvela sagulisxmo mosazreba<br />

sakamaTo sakiTxis Sesaxeb, raTa ar Seiqmnas STabeWdileba, rom romelime erT<br />

mosazrebas aniWebT upiratesobas.<br />

sainformacio programaSi SeZlebisdagvarad unda warmoaCinoT ama Tu im sakiTxsa Tu<br />

movlenaSi yoveli dainteresebuli mxaris pozicia.<br />

balansi balansi saavtoro saavtoro saavtoro gadacemebSi<br />

gadacemebSi<br />

saavtoro gadacemebis monawileebi sakamaTo sakiTxebze gamoTqvamen pirad mosazrebebs,<br />

romlebic, xSir SemTxvevaSi, mikerZoebulia.<br />

saavtoro gadacemis anonsSi, aseve, uSualod misi dawyebis win, auditorias unda<br />

ecnobos, rom gadacema saavtoroa; daculi unda iyos faqtebi; gadacemaSi gamoTqmuli<br />

Sexeduleba, rac ar unda mikerZoebuli iyos, utyuar faqtebs unda emyarebodes.<br />

saavtoro gadacemaTa ciklSi TiToeuli SexedulebisTvis Tanabari drois daTmoba ar<br />

aris savaldebulo. mauwyebelma unda uzrunvelyos, rom wlis ganmavlobaSi saavtoro<br />

gadacemaTa ciklSi warmodgenili iyos SexedulebaTa farTo speqtri, am ciklSi<br />

programebis sixSiris, TiToeuli gadacemis xangrZlivobisa da gansaxilveli Temebis<br />

xasiaTis gaTvaliswinebiT.<br />

arCevnebis arCevnebis gaSuqebis gaSuqebis wesebi<br />

wesebi<br />

3. arCevnebis arCevnebis gaSuqeba gaSuqeba<br />

gaSuqeba<br />

mauwyebeli mauwyebeli valdebulia valdebulia samarTlianad, samarTlianad, miukerZoeblad miukerZoeblad da da dabalansebulad dabalansebulad gaaSuqos gaaSuq<br />

os<br />

arCevnebi, arCevnebi, arCevnebi, arCevnebSi arCevnebSi monawile monawile partiebi partiebi da da kandidatebi; kandidatebi; kandidatebi; saarCevno saarCevno gadacemebis<br />

gadacemebis<br />

dagegmvisas dagegmvisas dagegmvisas zogjer zogjer saWiroa saWiroa konsultacia konsultacia politikur politikur politikur partiebTan partiebTan magram, magram, saboloo<br />

saboloo<br />

gadawyvetileba gadawyvetileba unda unda miiRos miiRos mauwyebelma.<br />

mauwyebelma.<br />

13


sainformacio gamoSvebebSi, aseve, sxva gadacemebSi dauSvebelia romelime saarCevno<br />

subieqtis diskriminacia an saarCevno subieqtisaTvis upiratesobis miniWeba. ssm-is<br />

programebi ar unda iqces romelime partiis/kandidatis politikuri propagandis<br />

iaraRad.<br />

arCevnebis dros <strong>sazogadoebrivi</strong> mauwyebeli valdebulia:<br />

axali ambebis ZiriTad gamoSvebaSi, aseve, umciresobaTa enaze sainformacio<br />

gamoSvebebSi, saTanado dro dauTmos saarCevno kampaniis gaSuqebas;<br />

auditorias SesTavazos specializebuli saarCevno gadacemebi - debatebi, diskusiebi<br />

politikosebisa da eqspertebis monawileobiT;<br />

uzrunvelyos amomrCevelTa samoqalaqo ganaTleba. miawodos amomrCevlebs amomwuravi<br />

informacia arCevnebis mniSvnelobis, saarCevno procedurebis da arCevnebTan<br />

dakavSirebuli sxva sakiTxebis Sesaxeb;<br />

ufro xSirad da vrclad gaaSuqos amomrCevelTa mosazrebebi mimdinare movlenebsa<br />

da aqtualur sakiTxebze;<br />

veb-gverdze gamoaqveynos arCevnebis gaSuqebis sakuTari ganrigi da wesebi: ra, rogor<br />

da ratom Suqdeba saarCevno kampaniis dros.<br />

Jurnalistebma Jurnalistebma miukerZoeblad miukerZoeblad unda unda gaaSuqon gaaSuqon saarCevno saarCevno kampania. kampania. informacia informacia unda<br />

unda<br />

efuZne efuZnebodes efuZne bodes mxolod mxolod mxolod da da da mxolod mxolod faqtebs. faqtebs. TviTneburad an an gangeb ar ar gamotovoT gamotovoT<br />

siuJetSi siuJetSi raime raime mniSvnelovani mniSvnelovani detali. detali. gaasworeT gaasworeT nebismieri nebismieri Secdoma, Secdoma, romelsac<br />

romelsac<br />

aRmoaCenT.<br />

aRmoaCenT.<br />

sifrTxile gamoiCineT xelisuflebis warmomadgenlebis saqmianobis gaSuqebisas. isini<br />

zogjer cdiloben, eTeri TavianTi partiis kandidatis saagitaciod gamoiyenon.<br />

politikuri politikuri partiebi partiebi da da kandidatebi<br />

kandidatebi<br />

saarCevno saarCevno saarCevno kampaniis kampaniis dros dros dros yvela yvela kvalificiuri kvalificiuri saarCevno saarCevno subieqti subieqti Tanabrad Tanabrad unda<br />

unda<br />

gaSuqdes.<br />

gaSuqdes.<br />

saarCevno gadacemaSi monawileobisaTvis kandidati Sesabamis partiasTan konsultaciis<br />

safuZvelze irCeva, magram saboloo saboloo gadawyvetilebas gadawyvetilebas mauwyebeli mauwyebeli iRebs iRebs. iRebs<br />

saarCevno gadacemaSi moiwvieT yvela saarCevno subieqtis warmomadgeneli. Tu romelime<br />

partia uars acxadebs gadacemaSi monawileobaze, gadacema mainc unda Sedges da<br />

auditorias ecnobos kandidatis gamoucxadeblobis mizezi. mowvevisas gaiTvaliswineT<br />

kandidatebis kompetenturoba sadiskusio sakiTxebSi. gadacemaSi monawile kandidatebs<br />

Tanabari dro da yuradReba dauTmeT.<br />

yoveli saarCevno kviris ganmavlobaSi erTi gadacema mainc unda mieZRvnas TiToeuli<br />

kvalificiuri saarCevno subieqtis politikas, saqmianobasa da kandidatebs.<br />

saarCevno subieqtis politikuri programa unda gaSuqdes am programis prezentaciis<br />

dasrulebis Semdeg gasul yvela sainformacio gamoSvebaSi. Tu politikuri programis<br />

prezentacias imave dRes ver aswrebT an saTanadod ver aSuqebT (magaliTad, Tu gvian<br />

saRamos gaimarTa), aCveneT meore dRis sainformacio gamoSvebebSi.<br />

14


informacia kandidatebis an politikuri partiebis Sexedulebebis Sesaxeb uSualod<br />

maTgan miiReT da ara mesame pirisgan. nu miscemT saarCevno subieqts dapirebas, rom<br />

siuJetis SinaarsTan dakavSirebiT mis survilebs gaiTvaliswinebT. gaSuqebisas nu<br />

SemoifarglebiT partiebisa da kandidatebis mxolod bolodroindeli saqmianobiTa da<br />

gancxadebebiT.<br />

informaciis informaciis balansi balansi arCevnebis arCevnebis gaSuqe gaSuqebaSi gaSuqe baSi<br />

arCevnebis arCevnebis arCevnebis gaSuqebis gaSuqebis dros dros daculi daculi unda unda iyos iyos saTanado saTanado balansi. balansi.<br />

saarCevno subieqtebis<br />

gaSuqebisas gaSuqebisas gaSuqebisas balansi balansi balansi miRweuli miRweuli miRweuli unda unda unda iqnes iqnes iqnes TiToeuli TiToeuli TiToeuli saarCevno saarCevno saarCevno kviris kviris kviris ganmavlobaSi.<br />

ganmavlobaSi.<br />

ganmavlobaSi.<br />

dRis dRis ganmavlobaSi ganmavlobaSi gasul gasul sxvadasxva sxvadasxva programaSi programaSi balansis balansis dacva dacva ar ar aris aris sakmarisi.<br />

sakmarisi.<br />

TiToeul sainformacio gamoSvebaSi an erTi dRis gamoSvebebSi balansis miRweva<br />

SeiZleba ver moxerxdes, rac sxvadasxva faqtorzea damokidebuli, maT Soris, saarCevno<br />

subieqtebis aqtivobaze. Tumca, amis dabalanseba SesaZlebelia dRis ganmavlobaSi<br />

translirebuli sxva gadacemebiT. Tu obieqturi garemoebebis gamo sainformacio<br />

gadacemebis mTavari Tema romelime erTi saarCevno subieqtia, ar aris savaldebulo<br />

balansis imave dRes miRweva. dabalanseba sxva dRes sxva saarCevno subieqtebis saTanado<br />

gaSuqebiT SeiZleba.<br />

winasaarCevno winasaarCevno gadacemebSi gadacemebSi balansi balansi mTeli mTeli kampaniis kampaniis manZilze manZilze unda unda iqnes iqnes miRweuli.<br />

miRweuli.<br />

sasurvelia, ciklis yoveli gadacemis dasawyisSi auditorias acnoboT, rom balansi<br />

drois konkretul periodSi iqneba miRweuli. amis gakeTeba SesaZlebelia, magaliTad,<br />

wina gadacemis mokle mimoxilviTa da momdevno gadacemis anonsirebiT.<br />

Tu saarCevno kampaniis dros gadaicema informacia romelime saarCevno olqis Sesaxeb,<br />

daasaxeleT am olqSi nominirebuli yvela kandidati da partia, romelsac igi<br />

warmoadgens (maJoritari kandidatis SemTxvevaSi unda aRiniSnos, rom damoukideblad<br />

iyris kenWs) anda miuTiTeT veb-gverdi an informaciis sxva wyaro, sadac SesaZlebelia<br />

sruli CamonaTvalis naxva.<br />

Tu saarCevno kampaniis dros gadaicema informacia romelime kandidatis Sesaxeb,<br />

daasaxeleT misi yvela konkurentis saxeli, gvari da partia. Tu ver xerxdeba yvela<br />

kandidatis dasaxeleba, auditorias miuTiTeT veb-gverdi an informaciis sxva wyaro,<br />

sadac SesaZlebelia sruli siis naxva.<br />

dasaSvebia saarCevno programebSi calkeul kandidatebze yuradRebis gamaxvileba, Tu<br />

amis dasabuTebuli aucilebloba arsebobs. aseTi aucilebloba warmoiqmneba Tu:<br />

kandidati monawileobs iseT movlenaSi, romelic, redaqciis azriT, sayuradReboa.<br />

kandidati romelime saarCevno olqTan dakavSirebuli konkretuli sakiTxis<br />

ganxilvaSi monawileobs. am SemTxvevaSi daasaxeleT is kandidatebic, romlebic imave<br />

olqSi iyrian kenWs.<br />

rekomendacia<br />

zog SemTxvevaSi SeiZleba arc iyos saWiro, metic, araeTikurad da utaqtod CaiTvalos<br />

romelime erTi saarCevno subieqtis gaSuqebis dabalanseba, magaliTad, piradi tragediis<br />

an qveyanaSi momxdari didi avariis, katastrofis Sesaxeb komentaris SemTxvevaSi.<br />

kandidatebi kandidatebi wamyvanis wamyvanis rolSi rolSi an an arapolitikur arapolitikur gadacemebSi<br />

gadacemebSi<br />

15


arCevnebis arCevnebis dros dros saarCevno saarCevno subieqti subieqti ar ar unda unda iyos iyos gadacemis gadacemis wamyvani wamyvani an an interviueri.<br />

interviueri.<br />

arCevnebis dros kandidats ara aqvs ufleba, iyos sainformacio an romelime sxva<br />

programis wamyvani an interviueri.<br />

dasaSvebia kandidatTa monawileoba im arapolitikur gadacemebSi, romlebic saarCevno<br />

kampaniis dawyebamde daigegma, Tumca aseTi gadacema ar unda dagegmoT saarCevno kampaniis<br />

periodSi. kandidats, romelic arCevnebis dros translirebul arapolitikur<br />

gadacemaSi monawileobs, ar unda mieces politikuri gancxadebebis gakeTebis an<br />

eleqtoratis mozidvis mizniT, eTeris sxvagvarad gamoyenebis saSualeba, Tu aseTive<br />

saSualeba sxva kandidats ara aqvs.<br />

<strong>mauwyeblis</strong> TanamSromels, romelic kenWs iyris arCevnebSi, ekrZaleba eTerSi gamoCena<br />

sainformacio gadacemis wamyvanis an korespondentis rolSi.<br />

pasuxis pasuxis pasuxis ufleba ufleba<br />

ufleba<br />

saarCevno saarCevno subieqts aqvs aqvs pasuxis gacemis ufleba.<br />

sajaro piris mier sakamaTo politikur sakiTxebze gamoTqmuli mosazrebebis gaSuqebisas<br />

saarCevno subieqtebs erTi kviris ganmavlobaSi SeuZliaT, gamoiyenon pasuxis ufleba.<br />

mauwyebeli valdebulia, ori dRis ganmavlobaSi gaaSuqos sxva saarCevno subieqtebis<br />

pasuxi, Tu gancxadebis avtori sajaro piri imavdroulad kenWs iyris arCevnebSi.<br />

amomrCevlis amomrCevlis gaSuqeba<br />

gaSuqeba<br />

amomrCevlebze gadacemis an reportaJis momzadebisas daculi unda iyos<br />

miukerZoeblobis principi da balansi. Tu kandidati monawileobs gadacemaSi, romelic<br />

mis amomrCevlebs exeba, yvela sxva kvalificiuri subieqtis kandidatebsac unda mieceT<br />

gadacemaSi monawileobis saSualeba. romelime kandidatis mxridan uaris SemTxvevaSi,<br />

dagegmili gadacema mainc Sedgeba.<br />

debatebi<br />

debatebi<br />

politikuri politikuri debatebi debatebi unda unda warimarTos warimarTos obieqturad obieqturad da da miukerZoeblad.<br />

miukerZoeblad.<br />

saarCevno kampaniis dros mauwyebeli valdebulia, eTerSi ganaTavsos debatebi<br />

kanonmdeblobiT dadgenili wesiT. debatebis periodulobas, qronometraJsa da<br />

struqturas adgens mauwyebeli moqmedi kanonmdeblobis gaTvaliswinebiT.<br />

debatebi gadaicema specialurad mowyobili studiidan (Sesabimisi video da grafikuli<br />

gaformebiT). debatebis wamyvanma (moderatorma):<br />

miukerZoeblad da obieqturad unda warmarTos diskusia saarCevno subieqtebis<br />

warmomadgenlebs Soris;<br />

Tanabari dro dauTmos yvela monawiles;<br />

saSualeba misces TiToeul monawiles, gamoxatos sakuTari pozicia da gasces<br />

dasmul kiTxvaze pasuxi winaswar gansazRvruli drois farglebSi;<br />

16


monawiles, romelic ar daicavs drois limits, gamourTos mikrofoni.<br />

kandidati, romelic uars ganacxadebs debatebSi monawileobaze, kargavs debatebisaTvis<br />

gankuTvnili ufaso eTeris gamoyenebis uflebas. partiisa da kandidatis mier<br />

gamouyenebeli ufaso saeTero dro ar gadaecema sxva partias da kandidats, garda<br />

saqarTvelos saarCevno <strong>kodeqsi</strong>T gaTvaliswinebuli SemTxvevebisa.<br />

saeTero saeTero saeTero drois drois drois gamoyofa gamoyofa, gamoyofa gamoyofa,<br />

, politikuri politikuri reklama reklama<br />

<strong>sazogadoebrivi</strong> <strong>sazogadoebrivi</strong> <strong>sazogadoebrivi</strong> mauwyebeli mauwyebeli mauwyebeli valdebulia<br />

valdebulia, valdebulia<br />

valdebulia,<br />

, eTerSi eTerSi eTerSi ganaT ganaTavsos ganaT<br />

avsos avsos saarCevno saarCevno subieqtis<br />

winasaarCevno winasaarCevno reklama.<br />

reklama.<br />

<strong>sazogadoebrivi</strong> mauwyebeli valdebulia, sakuTar eTerSi ganaTavsos kvalificiuri<br />

saarCevno subieqtis winasaarCevno reklama saaTSi aranakleb 60 wamis odenobiT.<br />

<strong>sazogadoebrivi</strong> mauwyebeli valdebulia, kvalificiur saarCevno subieqtad aRiaros<br />

politikuri partia an bloki:<br />

a) romelic saqarTvelos parlamentSi warmodgenilia fraqciiT;<br />

b) romelmac ukanasknel sayovelTao arCevnebSi proporciuli sistemis safuZvelze<br />

miiRo saqarTvelos amomrCevelTa minimum 4%.<br />

<strong>sazogadoebrivi</strong> mauwyebeli uflebamosilia, kvalificiur saarCevno subieqtad aRiaros<br />

politikuri partia, romelic saqarTvelos mTel teritoriaze Catarebuli<br />

<strong>sazogadoebrivi</strong> azris kvlevebis Tanaxmad, arCevnebis wels Catarebuli aranakleb 5<br />

gamokiTxvis an arCevnebamde erTi Tvis ganmavlobaSi Catarebuli kvlevis Sedegebis<br />

Sesabamisad, sargeblobs amomrCevelTa aranakleb 4%-is mxardaWeriT. dauSvebelia<br />

<strong>mauwyeblis</strong> mier sociologiuri kvlevis Sedegebis diskriminaciuli gamoyeneba.<br />

zemoaRniSnuli <strong>sazogadoebrivi</strong> azris kvlevebi unda akmayofilebdes Semdeg moTxovnebs:<br />

a) unda efuZnebodes warmomadgenlobiTi SemTxveviTi SerCevis aRiarebul mecnierul<br />

meTodologias, romelic uzrunvelyofs Sedegebis aranakleb 95%-ian saimedoobas da<br />

romlis cdomilebis farglebi 3%-s ar aRemateba;<br />

b) unda gamoqveyndes <strong>sazogadoebrivi</strong> azris kvlevis meTodologiis saimedoobisa da<br />

Sedegebis obieqturobis dazustebis Semdeg;<br />

g) imave an sxva Sesadarebeli <strong>sazogadoebrivi</strong> azris kvlevis SedegebSi mniSvnelovani<br />

gansxvavebebis an cvlilebebis arsebobisas, SesaZlebeli unda iyos am gansxvavebebis an<br />

cvlilebebis damajerebeli mecnieruli axsna;<br />

d) ar unda iyos <strong>sazogadoebrivi</strong> azriT manipulirebis an Tanxis mozidvis saSualeba, ar<br />

unda tardebodes telefonis, fostis an/da internetis meSveobiT;<br />

e) unda efuZnebodes gamWvirvale meTodologias, romelic iZleva Sedegebis<br />

damoukidebeli Semowmebis SesaZleblobas;<br />

sazogadoebrivma mauwyebelma kvalificiur saarCevno subieqts ufaso saarCevno<br />

reklamisTvis eTeri 18:00-dan 22:30-mde unda dauTmos. sxva partiebisa da kandidatebis<br />

ufaso saarCevno reklama eTerSi 17:30-dan 23:30-mde unda gavides.<br />

mauwyebeli valdebulia, eTerSi TiTo sareklamo Wris dros sul mcire ori partiis an<br />

kandidatis ufaso saarCevno reklama ganaTavsos. ufaso saarCevno reklamis eTerSi<br />

17


ganTavsebis rigiToba ganisazRvreba wilisyris an romelime sxva samarTliani da<br />

miukerZoebeli proceduris safuZvelze.<br />

mauwyebelma ar unda dauTmos romelime partias an kandidats mTliani ufaso eTerisa da<br />

politikuri reklamisTvis gankuTvnili drois 50%.<br />

arCevnebis arCevnebis dRis dRis gaSuqeba<br />

gaSuqeba<br />

arCevnebis arCevnebis arCevnebis dRes dRes dRes mauwyebels mauwyebels ekrZaleba ekrZaleba raime raime saxis saxis saagitacio saagitacio masalis masalis translireba.<br />

saarCevno saarCevno saarCevno ubnebis ubnebis ubnebis daxurvamde daxurvamde daxurvamde eTerSi eTerSi eTerSi gasulma gasulma gasulma informaciam informaciam informaciam ar ar ar unda unda unda imoqmedos imoqmedos arCevnebis arCevnebis arCevnebis<br />

Sedegebze.<br />

Sedegebze.<br />

arCevnebis dRes kenWisyris dasrulebamde arCevnebis gaSuqeba unda Semoifarglos<br />

mxolod faqtobrivi garemoebebiT.<br />

rekomendacia<br />

saarCevno ubnebis daxurvamde gaaSuqeT iseTi sakiTxebi, rogorebicaa, magaliTad,<br />

amomrCevelTa raodenoba, saubno da saolqo komisiebis Semadgenloba, damkvirveblebis<br />

saqmianoba, centraluri saarCevno komisiisa da partiebis mier mowyobili<br />

preskonferenciebi, aRmoCenili darRvevebi, dRis ganmavlobaSi momxdari eqscesebi, da a.S.<br />

anu yvela is sakiTxi, romelic ukavSirdeba arCevnebis mimdinareobas da ar warmoadgens<br />

agitacias. SeiZleba gadaices amomrCevlebisadmi mowodeba, gamocxaddnen saarCevno<br />

ubnebSi.<br />

dauSvebelia nebismieri winasaarCevno saagitacio masalis (plakatebi, bukletebi,<br />

simboloebi, a.S.) Cveneba. saarCevno ubnebTan interviuebis aRebis, aseve, pirdapiri<br />

CarTvis dros miaqcieT yuradReba kameraSi ar moxvdes plakati an sxva tipis<br />

saagitacio detali. ubnebis daxurvamde reportaJSi ar gadasceT amomrCevlis, maT<br />

Soris sajaro piris, pozicia; ar gaaSuqoT romelime partiisa Tu kandidatis<br />

mxardamWeri aqcia. es yvelaferi CaiwereT da aCveneT sainformacio gamoSvebebSi ubnebis<br />

daxurvis Semdeg.<br />

arCevnebis arCevnebis dRe dRe gaaSuqeT gaaSuqeT neitralurad, neitralurad, obieqturad, obieqturad, samarTlia samarTlianad samarTlia nad da da miukerZoeblad.<br />

miukerZoeblad.<br />

arc toniT, arc sityvebiT, arc qmedebiT an raime vizualuri Tu xmovani efeqtiT ar<br />

gamoxatoT sakuTari damokidebuleba kandidatisa Tu partiis mimarT.<br />

arCevnebis arCevnebis Sedegebis Sedegebis gaSuqeba<br />

gaSuqeba<br />

gansakuTrebuli sifrTxile gmarTebT arCevnebis Sedegebis Sesaxeb iseTi informaciis<br />

gavrcelebisas, romelic oficialur monacemebs ar emyareba.<br />

arCevnebis dRes Catarebuli egzitpolis Sedegebi ar aris sakmarisad sando. amitom,<br />

egzitpolis Sedegebis gamocxadebisas ar gaazviadoT maTi mniSvnelobis da mkafiod<br />

ganumarteT auditorias, rom es prognozi oficialur monacemebs ar emyareba.<br />

<strong>sazogadoebrivi</strong> <strong>sazogadoebrivi</strong> <strong>sazogadoebrivi</strong> azris azris kvleva<br />

winasaarCevno kampaniis dros mauwyebelma sazogadoebas unda acnobos <strong>sazogadoebrivi</strong><br />

azris kvlevis Sedegebi partiebisa da kandidatebis, politikuri procesis,<br />

18


amomrCevelTa <strong>qcevis</strong>, aqtualuri sakiTxebis da mniSvnelovani <strong>sazogadoebrivi</strong><br />

institutebis Sesaxeb.<br />

kvlevis Sedegebis gamocxadebamde saarCevno subieqtebs unda hqondeT am Sedegebis<br />

gaanalizebisa da sakuTari komentaris momzadebisaTvis sakmarisi dro. maT winaswar unda<br />

ecnoboT <strong>mauwyeblis</strong> dakveTiT ganxorcielebuli <strong>sazogadoebrivi</strong> azris kvlevis<br />

konkretuli TariRebi, im gadacemis dro da formati, romelSic Sedegebi gamocxaddeba.<br />

saarCevno subieqtebs komentaris saSualeba unda mieceT imave gadacemaSi, romelSic<br />

kvlevis Sedegebi cxaddeba an sxva gadacemebSi kvlevis Sedegebis gamoqveynebidan 1<br />

kviris ganmavlobaSi.<br />

kvlevis Sedegebis gamoqveynebisas unda aRiniSnos, rom igi asaxavs mxolod kvlevis<br />

Catarebis dRes arsebul suraTs.<br />

<strong>sazogadoebrivi</strong> azris kvlevis Sedegebis gamoqveynebisas savaldebuloa mieTiTos:<br />

organizacia, romelmac Caatara <strong>sazogadoebrivi</strong> azris kvleva;<br />

