28.05.2013 Views

Lettera C Asunese

Lettera C Asunese

Lettera C Asunese

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

DIZIONARIO ITALIANO SARDO-ASUNESE<br />

-C-c sf. o m. terza lettera dell’alfabeto <strong>Asunese</strong>;<br />

A seconda dei casi è una affricativa palatoalveolare sorda, in altri è<br />

una occlusiva gutturale sorda<br />

cabala sf càballa<br />

cabalista smf. caballista<br />

cabaré sm. (vassoio) sraffatta<br />

cabina sf. gabina<br />

cabotaggio sm. cabotàggiu<br />

cacadubbi smf. (dubbioso, indeciso) cagadudasa ,<br />

dubbiosu<br />

cacaiola sf. (dissenteria) cagaredda, scurrèntzia,<br />

diarrea, scussi(n)a<br />

cacaione sm. (timoroso) caghettu, timerosu<br />

cacaletti smf. (pauroso) cagallettusu, timerosu<br />

cacao sm. (Theobroma cacao) cacau<br />

cacare vi. cagai, fai is abbisongiusu<br />

cacarella sf. fig. (paura, fifa) cagaredda, timorìa,<br />

scurrèntzia, assìcchidu, sprama<br />

cacaiola vds. cacarella<br />

cacasenno smf. (sputasentenze) barrosu, sciutottu,<br />

presumiu<br />

cacasodo smf. (spocchioso, che si dà soverchia<br />

importanza) bantaxeri, barrosu, palleri<br />

cacasotto smf. (vigliacco, incapace) caghettu,<br />

managu, culli cagàu, timerosu, frassu<br />

cacastecchi smf. (avaro, spilorcio) susuncu, asuriu<br />

cacata sf. cagada<br />

cacato pp. agg. cagau, iscagareddau<br />

cacatoio sm. cagadroxu, bassa, accorratzeddu,<br />

cómudu<br />

cacatura sf. cagadura<br />

cacazibetto sm. (bellimbusto, vagheggino)<br />

caghettu, bellimbustu, fastiggiadori<br />

cacca sf. medra, checchei (infant.)<br />

caccabaldole sf. pl. (lusinghe, moine) alliccadasa,<br />

carignusu<br />

caccavella sf. (pignatta, pentola di terracotta)<br />

pingiàda<br />

cacchio sm. (pollone non fruttifero) pillonatzu<br />

mascu<br />

cacchione sm. (larva delle api) abuddu<br />

caccia sf. cassa<br />

cacciadiavoli smf. (esorcista) abbrebadori,<br />

mallifatteri<br />

cacciadiavoli sm. bot. vds. ipèrico<br />

cacciafebbre sf. bot. vds. biondella<br />

cacciagione sf. cassa<br />

cacciamosche sm. cassamusca, acciappamusca<br />

cacciapasseri sm. (spaventapasseri) mustajo(n)i<br />

cacciare vi. (andare a caccia) cassài, andai a cassa<br />

cacciare vt. (mandare via) bogài, ixagarài, isciulliài,<br />

sciulliài, dispidì<br />

cacciata sf. bogada, bogamentu, sciulliàda,<br />

ixagaràda, dispedida<br />

cacciatora sf. (tasca del giaccone del cacciatore)<br />

cassadora<br />

cacciatore sm. cassadori<br />

cacciavite sm. cacciavita<br />

cacciucco sm. (zuppa di pesce alla marinara) pisci a<br />

cassolla<br />

caccola sf. caddajoni, làddara, tziddica<br />

caccolo sm. (picciuolo) tranaxu<br />

cacherello sm. dimin. cagalloneddu, caddajo(n)i,<br />

làddara<br />

cachessia sf. med. verusìmini, bivera<br />

cachet sm. med. franc. cascè (pindulla po dollor’e<br />

casciallisi)<br />

cachettico agg. med. cachétticu, cun su verusìmini<br />

cachi agg. (color della sabbia) grogàngiu, grogatzu<br />

cachinno sm. (sghignazzata) scraccàlliu<br />

caciaia sf. cannitzada<br />

caciaio sm.<br />

caciara sf. (gazzarra, confusione) carraxu, tréullu,<br />

trumbullu, avvollottu, stragàtzu, attruppelliu<br />

caciaro sm. vds. caciàio<br />

cacio sm. casu (piscedda o froma de casu)<br />

caciocavallo sm. casiacca, casiggiollu<br />

cacioso agg. casosu<br />

caciotta sf. casiggiollu, pisceddedda de casu friscu<br />

caco sm. bot. (Diosphyros kaki) cachi<br />

cacone agg. cago(n)i, cagareddosu<br />

cadauno pron. indef. a perómini<br />

cadavere sm. mottu<br />

cadaverico agg. cara de mottu, de mottu<br />

cadente p. pres. agg. mf. arruendi, tuvi-tuvi<br />

cadenza sf. cadèntzia, tràggiu<br />

cadenzare vt. cadentzai<br />

cadenzato pp. agg. cadentzau<br />

cadere vi. arrui, scartinai, atzappullai, attumbai,<br />

strumpài<br />

cadetto sm. agg. cadettu, fradi pitticcu<br />

cadimento sm. vds. caduta<br />

caditoia sf. arruidroxu, putzettu<br />

caducità sf. fragillidadi<br />

caduco agg. caducu, mall’accaducu (epilessia)<br />

caduta sf. arrutta, arruttroxa, arruimentu,<br />

scattinada, atzappullàda, sciusciada,<br />

cuccurumbeddu<br />

caduto pp. agg. arruttu, attumbau, iderroccau,<br />

sciusciàu<br />

caffè sm. bot. (Coffea arabica) caffei, caffeu<br />

caffeina sf. caffeina<br />

caffellatte sm. caffellatti<br />

caffetteria sf. caffetteria, offelleria<br />

caffettiera sf. caffettera<br />

caffettiere sm. caffetteri<br />

caffo sm. agg. (numero dispari) dìsparisi<br />

cafonaggine sf. grusseria, cafonada<br />

cafone sm. agg. cafo(n)i, grusseri, tzorbu<br />

1


cafoneria sf. cafoneria, grusseria, rustighènzia<br />

cagare vi. vds. cacare<br />

cagionare vt. intzimiai, causài<br />

cagione sf. intzimia, càusa<br />

cagionevole agg. intzimiosu, debilleddu,<br />

mallaidóngiu, indemàu<br />

cagliare vt. vi. callai, fai callai<br />

cagliarese sm. (moneta che valeva la sesta parte<br />

del soldo) cagliaresu<br />

cagliaritano sm. agg casteddaju<br />

cagliata sf. callada, casaxedu<br />

cagliato pp. agg. callau<br />

cagliatura sf. calladura<br />

caglio sm. callu<br />

caglio sm. bot. (Galium aparine) appìcciga-appìcciga,<br />

piga-piga<br />

cagna sf. cani, calledda, catzedda<br />

cagnaccio sm. dispreg. canatzu, ca(n)i mallu<br />

(mossiadori)<br />

cagnara sf. abboxinamentu, carraxu, trumbullu,<br />

stragàtzu, avvallottu, treullu<br />

cagnesco agg. (ostile, minaccioso, torvo)<br />

ammalletzosu, cun castiada malla<br />

cagnetto, -olino sm. dimin. calleddu, catzeddu,<br />

catzeddeddu, callelleddu, ca(n)ixeddu, lellei<br />

cagnotto sm. (sicario) sicàriu<br />

cagone agg. vds. cacone<br />

caicco sm. mar. (imbarcazione a remi) caiccu<br />

caino sm. cainu, traittori<br />

caio sm. vds. tale, tizio<br />

cajote sm. bot. (Sechium edule) croccoriga spinosa<br />

calabrache sm. fig. (timido) cagacratzo(n)isi,<br />

bregungiosu<br />

calabresella sf. vds. terziglio<br />

calabrone sm. zool. (Vespa crabro) moi-moi, abioi<br />

caladio sm. bot. (Caladium bulbosum) callàdi(n)u<br />

calafatare vt. mar. (rendere stagna una fessura)<br />

callifatai<br />

calamaio sm. tinteri, callamàiu<br />

calamaro, -etto sm. itt. (Loligo vulgaris) callamaru,<br />

callamarettu<br />

calamina sf. (idrosilicato di zinco) callamina<br />

calaminta sf. bot. vds. nepetella<br />

calamistro sm. (ferro per arricciare i capelli)<br />

castàngiasa, ferru po aneddai is pillusu<br />

calamita sf. callamida<br />

calamità sf. isciaccu, callamidadi, dannu mannu<br />

calamitare vt. callamidai<br />

calamitato pp. agg. callamidàu<br />

calamitoso agg. disgratziau, scedàu<br />

calamo sm. pinna<br />

calancà sm. (tela fine) callancà, callancau<br />

calanco sm. iscrébigu, spérrumu, sperefundu,<br />

strampu<br />

calancoe sf. bot. (Kalanchoe coccinea) ebra grassa<br />

calandra sf. orn. (Alauda arvensis) callàndria<br />

calandra granaria sf. zool. (Calandra granaria) vds.<br />

curculione<br />

calandrella sf. orn. (Calandrella cinerea) taccaterra<br />

calandrina pispoletta sf. orn. (Calandrella rufescens)<br />

taccaterra<br />

calandro (fanfarone) sm. fanfarroni, bragheri,<br />

barrosu, buccacciu<br />

2<br />

calandrone sm. mus. (flauto contadinesco) sullittu<br />

de canna<br />

calante p. pres. agg. mf. callanti<br />

calappio sm. (laccio) latzu, soga, loritta, cannaittu<br />

calare vt. vi. callài, conài<br />

calastra sf. (tronco su cui poggia la botte) accotzu,<br />

pei de carràda<br />

calastrelli sm. pl. (traverse di legno dell’affusto del<br />

cannone) truessasa<br />

calastro sm. (bietta, zeppa) accotzu, cotza,<br />

punciottu<br />

calata sf. callàda, abbasciàda, calladroxa<br />

calato pp. agg. callàu, abasciàu<br />

calaza sf. (filamento di albume che tiene sospeso il<br />

tuorlo) animedda de s’ou<br />

calca sf. stibba, attruppèlliu, cracca, truba<br />

calcabotto sm. orn. vds. caprimulgo<br />

calcagnare vt. accraccangiai, crancinai<br />

calcagnata sf. accracangiada, crancinada<br />

calcagno sm. anat. craccàngiu, carro(n)i,”<br />

calcara sf. (fornace da calce) forraxi, forru de<br />

craci(n)a<br />

calcare sm. pedr‘e craci(n)a<br />

calcare vt. incraccai, accatzigai, accracangiai,<br />

calcareo agg. calcàriu, de carci(n)a<br />

calcata sf. craccada, catzigada<br />

calcatoio sm. cracadròxiu, laccu de accatzigài<br />

calcatreppola sf. bot. (Centaurea calcitrapa) spina de<br />

cixiri, spro(n)ide oru<br />

calcatreppolo sm. bot. (Eryngium campestre) spinabra<br />

calcatura sf. craccadura, catzigadura<br />

calce sf. cracina<br />

calcestruzzo sm. impastu de cimentu e giarra<br />

calcestruzzu<br />

calciare vi. crancinai, tirai puntadepeis<br />

calciata sf. crancinada, puntadepeis<br />

calciatore sm. crancinadori, giogadori de bòccia<br />

calcina sf. craci(n)a<br />

calcinaccio sm. carcinaxru<br />

calcinare vt. crancinai<br />

calcio sm. (elemento chimico) càlciu, craci(n)a<br />

calcio sm. (pedata) puntadepei, cràncinu,<br />

accumburada, ficchid’’e pei., sticcad’’e pei<br />

calcio sm. (gioco del pallone) giogu de sa bòccia<br />

calcio sm. (piede delle armi) cullàtziga, calciu<br />

calcistico agg. de su giogu de sa bòccia<br />

calco sm. calcu, arrastu, imprenta<br />

calcola sf. (pedale del telaio) péiga, pèdalli<br />

calcolabile agg. mf. cracullàbili<br />

calcolare vt. cracullài<br />

calcolato pp. agg. cracullàu<br />

calcolatore sm. craculladori, calcolladori<br />

calcolo sm. cràcullu, contu; pedra<br />

calcolosi sf. med. malli de is pedrasa<br />

calcomania sf. carcumania, stampu<br />

caldaia sf. craddaxu<br />

caldallessa sf. (castagna lessata) castàngia a buddìu<br />

caldamente avv. callentementi<br />

caldana sf. basca, calledda, meigama, pampori<br />

caldano sm. (braciere, scaldino) braxeri, cupa<br />

caldaro sm. craddaxeddu, cupixedda<br />

caldarrosta sf. castàngia arrostìa<br />

caldarrostaio sm. bendidori de castangia arrostìa,<br />

castangeri


caldeggiamento sm. arrecumandu, accotzu,<br />

incumandìtzia<br />

caldeggiato pp. agg. accotzau, arrecumandau<br />

caldeggiatore sm. incumandadori, accotzadori<br />

calderaio sm. launeri, arraminàiu, craddaxeri<br />

calderone sm. craddaxu, pingiada<br />

calderotto sm. craddaxeddu<br />

caldezza sf. callentori<br />

caldo sm. callentori, callenti, affoghìggiu, basca<br />

calendario sm. calendàriu, ceravallu, lunàriu<br />

calende sf. pl. callendas, prima dì de su mesi<br />

calendula sf. bot. (Calendula arvensis) frori de dogna<br />

mesi<br />

calenzuola sf. bot. (Euphorbia helioscopia ) allùa<br />

calenzuolo sm. orn. vds. verdone<br />

calepino sm. (dizionario, vocabolario)<br />

vocabollàriu, ditzionàriu<br />

calere vi. ant. (interessare, importare) importai,<br />

impottài, interessai<br />

calesse, -ino sm. callessi, carrossinu<br />

caletta sf. dimin. (incastro, incasso) incàsciu,<br />

incrastu, incasciadura<br />

caletta sf. (piccola insenatura) vds. cala<br />

calettare vt. (incastrare, incassare) incasciai,<br />

incrastai<br />

calettatura sf. incasciadura, incrastadura<br />

calibrare vt. callibrai<br />

calibrato pp. agg. callibrau<br />

calibratura sf. càlibradura, fatta cun su mollu<br />

calicante sm. bot. (Calycanthus floridus) callicantu<br />

calice sm. càllixi<br />

calidario sm. ant. callidàriu, bagnu callenti<br />

calidra sf. orn. (Calidris canutus) tzurruliu de mari<br />

califfo sm. calliffu<br />

caligine sf. fumatzu, nebida, traschìa<br />

caliginoso agg. nebidosu<br />

calla sf. bot. (Zantedeschia aethiopica) càllixi, tromba<br />

callaia sf. (valico, viottolo) ingiassu, àidu, mori<br />

callidità sf. (astuzia, furberia) pinnica, arretroga,<br />

fraitzumini<br />

callido agg. abbistu, fraitzu, fillu de predi<br />

callifugo agg. sm. contr’a is callusu, paracallusu<br />

calligrafia sf. calligrafia, bell’iscrittura<br />

callo sm., callu<br />

callosità sf. callosidadi<br />

calloso agg. callosu<br />

calma sf. àsiu, discanzu, assélliu, paxi<br />

calmante p. pres. sm. agg. mf. calmanti, appaxiadori,<br />

asselliadori<br />

calmare vt. asselliai, asseriai, appaxiai, abbonatzai<br />

calmato pp. agg. asselliau, appaxiau, abbonatzau<br />

calmierare vt. calmierai<br />

calmiere sm. calmieri<br />

calmo agg. chietu, asselliau, asseriau<br />

calmucco sm. (specie di panno a pelo lungo)<br />

calmùc, calmuccu<br />

calo sm. callu, callada, mìngua, mìnguadura<br />

calore sm. callentori, callenti, affoghìggiu, pattera<br />

caloria sf. calloria<br />

calorico agg. calóricu, callentosu<br />

calorifero sm. radiadori, termosifo(n)i<br />

calorosamente avv. callorosamenti<br />

caloroso agg. callentosu, callenti<br />

calosce sf. pl. vds. galosce<br />

3<br />

calotta sf. callotta<br />

calpestare vt. appettigai, accraccangiai, accatzigai<br />

calpestato pp. agg. appettigau, accraccangiau,<br />

accatzigau<br />

calpestatore sm. accraccangiadori, appettigadori,<br />

accatzigadori<br />

calpestatura sf. appettigadura, appettigamentu,<br />

accraccangiadura, accatzigadura<br />

calpestio sm. appéttigu, stragatzu (de peisi)<br />

calugine sf. (lanugine, peluria) pillixeddu budru<br />

calunnia sf. impostura, tragallu, callùnnia,<br />

calunniare vt. calunniai, tragallai, infamai,<br />

imposturai<br />

calunniato pp. agg. calunniau, tragallau, infamau,<br />

imposturau<br />

calunniatore sm. calunniadori, tragalleri, impostori,<br />

lingua malla<br />

calunnioso agg. calunniosu, tragallosu, lingua malla<br />

calura sf. calledda, basca<br />

calvario sm. calvàriu, cravàriu<br />

calvizie sf. scuccadura, spinniadura<br />

calvo agg. scuccàu, spinniàu, conchispillìu<br />

calza sf. mìgia, mìngia<br />

calzamento sm. cratzamentu, cratzadura<br />

calzante sm. cratzanti<br />

calzare vt. cratzai, imbottai (c. gli stivali)<br />

calzari sm. pl. crapittasa, sabattasa, bottinusu<br />

calzato pp. agg. cratzàu<br />

calzatoia sf. (cuneo di legno o ferro) cotza,<br />

punciottu, accotzixeddu<br />

calzatoio sm. cratzadori<br />

calzatura sf. cratzadura, crapitta<br />

calzaturificio sm. fràbbica de crapittasa<br />

calzerotto sm. peuncu<br />

calzetta sf. mìgia, mìngia<br />

calzettaio sm. cratzetteri<br />

calzettoni sm. pl. caltzetto(n)is, peuncas<br />

calzino sm. peuncu<br />

calzolaio sm. sabatteri<br />

calzoleria sf. buttega de sabatteri<br />

calzoncini sm. pl. cratzoneddus, pantallo(n)isi<br />

gruzzusu<br />

calzoni sm. pl. cratzo(n)isi, pantallo(n)isi<br />

calzoppo (a) loc. avv. a peincareddu<br />

calzuolo sm. (bietta, cuneo, puntale) cotza, puntalli,<br />

punciottu<br />

camaleonte sm. zool. (Chamaeleo chamaeleo)<br />

camallionti<br />

camalo, -allo sm. (scaricatore di porto) bastràsciu<br />

camangiare sm. ant. (cibo prelibato) màndiariu<br />

liccangiu<br />

camara sf. bot. (Lantana camara) brebena budra<br />

camarilla sf. fig. (combricola, consorteria)<br />

cambarada, ghenga, cricca, cumbrìcculla<br />

camauro sm. ant. (zucchetto rosso del papa)<br />

camàullu, camàuru<br />

cambelotto sm. vds. cammellotto<br />

cambiale sf. cambialli<br />

cambiamento sm. cambiamentu, mudadura,<br />

mudàntzia, muda, tramudàntzia<br />

cambiare vt. cambiai, mudai, tramudai<br />

cambiato pp. agg. cambiau, mudau, tramudau<br />

cambio sm. càmbiu, càmbia, mudàntzia<br />

cambragio sm., -aia sf. vds. cambri(c)


