31.05.2013 Views

a cura di A.Bucci,G .Cafiero,M.Principi - Giovanna Mathis

a cura di A.Bucci,G .Cafiero,M.Principi - Giovanna Mathis

a cura di A.Bucci,G .Cafiero,M.Principi - Giovanna Mathis

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

STRATEGIE DI PAESAGGIO. Una visione transadriatica<br />

A <strong>cura</strong> <strong>di</strong> / e<strong>di</strong>ted by Achille <strong>Bucci</strong>, Giovanni <strong>Cafiero</strong>, Marcello <strong>Principi</strong><br />

LANDSCAPE STRATEGIES.A trans-Adriatic point of view<br />

Questa pubblicazione contiene i risultati delle ricerche e delle attività del<br />

Progetto INTERREG IIIA Transfrontaliero Adriatico “ANCONAPACO – Analisi<br />

delle con<strong>di</strong>zioni del patrimonio naturale, ambientale e paesaggistico delle aree<br />

<strong>di</strong> collina, pianura e costiere”.<br />

The publication includes the research and activities outcome of the Project<br />

INTERREG IIIA Adriatic Crossborder “ANCONAPACO – Analysis of Natural,<br />

Environment and Landscape patrimony con<strong>di</strong>tions in hill, plain and coastal<br />

areas”<br />

Regione Marche<br />

Servizio Ambiente e Paesaggio<br />

Posizione <strong>di</strong> Funzione ‘Informazioni territoriali e Beni Paesaggistici’<br />

Regione Durazzo<br />

Presidenza<br />

Ufficio Affari Internazionali e Ufficio <strong>di</strong> Urbanistica<br />

Coor<strong>di</strong>namento e<strong>di</strong>toriale / e<strong>di</strong>torial coor<strong>di</strong>nation<br />

Giovanni <strong>Cafiero</strong><br />

Cura redazionale / e<strong>di</strong>ting<br />

Ilaria Corchia (Stu<strong>di</strong>o <strong>Cafiero</strong>)<br />

Progetto grafico / graphic project<br />

<strong>Giovanna</strong> <strong>Mathis</strong>, Luigi Marchitelli (Stu<strong>di</strong>o <strong>Cafiero</strong>)<br />

Foto <strong>di</strong> copertina / book cover picture by<br />

Ilaria Corchia, Giovanni <strong>Cafiero</strong><br />

Foce del fiume Esino (Regione Marche)<br />

Esino River outfall (Marche Region)<br />

Palu<strong>di</strong> <strong>di</strong> Patok (Golfo <strong>di</strong> Rodonit, Albania)<br />

Patok Wetland (Rodonit Gulf, Albania)<br />

Foto pp. 131-183 / pictures on pages 131-183 by<br />

Ilaria Corchia e Giovanni <strong>Cafiero</strong><br />

Le foto a pp. 12-13 e 175 sono <strong>di</strong> Mario Giacomelli,<br />

per gentile concessione <strong>di</strong> Simone Giacomelli (Archivio Mario Giacomelli,<br />

Senigallia)<br />

Pictures on pages 12-13 and 175 by Mario Giacomelli,<br />

licensed by Simone Giacomelli (Mario Giacomelli’s archive of Senigallia)<br />

Traduzioni / translations:<br />

Erika Bertoni (eb)<br />

C.A.I.R.E. s.c.r.l. (caire)<br />

Taulant Dano (td)<br />

Sandra Ottaviani (so)<br />

Patrizio Pacitti (pp)<br />

Pamela Xheka (px)<br />

Revisione linguistica (inglese) / English language assistance:<br />

Sandra Ottaviani (Stu<strong>di</strong>o <strong>Cafiero</strong>)<br />

ISBN 978-88-902669-5-9<br />

Gli autori / the authors:<br />

Marco Amagliani – Assessore all’Ambiente Regione Marche<br />

Federico Biagiotti – geologo (Stu<strong>di</strong>o associato Consulenza&Progetto)<br />

Lorenzo Bottai – esperto GIS (consulente Stu<strong>di</strong>o <strong>Cafiero</strong>)<br />

Achille <strong>Bucci</strong> – architetto (P.F. ‘Informazioni territoriali<br />

e Beni Paesaggistici’ Regione Marche)<br />

Giovanni <strong>Cafiero</strong> – architetto, esperto<br />

in pianificazione territoriale e paesaggistica (Stu<strong>di</strong>o <strong>Cafiero</strong>)<br />

Ilaria Corchia – architetto, pianificazione territoriale e paesaggistica,<br />

comunicazione e aspetti partecipativi (Stu<strong>di</strong>o <strong>Cafiero</strong>)<br />

