03.06.2013 Views

483 qarTuli eTnomusikologia da genderis sakiTxi qarTul simReraSi

483 qarTuli eTnomusikologia da genderis sakiTxi qarTul simReraSi

483 qarTuli eTnomusikologia da genderis sakiTxi qarTul simReraSi

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

<strong>483</strong><br />

nino nino nino nino nino ciciSvili<br />

ciciSvili<br />

ciciSvili<br />

ciciSvili<br />

ciciSvili<br />

<strong><strong>qarTul</strong>i</strong> <strong><strong>qarTul</strong>i</strong> <strong>eTnomusikologia</strong> <strong>eTnomusikologia</strong> <strong>da</strong> <strong>da</strong> <strong>genderis</strong><br />

<strong>genderis</strong><br />

<strong>sakiTxi</strong> <strong>sakiTxi</strong> <strong>qarTul</strong> <strong>qarTul</strong> <strong>simReraSi</strong><br />

<strong>simReraSi</strong><br />

Cemi moxsenebis mizania gavaanalizo qarTvel eTnomusikologTa naSromebSi<br />

warmodgenili Teoriebi <strong><strong>qarTul</strong>i</strong> simReris sqesobrivi struqturebis<br />

Sesaxeb, <strong>da</strong> azrobrivad <strong>da</strong>vakavSiro Cemi mimoxilva <strong>da</strong>savle-<br />

Tis socialur <strong>da</strong> kulturul gamokvlevebSi arsebuli <strong>genderis</strong> TeoriebTan.<br />

sqesi rogorc analitikuri kategoria <strong>da</strong>savleTis mecnierebaSi<br />

<strong>da</strong> musikismcodneobaSi Se<strong>da</strong>rebiT axali kvleviTi mimarTulebaa<br />

(Koskoff, 2000; Sugarman, 1997; Diamond and Moisala, 2000; Herndon and Ziegler,<br />

1990), <strong>da</strong> misi ganviTareba mniSvnelovanwilad gamoiwvia qalTa politikur<br />

<strong>da</strong> ekonomikur mdgomareobaSi momx<strong>da</strong>rma cvlilebebma.<br />

<strong>qarTul</strong> <strong>eTnomusikologia</strong>Si sqesi ar gamx<strong>da</strong>ra kvlevis calkeuli<br />

analitikuri kategoria. <strong>qarTul</strong>ma <strong>eTnomusikologia</strong>m Sesabamisad<br />

gamoimuSava mamakacTa mier dominirebuli <strong><strong>qarTul</strong>i</strong> mravalxmiani sasim-<br />

Rero tradiciis Si<strong>da</strong> (Signi<strong>da</strong>n) xedvis tradicia. <strong>genderis</strong>admi miZRvnil<br />

eTnomusikologiur literaturaSi mravalgzis aRniSnula, rom<br />

sqesi kulturis erT-erT iseT aspeqts warmoadgens, romelic xSirad<br />

farula<strong>da</strong>a gamovlenili, <strong>da</strong> mis Sesaxeb sazogadoebaSi Ria msjeloba<br />

<strong>da</strong> jerovani gaazreba ar arsebobs (Sugarman, 1997).<br />

mamakacTa wamyvani roli <strong>qarTul</strong> mravalxmian <strong>simReraSi</strong> marTlac<br />

imdenad miRebuli realobaa, rom xalxi <strong>da</strong> sazogadoeba tradiciaSi<br />

arsebul sqesobriv asimetrias mainca <strong>da</strong> mainc kritikul-Semfasebluri<br />

kuTxiT ar aRiqvams. rogorc Sugarmeni aRniSnavs, anTropologiaSi gamomuSav<strong>da</strong><br />

e.w. kulturuli relativizmis tradicia, <strong>da</strong> am tradiciaze<br />

<strong>da</strong>yrdnobiT eTnografebs araerTgzis gamouTqvamT mosazreba, rom<br />

yovel sazogadoebas aqvs ufleba gamoimuSaos samyaros xedvis Taviseburi,<br />

<strong>da</strong>savlurisagan gansxvavebuli modeli (Sugarman, 1997:26). marTlac,<br />