cambri(c) sm. (tela di cotone di Cambray) cambré,<br />

trambicchi<br />

cambriglione sm. (rinforzo che si applica alla<br />

scarpa) suttacracàngiu, craccangilli<br />

cambusa sf. cambusa<br />

cambusiere sm. cambusieri<br />

camedrio sm. bot. (Teucrium chamaedrys) ebra de<br />

gattusu<br />

camèdrio bianco sm. bot. (Prasium majus) ebra<br />

craba, pa(n)i de conillusu<br />

camelia sf. bot. (Camellia japonica) camèllia<br />

camera sf. apposentu, càmara<br />

camerata sf. cambarada, dromitoriu<br />

camerella sf. dimin. (guscio che racchiude i semi<br />

del grano) camisa de su trigu (de su lori)<br />

cameriere sm. cammarieri<br />

camerino sm. dimin. apposenteddu, camerinu<br />

camerone sm. accr. cambero(n)i, apposentu mannu<br />

camice sm. càmici<br />

camiceria sf. camiseria<br />

camicetta sf. dimin. camisedda, brusetta<br />

camicia sf. camisa<br />

camiciaio sm. camisaju<br />

camiciola sf. dimin. camisedda, gipponeddu<br />

camiciotto sm. accr. camisottu<br />

caminetto sm. ziminera , forredda<br />

caminiera sf. (specchio sopra il camino) sprigu de<br />

ziminera<br />

camino sm. (focolare) forredda, ziminera<br />

camion sm. càmion, autocarru, macchina manna<br />

camionista sm. camionista<br />

cammello sm. zool. (Camelus bactrianus) gamellu<br />

cammellotto sm. (tessuto o indumento di pelo di<br />

capra o cammello) ciambellottu<br />

cammeo sm. cammeu<br />

camminamento sm. mori, andalla<br />

camminare vi., caminài, andài<br />

camminata sf. caminàda<br />

camminatore sm. caminadori, andadori<br />

cammino sm. caminu, bia<br />

camo sm. accamu<br />

camogina, -oglina agg. (qualità di pera di Camogli)<br />

pira camusi(n)a<br />

camola sf. (tarlo, tarma) tegadìa, arna , tingiollu<br />

camomilla sf. bot. (Matricaria chamomilla) camumilla,<br />

sitzia<br />

camorra sf. camorra<br />

camorrista smf. camorrista<br />

camosciare vt. camussai, conciai a camussa<br />

camosciato pp. agg. camussau<br />

camoscio sm. zool. (Rupicapra rupicapra) camosciu,<br />

crabu aresti (non esiste in Sardegna)<br />

camozza sf. zool. (femmina del camoscio) camussa<br />

camozza sf. fig. (donna sudicia, abbietta) troja,<br />

caddotza<br />

campagna sf. campagna, sattu<br />

campagnolo sm. agg. messaju, montraxiu<br />

campaio sm. ant. vds. barracello<br />

campamento sm. campongiu, mantenimentu<br />

campana sf. campa(n)a<br />

campanaccio sm. pittiollu, trinittu, campanedda<br />

campanaro sm. arreppiccadori<br />

campanella sf. dimin. campanedda<br />

campanello sm. dimin. campaneddu, campanedda<br />

4<br />

campanile sm. campanilli<br />

campano sm, pittiollu, pittiolleddu, trinittu,<br />

campanedda<br />

campanula sf. bot. (Campanula erinus) mellamida<br />

campare vi. campai, bivi<br />

campata sf. campada, bivia<br />

campatore sm. campadori, bividori<br />

campeggiare vi. campeggiai, si bì in mes’e tottu<br />

campeggiatore sm. campeggianti, campeggiadori<br />

campeggio sm. campéggiu<br />

campeggio sm. bot. vds. brasile<br />

campestre agg. mf. campestri, de su sattu<br />

campicchiare vi. campuggiai, campuriggiai, campai<br />

a sa bell’e mengiusu<br />

campicello sm. dimin. campixeddu, ottixeddu,<br />

tanchitedda<br />

campidano sm. campida(n)u<br />

campionario sm. campionàriu, mosta<br />

campionato sm. campionau<br />

campione sm. campio(n)i; mosta<br />

campo sm. campu<br />

camposanto sm. campusantu<br />

camuffamento sm. camuffamentu, travestimentu<br />

camuffare, -arsi vt. rifl. camuffai, travestì<br />

camuffato pp. agg. camuffau, tavestìu, bestìu a<br />

mascara<br />

camuso agg. nasu streccau, camusu, nas’e patata<br />

canaglia sf. canàllia, burrumballa<br />

canagliata sf. canalliada<br />

canagliesco agg. de canallia, maccatreffa, drittu,<br />

bribanti<br />

canagliume sm. canalliùmini, maccatrefferia<br />

canaio sm. vds. canattiere<br />

canale sm. canali, arritzollu<br />

canaletto sm. dimin. canalleddu<br />

canalizzare vt. canallizai, aperri corasa<br />

canalone sm. accr. canalli, strampu<br />

cànapa sf. bot. (Cannabis sativa) cànnau, cànapa<br />

canapa acquatica sf. bot. (Eupatorium cannabinum)<br />

cànnàu aresti<br />

canapè sm. canapei<br />

canapetta sf. dimin. (sorta di filo o tela di canapa<br />

sottile) cannàittu<br />

canapicchia sf. bot. (Helichrysum italicum) scova de<br />

santa Maria<br />

canapiglia sf. orn. (Anas strepera) conchidri<br />

canapino sm. orn. (Hyppolais polyglotta) topi de matta<br />

canapo sm. cànnau<br />

canapule sm. (fusto legnoso della canapa) ossu de<br />

li(n)u<br />

canaria sf. bot. vds. scagliola<br />

canarino sm. orn. (Serinus canarius) canarinu<br />

canasta sf. canasta (gioco di carte)<br />

canata sf. budrellu, tréullu, trumbullu, stragàtzu<br />

canattiere sm. canaxru, battidori<br />

cancellare vt. scancellai<br />

cancellata sf. cancellada<br />

cancellato pp. agg. scancellau, cancellau<br />

cancellatura sf. cancelladura<br />

cancellazione sf. scancelladura<br />

cancelleria sf. cancelleria (uffitziu)<br />

cancelliere sm. cancellieri<br />

cancellino sm. cancelladori, gom-ma<br />

cancello sm. ecca, gecca, cancellu, pottalli


canceroso agg. cantzirosu<br />

canchero sm. vds. cancro, grànchio<br />

cancrena sf. med. cangre(n)a, su mandigadori<br />

cancrenoso agg. cangrenosu<br />

cancro sm. med. càncuru<br />

candeggiante p. pres. sm. candeggianti<br />

candeggiare vt. scandixai, candeggiài<br />

candeggiato pp. agg. scandixau, candeggiàu<br />

candeggina sf. candeggina, varicchina<br />

candeggio sm. scandixu, candèggiu<br />

candela sf. candella, stiarica<br />

candelabro sm. candellobru<br />

candelaio sm. candelleri<br />

candeliere sm. . candelleri<br />

candelora sf. candelera<br />

candelotto sm. candellottu<br />

candidamente avv. candidamenti<br />

candidare vt. candidai<br />

candidato pp. agg. sm. candidàu<br />

candidatura sf. candidadura<br />

candidezza sf. nidesa, nidori, candidesa<br />

candido agg. biancu nidu, càndidu, nidu<br />

candire vt. candiri, candessi, cunfettài,<br />

candito pp. agg. candìu cunfettàu<br />

canditura sf. candidura, cunfettadura<br />

candore sm. biancura, candori, nidesa<br />

cane sm. zool. (Canis canis) ca(n)i, calleddu, catzeddu<br />

canea sf. accanaxrada, tzauladura, budrellu<br />

canestra sf., -ino sm. dimin. ca(n)isteddu, palli(n)u,<br />

scatteddu, cadi(n)u<br />

canestraio sm. scatteddaiu<br />

canestro sm. ca(n)isteddu, scatteddu, palli(n)u,<br />

cadi(n)u<br />

canfora sf., -o sm. bot. (Artemisia alba) cànfora,<br />

cànfura<br />

canforato agg. canforàu<br />

cangiante p. pres. agg. mf. cambianti, mudàngiu<br />

cangiare vt. cambiai, mudài<br />

canguro sm. zool. (Macropus rufus) canguru<br />

canicola sf. basca, meigama<br />

canicolare agg. mf. bascosu, imbaschiu, afosu<br />

canile sm. canilli<br />

caninamente avv. a manera de ca(n)isi<br />

canino agg. caninu<br />

canizza sf. cagnara, tzaullàda<br />

canna sf. bot. (Arundo donax) canna<br />

canna d’India sf. bot. (Canna indica) canna de<br />

Ìndiasa, canna froria, bambù<br />

canna da zucchero sf. bot. (Saccharum officinarum)<br />

canna de tzùccuru, cannamelli<br />

canna palustre sf. bot. (Arundo phragmites)<br />

canniso(n)i<br />

cannacoro sm. bot. vds. canna d’India<br />

cannaio sm. cannitzu<br />

cannamele sf. bot. vds. canna da zucchero<br />

cannata sf. cannada, cropu de canna<br />

canneggiare vi. (misurare il terreno con la canna)<br />

misurai cun sa canna<br />

canneggiatore sm. misuradori cun sa canna<br />

cannella sf. bot. (Cinnamomum zeylanicum) cannella,<br />

ganella<br />

cannello sm. canneddu, tùtturu de canna, scetta<br />

cannelloni sm. pl. cannello(n)isi<br />

canneto sm. cannedu<br />

5<br />

cannibale sm. cannìballi<br />

cannicciata sf. cannitzu, incannitzàda<br />

canniccio sm. incannitzau, cannitzu<br />

cannocchiale sm. cannoccialli, carnocchialli<br />

cannocchio sm. (tutolo della pannocchia del mais)<br />

tutturu de su cixillia(n)u<br />

cannolicchio sm. itt. (Solen vagina) arrasòa marina<br />

cannolo sm. cannoncinu<br />

cannonata sf. cannonada, sparu de canno(n)i<br />

cannoncino sm. dimin. cannoneddu<br />

cannone sm. canno(n)i<br />

cannoneggiare vt. cannonai, sparài a canno(n)i<br />

cannoniera sf. cannoniera<br />

cannoniere sm. cannonieri, cannoneri<br />

cannuccia sf. dimin. cannitta, cannixedda,<br />

canneddu<br />

cannula sf. dimin. canneddu<br />

canocchia sf. itt. (Squilla mantis) cicalledda de mari<br />

canone sm. affittu, cànoni, pesò(n)i<br />

canonica sf. canoniga, domu de su canonigu<br />

canonicato sm. canonigau<br />

canonico sm. canónigu, predi<br />

canonizzare vt. canonigai, fai santu<br />

canopo sm. (vaso funerario) màriga de mottusu<br />

canoro agg. canterinu<br />

canottaggio sm. mar. canottàggiu<br />

canottiera sf. cannottiera<br />

canottiere sm. canotteri, vogadori<br />

canotto sm. canottu<br />

canova sf. (baracca di vendita al minuto) barracca,<br />

butteghedda, paràda<br />

canovaccio sm. (tela di canapa usata per<br />

strofinaccio) canavàcciu, tzappullu<br />

canovaccio sm. abbotzu, intzimia, trama<br />

cansare vt. vds. scansare<br />

cantabile agg. mf. cantàbilli<br />

cantafera sf. (cantilena, tiritera) imballapipiusu,<br />

cantille(n)a<br />

cantaiolo sm. cantadori<br />

cantante p. pres. smf. cantanti, cantadori<br />

cantare vt. cantai<br />

cantaride sf. zool. (Lytta vesicatoria) cantàriga<br />

cantaro sm. (misura di peso pari a 100 libbre, ossia<br />

a 40 kg) moi<br />

cantaro sm. itt. (Spondyliosoma cantharus) tanuda<br />

cantaro sm. (sorgente, polla d’acqua) canno(n)i,<br />

tùvullu, mitza, funtanedda<br />

cantastorie smf. contacontusu, contafàullasa<br />

cantata sf. cantada, gara<br />

cantatore sm. cantadori, poeta<br />

canterano sm. cantera(n)u, cumò<br />

canterellare vt. vi. cantareddai, cantilenai,<br />

canticchiai<br />

canterino agg. cantari(n)u, cantareddu<br />

cantero sm. bassi(n)u, orinalli, siglietta<br />

canticchiare vt.vi. vds. canterellare<br />

cantico sm. càntigu, cantu<br />

cantiere sm. cantieri<br />

cantilena sf. cantillena<br />

cantilenare vt. vi. fai cantillenasa, cantilenai<br />

cantimplora sf. (fiasco di terracotta a 2 o 4 manici)<br />

carraffo(n)i<br />

cantina sf. cantina, magasi(n)u<br />

cantiniere sm. cantineri


cantino sm. mus. cantinu<br />

canto sm. cantu, càntigu, càntidu, muttettu,<br />

cantzo(n)i<br />

canto sm. (cantuccio, lato, banda) alla, chirru,<br />

arrogu, furrungo(n)i, costàu<br />

cantonata sf. contonada, sbagliu<br />

cantone sm. contonada, furrungo(n)i<br />

cantoniera sf. contonera<br />

cantoniere sm. contoneri<br />

cantore sm. cantadori<br />

cantoria sf. siglieria, coru<br />

cantuccio sm. dimin. furrungo(n)i<br />

canutezza sf. canudesa, murresa<br />

canuto agg. canu, canudu, murru<br />

canutolo sm. bot. vds. pòlio<br />

canzonare vt. vi. strocci, beffài, brullai, ponni sa<br />

canzo(n)i<br />

canzonatore sm. stroccidori, beffia(n)u, brullanu<br />

canzonatorio agg. brullanu, stroccidori, beffia(n)u<br />

canzonatura sf. stroccidura, brulla, beffa<br />

canzoncina sf. dimin. canzonedda, currenti(n)a,<br />

cantzo(n)i repenti(n)a<br />

canzone sf. cantzo(n)i<br />

canzonella sf. dimin. (burla, scherzo) brulla<br />

canzonetta sf. dimin. cantzonedda<br />

canzonettista smf., cantzoneri<br />

canzoniere sm. cantzonieri; cantzoneri, libureddu<br />

de cantzo(n)isi<br />

caolino sm. miner. caullinu, collovìu<br />

caos sm. attruppégliu, sciumbullu, tréullu,<br />

trumbullu, budrellu<br />

caotico agg. treullàu, ghettau a pari, trumbullau<br />

capace agg. capassu, càpiu, bo(n)u, abilli<br />

capacità sf. capassidadi, abillesa<br />

capacitarsi vt. vi. si cumbinci, nci fai capia<br />

capanna sf. pinnatzu, barracca<br />

capannello sm. (gruppo, crocchio) arrólliu<br />

arrógliu, munto(n)i<br />

capanno sm. barracca, pinnatzu,<br />

capannone sm. accr. capanno(n)i<br />

caparbietà sf. tostorrudesa, tìrria, abettiadura,<br />

accuccadura<br />

caparbio agg. tostorrudu, ostinàu, pettiatzu,<br />

cuaddudu, abbettiosu, bottùdu, tirriosu, trottu,<br />

corriatzu, pistullosu<br />

caparra sf. caparra<br />

capata sf. (colpo dato con la testa) cropu de conca,<br />

sconcorrada<br />

capatina sf. (visita brevissima) cumparimentu,<br />

bisitedda, s’intrad’’e s’’essida<br />

capecchio sm. ossu de linu, stuppa grussa<br />

capeggiare vt. ghiai, capeggiai, cumandai<br />

capeggiatore sm. ghiadori, cumandanti<br />

capelliera sf. vds. capigliatura<br />

capellini sm. pl. (pasta lunga e sottile) fillindeusu,<br />

findeusu<br />

capellini sm. pl. bot. (Agrostis pallida) ebra<br />

leppuri(n)a<br />

capellino agg. (colore castano dei capelli) castàngiu<br />

capello sm. pillu (de conca)<br />

capelvenere sf. bot. (Adiantum capillus-veneris) fratzia<br />

capere vt. ant. (contenere) capi<br />

capestro sm. crabistu, soga, murralli, ucchedda<br />

capezzagna sf. (testata di un podere) cobitzalli<br />

6<br />

capezzale sm. conca de lettu<br />

capézzolo sm. anat. simingioni<br />

capicciola sf. (bavella, faglia, borra di seta) burra<br />

capicerio sm. (capo del coro dei canonici)<br />

capicériu, corifeu<br />

capidoglio sm. itt. (Physeter macrocephalus) capidólliu,<br />

balle(n)a<br />

capiente p. pres. agg. mf. capassu, capienti<br />

capienza sf. capidura, capièntzia<br />

capigliatura sf. conch’e pillusu, pillusu<br />

capillare sm. capillari, venixedda<br />

capinera sf. orn. (Sylvia atricapilla) conchimoru,<br />

cherri<br />

capintesta smf. (chi guida una classifica) capu,<br />

primu de sa fillera<br />

capire vt. cumprendi<br />

capisterio sm. (catino, mastello) craddaxeddu,<br />

tianeddu, tianedda<br />

capitagna sf. cobitzalli<br />

capitale sm. capitalli, fundu, sienda<br />

capitale sf. capitalli<br />

capitalismo sm. capitalismu<br />

capitalista smf. capitalista<br />

capitalistico agg. capitalìsticu<br />

capitalizzare vt. capitalizai<br />

capitanare vt. capitanai<br />

capitanato pp. agg. capitanàu<br />

capitaneria sf capitaneria<br />

capitano sm. capita(n)u<br />

capitare vi. accadessi, incappai, sussedi, capitai,<br />

incontrai<br />

capitato pp. agg. capitàu, sutzédiu, incappàu<br />

capitello sm. capitellu, punta de sa collunna<br />

capito pp. agg. cumpréndiu<br />

capitolare vi. (arrendersi) s’arrendi<br />

capitolato sm. capitollau (specifica tecnica)<br />

capitolato pp. agg. arréndiu<br />

capitolazione sf. resa, cedimentu<br />

capitolo sm. capìtullu<br />

capitombolare vi. atzappulai, attumbai,<br />

capitobollài, arrui a palas a terra, arrumbullài,<br />

cuccurimbeddu, arruttroxa<br />

capitone sm. itt. (grossa anguilla) villatrota ,<br />

anguidda de nassràxu<br />

capitozza sf. (forma di potatura) ingruxada,<br />

cincinnàda<br />

capitozzare vt. (potare a capitozza) ingruxai,<br />

cincinnài<br />

capo sm. anat. conca<br />

capo sm. capu, cumandanti<br />

capo sm. (capo di bestiame) pegusu<br />

capoarma sm. cabuarma<br />

capobanda smf. capubanda<br />

capobarca smf. capubarca, rais<br />

capobianco sm. bot. (Tordylium apulum) paraculleddu<br />

biancu, pistinagra<br />

capocaccia smf. capugassa<br />

capocchia sf. conca<br />

capocchiuto agg. concudu<br />

capoccia smf. capu<br />

capocciata sf. cropu de conca, sconcorrada<br />

capociurma sm. gómitu, arrais (c. delle tonnare)<br />

capoclasse smf. capuclassi<br />

capocollo sm. coppa, moll’e s’utzugu


capodanno sm. prima dì de s’annu, annu nou<br />

capofila smf. capufilla<br />

capofitto (a) loc. avv. a conca a giossu, a sa tzruppa<br />

capogatto sm. vds. capogiro, capostorno<br />

capogiro sm. scimìngiu, furriamentu, fùrriu de<br />

conca, iscimìngiu<br />

capoguardia smf. capuguàrdia<br />

capolavoro sm. capolavoru, traballu perfettu<br />

capoletto sm. conca de su lettu<br />

capolino sm. (infiorescenza) froridura<br />

capolino (far) md. fai s’incaragùa<br />

capolista smf. capulista<br />

capoluogo sm. bidda manna, capulluogu<br />

capomastro sm. capumaistu<br />

capomorto sm. (residuo inutilizzato) fexi,<br />

fundurulla<br />

caponaggine sf. abbèttia, tostorrudesa<br />

caponata sf. caponada (de pisci)<br />

capopattuglia smf. capupattùglia<br />

capopopolo sm. capupópulu<br />

caporale sm. caporalli<br />

caporione sm. capotatzu, capurio(n)i<br />

caporosso sm. orn. vds. moriglione<br />

caposala smf. capusala<br />

caposaldo sm. fundamentu<br />

caposcuola smf. capuscolla<br />

caposquadra smf. capiscuadra<br />

capostazione smf. capustazio(n)i<br />

capostorno sm. med. furriamentu de conca,<br />

alluinadura<br />

capota sf. franc. capotta (de macchina)<br />

capotare vi. accapotai, sciusciai<br />

capotata sf. accapotada, sciusciada<br />

capotavola smf. capubanca<br />

capotreno smf. caputrenu<br />

capovolgere vt. sciusciai, furriai (francas a susu)<br />

capovolgimento sm. furriada, furriadura,<br />

sciusciada<br />

capovolta sf. sàttiu mottalli, furriada<br />

capovolto pp. agg. furriau francas a susu,conca a<br />

bàsciu, a truncucoma<br />

capozona smf. capuzona<br />

cappa sf. (mantello corto) mantella, prapallìssu<br />

cappa sf. (parte del camino) fumaiollu<br />

cappa sf. (lettera dell’alfabeto) lìttera cappa<br />

cappa sf. vds. glassa<br />

cappamagna sf. pompa, scioru<br />

cappella sf. cappella<br />

cappellaccia sf. orn. (Galerida cristata) calandriedda<br />

cappellaccio sm. (scoria, materiale di scarto) scartu<br />

cappellaio sm. berrittaju, cappedderi<br />

cappellano sm. cappella(n)u<br />

cappellata sf. cappeddada, cropu de cappeddu<br />

cappelleria sf. cappedderia, fràbbica de<br />

cappeddusu<br />

cappelletto sm. dimin. (malattia del cavallo al<br />

tallone) spòngia<br />

cappelliera sf. stùggiu po cappeddus<br />

cappellino sm., -a f. dimin. cappeddeddu,<br />

cappellina<br />

cappello sm. cappeddu, bonettu, sumbreri<br />

cappellotto sm. (fulminante dei fucili antichi)<br />

fulminanti<br />

capperi, -ina escl. capperina, caspitina<br />

7<br />

cappero sm. bot. (Capparis spinosa) càpperu, tàppara<br />

cappio sm. càbudu, lobu, nòu currenti, soga<br />

capponaia sf. càbbia po caboniscusu<br />

capponare vt. crastai<br />

capponata sf. vds. caponata<br />

cappone sm. cabo(n)i<br />

cappone sm. itt. (Trigla species) cabo(n)i de mari<br />

cappotto sm. cappottu, gabbanu, cavannu<br />

cappuccine sf. pl. bot. vds. nastùrzio<br />

cappuccino sm. (frate dei Minori francescani)<br />

cappuccinu<br />

cappuccio sm. cuguddu, cappùcciu<br />

capra sf. zool. (Capra hircus) craba<br />

capraio sm. crabaxu<br />

caprareccia sf. (stalla invernale per capre) crabilli,<br />

accorru, ailli<br />

capretta d’àlbero sf. (travicello) serraditzu<br />

caprettaia sf. ailli<br />

caprettaro sm. crabaxu, crabittaxu<br />

capretto sm. zool. crabittu, agrallu (de annu)<br />

capriata sf. capriada, intellaiadura<br />

capriccio sm. caprìcciu, acconcada, dengu<br />

incapricciada, pinniccu, bèttia, schinnitzu,<br />

millindru, bribilliscu, bottu<br />

capriccioso agg. bettiosu, cuaddudu, dengosu,<br />