<strong>sazogadoebrivi</strong> azris kvlevis damkveTi an damfinansebeli;<br />

kvlevaSi gamoyenebuli kiTxvebis zusti formulireba da mimdevroba;<br />

savele kvlevis Catarebis dro;<br />

gamokiTxulTa raodenoba da SerCevis meTodi;<br />

ra arealSi an ra kategoriis adamianebSi Catarda SerCeva;<br />

im respondentTa raodenoba, romlebmac uari ganacxades kvlevaSi monawileobaze, ar<br />

gasces kiTxvas pasuxi an romelTa gamokiTxvac ver moxerxda;<br />

cdomilebis farglebi;<br />

informacia sxva nebismieri faqtoris Sesaxeb, romelmac SesaZloa mniSvnelovani<br />

gavlena moaxdina Sedegebze.<br />

kenWisyramde 48 saaTis ganmavlobaSi da kenWisyris dRis dasrulebamde (Ramis 12<br />

saaTamde) dauSvebelia arCevnebze <strong>sazogadoebrivi</strong> azris kvlevis Sedegebis gamoqveyneba,<br />

garda im kvlevebisa, romlebic amomrCevelTa aqtivobis dones gansazRvravs.<br />

4. 4. politikuri politikuri sakiTxebis, sakiTxebis, parlamentis parlamentis da da politikosebis politikosebis gaSuqeba<br />

gaSuqeba<br />

saparlamento saparlamento saparlamento masalis masalis gamoyeneba gamoyeneba da da saparlamento saparlamento sesiebis sesiebis gadacema<br />

gadacema<br />

saparlamento saparlamento reportaJi reportaJi unda unda iyos iyos miukerZoebeli miukerZoebeli da da obieqturad obieqtu<br />

rad rad asaxavdes<br />

asaxavdes<br />

parlamentSi parlamentSi ganxilul ganxilul sakiTxebs sakiTxebs da da iq iq ganviTarebul ganviTarebul movlenebs.<br />

movlenebs.<br />

Jurnalistebma dabalansebulad unda gadmoscen ama Tu im TemasTan dakavSirebiT<br />

gamoTqmuli mosazrebebi.<br />

sainformacio programaSi aucileblad unda gaSuqdes:<br />

sakanonmdeblo organos Tavmjdomaris arCevnebi;<br />

premier-ministris arCevnebi;<br />

mTavrobis arCevnebi;<br />

19


impiCmentis procedurebi prezidentis winaaRmdeg;<br />

impiCmentis procedurebi premier-ministris winaaRmdeg;<br />

parlamentis sagangebo sxdomebi.<br />

gadawyvetileba erovnuli mniSvnelobis sxva sxdomebis translirebis Sesaxeb miiReba<br />

saredaqcio gadawyvetilebis safuZvelze.<br />

politikuri politikuri politikuri partiebis partiebis partiebis gaSuqeba gaSuqeba<br />

gaSuqeba<br />

politikuri partiebis saqmianoba unda gaSuqdes miukerZoeblad. politikuri<br />

partiebisaTvis samauwyeblo eTeris daTmoba maT saqmianobasa da aqtiurobazea<br />

damokidebuli, rac mxolod preskonferenciebis mowyobis sixSiriT ar ganisazRvreba.<br />

Sesabamisad, ar aris savaldebulo (winasaarCevno kampaniis garda) partiebs erTi da<br />

igive dro daeTmos. Tumca, ZiriTadi politikuri partiebisa da maTi mosazrebebis<br />

gaSuqebaSi balansi drois garkveul monakveTSi unda iqnes miRweuli (magaliTad, erTi<br />

Tvis ganmavlobaSi).<br />

ama Tu im gadacemaSi politikuri partiebis warmomadgenelTa mowveva saredaqcio<br />

gadawyvetilebis safuZvelze xdeba. mowveulTa Semadgenloba ise unda SeirCes, rom<br />

gadacemaSi yvela ZiriTadi politikuri partiis pozicia aisaxos. mowveuli piris uarma<br />

gadacemaSi monawileobaze ar unda gamoiwvios gadacemis gauqmeba. aseT SemTxvevaSi<br />

programis avtorma unda scados, moiwvios iseTi stumari, romlis monawileobiT<br />

Tavidan aicilebs mosazrebaTa disbalanss, an auwyos auditorias stumris uaris<br />

Sesaxeb.<br />

politikuri politikuri interviu<br />

interviu<br />

politikuri intervius aRebamde respondents acnobeT im gadacemis Sinaarsi da xasiaTi,<br />

romlisTvisac intervius Caweras apirebT. yvela kiTxvas winaswar nu SeaTanxmebT<br />

respondentTan. dausviT iseTi SekiTxvebi, romlebzec sazogadoeba pasuxs elis.<br />

informaciis informaciis konfidencialuri konfidencialuri konfidencialuri wyaroebi wyaroebi<br />

wyaroebi<br />

5. informaciis informaciis mopoveba<br />

mopoveba<br />

informaciis informaciis wyaroebis wyaroebis dacva dacva Jurnalistis Jurnalistis profesiuli profesiuli movaleobaa.<br />

movaleobaa.<br />

Jurnalistma, Cveulebriv, ar unda gamoiyenos anonimuri wyaroebi, Tu arsebobs<br />

informaciis sxva, Ria wyaroebiT miRebis SesaZlebloba. anonimuri wyaros gamoyeneba<br />

mxolod im SemTxvevaSia gamarTlebuli, Tu informacia sando da Rirebulia da misi<br />

gavrceleba sxva gziT SeuZlebelia. wyaroebis anonimurobis dacva informaciis<br />

Tavisuflebis erT-erTi Rirebuli elementia da Jurnalistis profesiuli movaleobaa.<br />

sityvis da gamoxatvis Tavisuflebis Sesaxeb kanonis mixedviT Jurnalistis profesiuli<br />

saidumloebis wyaro daculia absoluturi privilegiiT. konfidencialurobis darRveva<br />

dasaSvebia mxolod im SemTxvevaSi, rodesac es emsaxureba sazogadoebis kanonieri<br />

interesebis dacvas, magaliTad, rodesac informacia danaSaulis momzadebas exeba. aseT<br />

20


dros Jurnalisti movalea, acnobos Sesabamis organoebs mosalodneli danaSaulis<br />

Sesaxeb. konfidencialuri wyaros gamJRavneba, aseve, gamarTlebulia, rodesac sakiTxi<br />

saxelmwifo interesebis dacvas exeba. amis saWiroeba SeiZleba Seiqmnas mxolod maSin,<br />

rodesac qveynis konstituciur wyobilebas realuri safrTxe emuqreba.<br />

wyaro, romelic anonimurobis dacvas ar moiTxovs, unda daasaxeloT. anonimuri wyaros<br />

mier mowodebuli informaciis gadacemisas ki aRniSneT, rom wyaro anonimuria.<br />

gamoiyeneT gamoiyeneT gamoiyeneT iseTi iseTi iseTi konfidencialuri konfidencialuri konfidencialuri wyarosgan wyarosgan wyarosgan miRebuli miRebuli miRebuli informacia, informacia, informacia, romelsac romelsac romelsac icnobT icnobT<br />

icnobT<br />

da da endobiT. endobiT. wyaros wyaros saimedoobis saimedoobis miuxedavad, miuxedavad, SeamowmeT SeamowmeT informaciis informaciis utyuaroba, utyuaroba, rom<br />

rom<br />

Tavidan Tavidan Tavidan aiciloT aiciloT araswori araswori da da mikerZoebuli mikerZoebuli informaciis informaciis gavrceleba. gavrceleba. amisaTvis<br />

moipoveT informaciis damadasturebeli damatebiTi monacemebi ori wyarodan (Tu<br />

SesaZlebelia). Tavi SeikaveT eTerSi iseTi informaciis gadacemisgan, romelsac<br />

damajereblobisa da sizustis elementebi aklia.<br />

Tu anonimuri wyaros mier mowodebuli informacia seriozul braldebebs Seicavs,<br />

sazogadoebas miawodeT wyaros Sesaxeb mxolod iseTi informacia, romliTac wyaros<br />

amocnoba ver moxerxdeba, magram auditoria SeZlebs informaciis saimedoobis Sefasebas.<br />

aseT SemTxvevaSi unda gamJRavndes anonimuri wyaros mxolod is detalebi, romlebzec<br />

wyaro iqneba Tanaxma.<br />

anonimi respondenti yvela saSualebiT unda iyos daculi. unda SeiniRbos misi<br />

gamosaxulebac da xmac. dauSvebelia iseTi detalebis Cveneba, rogorebicaa, magaliTad,<br />

misi manqanis nomeri, sacxovrebeli saxli da sxv. marTalia, anonimi respondentis<br />

gamoyenebam auditorias SeiZleba afiqrebinos, rom vumalavT iseT informacias,<br />

romliTac SeZlebda am adamianis kvalifikaciisa da komentarebis saimedoobis Sefasebas.<br />

magram aris SemTxvevebi, rodesac informacia Rirebulia da anonimi respondentis<br />

gamoyeneba gamarTlebulia.<br />

anonimi respondentebis gadacemaSi gamoyeneba SeTanxmebuli unda iyos redaqciis<br />

xelmZRvanelobasTan. aseve, konfidencialuri wyaros mier mowodebuli informaciis<br />

Sesaxeb acnobeT sainformacio programebis erT xelmZRvanel pirs mainc, raTa<br />

informaciis eTerSi gadacemaze swori gadawyvetileba miiRoT.<br />

wyaros ar SesTavazoT anonimuroba, rogorc informaciis gacemis piroba. amis SeTavazeba<br />

mxolod im SemTxvevebSia gamarTlebuli, rodesac informaciis gamJRavnebis gamo wyaros<br />

SeiZleba safrTxe daemuqros. analogiuri viTareba SeiZleba warmoiSvas sajaro<br />

moxeleebTan urTierTobaSic, romlebic ar gascemen informacias anonimurobis dacvis<br />

garantiis gareSe.<br />

anonimurobis garanti ara marto Jurnalisti, aramed mTeli samauwyeblo kompaniaa.<br />

nebismieri prodiuseri an sxva TanamSromeli, romlisTvisac cnobili gaxdeba wyaros<br />

vinaoba, valdebulia, daicvas misi anonimuroba.<br />

konfidencialuri konfidencialuri informaciis informaciis gaJonva<br />

gaJonva<br />

samTavrobo uwyebebidan informaciis gaJonva anonimuri informirebis erT-erTi formaa,<br />

romelsac sajaro moxeleebi sazogadoebisTvis konfidencialuri informaciis<br />

misawodeblad iyeneben.<br />

21


aseTi aseTi aseTi wyaroebidan wyaroebidan wyaroebidan miRebuli miRebuli miRebuli informaciis informaciis informaciis gamoyenebas gamoyenebas gamoyenebas sifrTxiliT sifrTxiliT sifrTxiliT moekideT moekideT da da<br />

da<br />

saguldagulod saguldagulod SeamowmeT. SeamowmeT. aseTi informacia SeiZleba sasargeblo iyos da axali ambebis<br />

mTavar Temadac ki iqces. magram unda gaiTvaliswinoT isic, rom aseTi informacia<br />

SeiZleba sazogadoebis SecdomaSi Seyvanas isaxavdes miznad, vinaidan informatoris<br />

mizani yovelTvis simarTlis Tqma ar aris.<br />

piradi piradi piradi komunikacia<br />

komunikacia<br />

komunikacia<br />

piradi komunikaciis dros Canaweris gakeTeba kanonierad mxolod maSin iTvleba, Tu<br />

saubris erT-erTma monawilem mainc icis, rom saubari iwereba. aseTi Canaweris<br />

gamJRavneba ki mxolod im SemTxvevaSi SeiZleba, Tu es saubris yvela monawilisTvisaa<br />

cnobili. Tumca, am wesidan gamonaklisic daiSveba. piradi saubris Canaweris eTerSi<br />

gadacema winaswari SeTanxmebis gareSe dasaSvebia, Tu informacia exeba ukanono,<br />

antisazogadoebriv da TaRliTur saqmianobas an <strong>sazogadoebrivi</strong> ndobis borotad<br />

gamoyenebas, da Tu am informaciis mopoveba sxva gziT SeuZlebelia.<br />

piradi piradi da da sajaro sajaro cxovreba<br />

cxovreba<br />

6. piradi piradi piradi cxovrebis cxovrebis cxovrebis xelSeuxebloba<br />

xelSeuxebloba<br />

dauSvebelia dauSvebelia kerZo kerZo cxovrebis cxovrebis gaumarTlebeli gaumarTlebeli xelyofa xelyofa gadacemebSi gadacemebSi an an gadacemisaTvis<br />

gadacemisaTvis<br />

masalis masalis mopovebis mopovebis dros.<br />

dros.<br />

sajaro cxovrebisagan gansxvavebiT, adamianis pirad cxovrebaSi Careva gamarTlebulia<br />

mxolod im SemTxvevaSi, Tu individis piradi cxovreba gavlenas axdens mis sajaro<br />

cxovrebaze an sazogadoebis legitimur interess warmoadgens.<br />

sazogadoebis sazogadoebis sazogadoebis legitimur legitimur legitimur interesSi interesSi Sedis: danaSaulis, anti<strong>sazogadoebrivi</strong><br />

qmedebis, korufciisa da usamarTlobis faqtebis, arakompetenturobisa da<br />

daudevrobis gamovlena; adamianis usafrTxoebisa da janmrTelobis dacva;<br />

sazogadoebis SecdomaSi Seyvanis mcdelobis aRkveTa an nebismieri iseTi sakiTxis<br />

gaSuqeba, romelic moqalaqeebs <strong>sazogadoebrivi</strong> mniSvnelobis sakiTxebze swori<br />

gadawyvetilebis miRebaSi daexmareba.<br />

ssm-is Jurnalistma respondentis piradi cxovrebis gaumarTlebeli xelyofis gareSe<br />

unda gamoiZios sazogadoebisaTvis saintereso sakiTxi.<br />

rekomendacia<br />

masalis momzadebisas gaiTvaliswineT, rom rigiT moqalaqeebs meti ufleba aqvT, ar<br />

gaamJRavnon piradi cxovrebis detalebi, vidre sajaro pirebs an im adamianebs, romlebic<br />

Zalauflebis, gavlenisa Tu sxva mdgomareobis mopovebas cdiloben. sajaro piris piradi<br />

cxovrebis gaSuqebisas, gaiTvaliswineT, ramdenad moqmedebs misi piradi cxovreba<br />

samsaxurebrivi movaleobebisa da pasuxismgeblobebis Sesrulebaze.<br />

piradi piradi cxovrebis cxovrebis gaSuqebisas gaSuqebisas SemoifargleT SemoifargleT mxolod mxolod faqtebiT faqtebiT da da Tavi Tavi aarideT aarideT Worebs.<br />

Worebs.<br />

gadaeciT gadaeciT mxolod mxolod is is informacia, informacia, romelic romelic aris aris mniSvnelovani, mniSvnelovani, zusti zusti da da warmoadgens<br />

warmoadgens<br />

sazogadoebr<br />

<strong>sazogadoebrivi</strong> sazogadoebr<br />

<strong>sazogadoebrivi</strong><br />

ivi interesis interesis sagans. sagans. gaiTvaliswineT gaiTvaliswineT is is informacia, informacia, ramac ramac konkretuli<br />

konkretuli<br />

22


pirisadmi pirisadmi aseTi aseTi interesi interesi interesi gamoiwvia. gamoiwvia. dauSvebelia dauSvebelia iseTi iseTi detalebis detalebis gamJRavneba, gamJRavneba, romlebic<br />

romlebic<br />

ubralod ubralod sainteresoa, sainteresoa, magram magram gansaxilvel gansaxilvel Temas Temas ar ar ukavSirdeba.<br />

ukavSirdeba.<br />

ar gadasceT iseTi masala, romelSic Cans individis SiSveli sxeuli an asaxulia misi<br />

piradi cxovrebis intimuri detalebi. calkeuli SemTxvevis garda, rigiTi moqalaqis<br />

Tanxmobis gareSe ar gadasceT misi saubari, Tu sruliad aSkara ar aris, rom es<br />

adamiani Segnebulad aZlevs Jurnalists intervius Tu komentars.<br />

Cawerili masalis sxva mizniT an sxva programaSi gamoyenebam ar unda gamoiwvios piradi<br />

cxovrebis xelSeuxeblobis gaumarTlebeli xelyofa. es exeba rogorc <strong>mauwyeblis</strong> mier<br />

mopovebul masalas, ise sxva wyaroebisgan miRebul masalas.<br />

Tanxmobis Tanxmobis Tanxmobis miReba miReba<br />

miReba<br />

Tu masalis momzadebis an pirdapiri reportaJis dros piris piradi xelSeuxeblobis<br />

ufleba irRveva, mas SeuZlia moiTxovos gadaRebis, Caweris an pirdapiri translaciis<br />

Sewyveta. daemorCileT am moTxovnas garda im SemTxvevebisa, rodesac am uflebis<br />

darRveva gamarTlebulia <strong>sazogadoebrivi</strong> interesiT.<br />

Tu programis momzadebisas individis piradi cxovrebis xelSeuxebloba irRveva,<br />

aiReT misgan Tanxmoba, garda im SemTxvevisa, rodesac aseTi darRveva <strong>sazogadoebrivi</strong><br />

interesiT aris gamarTlebuli;<br />

Tu gadaRebuli masalis translirebiT irRveva adamianis piradi cxovrebis<br />

xelSeuxebloba, aiReT misgan Tanxmoba masalis eTerSi gaSvebamde, garda im<br />

SemTxvevisa, roca am uflebis darRveva gamarTlebulia;<br />

romelime dawesebulebaSi masalis mosamzadeblad aiReT Tanxmoba pasuxismgebeli<br />

pirebisagan, garda im SemTxvevisa, rodesac masalis unebarTvod momzadeba<br />

gamarTlebulia <strong>sazogadoebrivi</strong> interesiT;<br />

Tu siuJeti iseTi dawesebulebidan mzaddeba, rogoric aris skola, saavadmyofo,<br />

cixe an policiis ganyofileba, aiReT Tanxmoba rogorc pasuxismgebeli pirebisgan,<br />

aseve iq myofi im pirebisgan (avadmyofebi, dakavebulebi, sxv.), romlebic aisaxebian<br />

masalaSi (garda im SemTxvevisa, roca Tanxmobis gareSe siuJetis momzadeba<br />

gamarTlebulia). Tu momzadebul siuJetSi pirovnebis amocnoba SeuZlebelia, mis<br />

translirebaze damatebiTi Tanxmobis miReba ar aris aucilebeli.<br />

pirovnebis Tanxmobis gareSe dauSvebelia misi misamarTis da sxva msgavsi<br />

monacemebis gamJRavneba.<br />

<strong>sazogadoebrivi</strong> <strong>sazogadoebrivi</strong> TavSeyris TavSeyris TavSeyris adgilebi adgilebi<br />

adgilebi<br />

piradi cxovrebis xelSeuxeblobis molodini gansxvavdeba adgilmdebareobis,<br />

informaciis xasiaTis, konkretuli saqmianobisa Tu <strong>sazogadoebrivi</strong> interesis mixedviT.<br />

adamianebs piradi cxovrebis xelSeuxeblobis molodini sajaro TavSeyris iseT<br />

adgilebSic aqvT, rogorebicaa aeroporti, rkinigzis sadguri an savaWro centri.<br />

zogjer saqmianoba an viTareba imdenad piradi xasiaTisaa, rom misi Cawera an gadaReba<br />

TviT sajaro TavSeyris adgilebSic ki SeiZleba piradi cxovrebis xelSeuxeblobis<br />

xelyofad CaiTvalos (magaliTad, damSvidobebis scena sadgurSi an aeroportSi). sajaro<br />

TavSeyris adgilebSi ar unda gadaiRoT iseTi piraduli kadrebi, romlis<br />

23


translirebisaTvis piris winaswari Tanxmoba dagWirdebaT garda im SemTxvevisa, rodesac<br />

aseTi masalis Tanxmobis gareSe translireba gamarTlebulia.<br />

masalis masalis momzadeba momzadeba kerZo kerZo teritoriaze<br />

teritoriaze<br />

masalis kerZo teritoriaze mosamzadeblad winaswar aiReT nebarTva mesakuTrisgan.<br />

Tanxmobaze uaris SemTxvevaSi, datoveT teritoria. gamonaklisi daiSveba Tu Cawera<br />

<strong>sazogadoebrivi</strong> interesis dacvas emsaxureba da seriozuli safuZveli gaqvT, ivaraudoT,<br />

rom Cadenilia ukanono an anti<strong>sazogadoebrivi</strong> qmedeba.<br />

interviu interviu win winaswari win aswari SeTanxmebis gareSe<br />

intervius intervius Casawerad Casawerad respondentTan respondentTan gaufrTxileblad gaufrTxileblad misvla misvla SeiZleba SeiZleba kerZo kerZo cxovrebis<br />

cxovrebis<br />

xelSeuxeblobis xelSeuxeblobis darRvevad darRvevad darRvevad CaiTvalos.<br />

CaiTvalos.<br />

sajaro da <strong>sazogadoebrivi</strong> TavSeyris adgilebSi pirovnebisagan komentarisa da<br />

intervius Cawera da misi gadaReba gaufrTxileblad SeiZleba. intervius kerZo<br />

teritoriaze aRebaze ki pirovnebas winaswar unda SeuTanxmdeT. respondents unda<br />

SeuTanxmdeT satelefono saubris Cawerasa da mis gadacemaSi gamoyenebazec. Tumca am<br />

wesidanac aris gamonaklisi. erT-erT aseT gamonakliss `dorstepings~ eZaxian, rac<br />

intervius asaRebad Casafrebas an respondentTan gaufrTxileblad misvlas niSnavs.<br />

dorstepingi dorstepingi aris eTerSi gadacemis mizniT intervius an satelefono saubris<br />

Cawera winaswari gafrTxilebis gareSe.<br />

rogorc satelefono, ise uSualo dorstepingis dros respondents unda acnoboT, rom<br />

mas iwerT da/an iRebT. respondents ar unda egonos, rom kamera an audioCamweri<br />

gamorTulia.<br />

dorstepingi dasaSvebia im SemTxvevaSi, Tu:<br />

respondentma uari giTxraT interviuze, magram sakiTxis aqtualobidan gamomdinare<br />

dorstepingi gamarTlebulia;<br />

cnobilia, rom respondenti xSirad ambobs uars interviuze;<br />

• fizikurad ver axerxebT respondentTan dakavSirebas;<br />

• seriozuli safuZveli gaqvT ivaraudoT, rom sakiTxis gamoZiebas xeli SeeSleba, Tu<br />

respondents winaswar acnobebT intervius aRebis ganzraxvis Sesaxeb.<br />

yvela zemoaRniSnul SemTxvevaSi dorstepingi <strong>sazogadoebrivi</strong> interesebidan gamomdinare<br />

unda iyos gamarTlebuli.<br />

dorstepingis wesebi ar vrceldeba SemTxveviTi SerCeviT <strong>sazogadoebrivi</strong> azris<br />

gamokiTxvis, egreT wodebuli `voqspopis~ (vox pop), Catarebaze.<br />

Cawera Cawera winaswari winaswari SeTanxmebis gareSe gasarTobi xasiaTis programebisTvis<br />

programebisTvis<br />

gasarTobi gasarTobi gasarTobi xasiaTis xasiaTis gadacemebisTvis gadacemebisTvis dorstepingiT masalis masalis mopoveba nebadarTulia<br />

nebadarTulia<br />

mxolod mxolod im im SemTxvevaSi, SemTxvevaSi, Tu Tu Tu gadaRebuli gadaRebuli an an Cawerili Cawerili masalas masalas aravis aravis Caagdebs Caagdebs uxerxul<br />

uxerxul<br />

mdgoma mdgomareobaSi, mdgoma reobaSi, ar ar Seuracxyofs Seuracxyofs da da ar ar gaaRizianebs.<br />

gaaRizianebs.<br />

24


masala eTerSi ar unda gavides im pirovnebebis Tanxmobis gareSe, romlebic<br />

dorstepingis ,,msxverplni” aRmoCndnen; Tanxmoba ar aris saWiro, Tu SeuZlebelia<br />

masalaSi asaxuli pirovnebebis amocnoba.<br />

eWvmitanilis eWvmitanilis eWvmitanilis vi vinaoba vi vinaoba<br />

naoba<br />

gamoZiebis mimdinareoba TavisTavad ar gulisxmobs, rom eWvmitanili pirovneba<br />

damnaSavea. eWvmitanilis Sesaxeb siuJetis momzadebisas kargad awon-dawoneT, ra aris<br />

mocemul SemTxvevaSi umTavresi - <strong>sazogadoebrivi</strong> interesi Tu pirovnebis dacva. Tu<br />

gamoZieba eWvmitanilis vinaobas ar malavs, SegiZliaT, mis Sesaxeb monacemebi<br />

gaamJRavnoT.<br />

gamoZiebis gaSuqebisas zustad misdieT movlenebis ganviTarebas da momxdari<br />

cvlilebebis (gamoZiebis Sewyveta, piris damnaSaved cnoba Tu gamarTleba, sxv.) Sesaxeb<br />

dauyovnebliv acnobeT sazogadoebas.<br />

braldebulis braldebulis vinaoba<br />

vinaoba<br />

sasamarTlos mier damnaSaved cnobamde adamiani udanaSaulod iTvleba. braldebulis<br />

vinaobis dasaxelebisas gaiTvaliswineT, rom sasamarTlo procesis mxolod erT etaps<br />

aSuqebT. bralis wayenebasa da saboloo ganaCenis gamotanas Soris xSirad didi dro<br />

gadis. braldebulis vinaobis gamJRavnebiT SeiZleba udanaSaulo adamiani Zalze<br />

daazaraloT.<br />

Tu sasamarTlo procesis gaSuqebisas asaxelebT braldebulis vinaobas, gaaSuqeT<br />

saboloo ganaCenic, xolo Tu igi udanaSaulod scnes, dauyovnebliv acnobeT es<br />

sazogadoebas, raTa udanaSaulo adamianis reputacia ar Seilaxos.<br />

eWvmitanilis/braldebulis eWvmitanilis/braldebulis axloblebis axloblebis vinaoba<br />

vinaoba<br />

eWvmitanilisa eWvmitanilisa Tu Tu braldebulis braldebulis ojaxis ojaxis wevrebisa wevrebisa Tu Tu axloblebis axloblebis piradi piradi cxovrebis cxovrebis<br />

cxovrebis<br />

xelSeuxebloba xelSeuxebloba daculia.<br />

daculia.<br />

maT piradi cxovrebis xelSeuxeblobis iseTive ufleba aqvT, rogorc nebismier adamians.<br />

amitom, eWvmitanilis/braldebulis Tanxmobis gareSe nu gadascemT informacias misi<br />

ojaxis, binis misamarTisa, da sxv. Sesaxeb, Tu ar arsebobs mkafiod gamoxatuli<br />