Enrico Gennari – geologo (Stu<strong>di</strong>o associato Consulenza&Progetto)<br />

Seid Kertusha – Presidente Regione Durazzo<br />

Giampiero Lupatelli – economista (CAIRE s.c.r.l.)<br />

Gianluigi Nigro – architetto, Professore straor<strong>di</strong>nario <strong>di</strong> Urbanistica (Università<br />

degli Stu<strong>di</strong> <strong>di</strong> Roma ‘La Sapienza’ – Facoltà <strong>di</strong> Architettura “Ludovico Quaroni”)<br />

Barbara Pizzo – architetto paesaggista (consulente Stu<strong>di</strong>o <strong>Cafiero</strong>)<br />

Marcello <strong>Principi</strong> – geologo (P.F. ‘Informazioni<br />

territoriali e Beni Paesaggistici’ Regione Marche)<br />

Paolo Rossini – esperto GIS<br />

(Stu<strong>di</strong>o PAN Ricerche – consulente Stu<strong>di</strong>o <strong>Cafiero</strong>)<br />

Omar Tondelli – informatico (CAIRE s.c.r.l.)<br />

Pamela Xheka – Relazioni Internazionali Regione Durazzo<br />

Attività <strong>di</strong> assistenza tecnica al Progetto “ANCONAPACO”<br />

Technical assistance activities to the ANCONAPACO Project<br />

A.T.I. CAIRE s.c.r.l. – Consulenza&Progetto<br />

Coor<strong>di</strong>namento ricerche Giovanni <strong>Cafiero</strong><br />

Direzione dell’A.T.I. Ugo Bal<strong>di</strong>ni<br />

Comitato scientifico del Progetto / Scientific committee of the Project<br />

Prof. Gianluigi Nigro<br />

Prof. Luigi Di Prinzio<br />

Prof. Daniele Savelli<br />

Hanno contribuito tra gli altri / Other contributions<br />

Vincenzo Zenobi (urbanista), Stefano Bellesi (ingegnere), Massimo Corinaldesi<br />

(ingegnere), Isabella Gherlantini (coor<strong>di</strong>natrice organizzativa) - Regione Marche<br />

Petraq Koto (architetto),Anila Dibra (ingegnere), Doriana Llambiri (architetto),<br />

Emrush Magari (geologo), Lin<strong>di</strong>ta Myhe<strong>di</strong>ni (Ufficio finanze), Sazran Qendro<br />

(informatico) – Regione Durazzo<br />

Antonella Borghi (grafica e web), Antonella Alagia (interviste sul paesaggio)<br />

Si ringraziano / we would like to thank<br />

Adriano Ciani Addetto culturale e scientifico presso l’Ambasciata d’Italia a<br />

Tirana, Genci Alizoti già presidente della Regione Durazzo, i Municipi <strong>di</strong><br />

Durazzo e Kruje, la prof. Enika Abazi dell’Università <strong>di</strong> Durazzo, il Prof. Piero<br />

Rovigatti dell’Università <strong>di</strong> Pescara, Davide Frulla Camera <strong>di</strong> Commercio<br />

Industria e Artigianato <strong>di</strong> Ancona, Anila Gjika e la Ong Co-PLAN, Andrea<br />

Pellacani e la Onlus CEFA, Francesca Niccolai dell’Osservatorio Balcani, e tutti<br />

quanti hanno partecipato alle attività e contribuito alla buona riuscita del<br />

Progetto ANCONAPACO.<br />

We would like to thank also all the people who have participated to the activities<br />

and who have contributed to the success of the ANCONAPACO Project.<br />

Il presente volume è stato realizzato con i fon<strong>di</strong> del Progetto INTERREG IIIA<br />

Transfrontaliero Adriatico<br />

This volume has been realized by the Project INTERREG IIIA Adriatic<br />

Crossborder funds<br />

> in<strong>di</strong>ce > tregues > table of contents<br />

>La coesione come concetto guida per la costituzione <strong>di</strong> politiche regionali in Europa.<br />

Il contributo <strong>di</strong> ANCONAPACO >Perfshirja si nje koncepekt udheheqes per berjen e<br />

politikave krahinore ne Evrope. Kontributi i ANCONAPACO-s >Cohesion as a guideline for<br />

the constitution of the regional policies in Europe.The contribution of ANCONAPACO Project<br />

Marco Amagliani<br />

>Prospettive <strong>di</strong> cooperazione transadriatica >Prespektivat e bashkepunimit transadriatik<br />