schinnitzosu, bottùdu<br />

capricorno sm. crabucorru<br />

caprifico sm. bot. (Caprificus Risso) figu cràbiga<br />

caprifoglio sm. bot. (Lonicera caprifolium) ebra<br />

cràbina, sfundapingiadasa<br />

caprile sm. ailli<br />

caprimulgo sm. orn. (Caprimulgus europaeus)<br />

passiritrotta<br />

caprinella sf. bot. (Plumbago, europaea) ebra de dentisi<br />

caprino agg. cràbinu<br />

capriola sf. cuccurumbeddu<br />

capriolare vi. fai cuccurumbeddus<br />

capriolo sm. zool. (Capreolus capreolus) crabiollu, betta<br />

capro, -one sm. accr. beccu<br />

capruggine sf. (intaccatura delle doghe delle botti)<br />

ingi(n)a<br />

capsula sf. càssulla<br />

captare vt.pigài, pinnicai, attuai<br />

capuzia sf. bot. vds. catapuzia<br />

capziosità sf. imboddicu, mallesa<br />

capzioso agg. imboddicosu, mallignu<br />

carabàttole sf. pl. (bazzecola, bagattella)<br />

carramatzinasa, cositeddasa, cos’e nudda<br />

carabina sf. carabina<br />

carabiniere sm. carabineri<br />

caracallo sm. bot. (Phaseolus caracalla) caragollu<br />

carace sm. itt. vds. mórmora<br />

caràcia sf. bot. (Euphorbia characias) allua<br />

caracò sm. bot. vds. caracallo<br />

caracollare vi. assacchittai<br />

caracollo sm.(evoluzione acrobatica, capriola)<br />

cadrebuddada<br />

caraffa, -ina sf. dimin. carraffa, carraffi(n)a<br />

caràmbola sf. caràmbulla<br />

carambolare vi. carambullai<br />

caramella sf. caramella<br />

caramellàio sm. caramellàiu<br />

caramello sm. tzùccuru cottu<br />

caramente avv. caramenti


carapace sm. (corazza della tartaruga) coratza<br />

(croxu) de su tostói(n)u<br />

carapigna sf. (sorbetto) carapinnia<br />

caratello sm. (botticella) carradeddu<br />

carato sm. caratu<br />

caràttere sm. caràttiri<br />

caratterìstica sf. caratterìstica<br />

caratterìstico agg. caratterìsticu<br />

caratterizzare vt. caratterizai<br />

carbonàia sf. crabonera<br />

carbonàio, -aro sm. crabonaxu<br />

carbonato sm. crabonau<br />

carbónchio sm. med. pibisia de coi, pigo(n)i<br />

carbonchiu<br />

carbonchioso agg. carbonchiosu<br />

carboncino sm. dimin. craboneddu<br />

carbone sm. crabo(n)i<br />

carbone del grano sm. bot. (Ustilago tritici) trigu<br />

pìssinu<br />

carbonella sf. carbonella, craboneddu<br />

carbonìccio agg. in collori de crabo(n)i , nieddu<br />

carboniera sf. crabonera<br />

carbonìfero agg. carbonìferu, crabonosu<br />

carbonizzare vt. fai a carbo(n)i<br />

carbonizzato pp. agg. fattu a carbo(n)i<br />

carburante sm. carburanti<br />

carburare vt. vi. carburai<br />

carburatore sm. carburadori<br />

carburo sm. carburu<br />

carcame sm. ossi(n)a<br />

carcassa sf. istracassu, carcassa, speigu<br />

carceramento sm. impresonamentu,<br />

impresonadura, arrestu<br />

carcerare vt. impresonai, arrestai<br />

carceràrio agg. de preso(n)i<br />

carcerato pp. agg. impresonau, presoneri<br />

carcerazione sf. impresonamentu, impresonadura,<br />

arrestu<br />

càrcere sm. gallera, preso(n)i<br />

carceriere sm. cartzerieri, agruzi(n)u<br />

carcinoma sm. med. mandigadori, càncuru, semu<br />

carciofàia sf. cancioffàia<br />

carciofo sm. bot. (Cynara cardunculus) cancioffa<br />

carciofo selvàtico sm. bot. (Cynara cardunculus var.<br />

silvestris) gureu, cugùtzulla<br />

cardaiolo sm. cardadori<br />

cardare vt. craminai, accraminài<br />

cardarello sm. bot. (Pleurotus eryngii) cadrulli(n)u de<br />

spinabra, cadrulli(n)u de petza<br />

cardato pp. agg. craminàu, accraminàu<br />

cardatore sm. accraminadori<br />

cardatrice sf. (macchina per cardare)<br />

accraminadora<br />

cardatura sf. accraminadura<br />

cardellino sm. orn. (Carduelis carduelis) cadrelli(n)a-<br />

cardeto sm. cadriottu<br />

cardìaco agg. de su coru<br />

cardialgia sf. med. antrecoru<br />

càrdias sm. anat. bucca de su stógomu, s’enn’e<br />

s’anima<br />

cardinalato sm. cadrinallau<br />

cardinale sm. agg. cadrinalli<br />

cardinalìzio agg. de cadrinalli<br />

càrdine sm. groffalli<br />

8<br />

cardiopalmo sm. med. batticoru, palpitatzio(n)i<br />

cardiopatia sf. med. malladia de su coru<br />

cardiopàtico agg. mallàidu a su coru<br />

cardo sm. bot. (Cynara cardunculus altilis) cadriottu<br />

cardo asinino sm. bot. (Cirsium italicum; C.<br />

lanceolatum) cadru pastori--vds. anche cardone,<br />

onopordo (Onopordon tauricum)<br />

cardo dei campi sm. bot. (Carduus pycnocephalus)<br />

cadru pìscia-pìscia<br />

cardo dei lanaioli sm. bot. (Dipsacus fullonum)<br />

billóttiri<br />

cardo di Casabona sm. bot. (Chamaepeuce Casabonae,<br />

Ptylostemon Casabonae) cadru de Casteddu<br />

cardo leone sm. bot. vds. cardo di Casabona<br />

cardo macchiato o mariano sm. bot. (Silybum<br />

marianum) cadru biancu<br />

cardo nano sm. bot. (Carlina acualis) spinabra<br />

cardo rosso sm. bot. (Carduus nutans) cadru nieddu<br />

cardo saettone sm. bot. vds. cardo dei campi<br />

cardo santo sm. bot. (Cnicus benedictus) cadru santu<br />

cardo scardaccione sm. bot. (Scolymus hispanicus)<br />

cadru melli<br />

cardo selvatico sm. bot. (Cynara cardunculus silvestris)<br />

gureu, ‘ureu, cugùtzulla<br />

cardo stellato sm. bot. (Centaurea calcitrapa) cadr’e<br />

mollenti<br />

cardoncello sm. bot. (Carthamus coeruleus; Scolymus<br />

maculatus) cadru biancu<br />

cardone sm. bot. (Onopordon tauricum) cimoria(n)a<br />

carena sf. carena<br />

carenaggio sm. mar. carenàggiu<br />

carenare vt. mar. carenai<br />

carenatura sf. mar. carenadura<br />

carente agg. mf. carestosu, mancanti, malloccheddu,<br />

mangatzu<br />

carenza sf. mancànzia<br />

carestia sf. carestia<br />

carezza sf. carignu, millindru<br />

carezzare vt. carignai, ammilindrai<br />

carezzevole agg. carignosu, millindrosu<br />

carezzevolmente avv. carignosamente, cun<br />

millindrusu<br />

cariare vt. cariai, intaccai, taccai<br />

cariato pp. agg. intaccau, taccau, pudriau<br />

carica sf. càrriga, impiegu<br />

caricamento sm. carrigamentu<br />

caricare vt. carriai, attuài<br />

caricato pp. agg. carriau, attuau<br />

caricatore sm. carriadori, attuadori<br />

caricatura sf. carriadura, attuadura<br />

carice sf. bot. (Carex muricata) tzinniga<br />

carico sm. càrriu<br />

carico agg. càrrigu<br />

carie sf. intaccau, taccau, pudriau<br />

carino agg. bellixeddu, gratziosu<br />

carisma sm. autoridadi, poderi<br />

carismatico agg. importanti<br />

carità sf. caridadi<br />

caritatevole agg. caridadosu, piedosu<br />

carlina (raggio d’oro) sf. bot. (Carlina lanata; C.<br />

racemosa) spinabra<br />

Carlo sm. Carlu<br />

carlona (alla) loc. avv. a sa trallallera, a casàcciu, a sa<br />

bell’’e mengiusu


carme sm. muttettu<br />

carmelitano agg. cramellita(n)u<br />

Carmelo sm. Cramellu<br />

carminare vt. accraminai, craminai, scraminai<br />

carminato pp. agg. craminau, scraminau<br />

carminatore sm. craminadori, scraminadori,<br />

carminatura sf. craminadura, scraminadura<br />

Carmine sm. Càrmini<br />

carminio sm. mìniu<br />

carnagione sf. cara, carrìtzia<br />

carnaio sm. carraxu, logh’e petza, panga<br />

carnale agg. carralli (fradi)<br />

carname sm. carraxu, mortoxu, petza<br />

carne sf. petza<br />

carnefice sm. buggi(n)u, boccinu<br />

carneficina sf. motroxu, mattantza, degógliu<br />

carnevalata sf. mascarada, buffonada<br />

carnevale sm. carrasegai, crannovalli<br />

carniere sm. cassadora, tascapa(n)i, appicco(n)i<br />

carnivoro agg. pappapetza, petzàxriu, speigraxu<br />

carnosità sf. pruppàmini, prupposidadi<br />

carnoso agg. impruppiu, pruppudu<br />

caro agg. piberàu, sallìu, caru, chi costa meda<br />

carogna sf. carrogna, motroxu, speigu<br />

carola sf. (ballo in tondo, accompagnato dal canto)<br />

ballu tundu, carola (ballo gallurese)<br />

carolo sm. vds. golpe<br />

carosello sm. giostra, andirivieni<br />

carota sf. bot. (Daucus carota) pistrinagra<br />

carota selvatica sf. bot. (Daucus carota) pistinagra<br />

carotide sf. anat. agrue(n)a, cannarotza<br />

carovana sf. caravana<br />

carovaniere sm. caravaneri<br />

carpa sf. itt. (Cyprinus carpio) grappa<br />

carpenteria sf. buttega de maist’e carrusu<br />

carpentiere sm. maistu de carrusu, fusteri<br />

carpinella sf. bot. (Ostrya carpinifolia) àllinu<br />

carpino (nero) sm. bot. vds. carpinella<br />

carpire vt. stravacciài, unghittai, ndi pigài<br />

carpito pp. agg. pigàu, stravacciàu, unghittau<br />

carpo sm. anat. innoigadroxu de su brùtzu<br />

carponi loc. avv. a pampadasa, a cuattru peisi<br />

carrabile agg. mf. chi si ddui podit passai a carru e<br />

macchina<br />

carradore sm. (costruttore di carri, carrettiere)<br />

carradori, carrettoneri, maistu de carrusu<br />

carrata sf. carrettada, viaggiu de carru<br />

carreggiare vt. accarrucciai, carriggiai<br />

carreggiata sf. carriggiada, bia de carru<br />

carreggio sm. accarrettai, su viaggiu cun su carru<br />

carrellata sf. carrellada, filla<br />

carrello sm. carrellu, carrutzu, carrettu<br />

carretta sf. carretta (de su mollenti)<br />

carrettaio sm. carretteri, carrettoneri<br />

carrettata sf. carrettada<br />

carrettiere sm. carradori, carrettoneri,<br />

carretto sm. carrùcciu, carrettu<br />

carrettonaio sm. carrettoneri<br />

carrettonata sf. carrettonada<br />

carrettone sm. carretto(n)i<br />

carriera sf. carriera<br />

carriola sf. carrùcciu<br />

carriolante sm. carriollanti, carrullanti,<br />

carrucciadori<br />

9<br />

carrista sm. carrista<br />

carro sm. carru, tracca ( addobato per le feste)<br />

carro armato sm. carrarmau<br />

carrozza sf. carrotza, cócciu<br />

carrozzella sf. dimin. carrotzella, carrotzedda<br />

carrozzeria sf. carrotzeria<br />

carrozziere sm carrotzeri<br />

carrozzina sf. dimin. carrotzedda, carrossi(n)u<br />

carruba sf. carruba, sillibba<br />

carrubo sm. bot. (Ceratonia siliqua) carruba, sillibba<br />

carruccio sm. dimin. carrutzu, carrùcciu<br />

carrucola sf. tallora<br />

carta sf. paperi<br />

carta assorbente sf. paperi acciupposu<br />

carta bollata sf. catta bullada<br />

carta carbone sf. carta carbone<br />

carta da gioco sf. cattasa<br />

carta da musica sf. pillunca<br />

carta di identità sf. carta de identidadi<br />

carta geografica sf. carta geogràfica, mappa<br />

carta igienica sf. carta igiénica<br />

carta velina sf. paperi de seda, carta vellina<br />

carta vetrata sf. carta de pulliri, carta vetrata<br />

cartaccia sf. dispr. paperalla, paperàmini<br />

cartaceo agg. de paperi<br />

cartaio sm. paperaiu<br />

cartamo sm. bot. (Carthamus tinctorius) tzanfera(n)u<br />

cartamoneta sf. billettu de banga<br />

cartapecora sf. pergamena, peddi de cami(n)u,<br />

cartastraccia sf. paperistràcciu<br />

carteggio sm. cartéggiu, incartamentu<br />

cartella sf. cartella<br />

cartellino sm. dimin. cartellinu<br />

cartello sm. cartellu<br />

cartellone sm. accr. cartello(n)i<br />

cartiera sf. cartera, cartiera<br />

cartiglia sf. (carta di poco pregio) cartìllia, frillu<br />

cartilagine sf. anat. cartillàgini, tzaccarra-tzaccarra<br />

cartina sf. cartina, papereddu<br />

cartoccio sm. paperottu<br />

cartoccio del granoturco sm. croxiu de sa conca<br />

de su cixillià(n)u<br />

cartolaio sm. cartollàiu<br />

cartoleria sf. cartolleria<br />

cartolina sf. cattulli(n)a<br />

cartomante smf. intzettadori cun is cattasa<br />

cartoncino sm. dimin. cartoncinu, cattocedda<br />

cartone sm. cattóccia<br />

cartucc(i)era sf. cattuccera, carrighera<br />

cartuccia sf. cattùccia<br />

caruncola sf. (escrescenza carnosa) lùpia<br />

casa sf. domu<br />

casacca sf. casacca, gianchetta<br />

casaccio (a) loc. avv. a s’intzetta, a casàcciu<br />

casale sm. dominariu<br />

casalingo agg. de domu, meri de domu, casalingu,<br />

forredderi<br />

casamatta sf. sutterraneu, fortinu<br />

casamento sm. dominariu<br />

casaro sm casaju<br />

casata sf. (stirpe, lignaggio) arratza, erèntzia, strippi<br />

casato sm. (cognome di una famiglia) sangunàu<br />

cascaggine sf. (fiacchezza, sonnolenza) fracchesa,<br />

sonnighera, debillesa, fiacca


cascame sm. arrogalla, pitzialla<br />

cascamento sm. arruttroxa, scattinada<br />

cascamorto sm. fastiggiadori, femmi(n)axru<br />

cascante p. pres. agg. mf. xragu, scionchi-scionchi,<br />

tuvi-tuvi, tumba-tumba, pendi-pendi<br />

cascara sf. bot. (Rhamnus purshiana) croxu santu<br />

cascare vi. arrui, scattinai, atzappullai, attumbai<br />

cascarilla sf. bot. (Croton eleuteria) cascarìglia<br />

cascarone sm. (burla, scherzo) brulla<br />

cascata sf. istrampu, tzurru, spéndulla<br />

cascata sf. vds. caduta<br />

cascaticcio agg. tuvi-tuvi, scionchi-scionchi<br />

casciaia sf. vds. cannìccio, gratìccio<br />

cascina sf., -ale sm. domu de campagna, fattoria,<br />

dominariu<br />

cascino sm. (stampo di legno per fare il cacio)<br />

aiscu<br />

casco sm. cascu<br />

caseggiato sm. dominàriu, frabbicu<br />

caseifìcio sm. casifìciu<br />

casella sf. casella, regra<br />

casellante sm. casellanti, contoneri<br />

casellario sm. casellàriu<br />

casello sm. casellu, contonera<br />

casereccio agg. de domu, fattu in domu<br />

caserma sf. caserma<br />

casermaggio sm. casermàggiu<br />

casinista smf. casineri, cuvesioneri, cunfusioneri,<br />

carraxeri<br />

casino sm. casi(n)u, budrellu, stragatzu<br />

casinò sm. casinò, domu de giogus de arriscu<br />

caso sm. sotti , casu, cumbinazio(n)i<br />

casolare sm. domu de campagna, dominariu<br />

casomai cong. sincasumai, chi po sotti, in casu de<br />

casotto sm. casottu<br />

caspa sf. vds. ceppàia<br />

caspita, -ina, -iterina escl. balla, càspita, batziga<br />

cassa sf. càscia<br />

cassa da morto sf. baullu<br />

cassa toracica sf. anat. càscia de pettusu, tuvu,<br />

corada, s’enna de s’ànima<br />

cassaforte sf. casciafotti<br />

cassapanca sf. càscia<br />

cassare vt. annuddai<br />

cassata sf. cassata (drucci sicillia(n)u)<br />

cassato pp. agg. cassau, annuddau, annullau<br />

cassatura sf. cassadura, annuddamentu,<br />

annullamentu<br />

cassazione sf. cassatzio(n)i<br />

casseruola sf. cassarolla, sattai(n)a<br />

cassetta sf. dimin. cascietta, cascitta, cascittedda<br />

cassetto sm. cadàsciu<br />

cassettone sm. accr. cadasciu mannu<br />

cassiere sm. casceri<br />

cassone sm. accr. cascio(n)i<br />

cassonetto sm. dimin. cassonettu, bottu pò s’alliga<br />

casta sf. casta<br />

castagna sf. castàngia<br />

castagnaccio sm. pa(n)i de castàngia, farra de<br />

castàngia<br />

castagnaio sm., castangeri<br />

castagneto sm. boscu de castàngia<br />

10<br />

castagnette sf. pl. (schiocco prodotto<br />

stropicciando il medio col pollice) tzàcchidu de<br />

didusu<br />

castagno sm. bot. (Castanea sativa) matta de<br />

castàngia<br />

castagno d’India sm. bot. (Aesculus hippocastanum)<br />

castàngia de Ìndiasa<br />

castagnola sf. (petardo con polvere pirica) guettu<br />

castagnoli sm. bot. (Iris sisyrinchium) lillu budru<br />

castaldo sm. (fattore agricolo) fattori<br />

castano agg. castàngiu<br />

castello sm. casteddu<br />

castigare vt. castigai<br />

castigato pp. agg. castigàu<br />

castigatore sm. castigadori<br />

castigo sm. castigu, mallapaga<br />

castità sf. castidadi<br />

casto agg. castu, puru<br />

castoro sm. zool. (Castor fiber) castoru<br />

castracani sm. fig. (cattivo chirurgo) crastaca(n)isi<br />

castracani sm. bot. vds. àcero<br />

castrare vt. crastai, sanai<br />

castrato pp. agg. crastau, mallau, sanàu<br />

castratoio sm. (ferro per castrare) ferru po crastai,<br />

tanallasa<br />

castratore sm. crastadori<br />

castratura, -azione sf. crastadura<br />

castronaggine sf. xrimpóriu, sciallóriu<br />

castrone sm. (sciocco, insulso) scialloriàu, xrimpu,<br />

ballossu,bambu, sciàpidu<br />

castroneria sf. sciallóriu<br />

casuale agg. accasu, casualli<br />

casualità sf. casuallidadi, cumbinazio(n)i<br />

casualmente avv. po casu, casualmenti, intzetta,<br />

intzéttida<br />

casuarina sf. bot. (Casuarina equisetifolia) opinu<br />

budru<br />

casuccia sf. dimin. domixedda, straccaggiu<br />

casupola sf. domixedda, renghera, loggetta<br />

cataclisma sm. ira de Deusu, temporada malla<br />

catacomba sf. catacumba<br />

catafalco sm. cadallettu<br />

catafascio (a) loc. avv. ammesturadura, a catafàsciu,<br />

a spratzinadura<br />

catalessi sf. med. sonnighera, tremillesonnu<br />

cataletto sm. lettera, baullu<br />

catalizzare vt. catalizzai, attirai<br />

catalogare vt. catallogai, allistai<br />

catalogato pp. agg. catalogau, ellencau, catallogau,<br />

allistau<br />

catalogatore sm. catallogadori<br />

catalogazione sf. catallogatzio(n)i<br />

catalogna sf. bot. (Crepis vesicaria) gicòria furistera<br />

catalogo sm. catàllugu<br />

catapecchia sf. domu bèccia, stampu, straccaggiu<br />

cataplasma sm. med. impiastru, cataplasma,<br />

contrapàsimu<br />

catapulta sf. ballestra<br />

catapultare vt. ballestrai<br />

catapuzia sf. bot. (Euphorbia lathyris) allùa<br />

catara sf. vds. màndorla<br />

cataratta sf. vds. cateratta<br />

catarrale agg. mf. catarralli<br />

catarro sm. med. catarru


catarroso agg. accatarrau, catarrosu<br />

catarsi sf. (purificazione) purificatzio(n)i<br />

catasta sf. biga, muntoni, imbragu<br />

catastale agg. mf. catastalli<br />

catastare vt. accadastai; abbigai<br />

catasto sm. catastu, catastru<br />

catastrofe sf. disaccattu, sciàsciu, strossa<br />

catastrofico agg. sciasciadori , disastrosu<br />

catechismo sm. catechìsimu, catechismu ,<br />

dottri(n)a<br />

catechista smf. catechista<br />

catechizzare vt. catechizai, imparai sa dottri(n)a<br />

catechizzato pp. agg. catechizau<br />

categoria sf. categoria<br />

categoricamente avv. categoricamenti,<br />

prizzisamenti<br />

categorico agg. categóricu, prizzisu<br />

catello sm. (cagnolino) calleddu, catzeddu,<br />

cacciùcciu<br />

catena sf. cadena, arrollia(n)a, accappiu<br />

catenaccio sm. cadenatzu, barra, passanti<br />

catenella sf. dimin. cadenatzu (c. per orologi),<br />

cadenitta<br />

catera sf. méndulla budra<br />

cateratta sf. med. nappa de is ogus, cateratta<br />

Caterina sf. Caderina, Caterina<br />

caterinetta sf. (sartina) maistedda de pannusu<br />

caterva sf. munto(n)i, biga, cambarada, mulloni<br />

catetere sm. catètere<br />

cateto sm. geom. catetu<br />

catinaio sm. cadinaju<br />

catinella sf. tianeddu, lavamaneddu<br />

catinelle (a) loc. avv., a màrigasa, a srìcciasa<br />

catino sm. lavamanu, tia(n)u, cubidi(n)a cadi(n)u<br />

catorbia sf. vds. gattabùia<br />

catorchio, -orcio sm. (chiavistello della porta)<br />

crieddu, passanti<br />

catorzo, -orzolo sm. (prominenza nodosa su<br />

legno) nou de su linnàmini<br />

catramare vt. incatramai<br />

catrame sm. catramu<br />

catramoso agg. catramosu<br />

catriosso sm. fig. (persona magrissima) langiu<br />

meda, marrìu che canna<br />

cattedra sf. càttedra<br />

cattedrale sf. crèsia manna, cattedralli<br />

cattedratico sm. agg. cattedràticu, docenti<br />

cattivarsi vt. rifl. s’ingratziai, si fai ‘olli be(n)i<br />

cattiveria sf. mallesa, mallidadi<br />

cattività sf. presonìa, scravidadi<br />