SeiZleba vTqvaT, rom <strong>qarTul</strong>ma Tu nebismierma sxva kulturam<br />

gamoimuSava musikaluri Semoqmedebis sqesobrivi organizaciis saku-<br />

Tari koncefcia, romelic gansxvavdeba sxva, maT Soris <strong>da</strong>savlur kulturaSi<br />

arsebuli azrovnebis modelisagan. saWiroa Tu ara am gansxvavebuli<br />

azrovnebis modelebis TanamSrobloba, rodesac vikvlevT erT<br />

kulturas, am SemTxvevaSi, <strong>qarTul</strong> mravalxmian simReras?<br />

zogierTi <strong><strong>qarTul</strong>i</strong> dialeqtis sasimRero tradiciaze <strong>da</strong>kvirveba<br />

gviCvenebs, rom xSirad sazogadoebis wevrebs ar gaaCniaT mkafiod Camoyalibebuli,<br />

Teoriis an ideologiis saxiT arsebuli modeli. maT xSirad<br />

ara aqvT gaazrebuli (an ar gamoTqvamen) Tu ra rols asrulebs sqesis<br />

faqtori maTi qmedebebisa <strong>da</strong> identurobis/pirovnulobis CamoyalibebaSi.<br />

rogorc socialur TeoriaSia cnobili, sazogadoebebi ZiriTa<strong>da</strong>d<br />

imeoreben <strong>da</strong> agrZeleben memkvidreobiT miRebul stereotipul<br />

rwmenebs <strong>da</strong> qmedebebs <strong>da</strong> ar ganixilaven maT kritikul-Semfaseblu-


484<br />

nino ciciSvili<br />

ri kuTxiT. miuxe<strong>da</strong>vad amisa, Cemi savele muSaobis procesSi, eTnoforebTan<br />

azrTa urTierTgacvlisas, aSkara gax<strong>da</strong> rom kulturul-konceptualuri<br />

barieri momRerlebsa <strong>da</strong> Cems Soris arc Tu ise ga<strong>da</strong>ulaxavia,<br />

rogorc adre meCvenebo<strong>da</strong> <strong>da</strong> saerTo enis gamonaxva folkloristebsa<br />

<strong>da</strong> momRerlebs Soris konceptualur-ideologiur sakiTxebze<br />

SesaZlebelia. amis gamo <strong>da</strong>, agreTve dRevandel viTarebaSi kulturaTa<br />

Soris kontaqtis zr<strong>da</strong>sTan <strong>da</strong>kavSirebiTac, mimaCnia rom dResdReobiT<br />

mizanSewonili iqneba kulturul relativizme <strong>da</strong>myarebuli<br />

mxolod Si<strong>da</strong> xedvis magier gamovimuSavoT saerTo TvalTaxedva <strong>da</strong><br />

kvlevis meTodebi iseT sakiTxebze, rogoric genderia.<br />

moxsenebaSi Cems yuradRebas SevaCereb zogierT <strong>qarTul</strong> eTnomusikologiur<br />

naSromze, romelSic laparakia <strong>qarTul</strong> <strong>simReraSi</strong> genderuli<br />

urTierTobebis sakiTxebze. Cems mimoxilvas <strong>da</strong>viwyeb <strong><strong>qarTul</strong>i</strong><br />

eTnomusikologiis <strong>da</strong>maarseblis, dimitri arayiSvilis naSromebi<strong>da</strong>n.<br />

arayiSvilis azrebi <strong><strong>qarTul</strong>i</strong> simReris sqesobrivi aspeqtebis<br />

Sesaxeb eTnografiul-aRweriTi <strong>da</strong> amave dros interpretatiulia<br />

patriarqaluri ideologiis farglebSi. magaliTad, fSaur simReraze<br />

saubrisas arayiSvilma <strong>da</strong>axasiaTa fSavlebi, rogorc mamakacTa sqesi,<br />

xolo fSavi qalebi <strong>da</strong>axasiaTa, rogorc mamakacTa Tayvaniscemis sagani:<br />

`fSavlebi – saSualo simaRlis <strong>da</strong> Zlieri aRnagobis, moparsuli<br />