<strong>sazogadoebrivi</strong> interesi.<br />

gaiTvaliswineT braldebulis an eWvmitanilis ojaxis wevrTa uflebebi da maTi<br />

Tanxmobis gareSe ar gadasceT maTgan aRebuli interviuebi an reportaJuli kadrebi, Tu<br />

sruliad aSkara ar aris, rom isini Segnebulad gaZleven intervius Tu komentars.<br />

danaSaulis anaSaulis msxverplis msxverplis msxverplis vinaoba<br />

vinaoba<br />

Jurnalistebma, rogorc wesi, ar unda daasaxelon danaSaulis msxverplis,<br />

gansakuTrebiT, seqsualuri Zaladobis msxverplis vinaoba, romelic cocxalia. vinaobis<br />

gamJRavnebiT msxverplis sulier mdgomareobas vamZimebT.<br />

25


gamonaklisi daiSveba Tu:<br />

dazaralebuli Tavad aris Tanaxma da amas werilobiT an audioCanaweriT adasturebs;<br />

dazaralebuli piradad mogviTxrobs, ra gadaxda.<br />

gamonaklisi daiSveba mkafiod gamoxatuli <strong>sazogadoebrivi</strong> interesis SemTxvevaSic,<br />

rodesac msxverplis vinaobis dasaxeleba gamarTlebulia. Tumca, frTxilad<br />

moekideTD<strong>sazogadoebrivi</strong> interesis gansazRvras, vinaidan mis ukan SeiZleba ubralo<br />

cnobismoyvareoba an sulac Woraobis survili idges.<br />

Tu samarTlebrivi procedurebis dawyebamde dazaralebuli vinmes danaSaulSi sdebs<br />

brals, ufleba gaqvT, gaamJRavnoT misi vinaoba. magram braldebis gaSuqebis Sesaxeb<br />

gadawyvetileba unda miiRos redaqciisa da iuridiuli ganyofilebis xelmZRvanelebma<br />

dazaralebuli piris saimedoobisa da mis mier warmodgenili mtkicebulebebis<br />

safuZvliani Semowmebis da ciliswamebis potenciuri riskis gaTvaliswinebis Semdeg.<br />

mwuxarebis wuxarebis da tragikuli movlenebis gaSuqeba<br />

Jurnalistma unda daicvas balansi mwuxarebisa da tragikuli movlenebisadmi<br />

sazogadoebriv interessa da pirovnebis piradi cxovrebis xelSeuxeblobas Soris.<br />

ubeduri SemTxveva unda gaSuqdes ise, rom ar Seilaxos arc pirovnebis piradi<br />

cxovrebis xelSeuxebloba da arc misi adamianuri Rirseba.<br />

dauSvebelia dauSvebelia dazaralebuli dazaralebuli pirebisagan pirebisagan ZaldatanebiT ZaldatanebiT intervius intervius aReba. aReba. aReba. intervius<br />

asaRebad umjobesia, aseT pirebTan dakavSireba maTi megobrebis an naTesavebis meSveobiT<br />

scadoT. intervius asaRebad dauSvebelia:<br />

zewola;<br />

satelefoni zarebiT, teqsturi SetyobinebebiT, karze kakuniT, sxv. maTi Sewuxeba;<br />

kerZo sakuTrebis datovebis moTxovnis Seusrulebloba;<br />

dazaralebulTa kvaldakval devna.<br />

dauSvebelia dauSvebelia Wirisuflisgan Wirisuflisgan intervius intervius aReba, aReba, Tu Tu sruli sruliad sruli ad aSkara aSkara ar ar ar aris, aris, rom<br />

rom<br />

interviu interviu am am adamianis adamianis interesebSi interesebSi Sedis Sedis da da misi misi TxovniT TxovniT iwereba. iwereba.<br />

mgloviare an<br />

dazaralebuli dazaralebuli pirebi pirebi ise ise unda unda CaweroT, CaweroT, rom rom ar ar gaaRrmavoT gaaRrmavoT maTi maTi mwuxareba. mwuxareba. yuradRebiT<br />

SearCieT kiTxvebi. daufiqrebeli, utaqto kiTxvebiT SeiZleba zedmeti daZabuloba<br />

SeqmnaT da travma miayenoT maT.<br />

ar gadaiRoT an gadasceT ubeduri SemTxvevis an piradi tragediis an glovis amsaxveli<br />

masala, romelic laxavs piradi cxovrebis xelSuexeblobas, maSinac ki, rodesac<br />

aRniSnuli faqti sazogadoebis TavSeyris adgilze moxda. gadaReba dasaSvebia mxolod<br />

piris Tanxmobis SemTxvevaSi. Tu msxverpls ar SeuZlia Tavad gamoxatos Tanxmoba,<br />

moipoveT Tanxmoba misi ojaxis wevrisgan, xolo Tu igi SemTxvevis adgilze ar<br />

imyofeba, masala mxolod gansakuTrebuli <strong>sazogadoebrivi</strong> interesis SemTxvevaSi<br />

gadaiReT.<br />

dauSvebelia dauSvebelia gardacvlili gardacvlili piris, piris, ubeduri ubeduri SemTxvevis SemTxvevis SemTxvevis an an Zaladobis Zaladobis msxverplis<br />

msxverplis<br />

vinaobis vinaobis dasaxeleba dasaxeleba manam, manam, vidre vidre amis amis Sesaxeb Sesaxeb ojaxis ojaxis wevrebi wevrebi ar ar Seityoben Seityoben an an Tu<br />

Tu<br />

amgvari amgvari informaciis informaciis gavrceleba gavrceleba <strong>sazogadoebrivi</strong> <strong>sazogadoebrivi</strong> interesidan interesidan gamomdinare gamomdinare gamarTlebuli<br />

gamarTlebuli<br />

26


araa araa. araa araa.<br />

. ojaxis ojaxis wevris wevris gardacvalebis gardacvalebis Sesaxeb Sesaxeb informaciis informaciis miRebisas miRebisas naTesavebis naTesavebis reaqciis<br />

reaqciis<br />

gadaReba gadaReba gadaReba ar ar ar SeiZleba. SeiZleba.<br />

SeiZleba.<br />

dakrZalvebis gadaReba dasaSvebia mxolod ojaxis wevris Tanxmobis SemTxvevaSi;<br />

gamonaklisi daiSveba Zlieri <strong>sazogadoebrivi</strong> interesis arsebobisas. mizaSewonili ar<br />

aris mgloviare pirebis axlo xediT gadaReba.<br />

saTvalTvalo aTvalTvalo aTvalTvalo kamerebiT kamerebiT gadaRebuli gadaRebuli masala masala<br />

gansakuTrebuli sifrTxile gmarTebT iseTi masalis gamoyenebisas, romelic gareSe<br />

piris mier aris mowodebuli. aseTi masala SeiZleba iyos saTvalTvalo kameriT<br />

gadaRebuli Tu sxvadasxva uwyebisa an pirovnebis mier mowodebuli videomasala. aseTi<br />

masalis gamoyenebiT gaumarTleblad ar unda Seilaxos piris piradi cxovrebis<br />

xelSeuxebloba.<br />

7. Tanxis Tanxis Tanxis gadaxda gadaxda gadaxda informaciis informaciis informaciis wyaroebisaTvis<br />

wyaroebisaTvis<br />

wyaroebisaTvis<br />

Jurnalistma Jurnalistma informaciis informaciis wyaros wyaros Tanxa Tanxa ar ar unda unda ggadauxados.<br />

g adauxados.<br />

Jurnalistma informacia usasyidlod unda moiZios. wyarosTvis Tanxis gadaxda<br />

gamarTlebulia mxolod iseTi informaciis SemTxvevaSi, romelic Zalze mniSvnelovania<br />

sazogadoebisaTvis da misi miReba sxvagvarad SeuZlebelia.<br />

informaciis misaRebad:<br />

dauSvebelia Tanxis gadaxda, Tanxis dapireba an naturiT gadaxda mTavrobis,<br />

parlamentis, sasamarTlo xelisuflebis, adgilobrivi xelisuflebis, municipaluri<br />

organoebis wevrebisaTvis.<br />

dauSvebelia Tanxis gadaxda, Tanxis dapireba an naturiT gadaxda msjavrdebulisTvis<br />

an im adamianisaTvis, romelic danaSauls aRiarebs. igive wesi vrceldeba damnaSaveTa<br />

naTesavebisa da ojaxis wevrebis SemTxvevaSi.<br />

dauSvebelia Tanxis gadaxda, Tanxis dapireba an naturiT gadaxda sisxlis samarTlis<br />

procesis mowmeebis an savaraudo mowmeebisaTvis.<br />

sisxlis samarTlis procesis dawyebis logikuri molodinis arsebobisas,<br />

dauSvebelia Tanxis gadaxda, gadaxdis dapireba an naturiT gadaxda savaraudo<br />

mowmeebisTvis. gamonaklisi daiSveba <strong>sazogadoebrivi</strong> interesis arsebobis SemTxvevaSi,<br />

magaliTad, rodesac sisxlis samarTlis mZime danaSaulis an sxva seriozuli<br />

samarTaldarRvevis gamoZiebisaTvis informaciis mosapoveblad saWiroa Tanxis<br />

gadaxda.<br />

rekomendacia<br />

Tu informaciisaTvis wyaros safasurs uxdiT, amis Sesaxeb acnobeT redaqciis<br />

xelmZRvanels da, saWiroebis SemTxvevaSi, sazogadoebasac.<br />

8. 8. sagangebo sagangebo movlenebi<br />

movlenebi<br />

27


sagangebo sagangebo movlenebis movlenebis gaSuqeba gaSuqeba<br />

dauSvebelia dauSvebelia iseTi iseTi informaciis informaciis gadacema, gadacema, romelic romelic sazogadoebas sazogadoebas areulobisaken<br />

areulobisaken<br />

mouwodebs mouwodebs mouwodebs an an an ubiZgebs. ubiZgebs.<br />

ubiZgebs.<br />

demonstraciebi<br />

demonstraciebi<br />

xSirad saprotesto aqciebi da demonstraciebi mediis yuradRebis misapyrobad tardeba.<br />

amitom aqciebi im dros da iseT adgilze imarTeba, sadac mediis yuradRebis centrSi<br />

moxvedris didi albaTobaa (magaliTad, raime <strong>sazogadoebrivi</strong> RonisZiebis Catarebis<br />

adgilas)<br />

demonstraciebis da saprotesto aqciebis gaSuqebisas ixelmZRvaneleT Semdegi wesebiT:<br />

gadawyvetileba demonstraciis gaSuqebis Sesaxeb aravis acnoboT kompaniis gareT;<br />

rekomendacia<br />

gaSuqebis perspeqtivam SeiZleba gavlena iqonios demonstrantebis raodenobasa da<br />

gegmebze.<br />

garkveuli distancia daicaviT organizatorebTan da monawileebTan urTierTobaSi.<br />

rekomendacia<br />

ar unda Seiqmnas STabeWdileba, TiTqos demonstrantebis keTilganwyobiT sargeblobT<br />

an isini sargebloben Tqveni keTilganwyobiT.<br />

kameris siaxlove moqmedebs xalxis qcevaze.<br />

rekomendacia<br />

ganasxvaveT spontanuri da kamerisTvis dadgmuli qmedebebi. Tavi SeikaveT iseTi<br />

adamianisa Tu adamianTa jgufis asaxvisagan, romelic aSkarad kamerisTvis irjeba.<br />

ar sTxovoT demonstrantebs iseTi moqmedebis gameoreba, romlis gadaRebac ver<br />

moaswariT.<br />

daadgineT organizatorebis vinaoba da auditorias miawodeT informacia maT Sesaxeb,<br />

aseve demonstraciis miznebisa da monawileTa raodenobis Sesaxeb.<br />

reportaJis eTerSi gaSvebaze gadawyvetileba unda emyarebodes demonstraciis an aqciis<br />

mniSvnelobas da ara reportaJSi mocemul vizualur Tu xmovan efeqtebs.<br />

samoqala samoqalaqo samoqala qo areuloba<br />

reportaJebi samoqalaqo areulobis Sesaxeb miukerZoebel da SeZlebisdagvarad<br />

srulyofil informacias unda moicavdes. ar gadasceT iseTi masala, romelmac SeiZleba<br />

viTareba gaamwvavos. mosalodnel areulobaze winaswarma saubarma SeiZleba potenciuri<br />

organizatorebi waaqezos.<br />

aseTi movlenebis gaSuqebis dros:<br />

srulad da obieqturad unda aisaxos viTareba;<br />

rekomendacia<br />

Tu iseT adgilas aRmoCndiT, rom ver axerxebT dapirispirebis orive mxaris<br />

gadaRebas, reportaJSi kadrebi ufro vrcel konteqstSi gamoiyeneT, raTa mayurebels<br />

realuri suraTi daanaxoT.<br />

kamerebis da mikrofonebis gamoyenebam ar unda gamoiwvios Zaladobis provocireba;<br />

rekomendacia<br />

28


Tu Camweri aparaturis gamoyeneba amwvavebs mdgomareobas, SewyviteT misi gamoyeneba<br />

da, saWiroebis SemTxvevaSi, damaleT.<br />

aseT movlenebSi monawileTa raodenoba skeptikurad unda Sefasdes;<br />

rekomendacia<br />

daasaxeleT wyaroebi, romlebic raodenobis aRmniSvnel cifrebs avrceleben.<br />

ar unda gadaices Zaladobis amsaxveli kadrebi.<br />

rekomendacia<br />

pirdapiri reportaJis dros, rodesac Zaladoba an areuloba Zalze gamomsaxvelobiT<br />

formebs iRebs, SewyviteT pirdapiri CarTva, gaagrZeleT Cawera da Cawerili masala<br />

damontaJebuli saxiT gamoiyeneT.<br />

teroristuli teroristuli teroristuli aqtebi aqtebi<br />

aqtebi<br />

operatiulad miawodeT sazogadoebas zusti informacia teroristuli aqtis da misi<br />

Sedegebis Sesaxeb. Tavi SeikaveT emociuri da subieqturi Sefasebebisagan. auditorias<br />

miawodeT obieqturi informacia, raTa man Tavad SeZlos garkveva, vin aris damnaSave, ra<br />

danaSauls Cadis da vis winaaRmdeg.<br />

rekomendacia<br />

teroristuli aqtis gaSuqebis dros gaiTvaliswineT, rom teroristis mier<br />

mowodebuli nebismieri informacia SeiZleba Seicavdes kodur sityvebs, mowodebebs da<br />

sxv., ramac SeiZleba viTareba ufro gaarTulos.<br />

teroristuli aqtis gaSuqebis dros, ixelmZRvaneleT Semdegi wesebiT:<br />

teroristebisgan miRebuli nebismieri informacia, romelic exeba mimdinare an<br />

mosalodnel teroristul aqts, dauyovnebliv acnobeT sainformacio programis<br />

xelmZRvanels an prodiusers;<br />

teroristis an mZevlis pirdapiri Tu Cawerili gancxadeba an masTan interviu ar<br />

gadasceT eTerSi sainformacio programis xelmZRvanelis an prodiuseris Tanxmobis<br />

gareSe. aseTi gancxadebis eTerSi gadacema mxolod mkacrad gansazRvrul<br />

SemTxvevebSi xdeba.<br />

teroristebis moTxovnebi ar gadasceT sruli saxiT. Cveulebriv, aseTi moTxovnebi<br />

Semoklebuli an redaqtirebuli saxiT unda gavides eTerSi.<br />

teroristTan Tu terorizmis msxverplTan, an orivesTan erTad, satelefono an sxva<br />

saxis pirdapiri kontaqtis damyareba SeiZleba mxolod im SemTxvevaSi, Tu<br />

sainformacio programis xelmZRvaneli an prodiuseri CaTvlis, rom amiT arc<br />

xelisuflebis warmomadgenlebs SeeSlebaT xeli teroristebTan kavSiris damyarebaSi<br />

da arc mZevlis mdgomareoba gauaresdeba.<br />

xelisuflebis nebismieri moTxovna, SeCerdes (usafrTxoebis Tu sxva mosazrebiT)<br />

teroristuli aqtis Sesaxeb raime informaciis eTeriT gadacema, dauyovnebliv<br />

acnobeT sainformacio gadacemis xelmZRvanels.<br />

SeiaraRebuli SeiaraRebuli konfliqti<br />

konfliqti<br />

SeiaraRebuli konfliqtis gaSuqeba Jurnalists gansakuTrebul pasuxismgeblobas<br />

akisrebs. aseT dros mosaxleoba misgan zust informacias elis. auditorias<br />

konfliqtis arsSi garkvevac surs da amitom mas konfliqtis miukerZoebeli analizi<br />

unda SesTavazoT.<br />

29


ekomendacia<br />

sicocxlis riskTan, adamianur tanjvasa Tu ubedurebasTan dakavSirebuli movlenebis<br />

gaSuqebisas gaiTvaliswineT auditoriis emociebi da gancdebi. ar aris gamoricxuli,<br />

romelime msmenelis axlobeli uSualod monawileobdes aseT movlenaSi.<br />

axloblis axloblis daRupvis daRupvis an an daSavebis daSavebis daSavebis ambavi ambavi ambavi ojaxma ojaxma pirvelad pirvelad pirvelad ssm ssm-sgan ssm sgan ar ar unda Seityos. Seityos.<br />

omisa da sisastikis amsaxveli Zalze mZime kadrebis Cveneba dasaSvebia mxolod maSin,<br />

rodesac es aSkarad gamarTlebulia <strong>sazogadoebrivi</strong> interesiT.<br />

SeiaraRebuli konfliqtis gaSuqebis dros:<br />

miuTiTeT informacis wyaro, gansakuTrebiT im SemTxvevaSi, rodesac<br />

urTierTgamomricxavi an gansxvavebuli gancxadebebi vrceldeba;<br />

aRniSneT, Tu reportaJebze cenzura an monitoringi xorcieldeba, an ar gaZleven<br />

informaciis eTerSi gadacemis uflebas da SeZlebisdagvarad ganmarteT is wesebi,<br />

romlis Sesabamisadac gixdebaT moqmedeba;<br />

SeinarCuneT mSvidi toni. es iseTive mniSvnelovania, rogorc reportaJis saimedooba.<br />

muqara muqara da da cru cru Setyobinebebi<br />

Setyobinebebi<br />

nebismieri muqara an gafrTxileba bombis Tu sxva SesaZlo safrTxis Sesaxeb, romelsac<br />

telefoniT, faqsiT, eleqtronuli fostiT Tu sxva saSualebiT iRebT, dauyovnebliv<br />

acnobeT Sesabamis uwyebebs.<br />

aseTi safrTxis gaSuqebisas:<br />

ar aRniSnoT usafrTxoebis iseTi detalebi an sxva mniSvnelovani informacia,<br />

romelic ar aris sajaro da romelmac moZalades SeiZleba muqaris ganxorcieleba<br />

gauadvilos;<br />

ar gadasceT informacia cru Setyobinebis Sesaxeb, Tu mas raime seriozuli an<br />

SesamCnevi Sedegi (magaliTad, transportis Seferxeba, quCis gadaketva) ar mohyveba.<br />

gataceba, gataceba, mZevlad mZevlad ayvana ayvana, ayvana , alya alya<br />

gatacebis, gatacebis, mZevlad mZevlad ayvanis ayvanis da da alyis alyis SemTxvevebis SemTxvevebis gaSuqebisas gaSuqebisas Tqvens Tqvens mier mier gavrcelebuli<br />

gavrcelebuli<br />

informacia informacia damnaSavisTvisac damnaSavisTvisac aris xelmisawvdomi.<br />

xelmisawvdomi.<br />

xelmisawvdomi.<br />

aseTi movlenebis gaSuqebisas:<br />

Ria eTerSi ar aiRoT damnaSavisgan interviu;<br />

Ria eTerSi ar gadasceT damnaSavis mier mowodebuli video Tu audiomasala;<br />

damnaSavis mier Cawerili masala, romelic danaSaulis inscenirebaa an Zaladobis<br />

aqts Tu Zaladobis msxverpls asaxavs, eTerSi gauSviT mxolod sainformacio<br />

samsaxuris xelmZRvanelTan an prodiuserTan SeTanxmebis Semdeg.<br />

TviTmfrinavis da adamianis gatacebis, mZevlad ayvanis Tu alyis Sesaxeb reportaJis<br />

gaSuqebisas gaiTvaliswineT Sesabamisi samarTaldamcavi uwyebis warmomadgenlis rCevebi,<br />

raTa situacia ufro ar daiZabos. zogjer am uwyebebma SeiZleba gTxovon konkretuli<br />

informaciis gavrcelebisgan Tavis Sekaveba an piriqiT, raime informaciis gavrceleba.<br />

gaiTvaliswineT maTi Txovna, magram ar gadasceT maT mier mowodebuli iseTi<br />

informacia, romelic danamdvilebiT iciT, rom simarTles ar Seefereba.<br />

30


sagangebo sagangebo mdgomareoba<br />

mdgomareoba<br />

mdgomareoba<br />

sagangebo mdgomareobis, maT Soris, stiqiuri ubedurebebis da didi avariebis<br />

gaSuqebisas, aseve dazaralebulTa raodenobis dasaxelebisas, miuTiTeT informaciis<br />

wyaro.<br />

rekomendacia<br />

gaiTvaliswineT, rom dazaralebulTa Sesaxeb pirveli monacemebi sinamdviles xSirad ar<br />

Seefereba. rodesac sxvadasxva wyaro gansxvavebul monacemebs avrcelebs, daasaxeleT<br />

rogorc minimaluri, aseve maqsimaluri cifri an gamoiyeneT yvelaze saimedo wyaros<br />

monacemi.<br />

ubedurebebis da didi avariebis Sesaxeb reportaJSi Tavi SeikaveT gvarebis<br />

dasaxelebisgan. adamianTa daRupvis, daSavebis an dakargvis Sesaxeb informacia<br />

axloblebma <strong>mauwyeblis</strong>gan ar unda Seityon. SeZlebisdagvarad swrafad moipoveT<br />

damatebiTi detalebi aseTi SemTxvevebis Sesaxeb, magaliTad, aviakatastrofis<br />

SemTxvevaSi, aviakompaniis saxeli, reisis nomeri, gamgzavrebisa da daniSnulebis<br />

punqtebi, raTa kidev ufro meti iseTi adamiani ar SevaSfoToT, romlis axlobelic<br />

SeiZleba am SemTxvevis potenciuri msxverpli iyos.<br />

9. 9. danaSauli danaSauli danaSauli da da da anti<strong>sazogadoebrivi</strong> anti<strong>sazogadoebrivi</strong> qmedeba<br />

qmedeba<br />

ar ar unda unda gadaices gadaices iseTi iseTi masala, masala, romelmac romelmac SeiZleba SeiZleba xeli xeli Seu Seuwyos Seu wyos danaSaulis danaSaulis Cadenas,<br />

moaxdinos moaxdinos danaSaulis danaSaulis provocireba provocireba anda anda gamoiwvios gamoiwvios areuloba areuloba da da mRelvareba.<br />

mRelvareba.<br />

mkafio saredaqcio dasabuTebis gareSe dauSvebelia:<br />

• saqarTveloSi moqmed an ZebnaSi myof damnaSavesTan pirdapiri intervius eTeriT<br />

gadacema;<br />

• gaqceul patimarTan an ZebnaSi myof pirebTan pirdapiri intervius eTeriT gadacema;<br />

• im piris anonimurobis dacva, romelic kanons arRvevs.<br />

rekomendacia<br />

gaiTvaliswineT, rom saqarTveloSi moqmed an ZebnaSi myof kriminalTan anda gaqceul<br />

patimarTan Tu ZebnaSi myof pirebTan kavSiri SeiZleba sisxlis samarTlis<br />

pasuxismgeblobas iTvaliswinebdes. aseT dros yovelTvis gaiareT konsultacia<br />

<strong>mauwyeblis</strong> iuridiul samsaxurTan da Sesabamisi redaqciis xelmZRvanelTan an<br />

prodiuserTan.<br />

danaSaulis danaSaulis gaSuqeba<br />

gaSuqeba<br />

danaSaulze reportaJis momzadebisas gaiTvaliswineT, rom informaciis Tavisufleba ar<br />

dgas pirovnebebis piradi cxovrebis xelSeuxeblobis uflebaze maRla. danaSaulis<br />