cattivo agg. mallu, malintragnau<br />

cattolicesimo sm. cattolicésimu<br />

cattolico agg. cattólicu<br />

cattura sf. acciappu, cattura, arrestu, tentura<br />

catturare vt. tenturài, acciappiài, pigài, impresonai<br />

catturato pp. agg. tenturàu, acciappau, pigàu,<br />

impresonàu<br />

caudato agg. coudu, coacciudu, cun sa coa<br />

caule sm. (fusto, tronco, stelo) truncu, camba,<br />

canna<br />

causa sf. càusa, arrexo(n)i<br />

causale agg. causalli<br />

causalità sf. casu, cumbinatzio(n)i<br />

causare vt. causai, intzimai<br />

11<br />

causato pp. agg. cautzàu, intzimau<br />

causidico sm. ant. (avvocato di scarso valore)<br />

abbogadeddu<br />

caustico agg. pitziosu, aspu, arrasposu<br />

cautamente avv. a ogus abbettus, cun cautella, a<br />

bell’abellu<br />

cautela sf. abbistesa, cautella, prudènzia<br />

cautelare, -arsi vt. rifl. cautellai, giai a cura, si pigài<br />

su seguru<br />

cauterizzare vt. med. abbruxai cun ferru icrabigau,<br />

cauteritzai<br />

cauto agg. abbistu, cautellosu, prudenti<br />

cauzione sf. cautzio(n)i, fiantza, abbo(n)u<br />

cava sf. cava, pedriera<br />

cavadenti sm. fig. dispr. bogadentisi, tiracasciallisi<br />

cavafango sm. (draga) draga, carracca<br />

cavagno sm. (cesto, canestro) ca(n)isteddu,<br />

scatteddu, palli(n)u, coffinu, crobi<br />

cavalcamento sm. cuaddigamentu<br />

cavalcante smf. cavallanti, cavalleri, cuadderi<br />

cavalcare vt. vi. cuaddigai, cavalcai, incosciai, setzi<br />

a cuaddu, andai a cuaddu<br />

cavalcata sf. cuaddigada, setzidura, incosciada<br />

cavalcatore sm. cuadderi, setzidori<br />

cavalcatura sf. cuaddigada, cuaddigadura<br />

cavalcavia sm. ponti, cavalcavia<br />

cavalcioni (a) loc. avv. a s’imperriada, a<br />

imperriadura, a cuadd’e proceddu<br />

cavalierato sm. cavallierau<br />

cavaliere sm. cavalleri, cuadderi, setzidori<br />

cavaliere d’Italia sm. orn. (Himantopus himantopus)<br />

tzurruliu de àcua<br />

cavalla sf. ebba, ebbaresu (cuaddu de duus annusu),<br />

puddeca (chi non hadi tentu ancora fillusu)<br />

cavallaio, -aro sm. baso(n)i<br />

cavalleggero sm. cavalliggeri<br />

cavalleresco agg. a manera de cavalleris,<br />

cavallerescu<br />

cavalleria sf. cavalleria<br />

cavallerizzo sm. cavalleritzu, setzidori<br />

cavalletta sf. zool. (Tettigonia viridissima) pibitziri<br />

cavalletto sm. cuadd’e linna, trébini, mollu (po<br />

apparixai is pettiasa de ollastu arreccottasa)<br />

cavallina sf. dimin. puddeca, ebbixedda<br />

cavallino agg. sm. dimin. cuaddeddu, puddecheddu<br />

cavallo sm. zool. (Equus caballus) cuaddu<br />

cavallone sm. cuaddu de àcua, marettada<br />

cavalluccio sm. itt. (Hippocampus guttulatus)<br />

cuaddeddu de mari, cuadd’‘e proceddu<br />

cavalocchio sm. zool. (Libellula depressa) carabineri<br />

de acqua.<br />

cavamacchie sm. bogamàncias, tiramàncias<br />

cavapietre sm. piccapedreri<br />

cavare vt. bogai, tirai, scabulli<br />

cavastivali sm. bogabottasa, tirabottasa<br />

cavatappi sm. tirabuscio(n)i, stuppadori<br />

cavato pp. agg. bogau, tirau, scabùlliu<br />

cavatore sm. bogadori, tiradori<br />

cavaturaccioli sm. vds. cavatappi<br />

caverna sf. grutta, caverna, concalli, spillunca<br />

cavernicolo agg. gruttaju, forràinu<br />

cavernoso agg. bùidu, pre(n)u de gruttasa<br />

cavezza sf. murralli, crabistu, ucchedda<br />

cavezzale sm. cobitzalli


cavia sf. càvia<br />

caviale sf. cavialli, buttàriga<br />

cavicchia sf. crieddu, carìccia, passanti<br />

cavicchio sm. obbillu, cariccia, xetta<br />

caviglia sf. anat. brutzu de sa camba<br />

cavillare vi. pibincai, bogai pinnicas, bogai<br />

arreghesciasa<br />

cavillatore sm. pibincosu, arreghesciosu<br />

cavillo sm. cabillu, pibinca, pinnica, tzimia<br />

cavillosità sf. pibincùmini, pinnicùmini,<br />

arreghesciumini<br />

cavilloso agg. pibincosu, pinnicosu, arreghesciosu<br />

cavità sf. tuva, stampu, istuvadura<br />

cavo sm. cavu<br />

cavo agg. cuffudu, tuvu, tuvudu, bùidu, istuvau,<br />

cavu<br />

cavolaia sf. zool. (Pieris brassicae) arruca de su càulli<br />

cavolata sf. caullada<br />

cavolfiore sm. bot. (Brassica oleracea) càull’e frori<br />

cavolo sm. bot. (Brassica oleracea) càulli<br />

cavolo cappuccio sm. bot. (Brassica oleracea capitata)<br />

càull’e cuppa<br />

cavolo crespo sm. bot. vds. càvolo verzotto<br />

cavolo rapa sm. bot. (Brassica oleracea gongylodes)<br />

càulli a truncu<br />

cavolo rupestre sm. bot. (Brassica insularis) càulli<br />

aresti<br />

cavolo selvàtico sm. bot. (Brassica arvensis)<br />

ambrullatza<br />

cavolo verzotto sm. bot. (Brassica oleracea sabauda)<br />

càull’e cuppa<br />

cazzaccio sm. (uomo sciocco) ballossu,<br />

minchio(n)i, tontatzu<br />

cazzata sf. strollichèntzia, sciollóriu, tontesa,<br />

catzada, xrimporiu<br />

cazzeruola sf. cassarolla, sattai(n)a<br />

cazzo sm. anat. catzu, mrinca<br />

cazzo di mare sm. itt. (Holothuria) catzu marinu<br />

cazzottamento sm. scatzottada, scatzottadura,<br />

abbuccicconada<br />

cazzottare vt. scatzottai, abbuccicconai, gherrài,<br />

scaffiottài<br />

cazzottatore sm. scatzottadori, arroppadori<br />

cazzotto sm. catzottu, buccicco(n)i, barrad’e<br />

pungiu, scaffiottu<br />

cazzuola sf. pallitta<br />

ce pr. pers. nci, si<br />

ce avv. nci, ndi<br />

ceca sf. itt. (anguilla giovane filiforme)<br />

anguiddedda, zingorra<br />

cecaggine sf. tzrupimini<br />

cecca sf. orn. vds. ghiandàia<br />

cecchino sm. sparadori, intzettadori<br />

cece sm. bot. (Cicer arietinum) cìxiri<br />

cecilia sf. zool. (Caecilia species, Chalcides chalcides)<br />

lissiniebra<br />

cecità sf. tzruppìmini<br />

cedere vt. vi. giai, bendi, arrenuntziai, s’arrendi,<br />

indùlli, amméddai<br />

cedevole agg. masedu, moddi, debilli<br />

cedevolezza sf. cedimentu, masedèntzia<br />

cedimento sm. cedimentu<br />

cedola sf. cédulla<br />

cedracca sf. bot. (Ceterach officinarum) doradilla<br />

12<br />

cedragnola sf. bot. (Onobrychis viciaefolia) assudda<br />

budra<br />

cedraia sf., -eto m. boscu de sidru<br />

cedrata sf. sidrau<br />

cedrina sf. bot. (Aloysia citriodora, Lippia tryphylla)<br />

ebra de marialluisa<br />

cedrino agg. sìdrinu<br />

cedro sm. bot. (Citrus medica) sidru<br />

cedrone sm. orn. (Tetrao urogallus) cabo(n)i aresti<br />

cedronella sf. bot. (Melissa officinalis) amenta de abisi<br />

ceduo agg. chi si podi segai<br />

ceduto pp. agg. cédiu, giàu, béndiu<br />

cefaglione sm. prama de scovasa<br />

cefalea, -algia sf. med. dollor’e conca<br />

cefalico agg. de sa conca<br />

cefalo sm. itt. (Mugil cephalus) pix’e iscatta, pix’e<br />

Pontisi<br />

ceffo sm. murru, bruncu<br />

ceffonare vt. ant. (percuotere a ceffoni) scaffiottai,<br />

pigài a bussinadasa<br />

celebrità agg. presso(n)i connotta, famosa<br />

ceffone sm. scrantaxada, buccicco(n)i, sprutzigada,<br />

scaffiottu, sbruncada, ciaffu, pappamuccu<br />

ceffuto agg. murrudu, bruhchi mannu<br />

celare vt. cuai<br />

celatamente avv. a cuadura<br />

celato pp. agg. cuau<br />

celeberrimo agg. sup. ass. connósciu meda, meda<br />

famau<br />

celebrante p. pres. agg. smf. tzellibradori<br />

celebrare vt. tzellebrai, allabai<br />

celebrativo agg. tzellebradori<br />

celebrato pp. agg. tzellebrau, allabau<br />

celebratore sm. tzellebradori, allabadori<br />

celebrazione sf. tzelebratzio(n)i, funtzio(n)i<br />

celebre agg. tzéllebri, connottu, nomonàu<br />

celebrità sf. nomonada, fama<br />

celere agg. accoittadori, lestru, lepidu, crispu<br />

celerità sf. lestresa<br />

celermente avv. a sa lestra, in pressi in pressi, a<br />

coitt’a coittu<br />

celeste agg. in collor’e cellu, sanguingiu<br />

celestiale agg. de su cellu, celestialli<br />

celia sf. brulla<br />

celiare vi. brullai<br />

celiatore sm. brulla(nu)<br />

celibato sm. bagadióngiu<br />

celibe agg. bagadiu<br />

celidonia sf. bot. (Chelidonium majus) erba tzerra<br />

celirosa sf. bot. (Lychnis coeli-rosa) gravelleddu de<br />

campu<br />

cella sf. cella, tzella<br />

celleraio, -erario sm. (cantiniere) cantineri,<br />

magasineri<br />

celliere sm. (cantina, dispensa) cantina, magasi(n)u<br />

cellone sm. vds. orbace<br />

cellula sf. céllula<br />

celluloide sf. cellullóidi<br />

cellulosa sf. cellulosa<br />

celone sm. ant. (coperta di lana ruvida) manta<br />

celosia sf. bot. (Celosia cristata) cragarista de cabo(n)i<br />

celsia sf. bot. (Celsia cretica) codumbullu<br />

celsitudine sf. ant. (grandezza, eccellenza) attària,<br />

mannaria, primori


cembalo sm. mus. cémballu<br />

cembro sm. bot. (Pinus cembra) opi(n)u biancu<br />

cementare vt. accimentai, affottiai<br />

cementato pp. agg. accimentau<br />

cementazione sf. accimentadura<br />

cementificio sm. fàbbrica de cimentu<br />

cementista sm. cimenteri<br />

cemento sm. cimentu<br />

cena sf. xe(n)a<br />

cenacolo sm. xe(n)a santa<br />

cenare vt. vi. cenai<br />

cenciaiuolo sm. battillosu, tzappulàiu<br />

cencio sm. tzàppullu, stràcciu<br />

cencio molle sm. bot. (Cerastium glomeratum) ebr’e<br />

puddasa<br />

cencioso agg. istracciullau<br />

ceneraccio, -acciolo sm. cinisu, frarìa<br />

cenerata sf. lissìa, cinixada<br />

ceneratoio sm. cinixera<br />

cenere sf. cinisu, frarìa, fari-fari<br />

cenerentola sf. cinixedda, cinixàia<br />

cenericcio agg. cinisalli, in collor’e cinisu<br />

cenerino agg. cinisalli<br />

cenerognola sf. bot. (Chelidonium majus) ebra tzerra<br />

cenerognolo agg. cinisalli<br />

cenerume sm. cinisu<br />

cennamella sf. mus. lioneddasa, sullitt’e canna<br />

cenno sm. cìnnida, accinnu<br />

cenobio sm. cumbentu, guventu<br />

cenobita sm. para<br />

censimento sm. censimentu<br />

censire vt. censì<br />

censo sm. censu<br />

censore sm. censori<br />

censura sf. censura<br />

censurare vt. censurai<br />

centaurea gialla sf. bot. (Blackstonia perfoliata)<br />

centàura groga<br />

centaurea maggiore sf. bot. (Centaurea<br />

sphaerocephala) pappasoru<br />

centaurea minore sf. bot. (Centaurium umbellatum)<br />

ebra de ispre(n)i<br />

centaurea spinosa sf. bot. (Centaurea horrida) spi(n)a<br />

ratza<br />

centellinare vt. dde buffai a tziccheddus, buffai a<br />

istiddìusu<br />

centellino sm. tziccheddeddu, stiddìu<br />

centenario agg. sm. is cent’annusu<br />

centennale sm. vds. centènnio<br />

centenne agg. smf. de cent’annusu<br />

centennio sm. is cent’annusu<br />

centerbe sm. (liquore distillato di erbe) cent’ebrasa<br />

centesimo sm. agg. num. ord. centésimu, de centu<br />

unu, gintésimu<br />

centiara sf. metru cuadrau<br />

centigrammo sm. centigrammu<br />

centilitro sm. centìllitru<br />

centimano agg. cun centu ma(n)usu<br />

centimetro sm. centìmetru, gintìmetru<br />

centina sf. srìndia de sa bóvida<br />

centinaio sm. centina, centu ottas unu<br />

centinare vt. poni is srìndias<br />

centinodia sf. bot. (Polygonum aviculare) ebra de<br />

centu nousu<br />

13<br />

cento agg. num. card. centu<br />

centocchio sm. bot. vds. centonchio<br />

centofoglie sm. bot. vds. achillea millefoglie<br />

centogambe sm. zool. (Scolopendra cingulata)<br />

babballotti centupeisi<br />

centomila agg. num. card. centumilla<br />

centonchio sm. bot. (Stellaria media) ebr’’e puddasa<br />

centopelle sm. (omaso) centupillo(n)i<br />

centopiedi sm. zool. vds. centogambe<br />

centrale agg. sf. centralli<br />

centralinista smf. centrallinista<br />

centralino sm. centrallinu<br />

centralità sf. puntu de mesu, centrallidadi<br />

centralizzare vt. incentrai, centrallitzài<br />

centralizzato pp. agg. incentrau, centrallizàu<br />

centralizzatore sm. incentradori, cintrallizadori<br />

centralizzazione sf. incentradura<br />

centranto sm. bot. (Centranthus ruber) valleriana<br />

arrùbia<br />

centrare vt. centrai, incentrai<br />

centrato pp. agg. centràu, incentrau<br />

centratura sf. centradura, incentradura<br />

centro sm. centru, incentru, mesu, mettadi<br />

centuplicare vt. centuplicai fai a centu ottasa<br />

cenurosi cerebrale sf. med. araneddadura<br />

cepola sf. itt. (Cepola rubescens) bannera<br />

ceppa sf. molla (de s’utzugu, de cadrulli(n)usu)<br />

ceppaia sf. cotzi(n)a<br />

ceppica sf. bot. (Erigeron crispus) ebra de murusu<br />

ceppita sf. bot. (Dittrichia graveolens, D. viscosa) frisia<br />

ceppitone sm. bot. vds. cèppita<br />

ceppo sm. cotzi(n)a, truncheddu<br />

cera sf. cera (de abisi)<br />

cera sf. (espressione del viso) cara, facci, bisura<br />

ceraio, -aiolo sm. cereri, candelleri<br />

ceralacca sf. cerallacca, cera de Ispagna<br />

cerambice sm. zool. (Cerambyx cerdo) coipira<br />

ceramica sf. ceràmica<br />

cerare vt. incerai<br />

cerasa sf. ceresia<br />

cerasiola sf. bot. (Tamus communis) sparau de colloru<br />

ceraso agg. in colori de ceresia<br />

cerasta, -e sf. zool. (Cerastes cerastes) pìbera corruda<br />

cerata sf. incerada<br />

cerato pp. agg. incerau<br />

ceratura sf. inceradura<br />

cerbero sm. (persona intrattabile, facile all’ira)<br />

arrennegosu, primmosigu<br />

cerbiatto sm., -a f. betta<br />

cerboneca sf. vds. cercone<br />

cerbottana sf. cerbottana<br />

cerca sf. cicca, ciccalla, ciccadura, ciccamentu,<br />

busca, scrucculliu, cumpùdu<br />

cercante p. prs. agg. mf. ciccanti<br />

cercare vt. ciccai, scrucculliai<br />

cercato pp. agg. ciccau<br />

cercatore sm. ciccadori<br />

cercatura sf. ciccadura<br />

cerchia sf. xricu, giru, cambarada, cedda<br />

cerchia pisellina sf. bot. (Vicia sativa) pisu de<br />

colloru<br />

cerchiaio sm. xricheri<br />

cerchiare vt. xrichiai, ingiriai, arrodiai<br />

cerchiato pp. agg. ingiriau, arrodiau


cerchiatura sf. inxricadura<br />

cerchiettare vt. inxricai<br />

cerchietto sm. dimin. xrichixeddu<br />

cerchio sm. xriccu, xricullu<br />

cerchione sm. cerchio(n)i<br />

cercinare vt. attidillai<br />

cercine sm. tidilli<br />

cercone sm. (vino imbevibile) bi(n)u axedu<br />

cereale sm. lori<br />

cerebrale agg. de su xrobeddu<br />

cerebro sm. anat. xrobeddu, xrobeddera<br />

cereo agg. grogu che sa cera, ceratzu, in collor’e<br />

cera<br />

cerfoglio, -uglio sm. bot. (Anthriscus cerefolium)<br />

tzrapalliu<br />

cerimonia sf. tzirimò(n)ia<br />

cerimoniale sm. tzirimonialli<br />

cerimoniere sm tzirimonieri<br />

cerimonioso agg. tzirimoniosu<br />

cerino sm. allumi’’e xera<br />

cerinta, -e sf. bot. (Cerinthe major) succiamelli<br />

ceriola sf. (anguilla giovane) fillatrota, zingorra,<br />

anguiddedda<br />

cernecchio sm. (ciocca di capelli arruffati)<br />

chirrio(n)i de pillusu<br />

cernere vt. cerri, scieberai, spallinai<br />

cernia sf. itt. (Polyprion americanum) cèrnia<br />

cerniera sf. braghetta, cresuralampu<br />

cerniola sf. itt. vds. cèrnia<br />

cernita sf. scebèru, sceberadura, cerridura<br />

cernitoio sm. scedatzadori<br />

cernitore sm. scedatzadori<br />

cernitura sf. cérrida, scebèru<br />

cero sm. cìriu<br />

ceropegia sf. bot. vds. fior di cera<br />

ceroso agg. cerosu<br />

cerotto sm. cerottu, sparadrappa<br />

cerretano agg. (ciarlatano) ciacciarro(n)i, cràstullu,<br />

imboddicheri, buccacciu, bucch’e forru sconciu<br />

cerreto sm. boscu de arrollis furisteris<br />

cerro sm. bot. (Quercus cerris) arrolli furisteri<br />

certame sm. cettu, gherra<br />

certamente avv. tzettamenti, siguramenti<br />

certezza sf. certesa, tzertesa, siguresa<br />

certificare vt. certificai<br />

certificato sm. certificau<br />

certificatore sm. certificadori<br />

certificazione sf. certificatzioni<br />

certo agg. tzettu, certu<br />

certosa sf. certosa<br />

certosino agg. certosinu<br />

certuni pr. indef. pl. tzettusu, cancu(n)u<br />

ceruleo agg. in collori de cellu (de àiri), sanguinigiu<br />

cerume sm. cera de s’origa, sodri de s’origa<br />

cerusico sm. med. (chirugo di poco valore,<br />

flebotomo) frebotu, srangadori, arroppapaneri<br />

cerussa sf. vds. biacca<br />

cerva sf. zool. betta<br />

cervelletto sm. anat. xrobeddeddu, pistiddu<br />

cervello sm. anat. xrobeddu<br />

cervellone sm. accr. intelligenti; sciutottu , abbistu<br />

cervellotico agg. cuvesioneri, strambeccu<br />

cervicale agg. de su pistiddu<br />

cervice sf. anat. pistiddu<br />

14<br />

cervino agg. xrebinu<br />

cervo sm. zool.(Cervus elaphus corsicanus) xrebu<br />

cervo volante sm. zool. (Lucanus cervus) anzesa<br />

Cesare sm. Cèsare, Gesuru<br />

cesàreo (tàglio) agg. tàlliu cesàreu<br />

cesellare vt. burinai, scrapeddai a fini<br />

cesellato pp. agg. burinau, scrappeddàu a fini<br />

cesellatore sm. burinadori, incisori<br />

cesellatura sf burinadura,<br />

ceselladura,scrappeddadura<br />

cesello sm. bulli(n)u<br />

cesoiata sf. cropu de ferrus<br />

cespite sm. (reddito, entrata, guadagno) intrada,<br />

guadàngiu, arrenda<br />

cespo sm. matta, mattedu, fundu, cràcchilli,<br />

crispio(n)i, pillonatzu, tuppa<br />

cespuglioso agg. logu de cràcchillisi (de mattas),<br />

tupposu<br />

cessare vt. vi. agabbai, cessai, finì<br />

cessato pp. agg. agabbau, cessau, finìu<br />

cessazione sf. agabbàda, cessadura, finidura<br />

cessione sf. lassa, legau<br />

cesso sm. cómudu, bassa, accorratzeddu<br />

cesta sf. coffa, spotta, cadi(n)u, scatteddu,<br />

ca(n)isteddu, covunu (po piscài)<br />

cestaio sm. cadineri, scatteddàiu, cannitzeri<br />

cestello sm. scatteddu<br />

cestinaio sm. scatteddàiu<br />

cestinare vt. fulliai, scavullai<br />

cestino sm. cadinu, coffinu, scatteddu<br />

cestire vi. vds. accestire<br />

cesto sm. cadi(n)u, cadineddu, coffinu, scatteddu,<br />

spotta<br />

cestro sm. bot. (Cestrum elegans) tabaccu budru a frori<br />

arrùbiu<br />

cesura sf. (pausa, sospensione) pasiu,<br />

cesura sf. (taglio) segadura, trincu, tàgliu<br />

ceto sm. casta, cetu, ereu<br />

cetonia sf. zool. (Cetonia aurata, C. carthami)<br />

babballotti de serra<br />

cetra sf. mus. cetra, cìtera<br />

cetriolo sm. bot. (Cucumis sativus) cugùmini<br />

che pr. rel. chi<br />

che pr. interr. escl. ancu, anca, ita, itei a (C<br />

che cong. chi<br />

ché cong. perché, poiché ca, po chi, poita<br />

checché pr. rel. indef. callisisiada cosa chi,<br />

itamisiada, itasisiada, itasiollada<br />

checchessia pr. indef. vds. checché<br />

chela sf. franca, farranca<br />

chelone sm. itt. vds. mùggine<br />

chenopodio sm. bot. (Chenopodium album) cado(n)i<br />

cheppia sf. itt. (Alosa fallax) saboga, làccia<br />

cherubino agg. cheubi(n)u<br />

chetare, -arsi vt. vi. rifl. appaxiai, asselliai, calmai<br />

chetichella (alla) loc. avv. a sa muda, a cua, a iscusi,<br />

cittìu-cittìu<br />

cheto agg. chietu, asselliau, appaxiau, cittiu<br />

chi pr. rel. indef. interr. chini<br />

chiacchera sf. larèddia, ciarra, batalla, chistio(n)i<br />

chiaccherare vi. ciacciarrai, crastullai, chistionai,<br />

battallai<br />

chiaccherata sf. ciacciarrada, crastullada


chiaccherato pp. agg. ciacciarrau, crastullau,<br />

chistionau, foeddau, batallau<br />

chiaccherino agg. ciacciarro(n)i, cràstullu<br />

chiaccherio sm., ciacciarra, crastullìmini,<br />

crastullóngiu, batalla<br />

chiaccherone agg. ciacciarro(n)i, cràstullu,<br />