TaviT <strong>da</strong> wveriT... mSvenieri qalis luRluRs isini a<strong>da</strong>reben indoeTi<strong>da</strong>n<br />

mofrenil mercxals, xolo mis sxeuls ki zRvis piras amosul<br />

lerwams~ (arayiSvili, 1916:145-6).<br />

arayiSvili genders ganixilav<strong>da</strong> qalTa mdgomareobis Suqzec<br />

[ïîëîæåíèå æåíùèíû] (arayiSvili, 1916:160), rac safiqrebelia rom me-<br />

20 saukunis <strong>da</strong>sawyisSi ruseTSi feminizmisa <strong>da</strong> zoga<strong>da</strong>d revoluciuri<br />

moZraobis zrdis gavlenis Sedegic iyo, ramac 1905 wels saqar-<br />

TveloSi feministuri organizaciis Seqmna gamoiwvia. arayiSvilis msjeloba<br />

sazogadoebaSi qalis statusis SeiZleba gavigoT rogorc orazrovani<br />

mcdeloba progresuli <strong>da</strong>savluri Sexedulebebis adgilobriv<br />

patriarqalur moralTan <strong>da</strong>kavSirebisa. magaliTad arayiSvili qalTa<br />

seqsualuri qcevis SezRudvas <strong>da</strong> kontrols mamakacTa mier aRiqvam<strong>da</strong>,<br />

rogorc sazogadoebaSi qalis maRali statusis niSans.<br />

arayiSvili agreTve Seexo sasimRero stilis sqesobrivi gansxvavebis<br />

sakiTxs gurul folklorSi (1911:121-203). misi <strong>da</strong>kvirvebiT gurul<br />

qalTa musika ufro `esTeturi~ <strong>da</strong> `mSvenieria~ mamakacTa `originalur~<br />

<strong>da</strong> `novatorul~ stilebTan Se<strong>da</strong>rebiT. man faqtobrivad mamakacTa<br />

sasimRero stili <strong>da</strong>axasiaTa rogorc normatiuli guruli folklorisaTvis,<br />

rogorc mTavari stiluri kriteriumi, romlis safuZvelzec<br />

un<strong>da</strong> momx<strong>da</strong>riyo guruli simReris diferencireba sxva sasimRero<br />

dialeqtebisagan (239-253). xolo svanuri <strong>da</strong> mTis raWuli folkloris<br />

<strong>da</strong>xasiaTebisas man aRniSna erToblivi cekva-simReris tradicia.<br />

grigol CxikvaZem, romlis ZiriTadi naSromebi 1940-ian-1960-ian<br />

wlebSi Seiqmna, aRmosavleT saqarTvelos qalTa repertuari<strong>da</strong>n gamo


<strong><strong>qarTul</strong>i</strong> <strong>eTnomusikologia</strong> <strong>da</strong> <strong>genderis</strong><br />

<strong>sakiTxi</strong> <strong>qarTul</strong> <strong>simReraSi</strong><br />

485<br />

hyo saritualo simReris ramdenime Janri <strong>da</strong> <strong>da</strong>axasiaTa isini, rogorc<br />

`musikaluri azrovnebis~ `met-naklebad arqauli formebi~ `SezRuduli<br />

musikaluri SinaarsiT~ (1948:42), rogorc Cans, mamakacTa ufro ganvi-<br />

Tarebul JanrebTan Se<strong>da</strong>rebiT.<br />

mogvianebiT, 1980 wlis publikaciaSi (The New Grove Dictionary of Music<br />

and Musicians) grigol CxikvaZem mkveTrad Camoayaliba zoga<strong>da</strong>d qar-<br />

Tul xalxur musikaSi mkacri sqesobrivi reglamentaciis Teoria:<br />

`qarTvelebi saerTod ar mRerian Sereul ansamblebSi: mravalxmiani<br />

simRerebi sruldeba erTi sqesis gundis mier, ZiriTa<strong>da</strong>d mamakac-<br />