Sesaxeb momzadebulma masalam ar unda gaaZlieros mosaxleobaSi SiSi, rom is SeiZleba<br />

danaSaulis msxverpli gaxdes. ar SemoifargloT mxolod faqtis aRniSvniT da<br />

SeZlebisdagvarad sruli informacia miawodeT auditorias Cadenili danaSaulis Sesaxeb,<br />

magaliTad, auwyeT danaSaulis Cadenis subieqturi mizezebi (Tu cnobilia), viTareba,<br />

msxerplis mdgomareoba (vinaobis dausaxeleblad), danaSaulebis Sesaxeb arsebuli<br />

uaxlesi statistika da sxv.<br />

31


danaSaulis gaSuqebisas:<br />

ar SeqmnaT sazogadoebaSi usafuZvlo panika da gaiTvaliswineT auditoriis<br />

mosalodneli reaqcia;<br />

gaiTvaliswineT danaSaulis, gansakuTrebiT, ZaladobasTan dakavSirebuli danaSaulis<br />

Sesaxeb reportaJis gadacemis dro da misi SesaZlo gavlena auditoriis savaraudo<br />

Semadgenlobaze (bavSvebi);<br />

ar asaxoT danaSaulis iseTi detalebi, romelTa gameorebac advilia;<br />

nu gaimeorebT wina dRis siuJets, Tu danaSaulTan dakavSirebiT axali, sagulisxmo<br />

informacia ar gagaCniaT.<br />

mZime danaSaulis gaSuqebisas eTikur standartebs scildeba:<br />

umweo msxverplis, gvamebisa da dasaxiCrebuli adamianebis, sxv. Cveneba. msgavsi<br />

scenebi gadaiReT garkveuli distanciidan, raTa SeuZlebeli iyos msxverplis<br />

amocnoba;<br />

iseTi detalebis Cveneba, romlis mixedviTac SeiZleba msxverplis vinaobis amocnoba<br />

(mag, sacxovrebeli saxlis).<br />

rekomendacia<br />

mZime danaSaulis gaSuqebas SeiZleba ramdenime dRe daeTmos, vinaidan mZime danaSaulTan<br />

dakavSirebuli mniSvnelovani detalebi SemdgomSi vlindeba xolme. Tumca, ar aris<br />

saWiro misi iseT dReebSi gaSuqeba, rodesac procesSi raime mniSvnelovani an<br />

sagulisxmo cvlileba ar momxdara.<br />

cxadia, danaSauli uaryofiTi da usiamovno movlenaa da masze reportaJic aseTi<br />

ganwyobiTa da formiT unda momzaddes. magram, amave dros, yuradReba miaqcieT<br />

gamoyenebul leqsikas, tons, raTa Tavidan aiciloT movlenebis meti dramatizeba mZafri<br />

sityvebisa Tu frazebis, aRelvebuli tonis da sxv. meSveobiT.<br />

danaSaulis danaSaulis suraTis suraTis aRdgena<br />

aRdgena<br />

sainformacio gamoSvebebSi, Cveulebriv, danaSaulis suraTis aRdgena (inscenireba) ar<br />

xdeba. danaSaulis adgilis monaxuleba an dazaralebulTan da mowmeebTan gasaubreba ar<br />

niSnavs inscenirebas. Tumca, damatebiTi sicxadis Setanis mizniT, dasaSvebia policiis<br />

mier aRdgenili suraTis Cveneba.<br />

realur movlenebze damyarebul gadacemebSi inscenireba gamoiyeneba danaSaulis ukeT<br />

ilustrirebis mizniT. gaiTvaliswineT Semdegi wesebi:<br />

ar gamoiyenoT faqtis inscenirebis xerxi auditoriis yuradRebis mipyrobis an<br />

garTobis mizniT;<br />

mizanSewonili ar aris iseTi detalebis aRdgena, romlebic ar adasturebs momxdar<br />

faqts;<br />

mizanSewonili ar aris musikaluri fonis an sxva xmovani efeqtebis gamoyeneba;<br />

moerideT Senelebuli kadrebis gamoyenebas mxolod movlenis dramatizebis mizniT;<br />

ise aRadgineT danaSaulis suraTi, rom misi uaryofiTi zegavlena dazaralebulsa Tu<br />

danaSaulis msxverplis axloblebze minimaluri iyos.<br />

32


programis msvlelobisas auditoriisTvis gasagebi unda iyos, sad iwyeba an sad<br />

mTavrdeba inscenireba.<br />

kanonsawinaaRmdego kanonsawinaaRmdego kanonsawinaaRmdego qmedebis qmedebis qmedebis TviTmxilveloba<br />

TviTmxilveloba<br />

TviTmxilveloba<br />

Jurnalisti, romelic kanonsawinaaRmdego qmedebis TviTmxilveli aRmoCnda da mas firze<br />

aRbeWdavs:<br />

araviTari gziT ar unda Caerios movlenebis ganviTarebaSi;<br />

ar unda Seuwyos xeli danaSaulebriv qmedebas;<br />

ar unda Seaferxos samarTaldamcavi organoebis qmedeba.<br />

ukanono ukanono ukanono qmedebebis qmedebebis qmedebebis demonstrireba<br />

demonstrireba<br />

demonstrireba<br />

Jurnalistebma, rogorc wesi, ar unda aRweron an aCvenon danaSaulis meTodebi ise<br />

detalurad, rom SesaZlebeli iyos maTi gameoreba, garda im SemTxevebisa, rodesac es<br />

<strong>sazogadoebrivi</strong> interesebiT aris gamarTlebuli. arc iseTi detalebi unda aCvenon an<br />

gaamJRavnon, romlebmac SesaZloa kriminaluri saqmianoba mimzidveli gaxados.<br />

dauSvebelia iseTi faqtebisa da informaciis gadacema, romelic sazogadoebas<br />

danaSaulisa da areulobisaken mouwodebs an ubiZgebs.<br />

saSiSi saSiSi damnaSaveebi<br />

damnaSaveebi<br />

saSiSi damnaSaveebis, maT Soris seqsualuri moZaladeebis da pedofilebis, cixidan<br />

gaTavisuflebam SesaZloa mosaxleobis SeSfoTeba gamoiwvios. aseTi damnaSavis<br />

gaTavisuflebis faqtis da vinaobis gamJRavneba gamarTlebulia mxolod im SemTxvevaSi,<br />

Tu arsebobs safuZvliani varaudi imisa, rom igi sazogadoebisTvis kvlavac realur<br />

saSiSroebas warmoadgens. Tumca, aseTma informaciam ar unda gamoiwvios zedmeti<br />

daZabuloba da piris kerZo cxovrebaSi gaumarTlebeli Careva. Tu damnaSaves sasjeli<br />

moxdili aqvs da mzadaa sazogadoebis srulfasovani wevri gaxdes, zedmeti yuradRebis<br />

gamaxvileba sazogadoebaSi mis integrirebas Seaferxebs.<br />

rekomendacia<br />

ar unda CaTvaloT, rom kanonierad gaTavisuflebuli pirovneba aucileblad uqmnis<br />

safrTxes sazogadoebas. Tumca, sazogadoebis interesSi Sedis imis garkveva, ramdenad<br />

uwyinaria cixidan gaTavisuflebuli damnaSave.<br />

aseT Temaze muSaobisas moipoveT yvela xelmisawvdomi informacia damnaSavis xasiaTisa<br />

da danaSaulis xarisxis Sesaxeb. gaiTvaliswineT dazaralebulis, policiis,<br />

penitenciuri sistemis da TviTon damnaSavis, aseve, yvela im adamianis mosazreba, vinc<br />

uSualod icnobs saqmes da masTan dakavSirebul sakiTxebs. momzadebuli masala unda<br />

Seicavdes damnaSavis Sesaxeb oqmSi arsebul informacias, aseve yvela im pirobasa da<br />

mizezs, ris safuZvelzec gaTavisuflda damnaSave.<br />

33


dauSvebelia dauSvebelia faqtebis faqtebis gazviadeba gazviadeba da da sazogadoebaSi sazogadoebaSi SiSis SiSis daTesva. daTesva. aRniSnul masalaze<br />

dayrdnobiT gaavrceleT srulyofili informacia, raTa sazogadoebam Tavad SeZlos<br />

arsSi garkveva da gaTavisuflebuli damnaSavis uwyinarobis xarisxis Sefaseba.<br />

damnaSavis damnaSavis damnaSavis ojaxi<br />

ojaxi<br />

damnaSaveebis Sesaxeb detaluri reportaJis momzadebisas SeiZleba saWiro gaxdes misi<br />

ojaxuri mdgomareobis asaxva. gansakuTrebuli sifrTxile gmarTebT, rom aseTi<br />

informaciis gavrcelebisas moraluri ziani ar miayenoT damnaSavis ojaxis wevrebs da/an<br />

ar moxdes maTi danaSaulTan asocireba.<br />

interviu interviu mowmeebTan mowmeebTan an an potenciur potenciur mowmeebTan<br />

mowmeebTan<br />

sasamarTlo procesis mowmeebisgan an potenciur mowmeebisgan intervius aRebam xeli ar<br />

unda SeuSalos samarTlianobis dadgenas.<br />

rekomendacia<br />

aseTi mowmeebisgan intervius aReba ar aris mizanSewonili sasamarTlo procesis<br />

dasrulebamde. zogierT SemTxvevaSi, mowmem SesaZloa ganacxados, rom Jurnalistma<br />

garkveuli miTiTebebi misca an Seecada masze zegavlenis moxdenas. msgavsi braldebebis<br />

Tavidan asacileblad srulad CaiwereT interviu.<br />

interviu interviu patimrebTan<br />

patimrebTan<br />

patimarTan intervius Casawerad aiReT nebarTva cixis administraciisgan. Tu patimars<br />

telefoniT sargeblobis ufleba aqvs da dagikavSirdaT, CaiwereT es saubari da ar<br />

gadasceT igi pirdapiri eTeriT. patimarTan interviu ar unda gadaizardos danaSaulis<br />

propagandaSi.<br />

10. 10. reidebze reidebze daswreba<br />

daswreba<br />

policiis, sagadasaxado organosa Tu sxva saxelmwifo uwyebis warmomadgenlebi zogjer<br />

nebas rTaven Jurnalistebs, daeswron maT mier Catarebul operaciebs Tu reidebs<br />

(magaliTad, narkotikebis gamsaRebelTa, korumpirebul CinovnikTa, da sxv. gamosavlenad).<br />

aseTi SeTavazebis miRebis SemTxvevaSi, Jurnalistebma kargad unda gaiazron am procesSi<br />

monawileobis dadebiTi da uaryofiTi mxareebi.<br />

rekomendacia<br />

udavoa, rom zemoaRniSnuli reidebis gaSuqeba sazogadoebis interesebs emsaxureba.<br />

magram arsebobs imis safrTxec, rom es mxolod sazogadoebaSi dadebiTi gamoxmaurebis<br />

mosapoveblad keTdebodes. am SemTxvevaSi SeiZleba Seiqmnas STabeWdileba, rom aseT<br />

uwyebebs Jurnalistebi am miznis miRwevaSi uwyoben xels. gadacemis avtorebi mxolod<br />

im SemTxvevaSi unda daeswron aseT reidebs, rodesac am movlenis mimarT arsebobs<br />

mkafiod gamoxatuli <strong>sazogadoebrivi</strong> interesi.<br />

policiis, sabaJo, an sxva saxelmwifo organoebis mier Catarebul operaciebze<br />

daswrebis, gansakuTrebiT, kerZo sakuTrebaze Catarebuli reidebis dros, saWiroa:<br />

34


SeniRboT masalaSi asaxuli udanaSaulo pirTa gamosaxuleba, Tu arsebobs<br />

saSiSroeba, rom maTi vinaobis gamJRavnebas arasasurveli Sedegi mohyveba.<br />

saTanado teqnikuri Tu grafikuli saSualebebiT SeniRboT gadaRebuli adgili ise,<br />

rom misi amocnoba SeuZlebeli iyos, Tu am adgilis asaxvam SeiZleba xeli Seuwyos<br />

udanaSaulo pirTa vinaobis amocnobas.<br />

faruli faruli Cawera<br />

Cawera<br />

11. informaciis<br />

informaciis informaciis mopovebis mopovebis mopovebis faruli faruli faruli meTodebi<br />

meTodebi<br />

meTodebi<br />

informaciis informaciis mopovebis mopovebis faruli faruli meTodebi meTodebi gamoyenebuli gamoyenebuli unda unda iyos iyos mxolod mxolod kanonierebis<br />

kanonierebis<br />

farglebSi, farglebSi, farglebSi, keTilsindisierebisa keTilsindisierebisa keTilsindisierebisa da da da piradi piradi piradi cxovrebis cxovrebis cxovrebis xelSeuxeblobis xelSeuxeblobis xelSeuxeblobis principebis principebis<br />

principebis<br />

gaTvaliswinebiT.<br />

gaTvaliswinebiT.<br />

gaTvaliswinebiT.<br />

informacia, Cveulebriv, daufaravad unda moipovoT, raTa ar dairRves piradi cxovrebis<br />

xelSeuxeblobis da respondentTan keTilsindisieri urTierTobis principebi. Tumca,<br />

saWiroebis SemTxvevaSi, dasaSvebia informaciis faruli meTodebiT mopoveba. farul<br />

Caweras yoveldRiur praqtikad nu aqcevT da am meTods mxolod maSin mimarTeT,<br />

rodesac misi gamoyeneba gamarTlebulia.<br />

faruli meTodebis gamoyeneba gamarTlebulia, rodesac:<br />

dasadgenia sazogadoebisaTvis saintereso iseTi sakiTxebi, romlebic seriozul<br />

antisazogadoebriv Tu danaSaulebriv qmedebas exeba;<br />

arsebobs danaSaulebrivi qmedebis dokumenturi an sxva saxis mtkicebuleba, an<br />

arsebobs amgvari qmedebis Cadenis ganzraxvis damadasturebeli sabuTi;<br />

Ria meTodebiT SeuZlebelia sazogadoebisaTvis saintereso informaciis mopoveba;<br />

aucilebelia mtkicebulebis mosapoveblad;<br />

tardeba socialuri kvleva iseTi programisaTvis, romlis mizanic adamianTa<br />

bunebrivi damokidebulebisa da <strong>qcevis</strong> asaxvaa, rac subieqtis gafrTxilebis<br />

SemTxvevaSi SeuZlebeli iqneboda. magaliTad, rogor reagirebs xalxi, rodesac<br />

quCaSi maTxovars Cauvlis.<br />

aucilebelia komediuri da gasarTobi xasiaTis gadacemebis mosamzadeblad.<br />

am meTodis gamoyenebis SemTxvevaSi, auditorias unda acnoboT faruli Caweris mizezi.<br />

faruli Cawera winaswar SeuTanxmeT Sesabamisi ganyofilebis xelmZRvanels. farulad<br />

Cawerili masala SeinaxeT maSinac ki, rodesac mopovebuli masala eTeriT ar gadaicema.<br />

gadawyvetileba masalis faruli meTodebiT mopovebasa da mis translirebaze<br />

erTmaneTisgan damoukideblad miiReba.<br />

kerZo teritoriaze faruli Canaweris gasakeTeblad <strong>sazogadoebrivi</strong> interesi<br />

gacilebiT didi unda iyos, vidre sajaro adgilze faruli Caweris SemTxvevaSi.<br />

mkurnalobis procesis farulad Cawera mxolod Zlieri <strong>sazogadoebrivi</strong> interesis<br />

SemTxvevaSia gamarTlebuli. gadaRebul masalaSi ar unda iyos SesaZlebeli<br />

avadmyofis amocnoba, Tu amaze Tavad avadmyofi ar aris Tanaxma an ar arsebobs<br />

Zlieri <strong>sazogadoebrivi</strong> interesi.<br />

mxolod Zlieri <strong>sazogadoebrivi</strong> interesis SemTxvevaSia dasaSvebi adamianebis<br />

farulad Cawera piradi mwuxarebis an glovis dros.<br />

35


dauSvebelia kerZo teritoriaze adamianis an adamianTa jgufis farulad Cawera<br />

mxolod imis gasarkvevad, monawileobs Tu ara igi raime danaSaulsa an<br />

antisocialur qmedebaSi; amisaTvis seriozuli safuZveli unda arsebobdes<br />

dauSvebelia Camweri aparaturis kerZo teritoriaze datoveba mepatronis,<br />

mobinadris an warmomadgenlis nebarTvis gareSe, Tuki es seriozuli danaSaulis<br />

mtkicebulebebis mopovebis mizniT ar xdeba.<br />

rodesac faruli Cawera an raime sxva saxis tyuili gamoiyeneba komediuri da gasarTobi<br />

xasiaTis programebisTvis, aucilebelia:<br />

masalis Cvenebaze Tanxmoba miiRoT im adamianebisgan, romlebic gamokveTilad Canan<br />

masalaSi; winaaRmdeg SemTxvevaSi isini unda SeniRboT;<br />

satelefono saubris eTerSi gaSvebaze miiRoT Cawerili adamianis Tanxmoba.<br />

SewyvitoT Cawera, Tu adamiani mixvda, rom farulad iweren, da moiTxova misi<br />

Sewyveta. Tu man farulad Cawerili masalis ganadgurebac moiTxova, es moTxovna<br />

unda SeasruloT.<br />

farulad farulad Cawerilma Cawerilma masalam masalam adamiani adamiani dacinvis dacinvis obieqtad obieqtad ar ar unda unda aqcios.<br />

aqcios.<br />

sicrue, sicrue, vinaobis vinaobis da da profesiis damalva<br />

informaciis mosapoveblad ar icruoT, ar damaloT arc Tqveni vinaoba da arc profesia.<br />

Tumca, aris SemTxvevebi, rodesac informaciis mosapoveblad profesiis damalvaa saWiro,<br />

magaliTad, sazogadoebis motyuebis sqemis gamoZiebis dros.<br />

Jurnalisturi profesiisa da miznis Sesaxeb tyulis Tqma gamarTlebulia mxolod im<br />

SemTxvevaSi, Tu informacia mniSvnelovania sazogadoebisaTvis da misi mopoveba sxva<br />

gziT SeuZlebelia.<br />

12. 12. 12. sagamoZiebo sagamoZiebo Jurnalistika<br />

Jurnalistika<br />

Jurnalisturi gamoZieba mniSvnelovani meTodia sazogadoebisaTvis saintereso sakiTxebis<br />

gasarkvevad. Jurnalisturi gamoZieba redaqciulad gamarTlebuli unda iyos, xolo<br />

gamosaZiebeli sakiTxi bolomde Seswavlili.<br />

rekomendacia<br />

sagamoZiebo Jurnalistikam unda gaiTvaliswinos sakiTxis aqtualoba da mniSvneloba,<br />

raTa dro tyuilad ar daixarjos umniSvnelo sakiTxebze maSin, rodesac ufro<br />

mniSvnelovani sakiTxebi imsaxurebs yuradRebas.<br />

danaSaulis an anti<strong>sazogadoebrivi</strong> qmedebis gamoZieba ganyofilebis xelmZRvanelTan an<br />

prodiuserTan SeaTanxmeT. gamoZiebis dawyebamde gaiareT iuridiuli konsultacia.<br />

ganyofilebis xelmZRvanelisgan an prodiuserisagan Tanxmobis miRebamde, SeiswavleT<br />

informaciis wyaros reputacia da motivacia. aseve, kargad awon-dawoneT gamarTlebulia<br />

Tu ara damatebiTi faqtebis mosapoveblad tyuilis gamoyeneba, SeniRbulad muSaoba an<br />

farulad Cawera. dafiqrdiT, aris Tu ara es erTaderTi samoqmedo gza da gaanalizeT am<br />

gamoZiebis savaraudo Sedegebi.<br />

36


Jurnalisturi gamoZiebis siuJeti ise unda momzaddes, rom auditoriam Seswavlil<br />

sakiTxze sakuTari daskvnis gamotana SeZlos. daskvna logikurad unda gamomdinareobdes<br />

gadacemaSi warmodgenili faqtebidan da ara masSi gamoTqmuli Jurnalistis<br />

mosazrebebidan an gamosaxulebis manipulirebiT Seqmnili STabeWdilebidan. gadacema unda<br />

asaxavdes yvela xelmisawvdom mtkicebulebas da aRniSnul sakiTxze arsebul<br />

gansxvavebul mosazrebaTa saTanado speqtrs.<br />

rekomendacia<br />

sakiTxi SeiswavleT skrupulozurad, raTa auditorias zusti, miukerZoebeli,<br />

samarTliani da amomwuravi informaciis miawodoT..<br />

daicaviT miukerZoeblobisa da samarTlianobis principebi da saSualeba mieciT yvela<br />

monawile mxares, gamoTqvas sakuTari versia an pozicia. Jurnalisturi gamoZiebis dros<br />

gansaxilvel sakiTxze intervius aRebisas, respondents acnobeT intervius zogadi<br />

mizani, magram interviu ise warmarTeT, rom sazogadoebam miiRos saWiro informacia da<br />

dasmul kiTxvebze gulaxdili, winaswar moumzadebeli pasuxebi.<br />

Tu gamoZieba specialuri Jurnalisturi meTodebis (magaliTad, faruli Caweris)<br />

gamoyenebas moiTxovs, farul Caweraze aiReT nebarTva Sesabamisi xelmZRvanelisagan.<br />

Jurnalisti valdebulia, Seinaxos nebismieri masala (audio, video Tu xeliT<br />

Cawerili), romelic sagamoZiebo programebisTvis grovdeba.<br />

programis programis wamyvanebi wamyvanebi da da interviuerebi<br />

interviuerebi<br />

13. 13. informaciis informaciis damuSav damuSaveba<br />

damuSav damuSav eba<br />

programis programis wamyvanebi wamyvanebi wamyvanebi da da interviuerebi interviuerebi samarTlianad samarTlianad unda unda moeqcnen moeqcnen respondents respondents Tu<br />

Tu<br />

gadacemis gadacemis stumars. stumars.<br />

stumars.<br />

gadacemis wamyvani an interviueri:<br />

ar unda iyos kritikuli da momTxovni erTi respondentis, xolo Semrigebluri da<br />

damTmobi meoris mimarT;<br />

ar unda gamoxatos respondentisadmi mxardaWera arc sajaro gancxadebebiT, arc<br />

diskusiis wayvanis maneriT an SekiTxvebis SerCeviT.<br />

respondentebi respondentebi respondentebi da da mowveuli mowveuli stumrebi<br />

stumrebi<br />

gadacemaSi monawileobisaTvis iseTi kvalifikaciis stumrebi unda moZebnoT, romlebic<br />

gansaxilvel sakiTxze kompetenturi mosazrebis gamoxatvas SeZleben. Tu saWiroa,<br />

moiZieT damatebiTi informacia savaraudo stumris kvalifikaciis Sesaxeb.<br />

intervius aRebis an gadacemis wayvanis dros dauSvebelia tendenciuroba, uxeSoba an<br />

diskusiaSi monawile romelime mxaris gamorCeva. kiTxvebi, rac ar unda mZafri iyos,<br />

dasviT Tavazianad. mieciT respondents saSualeba, dasmul kiTxvaze pasuxi gagceT.<br />

Tumca, respondentis SeCereba da mis pasuxSi Careva gamarTlebuli da droulia, Tu igi<br />

eTikur normebs arRvevs an Tavs aridebs dasmul kiTxvas da cdilobs, interviu<br />

37


sakuTari miznebisaTvis gamoiyenos. respondents respondents mosTxoveT mosTxoveT mosTxoveT intervius intervius an diskusiis diskusiis<br />

dros dros dros gamoTqmuli gamoTqmuli gamoTqmuli sadavo sadavo sadavo azrebis azrebis azrebis argumentireba.<br />

argumentireba.<br />

argumentireba.<br />

rekomendacia<br />

intervius Caweramde moipoveT amomwuravi informacia gansaxilvel sakiTxTan<br />

dakavSirebiT, rom SeZloT kvalificiuri kiTxvebis dasma, araswori, tendenciuri<br />

mosazrebis gamocnoba da kontrargumentis moyvana. nu gamoavlenT sakuTar<br />

damokidebulebas da emociebs, daukvirdiT Tqvens Jestebs, tons, sityvebs da a.S., rom<br />

mayurebelma mikerZoebulobaSi ar dagdoT brali.<br />

respondents acnobeT gadacemaSi mowvevis mizezi, gansaxilveli Temebi, gadacemis<br />

xasiaTi; aseve, acnobeT gadacemaSi misi roli. zogjer respondentebi sakuTar pirobebs<br />

uyeneben interviuerebs. magaliTad, respondenti SeiZleba interviuze ar daTanxmdes<br />

kiTxvebis winaswar gacnobis gareSe. am SemTxvevaSi gansazRvreT, ramdenad<br />

mizanSewonilia aseTi intervius Cawera.<br />

gamonaklis SemTxvevaSi, SeiZleba daeTanxmoT respondentis pirobebs, Tu amiT<br />

saredaqcio damoukidebloba ar ilaxeba. Tu pirobebi miuRebelia, daicaviT sakuTari<br />

pozicia da Tavi SeikaveT aseTi respondentis mowvevisgan.<br />

eTerSi gaSvebamde, Cveulebriv, respondents/programis stumars Caweril masalas ar<br />

uCveneben. Tu saredaqcio, eTikuri eTikuri an iuridiuli mosazrebebiT respondents winasw winaswar winasw<br />

ar<br />

uCvenebT uCvenebT masalas, masalas, garkveviT garkveviT ganumarteT ganumarteT mas mas, mas<br />