axrolleri, lareddiau, buccacciu<br />

chiama sf. (appello) tzérriu, tzerriada, appellu<br />

chiamare vt. tzerriai<br />

chiamata sf. tzérriu., tzerriada<br />

chiamato pp. agg. tzerriau<br />

chiana sf. (palude, radura) paulli, benatzu,<br />

lutzri(n)a<br />

chiappa sf. anat. nàdia<br />

chiappare vt. vds. acchiappare<br />

chiapparello sm. vds. acchiapparello<br />

chiappoleria sf. (bagatella, inezia) viollèra,<br />

minudèntzia, perreria, xrimporiu<br />

chiara sf. biancu de s’ou, s’rabu<br />

chiaramente avv. craramenti, limpiamenti<br />

chiarella minore sf. bot. (Salvia verbenaca) luccaja<br />

pitica, salviedda<br />

chiarello sm. (vino leggero, innacquato) piricciollu<br />

chiarezza sf. craresa, craridadi, limpiesa, limpiori<br />

chiarificare vt. fai craru<br />

chiarificatore sm. accraradori<br />

chiarificazione sf. accrarimentu, accraradura<br />

chiarimento sm. accrarimentu, scrarimentu<br />

chiarire vt. accrarai, fai craru, crarì<br />

chiarito pp. agg. accrarìu, crarìu, scrariàu<br />

chiaro agg. craru, lìmpiu, ladinu, ollia(n)u (de s’ou)<br />

chiarore sm. lugori, luxentori<br />

chiaroscuro sm. craruscuru<br />

chiaroveggente sm. intzettadori, indovinu<br />

chiaroveggenza sf. intzettadura, indovinamentu<br />

chiassaiola sf. banchina<br />

chiassata sf. treullu, stragatzu, budrellu<br />

chiasso sm. carraxu, tréullu, trumbullu, avvallottu,<br />

stragatzu, budrellu<br />

chiassone agg. carraxeri, treulleri<br />

chiassoso agg. battalleri, budrellosu, carraxeri,<br />

carraxosu, treulleri<br />

chiassuolo sm. (viuzza angusta) contonada, strintu<br />

chiatta sf. gozzu<br />

chiatto agg. ciattu<br />

chiavaccio sm. crieddu, passanti<br />

chiavaio, -aiuolo sm. craeri, maistu de craisi<br />

chiavare vt. coddai, futti, coberri,arregolli<br />

chiavata sf. coddada, crobetta, futtia, arregotta<br />

chiavatore sm. coddadori, coddànciu<br />

chiave sf. crai<br />

chiavetta sf. dimin. craixedda, craitta<br />

chiavica sf. madro(n)a<br />

chiavistello sm. bruccinittu, crieddu, passanti<br />

chiavisterio sm. coddóngiu<br />

chiazza sf. mància, sprellàcciu<br />

chiazzare vt. ammanciai, manciai<br />

chiazzato pp. agg.ammanciau, manciau<br />

chibrare: vds. setacciare, stacciare<br />

chicca sf. bobboi<br />

chicchera sf. cìccara<br />

chicchessia pr. indef. chinisisiada, chinisiollada<br />

chicchiriare vi. (fare chicchirichì) craccalliai<br />

chicchiriata sf. craccalliada<br />

15<br />

chicchirichì sm. escl. chicchirrichì, cuccuruccù;<br />

cantu de cabo(n)i<br />

chicco sm. gra(n)u, pipio(n)i<br />

chichinghero sm. bot. vds. alchechengi<br />

chiedere vt. pregontai, domandai, pediri<br />

chierica sf. chìriga<br />

chierichetto sm. dimin. scolla(n)u, sraghesta(n)u<br />

chierico sm. chirigu<br />

chiesa sf.<br />

chiesastico agg. de crèsia, cresiasticu<br />

chiesto pp. agg. pediu, pregontau<br />

chiesuola, -etta sf. dimin. cresiedda<br />

chiglia sf. mar. carena, chìglia<br />

chilo sm. med. chillu, dua llibbas’e mesu<br />

chilogrammo sm. chillu, dua llibbas’e mesu<br />

chilometro sm. chillómetru<br />

chimera sf. chimera<br />

chimerico agg. chiméricu, fantasiosu<br />

chimica sf. chìmica<br />

chimico agg. chìmicu<br />

chimo sm. med. chimu<br />

china sf. (terreno scosceso) callada, calladroxa,<br />

strampu, trempera, mraxini<br />

china sf. bot. (Cinchona species) achi(n)a<br />

chinare vt. incrubai, incruai<br />

chinato pp. agg. incrubau<br />

chinato agg. (che contiene china) cun achi(n)a,<br />

chinau<br />

chincagliere sm. bendidori de minudèntzia<br />

chincaglieria sf. chincaglieria, minudèntzia<br />

chinea sf. (cavallo che tiene l’ambio) cuaddu de<br />

pottanti, acchetta de pottanti<br />

chinino sm. achi(n)a<br />

chino agg. incrubau, colembru, pinnigàu<br />

chinotto sm. bot. (Citrus myrtifolia) chinottu<br />

chioccia sf. pudda frucidora<br />

chiocciare vi. craccalliai fruciri<br />

chiodo di garofano sm. bot. (Eugenia caryophyllata)<br />

pìbiri gravellu<br />

chioma sf. coma, conche pillusu, coromeddu<br />

chiomato agg. piludu; follosu, comosu,<br />

coromeddesu<br />

chiosa sf., cummentu, spricadura<br />

chiosare vt. cumentai, spricai<br />

chiosatore sm. cummentadori, spricadori<br />

chiosco sm. edìculla<br />

chiostra sf. cresura<br />

chiostro sm. guventu<br />

chiotto agg. (quieto, silenzioso) cittiu, asselliau<br />

chiragra sf. med. (gotta delle mani) gutta a i<br />

ma(n)usu<br />

chiromante smf. intzettadori, indovinu<br />

chirurgia sf. chirurgia, silluxria<br />

chirurgico agg. chirùrgicu, silluxria(n)u<br />

chirurgo sm. chirurgu, sollingia(n)u<br />

chissà avv. chini scidi , baixica<br />

chitarra sf. mus. ghitarra<br />

chitarrata sf. fig. (adulazione, incensamento)<br />

adulatzioni, frandigu, losinga, losingamentu ,<br />

allisadura, lintura, alliccadura<br />

chitarrista smf. ghitarrista<br />

chitarronata sf. sonada de ghitarra<br />

chiù sm. orn. (Otus scops) tzonca<br />

chiudenda sf. tanca serrada a muru


chiudere vt. serrai, inserrai, tancai, cungiai, siddai,<br />

criai<br />

chiunque pr. indef. chinisisiada, chinisiollada<br />

chiurlare vi. pispisai<br />

chiurlo sm. orn. (Numenius arquata) tzurrulliu<br />

chiusa sf. diga, bratza, serrada<br />

chiusino sm. tumbinu<br />

chiuso sm. cungiau, tanca<br />

chiuso pp. agg. cungiau, serrau<br />

chiusura sf. criadura, cungiadura, accabbada,<br />

accabbu , siddu, cresura<br />

ci pr. pers. si, nos, nosu, nci<br />

ci avv. du-i, nci<br />

ciabatta sf. sabatta, babbùccia<br />

ciabattare vi. cratzollai<br />

ciabattata sf. sabattada<br />

ciabattino sm. sabatteri<br />

ciabattone sm. impriasteri, ciapputzeri<br />

cialda sf. òstia, néulla<br />

cialdonaio sm. neulleri<br />

cialtronaglia sf. bassinalla, muscionalla<br />

cialtronata sf. bassinada<br />

cialtrone sm. agg.<br />

basseri, bassineri<br />

cialtroneria sf. bassinada, bassineria<br />

ciambella sf. coccoi, lada<br />

ciambella pasquale sf. coccoi<br />

ciambellaio sm. caschetteri<br />

ciambellini sm. pl. bugnollusu, ciambellasa<br />

ciambellotto sm. vds. cammellotto<br />

ciampanelle (andare in) md. stenteriai, pedri<br />

croppusu<br />

ciampicare vi. andai tzoppi-tzoppi<br />

ciampicone agg. tzoppu<br />

ciana sf. buccaccia<br />

cianca sf. vds. zanca<br />

ciancia sf. ciacciarra<br />

cianciafruscola sf. (cosa di nessun valore) friolera,<br />

minudèntzias, cos’e nudda<br />

cianciare vi. ciacciarrai, crastullai, foxilai,<br />

spaparottai<br />

ciancicare vi. (biascicare, mangiare lentamente)<br />

matzullai, ingutti a bell’a bellu<br />

ciancicone agg. matzuladori<br />

cianciugliare vt. vi. (parlare balbettando)<br />

acchicchiai<br />

cianciume sm. crastullamini<br />

cianfruglione sm. agg. atzrapodderi, ciapputzeri,<br />

impriasteri<br />

cianfrusaglia sf. carramatzi(n)asa, minudèntzias,<br />

bascheràmini, burrumballa<br />

ciangolare, -ottare vi. vds. cianciare<br />

cianosi sf. med. lidori<br />

cianotico agg. lidu<br />

cianuro sm. cianuru<br />

ciao escl. ciau, a si biri, adiosu<br />

ciappola sf. (scalpellino) scraffeddeddu, obbillu<br />

ciaramella sf. mus. lionedda, sullittu de canna<br />

ciarla sf. ciacciarra, crastullada<br />

ciarlare vi. ciacciarrai, crastullai, battallai,<br />

chistionai, foeddai, spricullai<br />

ciarlata sf. ciacciarrada<br />

ciarlataneria sf. fanfarronia, bravanteria<br />

16<br />

ciarlatano agg. ciacciarro(n)i, fanfarro(n)i,<br />

ciarlata(n)u, imboddicheri, bragheri, brafanteri<br />

ciarlatore sm. cràstullu, ciacciarroni<br />

ciarliero agg. ciacciarroni, foeddadori, lingudu,<br />

tzaullosu, chistionadori<br />

ciarlone agg. ciacciarroni, cràstullu, tzaullosu<br />

ciarpame, -ume sm., burrumballa,<br />

carramatzi(n)asa, alliga, bascheramini<br />

ciarpone sm. agg. ciapputzeri, impriasteri<br />

ciascheduno pr. indef. vds. ciascuno<br />

ciascuno agg. indef. perómini, dogna, dònnia,<br />

donniunu<br />

ciavardello sm. bot. (Pyrus torminalis) sobra aresti,<br />

muragessa<br />

cibare, -arsi vt. rifl. pappai, ingutti<br />

cibaria sf. cos’e pappai<br />

cibernetica sf. cibernética<br />

cibo sm. pappai, pappóngiu<br />

ciborio sm cibóriu<br />

cibreo sm. fig. ammesturu, improddu, matzamurru<br />

cicala sf. zool. (Lyristes plebejus) coibira<br />

cicala di mare sf. itt. cicalledda de mari<br />

cicalare vi. pispisai, ciacciarrai, crastullai, spricullai<br />

cicalata sf. pispisada, pispisadura, ciacciarrada,<br />

spricullada<br />

cicaleccio sm. crastullóngiu, crastullìmini, ciarra<br />

cicalio sm. pispisu, crastullóngiu<br />

cicalone agg. (blaterone, chiaccherone)<br />

chistionadori, foeddadori, ciacciarroni, buccacciu<br />

cicatrice sf. semu, mracheddu<br />

cicatrizzare vt. vi. cicatrizai, siccai sa ferida<br />

cicatrizzato pp. agg. serrau, sanau<br />

cicatrizzazione sf. serradura, sanadura<br />

cicca sf. (mozzicone di sigaretta) cicca<br />

ciccare vi. ciccai<br />

cicchettare vi. buffai a tassitteddasa<br />

cicchetto sm. (bicchierino di liquore) tassixedda,<br />

cicchettu<br />

cicchetto sm. (rimprovero, rabbuffo) stronciu,<br />

strattallada<br />

ciccia sf. scraxu, brenti<br />

cicciolo sm. gedra<br />

ciccione sm. agg. truddo(n)i, buddo(n)i, buddalli<br />

ciccioso, -iuto agg. grassu, brentudu, pruppudu<br />

ciccoso agg. ciccosu<br />

cicerbita sm. bot. (Sonchus oleraceus, S. arvensis, S.<br />

tenerrimus) camingio(n)i<br />

cicerchia sf. bot. (Lathyrus cicera, L. sativus, L. ochrus)<br />

pisu fà, piseddu<br />

cicerone sm. (guida turistica) cicero(n)i, ghia<br />

cicigna sf. zool. (Chalcides chalcides) lissiniebra<br />

cicisbeare vi. fastiggiai<br />

cicisbeo sm. caghettu, fastiggiadori, galantzettu<br />

ciclamino sm. bot. (Cyclamen repandum) ciclaminu,<br />

léppuri sposu<br />

ciclico agg. a periudusu, a ciclusu, a trettusu<br />

ciclismo sm. ciclismu<br />

ciclista smf. ciclista<br />

ciclistico agg. ciclìsticu<br />

ciclo sm. perìudu, ciclu<br />

ciclone sm dillùviu, istrasura malla , temporada<br />

ciclope sm. ciclopi<br />

ciclopico agg. ciclópicu<br />

cicogna sf. orn. (Ciconia ciconia) cicònnia, tzicònnia


cicoria sf. bot. (Cichorum intybus) gicòria<br />

cicuta acquatica sf. bot. vds. erba sardonica<br />

cicuta maggiore sf. bot. (Conium maculatum)<br />

feurredda<br />

cicuta rossa sf. bot. (Geranium robertianum) ebra de<br />

fogu<br />

cieca (alla) md. a sa tzrupa, a s’intretza, a intrétzidu,<br />

a ogus serraus<br />

ciecamente avv. tzrupamenti, a sa tzrupa, chen’e<br />

biri<br />

cieco agg. tzrupu<br />

cielo sm. cellu, airi<br />

ciera sf. vds. cera<br />

cifosi sf. med. tzùmburu<br />

cifra sf. cifra, tzifra<br />

cifrare vt. cifrai<br />

cifrario sm. cifràriu<br />

ciglio sm. cillu, pibirista<br />

ciglione sm. trémini, cobitzalli, mraxini<br />

cigliuto agg. cilludu, pibiristudu<br />

cigna sf. vds. cìnghia<br />

cignale sm. vds. cinghiale sribo(n)i<br />

cigno sm. orn. (Cygnus olor) cignu<br />

cigolamento sm. tzicchirriadura, tzicchirriamentu<br />

cigolare vi. tzicchirriai<br />

cigolio sm. tzicchìrriu<br />

cilecca sf. maschinganna, cillecca, negàu<br />

cilestrino agg. celesti, sanguingiu<br />

cilicio sm. sillìtziu<br />

ciliegia sf. cerèsia<br />

ciliegia bisciolina sf. bot. vds. ciliègio selvàtico<br />

ciliegia marchiana sf. ceresia carroffalli<br />

ciliegio sm. bot. (Prunus cerasus) matta de ceresia<br />

ciliegio selvatico sm. bot. (Prunus avium) ceresia<br />

budra<br />

ciliegio susino sm. bot. (Prunus myrobolana) pru(n)a<br />

ceresia<br />

cilindrare vt. cillindrai<br />

cilindrata sf. cillindrada<br />

cilindratura sf. cillindradura<br />

cilindrico agg. cillìndricu<br />

cilindro sm. cillindru<br />

cima sf. punta, cùccuru, cuccureddu, bruncu, pitzu<br />

cima sf. mar. (corda di canapa) cima<br />

cimare vt. scomai, scimai, scirrai, scoromeddai,<br />

cincinnài, sidài<br />

cimasa sf. listellusu<br />

cimata sf. scimada, scirrada, scoromeddada,<br />

cincinnada<br />

cimatura sf. scimadura, scirradura,<br />

scoromeddadura, cincinnadura, sidadura<br />

cimbalaria sf. bot. (Linaria cymbalaria) ninniasa<br />

cimbali sm. vds. cémbalo cimelio<br />

cimentare, -arsi vt. rifl. arriscai, intzullai, atzitzai<br />

cimentatore sm. intzulladori, arriscadori<br />

cimento sm. arriscu, cimentu<br />

cimice sf. zool. (Cimex lectularius) pìnnixi<br />

cimiciaio sm. niu de pìnnixisi<br />

cimicioso agg. pinnixosu<br />

cimiero sm. pinnàcciu<br />

ciminiera sf. fumaiollu<br />

cimitero sm. campusantu<br />

cimolo sm. coromeddu<br />

cimurro sm. med. cimurru<br />

17<br />

cinabro sm. chim. màngara, cenóbida<br />

cincia sf. orn. vds. cinciallegra<br />

cinciallegra sf. orn. (Parus major) conch’e moru<br />

cinciarella sf. orn. (Parus coeruleus) coa de seda<br />

cincinno sm. ant. (ricciolo) boccullu<br />

cincischiare vt. vi. su foeddai pagu craru<br />

cincischione sm. (persona lenta e inconcludente)<br />

pedritempusu<br />

cìnema, -atografo sm. cinema, cinematógrafu<br />

cineraria sf. bot. (Cineraria maritima) frori de mottu<br />

cinereo agg. cinisalli, murru<br />

cinese smf. agg. tzinesu, cinesu<br />

cingere vt. vi. cingi, serrai a giru giru<br />

cinghia sf. xringa, cintu, corria, tira, lo ritta, loru<br />

cinghiale sm. zool. (Sus scropha) sribo(n)i<br />

cinghiata sf. cropu de cintu, cropu de corria,<br />

cropu de xringa<br />

cìngolo sm. cìntu, singeddu<br />

cinguettare vi. piullai<br />

cinguettio sm. pìullu<br />

cinico agg. cìnicu, beffardu<br />

cinigia sf. (cenere) fari-fari, fraria, cinisu<br />

ciniglia sf. (cordoncino vellutato per guarnizioni)<br />

codronittu<br />

cinisco sm. bot. (Chenopodium ambrosoides) tè sadru<br />

cinismo sm. indifferèntzia<br />

cinodente sm. bot. vds. gramigna<br />

cinofilo sm. amigu de is ca(n)is<br />

cinoglosso sm., -a f. bot. (Cynoglossum officinale)<br />

lingua de ca(n)i, origa de ca(n)i<br />

cinquanta agg. num. card. cincuanta<br />

cinquantenario, -ennale sm. is cincuant’annusu<br />

cinquantenne smf. de cincuant’annusu<br />

cinquantennio sm. su cumprì cincuant’annus<br />

cinquantesimo agg. num. ord. su de cincuanta<br />

cinquantina sf. cincuantena<br />

cinque agg. num. card. cìncui<br />

cinquecento agg. num. card. cincuixentusu<br />

cinquefoglie sf. bot. (Potentilla reptans) ebra de cincui<br />

follasa, cincui follasa<br />

cinquemila agg. num. card. cincuimilla<br />

cinquenne smf. agg. de cinc’annus<br />

cinquennio sm. donnia cinc’annus, cinc’annusu<br />

cinquina sf. cincuina<br />

cinta sf. cintu, singeddu<br />

cinto pp. agg. ingiriau<br />

cintola sf. singeddu, cintroxu, cintu, gancera, loritta<br />

cintura sf. singeddu, chintu, cintroxu<br />

cinturino sm. cinturinu<br />

ciò pr. dim. custu, cuddu, su chi<br />

ciocca sf. chirrio(n)i de pillusu<br />

ciocca sf. bot. (Fedia cornucopia) ebra moddi<br />

ciocco sm. mrucio(n)i, cotzi(n)a, truncheddu<br />

cioccolata sf. ciccullatti<br />

cioccolatàio sm. ciccullatàiu<br />

cioccolatiera sf. ciccullatera<br />

cioccolatiere sm. ciccullateri<br />

cioccolatino sm. dimin. ciccullateddu<br />

cioccolato sm. ciccullatti<br />

cioè avv. est a nai, est a iscì<br />

ciombolino trilobo sm. bot. (Cymbalaria aequitriloba)<br />

ebra de funtaneddasa<br />

cioncare vt. (bere smodatamente) trincai, accirrai<br />

ciondolamento sm. santziadura, santziada


ciondolante p. pres. agg. mf. sàntzia-sàntzia, pendi- cirsio sm. bot. (Cirsium syriacum) cadru pastori<br />

pendi<br />

cispa sf. tziddica<br />

ciondolare vt. vi. santziai, pendi<br />

cisposità sf. tziddicosidadi<br />

ciondolo sm. pendenti, cióndullu, arreccada<br />

cisposo agg. tziddicosu<br />

ciondolone sm. (sfaccendato, bighellone)<br />

cisterna sf. gisterra<br />

mandro(n)i, oreri, sfainau, preitzosu, arreullau<br />

cisteto sm. mudregaxu<br />

ciondoloni avv. pendi-pendi<br />

cisti sf. med. procca<br />

ciotola sf. aìscu, ciccaroni, gavetta<br />

cistifellea sf. anat. busciuca de su felli<br />

ciottolato sm. impedrau<br />

cistite sf. med. malli de sa busciuca<br />

ciottolo sm. códullu, pedra de arriu<br />

cisto sm. bot. (Cistus monspeliensis) mudregu,<br />

ciottoloso agg. pedrosu, codullosu<br />

murdegu biancu,<br />

cìpero sm. bot. (Cyperus longus) séssini<br />

cisto femmina sm. bot. (Cistus salvifolius) mudregu<br />

cipiglio sm. crista, cillu<br />

budru<br />

cipiglioso agg. arrennegosu, tzaccosu, bottudu, citare vt. nomonai, tzerriai, citai<br />

barrosu<br />

citato pp. agg. nomonau, tzerriau, citau<br />

cipolla sf. bot. (Allium cepa) cibudda<br />

citazione sf. citatzioni, nomonada<br />

cipolla marina sf. bot. (Scilla maritima) cibudda de citiso sm. bot. (Cytisus monspessulanus) tiria<br />

mrexa(n)i<br />

citraggine sf. bot. vds. cedronella<br />

cipollàccio sm. bot. (Muscari comosum) allu de<br />

citriolo sm. vds. cetriolo<br />

corrogasa<br />

citrullaggine sf. tontesa, ballossìmini, scimproriu<br />

cipollata sf. (sciocchezza) sciallóriu, scialloccu citrullo agg. tontu, xrimpi, ballossu, bambu<br />

cipollina sf. dimin. chipuddedda<br />

città sf. tzittadi, cittadi<br />

cippo sm. tumba; truncu, pedra de lacana<br />

cittadella sf. dimin. fortinu, forti<br />

cipressina sf. bot. (Kochia scoparia) scova de forru cittadinanza sf. cittadinàntzia<br />

cipressina sf. bot. (Orchis papilionacea) orchidea<br />

cittadino sm. cittadinu, tzittadinu<br />

aresti<br />

ciucaggine sf. burriccùmini, mollenteria<br />

cipresso sm. bot. (Cupressus sempervirens) cipréssiu ciucca sf. (sbornia) imbriaghera, cottura<br />

cipresso d’estate sm. bot. vds. cipressina<br />

ciucciare vt. sui<br />

cipria sf. cìpria<br />

ciucciata sf. sutta<br />

circa avv. casi, aggimmai<br />

ciùccio sm. (succhietto) succettu<br />

circo sm. circu<br />

ciuco sm. burriccu, mollenti<br />

circolare agg. mf. circulari, tundu<br />

ciuffo sm. ciuffu, pubusa<br />

circolare vi. circullai, girai, camminai<br />

ciuffo rosso sm. orn. (Netta rufina) anadi coa arrùbia<br />

circolazione sf. circullatzio(n)i<br />

ciurma sf. ciurma, xruma<br />

circolo sm. cìrcullu, cungrega<br />

ciurmaglia sf. gentalla, marmallia, canallia,<br />

circolo sm. (cerchio) arrólliu<br />

muscionalla<br />

circoncidere vt. circuncìdiri, scrappuddai<br />

ciurmare vt. (ingannare con frottole e imposture)<br />

circonciso pp. agg. circuncìdiu, scrapuddau<br />

improsai, collionai<br />

circondare vt. ingiriai<br />

ciurmatore sm. improsadori, collionadori,<br />

circondàrio sm. arródiu, accanta<br />

trampaneri<br />

circondato pp. agg. ingiriau<br />

ciurmeria sf. trampana, troga, trobedda, raggiru,<br />

circonferenza sf. circunferèntzia<br />

ingannia, trassa<br />

circonfuso agg. ingiriau de luxi<br />

civea sf. cedra<br />

circonlocuzione sf. espressio(n)i, giru de foeddusu civetta m. (S), sf. igniriulatura orn. (Athene (G) noctua) cuccumeu<br />

circonvenire vt. improsai, collionai<br />

civettare vi. fai sa pibiruda, affruddiai<br />

circonvenzione sf. improsamentu, collionadura civetteria sf. dengu, affrùddiu<br />