Ta. xolo im ojaxebSi, romlebmac Semoinaxes <strong>da</strong> gadmosces Tavisi<br />

sakuTari musikaluri tradiciebi, yvela wevri ganurCevlad asakisa<br />

<strong>da</strong> sqesisa, mReris sagundo simRerebs~ (CxikvaZe, 1980:361).<br />

rogorc Cans, CxikvaZes ar gauTvaliswinebia arayiSvilis <strong>da</strong>kvirveba<br />

svaneTsa <strong>da</strong> mTis raWaSi kacTa <strong>da</strong> qalTa erToblivi simReris Sesaxeb<br />

<strong>da</strong> arc ojaxuri simReris tradicia iyo misTvis Sereuli simReris arsebobis<br />

<strong>da</strong>mamtkicebeli sabuTi.<br />

aslaniSvili (1954; 1956) aseve mkveTrad ganasxvaveb<strong>da</strong> qalTa <strong>da</strong><br />

mamakacTa repertuars. miuxe<strong>da</strong>vad amisa, man SeniSna, rom qalebs SeeZloT<br />

monawileobis miReba mamakacTa SesrulebebSi <strong>da</strong> iseT simRerebSi,<br />

rogorebicaa sufruli, gansakuTrebiT ki saferxulo <strong>da</strong> sacekvao sim-<br />

Rerebi. aslaniSvils magaliTad mohyavs maro <strong>da</strong> ekaterine TarxniSvilebi.<br />

aslaniSvilis am ukanasknel mosazrebasTan <strong>da</strong>kavSirebiT sainteresoa<br />

ediSer garayaniZis SeniSvna cnobil qarTvel momReral qalTa<br />

Sesaxeb:<br />

`<strong><strong>qarTul</strong>i</strong> xalxuri simReris Sesrulebis istorias amSvenebs SesaniSnav<br />

momReral qalTa saxelebi... Tumca isini ZiriTa<strong>da</strong>d mamakacTa<br />

repertuars asrulebdnen <strong>da</strong> qalTa namdvil repertuars maT SemoqmedebaSi<br />

umniSvnelo adgili ekava~ (garayaniZe, 1997).<br />

qalTa tradiciuli musikis Seswavla saqarTveloSi 1980-ian wleb-<br />

Si <strong>da</strong>iwyo. kvlevas awarmoebdnen qarTveli qali-mkvlevarebi n. zumba-<br />

Ze, n. kalan<strong>da</strong>Ze-maxaraZe, T. mesxi.<br />

nato zumbaZem (1993:43-45) qalTa simRerebis ori ZiriTadi kategoria<br />

gamokveTa, romlebic, misi azriT, xSirad literaturaSi araswora<strong>da</strong>a<br />

Serwymuli: 1) qalTa simRerebi <strong>da</strong> 2) simRerebi, romlebic sruldeba<br />

qalTa mier. pirvel kategorias ganekuTvneba simRerebi, romlebic<br />

`qalTa socialur wres~ ganekuTvnebian (43), maSin, roca meore kategorias<br />

iseTi simRerebi ganekuTvneba, romlebic SesaZlebelia qalebmac<br />

Seasrulon, Tumca isini qalTa socialur aqtivobasTan ar arian<br />

<strong>da</strong>kavSirebuli. mkvlevarma agreTve aRniSna mamakacTa sasimRero stilebis<br />

upiratesoba qalTa stilebTan Se<strong>da</strong>rebiT. sqesobrivi segregaciis<br />

Teoriam moralur-ideologiuri formebic miiRo <strong>da</strong> sasimRero<br />

ansamblebis Seqmnisas sqesobrivi <strong>da</strong>yofis kriteriums erT-erTi wamyvani<br />

mniSvneloba mianiWa (zumbaZe, 2001:319-320).<br />

amgvarad, qarTvelma mkvlevarebma <strong>da</strong>amkvidres sqesobrivi principiT<br />

mkacrad reglamentirebuli simReris Teoria, romelic xSirad


486<br />

nino ciciSvili<br />

ugulebelyof<strong>da</strong> zogierT dialeqtSi qalTa <strong>da</strong> mamakacTa saerTo repertuaris<br />

arsebobis faqtebs, rogorc amas arayiSvili aRniSnav<strong>da</strong> svaneTsa<br />

