01.06.2013 Views

Scarica tutta la rivista in formato pdf - Accademia Urbense

Scarica tutta la rivista in formato pdf - Accademia Urbense

Scarica tutta la rivista in formato pdf - Accademia Urbense

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Storia di mio bisnonno Ferd<strong>in</strong>ando del<strong>la</strong> Pietra<br />

Colonnello dei Bersaglieri a Porta Pia, XX Settembre 1870<br />

di Giancarlo Costa<br />

Lò cumpì anc’oi 140 õgni<br />

Che me bisnonu curunelu di Bersaglièi<br />

Per cumandu d’Raffaele Cadorna<br />

F<strong>in</strong>almente a Ruma lo pousciù antré.<br />

L’era arivò an’auta Itolia<br />

Ai dipende<strong>in</strong>se d’Vitoriu Emanuele II<br />

Õgni prima cun ra fameia,<br />

Peicà lè l’era napulitan.<br />

Cume so muiè e anche sò feia.<br />

Sulu ra màma ded me nona r’era <strong>in</strong>g<strong>la</strong>ise<br />

E Carol<strong>in</strong>a Hembell as ciamova<br />

Che però ro <strong>la</strong>sciò prestu u so omu e so feia,<br />

Per na bruta maruteia.<br />

A quei tempi u gueregiova cun Gariboldi<br />

E u Rà Vitoriu Emanuele sgoundu<br />

An l’Itolia per ei guere d’Indipenda<strong>in</strong>sa,<br />

lò girò dan sima an foundu.<br />

An tu taimpu che me nona ancura lera suvna d’etò.<br />

Quande sulu <strong>la</strong> restò<br />

L’avaiva u so acampama<strong>in</strong>tu<br />

An tl’Autu Munfrò<br />

E le stò fursò a afidè so feia a Uò<br />

A l’edûcandotu dei Madri Pieie.<br />

Se<strong>in</strong>que campõgne, cume i dimustru i so nastrigni<br />

Lo cumbatù per dl’Itolia l’Unitò<br />

E us lesa che an Crimea, Sulfere<strong>in</strong> e San Marte<strong>in</strong>,<br />

Sebastopoli e Cernoia, anche lò <strong>la</strong> stò.<br />

U so nume l’era Ferd<strong>in</strong>ando del<strong>la</strong> Pietra ded casaòtu<br />

E che l’era anche curunelu di suldõi “Fante Piumato”<br />

E a l’epuca ded l’onu du ‘70<br />

Ai urd<strong>in</strong>i du generole Raffaele Cadorna,<br />

Cõpu d’lesercitu e statu magiù<br />

Che cun ei artiglierie porta Pia a Ruma lo sbreciò<br />

E ei me Õvu cui so bersagliei<br />

Ra giurnò XX Setaimbre du ’70, ai Popa <strong>la</strong> andòa a piē.<br />

Sa pensuma che propi u giurnu prima<br />

U Rà a Pio IX, cun na lettra u lo <strong>in</strong>fuimò<br />

Che a tuci i custi řa Capitole l’avraiva piò<br />

Le u iõ rispostu, fregandse d’chi saraiva mortu<br />

Che mancu <strong>in</strong> sulu italian<br />

U saraiva n’trõ n’tei Vatican,<br />

A duvuma cunstatè che ra so previsioun<br />

A nò na<strong>in</strong>ta avù l’atestasion!<br />

Subtu Ruma, tuta cunta<strong>in</strong>ta<br />

D’ese stoia dai italiani reda<strong>in</strong>ta<br />

201<br />

Ferd<strong>in</strong>ando del<strong>la</strong> Pietra<br />

Chi ha visto - prima che venisse smembrata - <strong>la</strong> splendida<br />

collezione di armi, armature e militaria del Commendatore<br />

Giancarlo Costa, noto agli assidui lettori di “URBS” o ai soci<br />

dell’<strong>Accademia</strong> <strong>Urbense</strong> per le sue poesie <strong>in</strong> vernacolo, si sarà<br />

chiesto da dove provenisse questa sua passione per le armi.<br />

Semplice: non è altro che il frutto del<strong>la</strong> predisposizione trasmessagli<br />

dal suo avo, il Colonnello dei Bersaglieri Ferd<strong>in</strong>ando<br />

Del<strong>la</strong> Pietra che al<strong>la</strong> testa dei suoi uom<strong>in</strong>i - per ord<strong>in</strong>e del Generale<br />

Raffaele Cadorna - il XX Settembre 1870 assaltò <strong>la</strong><br />

Breccia di Porta Pia ed entrò <strong>in</strong> Roma. Episodio che, come è<br />

noto, pose term<strong>in</strong>e al potere temporale dei Papi.<br />

Sul<strong>la</strong> carriera militare del Del<strong>la</strong> Pietra conosciamo assai<br />

poco ma, essendo napoletano, verosimilmente l’aveva <strong>in</strong>iziata<br />

frequentando <strong>la</strong> “Nunziatel<strong>la</strong>”, l’<strong>Accademia</strong> Militare borbonica<br />

trasformata - dopo l’Unità d’Italia - <strong>in</strong> Scuo<strong>la</strong> militare dest<strong>in</strong>ata<br />

a forgiare i futuri allievi delle Accademie militari,<br />

uscendone con <strong>la</strong> promozione a sottotenente di Fanteria.<br />

Alcuni anni dopo Ferd<strong>in</strong>ando, ormai capitano, convolò a<br />

nozze con Carol<strong>in</strong>a Hembell, molto probabilmente figlia di un<br />

addetto all’Ambasciata Britannica presso il Regno delle Due<br />

Sicilie e dal matrimonio nacque <strong>in</strong> Napoli, nel 1856, quel<strong>la</strong><br />

Maria Del<strong>la</strong> Pietra dest<strong>in</strong>ata ad entrare a fare parte del<strong>la</strong> Famiglia<br />

Costa.<br />

Purtroppo non abbiamo dati sicuri sul progredire del<strong>la</strong> carriera<br />

militare del futuro colonnello e sul<strong>la</strong> partecipazione al<strong>la</strong><br />

Guerra di Crimea (probabilmente come volontario) ed alle<br />

varie campagne per l’Unità d’Italia, peraltro attestate da varie<br />

Medaglie al Valore (oggi esposte presso <strong>la</strong> sede dell’<strong>Accademia</strong><br />

<strong>Urbense</strong>). Ignoti anche i motivi che, all’<strong>in</strong>domani del<strong>la</strong>

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!