circoscrivere vt. cuntenni, càppi, intr’e i limitisi<br />

circoscrizione sf. circoscritzioni, distrettu,<br />

civettuolo agg. dengosu, millindrosu, pibirudu<br />

civico agg. cìvicu<br />

cussroxia<br />

civile agg. civilli, tzivilli<br />

circospetto agg. cautellosu, cautellau, prudenti civilista sm. civillista<br />

circospezione sf. cautella, prudèntzia<br />

civilizzare vt. civillizai<br />

circostante agg. a ingìriu, accanta<br />

civilizzato pp. agg. civillizau<br />

circostanza sf. circustàntzia, occurrèntzia<br />

civilizzazione sf. civillizatzio(n)i<br />

circostanziare vt. circunstantziai, precisai<br />

civilmente avv. civilmenti<br />

circuire vt. ingiriai, arrolliai, improsai, collionai civiltà sf. tzivillidadi, civillidadi<br />

circuito pp. agg. ingannau, collionau, ingiriau,<br />

clamore sm. budrellu, carraxu, cramori, spantu<br />

arrolliau, improsau<br />

clamoroso agg. carraxeri, spantosu<br />

circuito sm. arrodeu, pista<br />

clan sm. (progenie) genìa, ereu, strippi<br />

circuizione sf. frigadura, improsadura,<br />

clandestinamente avv. a sa cuada, a fura<br />

imbovadura, collionadura<br />

clandestinità sf. cuadura<br />

cireneo sm. cireneu<br />

clandestino agg. cuau, clandestinu<br />

cirmolo sm. bot. (Pinus cembra) opi(n)u biancu<br />

clarinettista smf. mus. clarinettista, sonadori de<br />

cirro sm. (viticcio) antzillu<br />

clarinettu<br />

cirrosi sf. med., cirrosi<br />

clarino, -etto sm. mus. clarinu, clarinettu<br />

18


classe sf. crassi<br />

classicamente avv. classicamenti<br />

classico agg. clàssicu<br />

classifica sf. crassìfica, classìfica<br />

classificare vt. classificai<br />

classificato pp. agg. crassificau, classificau<br />

classificatore sm. classificadori<br />

classificazione sf. classificazio(n)i<br />

claudicante agg. mf. tzoppu, atzoppiau<br />

claudicare vi. atzoppiai, andai tzoppi-tzoppi<br />

claudicazione sf. tzoppìmini, atzoppiadura<br />

clausola sf. cunditzio(n)i<br />

claustrofobia sf. med. timòria de s’inserru<br />

clausura sf. clausura, inserru<br />

clava sf. matzocca, matzuccu, fusti<br />

clavicola sf. anat. crai de su coddu<br />

clematide sf. bot. (Clematis vitalba, C. cirrhosa)<br />

bintzillu<br />

clemente agg. mf. clementi, crementi, cumpassivu<br />

clementine sf. bot. (Citrus bigaradia) mandari(n)u<br />

cabudraxu<br />

clemenza sf. clemèntzia<br />

cleptomane smf. manìacu de furai, furànciu ,<br />

furo(n)i<br />

cleptomania sf. mania de furai<br />

clericale agg. mf. clericalli, de is predisi<br />

clero sm. cleru, preidalla<br />

clessidra sf. arrallógiu a are(n)a o a àcua<br />

cliente smf. clienti<br />

clientela sf. crientella<br />

clima sm. clima, crima<br />

climaterio sm. med. climatériu, foghiggiusu<br />

clinica sf. clìnica, crìnica<br />

clinico agg. crìnicu, clìnicu<br />

clinopodio volgare sm. bot. (Satureja vulgaris)<br />

tumbu, amenta<br />

cliscé sm. cliscè<br />

clistere sm. med. gristeri, servitzialli<br />

clitoride smf. anat. m. grillettu, pappu, linguedda,<br />

pillittu<br />

clivo sm. montixeddu, caladroxa, costera<br />

cloaca sf. bassa, accorratzeddu, comudu<br />

clorare vt. clorai<br />

cloro sm. cloru, varicchi(n)a<br />

clorofilla sf. crorofilla, clorofilla<br />

cloroformio sm. clorofórmiu, mexi(n)a po drommì<br />

cloroformizzare vt. croroformizai, drommì cun is<br />

mexi(n)asa<br />

cloruro sm. cloruru<br />

coabitare vi. bivi impari<br />

coabitazione sf. cumbivèntzia, su bivi impari<br />

coacervare vt. (ammucchiare) ammuntonai,<br />

abbigai, accabidai<br />

coacervo sm. (mucchio) munto(n)i, mullo(n)i,<br />

moderi(n)a<br />

coadiutore sm. aggiudadori, bastanti<br />

coadiuvare vt. aggiudai<br />

coagulante p. pres. agg. smf. calladori<br />

coagulare vt. vi. callai, gellai, cungellai, appedrai<br />

coagulato pp. agg. callau, gellau, cungellau,<br />

appedrau<br />

coagulazione sf. calladura<br />

coagulo sm. su callai, callamentu<br />

coalizione sf. alleàntzia, cumo(n)i<br />

19<br />

coalizzare, -arsi vt. rifl. s’alleai, s’unì<br />

coartare vt. (forzare, costringere) custringi,<br />

obbrigai, frotzai<br />

coartato pp. agg. custrintu, obbrigau<br />

coartazione sf. custringidura, fortzadura<br />

coattivo agg. frotzosu, obbligatóriu<br />

coatto agg. impostu, frotzau<br />

coazione sf. custringimentu, custringidura,<br />

impositzio(n)i<br />

còb(b)ola sf. cruba (canzo(n)i beffia(n)a)<br />

cocaina sf. cocaina<br />

cocca sf. conca de su fusu, càbudu de muncadori<br />

(de lentzoru)<br />

coccarda sf. fettixedda (de crespu), cuccarda, froccu<br />

cocchiere sm. carrotzeri, cocceri<br />

cocchio sm. cócciu<br />

cocchiume sm. màffullu, tappu (de cubasa)<br />

coccia sf. (scorza, buccia, guscio) croxu, croxollu,<br />

scroccia<br />

coccige sm. anat. codigo(n)i<br />

coccinella sf. zool. (Coccinella septempunctata)<br />

mammajolla<br />

cocciniglia sf. zool. (Coccidae species) tìngiu<br />

coccio sm. sitzillia, arrogu<br />

cocciola sf. (bernoccolo) bicchirroi<br />

cocciutaggine sf. abbèttia, tostorrudesa,<br />

tostorrudu, abbettiosu, pettiatzu, travessu,<br />

pistullosu<br />

cocco sm. bot. (Cocos nucifera) coccu<br />

cocco gnidio sm. bot. (Daphne gnidium) truiscu<br />

coccodè escl. coccodè, craccalliai<br />

coccodrillo sm. zool. (Crocodilus vulgaris) coccodrillu<br />

coccola sf. (galla) làddara<br />

coccola sf. vds. carezza<br />

coccolare vt. dengai, carignai, allicai, ammillindrai,<br />

sfranellai<br />

coccolato pp. agg. dengau, carignau, caritziau,<br />

sfranellau, ammillindrau, allicàu<br />

coccolo sm. (diletto, piacere) gosu, prexu, spàssiu,<br />

discàntzu<br />

coccolone sm. (colpo apoplettico) gutta, puntori,<br />

antrecoru, raju<br />

coccoveggia sf. orn. vds. civetta<br />

cocente p. pres. agg. mf. buddiu, incrabigau<br />

cociore sm. abbruxori, pitziori<br />

coclea sf. anat. caragollu de s’origa<br />

cocolla sf. cuguddu<br />

cocomero sm. bot. (Citrullus vulgaris) srìndia<br />

cocomero asinino sm. bot. (Ecballium elaterium)<br />

cugùmini aresti<br />

cocuzza sf. conchixedda, cugutza<br />

cocuzzolo sm. cùccuru, cùccuru, cùccuru de conca,<br />

cugutzu, téxilli<br />

coda sf. coa<br />

coda cavallina sf. bot. (Equisetum arvense) coa de<br />

cuaddu, strìggiulla<br />

coda di lepre sf. bot. (Lagurus ovatus) coa de topi<br />

coda di topo sf. bot. (Phleum pratense) coa de topi<br />

coda di volpe sf. bot. (Alopecurus pratensis) coa de<br />

gattu<br />

coda rossa sf. bot. (Amaranthus hypocondriacus)<br />

amarantu<br />

codalunga sf. itt. (Alopius volpinus) piscica(n)i<br />

codardia sf. govardia, villesa


codardo agg. villi, marra(n)u, govardu<br />

codato agg. coudu, coacciudu<br />

codazzo sm. is chi sighinti, i de fattu<br />

codesto agg. dim. custu<br />

codetta sf. dimin. tzirogna, coetta<br />

codiare vt. pottai a càstiu, andai a iscusi, scoccai<br />

codibianco sm. orn. (Oenanthe oenanthe) cullibiancu<br />

codice sm. códixi<br />

codificare vt. codificai<br />

codino agg. (pusillanime) govardu, timerosu,<br />

cagamudandasa<br />

codione sm. cullàcciu<br />

codirosso sm. orn. (Phoenicurus phoenicurus) coa<br />

arrùbia<br />

coditremola sf. orn. vds. cutrettola<br />

codolo sm. (costola del coltello) tollu<br />

codone sm. orn. (Dafila acuta) anadi de lagu<br />

codrione sm. vds. codione<br />

coduto agg. coudu, coacciudu<br />

coercitivo agg. frotzosu, obbligatóriu, impo(n)idori<br />

coercizione sf. custringimentu, óbbrigu<br />

coerente agg. mf. coerenti<br />

coerenza sf. coerèntzia<br />

coesione sf. coesio(n)i, aderèntzia<br />

coeso agg. accrobau, giuntu<br />

coetaneo agg. avedalli<br />

coevo agg. avedalli<br />

cofanetto sm. dimin. coffaneddu, baulleddu,<br />

cascixedda<br />

cofano sm. cófanu<br />

coffa sf. coffa, cadi(n)u<br />

cogitabondo agg. penzamentosu<br />

cogitare vt. vi. pentzai<br />

cogliere vt. boddiri, pinnicai, assoddiri<br />

coglionare vt. collionai, imbrolliai<br />

coglione sm.butto(n)i, callo(n)i, patata<br />

coglioneria sf. callonentzia<br />

coglitore sm. boddidori<br />

coglitura sf. boddidura, assoddidura<br />

cogliuto agg. callonudu, colludu<br />

cognac sm. cognacchi<br />

cognato sm. connau<br />

cognito agg. connottu<br />

cognizione sf. connoscidura, connoscimentu<br />

cogno sm. cóngiu, congialli<br />

cognome sm. sangunau<br />

cogolo sm. códullu<br />

coi prep. art. cun is<br />

coietto sm. (farsetto di cuoio) cossu, cropettu<br />

coincidente p. pres. agg. mf. coincidenti<br />

coincidenza sf. coincidèntzia, cuncedènzia,<br />

cumbinazio(n)i<br />

coincidere vi. coincìdi, cumbinai<br />

coinvolgere vt. ficchiri<br />

coinvolto pp. agg. ficchiu<br />

coire vi. (congiungersi carnalmente) coddai,<br />

coberri<br />

coito sm. coddada<br />

coke sm. crabo(n)i mineralli<br />

col prep. art. cun su<br />

colà avv. innia, ingu(n)i, ingudde(n)i<br />

colabrodo sm. collabrodu<br />

colabrodo sm. fig. (persona che non tiene i segreti)<br />

scoviadori, cullabettu, buccabettu<br />

20<br />

colapasta sm. collapasta<br />

colare vt. vi. collai<br />

colata sf. collada<br />

colato pp. agg. collau<br />

colatoio sm. colladori<br />

colatura sf. colladura<br />

colazione sf. murzu, sucche(n)a<br />

colbacco sm. colbaccu<br />

colchico sm. bot. (Colchicum autumnale) tzaffara(n)u<br />

budru<br />

colecisti sf. anat. busciucca de su felli<br />

coledoco sm. anat. canalli de su felli<br />

colei pr. dim. cussa, sa chi<br />

coleo sm. bot. (Coleus hortorum) folla pintadasa<br />

coleottero sm. babballotti, tzrepiu<br />

colera sm. med. collèra<br />

colerico agg. collerosu<br />

coleroso agg. collerosu<br />

colesterolo sm. med. collesterollu, grassu in su<br />

sanguni<br />

coletto sm. sadatzu, cilliriu, cerrigu<br />

colica sf. med. cóllica, francusi(n)a, dollor’e matza<br />

colico agg. cóllicu, francusi(n)u<br />

colimbo sm. orn. (Colymbus glacialis) topi de arriu<br />

colino sm. colladori, collalatti<br />

colio sm. vds. colatura<br />

colite sf. med. dolori de is stintinas, malappùntziu<br />

colla sf. colla, acuagotta<br />

colla prep. art. cun sa<br />

collaborare vi. aggiudai, favoressi, collaborai<br />

collaboratore sm. aggiudadori, collaboradori<br />

collaborazione sf. aggiudu, collaboratzio(n)i<br />

collana sf. collana, gutturada, cannacca, cadenatzu<br />

collare sm. gutturada, collari, cannacca<br />

collarino sm. dimin. tzughittu, tzugheddu<br />

collassare vt. dismajai, collassai<br />

collassato pp. agg. dismajau, collassau<br />

collasso sm. dismaju, collassu, puntori, antrecoru<br />

collata sf. tzugada, spistiddada<br />

collaudare vt. collaudai<br />

collaudato pp. agg. collaudau<br />

collaudatore sm. collaudadori<br />

collaudo sm. collàudu<br />

collazione sf. cumparàntzia, parago(n)i, cunfrontu<br />

colle sm. montixeddu, cùccuru, cuccureddu<br />

colle prep. art. cun is<br />

collega smf. collega, cumpàngiu<br />

collegamento sm. collegamentu<br />

colleganza sf. collegamentu<br />

collegare vt. collegai<br />

collegato pp. agg. collegau<br />

collegiale agg. smf. collegialli<br />

collegialmente avv. collegialmenti, impari<br />

collegio sm. collégiu ,culléggiu<br />

collera sf. còllera, felli, arràbiu, prima, arrennegu<br />

collerico agg. fellosu, tzaccosu, arrennegosu<br />

collettivamente avv. tott’impari, collettivamenti<br />

collettivo agg. collettivu, comunu<br />

colletto sm. tzughittu, tzugheddu, collettu<br />

collettore sm. collettori<br />

collezionare vt. colletzionai<br />

collezione sf. colletzio(n)i<br />

collezionista smf. colletzionista<br />

colliberto sm. ant. culliettu


collidere vi. attumbai, toccai a pari<br />

colligiano agg. montraxu<br />

collimare vi. cuncodrai, incasciai, andai parisi<br />

collina sf. montixeddu, cuccureddu, palla, serra,<br />

tzèppara, móguru<br />

collinoso agg. a seddasa e serragusu<br />

collirio sm. collìriu<br />

collisione sf. attumbada, attùmbidu, attumbausu’a<br />

pari<br />

collo sm. utzugu, sa moll’a s’utzugu<br />

collo prep. art. cun su<br />

collocamento sm. collocamentu, accàbidu, asséttiu<br />

collocare vt. collocai, accabidai, assettiai, ponni<br />

collocato pp. agg. collocau, accabidau, assettiau,<br />

assentau, postu<br />

collocatore sm. collocadori<br />

collocazione sf. collocadura, collocatzio(n)i,<br />

accabidu, asséttiu<br />

colloquiare vi. chistionai, arrexonai, foeddai<br />

colloquio sm. chistio(n)i, arrexonamentu<br />

collosità sf. appiccigumini, appoddadura<br />

colloso agg. appiccigosu, appoddosu<br />

collottola sf. atzilli, fossu de su pistiddu<br />

collusione sf. trassa, intendia malligna, accódriu<br />

tramposu<br />

collutorio sm. collutóriu<br />

colluttare vi. cettai, si pigai a strumpas, s’arropai<br />

colluttazione sf. cettu, gherra, briga<br />

colluvie sf. bascaràmini, attruppégliu, ammesturu<br />

colmare vt. accuccurai, prenni<br />

colmato pp. agg. accuccurau, pre(n)u<br />

colmatura sf. accuccuradura, pre(n)adura<br />

colmo agg. pre(n)u, accuccurau, a intippu, stibbau,<br />

a rasu, a craccu<br />

colmo sm. (sommità, vetta) vds. cùlmine<br />

colo sm. colladori, sadatzu, cilliriu<br />

colocasia sf. bot. (Colocasia antiquorum) cacallacasu,<br />

callàriu<br />

colofonia sf. (pece greca) pixarega<br />

colomba sf. orn. (Columba livia) collumba<br />

colombaccio sm. orn. (Columba palumbus) tidòriu<br />

colombaia sf. collumbraxu<br />

colombella sf. orn. (Columba oenas) collumbedda<br />

colombino agg. collumbi(n)u, de collumba<br />

colombo sm. orn. (Columba livia) collumbu<br />

colon sm. anat. istentina grussa<br />

colonia sf. colònia<br />

coloniale agg. colonialli<br />

colonialismo sm. collonialismu<br />

colonialista smf. collonialista<br />

colonna sf. collunna<br />

colonnato sm. collunnada<br />

colonnello sm. coronnellu<br />

colono sm. massaju, sótziu<br />

colorante sm. agg. mf. colloranti<br />

colorare vt. collorai, intingi<br />

colorato pp. agg. collorau, pintau, intintu<br />

coloratura, -azione sf. colloradura, pintadura,<br />

tintura<br />

colore sm. collori, tinta<br />

colorire vt. collorai, intingi<br />

colorito sm. colloriu, arrubiori, cara bella<br />

colorito pp. agg. colloràu, intintu, pintàu<br />

coloro pr. dim. cussus, cuddus, is chi<br />

21<br />

colossale agg. colossalli, mannu meda<br />

colosso sm. collossu<br />

colostro sm. collostu<br />

colpa sf. crupa, nexi, mori<br />

colpevole agg. chi te(n)i crupa, nexi<br />

colpire vt. iscùdi, intzettai<br />

colpito pp. agg. fettu, intzetta<br />

colpitore sm. su chi intzettada, su chi scudidi<br />

colpo sm. cropu, dubbu<br />

colposo agg. cruposu<br />

coltellaccio sm. dispr. spadi(n)u<br />

coltellaccio sm. bot. vds. spargànio<br />

coltellaio sm. maist’e gotteddusu<br />

coltellata sf. istoccada, istocchiggiada, isticchid’e<br />

leppa, sticchid’e ‘otteddu<br />

coltelliera sf. stùggiu de gotteddusu<br />

coltellinaio sm. maist’e gotteddusu<br />

coltello sm. otteddu, leppa, arrasoa, brocittu<br />

coltivare vt. manixai sa terra, ponni a, prantai<br />

coltivato pp. agg. prantau a, postu a, pre(n)u de,<br />

manixau<br />

coltivatore sm. messaju<br />

coltivazione sf. manixu, prantadura<br />

colto pp. agg. ingottu, boddiu, pinnigau, istruìu<br />

coltre sf., -one m. fànuga, manta<br />

coltro sm. (organo dell’aratro) obrada<br />

coltura sf. manixu, ottallitzia<br />

colubrina sf. mil. (antica bocca da fuoco)<br />

collumbrina<br />

colubro sm. zool. (Coluber viridiflavus) pìber’e siccu<br />

colui pr. dim. issu, cussu, cuddu,su chi<br />

colutea sf. bot. (Colutea arborescens) ebra de<br />

busciuccasa<br />

colza sf. bot. (Brassica campestris oleifera) caulli aresti<br />

coma sm. med. coma, antrecoru, puntori<br />

comandamento sm. cumandamentu<br />

comandante sm. cumandanti<br />

comandare vt. vi. cumandai<br />

comandato pp. agg. cumandau<br />

comando sm. cumandu<br />

comare sf. gommai, sa sant’uanni<br />

combaciamento sm. sezidura, appiggiamentu,<br />

incàsciu<br />

combaciare vi. incasciai, apparigai, crosai<br />

combattente p. pres. agg. smf. cumbattenti,<br />

cumbattidori, gherradori<br />

combattere vt. vi. cumbatti, gherrai, pelleai<br />

combattimento sm. cumbattimentu, gherra<br />

combattivo agg. gherradori, gherradori<br />

combattuto pp. agg. cumbàttiu, gherrau, pelleau<br />

combinata sf. cumbinada<br />

combinato pp. agg. cumbinau<br />

combinatore sm. cumbinadori<br />

combinazione sf. cumbinatzio(n)i<br />

combriccola sf. cumbrìccula, cricca, ghenga,<br />

cambarada, cunfrarìa<br />

combustione sf. abbruxamentu, abbruxadura<br />

combusto agg. abbruxau<br />

combutta sf. cambarada, ghenga<br />

combuttare vi. tramai, trassai<br />

come avv. cong. cumenti, ellusu, che<br />

comechessia avv. cumentisiollada, comentisisiada<br />

comedone sm. med. (acne puntata) impostema,<br />

pibisìa


cometa sf. steddu coudu<br />

comica sf. cómica, chi faid’arrì<br />

comico agg. cómicu, chi faid’arrì<br />

comignolo sm. fumajollu<br />

cominciamento sm. cumentzu<br />

cominciare vt. cumentzai<br />

comitato sm. cumitau<br />

comitiva sf. cambarada, cumitiva, cumpagnìa,<br />

cedda<br />

comito sm. mar. (nostromo) nostromu, gómitu<br />

comiziante smf. chistionadori, cumizianti<br />

comizio sm. discursu, cumìziu<br />

commediante smf. cummedianti, cummedieri<br />

commemorare vt. nomonai, arregodai<br />

commemorativo agg. arregodadori, chi rendidi is<br />

onorisi<br />

commemorazione sf. cummemorazio(n)i,<br />

arregodu, i(n) onori de<br />

commenda sf. cummenda<br />

commendare vt. (lodare, raccomandare) allabai,<br />

arrecumandai, bantai<br />

commendatore sm. cummendadori<br />

commensale smf. commensalli, cumbidau,<br />

cumpàngiu de mesa<br />

commensurare vt. mesurai, cumparai<br />

commentare vt. cummentai<br />

commentario sm. cummentàriu<br />

commentato pp. agg. cummentau<br />

commentatore sm. cummentadori<br />

commento sm. cummentu<br />

commerciale agg. cummertzialli , cummercialli<br />

commerciante smf. buttegheri, commertzianti<br />

commerciare vt. vi. cummertzai<br />

commercio sm. cummérciu, cummértziu, affariu<br />

commesso sm. cummissu<br />

commesso pp. agg. fattu, commìttiu<br />

commessura sf. incasciadura, incasciamentu.,<br />

incàsciu<br />

commestibile agg. mf. bell’a pappai<br />

commettere vt. cummìtti, fai<br />

commettere vt. vi. (connettere) incasciai, giungi,<br />

cummìtti<br />

commettitura sf. incàsciu, incasciadura, incrastu<br />

commiato sm. dispidia<br />

commilitone sm. commillito(n)i, cumpàngiu<br />

d’armas<br />

comminare vt. (infliggere una condanna)<br />

cundennai, giai u(n)a pena<br />

commiserare vt. lastimai, ammischinài<br />

commiserazione sf. làstima<br />

commiserevole agg. lastimosu, mischi(n)u<br />

commissariato sm. commissariau<br />

commissario sm. commissàriu<br />

commissionare vt. cummessionai<br />

commissionario sm. cummessionàriu<br />

commissione sf. cummessio(n)i, cumandu<br />

commistione sf. ammesturizia<br />

commisto agg. ammesturau<br />

commisurare vt. mesurai, mediri<br />

committente smf. ordinadori<br />