, rom rom rom ar ar SelaxavT SelaxavT saredaqcio<br />

saredaqcio<br />

damoukideblobas damoukideblobas da da gaiTvaliswinebT gaiTvaliswinebT mxolod mxolod SesaZlo SesaZlo SesaZlo faqtobriv faqtobriv uzustobebTan<br />

uzustobebTan<br />

dakavSirebul dakavSirebul SeniSvnebs. SeniSvnebs.<br />

SeniSvnebs.<br />

redaqtireba, redaqtireba, montaJi<br />

montaJi<br />

redaqtirebuli redaqtirebuli da/an da/an damontaJebuli damontaJebuli masal masala masal ambis an movlenis oobieqtur<br />

o<br />

bieqtur suraT suraTs suraT<br />

s unda<br />

asaxavdes. asaxavdes. dauSvebelia teqstis, gamosaxulebis an xmis manipulirebiT, kadrebis<br />

gameorebiT an sxva masalidan aRebuli scenebis CamatebiT sakiTxebis arasworad<br />

warmoCena da auditoriis SecdomaSi Seyvana.<br />

13.3.1 13.3.1 interviuebis interviuebis redaqtireba<br />

redaqtireba<br />

dauSvebel dauSvebelia dauSvebel ia intervius intervius tendenciuri tendenciuri redaqtireba<br />

redaqtireba, redaqtireba<br />

, respo respondentis respo<br />

dentis azris da poziciis poziciis<br />

damaxinjeba. damaxinjeba. Jurnalisti valdebulia, uzrunvelyos redaqtirebul<br />

redaqtirebuli redaqtirebul<br />

i masalis Sesabamisoba<br />

respondentis respondentis mier mier gamoTqmul gamoTqmul gamoTqmul mosazrebasTan.<br />

mosazrebasTan.<br />

mosazrebasTan.<br />

intervius redaqtirebas moekideT keTilsindisierad. zustad da swor konteqstSi<br />

gamoiyeneT respondentis pasuxebi da mosazrebebi. perifrazirebisas ar daamaxinjoT misi<br />

gamonaTqvamebi. araeTikuri da usamarTloa mxolod susti pasuxebis datoveba da<br />

argumentirebuli pasuxebis ugulebelyofa.<br />

interviuebis redaqtirebis/montaJis dros daicaviT Semdegi wesebi:<br />

ar SecvaloT kiTxvebisa da pasuxebis Tavdapirveli azri an mTeli intervius saerTo<br />

arsi;<br />

erT konteqstSi dasmul kiTxvaze gacemuli pasuxebi ar gamoiyenoT sxva konteqstSi;<br />

erT kiTxvaze gacemuli pasuxi ar gamoiyenoT sxva kiTxvis pasuxad;<br />

38


ar SecvaloT an daamaxinjoT kiTxva da arc axali kiTxva CaamatoT;<br />

erTmaneTisagan damoukideblad Cawerili respondentebis interviuebi ar daamontaJoT<br />

ise, rom auditoriam respondentebs Soris kamaTad aRiqvas.<br />

ar gamoiyenoT masala sxva mizniT an sxva programaSi, Tu amiT respondentisadmi<br />

keTilsindisieri damokidebulebis principi irRveva.<br />

Tu saWiroa, auditorias acnobeT intervius Catarebis adgili da viTareba. adrindeli<br />

Canaweris gamoyenebis SemTxvevaSi ki garkveviT aRniSneT, rom Canaweri Zvelia.<br />

13.3.2 13.3.2 13.3.2 specefeqtebis specefeqtebis gamoyeneba<br />

radio radio radio da da da satelevizio<br />

satelevizio satelevizio programebSi<br />

programebSi programebSi specefeqtebis<br />

specefeqtebis gamoyenebam gamoyenebam eWvqveS eWvqveS ar ar unda unda daayenos daayenos<br />

<strong>mauwyeblis</strong> <strong>mauwyeblis</strong> miukerZoebloba.<br />

miukerZoebloba.<br />

gansakuTrebuli sifrTxiliT moekideT vizualuri da xmovani efeqtebis, aseve<br />

kompiuteruli efeqtebis, gamoyenebas da mkacrad SeafaseT auditoriaze maTi<br />

zemoqmedeba. aseTi efeqtebis gamoyenebam ar unda daamaxinjos realoba da ar unda<br />

aRZras eWvi, rom maTi meSveobiT sakuTar an <strong>mauwyeblis</strong> mosazrebas gamoxatavT.<br />

13.3.3 13.3.3 13.3.3 kadr kadris kadr kadris<br />

is kompozicia kompozicia, kompozicia kameris kameris rakursis<br />

sainformacio sainformacio sainformacio gamoSvebebSi gamoSvebebSi kadrebi kadrebi momxdar momxdar momxdar an an mimdinare mimdinare movlen movleneb movlen movleneb<br />

ebs eb s obieqturad obieqturad unda unda<br />

unda<br />

asaxavdes.<br />

asaxavdes.<br />

kadris kompoziciiT auditoriaze Zlieri zegavlenis moxdena SeiZleba (magaliTad,<br />

gadacemuli masalisadmi sasurveli ganwyobis Seqmna, mis Sesaxeb azris Camoyalibebaze<br />

zemoqmedeba da a.S.). ZiriTadad, gadaRebis ori meTodi arsebobs: subieqturi anu<br />

personaluri gadaReba da obieqturi anu reportaJuli gadaReba. sainformacio<br />

siuJetebSi subieqturi meTodis gamoyeneba ar aris mizanSewonili, vinaidan arsebobs<br />

obieqturi suraTis damaxinjebis saSiSroeba.<br />

kameris rakursis SerCeviT SeiZleba mniSvnelovnad Seicvalos gadaRebis obieqtis<br />

rogorc mniSvneloba, aseve gamosaxuleba. sainformacio gamoSvebisTvis masalas iseTi<br />

rakursiT nu gadaiRebT, rom realuri suraTi Seicvalos (gansakuTrebiT pirovnebebis<br />

gadaRebis dros).<br />

13.4 13.4 movlenebis movlenebis rekonstruqcia<br />

movlenebis movlenebis rekonstruqciam ar unda unda Seiyvanos Seiyvanos auditoria SecdomaSi. SecdomaSi.<br />

movlenaTa aRdgena an ganmeorebiT dadgma auditorias exmareba, ukeT gaerkves sakiTxSi<br />

an aRiqvas movlena. faqtebis rekonstruqcia yovelTvis zustad da samarTlianad, sando<br />

masalebze dayrdnobiT unda moxdes. ar dadgaT iseTi ram, rac sinamdvileSi ar momxdara.<br />

rekonstruqciis dros moerideT movlenis zedmet dramatizebas an misTvis<br />

sensaciurobis miniWebas. dadgmuli scenebi ar warmoadginoT dokumentur masalad.<br />

danarCeni masalisagan gamoyaviT vizualuri xerxiT (magaliTad, Senelebuli an Sav-TeTri<br />

kadrebiT, sxv.) an ganmasxvavebeli grafikuli niSniT, raTa auditoria ar daibnes.<br />

39


sainformacio gamoSvebebSi mimdinare movlenebis rekonstruqcia, rogorc wesi, ar xdeba.<br />

Tumca, sxvebis (mag. policiis) mier aRdgenili scenebi SeiZleba gamoiyenoT.<br />

13.5 13.5 13.5 arqivis arqivis masala<br />

masala<br />

13.5.1 13.5.1 arqiv arqivis arqiv arqiv is masal masalis masal<br />

is niSandeba niSandeba<br />

niSandeba<br />

gadacemebSi gadacemebSi gamoyenebuli gamoyenebuli saarqivo saarqivo masala masala ganmasxvavebeli ganmasxvavebeli niSniT niSniT unda unda aRiniSnos.<br />

aRiniSnos.<br />

sainformacio gamoSvebis siuJetebSi da mimdinare movlenebis amsaxvel gadacemebSi<br />

gamoyenebul saarqivo masalas unda hqondes grafikuli niSani `arqivi~ an gamoyofili<br />

iyos sxva vizualuri xerxiT, raTa auditoria SecdomaSi ar SeviyvanoT.<br />

rekomendacia<br />

ar aris aucilebelia iseTi masalis aRniSvna, romlis siZvelec aSkaraa (mag. Sav-TeTri<br />

kadrebi, moZvelebuli formati, sxv.).<br />

13.5.2 13.5.2 piradi piradi mwuxarebisa da tragediis amsaxveli sa saarqiv sa<br />

arqiv arqivo arqiv o mmasala<br />

m<br />

asala<br />

piradi mwuxarebisa da tragediis amsaxveli saaarqivo masalis gamoyeneba gamarTlebulia<br />

mxolod <strong>sazogadoebrivi</strong> interesis SemTxvevaSi. saarqivo masalis gameorebam mayurebels<br />

travma ar unda miayenos.<br />

Tu SesaZlebelia, winaswar acnobeT saarqivo masalaSi asaxul pirebs an gardacvlili<br />

adamianis naTesavebs am kadrebis gameorebis Sesaxeb. gulisxmierebiTa da TanagrZnobiT<br />

moekideT maT azrs da gaiTvaliswineT masalis ganmeorebiTi Cvenebisas. aseTi saarqivo<br />

masalebis gamoyenebaze uaris SemTxvevaSi maTi gameoreba dasaSvebia mxolod<br />

<strong>sazogadoebrivi</strong> interesis arsebobisas.<br />

rekomendacia<br />

dro mniSvnelovani faqtoria, romelic unda gaiTvaliswinoT mwuxarebisa da tragediis<br />

amsaxveli saarqivo kadrebis Cvenebisas. rodesac SemTxveva axali momxdaria, movlenis<br />

srulad da zustad gaSuqebisaTvis detaluri kadrebis gamoyeneba, rogorc wesi,<br />

gamarTlebulia. Tumca drois gasvlasTan erTad, aseTi masalis gameoreba SeiZleba ar<br />

iyos mizanSewonili. SemTxvevis wlisTavze misi gamoyeneba, Cveulebriv, gamarTlebulia,<br />

magram sifrTxilis gamoCena aqac gmarTebT.<br />

13.5.3 13.5.3 danaSaulis danaSaulis danaSaulis amsaxveli amsaxveli saarqivo saarqivo masala masala<br />

masala<br />

pasuxismgeblobiT moekideT im saarqivo masalis gamoyenebas, romelzec danaSauli an<br />

danaSaulis msxverplia asaxuli.<br />

daicaviT Semdegi wesebi:<br />

ar gamoiyenoT erTi danaSaulis amsaxveli saarqivo masala sxva saxis danaSaulis<br />

sailustraciod;<br />

nu gamoiyenebT erTsa da imave kadrebs zogadi Temis sailustraciod;<br />

raime danaSaulis sailustraciod arqividan masalis SerCevisas, ar gamoiyenoT iseTi<br />

kadrebi, romlebic rasobrivi, nacionaluri, religiuri, seqsualuri Tu sxva<br />

stereotipebis Camoyalibebas an gamyarebas uwyobs xels;<br />

40


sifrTxile gamoiCineT specifikuri danaSaulis an danaSaulis kategoriis<br />

sailustraciod patimrebis amsaxveli saarqivo kadrebis gamoyenebisas. aseT kadrebSi<br />

pirovneba ar unda iyos amosacnobi, Tuki mas mocemul danaSaulTan kavSiri ara aqvs.<br />

rekomendacia<br />

iseTi danaSaulis amsaxveli saarqivo masalis gamoyenebisas, romelzec jer sasamarTlos<br />

ganaCeni ar gamoutania an romelic ganxilvis procesSia, konsultacia iuridiul<br />

ganyofilebasTan gaiareT.<br />

13.6 13.6 13.6 gadacemis gadacemis gameoreba<br />

gameoreba<br />

ganmeorebiTi Cvenebis win yvela gadacema SeamowmeT. pirveli Cvenebis Semdeg SeiZleba<br />

iseTi cvlilebebi moxda, rom gadacemaSi asaxuli masala realobas aRar Seefereba<br />

(magaliTad, masalaSi gadmocemuli mosazreba Seicvala, masSi asaxuli pirovneba<br />

gardaicvala, daapatimres da a.S.). auditoriis SecdomaSi Seyvanis Tavidan asacileblad,<br />

gameorebul gadacemas unda edos grafikuli niSani.<br />

SesaZloa, gadacemis pirvandeli saxiT gameoreba gamarTlebuli iyos. magram Tu iciT,<br />

rom programaSi asaxuli faqtobrivi masala aRar aris zusti, an sxva raime mizeziT<br />

moZvelebulia, acnobeT auditorias amis Sesaxeb.<br />

13.7 13.7 satira<br />

satira<br />

sainformacio programebSi, iSviaTi SemTxvevebis garda, satiras ar iyeneben. satirulma<br />

siuJetma zogierTi mayurebeli SeiZleba ise daabnios, rom ver mixvdes siuJetis mizans.<br />

satiruli siuJetebi ise unda momzaddes, rom mayurebelma advilad gaarCios realuri<br />

informacia da mosazreba iumoristulad gadmocemuli informaciisagan.<br />

14.1 14.1 daxvewili daxvewili daxvewili gemovneba<br />

gemovneba<br />

14 auditoriis auditoriis pativiscema<br />

pativiscema<br />

ssm ssm-is ssm<br />

is gadacemebi gadacemebi daxvewili gemovnebiT unda gamoirCeodes<br />

gamoirCeodes.<br />

gamoirCeodes<br />

Cveni movaleobaa, avsaxoT realoba misi dadebiTi da uaryofiTi aspeqtebiT. amave dros,<br />

unda davicvaT zomiereba da pativiscemiT movekidoT sazogadoebis gemovnebas,<br />

tradiciulad Camoyalibebul damokidebulebas sxvadasxva sakiTxisadmi.<br />

sifrTxiliT moekideT iseTi sakiTxebis gaSuqebas, romlebic auditoriis garkveuli<br />

nawilisaTvis, gansakuTrebiT bavSvebisaTvis, SeiZleba saziano da Seuracxmyofeli iyos<br />

anda misi gemovnebisaTvis Seuferebeli aRmoCndes (magaliTad, Seicavs ucenzuro<br />

sityvebs, damamcirebel leqsikas, erotikul scenebs, seqsualur Zaladobas, ubedurebisa<br />

Tu Zaladobis amsaxvel kadrebs, diskriminaciul qmedebas an saubars, sxv.)<br />

msgavsi masalis translirebisas daicaviT Semdegi wesebi:<br />

saTanadod dagegmeT gadacemis translirebis dro;<br />

41


gamoiyeneT miniSnebebi da gamafrTxilebeli gancxadebebi, raTa auditoriam sakmarisi<br />

informacia miiRos programis Sesaxeb da Tavad gansajos, ramdenad Sesaferisia igi<br />

misTvis an misi bavSvebisaTvis;<br />

gaiTvaliswineT auditoriis molodini translirebuli masalis Sinaarsisa da<br />

xasiaTisadmi.<br />

14.2 14.2 auditoriis auditoriis molodini<br />

molodini<br />

dRis ganmavlobaSi (dilidan gvian saRamomde) auditoria moelis saojaxo CvenebisTvis<br />

Sesaferis gadacemebs. amitom, gadacemebis dagegmvisas, gaiTvaliswineT igi da<br />

auditoriis acnobeT aseTi molodinisaTvis Seuferebeli masalis Sesaxeb.<br />

rekomendacia<br />

gaiTvaliswineT konkretuli gadacemis savaraudo auditoria da asaki, aseve, momdevno<br />

gadacemis Sinaarsi da xasiaTi, radgan es auditoria SeiZleba isev uyurebdes an<br />

usmendes mauwyebels. magaliTad, `babilinas~ ar unda mosdevdes iseTi programa,<br />

romelic bavSvisaTvis Seuferebeli iqneba. gasaTvaliswinebelia konkretuli<br />

garemoebebic. magaliTad, raime religiuri dResaswaulis an tragikuli movlenis<br />

wlisTavze garkveuli xasiaTis (magaliTad, gasarTobi) gadacemis translireba<br />

auditoriis molodins SeiZleba ar Seeferebodes.<br />

14.3 14.3 gamafrTxilebeli gamafrTxilebeli gancxadebebi<br />

gancxadebebi<br />

iseTi iseTi masalis masalis masalis translirebamde, translirebamde, romelic romelic SeiZleba SeiZleba Seicavdes Seicavdes auditoriis auditoriis an an misi<br />

garkveuli garkveuli segmentisaTvis segmentisaTvis segmentisaTvis (bavSvebi) (bavSvebi) saziano saziano saziano an an Seuracxmyofel Seuracxmyofel masalas, masalas, masalas, unda unda gakeTdes<br />

gakeTdes<br />

miniSneba miniSneba an an gamafrTxilebeli gamafrTxilebeli gamafrTxilebeli gancxadeba. gancxadeba.<br />

gancxadeba.<br />

gamafrTxilebeli gancxadeba ar unda daemsgavsos mowodebas, rom auditoriam Sewyvitos<br />

gadacemis yureba an mosmena. igi unda Seicavdes sakmaris informacias masalis Sinaarssa<br />

da xasiaTze, raTa auditoriam Tavad miiRos gadawyvetileba.<br />

14.4 14.4 televizia televizia da da wyalgamyofi<br />

wyalgamyofi<br />

wyalgamyofi<br />

satelevizio programebis ganrigis Sedgenisas, erTis mxriv, unda davicvaT<br />

arasrulwlovanebi (gansakuTrebiT, bavSvebi) maTTvis Seuferebeli masalisagan da,<br />

meores mxriv, gaviTvaliswinoT zrdasruli mayureblis ufleba, dRis ganmavlobaSi<br />

miiRos informacia sakiTxTa farTo speqtris Sesaxeb. ganrigis Sedgenisas daculi unda<br />

iyos e.w. `wyalgamyofi~ anu saeTero drois gamyofi zRvari.<br />

wyalgamyofi wyalgamyofi ewodeba saeTero drois gamyof zRvars, romelic saojaxo CvenebisaTvis da<br />

zrdasruli auditoriisaTvis gankuTvnili programebis erTameTisagan gasamijnad<br />

gamoiyeneba. ssm ssm-Si ssm Si wyalgamyofi iwyeba iwyeba 21:00 da da mTavrdeba 08:00 08:00-ze. 08:00<br />

ze. ze.<br />

wyalgamyofis dadgomisTanave nu aCvenebT bavSvebisaTvis Zalze Seuferebel masalas.<br />

gaiTvaliswineT, rom isini SeiZleba isev isxdnen ekranTan. Tu es ver xerxdeba, gaakeTeT<br />

gamafrTxilebeli gancxadeba.<br />

gadacemebis momzadebamde zustad dagegmeT translirebis dro. Tavdapirvel ganrigSi<br />

mogvianebiT cvlilebis Setanisas (gansakuTrebiT, Tu cvlileba wyalgamyofis Semdeg<br />

42


dagegmili programis wyalgamyofamde gadmotanas gulisxmobs) SeiZleba aucilebeli<br />

gaxdes masalis redaqtireba.<br />

axali ambebis specifikidan gamomdinare yovelTvis ver xerxdeba wyalgamyofis dacva. Tu<br />

sinformacio gamoSvebis siuJeti mZimea, auditoria uSualod siuJetis win gaafrTxileT.<br />

gansakuTrebuli yuradReba gmarTebT axali ambebis specialuri gamoSvebis dros, vinaidan<br />

aseTi gamoSvebebis droisa da Sinaarsis prognozireba SeuZlebelia. Tu aucilebelia<br />

sabavSvo programebis specialuri gamoSvebiT Sewyveta, gaakeTeT vizualuri da sityvieri<br />

gancxadeba misi translirebis win, raTa mayureblisTvis Seuferebeli masala<br />

moulodneli ar aRmoCndes. es maSinac ki unda gakeTdes, rodesac specialuri gamoSveba<br />

Zalze operatiulad unda gadaices.<br />

14.5 14.5 radio radio<br />

radio<br />

radio gansxvavdeba televiziisagan. radios wyalgamyofi ara aqvs, radgan iq<br />

gamosaxulebis faqtori ar arsebobs. Tumca, radioSi saeTero drois dagegmvis principi<br />

moqmedebs. radioprogramebis ganrigis Sedgenisas gaiTvaliswineT savaraudo auditoriis<br />

molodini. rogorc televiziis SemTxvevaSi, radiomsmenelic unda gaafrTxiloT misTvis<br />

Seuferebeli gadacemis gaSvebis win.<br />

radiogadacemebis umravlesoba, maT Soris, diskusiebi problematur da sakamaTo Temebze,<br />

pirdapir eTerSi gadis da interaqtiulia. amitom, wamyvanebi yuradRebiT unda iyvnen,<br />

rom gadacemis monawileebma da studiaSi Semosuli satelefono zarebis avtorebma ar<br />

daarRvion eTikuri normebi. uxerxulobis Tavidan asacileblad sasurvelia gadacemis<br />

monawileebsa da, SeZlebisdagvarad, satelefono zaris avtorebs eTerSi gasvlamde<br />

sTxovoT, Tavi Seikavon araeTikuri gamonaTqvamebisagan. pirdapir eTerSi momuSave<br />

wamyvanebma nebismier uxerxul an rTul situacias delikaturad unda gaarTvan Tavi.<br />

14.6 14.6 anonsebis anonsebis ganrigi<br />

ganrigi<br />

tele da radiogadacemebis anonsebis dagegmvisas gaiTvaliswineT auditoriis savaraudo<br />

molodini.<br />

anonsebi, romelTa eTerSi gaSveba igegmeba sabavSvo programamde an Semdeg, Sesaferisi<br />

unda iyos saojaxo CvenebisaTvis.<br />

wyalgamyofis Semdeg dagegmili programebis anonsebi, romlebic wyalgamyofamde<br />

gadaicema, Sesaferisi unda iyos saojaxo CvenebisaTvis.<br />

axali ambebis satelevizio anonsebi ar unda gavides Seuferebel dros, gansakuTrebiT<br />

sabavSvo programebis Cvenebis dros.<br />

14.7 14.7 Zaladoba<br />

Zaladoba<br />

Zaladobis Zaladobis amsaxveli amsaxveli masala unda gadaices wyalgamyofi<br />

wyalgamyofis wyalgamyofi<br />

s Semdeg Semdeg. Semdeg<br />

Zaladobis scenebze auditoria sxvadasxvagvarad reagirebs. mayurebeli (gansakuTrebiT,<br />

bavSvebi) SeiZleba Zalze SeaSfoTos rogorc realuri, aseve dadgmuli (mxatvruli<br />

filmebi, sxv.) Zaladobis scenebma. aseT scenebs gansakuTrebiT mtkivneulad aRiqvams is<br />

mayurebeli, romelsac msgavsi ram cxovrebaSi gadaxdenia.<br />

43


sainformacio gamoSvebaSi Zaladobis asaxvaze gadawyvetilebis miRebisas gaiTvaliswineT<br />

aseTi faqtis mniSvneloba da sazogadoebis interesi. Zaladobis faqtTan erTad misi<br />

Sedegic gaaSuqeT. aseTi faqtis gaSuqebisas daicaviT zomiereba da auditorias zedmetad<br />

nu aaRelvebT. Tavi aarideT Zaladobrivi faqtis Zalze mZime detalebis - gvamebis,<br />

daSavebulebis, sisxlis gubis, sxv. - xangrZlivad an axlo xediT Cvenebas, Tumca nurc<br />

realobas SearbilebT.<br />

dauSvebelia Zaladobis sensaciad gadaqceva an umizezod, mxolod imitom gaSuqeba, rom<br />

aseTi ram moxda. yoveli aseTi masalis translirebamde kargad dafiqrdiT, ra mizans<br />

isaxavT – sazogadoebis informirebas Tu ubralod, mis SokSi Cagdebas. gaiTvaliswineT<br />

isic, rom Zaladobis xSirad Cvenebam SeiZleba, erTis mxriv, sazogadoebaSi panika da,<br />

meores mxriv, sruli apaTia gamoiwvios.<br />

gansakuTrebuli sifrTxilis gamoCenaa saWiro dramatul nawarmoebSi asaxuli<br />

TviTmkvlelobis Cvenebisas, raTa asaxulma movlenam an TviTmkvlelobis meTodma sxvas<br />

gameorebisken ar ubiZgos.<br />

rekomendacia<br />

gaiTvaliswiniT isic, Tu ra gavlenas moaxdens Zaladobis amsaxveli masala im<br />

mayurebelze, romelic pirvelad uyurebs da ra efeqti SeiZleba hqondes aseTi masalis<br />

erTmaneTis miyolebiT an ganmeorebiT Cvenebas.<br />

Zaladobis aqtis zedmeti dramatizebisaTvis ar gamoiyenoT xmovani an vizualuri<br />

efeqtebi.<br />

14.8 14.8 seqsi seqsi da da nudizmi<br />

SiSveli sxeulis, erotikuli kadrebis Cveneba da seqsTan dakavSirebul sakiTxebze<br />

msjeloba saTanado sifrTxiliTa da delikaturobiTa unda moxdes. wyalgamyofamde aseT<br />

sakiTxebze msjeloba gamarTlebuli unda iyos konteqstiT (magaliTad, saganmanaTleblo<br />

mizniT), xolo seqsualuri urTierTobis amsaxveli kadrebi ar unda iyos gulaxdili.<br />

mauwyebeli valdebulia, winaswar gaafrTxilos auditoria aseTi Sinaarsis mqone<br />

gadacemis Sesaxeb.<br />

dauSvebelia bavSvebsa da mozrdilebs Soris seqsualuri urTierTobis asaxva - aseTi<br />

urTierTobis amsaxveli scenebi saerTod ar unda gadaices.<br />

14.9 14.9 14.9 Seuracxmyofeli Seuracxmyofeli leqsika<br />

leqsika<br />

Tavazianoba da auditoriisadmi pativiscema Jurnalistebs avaldebulebs, ar gamoiyenon<br />

daufiqreblad iseTi sityvebi Tu frazebi, romlebmac SeiZleba auditoria Seuracxyos.<br />

aseTi leqsika SeiZleba moicavdes ginebas, rasistul terminebs, avadmyofobis an<br />

unarSezRudulobis aRmniSvnel damcinav terminebs, da sxv.<br />

raime wesis dadgena, romeli sityva SeiZleba aRmoCndes Seuracxmyofeli da romeli ara,<br />