<strong>da</strong> mTis raWaSi. marTalia, eTnomusikologebs, arayiSvilis Semdgom,<br />

aRuniSnavT ziari repertuaris arsebobis faqti, isini aseT erTobas<br />

ganixilavdnen rogorc gviandel movlenas <strong>da</strong> rogorc qalTa mier<br />

mamakacTa simRerebis sesxebas. magaliTad, maro TarxniSvilma simRera<br />

bavSvobaSi, Tavis sofelSi iswavla <strong>da</strong> Tavisi sakuTari variantebi Seqmna.<br />

miuxe<strong>da</strong>vad amisa, mas ganixilaven rogorc qal momRerals, romelic mamakacTa<br />

simRerebs asruleb<strong>da</strong>. aseve ar gamokvleula <strong>qarTul</strong> folkloristikaSi<br />

mravalxmian sasimRero stilebSi realurad arsebuli sqesobrivi<br />

ganxvavebebis bevri socialur-kulturuli aspeqti, rac ufro TvalnaTliv<br />

<strong>da</strong>gvanaxeb<strong>da</strong> am gansxvavebebis mizezebsa <strong>da</strong> konteqstebs.<br />

<strong>qarTul</strong> <strong>simReraSi</strong> sqesobrivi msgavseba-gansxvavebebis sakiTxebs<br />

socialuri kuTxiT Tu Sevxe<strong>da</strong>vT, SevamCnevT, rom arsebuli mdgomareobis<br />

SeqmnaSi didi wvlili miuZRvis <strong>simReraSi</strong> mamakacTa dominirebis<br />

faqts <strong>da</strong> am faqtis ideologiur-moralur <strong>da</strong>mkvidrebas.<br />

sazogadod, <strong>qarTul</strong> kulturaSi sqessa <strong>da</strong> simReras Soris urTierToba<br />

ar aris sworxazovani <strong>da</strong> martivi kategoria, radgan igi sxva<strong>da</strong>sxvagvara<strong>da</strong>a<br />

warmodgenili gansxvavebul istoriul epoqebsa <strong>da</strong> dialeqtebSi.<br />

am <strong>sakiTxi</strong>s kvleva farTo istoriul, kulturul, <strong>da</strong> socialur<br />

konteqstSi un<strong>da</strong> moxdes. Cems mier simRerebze Catarebulma<br />

<strong>da</strong>kvirvebebma miCvenes, rom xSirad repertuarebisa <strong>da</strong> stilebis sqesobrivi<br />

gamijvna xalxSi arsebuli simReris sqesobrivi reglamentaciis<br />

wesebi<strong>da</strong>n ar gamomdinareobs. aseTi gamijvna qalTa sazogadoebriv<br />

cxovrebaSi aqtiuri monawileobi<strong>da</strong>n gamoricxvis safuZvelze xdeba.<br />

ase magaliTad, sufraze qalebi Zalian pasiur sazogadoebriv rols<br />

asruleben, rodesac mamakacebi <strong>simReraSi</strong> <strong>da</strong> sityvis TqmaSi aqtiuroben,<br />

qalebi imave sivrceSi samzadisisa <strong>da</strong> sufris momsaxurebis, an ubralod<br />

mowmis/<strong>da</strong>mkvirveblis funqcias asruleben.<br />

aseve un<strong>da</strong> gaviTvaliswinoT sasimRero tradiciaSi mimdinare epoqaluri<br />

cvlilebebi. kerZod, meoce saukunis <strong>da</strong>sawyisSi gasabWoebas-<br />

Tan, urbanizaciasTan <strong>da</strong> agreTve xalxuri simReris sakoncerto Sesrulebis<br />

aRmocenebasTan erTad <strong>da</strong>iwyo qalTa <strong>da</strong> mamakacTa repertuarebis<br />

urTierTgacvla. qalTa mier mamakacTa repertuaris <strong>da</strong> stilebis<br />