commosso pp. agg. cummóviu<br />

commovente agg. cummoventi, chi fai prangi<br />

commozione sf. cummotzioni, cummovidura<br />

commuovere, -ersi vt. vi. rifl. cummovi<br />

22<br />

commutare vt. cambiai, commutai<br />

commutato pp. agg. mudau, cambiau, cummutau<br />

commutatore sm. cambiadori, commutadori<br />

commutazione sf. cambiamentu, càmbiu, muda,<br />

mudàntzia, commutatzio(n)i<br />

comò sm. cumò<br />

comodamente avv. comodamenti, cun àsiu, a<br />

discantzu<br />

comodato sm. impréstidu, comodau<br />

comodino sm. cumodi(n)u<br />

comodità sf. comodidadi, àsiu, discànziu<br />

comodo sm. vds. comodità<br />

comodo agg. còmudu<br />

compaesano sm. paisanu, biddaju, de sa matessi<br />

bidda<br />

compaginare vt. collegai, compaginai<br />

compagine sf. unidadi, aggiuntura; scuadra<br />

compagnia sf. cumpagnia, cumpangia, cunfraria<br />

compagno sm. cumpàngiu<br />

companatico sm. incaùngiu, cumpànaticu<br />

comparabile agg. mf. cumparàbilli<br />

comparaggio sm. gopparàggiu, sant’uanni<br />

comparare vt. paragonai, cumparai<br />

comparatico sm. vds. comparaggio<br />

comparativo agg. cumparativu<br />

comparazione sf. parago(n)i, simbillàntzia,<br />

cumparatzio(n)i<br />

compare sm. goppai, su sant’uanni<br />

comparire vi. cumparri, parri, apparri<br />

comparizione sf. apparéssida, cumparimentu<br />

comparsa sf. apparessida, cumprassa,<br />

cumparimentu<br />

comparso pp. agg. apparéssiu<br />

compartimentale agg. cumpartimentalli<br />

compartimento sm. cumpartimentu<br />

compartire vt. cumpartì, dividi<br />

compassare vt. cumpassai<br />

compassato pp. agg. calmu, cumpassau, iscuadrau,<br />

misurau<br />

compassionare vt. vi. lastimai, cumpassionai<br />

compassione sf. làstima, cumpassio(n)i<br />

compassionévole agg. mf. lastimosu, cumpassivu,<br />

cori moddi<br />

compassionevolmente avv. lastimosamenti<br />

compasso sm. cumpassu<br />

compatibile agg. cumpatìbilli<br />

compatibilità sf. cumpatibillidadi<br />

compatimento sm. cumpodessimentu,<br />

cumpatimentu<br />

compatire vt. cumpatì, cumpodéssi<br />

compatriota smf. cumpatriota, cumpatriotu<br />

compatrono sm. cumpatronu, amparadori<br />

compattare vt. cumpattai<br />

compattezza sf. cumpattesa, chi è tostàu<br />

compatto agg. cumpattu, intippiu, fittu<br />

compendiare vt. cumpendiai, riassumi<br />

compendiario agg. cumpendiàriu, chi fai su<br />

riassuntu<br />

compendio sm. cumpéndiu, arresùmiu<br />

compendioso agg. compendiosu, arresumiu<br />

compenetrare vt. penetrai, prenetai, intrai<br />

compensare vt. cumpensai, cumpentzai, pagai<br />

compensato pp. agg. sm. cumpentzau, pagàu<br />

compensatore sm. cumpensadori, pagadori


compensazione sf. cumpensatzio(n)i, cumpensu<br />

compenso sm. cumpensu, cumpentzu, paga<br />

compera sf. còmpora, cómporu<br />

comperare vt. vds. comprare<br />

competente agg. mf. cumpetenti<br />

competenza sf. cumpetèntzia<br />

competere vi. cumpéti<br />

competitore sm. cumpetidori<br />

competizione sf. cumpetitzio(n)i, disputa<br />

compiacente p. pres. agg. mf. cumpraxenti,<br />

cumpraxentziosu<br />

compiacenza sf. cumpraxèntzia<br />

compiacere vi. cumpraxi<br />

compiacimento sm. cumpraximentu,<br />

cumpraxèntzia<br />

compiaciuto pp. agg. cumpràxiu<br />

compiangere vt. cumprangi, lastimai, attittài<br />

compianto sm. làstima, prantu, dollu, attittu<br />

compianto pp. agg. cumpiantu, cumprantu,<br />

lastimau, cundólliu<br />

compiere vt. cumprì, fai, lompi a<br />

compieta sf. cumpietas, vìsperas<br />

compilare vt. cumpillai<br />

compilato pp. agg. cumpillau<br />

compilatore sm. cumpilladori<br />

compilazione sf. cumpillazioni<br />

compimento sm. cumprimentu, lompimentu,<br />

arribu<br />

compire vt. vds. cómpiere<br />

compitare vt. vds. computare<br />

compitezza sf. criantza, grabbu, salludai cun amori<br />

compito pp. agg. grabosu, cumpodìu, de modus<br />

bellusu<br />

compito sm. cómpitu (de iscolla)<br />

compiutezza sf. su essi cumpriu, cumpletu<br />

compiuto pp. agg. cumpriu, fattu, trimpìu<br />

complanare pp. agg. figurasa geometricasa in su<br />

stessu pianu<br />

compleanno sm. cumpleannu, fai is annusu<br />

complementare agg. mf. cumplimentari, de<br />

aggiudu, in prusu<br />

complemento sm. cumplementu, su chi<br />

s’aggiungidi po cumpletài<br />

complessato agg. e sm., cumplessàu, cun<br />

problemasa de conca<br />

complessione sf. corporadura, fattura, cantellu<br />

complessità sf. traballosidadi, cumplicazio(n)i<br />

complessivamente avv. de su tottu, in tottu, cun<br />

tottu is cosasa<br />

complessivo agg. complessivu, in tottu<br />

complesso sm. cumpressu (de sonadorisi)<br />

complesso agg. cumplessu, cumplicau, difficilli<br />

completamente avv. cumpletamenti, dessintottu,<br />

de su tottu<br />

completamento sm. cumpletamentu,<br />

cumprimentu, accabbu<br />

completare vt. cumprì, cumpletai, accabbai,<br />

agabbai<br />

completato pp. agg. cumprìu, cumpletau, accabbau,<br />

agabbau<br />

completo agg. cumpletu , chi no ddi manca nudda<br />

complicanza sf. complicatzio(n)i, difficoltadi<br />

complicare vt. cumplicai, fai sa cosa prus difficilli<br />

23<br />

complicato pp. agg. cumplicau, mall’a cumprendi,<br />

mall’a fai<br />

complicazione sf. complicatzio(n)i, difficoltadi<br />

complice agg. mf. cómplici, cumpangiu de dellittusu<br />

complicità sf. complicidadi, accumpangiai in furasa<br />

o atras cosas mallasa<br />

complimentare vt. vi. rifl. cumplimentai, fai is<br />

cumplimentusu<br />

complimento sm. cumplimentu, appocu<br />

complimentoso agg. cumplimentosu, cerimoniosu<br />

complottare vi. fai cumplottusu, tramai, trassai<br />

complotto sm. cumplottu, trassa, congiura, intrigu<br />

compluvio sm. canalli de teullasa in crabettura<br />

componente p. pres. agg. smf. cumponenti, chi ndi<br />

fai patti<br />

componentistica sf. cumponentisi po elettronica<br />

componibile agg.componibilli, fattu de medas<br />

petzusu<br />

componimento sm. cumponimentu, opera<br />

letteraria o musicalli<br />

componitore sm. cumpo(n)idori (de operasa)<br />

comporre v tr. cuntzertai, cumponni<br />

comportamento sm. cumportamentu, cundotta<br />

comportare, -arsi vt. vi. rifl. cumportai<br />

composito agg. cumpostu, ammesturau<br />

compositoio sm. cumpositóriu<br />

compositore sm. cumpo(n)idori<br />

composizione sf. cumpositzio(n)i<br />

compostezza sf. cumpostesa, cumpostura<br />

composto pp. agg. cumpostu<br />

compra sf. còmpora, acchistu<br />

comprare vt. comporài<br />

comprato pp. agg. comporàu<br />

compratore sm. comporadori<br />

compravendita sf. còmpora e béndida<br />

comprendere vt. cumprendi, attinai<br />

comprendimento sm. cumprendimentu<br />

comprendonio sm. cumprendimentu,<br />

cumprendóniu<br />

comprensibile agg. mf. cumprensìbilli, craru,<br />

ladinu, chi si cumprendidi<br />

comprensibilità sf. cumprensibillidadi<br />

comprensione sf. cumprensio(n)i, cumprensiva<br />

comprensivo agg. cumprensivu, cumpraxentziosu<br />

comprensorio sm. cumprensóriu, distrettu<br />

compresente agg. mf. cumpresenti<br />

compresenza sf. cumpresèntzia<br />

compreso pp. agg. cumpréndiu<br />

compressa sf. pastìllia, pìndulla<br />

compressione sf., prentzadura, accatzigadura<br />

compresso pp. agg. cumprìmiu, prentzau,<br />

accatzigau<br />

compressore sm., cumpressori<br />

comprimibile agg. mf. prentzaditzu<br />

compromesso sm. cumpromissu<br />

compromesso pp. agg. cumpromìttiu<br />

compromettente p. pres. agg. mf. cumpromittenti<br />

compromettere, -ersi vt. rifl. cumpromitti<br />

compromissòrio agg. cumpromittidori, chi<br />

cumpromittidi<br />

comproprietà sf. compropriedadi<br />

comproprietario sm. cumproprietàriu<br />

comprova sf. cumprovamentu, cumprovatzioni<br />

comprovare vt. cumprovai


comprovato pp. agg. cumprovau<br />

comprovazione sf. cumprovatzio(n)i<br />

compungere vt. vi. arrepentì, affriggì, accorai<br />

compunto pp. agg. pentiu, appenau, accorau,<br />

arrepentiu, affriggiu, accorau<br />

compunzione sf. arrepentimentu, accoradura,<br />

affriggimentu<br />

computare vt. contai, cracullai<br />

computista smf. contadori<br />

computo sm. cómputu, contu<br />

comunale agg. mf. cumonalli<br />

comunanza sf. comunella, cumo(n)i<br />

comune sm. comù<br />

comune agg. cumoni, de tottusu<br />

comunella sf. comunella, a cumo(n)i<br />

comunemente avv. accostumàu, de sollitu<br />

comunicare vt. vi. cominigai (s’ostia); nài<br />

comunicativo agg. comunigadori<br />

comunicato sm. comunicau, comunigau<br />

comunicatore sm. comunigadori<br />

comunicazione sf. comunicatzio(n)i<br />

comunione sf. comunio(n)i<br />

comunismo sm comunismu<br />

comunista smf. comunista<br />

comunità sf. comunidadi<br />

comunitario agg. comunitàriu<br />

comunque avv. cong. comenti si ‘ollat,<br />

cumentisiollat, cumentisisiat, comenti si siat<br />

con prep. sempl. cun<br />

conato sm. med. vómitu, cacciada<br />

conca sf. cragallu, cóssiu<br />

concatenamento sm. concadenamentu,<br />

accappióngiu, lióngiu<br />

concatenare vt. concadenai, incadenai, alliongiai<br />

concatenazione sf. concadenamentu, lióngiu,<br />

accappiamentu<br />

concavità sf. concavidadi, caffudesa, tuvudesa<br />

concavo agg. cuffudu, cuppudu, cóncavu, tuvudu,<br />

fungudu<br />

concedere vt. cuncédi, cuntzedi<br />

concento sm. armonia<br />

concentramento sm. cuncentramentu<br />

concentrare vt. cuncentrai, arraffinai<br />

concentrato pp. agg. cuncentrau<br />

concentratore sm. cuncentradori<br />

concentrazione sf. cuncentratzio(n)i<br />

concentrico agg. cuncéntricu, a xricullu<br />

concepimento sm. cuntzepimentu, impringiadura<br />

concepire vt. cuntzepiri, impringiai<br />

concepito pp. agg. cuntzepiu, libettàu, nasciu<br />

conceria sf. còncia, dobberia<br />

concernere vt. arrechettai, apparténn, riguardai<br />

concertare vt. cuntzertai, cuncodrai<br />

concertato pp. agg. cuntzertau, cuncodrau<br />

concertazione sf. accódriu, cuncódriu<br />

concerto sm. cuncertu, accódriu<br />

concessionaria sf. cuncessionària<br />

concesso pp. agg. concédiu<br />

concessore sm. cuncessori<br />

concetto sm. cuncettu, cuntzettu<br />

concettuale agg. concettualli<br />

concettuosità sf. concettuosidadi<br />

concettuoso agg. concettuosu, pibincosu<br />

concezione sf. pensadura, pensamentu, bisura<br />

24<br />

conchello sm. dimin. tianedda<br />

conchiglia sf. conchillia<br />

conchiudere vt. accabbai, cumprì<br />

concia sf. còncia<br />

conciabrocche smf. acconciamàrigas<br />

conciaiuolo sm. conciadori, contzadori, ciuettori<br />

de peddis (de coràmini)<br />

conciapelli smf. ciuettori de peddis, conciadori<br />

conciare vt. conciai, suexi<br />

conciatetti smf. acconciacrabetturasa<br />

conciato pp. agg. conciau, ciuettu<br />

conciatore sm. conciadori, camussaju, ciuettori<br />

conciatura sf. conciadura, ciuettura<br />

conciliabolo sm. conciliàbullu, cambarada, obreria,<br />

adunànzia, ghenga<br />

conciliante agg. concillianti, cuntzillianti<br />

conciliare vt. cuntzilliai, concilliai<br />

conciliatore sm. concilliadori, cuntzilliadori<br />

conciliazione sf. concilliatzio(n)i, cuncilliatzio(n)i<br />

concilio sm. concìlliu, cuncìlliu<br />

concimaia sf. streccósciu, muntronaxu<br />

concimare vt. ladaminai, alladaminai, aligai,<br />

streccosciai<br />

concimato pp. agg. ladaminau, alladaminau,<br />

streccosciau<br />

concimatore sm. alladaminadori, ladaminaju<br />

concimatura, -azione sf. alladaminadura,<br />

alladaminamentu, ladaminadura, ladaminamentu,<br />

streccosciamentu<br />

concime sm. ladàmini, concimu<br />

concio sm. (pietra squadrata) canto(n)i, contonada<br />

concio agg. vds. acconcio<br />

concionare vt. vi. chistionai, fueddai, arrexonai,<br />

discurri, ciacciarrai, crastullai<br />

concione sf. discursu, ciacciarra, crastullada<br />

concisamente avv. brevementi, concisamenti, in<br />

pagu foeddusu<br />

concisione sf. brevidadi<br />

conciso agg. concisu, crutzu, brevi, de pagus<br />

foeddusu<br />

concistoro sm. concistóriu<br />

concitare vt. intzullai, atzitzai, avvolottai<br />

concitato pp. agg. intzullau, atzitzau, provocau,<br />

apprettau<br />

concitazione sf. attruppélliu, apprettu,<br />

intzulladura, atzitzadura<br />

concittadino sm. cuncittadinu, cuntzittadinu<br />

conclamare vt. conclamai, affrimai, acclamai<br />

conclave sm. conclavi,cuncravi<br />

concludere vt. concrui, agabbai, cumprì<br />

conclusione sf. accabbu, accabbada, a sa fini<br />

conclusivo agg. accabbadori, concruidori<br />

concluso pp. agg. accabbau, cumpriu<br />

concola sf. vds. concula<br />

concolino sm. dimin. (c. delle ghiande) crobedda,<br />

cuguddu<br />

concomitanza sf. concomitàntzia, coincidèntzia<br />

concordante p. pres. agg. mf. cuncodranti, de<br />

accódriu<br />

concordanza sf. accódriu, cuncódriu,<br />

cuncodràntzia<br />

concordare vt. vi. cuncodrai, ponni de accórdiu,<br />

essi de accodriu, andai de accodriu<br />

concordato sm. cuncodrau


concordato pp. agg. cuncódriu, cuncodrau<br />

concorde agg. de accódriu, cuncodru, cuncódriu<br />

concordemente avv., de accódriu, de cuncódriu<br />

concordia sf. cuncòdria, cuncodru, cuncódriu<br />

concordia sf. bot. (Orchis maculata) casucottu<br />

concorrente p. pres. agg. smf., cuncurrenti<br />

concorrenza sf. cuncurrèntzia<br />

concorrere vi. cuncurri<br />

concorso sm. cuncursu<br />

concretamente avv. concretamenti<br />

concretare vt. cuncretai<br />

concretezza sf. cuncretesa<br />

concretizzare vt. cuncretizai<br />

concubinàrio agg. affanceddau, amistadau, amistau<br />

concubinato sm. amistadi, affanceddamentu,<br />

amigànzia<br />

concubino sm. cucubinu, amanti<br />

concula sf. tianeddu<br />

conculcare vt. attruppellai, accatzigai, appettigai<br />

concupire vt. disiggiai, abbramì<br />

concupiscente p. pres. agg. mf. arrangullitzu,<br />

abbramiu, disiggiosu, ganosu<br />

concupiscenza sf. abbramidura, ga(n)a, disiggiu<br />

condaghe sm. condaghe, cundaxi<br />

condanna sf. cundenna<br />

condannare vt. cundennai<br />

condannato pp. agg. cundennau, sententziau<br />

condensare, -arsi vt. rifl. condensai, cundensai,<br />

callài<br />

condensato pp. agg. intippiu, craccu, condensau,<br />

callàu<br />

condensatore sm. intippidori, cundensadori<br />

condensazione sf. intippidura, cundensatzio(n)i<br />

condimento sm. cundimentu<br />

condire vt. cundì, cunfittai<br />

condiscendere vi. vds. accondiscéndere<br />

condito pp. agg. cundìu, cunfittàu<br />

condividere vt. cundividi, dividi<br />

condivisione sf. cundivisio(n)i, accódriu,<br />

cuncódriu<br />

condiviso pp. agg. cundivisu, dividìu<br />

condizionale agg. mf. cunditzionalli<br />

condizionante p. pres. agg. mf. cunditzionanti<br />

condizionare vt. cunditzionai<br />

condizionatore sm. cunditzionadori<br />

condizione sf. cunditzio(n)i, stadu<br />

condoglianza sf. passièntziasa, accunottusu,<br />

cundugliànzia<br />

condolersi vi. rifl. si dispraxi<br />

condominio sm. condomìniu<br />

condonare vt. pedronai, abbonai, cundonai<br />

condotta sf. cundutta<br />

condottiero sm. guida, ghia, cumandanti, capitanu<br />

condotto sm. cunduttu, canalli<br />

condotto pp. agg. condùsiu, ghiau<br />

conducente p. pres. agg. smf. cundusidori, ghiadori<br />

condurre vt. cundusi, agghiai<br />

conduttore sm. conduttori, ghiadori<br />

conduttura sf. condutta, cunduttu<br />

conduzione sf. condutzioni, ghia, agghiada,<br />

ghiadura, ghiamentu<br />

confabulare vi. chistionai, arrexonai, confabullai,<br />

foeddai<br />

25<br />

confabulazione sf. arrexo(n)u, chistio(n)i,<br />

foeddada, confabulatzio(n)i<br />

confacente p. pres. agg. mf. chi dexit, cunfaenti,<br />

cunfromas a<br />

confarsi vi. rifl. accunfài, si cunfai, cungeniai, déxi<br />

confederale agg. mf. cunfederalli<br />

confederare vt. cunfederai<br />

confederazione sf. cunfederatzio(n)i<br />

conferenza sf. cunferèntzia<br />

conferenziere sm. cunferentzieri, oradori<br />

conferimento sm. cunferimentu<br />

conferire vt. vi. cunférri, arrexonai, chistionai,<br />

foeddai<br />

conferma sf. cunfrima<br />

confermare vt. cunfrimai<br />

confermato pp. agg. cunfrimau<br />

confermazione sf. cunfrimatzioni, cunfrima,<br />

crésima<br />

confessare vt. cunfessai, avverai<br />

confessionale agg. cunfessionalli<br />

confessione sf. cunfessio(n)i<br />

confessore sm. cunfessori<br />

confettare vt. cunfettai, cunfittai, candiri<br />

confettato pp. agg. cunfittau, candiu<br />

confettatura sf. cunfittadura<br />

confetteria sf. cunfitteria, cunfittureria, offelleria<br />

confettiera sf. cunfittera<br />

confettiere sm. cunfitteri, cunfittureri, offelleri<br />

confetto sm. cunfittura, cunfettu, bobboi<br />

confettura sf. cunfittura<br />

confezionare vt. confetzionai, sestai<br />

confezionato pp. agg. confetzionau, sestau<br />

confezione sf. confetzio(n)i<br />

conficcamento sm. ficchidura, cravada, cravadura,<br />

cravamentu, ficchimentu,sticchidura<br />

conficcare vt. cravai, ficchì, sticchì, sticconai<br />

conficcato pp. agg. cravau, ficchiu, sticchiu<br />

conficcatore sm. ficchidori, cravadori, sticchidori<br />

confidare, -arsi vt. vi. rifl. cunfidai, cunfiai, tenni<br />

cunfiantza, scoviai, secretai<br />

confidente agg. smf. cunfidenti<br />

confidenza sf. cunfiantza, cunfidàntzia, allidantza<br />

confidenziale agg. cunfiantzosu, amistantziosu<br />

configgere vt. ficchì, cravai, sticchì<br />

configurare, -arsi vt. rifl. affigurai, configurai<br />

configurazione sf. configuratzio(n)i<br />

confinante p. pres. smf. laccananti, treminaxu,<br />

confinanti<br />

confinare vt. vi. laccanai, confinai, éssi accanta<br />

confinare vt. (mandare al confino) vds. esiliare<br />

confinato pp. agg. cunfinau, laccanau, disterrau<br />

confine sm. làccana, trémini, mullo(n)i (confine<br />

segnato da pietre), limitu<br />

confino sm. cunfinu, disterru<br />

confisca sf. confisca, sercuestu<br />

confiscare vt. confiscai, sercuestai<br />

confiscato pp. agg. confiscau, sercuestau<br />

conflitto sm. cettu, abbéttiu, gherra<br />

confluenza sf. ammesturadroxiu<br />

confluire vi. attoppai, attobiai, s’incontrai<br />

confondere vt. vi. rifl. cunfundi, truppellai<br />

conformare, -arsi vt. vi. rifl. cunfromai<br />

conforme agg. mf. cunfromi, cunfromu


conformemente avv. cunfromementi, cunfroma a,<br />

giusta<br />

conformismo sm. cunfromismu<br />

conformista smf. cunfromista<br />

conformità sf. cunformidadi<br />

confortante p. pres. agg. mf. cunfortanti, alliviadori<br />

confortare vt. cunfortai, accrunnotai, alliviai,<br />

incorai<br />

confortato pp. agg. cunfortau, accrunotau, alliviau,<br />

incorau<br />

confortatore sm. cunfortadori, accrunotadori,<br />

alliviadori, incoradori<br />

confortevole agg. cunfortadori, alliviadori,<br />

incoradori<br />

conforto sm. cunfortu, accrunotu, allìviu<br />

confratello sm. gruffàriu<br />

confraternita sf. gruffaria<br />

confricare vt. (strofinare con forza) sfrigongiai,<br />

frigài, affrigongiai<br />

confrontabile agg. mf. cumparaditzu<br />