Zalze Znelia. es bevr faqtorzea damokidebuli, maT Soris, gamoTqmis tonze da im<br />

konteqstze, romelSic sityvaa gamoyenebuli. sruliad uwyinari sityva SeiZleba tonma<br />

da konteqstma uxeSad aqcios. imas, aRmoCndeba Tu ara raime sityva konkretuli<br />

44


adamianisaTvis Seuracxmyofeli, ganapirobebs iseTi faqtorebic, rogorebicaa asaki,<br />

sqesi, ganaTleba, saqmianoba, aRmsarebloba, erovneba da a.S.<br />

zogjer erTi jgufis leqsika (mag. axalgazrdebis) Seuferebelia meore jgufis<br />

gemovnebisTvis (mag. xandazmulebisaTvis). programebSi aseTi leqsikis gamoyeneba<br />

gamarTlebuli unda iyos konteqstiT, magaliTad, gadacemis an reportaJis xasiaTiT,<br />

mxatvruli filmis Tu simReris teqstiT. Sesabamis konteqstSi Casmulma uxeSma sityvam<br />

SeiZleba mwvave gaRizianeba arc ki gamoiwvios, magram auditoria winaswar mainc unda<br />

gaafrTxiloT.<br />

wyalgamyofamde translirebuli telegadacema, an iseTi radiogadacema, romlis<br />

msmenelTa Soris savaraudod bevri bavSvia, ar unda Seicavdes ucenzuro sityvebs.<br />

wyalgamyofamde gasul masalaSi ucenzuri sityvebi gadafareT xmovani signaliT an sxva<br />

saSualebiT.<br />

acnobeT auditorias wyalgamyofis Semdeg dagegmili iseTi gadacemis Sesaxeb, romelic<br />

gansakuTrebiT ucenzuro sityvebs Seicavs (anonsiT, gamafrTxilebeli gancxadebiT,<br />

specialuri grafikuli niSniT).<br />

14.10 14.10 narkotikebis, narkotikebis, nikotinisa nikotinisa da da alkoholis alkoholis moxmareba moxmareba<br />

moxmareba<br />

sazogadoebis midrekilebebisa da qcevebis realisturad asaxvisas Tavidan aicileT<br />

potenciurad mavne an ukanono <strong>qcevis</strong> waxalisebis (gansakuTrebiT bavSvebSi) safrTxe.<br />

narkotikebis, nikotinisa da alkoholis moxmareba ar unda aisaxos sabavSvo gadacemebSi.<br />

moerideT aseTi masalis Cvenebas wyalgamyofamde translirebul gadacemebSi.<br />

samarTlianad asaxeT am mavne Cvevebis yvela aspeqti, maT Soris maTi uaryofiTi gavlena<br />

adamianis janmrTelobaze, socialur statusze. Tavi aarideT narkotikebis gamoyenebis<br />

Zalze detalur, axlo xediT Cvenebas.<br />

uzrunvelyaviT, rom respondentebma da stumrebma gadacemis Cawerisa Tu pirdapiri<br />

translirebis dros ar mowion. amis Sesaxeb isini Caweris an pirdapiri translaciis<br />

dawyebamde gaafrTxileT.<br />

14.11 14.11 TviTmkvleloba, TviTmkvleloba, TviTmkvlelobis TviTmkvlelobis mcdeloba<br />

mcdeloba<br />

TviTmkvleloba da TviTmkvlelobis mcdeloba gansakuTrebuli sifrTxiliT gaaSuqeT. ar<br />

gaamaxviloT yuradReba TviTmkvlelobis meTodis detalebze, Tuki maT aRniSvnas raime<br />

seriozuli mizezi ara aqvs. gaiTvaliswineT, rom TviTmkvlelobis da TviTmkvlelobis<br />

mcdelobis detalebis gaSuqebam SeiZleba vinmes aseTive saqcielis Cadenisken ubiZgos<br />

(mag. labiluri fsiqikis mqone adaminebs, bavSvebs, sxv.).<br />

14.12 14.12 14.12 hipnozi<br />

hipnozi<br />

televiziiT an radioTi gadacemuli hipnozuri seansis auditoriaze mavne zegavlenis an<br />

potenciuri zianis miyenebis statistika ucnobia. magram hipnozuri seansis amsaxveli<br />

masalis translirebisas sifrTxilis gamoCenaa saWiro, raTa mgrZnobiare mayureblis an<br />

msmenelis hipnozirebis an masSi ukureaqciis gamowvevis riski Semcirdes. uSualod<br />

kameris win hipnotiziorma arc zepiri seansi unda Caataros da arc hipnozuri Jestebi<br />

45


Seasrulos. sifrTxilis gamoCenaa saWiro hipnozis seansebis gasarTob programebSi<br />

gamoyenebisas, gansakuTrebiT Tu es vinmes gasamasxaraveblad keTdeba.<br />

14.13 14.13 14.13 zebunebrivi zebunebrivi Zala, Zala, okultizmi okultizmi, okultizmi paranormaluri movlenebi<br />

zebunebrivi Zalis, okultizmis, winaswarmetyvelebis, paranormaluri an msgavs<br />

movlenebze msjeloba ar unda Seicavdes iseT rCevebs, romlebic adamians cxovrebis<br />

wesis Secvlisken ubiZgebs (magaliTad, rCevebi mkurnalobis, finansuri mdgomareobis,<br />

dasaqmebis an urTierTobebis Secvlis Sesaxeb). es wesi ar exeba religiur programebs,<br />

dramatul Tu mxatvrul nawarmoebebs.<br />

auditorias mkafiod unda ganemartos, rodesac zebunebrivi Zalis, okultizmis,<br />

paranormaluri an msgavsi movlenebis Cveneba garTobis mizniT xdeba.<br />

14.14 14.14 SeZenili SeZenili programebi programebi<br />

programebi<br />

SeZenili programebi ar unda arRvevdes kanonmdeblobiT da am <strong>kodeqsi</strong>T dadgenil<br />

moTxovnebs. SeamowmeT SeZenili gadacemebi da translirebis ganrigi maTi Sinaarsisa da<br />

xasiaTis Sesabamisad dagegmeT. filmebis ganrigis Sedgenisas ixelmZRvaneleT filmebis<br />

klasifikaciiT.<br />

15.1 15.1 eTnikuri eTnikuri da da religiuri religiuri umciresobebi<br />

umciresobebi<br />

15 mravalferovnebis mravalferovnebis asaxva<br />

asaxva<br />

ssm ssm valdebulia<br />

valdebulia, valdebulia programebSi programebSi asaxos asaxos saqarTveloSi saqarTveloSi mcxovrebi mcxovrebi yvela yvela umciresobis umciresobis da<br />

da<br />

socialuri socialuri jgufis jgufis wa warmomadgenlebi wa rmomadgenlebi da maTi realuri cxovreba.<br />

ssm-is mizania, srulfasovnad da samarTlianad gaaSuqos saqarTveloSi mcxovrebi yvela<br />

xalxi da kultura, pativi sces eTnikuri da religiuri umciresobebis uflebebs da<br />

xeli Seuwyos maT ganviTarebas.<br />

eTnikuri da religiuri umciresobebze gadacemebisa da reportaJebis momzadebisas:<br />

dauSvebelia umciresobaTa diskriminacia rasis, sqesis, religiuri aRmsareblobis,<br />

politikuri Sexedulebebis, eTnikuri warmomavlobis, kulturuli da socialuri<br />

kuTvnilebis, ojaxuri, qonebrivi da wodebrivi mdgomareobis, sacxovrebeli adgilis,<br />

janmrTelobis mdgomareobis, asakisa an nebismieri sxva niSnis mixedviT;<br />

ar gamoiyenoT iseTi sityvebi, gamoTqmebi an kadrebi, romlebmac individis an<br />

sazogadoebis nawilis romelime zemoCamoTvlili niSniT diskriminacia SeiZleba<br />

gamoiwvios;<br />

piris, gansakuTrebiT eWvmitanilis an braldebulis, eTnikuri da religiuri<br />

kuTvnileba aRniSneT mxolod maSin, rodesac amas siuJetisTvis arsebiTi mniSvneloba<br />

aqvs;<br />

ar aRweroT iseTi fizikuri monacemebi, romlebmac danaSaulebrivi qmedeba SeiZleba<br />

sruliad arasworad eTnikur warmomavlobas daukavSiros;<br />

ar gaavloT umciresobebsa da socialur problemebs Soris dausabuTebeli<br />

paralelebi;<br />

46


ganasxvaveT umciresobis individualuri warmomadgenlisa da zogadad mTeli<br />

umciresobis saqmianoba. nu gaaigivebT individs mTel umciresobasTan;<br />

xeli SeuwyveT umciresobebis integracias sazogadoebaSi.<br />

gaxsovdeT, rom umciresobebis warmomadgenlebis azrTa da SexedulebaTa programebSi<br />

asaxviT xels uwyobT maT integrirebas sazogadoebaSi da Semwynareblobis xarisxis<br />

amaRlebas sazogadoebaSi.<br />

umciresobebis Sesaxeb gadacemis momzadebisas:<br />

interviu aiReT umciresobis warmomadgenlebisgan da asaxeT maTi mosazrebebi.<br />

winaaRmdeg SemTxvevaSi, isini siuJetis `obieqtebi~ iqnebian da ara `subieqtebi~.<br />

dauSvebelia siuJetSi romelime erTi jgufis kritika, Tu am jgufis wevrebs<br />

sakuTari Sexedulebebis gamoTqmis da pasuxis gacemis saSualeba ar eZlevaT;<br />

gadacemaSi, sxva stumrebs Soris, Sesabamisi kvalificikaciis mqone umciresobis<br />

warmomadgenlic moiwvieT;<br />

reagireba moaxdinoT umciresobebis Sesaxeb gamoTqmul negatiur Sexedulebebze<br />

maSinac ki, rodesac maTi avtorebi administraciuli, politikuri an kulturuli<br />

elitis warmomadgenlebi arian;<br />

umciresobebis warmomadgenelTa mosazrebebis asaxeT ara marto umciresobebTan<br />

dakavSirebuli sakiTxebis, aramed sxva Temebis gaSuqebis SemTxvevaSic.<br />

15.2 15.2 umciresobebis umciresobebis umciresobebis negatiurad negatiurad asaxva<br />

asaxva<br />

ar gaaSuqoT umciresobebis warmomadgenelTa mier Cadenili danaSauli an Zaladoba<br />

iseTi formiT, romelic `media panikis~ saxelwodebiT aris cnobilia. bunebrivia,<br />

eTnikuri Tu religiuri umciresobebis uaryofiT mxareebs gverdi ar unda auaroT,<br />

magram arc `ucvlel repertuarad~ unda aqcioT.<br />

Tavi aarideT kriminalur qronikebSi eTnikuri Tu religiuri jgufis arasaTanado<br />

sixSiriT warmoCenas, radgan es xels Seuwyobs uaryofiTi stereotipis Camoyalibebas.<br />

15.3 15.3 eTnikuri/religiuri eTnikuri/religiuri dapiri dapirispirebis dapiri dapirispirebis<br />

spirebis gaSuqeba<br />

gaSuqeba<br />

eTnikur/religiur umciresobebTan dakavSirebuli sakiTxebi, am niSniT warmoqnili<br />

konfliqtebi da dapirispirebebi gaaSuqeT obieqturad, srulyofilad da Sesabamis<br />

istoriul konteqstSi. aseT sakiTxze momzadebuli masala unda Seicavdes<br />

dapirispirebis istorias, mizezebs, konfliqtis yovel mxares da neitralur<br />

mosazrebebs, raTa auditoria gaerkves problemis arsSi.<br />

15.4 15.4 religiuri religiuri religiuri programebi<br />

programebi<br />

mauwyebelma pativi unda sces adamianis fundamentur uflebas, aRiaros nebismieri<br />

religia Tu konfesia, qadagebdes mas da asrulebdes religiur ritualebs.<br />

religiur Temebze gadacemebisa Tu siuJetebis momzadebisas unda icodeT, ram SeiZleba<br />

Seuracxyos auditoria. gadacemis avtorebma da wamyvanebma, aseve, Jurnalistebma unda<br />

gaiTvaliswinon saqarTveloSi arsebuli religiuri jgufebis Sexedulebani da<br />

Taviseburebani. is, rac erTi religiisa Tu konfesiis warmomadgenlisTvisaa misaRebi,<br />

SeiZleba miuRebeli iyos meorisaTvis.<br />

47


odesac gadacemis mTavari sakiTxi erTi konkretuli religia an konfesiaa, auditorias<br />

acnobeT misi saxelwodeba. respondentebs, programis monawileebs ar misceT ufleba,<br />

udierad moixsenion sxvebis rwmena an Seuracxyofa miayenon gansxvavebuli religiisa Tu<br />

konfesiis mimdevrebs. ar warmoaCinoT konkretuli religiisa Tu konfesiis<br />

warmomadgenlis mosazrebebi am religiis yvela mimdevris mosazrebad, arc romelime<br />

religiur jgufs misceT ufleba, yvela aRmsareblis saxeliT isaubros.<br />

dauSvebelia religiuri gadacemebis meSveobiT mayureblis grZnobebiT manipulireba,<br />

romelime religiuri Sexedulebisa Tu mrwamsis gaqilikeba an erTi rwmenis farulad<br />

popularizacia.<br />

gansakuTrebuli yuradRebiT moekideT informacias, romelic zogadad adamianis, ama Tu<br />

im piris (an adaminTa jgufis) zebunebriv unarebsa da SesaZleblobebs aRwers. aseve,<br />

informacias, romelic aRwers zogadad adamianis, ama Tu im piris (an adaminTa jgufis)<br />

zebunebriv unarebs mkurnalobis (fizikuri/fsiqologiuri) an naTelmxilvelobis<br />

TvalsazrisiT. aseTi masala ar unda miewodos mayurebels, rogorc dadgenili da<br />

dadasturebuli faqti. igi unda gatardes kvalificiuri komentaris prizmaSi<br />

(konteqstSi).<br />

gansakuTrebuli yuradReba unda gamoiCinoT, rodesac aseTi informacia an gancxadeba<br />

religiuri xasiaTis gadacemaSi keTdeba.<br />

aseTi masala ar unda gadaices iseT dros, rodesac mayurebelTa/msmenelTa Soris bevri<br />

bavSvi da mozardia.<br />

Tavi SeikaveT iseTi masalis gadacemisagan, romelmac SeiZleba Seuracxyos esa Tu is<br />

religiuri jgufi.<br />

eTerSi (an zogadad informaciaSi) horoskopebis tiraJirebisas miuTiTeT, Tu romel<br />

qveyanaSia esa Tu is horoskopi gavrcelebuli. astrologiuri prognozebis tiraJirebis<br />

dros miuTiTeT am prognozis avtori (an metnaklebad kvalificiuri wyaro) da Tavi<br />

aarideT am avtoris (wyaros) araakademiuri wodebebis (Tu ki mas aseTi aqvs)<br />

moxseniebas (ukidures SemTxvevaSi aRniSneT, rom es wodebebi araakademiuri xasiaTisaa).<br />

msoflios udidesi religiebi samarTlianad unda aisaxos programebSi. dauSvebelia<br />

xalxisa da saxelmwifoebis religiuri niSniT identificireba, Tu es programis Temas<br />

ar ukavSirdeba.<br />

15.5 15.5 15.5 pozicia pozicia aratolerantobis aratolerantobis aratolerantobis mimarT<br />

mimarT<br />

rodesac gadacemis stumari an respondenti usafuZvlod asaxelebs eTnikur<br />

warmomavlobas an religiur mrwamss, rogorc raime movlenis gamomwvev mizezs,<br />

aucileblad unda acnoboT auditorias am movlenis realuri mizezebi da xazgasmiT<br />

aRniSnoT, rom eTnikuri warmomavloba da religia araviTar kavSirSi ar aris mocemul<br />

sakiTxTan.<br />

48


ar datovoT reagirebis gareSe gadacemis stumris/respondentis rasistuli an<br />

qsenofobiuri gamonaTqvamebi. gaakritikeT msgavsi gancxadebebi. masalidan aSkara unda<br />

iyos, rom ar iziarebT rasistul da qsenofobiur gamonaTqvamebs.<br />

15.6 15.6 terminologia<br />

terminologia<br />

terminologia<br />

ar gamoiyenoT iseTi terminebi, romlebic konkretuli eTnikuri Tu religiuri<br />

umciresobisTvis Seuracxmyofeli SeiZleba aRmoCndes.<br />

reagireba moaxdineT iseT sityvebze, romlebic amcirebs da Seuracxyofs pirovnebas<br />

eTnikuri an religiuri niSniT. respondentebs, romlebic aRniSnul sityvebs pirdapir<br />

eTerSi gamoiyeneben, mkafiod ganumarteT, rom <strong>sazogadoebrivi</strong> mauwyebeli ar eTanxmeba<br />

maT mier gamoTqmul mosazrebebsa da gamoxatvis formas.<br />

vinaidan saqarTveloSi arsebuli sxva aRmsareblobebic iyeneben sityvas `eklesia~, nu<br />

gamoiyenebT am sityvas mxolod marTlmadidebluri eklesiis sinonimad; gadacemaSi<br />

aRniSneT, romel eklesiazea saubari: marTlmadideblurze, kaTolikurze Tu sxvaze. Tu<br />

gadacema erT aRmsareblobas (magaliTad, marTlmadideblobas) exeba, rac savsebiT<br />

aSkaraa auditoriisaTvis, dakonkretebis gareSe SeiZleba sityva `eklesiis~<br />

aRmsareblobis sinonimad gamoyeneba.<br />

xelaRebiT nu gamoiyenebT iseT terminebis, rogorebicaa, magaliTad, `fundamentalisti~,<br />

“islamisti”. is, rac erTi jgufis daxasiaTebisTvis aris Sesaferisi, meorisaTvis<br />

SeiZleba Seuferebeli aRmoCndes.<br />

adamianis eTnikuri warmomavloba ar aRniSnoT iseTi sityviT, romelsac uaryofiTi<br />

elferi dahkravs. magaliTad, `uria~ ar TqvaT `ebraelis~ nacvlad, `TaTari~ ki<br />

`azerbaijanelis~ nacvlad da a.S.<br />

15.7 15.7 qalebi<br />

qalebi<br />

miuxedavad imisa, rom bolo dros qalebisadmi damokidebuleba radikalurad Seicvala<br />

da dRevandel saqarTveloSi qalebi sakmaod aqtiur cxovrebas ewevian, jer kidev aris<br />

SemorCenili stereotipebi, romlebic bevri qalisaTvis Seuracxmyofelia. qalebze<br />

msjelobisas unda moveridoT seqsisturi gamoTqmebis gamoyenebas, seqsisturi<br />

Sefasebebisa Tu Sedarebebis gakeTebas.<br />

seqsizmi seqsizmi niSnavs diskriminaciul azrs, gamonaTqvams, qcevas, damokidebulebas erTi<br />

sqesis mimarT.<br />

magaliTad, qalis iseTi daxasiaTeba, rogoricaa: `kacs tols ar udebs~, `kaciviT<br />

Wkviania~ da sxv. zogma qalma SeiZleba Seuracxyofad aRiqvas.<br />

15.8 15.8 unarSezRuduli narSezRuduli adamianebi adamianebi<br />

adamianebi<br />

unarSezRudul adaminebTan urTierTobisas gansakuTrebuli delikaturobis gamoCenaa<br />

saWiro, rom maTi Rirseba ar Seilaxos. dauSvebelia maTdami qedmaRluri<br />

damokidebuleba. maT arc sibraluliT moekidoT da moeqeciT, rogorc sazogadoebis<br />

49


srulfasovan wevrebs. unarSezRudulebs unda hqondeT saSualeba, monawileoba miiRon<br />

realur faqtebze agebul gadacemebSi, gasarTobi Tu sxva xasiaTis programebSi.<br />

auditorias miawodeT swori da obieqturi informacia im problemebisa da sirTuleebis<br />

Sesaxeb, romlebic unarSezRudul adamianebs gaaCniaT. amisaTvis unda mousminoT<br />

unarSezRudul adamianebs, gaigoT maTi problemebi, SeiswavloT socialuri da<br />

jandacvis eqspertTa da sxva kompetenturi adamianebis mosazrebebi. mxolod aseTi<br />

midgomiT SeZlebT obieqturi masalis momzadebas, romelic TanagrZnobas gamoiwvevs<br />

auditoriaSi.<br />

Cveulebriv, unarSezRuduli adamianebi ar cdiloben TavianTi naklovanebebis damalvas<br />

da maT Sesaxeb Riad da detalurad saubroben. intervius aRebamde acnobeT maT<br />

gansaxilveli sakiTxi. gansakuTrebuli yuradReba miaqcieT terminebs. dauSvebelia<br />

moZvelebuli da Seuracxmyofeli terminologiis gamoyeneba. maT nacvlad Tanamedrove da<br />

eqspertebis mier aRiarebuli terminologia gamoiyeneT.<br />

`invalidi~ an `xeibari~ dRes ukve Seuracxmyofel sityvad aRiqmeba. `unarSezRudulic~<br />

vinmes SeiZleba Seuracxmyofeli moeCvenos. amitom, umjobesia gamoviyenoT sityva<br />

`SezRuduli SesaZleblobebis mqone adamianebi~. dRes socialuri, jandacvisa da<br />

ganaTlebis sferos eqspertebi maT `gansakuTrebuli saWiroebebis mqone adamianebad~<br />

moixsenieben. es terminic SegviZlia gamoviyenoT.<br />

sityvebi, rogoricaa `ganuviTarebeli~, `defeqturi~, `debili~ ukiduresad<br />

Seuracxmyofelia. umjobesia vTqvaT `gonebrivi ganviTarebis Seferxebis mqone~, `giJis~<br />

nacvlad `fsiqikurad daavadebuli~ an sxva ufri neitraluri sityva, `yrus~ nacvlad<br />

`smenadaqveiTebuli~ da a.S.<br />

15.9 15.9 seqsualuri seqsualuri umciresobebi<br />

umciresobebi<br />

homoseqsualebi xSirad Seuracxmyofeli stereotipebis msxverplni xdebian.<br />

homoseqsualebi da biseqsualebi umciresobas Seadgenen da gadacemis avtorebs unda<br />

axsovdeT, rom isinic, sxvebis msgavsad, sazogadoebis nawils warmoadgenen.<br />

gadacemaSi homoseqsualis seqsualuri orientacia aRniSneT mxolod im SemTxvevaSi, Tu<br />

es Temas uSualod ukavSirdeba. winaaRmdeg SemTxvevaSi daarRvevT adamianis piradi<br />

cxovrebis xelSeuxeblobis uflebas da xels SeuwyobT stereotipis gaZlierebas.<br />

yuradReba gmarTebT sityvebisa da gamoTqmebis SerCevisas. TqviT homoseqsuali an<br />

biseqsuali. dauSvebelia iseTi sityvebis gamoyeneba, rogorebicaa `mamaTmavali~,<br />

`pederasti~, `cisferi~. nurc gadacemaSi mowveul stumrebs miscemT uflebas, amgvari<br />

sityvebi gamoiyenon.<br />

15.10 15.10 xandazmulTa xandazmulTa xandazmulTa asaxva<br />

asaxva<br />

xandazmuli adamianebi ar unda warmoaCinoT iseT martoxela, uZlur da gaWirvebul<br />

adamianebad, romlebic mxolod ufaso sasadiloebSi dadian. rasakvirvelia, es realobis<br />

erTi nawilia, meore nawili ki is aris, rom bevri xanSiSesuli adamiani, romelmac ukve<br />

ganvlo saqmiani cxovreba, aqtiurad cxovrobs.<br />

50


asaki ar aris erTaderTi faqtori, romelsac SeiZleba daeyrdnoT adamianis<br />

SesaZleblobebze, interesebsa da gonebriv Tu fizikur mdgomareobaze msjelobisas.<br />

asaki unda aRniSnoT mxolod saTanado situaciebSi.<br />

16 16 arasrulwlovanebi arasrulwlovanebi arasrulwlovanebi da da bavSvebi bavSvebi<br />

bavSvebi<br />

16.1 16.1 16.1 arasrulwlovanTa arasrulwlovanTa mavne mavne zegavlenisgan zegavlenisgan dacva<br />

dacva<br />

ssm ssm-m ssm<br />

m unda unda uzrunvelyos uzrunvelyos arasrulwlovanTa arasrulwlovanTa mavne mavne zegavlenisagan zegavlenisagan dacva dacva rogorc rogorc<br />

programebis programebis momzadebis, momzadebis, aseve aseve maTi maTi translirebis translirebis dros.<br />

dros.<br />

arasrulwlovanebi auditoriis sakmaod did nawils Seadgenen da mauwyebelma unda<br />

gaiTvaliswinos maTi, rogorc mayureblebisa da msmenelebis interesi, damoukideblad<br />

imisa, programa bavSvebisaTvis aris gankuTvnili Tu ara.<br />

masala, masala, romelmac romelmac romelmac SeiZleba SeiZleba ziani ziani miayenos miayenos arasrulwlovanebis, arasrulwlovanebis, gansakuTrebiT gansakuTrebiT bavS bavSvebis bavS vebis<br />