<strong>da</strong>ufleba gansakuTrebiT aSkara gax<strong>da</strong>, rac logikuria Tu gaviTvaliswinebT<br />

rom gasabWoebamde qalebs mamakacebisgan gansxvavebiT, sajarod<br />

simReraze mainca <strong>da</strong> mainc xeli ar miuwvdebo<strong>da</strong>T. amis gamo qalebis<br />

gasvla profesiuli <strong>da</strong> sajaro simReris asparezze, nawilobriv,<br />

gulisxmob<strong>da</strong> qalTa mier mamakacTa ufro rTuli stilebis aTvisebas.<br />

mamakacTa mravalxmiani stilebis upiratesoba qalTa stilebTan<br />

Se<strong>da</strong>rebiT aseve ganxiluli un<strong>da</strong> iqnas socialur <strong>da</strong> istoriul konteqstebSi.<br />

magaliTad aucileblad un<strong>da</strong> gaviTvaliswinoT, rom saqar-<br />

Tvelos sazogadoebis did nawils istoriulad miRebuli hqon<strong>da</strong> egreT<br />

wodebuli `Rirsebisa <strong>da</strong> sircxvilis~ faseulobaTa sistema, romelic<br />

anTropologebma gamoyves xmelTaSuazRvispireTis kultureb


<strong><strong>qarTul</strong>i</strong> <strong>eTnomusikologia</strong> <strong>da</strong> <strong>genderis</strong><br />

<strong>sakiTxi</strong> <strong>qarTul</strong> <strong>simReraSi</strong><br />

487<br />

Si (Gilmore,1987). am tipis (<strong>da</strong> ara marto) kulturebSi qalebs ar gaaCniaT<br />

<strong>da</strong>moukidebeli socialuri statusi, xeli ar miuwvdebaT sazogadoebrivi<br />

marTvis institutebze, qorwinebis, ganqorwinebis <strong>da</strong> reproduqciis<br />

uflebebze. elen koskovis sityvebs Tu moviyvan, `msgavs socialur<br />

formebs Tan axlavs sqesTa mimarT araTanasworuflebiani midgoma<br />

romelic qalebs <strong>da</strong>mokidebul mdgomareobaSi aqcevs~ (Koskoff,<br />

1991:772).<br />

aqve min<strong>da</strong> movixsenio eTnomusikolog karen peglis epigrafi,<br />

romelic mkvlevarma warumZRvara Tavis statias. statia eZRvneba imas,<br />

Tu ra gavlenas axdens teqnologia/aparatura studentebis mier<br />

musikaluri saklaso oTaxis sivrcis aRqmaze. aRniSnul kvlevaSi aqcentirebulia<br />

sqesobrivi gansxvavebebis faqtori. `...Cveni <strong>da</strong>moukideblad<br />

azrovnebis, inteleqtualuri riskisa <strong>da</strong> TviTrwmenis unari ganuyofelia<br />

samyaroSi Cveni fizikuri yofnisagan~ (Pegley, 2000:306). marTlac, Tu<br />

gaviTvaliswinebT qarTvel qalTa <strong>da</strong>mokidebul mdgomareobas sazogadod<br />

<strong>da</strong> istoriul WrilSi, ar iqneba gasakviri, rom maTi sasimRero<br />

stilebi ZiriTa<strong>da</strong>d gacilebiT Camouvardebian mamakacTa stilebs. un<strong>da</strong><br />

aRvniSno, rom zogierT profesional momReral qals, romelsac<br />

savele muSaobisas Sevxvdi, miaCn<strong>da</strong>, rom qalebi sazogadod niWisa <strong>da</strong><br />

unaris mxriv gacilebiT Camouvardebian mamakacebs. mravali maTgani<br />

simReras <strong>da</strong> musikosobas TavianTi socialuri movaleobebisa <strong>da</strong> sazogadoebaSi<br />

dedobrivi, patriotuli, megobruli <strong>da</strong> qaluri funqciebis<br />

gagrZelebad miiCnev<strong>da</strong>. qalebi Tavs uflebas ar aZlevdnen ga<strong>da</strong>elaxaT<br />

musikis funqciuri aRqma, TviTCaRrmavebuli, wmin<strong>da</strong> musikaluri<br />

aqtivobisaTvis mieyoT xeli <strong>da</strong> yuradReba miepyroT musikaluri<br />

Semoqmedebis teqnikur aspeqtebze. rodesac istoriis manZilze ase-<br />

Ti SemTxvevebi gamonaklisebis saxiT gvqon<strong>da</strong>, rogorc es maro TarxniSvilisa<br />