>Perspectives of a trans-Adriatic cooperation<br />

Seid Kertusha<br />

> SEZIONE I – COOPERAZIONE TRANSADRIATICA E PAESAGGIO<br />

> SEKSIONI I – KOOPERACIONI TRANSADRIATIK DHE PEJSAZHI<br />

> SECTION 1 – TRANS-ADRIATIC COOPERATION AND LANDSCAPE<br />

>Gli obiettivi del progetto ANCONAPACO >Pergjegjesi i Projektit ANCONAPACO<br />

>ANCONAPACO Project targets<br />

Marcello <strong>Principi</strong><br />

>Le buone pratiche nel governo del paesaggio >Pervojat e mira ne administrimin e peisazhit<br />

>Good practices in Landscape management<br />

Achille <strong>Bucci</strong><br />

>La relazione <strong>di</strong> buon vicinato! >Marredhenia e fqinjesise se mire!<br />

>Relationship of a good neighbourhood!<br />

Pamela Xheka<br />

>Riflessioni transadriatiche su ambiente, paesaggio e sviluppo locale >Pasqyrimet transadriatike mbi mje<strong>di</strong>sin,<br />

pejsazhin dhe zhvillimin lokal >Trans-Adriatic remarks on environment, landscape and local development<br />

Giovanni <strong>Cafiero</strong><br />

>Paesaggio e governo del territorio >Pejsazhi dhe qeverisja e territorit<br />

>Landscape and territorial management<br />

Gianluigi Nigro<br />

> SEZIONE 2 – LE LINEE DI RICERCA DEL PROGETTO ANCONAPACO<br />

> SEKSIONI 2 – LINJAT E KERKIMIT TE PROJEKTIT ANCONAPACO<br />

> SECTION 2 – ANCONAPACO PROJECT RESEARCH GUIDELINES<br />

>Introduzione >Hyrje >Introduction<br />

>A <strong>cura</strong> <strong>di</strong> >Nen kujdesin e >E<strong>di</strong>ted by Giovanni <strong>Cafiero</strong><br />

>Presi<strong>di</strong>o umano e pressione antropica >Zaptimi i territorit nga njeriu dhe presioni antropik<br />

>Human presence and anthropic pressure<br />

>A <strong>cura</strong> <strong>di</strong> >Nen kujdesin e >E<strong>di</strong>ted by Giampiero Lupatelli e Omar Tondelli<br />

>Processamento e interpretazione delle immagini satellitari ad altissima risoluzione<br />

>Procesimi dhe interpretimi i imazheve satelitore me qartesi te larte<br />

>Very high resolution satellite images processing and interpretation<br />

>A <strong>cura</strong> <strong>di</strong> >Nen kujdesin e >E<strong>di</strong>ted by Lorenzo Bottai<br />

>Elementi e modelli <strong>di</strong> analisi geoambientale >Elemente dhe modele te analizave<br />

gjeomje<strong>di</strong>sore >Elements and models of geo-environmental analysis<br />

>A <strong>cura</strong> <strong>di</strong> >Nen kujdesin e >E<strong>di</strong>ted by Enrico Gennari e Federico Biagiotti<br />

90<br />

>Fenomeni emergenti e rischi ambientali >Fenomene urgjente dhe rreziqet e mje<strong>di</strong>sit<br />

>Emerging phenomena and environmental risks<br />

>A <strong>cura</strong> <strong>di</strong> >Nen kujdesin e >E<strong>di</strong>ted by Paolo Rossini<br />

112<br />

>Strategie <strong>di</strong> paesaggio. Elaborazione partecipata <strong>di</strong> linee guida strategiche per la<br />

progettazione territoriale e paesistica per lo sviluppo locale >Strategjite e pejsazhit. Perpunimi pjesemarrjes<br />

i linjave udheheqese strategjike per projektimin territorial dhe<br />

pejsazhor per zhvillimin lokal >Landscape strategies. Strategical guidelines participated<br />

elaboration for territorial and landscape planning for local development<br />

>A <strong>cura</strong> <strong>di</strong> >Nen kujdesin e >E<strong>di</strong>ted by Giovanni <strong>Cafiero</strong><br />

130<br />

> APPENDICE > SHTOJCË > APPENDIX<br />

>Linee guida strategiche per la progettazione territoriale e paesistica per lo sviluppo locale.<br />

<strong>Principi</strong> generali >Linjat udheheqese strategjike per projektimin territorial dhe pejsazhor.<br />

Principet e pergjithshme >Strategical guidelines for territorial and landscape planning<br />

for local development. General principles<br />

Giovanni <strong>Cafiero</strong><br />

7<br />

10<br />

12<br />

14<br />

23<br />

29<br />

33<br />

38<br />

46<br />

48<br />

52<br />

68<br />

187

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!