(15 (15 (15 wlamde wlamde wlamde asakis asakis asakis mozardebis), mozardebis), mozardebis), fizikur, fizikur, fizikur, gonebriv gonebriv gonebriv Tu Tu Tu zneobriv zneobriv zneobriv ganviTarebas, ganviTarebas, ganviTarebas, ar ar ar unda unda<br />

unda<br />

gadaices gadaices wyalgamyofamde.<br />

wyalgamyofamde.<br />

saeTero dro saTanadod unda daigegmos, raTa bavSvebi maTTvis Seuferebeli<br />

programebisagan davicvaT. saeTero dro unda daigegmos iseTi faqtorebis<br />

gaTvaliswinebiT, rogorebicaa: gadacemis Sinaarsi, misi dawyebisa da dasrulebis dro,<br />

auditoriis savaraudo molodini konkretul dResa da dros translirebuli<br />

gadacemisadmi, auditoriaSi bavSvTa savaraudo raodenoba da maTi savaraudo asaki.<br />

televiziaSi wyalgamyofi mkacrad daicaviT. bavSvebisaTvis Seuferebeli masala eTerSi<br />

wyalgamyofis Semdeg unda gadaices. radioSi gansakuTrebuli yuradReba miaqcieT<br />

gadacemebs, romlebic eTerSi gadis iseT dros, rodesac radiomsmenelTa Soris bevri<br />

bavSvia.<br />

gadacemaSi monawileobam an gadacemis translirebam ar unda gamoiwvios bavSvebisa da<br />

mozardebis zedmeti aRelveba.<br />

16.2 16.2 Tanxmoba Tanxmoba bavSvebis bavSvebis gaSuqebaze<br />

gaSuqebaze<br />

programebSi bavSvebi sxvadasxvagvarad arian CarTulni; isini SeiZleba iyvnen<br />

respondentebi, gadacemis monawileebi, mTavari gmirebi, sxv. bavSvisgan intervius aReba<br />

an misi sxvagvarad gadacemaSi CarTva ar SeiZleba mSoblis an meurvis Tanxmobis gareSe.<br />

rac ufro mcirewlovania bavSvi da delikaturia sakiTxi, miT ufro mniSvnelovania<br />

Tanxmobis miReba. dauSvebelia Tanxmobis misaRebad mSoblis an meurvisaTvis<br />

anazRaurebis SeTavazeba. saWiroa bavSvis Tanxmobac. sanam intervius aRebaze an<br />

gadacemaSi monawileobaze Tanxmobis TxovniT mimarTavT bavSvs, gaiTvaliswineT misi<br />

asaki, ganviTarebis done, sxv., rom gansazRvroT, SeZlebs Tu ara igi gadawyvetilebis<br />

damoukideblad miRebas. bavSvebis Tanxmoba unda daadasturon mSoblebma an meurveebma.<br />

Tanxmoba ar aris saWiro bavSvebs Soris e.w. vox pop-is Casatareblad iseT msubuq<br />

sakiTxebze, rogorebicaa, magaliTad, bavSvebis sayvareli momRerali an sportsmeni.<br />

51


gadacemaSi monawileobaze nebarTvis aRebisas, bavSvs misTvis gasageb enaze auxseniT<br />

gadacemis Sinaarsi da xasiaTi. bavSvisagan uaris miRebis SemTxvevaSi pativi eciT mis<br />

gadawyvetilebas. mSobels an meurves ganumarteT nebismieri mosalodneli Sedegi,<br />

romelic SeiZleba bavSvis monawileobas mohyves, raTa mSobelma swori gadawyvetileba<br />

miiRos. mSoblis Tanxmobis gareSe bavSvis programaSi monawileoba gamarTlebulia<br />

mxolod mkafiod gamokveTili <strong>sazogadoebrivi</strong> interesis SeTxvevaSi.<br />

Tu gadaReba skolis teritoriaze an gakveTilebis dros mimdinareobs, skolis<br />

direqtorisgan aiReT Tanxmoba.<br />

16.3 16.3 16.3 bavSvebis bavSvebis monawileoba monawileoba programebSi<br />

programebSi<br />

bavSvebi, Cveulebriv, advilad Tanxmdebian interviuze da gadacemaSi monawileobaze da<br />

uWirT, gansazRvron tele an radiogadacemaSi monawileobis mosalodneli Sedegi.<br />

Jurnalistebma da programis avtorebma, ganurCevlad imisa, arsebobs mSoblis Tanxmoba<br />

Tu ara, saTanadod unda Seafason, rogor imoqmedebs bavSvze programaSi monawileoba da<br />

ra SeiZleba programis eTeriT gadacemas mohyves.<br />

bavSvebTan intervius Catareba gansakuTrebul sifrTxiles saWiroebs. bavSvebi xalisiT<br />

pasuxoben dasmul kiTxvebs. magram gaiTvaliswineT, rom maT sinamdvilis garCeva<br />

fantaziisagan uWirT da meti efeqtis mosaxdenad, gazviadebac sCveviaT. Tavi SeikaveT<br />

bavSvisaTvis raime miniSnebis micemisagan. mieciT saSualeba, gamoTqvas sakuTari azri. nu<br />

mosTxovT bavSvebs iseT sakiTxebze mosazrebis gamoTqmas, romlebzec saTanado pasuxis<br />

gacema ar SeuZliaT.<br />

gansakuTrebuli SemTxvevebis gaSuqebisas, rogoricaa bavSvebze Zaladoba an ojaxuri<br />

usiamovnebebi, rCeva hkiTxeT gamocdil specialistebs, raTa SeZloT mosalodneli<br />

stresis minimumamde Semcireba.<br />

saWiroa specialistis konsultacia, rodesac gadacema antisazogadoebriv an<br />

kanonsawinaaRmdego qmedebebSi CarTul bavSvebs exeba (magaliTad, narkomania an<br />

prostitucia). Tu gadacemaSi bavSvebi monawileoben, moiwvieT eqspertic. aseTi<br />

saqmianoba ise gaaSuqeT, rom sxva mozardebs mibaZvis survili ar aReZraT.<br />

16.4 16.4 arasrulwlovanTa arasrulwlovanTa vinaobis vinaobis gamJRavneba<br />

gamJRavneba<br />

bavSvis keTildReoba sazogadoebriv interesebze maRla dgas da bavSvis anonimurobis<br />

dacva, rac ar unda didi iyos <strong>sazogadoebrivi</strong> interesi, ufro mniSvnelovania.<br />

mSoblebis Tanxmoba bavSvis vinaobis gamJRavnebaze ar aris sakmarisi safuZveli imisa,<br />

rom bavSvis vinaoba daasaxeloT. didi stresis dros mSoblebi xSirad ver acnobiereben,<br />

rom bavSvs SeiZleba momavalSi seriozuli problemebi Seeqmnas. amitom, gansakuTrebuli<br />

windaxeduleba gmarTebT bavSvis vinaobis dasaxelebasa an mis Cvenebaze gadawyvetilebis<br />

miRebisas.<br />

bavSvebis mier Cadenil antisazogadoebriv an kanonsawinaaRmdego qmedebebze gadaRebul<br />

masalaSi, romlis mizanic am qmedebebis da ara konkretuli bavSvebis Cvenebaa, ar unda<br />

iyos SesaZlebeli baSvebis amocnoba.<br />

52


odesac kriminalur da antisocialur saqmianobasTan dakavSirebiT intervius<br />

zrdasruli adamianebisgan iRebT, Tavi SeikaveT maTi Svilebis Cvenebisagan. amis gakeTeba<br />

gamarTlebulia mxolod im SemTxvevaSi, Tu es zians ar miayenebs bavSvis keTildReobas.<br />

dauSvebelia im bavSvis vinaobis gamJRavneba, romelic sisxlis samarTlis procesSi<br />

braldebuli, dazaralebuli an mowmea. nebismieri informacia, romliTac SeiZleba<br />

gamJRavndes sasamarTlo procesis arasrulwlovani braldebulis, mowmis an sxva mxaris<br />

vinaoba (magaliTad, skolis nomeri, misamarTi), ar unda gadaices eTerSi. dauSvebelia<br />

aseTi arasrulwlovanis fotos eTerSi Cveneba an vebgverdze ganTavseba. igive principebi<br />

vrceldeba im sasamarTlo procesebze, romlebzec ganixileba bavSvis Svilad ayvanis,<br />

meurvis daniSvnisa da msgavsi sakiTxebi.<br />

dauSvebelia seqsualuri Zaladobis arasrulwlovani msxverplis vinaobis dasaxeleba,<br />

aseve, iseTi detalebis Cveneba an informaciis gavrceleba, ramac SeiZleba gaaadvilos<br />

seqsualuri Zaladobis arasrulwlovani msxverplis, mowmis (an savaraudo mowmis) an<br />

braldebulis vinaobis identificireba. magaliTad, aseTi detali an informacia SeiZleba<br />

iyos msxverplis sacxovrebeli saxlis an misi mSoblebis Tu mezoblebis Cveneba,<br />

saswavleblis dasaxeleba, Zaladobis raime specifikuri niSniT daxasiaTeba (mag.,<br />

incesti), sxv.<br />

16.5 16.5 bavSvebi bavSvebi da da saxifaTo saxifaTo saxifaTo imitacia imitacia<br />

imitacia<br />

bavSvebi xSirad sxvebs baZaven, nanax qmedebas imeoreben. iseTi qmedeba an meTodi, romlis<br />

gameorebac SeiZleba saxifaTo aRmoCndes bavSvisTvis, ar unda gadaices sabavSvo<br />

gadacemebSi an wyalgamyofamde translirebul gadacemebSi.<br />

dauSvebelia narkotikebis gamoyenebis, Tambaqos mowevis da alkoholuri sasmelebis<br />

miRebis Cveneba sabavSvo gadacemebSi.<br />

fizikuri Tu sityvieri Zaladoba ar unda aisaxos sabavSvo gadacemebSi. fizikuri Tu<br />

sityvieri Zaladoba, misi Sedegebi da Zaladobis aqtebi SezRudulad unda aisaxos<br />

gadacemebSi, romlebic wyalgamyofamde gadaicema an romlebsac savaraudod bevri bavSvi<br />

usmens. sifrTxiliT moekideT bavSvebisaTvis xelmisawvdomi iseTi sayofacxovrebo<br />

sagnebis Cvenebas, romlebic SeiZleba Zaladobis iaraRad iyos gamoyenebuli (magaliTad,<br />

dana, CaquCi, boTli, sxv.). aseve moerideT wyalgamyofamde saxifaTo saqmianobis Cvenebas,<br />

romlis gameorebac SeiZleba bavSvma moisurvos. magaliTad kldeze cocva, skeitbordiT<br />

sriali, simaRlidan xtoma da sxv.<br />

sabavSvo programebi ar unda Seicavdes ucenzuro sityvebs. ucenzuro sityvebi ar unda<br />

gamoiyenebodes programebSi, romelTa translirebac wyalgamyofamde xdeba, Tu amas<br />

raime seriozuli dasabuTeba ara aqvs.<br />

programebi, romlebic gadaicema wyalgamyofamde ar unda asaxavdes gulaxdil erotikul<br />

kadrebs an warmoadgendes seqsualur sakiTxebze daufarav msjelobas. dauSvebelia<br />

mozrdilTa da bavSvTa Soris seqsualuri urTierTobis Cveneba. wyalgamyofamde<br />

siSiSvlis Cveneba gamarTlebuli unda iyos konteqstiT.<br />

dauSvebelia jadoqrobaze, okultizmsa da paranormalur movlenebze saubari an maTi<br />

asaxva im gadacemebSi, romlebic wyalgamyofamde gadis eTerSi. aseve ar SeiZleba aseTi<br />

53


movlenebis gasarTob programebSi wyalgamyofamde gamoyeneba (es wesi ar exeba dramas,<br />

filmsa da komedias).<br />

16.6 16.6 16.6 bavSvebi bavSvebi da da da interneti<br />

sabavSvo vebgverdi, aseve im vebgverdebis Sinaarsi, romelic savaraudod bevr bavSvs<br />

izidavs, bavSvebisTvis Sesaferis masalas unda Seicavdes. kerZod:<br />

<strong>mauwyeblis</strong> mTavar vebgverdze gamoqveynebuli masala Sesaferisi unda iyos yvela<br />

kategoriis momxmareblisTvis, maT Soris bavSvebisTvis. mTavar gverds ar unda<br />

hqondes bmulebi iseT vebgverdebTan, romlebic bavSvebisaTvis Seuferebelia;<br />

bavSvebisTvis gankuTvnili arc erTi radio an teleprogramis vebgverdi ar unda<br />

iyos mibmuli radio an teleprogramis iseT vebgverdTan, romelzec bavSvisaTvis<br />

Seuferebeli masala qveyndeba;<br />

mTavar vebgverdze ganTavsebuli nebismieri moZravi satelevizio kadri unda iyos<br />

saojaxo CvenebisTvis Sesaferisi;<br />

17 <strong>sazogadoebrivi</strong> <strong>sazogadoebrivi</strong> azris azris ga gamokiTxvebi, ga mokiTxvebi, interaqtivi<br />

17.1 17.1 <strong>sazogadoebrivi</strong> <strong>sazogadoebrivi</strong> <strong>sazogadoebrivi</strong> azris azris azris gamokiTxvis gamokiTxvis Sedegebis gaSuqeba<br />

gaSuqeba<br />

<strong>sazogadoebrivi</strong> <strong>sazogadoebrivi</strong> azris azris azris gamokiTxvis gamokiTxvis Sesaxeb Sesaxeb Sesaxeb auditorias auditorias sakmarisi sakmarisi informacia informacia miawodeT,<br />

miawodeT,<br />

raTa raTa Tavad Tavad Seafasos Seafasos Sedegebis Sedegebis Sedegebis mniSvneloba mniSvneloba da da Rirebuleba. Rirebuleba.<br />

<strong>sazogadoebrivi</strong> azris<br />

gamokiTxvas sxvadasxva dainteresebuli jgufi atarebs da, xSirad, tendenciuria.<br />

amitom, aseTi gamokiTxvis Sedegebi ar gaaSuqoT, rogorc samecniero meTodologiis<br />

mixedviT Catarebuli sociologiuri kvleva.<br />

<strong>sazogadoebrivi</strong> azris gamokiTxvis Sedegebis gaSuqebisas ixelmZRvaneleT Semdegi<br />

principebiT:<br />

nu daiwyebT sainformacio programas gamokiTxvis SedegebiT;<br />

Tavi aarideT Sedegebis anonsSi (qudSi) aRniSvnas, Tu igi siuJetis mTavar Temas ar<br />

warmoadgens;<br />

meti yuradReba gaamaxvileT gamokiTxvis Sedegebze, vidre maT interpretaciaze;<br />

nu daeyrdnobiT mxolod im organizaciis mier gakeTebul analizs, romelmac<br />

gamokiTxva Caatara;<br />

skeptikurad moekideT iseTi Sedegebis gaSuqebas, romlebic <strong>sazogadoebrivi</strong> azris<br />

dramatul cvlilebebs asaxavs da ganmarteT zogadi tendenciebisgan mkveTrad<br />

gansxvavebuli Sedegi;<br />

gamokiTxvis Sedegebs imaze meti damajerebloba ar mianiWoT, vidre imsaxurebs.<br />

gaiTvaliswineT, rom Sedegebi SeiZleba tendenciuri iyos da realobas ar asaxavdes.<br />

frTxilad SearCieT sityvebi. nu ityviT, rom Sedegebi `adasturebs~ an `naTelyofs~<br />

rames; TqviT, rom isini `miuTiTebs~ an maT mixedviT SeiZleba `vivaraudoT~ rame.<br />

sazogadoebis azris gamokiTxvis Sedegebis gaSuqebisas miuTiTeT:<br />

organizacia, romelmac Caatara gamokiTxva;<br />

gamokiTxvis damkveTi an damfinansebeli;<br />

SekiTxvebis zusti formulireba;<br />

SerCevis meTodi;<br />

54


gamokiTxulTa raodenoba;<br />

cdomilebis zRvari;<br />

gamokiTxvis Catarebis TariRi..<br />

17.2 17.2 interaqtiuli interaqtiuli interaqtiuli gamokiTxva gamokiTxva<br />

gamokiTxva<br />

interaqtiuli gamokiTxva, maT Soris satelefono zarebiT, mokle teqsturi<br />

SetyobinebebiT, eleqtronuli fostiT, internetiT, an nebismieri sxva iseTi gamokiTxva,<br />

romelSic auditoria sakuTari surviliT monawileobs, ar asaxavs farTo sazogadoebis<br />

azrs, vinaidan ar aris warmomadgenlobiTi. gadacemis gadacemis gadacemis formatSi formatSi formatSi Catarebuli<br />

Catarebuli<br />

Catarebuli<br />

interaqtivis interaqtivis Sedegebis Sedegebis gamocxadebisas gamocxadebisas unda aRiniSnos, rom rom isini isini isini mxolod mxolod im im adamianTa<br />

adamianTa<br />

mosazrebas mosazrebas asax asaxavs, asax avs, romlebmac mocemul momentSi moisurves sakuTari sakuTari poziciis<br />

poziciis<br />

gamoxatva. gamoxatva. gamoxatva. aseTi aseTi gamokiTxvis gamokiTxvis gamokiTxvis Sedegebs Sedegebs Sedegebs iseTive iseTive mniSvneloba mniSvneloba mniSvneloba ar ar ar unda unda unda mieniWos, mieniWos, mieniWos, rogorc rogorc<br />

rogorc<br />

sagangebod sagangebod Catarebuli Catarebuli <strong>sazogadoebrivi</strong> <strong>sazogadoebrivi</strong> azris azris kvlevis kvlevis Sedegebs.<br />

Sedegebs.<br />

interaqtiuli gamokiTxvis Sedegebi unda gamocxaddes mxolod im gadacemaSi, romlis<br />

farglebSic Catarda aRniSnuli gamokiTxva. auditorias interaqtivis unda SesTavazoT<br />

im SemTxvevaSi, Tu igi:<br />

damatebiT Rirebulebas matebs da ufro sainteresos xdis programas;<br />

Seefereba programis Temas da konkretul mizans emsaxureba;<br />

Seesabameba auditoriis savaraudo molodins.<br />

17.3 17.3 satelefono satelefono interaqtivi<br />

interaqtivi<br />

interaqtivi<br />

satelefono interaqtivisas komentarebi satelefono saubrebiT keTdeba. vinaidan aseTi<br />

interaqtivi, xSir SemTxvevaSi, pirdapiri eTeriT gadaicema, yvela saWiro zoma unda<br />

miiRoT, rom Tavidan aiciloT gadacemaSi monawile adamianis mxridan raime<br />

Seuracxmyofeli Tu kanonsawinaaRmdego gancxadebebis gakeTeba.<br />

17.4 17.4 forumi forumi internetSi<br />

internetSi<br />

internet-forumi saSualebas aZlevs sazogadoebas, monawileoba miiRos aqtualur<br />

sakiTxebze msjelobaSi, gamoxatos sakuTari mosazreba da gamarTos dialogi.<br />

forumis winaswari an Semdgomi moderaciiT Tavidan unda aiciloT iseTi gancxadebebi,<br />

romlebic SeiZleba Seicavdes ciliswamebas, Seuracxyofas, aRvivebdes SuRls, qadagebdes<br />

siZulvils, amarTlebdes danaSauls, laxavdes adamianis uflebebs da a.S..<br />

forumi cocxali debatebis adgili unda iyos. winaswari an Semdgomi moderaciiT xeli<br />

unda SeuwyoT pluralizmsa da mravalferovnebas da SeqmnaT <strong>sazogadoebrivi</strong> diskusiis<br />

mastimulirebeli garemo. forumis wesebi winaswar unda gamoqveyndes.<br />

18 18 statistikisa statistikisa dda<br />

d da<br />

a riskis Sesaxeb informaciis gavrceleba<br />

statistikuri informacia an informacia arsebuli riskebis Sesaxeb, yuradRebiTa da<br />

konteqstis gaTvaliswinebiT gaaSuqeT. statistikam, gansakuTrebiT monacemebma<br />

janmrTelobis an danaSaulis Sesaxeb, sazogadoebis zedmeti SeSfoTeba ar unda<br />

gamoiwvios.<br />

55


miuTiTeT dasaSvebi cdomilebis zRvari da statistikuri informaciis wyaro, raTa<br />

auditoriam Tavad gansajos misi saimedoobis xarisxi. zogjer mizanSewonilia mxolod<br />

tendenciebis aRniSvna, rom iseT cifrebs, romlebic saeWvo Cans, gadaWarbebuli<br />

mniSvneloba ar mieniWos. rodesac statistika mniSvnelovan cvlilebebs asaxavs,<br />

aucilebelia sabaziso cifrebis miTiTeba.<br />

19 19 konkursebi konkursebi konkursebi da da da prizebi prizebi<br />

prizebi<br />

mayurebelTa mayurebelTa da da msmenelTa msmenelTa konkursebi konkursebi samarTlianad, samarTlianad, Riad Riad da da obieqturad obieqturad unda<br />

unda<br />

Catardes. Catardes.<br />

Catardes.<br />

ssm-is mier Catarebul nebismier konkurss mkafiod gansazRvruli mizani unda hqondes.<br />

konkursis wesebi winaswar unda gamoqveyndes. konkursSi Sesasrulebeli amocana<br />

savaraudo auditoriiis unarebis, codnisa da inteleqtis donis Sesaferisi unda iyos.<br />

Cveulebriv, ssm sakuTari xarjebiT yidulobs sakonkurso prizebs. upiratesoba ufro<br />

originalur prizebs mianiWeT, vidre ZviradRirebuls. konkursis prizi an prizeb,<br />

eTerSi ise aCveneT da aRwereT, rom misi mwarmoeblis an momwodeblis reklamirebad an<br />

popularizaciad ar CaiTvalos.<br />

prizebad saCuqrebis miRebac SeiZleba, oRond aseTi saCuqari iaffasiani unda iyos<br />

(magaliTad, Teatris an fexburTis bileTebi, kasetebi, wignebi, sxv.). saCuqris saxiT<br />

zogjer mokrZalebuli saojaxo an sxva samomxmareblo nivTis miRebac aris dasaSvebi.<br />

gamonaklis SemTxvevebSi dasaSvebia saprizod gankuTvnili ZviradRirebuli saCuqris<br />

miReba, Tu amiT ssm-is saredaqcio damoukidebloba da keTilsindisiereba eWvqveS ar<br />

dadgeba. magram ar dahpirdeT saCuqris momwodeblebs, rom naCuqari prizis sanacvlod<br />

maT raime reklamas gauwevT.<br />

dauSvebelia fuladi prizis daweseba sabavSvo konkursebSi. sabavSvo konkursis prizi<br />

iaffasiani da miznobrivi auditoriis da konkursis monawileebis asakis Sesaferisi unda<br />

iyos.<br />

20.1 20.1 masalis masalis SeCerebis SeCerebis moTxovna moTxovna<br />

moTxovna<br />

20 20 20 Careva Careva<br />

Careva<br />

masala, romelic Cawerilia Jurnalisturi principebis dacviT, gamoiyeneba gadacemaSi,<br />

Tu amis sawinaaRmdego seriozuli mizezi ar arsebobs an raime sxva SeTanxmeba ar<br />

yofila respondentTan miRweuli.<br />

zogjer respondenti, romelic Tavad daTanxmda interviuze, winaaRmdegia, masala eTerSi<br />

gadaices. verc erTi respondenti ver agikrZalavT, gamoiyenoT TanxmobiT Cawerili<br />

masala. Tumca aseT Txovnas yuradRebiT moekideT. SeCerebis moTxovnas SeiZleba imdenad<br />

seriozuli mizezi hqondes (magaliTad, masalis Caweris Semdeg Secvlili garemoeba an<br />

masalaSi asaxuli pirisadmi TanagrZnoba, sxv.), rom masalis SeCereba eTikurad ufro<br />

56


gamarTlebuli iyos. aseT SemTxvevaSi gadawyvetileba Sesabamisi ganyofilebis<br />

xelmZRvanelTan erTad miiReT.<br />

20.2 20.2 20.2 vetos vetos dadeba<br />

dadeba<br />

monawileebs ar unda mieceT ufleba, gadacemis romelime monakveTs veto daadon.<br />

mxolod mauwyebelia pasuxismgebeli imaze, Tu ras da rogor gadascems. Jurnalisti ar<br />

unda unda unda moeqces moeqces moeqces gadacemis gadacemis gadacemis arc arc arc erTi erTi erTi monawilis monawilis monawilis gavlenis gavlenis gavlenis qveS. qveS.<br />

qveS.<br />

20.3 20.3 20.3 cenzura<br />

cenzura<br />

aris SemTxvevebi, rodesac Jurnalists xels uSlian gadacemis momzadebaSi. magaliTad,<br />

Jurnalisti SeiZleba daaSinon, garkveuli pirobebi wauyenon, xeli SeuSalon sasurvel<br />

respondentTan dakavSirebaSi an masalis miRebaSi. auditorias unda acnoboT, Tu aseTma<br />

SezRudvebma seriozuli gavlena moaxdina masalis momzadebaze.<br />

21.1 21.1 reklamis reklamis eTikuri eTikuri kriteriumi<br />

21 reklama reklama da da sponsoroba<br />

sponsoroba<br />

ssm ssm-Si ssm<br />

Si gasuli gasuli rek reklama rek<br />

lama lama unda unda Seesabameb Seesabamebodes<br />

Seesabameb odes moqmed kanonmdeblobas kanonmdeblobas da ar unda unda arRvevdes<br />

eTikur eTikur eTikur principebs. principebs. reklama gamijnuli unda iyos gadacemisgan.<br />

ar unda gadaices iseTi komerciuli reklama, romelic:<br />

ewinaaRmdegeba saqarTvelos kanons reklamis Sesaxeb;<br />

SinaarsiT an vizualurad mavne zemoqmedebas axdens bavSvis ganviTarebaze;<br />

Seicavs iuridiuli an fizikuri piris an <strong>mauwyeblis</strong> Seuracxmyofel mesijs;<br />