Tu sxva momReral qalTa SemTxvevaSi mox<strong>da</strong>, eTnomusikologebma<br />

isini ver aRiqves, rogorc normatiuli fenomeni mamakacTa mier<br />

dominirebuli sasimRero kulturis konteqstSi, albaT, maTi mcirericxovnobis<br />

gamoc.<br />

<strong>da</strong>skvnis saxiT min<strong>da</strong> aRvniSno, rom <strong>qarTul</strong> <strong>simReraSi</strong> <strong>da</strong> ufro<br />

farTod Semoqmedebis nebismier formaSi sqesis aspeqti un<strong>da</strong> ganvixiloT<br />

a<strong>da</strong>mianTa/SemoqmedTa socialuri pozicii<strong>da</strong>n <strong>da</strong> im SesaZleblobebi<strong>da</strong>n,<br />

romlebsac maT es socialuri pozicia aniWebs. socialuri<br />

mdgomareoba <strong>da</strong> cxovrebaSi arsebuli SesaZleblobebi xSirad faruli,<br />

nagulisxmebi saxiT gvaqvs mocemuli. swored amitom, imisaTvis, rom<br />

SesaZlebeli gaxdes musikaluri Semoqmedebis sferoSi arsebuli faruli<br />

genderuli struqturebis gaSifvra <strong>da</strong> axsna, aucilebelia kvlevis<br />

mravalmxrivi meTodebisa <strong>da</strong> TvalTaxedvis gamoyeneba, <strong>da</strong> maTi socialur<br />

<strong>da</strong> ideologiur faqtorebTan <strong>da</strong>kavSireba.


The Study of Gender in Georgian Ethnomusicology<br />

491<br />

en’s and men’s singing was based on the fact that Georgian men’s singing appears<br />

to be more elaborate and technically superior compared to that of women. However,<br />

scholars took the superiority of men’s singing at face value and did not analyse<br />

those historical, social, and cultural factors, which have largely determined as well<br />

as supported the continuation of such gender imbalance. For example, they have<br />

not examined women’s and men’s singing within the contexts of patriarchal ideologies.<br />

In particular, the superiority of men’s singing styles over women’s is viewed<br />

within the moral system of “Honour and shame” societies (see Gilmore, 1987), in<br />

which gender relations are marked by rigid rules of social behaviour and women<br />

have little access to public institutions. Such social behaviour is accompanied by<br />

“an unequal evaluation of the sexes that places women in the subordinate position”<br />

(Koskoff, 1991:772).<br />

In the epigraph to her article on the effect of technology on the student’s sense<br />

of place within classroom music education, Karen Pegley cited Adrienne Rich. ‘…capacity<br />

to think independently, to take intellectual risks, to assert ourselves mentally,<br />

is inseparable from our physical way of being in the world’ (Pegley, 2000: 306). If<br />

I relate this epigraph to Georgian traditional culture and the women’s subordinate<br />

position in this culture, gender difference and the male domination of Georgian polyphonic<br />

singing will seem to be a socially and culturally determined reality.<br />

The Georgian ethnomusicologists’ analyses of gender difference in traditional<br />

singing lack critical approaches to the patriarchal ideologies that have governed<br />

Georgian society and culture. This led ethnomusicologists to adopt essentialist and<br />

insider-oriented concepts about gender. Within these concepts women’s performance<br />

of so-called “real” female genres and styles was more approved than the adoption of<br />

more technically elaborate but conventionally male genres and styles.<br />

Notes<br />

1 Pshavi is one of the dialect areas in the east Georgian Mountains. Pshavs are the dialectal<br />

group who lives in Pshavi respectively.<br />

2 Guria is a dialect area in western Georgia.<br />

3 Mtis Racha and Svaneti are situated in the Mountains of west Georgia.<br />

4 Edisher Garakanidze tragically died in a car accident in 1998, at the age of 41, together with<br />

his wife and <strong>da</strong>ughter.<br />

References<br />

Arakchiev (Arakishvili), Dimitri. (1911). Comparative Survey of Georgian song and music instruments<br />

of western Georgia, Imereti. In Proceedings of the musical-ethnographic committee: 121-203.<br />