Tavisi SinaarsiT (teqstiT, musikiT, suraTebiT) laxavs adamianis Rirsebas;<br />

mouwodebs an ubiZgebs iseTi saqcielisaken, romelic safrTxes uqmnis sazogadoebis<br />

janmrTelobas da usafrTxoebas;<br />

reklamas uwevs garemosaTvis potenciurad saziano qcevas;<br />

ewinaaRmdegeba sazogadoebaSi aRiarebul normebs da kulturul faseulobebs;<br />

Seuracxyofs an laxavs pirovnebis an socialuri jgufis religiur Tu politikur<br />

Sexedulebebs;<br />

propagandas uwevs Seuwynareblobas eTnikuri, religiuri, an sxva niSniT;<br />

Seicavs Zaladobas an pornografias;<br />

Seicavs ciliswamebas an Seuracxyofas;<br />

reklamas uwevs aralegalur produqcias an momsaxurebas;<br />

ar aris qarTul enaze (ar aris Targmnili qarTulad an ar axlavs qarTuli<br />

subtitrebi);<br />

reklamas uwevs ssm-is uSualo konkurent samauwyeblo kompanias;<br />

mowodebulia klientis mier, romelsac <strong>mauwyeblis</strong> davalianeba an mauwyebelTan<br />

sasamarTlo dava aqvs;<br />

ar akmayofilebs <strong>mauwyeblis</strong> teqnikur standartebs.<br />

21.2 21.2 reklam reklamireb reklam reb reba reb a da popularizacia<br />

57


ssm-is gadacemebi realur cxovrebas asaxavs da Sesabamisad, masalebi drodadro<br />

komerciuli produqtebis, organizaciebis, sxvadasxva saxis momsaxurebis Sesaxeb<br />

mzaddeba. aseTma gadacemam ar unda Seqmnas STabeWdileba, rom ssm romelime produqcias,<br />

momsaxurebas an kompanias uwevs reklamas. ssm ssm-is ssm<br />

is is gadacemebi gadacemebi ar ar unda unda Seicavdes Seicavdes<br />

produqtis, produqtis, momsaxurebis momsaxurebis an an mwarmoeblis mwarmoeblis Tu Tu kompaniis kompaniis reklamirebis reklamirebis an an popularizaciis<br />

popularizaciis<br />

raime raime Ria Ria an an farul farul elements, elements, raTa raTa <strong>mauwyeblis</strong> <strong>mauwyeblis</strong> miukerZoebloba<br />

miukerZoeb<br />

oba ar Seilaxos Seilaxos. Seilaxos<br />

sainformacio gamoSvebebSi dausabuTeblad ar axsenoT konkretuli kompania, produqcia<br />

an momsaxureba. komerciaze orientirebul erTsa da imave siuJets drois mokle<br />

monakveTSi ramdenime gadacemaSi nu gauSvebT. wamyvanebs, Jurnalistebs da gadacemaze<br />

momuSave sxva personals ar unda hqondeT materialuri daintereseba im kompaniaSi,<br />

romlis Sesaxebac siuJets amzadeben.<br />

komerciul produqciasa Tu kompaniaze siuJetis momzadebisas gaiTvaliswineT Semdegi<br />

wesebi:<br />

dausabuTeblad nu axsenebT da/an aCvenebT kompaniis saxels da savaWro niSans;<br />

nu SeaCerebT kadrs kompaniis dasaxelebaze an savaWro niSanze da nu axsenebT mas<br />

xSirad, Tu amas gadacemis Sinaarsi ar moiTxovs;<br />

nu daasaxelebT produqtebs sabavSvo gadacemebSi;<br />

sareklamo kampaniis masalebi gamoiyeneT mxolod saredaqcio dasabuTebis SemTxvevaSi.<br />

21.3 21.3 produqciis produqciis da da momsaxurebis momsaxurebis mimoxilva<br />

mimoxilva<br />

momxmareblisTvis momzadebuli gadacemebi xSirad produqciis da momsaxurebis<br />

mimoxilvas eZRvneba. raime konkretul produqtze an momsaxurebaze saubrisas nu<br />

SemoifarglebiT mxolod erTi momwodebliT an mwarmoebliT. es SeiZleba<br />

popularizaciad CaiTvalos. aRniSneT sxva momwodeblebi an mwarmoeblebi, axseneT maTi<br />

konkurenti produqcia da momsaxureba (magaliTad, Tu gadacema dasvenebasa da<br />

mogzaurobas exeba, axseneT sxvadasxva turistuli saagento). amave dros, nu miscemT<br />

auditorias rCevebs, sad da rogor SeiZinos esa Tu is produqti. produqciis Senaxvis<br />

wesi mxolod saredaqcio TvalsazrisiT gamarTlebul SemTxvevebSi aRwereT. produqciis<br />

mimoxilvisas ar unda darCes STabeWdileba, rom ssm ama Tu im produqciis reklamirebas<br />

an popularizacias eweva.<br />

21.4 21.4 produqciis produqciis ganTavseba<br />

ganTavseba<br />

produqcia produqcia an an momsaxureba momsaxureba ar ar unda unda dasaxeldes dasaxeldes eTerSi eTerSi da da ar ar unda unda gamoCndes gamoCndes ekranze<br />

ekranze<br />

raime raime Tanxis Tanxis Tanxis an an an gaweuli gaweuli momsaxurebis momsaxurebis sanacvlod. sanacvlod. amas `produqciis ganTavseba~ ewodeba.<br />

dauSvebelia ssm-is eTerSi produqciis ganTavseba. produqciis ganTavsebad ar CaiTvleba:<br />

ufasod an fasdaklebiT Sesyiduli produqciis an momsaxurebis moxsenieba, rodesac<br />

es produqcia ganTavsebulia programaSi saTanado saredaqcio dasabuTebis<br />

safuZvelze;<br />

gadacemis bolos, titrebSi, produqciis an momsaxurebis momwodeblis mokled<br />

aRniSvna. es dasaSvebia mxolod im SemTxvevaSi, rodesac gadacemaSi produqciis<br />

dasaxeleba sxva mxriv naxsenebi an asaxuli ar aris.<br />

produqciis an momsaxurebis asaxva SeZenil programebSi, romlebic ucxoeTSia<br />

damzadebuli, an kinofilmebSi.<br />

58


21.5 21.5 eTerSi eTerSi momuS momuSave momuS ave Jurnalistebi Jurnalistebi da da wamyvanebi<br />

wamyvanebi<br />

axali axali ambebis, ambebis, sazogadoebriv<br />

sazogadoebriv-politikuri sazogadoebriv politikuri gadacemebisa da winasaarCevno debatebis<br />

wamyvanebs wamyvanebs wamyvanebs da da Jurnalistebs Jurnalistebs Jurnalistebs ekrZalebaT ekrZalebaT ekrZalebaT nebismieri nebismieri tipis tipis tipis reklamaSi reklamaSi reklamaSi monawileoba.<br />

monawileoba.<br />

monawileoba.<br />

saredaqcio gadawyvetilebis safuZvelze gamonaklisi SesaZloa daiSvas humanitaruli<br />

organizaciebis reklamebis SemTxvevaSi. es SezRudva ar vrceldeba im reklamebSi<br />

monawileobaze, romliTac Tavad <strong>mauwyeblis</strong> popularizacias xdeba.<br />

21.6 21.6 programebi programebis programebi sponsoroba<br />

kanonmdeblobiT nebadarTulia sponsorebis mier ssm-is programebis dafinanseba.<br />

akrZalulia krZalulia sponsoris mier gadacemis Sinaarssa da xangrZlivobaze zemoqmedeba zemoqmedeba an<br />

an<br />

<strong>mauwyeblis</strong> <strong>mauwyeblis</strong> saredaqcio saredaqcio damoukidebloba<br />

damoukideblobaSi damoukidebloba Si sxvagvarad Careva Careva. Careva<br />

dauSvebelia gadacemis mosamzadeblad dafinansebis miReba administraciuli organos an<br />

misi wevris/moxelis, politikuri partiis an misi lideris Tu Tanamdebobis piris,<br />

politikur partiaTa koaliciis, blokis an saarCevno subieqtisgan, aseve, im fizikuri<br />

an iuridiuli pirisagan, romlis ZiriTadi saqmianoba iseTi saqonlis warmoeba an<br />

momsaxurebis miwodebaa, romlis reklamirebac akrZalulia saqarTvelos kanoniT<br />

reklamis Sesaxeb.<br />

garda zemoCamoTvlilisa, ar unda miiRoT dafinanseba iseTi organizaciebisgan, romelTa<br />

interesebi an saqmianoba eWvqveS daayenebs ssm-is obieqturobas. Sesaferisi sponsorebi<br />

SeiZleba iyvnen sazogadoebriv sawyisebze dafuZnebuli organizaciebi, saqvelmoqmedo<br />

fondebi an moxaliseebi, saerTaSoriso organizaciebi. nebismier SemTxvevaSi aucilebelia<br />

sifrTxilis gamoCena, raTa daculi iyos ssm-s miukerZoeblobisa da damoukideblobis<br />

principebi. aseTma gadacemebma xeli ar unda Seuwyos sponsoris popularizacias.<br />

ikrZaleba Semdegi saxis programebis sponsoroba:<br />

a) axali ambebis programebi (garda sportuli mimoxilvisa da amindis prognozisa, Tu<br />

isini calke programis saxiT gadaicema);<br />

b) reportaJebi socialur da politikur sakiTxebze;<br />

g) programebi momxmarebelTa uflebebis Sesaxeb, saarCevno an saarCevno kampaniasTan<br />

pirdapir dakavSirebuli programebi.<br />

gamWvirvalobis principidan gamomdinare, yovelTvis aRniSneT gadacemis dafinansebis<br />

wyaro. sponsoris mier nawilobriv an mTlianad dafinansebul programaSi sponsori<br />

miuTiTeT programis dasawyisSi da/an dasasruls. es miTiTeba unda iyos mokle da<br />

mkafio, yovelgvari popularizaciisa da reklamis elementebis gareSe.<br />

22 interesTa interesTa konfliqti<br />

konfliqti<br />

22.1 22.1 piradi piradi saqmianoba saqmianoba da da interesTa interesTa konfliqti<br />

konfliqti<br />

ssm ssm-is ssm<br />

is Jurnaliste<br />

Jurnalistebma, Jurnaliste<br />

bma, bma, wamyvanebma, wamyvanebma, prodiuserebma prodiuserebma da da sxva sxva pasuxismgebelma pasuxismgebelma pirebma<br />

TavianTi TavianTi <strong>sazogadoebrivi</strong>, <strong>sazogadoebrivi</strong>, politikuri politikuri Tu Tu sxva sxva arasamauwyeblo arasamauwyeblo saqmianobiT, saqmianobiT, finansuri finansuri an<br />

an<br />

59


sainvesticio sainvesticio interesebiT, interesebiT, eWvqveS eWvqveS ar ar unda unda daayenon daayenon daayenon <strong>mauwyeblis</strong> <strong>mauwyeblis</strong> miukerZoeblobis miukerZoeblobis miukerZoeblobis da da<br />

da<br />

samarTlianobis samarTlianobis samarTlianobis principebi. principebi.<br />

principebi.<br />

ssm-is TanamSromels sruli ufleba aqvs, CaerTos nebismier saqmianobaSi, magram am<br />

saqmianobam ar unda warmoqmnas interesTa konfliqti. pirad saqmeSi TanamSromelma<br />

<strong>mauwyeblis</strong> saxeli ar unda gamoiyenos da piradi Sexedulebebi <strong>mauwyeblis</strong> poziciad ar<br />

unda warmoCinoT.<br />

22.2 22.2 22.2 interesTa interesTa konfliqtis konfliqtis gacxadeba gacxadeba<br />

gacxadeba<br />

Tu TanamSromels sakmarisi safuZveli aqvs ivaraudos, rom arsebobs interesTa<br />

konfliqti an SeiZleba warmoiSvas aseTi konfliqti, igi valdebulia amis Sesaxeb<br />

<strong>mauwyeblis</strong> xelmZRvanelobas acnobos. interesTa konfliqtis Tavidan asacileblad<br />

mauwyebelma da TanamSromelma yvela saTanado zoma unda miiRon. viTarebidan<br />

gamomdinare, TanamSromels SesaZloa garkveuli sakiTxebis gaSuqebaze uaris Tqma an sxva<br />

samsaxuris Sesruleba mouwios.<br />

22.3 22.3 22.3 politikur politikur an an profesiul profesiul organizaciebSi organizaciebSi gaerTianeba<br />

gaerTianeba<br />

ssm-is nebismier TanamSromels sruli ufleba aqvs, gaerTiandes politikur,<br />

profkavSirul an nebismier profesiul organizaciaSi. magram TanamSromlis politikuri<br />

an an sxva sxva sxva saqmianoba saqmianoba ar ar unda unda unda uSlides uSlides xels xels xels sazogadoebriv sazogadoebriv mauwyebelSi mauwyebelSi samsaxurebrivi<br />

samsaxurebrivi<br />

samsaxurebrivi<br />

movaleobebisa movaleobebisa da da vvaldebulebebis<br />

v aldebulebebis obieqturad obieqturad Sesrulebas Sesrulebas da da eWvqveS eWvqveS ar ar unda unda ayenebdes<br />

<strong>mauwyeblis</strong> <strong>mauwyeblis</strong> miukerZoebloba<br />

miukerZoeblobas.<br />

miukerZoebloba<br />

Tu ssm-is TanamSromeli aqtiurad monawileobs politikaSi, iqmneba safrTxe,<br />

TanamSromlis politikuri mosazreba mauwyebels mieweros. <strong>mauwyeblis</strong> TanamSromelma,<br />

romelic eweva sakuTar politikur saqmianobas, <strong>mauwyeblis</strong> neitraloba ar unda<br />

Selaxos:<br />

politikuri kandidatebis an politikuri partiisadmi simpaTiis sajarod gamoxatviT;<br />

politikuri partiisaTvis Tanxebis mosazid da sxva politikur aqciebSi an partiis<br />

mxardamWer saqmianobaSi monawileobiT.<br />

Tu ssm-is TanamSromeli apirebs, kenWi iyaros saqarTvelos kanonmdeblobiT<br />

gansazRvrul sajaro organos arCevnebSi, man droulad, kandidaturis wardgenamde, unda<br />

acnobos mauwyebels am ganzraxvis Sesaxeb. arCevnebSi monawileobisaTvis aseT<br />

TanamSromels uxelfaso Svebuleba miecema. arCevnebSi monawile TanamSromels ekrZaleba<br />

winasaarCevno periodSi ssm-is programebSi gamoCena, garda saarCevno sakiTxebTan<br />

dakavSirebuli gadacemebisa (magaliTad, debatebSi, politikur reklamaSi). am periodSi<br />

TanamSromels ekrZaleba Seasrulos prodiuseris, Jurnalistis an wamyvanis funqcia.<br />

TanamSromeli im dResve datovebs mauwyebels, rodesac oficialurad arCevnebSi<br />

gamarjvebulad gamocxaddeba. Tu TanamSromelma ver gaimarjva arCevnebSi da mauwyebelSi<br />

gaagrZela muSaoba, igi SeiZleba sxva Tanamdebobaze dainiSnos, Tu kompaniis<br />

xelmZRvaneloba CaTvlis, rom TanamSromlis Zvel poziciaze dabruneba eWvqveS daayenebs<br />

<strong>mauwyeblis</strong> miukerZoeblobas.<br />

22.4 22.4 22.4 ojaxi ojaxi da interesTa interesTa konfliqti<br />

konfliqti<br />

60


<strong>mauwyeblis</strong> TanamSromlis ojaxis wevrebsa da axlo naTesavebs sruli ufleba aqvT,<br />

eweodnen aqtiur pirad da profesiul cxovrebas. ojaxis wevrebs ar moeTxovebaT<br />

iseTive standartebis dacva, rogoric <strong>sazogadoebrivi</strong> <strong>mauwyeblis</strong> warmomadgenlebs.<br />

ojaxis wevris legitimurma (samoqalaqo, politikurma, profesiulma an finansurma)<br />

saqmianobam <strong>mauwyeblis</strong> TanamSromlisTvis SeiZleba interesTa konfliqti warmoSvas.<br />

<strong>mauwyeblis</strong> xelmZRvanelobas unda acnoboT nebismieri saxis ojaxuri biznesis,<br />

politikuri an <strong>sazogadoebrivi</strong> saqmianobis Sesaxeb, romelmac SeiZleba eWvqveS daayenos<br />

Tqveni da <strong>mauwyeblis</strong> neitraloba da obieqturoba. interesTa interesTa interesTa konfliqtis konfliqtis konfliqtis Tavidan Tavidan<br />

Tavidan<br />

asacileblad, asacileblad, TanamSromlebma TanamSromlebma ar ar unda unda gaaSuqon gaaSuqon ojaxis ojaxis wevrebis wevrebis da da axlo axlo naTesavebis<br />

naTesavebis<br />

saqmianoba. saqmianoba.<br />

saqmianoba.<br />

22.5 22.5 Tanamdebobis Tanamdebobis Tanamdebobis gamoyeneba gamoyeneba<br />

gamoyeneba<br />

dauSvebelia dauSvebelia <strong>mauwyeblis</strong> <strong>mauwyeblis</strong> sakuTrebis sakuTrebis sakuTrebis (Senoba, (Senoba, teqnika, teqnika, maragebi) maragebi) an an mauwyebelSi<br />

mauwyebelSi<br />

dakav dakavebuli dakav dakavebuli<br />

ebuli Tanamdebobis Tanamdebobis Tanamdebobis piradi piradi piradi interesebisaTvis interesebisaTvis interesebisaTvis gamoyeneba. gamoyeneba.<br />

gamoyeneba.<br />

dauSvebelia mauwyebelSi dakavebuli Tanamdebobis gamoyeneba iseTi informaciis<br />

mosapoveblad, romelic ar aris sajaro. dauSvebelia kompaniis logoian qaRaldze<br />

kerZo saCivris dawera. dauSvebelia mauwyebelSi muSaobis dros an kompaniidan wasvlis<br />

Semdeg, im konfidencialuri informaciis piradi miznebisaTvis gamoyeneba, romlis dacvac<br />

TanamSromels evaleboda.<br />

22.6 22.6 konkurent konkurent media media saSualebaSi saSualebaSi gamoCena gamoCena gamoCena da da monawileoba<br />

monawileoba<br />

TanamSromlebs ekrZalebaT <strong>mauwyeblis</strong> konkurent organizaciaSi anazRaurebiT an<br />

usasyidlod muSaoba; aseve, ekrZalebaT konkurenti organizaciis raime proeqtze<br />

muSaoba. gamonaklisi daiSveba mxolod <strong>mauwyeblis</strong> xelmZRvanelobis Tanxmobis<br />

SemTxevaSi.<br />

<strong>mauwyeblis</strong> winaswari TanxmobiT, SegiZliaT monawileoba miiRoT konkurenti <strong>mauwyeblis</strong><br />

satelevizio da radiogadacemebSi:<br />

faqtebTan dakavSirebul gadacemaSi;<br />

sakuTar publikaciaze an mecnierul naSromze momzadebul gadacemaSi;<br />

dokumentur an saganmanaTleblo gadacemaSi;<br />

gasarTob gadacemaSi.<br />

<strong>mauwyeblis</strong> nebarTvis gareSe, ar imuSavoTYdamoukidebel reportiorad sxva kompaniaSi.<br />

damoukidebel Jurnalistobaze Tanxmoba gaicema mxolod im SemTxvevaSi, Tu mauwyebeli<br />

araa dainteresebuli konkretuli ambiT da igi iseTi media saSualebiT vrceldeba,<br />

romelic ar aris <strong>mauwyeblis</strong> uSualo konkurenti. Jurnalistma ar unda miiRos iseTi<br />

damoukidebeli SekveTa an honorari, romelic SeiZleba SeniRbul qrTamad CaiTvalos.<br />

22.7 22.7 saqmianoba saqmianoba <strong>mauwyeblis</strong> <strong>mauwyeblis</strong> gareT gareT<br />

gareT<br />

paralelurad sxva samsaxurSi muSaobam da <strong>mauwyeblis</strong> gareT sxva saqmianobam ar unda<br />

Seaferxos an iqonios uaryofiTi gavlena sazogadoebriv mauwyebelSi Tqveni saqmianobis<br />

efeqtianobaze.<br />

61


sxva samsaxurSi muSaobis dros, ar imoqmedoT, rogorc <strong>sazogadoebrivi</strong> <strong>mauwyeblis</strong><br />

warmomadgenelma, Tu amis nebarTva winaswar ara gaqvT <strong>mauwyeblis</strong> xelmZRvanelobisgan<br />

miRebuli.<br />

dauSvebelia, anazRaurebiT an anazRaurebis gareSe, sazogadoebasTan urTierTobis<br />

samsaxurebis saqmianobaSi CarTva.<br />

savaldebuloa acnoboT Tqvens uSualo ufross, rodesac apirebT:<br />

Cveneba misceT sasamarTlos;<br />

uxelmZRvaneloT profesiuli an komerciuli organizaciis mier mowyobil sajaro<br />

forums an seminars;<br />

CaerToT iseT saqmianobaSi, romelic savaraudod winaaRmdegobaSi mova Tqvens<br />

profesiul movaleobasTan;<br />

uxelmRvaneloT sajaro politikur forumebs an gamoCndeT politikur<br />

platformaze.<br />

ar gamoxvideT moxsenebiT, sityviT, leqciiT iseTi jgufebis winaSe, romelmac SeiZleba<br />

Tqveni miukerZoebloba eWvqveS daayenos. es SeiZleba moxdes iseT situaciaSi, rodesac<br />

Tqveni gamosvla SeiZleba romelime organizaciis an jgufis miznebis mxardaWerad iqnes<br />

aRqmuli.<br />

zemoaRniSnuli wesebidan SeiZleba gamonaklisis daiSveba Tu amiT ar Seilaxeba<br />

<strong>mauwyeblis</strong> miukerZoebloba.<br />

22.8 22.8 saCuqrebi, saCuqrebi, sargebeli, sargebeli, SeRavaTebi<br />

SeRavaTebi<br />

dauSvebelia, dauSvebelia, Jurnalistma Jurnalistma aiRos aiRos aiRos Tanxa an miiRos miiRos nebismieri sxva saxis saxis materialuri<br />

sargebeli sargebeli respondent<br />

respondentisgan respondent gan misi saqmianobis amsaxveli masalis an informaciis eTerSi<br />

gadacemi gadacemisTvis<br />

gadacemi gadacemisTvis<br />

sTvis. sTvis<br />

dauSvebelia, Jurnalistma miiRos saCuqari an sxva saxis sargebeli Tu SeRavaTi<br />

(magaliTad, ufaso sagzuri, bileTi an ZviradRirebuli nivTi) kompaniisgan,<br />

organizaciisgan an individisagan maT Sesaxeb momzadebuli masalis ise Sesacvlelad,<br />

romelic daarRvevs sizustis, obieqturobisa da samarTlianobis principebs.<br />

Tavazianobis simboluri gamoxatulebisa da tradiciuli saqmiani sadilebis garda,<br />

samauwyeblo kompaniis TanamSromlebma uari unda ganacxadon nebismier aseT<br />

SemoTavazebaze. iSviaT SemTxvevebSi, mxolod samsaxurebrivi movaleobis Sesrulebis<br />

mizniT, SeiZleba Jurnalistma miiRos garkveuli SeRavaTi. magaliTad, fasdakleba<br />

TviTmfrinavis bileTze, ufaso bileTi warmodgenaze, ufaso transportireba da<br />

sastumro, da a.S. aseTma SeRavaTma ar unda imoqmedos sakiTxis obieqturad gaSuqebaze.<br />

dauSvebelia saeWvo xasiaTis SemoTavazebis miReba. amis Sesaxeb dauyovnebliv unda<br />

acnoboT <strong>mauwyeblis</strong> xelmZRvanelobas.<br />

23 saCivrebis saCivrebis ganxilva<br />

ganxilva<br />

62


mauwyebelma daufaravad da obieqturad unda gaaSuqos masTan da mis personalTan<br />

dakavSirebuli sakiTxebi.<br />

mauwyebeli mauwyebeli mauwyebeli valdebulia<br />

valdebulia, valdebulia<br />

valdebulia yuradRebiT yuradRebiT gaecnos gaecnos sazogadoebisgan sazogadoebisgan Semosul Semosul yvela yvela saCivars<br />

saCivars<br />

da saTanado saTanado droSi gasces Tavazian Tavaziani Tavazian<br />

i pasuxi pasuxi. pasuxi<br />

.<br />

Tu saCivarSi gamoTqmuli pretenzia safuZvliania, dauyovnebliv gaasworeT daSvebuli<br />

Secdomebi.<br />

24 24 24 konsultacia<br />

konsultacia<br />

konsultacia<br />

Jurnalistebma, prodiuserebma, tele da radiogadacemebis Semqnelebma unda acnobon<br />

Sesabamisi redaqciis xelmZRvanelebs TavianTi samuSaos Sesaxeb da konsultacia gaiaron<br />

iseT sakamaTo sakiTxebze, romlebsac sazogadoebis mxridan SeiZleba seriozuli<br />

reagireba mohyves.<br />

mwvave sakiTxebis gaSuqebisas, konsultacia gaiareT rogorc Tqvens uSualo<br />

xelmZRvanelTan, aseve monitoringis jgufTan da, saWiroebis SemTxvevaSi, iuridiul<br />

departamentTan, rom ar dairRves profesiuli standartebi da eTikuri principebi.<br />

aseTi konsultaciis safuZvelze miRebuli gadawyvetileba auditoriis ndobis mopovebis<br />

garantiaa.<br />

63

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!