Moscow: A.A.Levenson Press. (In Rusian)<br />

Arakchiev (Arakishvili), Dimitri. (1916). Folk song of Eastern Georgia and North Caucasus. In Georgian<br />

folk music. An appendix of 225 folk songs and 39 instrumental melodies recorded by phonograph.<br />

Vol. 5:1-135. Moscow: Typografia G. Lissnera i D.Sobko. (In Russian)


492<br />

Nino Tsitsishvili<br />

Aslanishvili, Shalva. (1956). Essays in Georgian folk music, vol. 2 (pp. 50-51). Tbilisi: Academy of<br />

Science of Georgia Press. (In Georgian)<br />

Chkhikvadze, Grigol. (1948). The ancient music-culture of Georgian people. Tbilisi: Sakartvelos<br />

SSR Musikaluri Pondi. (In Georgian)<br />

Chkhikvadze, Grigol. (1980). Union of Soviet Socialist Republics, V: Georgia. In Stanley Sadie (Ed.<br />

in Chief) The New Grove Dictionary of Music and Musicians, Vol. 19: 360-368.<br />

Diamond, Beverley, and Pirkko Moisala (Eds). (2000). Music and gender. University of Illinois Press,<br />

Urbana and Chicago.<br />

Garakanidze, Edisher. (1990). Georgian music dialects and the relationship between them. Abstract<br />

of PhD Thesis. Tbilisi, 1990. (In Georgian)<br />

Garakanidze, Edisher. (1997). Breathing of millennia. In: The 10th anniversary of Mzetamze folklore<br />

ensemble publication. (In Georgian)<br />

Gilmore David D. (Ed). (1987). Honor and shame and the unity of the Mediterranean. Edited by David<br />

D. Gilmore. American Anthropological Association.<br />

Herndon, Marcia and Suzanne Ziegler (Eds). (1990). Music, gender, and culture. Wilhelmshaven,<br />

Germany: Florian Noetzel Verlag.<br />

Kalan<strong>da</strong>dze-Makharadze, Nino. (2002). The Georgian lullaby and its healing function. Academia 3:<br />

50-56. (In Georgian)<br />

Koskoff, Ellen. (1991). Gender, power, and music. In: Judith Lang Zaimont et al. (Eds) The musical<br />

woman: An international perspective, Vol. III, 1986-1990, (pp 769-88). New York: Greenwood.<br />

Koskoff, Ellen. (2000). Gender and Music. In Rice, Timothy and James Porter (Eds) The Garland<br />

Encyclopedia of World Music, Europe, Vol. 8 (pp 191-202).<br />

Pegley, Karen. (2000). Gender, voice, and place: issues of negotiation in a technology in music<br />

program. In Pirkko Moisala and Beverley Diamond (Eds) Music and Gender: 306-316.<br />

Sugarman, Jane C. (1997). Engendering song. Singing and subjectivity at Prespa Albanian weddings.<br />

The University of Chicago Press.<br />

Zumbadze, Nato. (1988). On some characteristics of Georgian women’s polyphonic songs. Sabchota<br />

Khelovneba 2: 131-36. (In Georgian, with Russian summary)<br />

Zumbadze, Nato. (1996). Women’s songs in Georgian musical folklore and folkloristic. In: Zandukeli<br />

Pikria (Ed.) Abstracts of the 35th Conference of the Coordinating Council of Folklore at the Academy<br />

of Science of Georgia, 21-24 May (pp 43-45). Tbilisi: Academy of Science of Georgia Press (In<br />

Georgian)<br />

Zumbadze, Nato. (1997). Prayers and honouring songs in Georgian women’s ritual folklore: Genre<br />

characteristics and polyphony. PhD abstract. Tbilisi. (In Georgian)<br />

Zumbadze, Nato. (2001). Georgian polyphonic song and Methods of Teaching It. In: Tsurtsumia<br />

Rusu<strong>da</strong>n (ed. in Chief) Problems of polyphony in sacred and secular music. Reports of the international<br />

scientific conference dedicated to the 3000th anniversary of Georgia’s statehood and the<br />

2000th anniversary of Christ’s birth (pp. 316-327). Tbilisi V. Sarajishvili State Conservatoire. (In<br />

Georgian with English Summary)

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!