confrontare vt. cunfrontai, cumparai, ponni a pari<br />

confronto sm. cunfrontu, cumparàntzia<br />

confusamente avv. confusamenti,<br />

cuvesionadamenti<br />

confusionario agg. confusioneri, sciumbulladori,<br />

ciapputzu, atzraprodderi, cuvesioneri<br />

confusione sf. confusio(n)i, cuvesio(n)i,<br />

attruppélliu, truppellu, tréullu, trumbullu,<br />

sciumbullu<br />

confuso agg. cunfùndiu, cuvesionau, alloriau,<br />

stronau, trobeddosu<br />

confutare vt. provai su contràriu<br />

confutativo agg. contràriu, chi provada su<br />

contràriu<br />

confutato pp. agg. contrariau<br />

confutazione sf. prova contrària<br />

congedare, -arsi vt. rifl. dispidì, andai in cungedu<br />

congedato pp. agg. dispidìu, andau (mandau) in<br />

cungedu, cungedau<br />

congedo sm. cungedu, dispidida<br />

congegnare vt. odringiai, cumponni<br />

congegno sm. odrìngiu, cungegnu<br />

congelamento sm. cungellamentu<br />

congelare vt. cungellai<br />

congelato pp. agg. cungellau, gellàu<br />

congelatore sm. cungelladori<br />

congelazione sf. cungelladura<br />

congeniale agg. mf. cungenialli<br />

congenito agg. de cand’e nasciu<br />

congerie sf. burrumballa, ammesturu,<br />

attruppégllu, cuvesio(n)i, munto(n)i<br />

congestionare, -arsi vt. vi. rifl. ammuntonai,<br />

ammesturai, accotzai<br />

congestionato pp. agg. ammuntonau, ammesturau,<br />

accotzau<br />

congestione sf. cungestio(n)i, muscionalla<br />

congettura sf. cungittura<br />

congetturare vt. cungetturai, presumi, crei<br />

congio sm. ant. cóngiu, cungialli<br />

congiungere vt. unì, ponni impari, acciuntai,<br />

accostai<br />

congiungimento sm. congiungimentu, acciuntura,<br />

unio(n)i<br />

congiuntamente avv. tottunu cun, impari, parisi a<br />

26<br />

congiuntivite sm. med. ogus mallusu<br />

congiuntivo sm. gramm. congiuntivu<br />

congiunto pp. agg. sm giuntu, cungiuntu, uniu;<br />

parenti<br />

congiuntura sf. cungiuntura, giuntura, unio(n)i,<br />

postura a pari<br />

congiunzione sf. congiuntzio(n)i, cungiuntura<br />

congiura sf. ingannìa, cumplottu, cungiura,<br />

tramperia<br />

congiurare vi. cungiurai, tramai, trassai<br />

congiurato pp. agg. sm. cungiurau, tramadori,<br />

trassadori<br />

conglobare vt. ammuntonai, accumonai,<br />

ammesturai a pari<br />

conglomerare vt. vi. vds. conglobare<br />

conglutinare vt. appoddai, appiccigai<br />

congratulare, -arsi vi. rifl. giai s’ora bona, si<br />

cumpraxi<br />

congratulazione sf. norabonasa, congratulatzio(n)i<br />

congrega sf. cùngrega, cambaràda, grunffarìa,<br />

ghenga<br />

congregare, -arsi vt. rifl. cungregai, assotziai, uniri<br />

congregato pp. agg. cungregau, uniu, assotziau<br />

congregazione sf. cungregatzioni, gruffariu<br />

congressista smf. cungressista<br />

congresso sm. cungressu<br />

congruente agg. mf. cumbenienti, congruenti<br />

congruenza sf. congruèntzia, cunformidadi,<br />

cumbenièntzia<br />

congruità sf. giustesa (de prétziu, de vallori),<br />

cunfromidadi<br />

congruo agg. cóngruu, congruenti, giustu<br />

conguagliare vt. agguallai, fai paris<br />

conguaglio sm. aggualladura, apparixadura<br />

coniare vt., coniai, batti muneda<br />

coniato pp. agg. coniau<br />

conico agg. cónicu<br />

conigliaia, -iera sf. conillera<br />

coniglio sm. zool. (Oryctolagus cuniculus) conillu<br />

conio sm. cóniu, imprenta<br />

coniugare, -arsi vt. rifl. coniugai, si cojai<br />

coniugato pp. agg. coniugau, cojau<br />

coniugazione sf. coniugatzio(n)i<br />

coniuge smf. pobiddu, pobidda<br />

connaturato agg. de natura, de cand’e nasciu<br />

connazionale smf. connatzionalli, cumpatriottu<br />

connessione sf. giungidura, giuntura, lióngiu,<br />

accàppiu<br />

connesso pp. agg. giuntu, accappiau<br />

connettere vt. vi. giungi, accappiai; arrexonai<br />

connivente agg. mf. cómplitzi<br />

connivenza sf. complitzidadi<br />

conno sm. cunnu, natura, udda, pillittu, topi<br />

connotato sm. connotau, bisura<br />

connubio sm. alliantza, unio(n)i, allobu<br />

cono sm. cannuga<br />

conoscente p. pres. agg. smf. connoscenti<br />

conoscenza sf. connoscèntzia<br />

conoscere vt. connosci<br />

conoscimento sm. connoscimentu<br />

conoscitore sm. connoscidori<br />

conosciuto pp. agg. connottu, connósciu<br />

conquassare vt. strattallai, sciusciai<br />

conquesto sm. (lagnanza, querela) chèscia, carella


conquista sf. cunchista, conchista<br />

conquistare vt. conchistai, cunchistai, concuistai<br />

conquistato pp. agg. cunchistau, conchistau<br />

conquistatore sm. cunchistadori, conchistadori<br />

consacramento sm. cunsagramentu<br />

consacrare vt. cunsagrai<br />

consacrato pp. agg. cunsagrau<br />

consacrazione sf. cunsagramentu<br />

consanguineità sf. matessi sànguni, carralli,<br />

parentalla<br />

consanguìneo agg. carralli, de su matessi sànguni<br />

consapevole agg. mf. cónsciu, cuscienti<br />

consapevolezza sf. connoscimentu, cuscièntzia<br />

consapevolmente avv. consciamenti<br />

consaputo agg. scìpiu, connottu<br />

conscio agg. cónsciu, cuscienti<br />

consecutivo agg. consecutivu, sighenti, un’in fatt’e<br />

s’atru<br />

consegna sf. cunsigna, intrega, intregu<br />

consegnare vt. cunsignai, intregai<br />

consegnato pp. agg. cunsignau, intregau, appottu<br />

conseguente p. pres. agg. mf. cunseguenti<br />

conseguenza sf. cunseguèntzia<br />

conseguibile agg. accantzadittu, accantzaditzu<br />

conseguimento sm. accantzada, cunsighimentu<br />

conseguire vt. ottenni, accantzai<br />

conseguito pp. agg. otténniu, cunsighiu, accantzau<br />

consenso sm. accussentimentu, cunsensu,<br />

cuntzentimentu<br />

consensuale agg. de accódriu, de cuncódriu<br />

consensualmente avv. de accódriu, de cuncódriu<br />

consentire vt. vi. accussentì, essi de accodriu<br />

consenziente p. pres. agg. mf. accussenti, de<br />

accódriu<br />

conserto pp. agg. intricciau, a bratzus intricciaus<br />

conserva sf. crunzeva<br />

conservare vt. chistiri, istuggiai, stuggiai, allogai, si<br />

mantenni, si tenni, castiai, incungiai<br />

conservato pp. agg. stuggiau, allogau<br />

conservatore sm. cunservadori, stuggiadori,<br />

allogadori<br />

conservatoria sf. cunservatoria<br />

conservatorio sm. cunservatóriu<br />

conservazione sf. chistidura, costoimentu<br />

consesso sm. accorru, accorramentu, adunànzia,<br />

riunio(n)i<br />

considerare vt. considerai, cunsiderai, cracullai,<br />

cuntziderai<br />

consideratezza sf. fundóriu, attinu, sabiori<br />

considerato pp. agg. cunsiderau<br />

considerazione sf. cunsideru, consideratzio(n)i<br />

considerevole agg. mf. de cunsiderai, mannu meda<br />

considerevolmente avv. cun mannesa<br />

consigliare vt. conzillai<br />

consigliato pp. agg. conzillau<br />

consigliatore sm. conzilladori<br />

consigliere sm. cunzilleri<br />

consiglio sm. contzillu, cuntzillu, impósitu<br />

consiliare agg. mf. de su cuntzillu<br />

consimile agg. mf. sìmbilli, simbillanti, ugualli<br />

consistente p. pres. agg. mf. consistenti, tostàu,<br />

prupposu<br />

consistenza sf. consistèntzia, prupposidadi,<br />

mannaria<br />

27<br />

consistere vi. consisti<br />

consociare vt. assotziai<br />

consociato pp. agg. sm. assotziau; sotzu<br />

consociazione sf. sotzu, sotziedadi, lega<br />

consolante p. pres. agg. mf. consolladori, attonadori,<br />

alliviadori<br />

consolare, -arsi vt. rifl. contzollai, accrunnotai,<br />

alliviai, attonai<br />

consolare agg. mf. de su cóntzolli<br />

consolat sm. contzollau<br />

consolato pp. agg. contzolau, accrunnotau, attonau,<br />

alliviau<br />

consolatore sm. cuntzolladori, alliviadori,<br />

attonadori<br />

consolatorio agg. cuntzolladori, cuntzollatóriu<br />

consolazione sf. cuntzollu, contzollatzio(n)i,<br />

accrunottu allìviu, attonadura<br />

console sm. cóntzulli<br />

consolida maggiore sf. bot. (Symphytum officinale)<br />

ebra de mollentisi, origa de mollentisi<br />

consolidamento sm. affottiada, affottiamentu,<br />

intostadura, arrefrotzu<br />

consolidare vt. affottiai, intostai, contzollidai<br />

consolidato pp. agg. affottiau, intostau,<br />

contzollidau<br />

consommé sm. franc. brodu strintu<br />

consonante sf. contzonanti<br />

consonanza sf. cuntzonu, accódriu, intèndia, intesa<br />

consono agg. cuncódriu, cunfromma<br />

consorella sf. mòngia<br />

consorte smf. pobiddu -a<br />

consorteria sf. cambarada, ghenga, obreria, cricca<br />

consortile, -orziale agg. mf. de su cunsrótziu<br />

consorzio sm. cunsrótziu<br />

constare vi. constai, cunsisti<br />

constatare vt. appurai, averiguai<br />

constatato pp. agg. appurau, averiguau<br />

constatazione sf. appuramentu, accraramentu,<br />

càstiu<br />

consueto agg. sóllitu, avvesu, accostumau<br />

consuetudinario agg. sóllitu, avvesàu, accostumau<br />

consuetudine sf. costumu, avvesu, abitudini<br />

consulente smf. contzullenti, contzilladori<br />

consulenza sf. contzulèntzia<br />

consulta sf. contzulta<br />

consultare vt. contzultai<br />

consultato pp. agg. contzultau<br />

consultazione sf., consultazio(n)i, parri<br />

consulto sm. contzurtu, parri<br />

consultorio sm. contzultóriu<br />

consumare vt. consumiri, consumai, spacciai,<br />

spappagallai<br />

consumato pp. agg. consumau, consumiu, affinau,<br />

spacciau, spapagallàu<br />

consumatore sm. contzumadori<br />

consumazione sf. consumatzioni, spacciu, finidura<br />

consumo sm. consumu, ispacciu<br />

consuntivo sm. contzuntivu<br />

consunto agg. consumiu, consuntu, allosingiau,<br />

affinigau, affinau, spacciau<br />

consunzione sf. med. tisichèntzia, tisichesa,<br />

arrennósigu<br />

consuocero sm. srogóngiu<br />

conta sf. conta, contu


contabile agg. smf. contàbilli<br />

contabilità sf. contabillidadi<br />

contabilizzare vt. ponni in contu, contai, fai<br />

contusu<br />

contachilòmetri sm. contachillómetrusu<br />

contadinesco agg. de messàiu<br />

contadino sm. massàiu, laureri<br />

contado sm. contàu, sattu, cussròxia<br />

contafrottole sm. contafàullasa, trampaneri,<br />

fraullanciu<br />

contagiare vt. contagiai, attaccai u(n)a malladia,<br />

impestai, cundì<br />

contagio sm. contàgiu, impestadura<br />

contagioso agg. contagiosu, chi impestada<br />

contagiri sm. contagirusu<br />

contagocce sm. contaguttasa<br />

contaminare vt. impestai, cundì<br />

contaminato pp. agg. impestau, cundìu<br />

contaminatore sm. impestadori, cundidori<br />

contaminazione sf. impestadura, cundidura, pesta<br />

contante p. pres. agg. sm. contanti<br />

contare vt. vi. contai, fai contusu<br />

contata sf. contada<br />

contato pp. agg. contau<br />

contatore sm. contadori, faidori de contusu<br />

contattare vt. contattai,<br />

contatto sm. cuntattu<br />

conte sm. conti<br />

contea sf. contea<br />

conteggiare vt. fai contusu, cuntéggiu, contu<br />

contegno sm. cumportamentu, arrecattu,<br />

arrecattamentu, spóntziu<br />

contegnoso agg. arrecattau, spontziosu<br />

contemperare vt. contemperai, mitigai<br />

contemplare vt. mirai, castiai , cuntemplai<br />

contemplazione sf. contemplatzio(n)i, miradura,<br />

castiadura<br />

contempo (nel) loc. avv. intantu, intrassintusu<br />

contemporaneamente avv. in su matessi tempusu,<br />

impari<br />

contemporaneo agg. avedalli<br />

contendente p. pres. agg. smf. avversanti, plettadori<br />

contendere vt. vi. rifl. pitzicorrai, brigai, fai a trivas,<br />

cettai<br />

contenente p. pres. agg. mf. contenenti, cun aintru<br />

contenenza sf. capidura, continèntzia<br />

contenere vt. cuntenni, càppi<br />

contenimento sm. cunte(n)imentu, cunte(n)idura<br />

contenitore sm. cunte(n)idori, bottu, strexu,<br />

trambulla(n)a<br />

contentabile agg. de cuntentai, chi si poi cuntentai<br />

contentare vt. accuntentai, fai cuntentu<br />

contentezza sf. cuntentu, cuntentesa, prexu,<br />

alligria, spassiu<br />

contentino sm. dimin. cuntenteddu<br />

contento agg. cuntentu, prexau, alligru<br />

contenuto sm. arretentu, cunténniu, càpiu<br />

contenzioso sm. cuntentziosu<br />

conterie sf. pl. (perle di vetro colorato per<br />

guarnizioni) prellasa de imbidriu, guarnitzio(n)isi,<br />

friollerasa<br />

conterraneo agg. de sa matessi terra<br />

contesa sf. abbèttia, cettu m., pitzicorru,<br />

chistio(n)i, tzirimònia<br />

28<br />

conteso pp. agg. arreusau, dennegau, cuntesu,<br />

disputau<br />

contessa sf. contissa<br />

contestare vt. cuntestai, arreusai, dennegai<br />

contestato pp. agg. cuntestau, arreusau, dennegau<br />

contestatore sm. cuntestadori<br />

contestazione sf. cuntestatzio(n)i<br />

contesto sm. countestu<br />

contezza sf. connoscènzia, contu fai sciri, fai<br />

connosci<br />

contiguità sf. bixinàntzia<br />

contiguo agg. accanta, probianu, accostàu,<br />

laccananti<br />

continentale agg. mf. continentalli, terramannesu<br />

continente sm. continenti, terramanna<br />

continenza sf. bo(n)u costumu, moderazio(n)i,<br />

grabbu<br />

contingente agg. mf. sm. casualli, occasionalli, de<br />

s’ora; fai patti<br />

contingenza sf. circustàntzia, cumbinatzio(n)i,<br />

intzimia; indennidadi<br />

continuamente avv. de sighida, tottu de sighida, de<br />

continu, di po dì<br />

continuare vt. vi. sighì<br />

continuativo agg. fittia(n)u, sighiu, cuntìnuu<br />

continuatore sm. sighidori<br />

continuazione sf. sighida, sighidura, sighìngiu<br />

continuità sf. sighida, sighidura<br />

continuo agg. continu, fittianu, sighiu<br />

conto sm. contu, cuentu<br />

contorcere, -ersi vt. rifl. attrottiai trottixai<br />

contorcimento sm. attrottiamentu, trottixu<br />

contornamento sm. ingiriada, ingiriamentu,<br />

arrodiamentu<br />

contornare vt. arrodiai, incodronai, ingiriai<br />

contornato pp. agg. ingiriau, arrodiau<br />

contorno sm. arrodiadura, ingiriadura, contornu,<br />

trobeddu<br />

contorsione sf. attrottiadura, trottixadura<br />

contorto pp. agg. trottu, attrottiau, trottixau,<br />

allumburau, crispionatzu, trumbullu<br />

contrabbandare vt. fai contrabbandu<br />

contrabbandiere sm. contrabbanderi,<br />

contrabbandista<br />

contrabbando sm. contrabbandu<br />

contrabbassista smf. mus. contrabbassista,<br />

contrabbasceri<br />

contrabbasso sm. mus. contrabbàsciu, budro(n)i<br />

contraccambiare vt. torrai, contraccambiai,<br />

aggiudu torràu (aiutarsi a vicenda<br />

contraccambio sm. torra, arrevesa contraccàmbiu<br />

contraccettivo sm. ghindò, guantu de Parigi<br />

contraccolpo sm. contracroppu<br />

contrada sf. cussroxa, trighingiu<br />

contraddetto pp. agg. contraìxiu, scontroriau<br />

contraddire vt. vi. contraixi, scontroriai<br />

contraddistinguere vt. contraddistìnghi, seberai<br />

contraddistinto pp. agg. contraddistintu, seberau<br />

contradditorio sm. contradditorju, scontrorju,<br />

scontroriadura<br />

contraddizione sf. contradditzioni, scontróriu<br />

contraerea sf. contraèrea<br />

contraffare vt. contraffai, strocci, trastoccai


contraffatto pp. agg. contraffattu, strócciu,<br />

trastoccau<br />

contraffattore sm. contraffattori, stroccidori,<br />

trastoccadori<br />

contraffazione sf. contraffattura, contraffatzioni,<br />

stroccidura, trastoccu, trastoccadura<br />

contrafforte sm. contrafforti, cronta (de arrocca)<br />

contraggenio sm. contraggéniu, tìrria, amarolla, de<br />

malla ga(n)a<br />

contralto sm. mus. contraltu<br />

contrammiraglio sm. contrammiràgliu<br />

contrappasso sm. contrappassu<br />

contrappello sm. contrappellu<br />

contrappeso sm. contrappesu<br />

contrapporre vt. contrapponni, accarai, cumparai<br />

contrapposizione sf. contrappositzioni,<br />

contrariedadi<br />

contrapposto pp. agg. contrappostu, contràriu<br />

contrappunto sm. contrappuntu<br />

contrariamente avv. contrariamenti, a su contras,<br />

inveci de<br />

contrariare vt. contrariai, scontroriai, andai<br />

contras,<br />

contrariato pp. agg. contrariau, dispraxu, primau,<br />

incilliu<br />

contrarietà sf. contrariedadi, travessumini<br />

contrario agg. contràriu, puriosu, travessu<br />

contrarre vi. arruntzai, cuntrai, si cojai; s’indepidai,<br />

pigai impignu<br />

contrassegnare vt. sinnai, marcai, contrassignai<br />

contrassegno sm. sinnu, contrassignu,<br />

contrassegnu, marcu<br />

contrastare vt. vi opponni, gherrai, cumbatti,<br />

scontroriai<br />

contrastato pp. agg. oppostu, poderau, gherrau,<br />

iscontriau, scorriau, scontroriau<br />

contrasto sm. cuntrastu, arrogàntzia scontróriu,<br />

cettu, briga, abbéttiu, abbèttia<br />

contrattaccare vt. contrattaccai<br />

contrattacco sm. contrattaccu<br />

contrattare vt. cuntrattai, barattai<br />

contrattato pp. agg. cuntrattau, barattau<br />

contrattazione sf. cuntrattatzio(n)i, aggiustamentu<br />

contrattempo sm. contrattempus, arrescìu,<br />

disaccattu, faddi(n)a, strubbu<br />

contratto sm. cuntrattu, giuratóriu<br />

contratto pp. agg. frungìu, arrungiàu, cancaràu,<br />

sicorràu, accuaddigau,<br />

contrattura sf. arrungiadura, sicorradura<br />

contravveleno sm. vds. controveleno<br />

contravvenire vi. no ponnamenti<br />

contravventore sm. contravventori, chi no<br />

po(n)idimenti<br />

contravvenzione sf. cuntravvinzio(n)i<br />

contrazione sf. cuntraidura, arruntzadura,<br />

contratzio(n)i<br />

contribuente smf. contribuenti, pagadori<br />

contribuire vt. cuncurri, pigai patti, contribuì<br />

contributo sm. contributu, aggiudu, patti<br />

contribuzione sf. contributzio(n)i<br />

contristare vt. contristai, intristai, affriggi<br />

contristato pp. agg. contristau, intristau, affriggìu<br />

contrito agg. arrepentiu, scorau<br />

29<br />

contrizione sf. arrepentimentu, contritzio(n)i,<br />

cuntrizioni, pentimentu<br />

contro prep. avv. contru, contrasa<br />

controanello sm. aneddu de seguresa, frim’aneddu<br />

controbattere vt. arrispundi, replicai<br />

controbilanciare vt. contraballantzai, billanciai,<br />

armudiai<br />

controcanto sm. controcantu<br />

controcorrente (andare) md. contracurrenti<br />

controffensiva sf. controffensiva, attaccu<br />

controfodera sf. intrefforru<br />

controllare vt. cuntrollai, castiai, pottai a càstiu,<br />

averiguai<br />

controllato pp. agg. cuntrollau, castiau, averiguau<br />

controllo sm. controllu, averiguamentu<br />

controllore sm. controllori<br />

controluce sf. contralluxi<br />

contromano avv. contrama(n)u, a ma(n)u travessa<br />

contromarca sf. contramarca<br />

contromossa sf. contramóvida, contramossa<br />

controparte sf. patti contrària, contrapparti<br />

contropartita sf. contrappartida<br />

contropelo sm. arrepillu, pilliessi<br />

contropiede sm. contrappei<br />

controproducente agg. mf. contràriu<br />

controprova sf. contraproa, cumprovamentu<br />

contrordine sm. contrórdrini<br />

controsenso sm. contrassentidu, disatti(n)u<br />

controveleno sm. contravvelle(n)u, sciàscinu<br />

controvento sm. avv. contrabbentu, a bentu<br />

contràriu<br />

controversia sf. arreghèscia, abbèttia, cuntierra,<br />

briga<br />

controverso pp. agg. abbettiau, cettau, postu in<br />

duda<br />

controvertere vt. vi. ponni in abbéttiu, cettai<br />

controvoglia avv. ammarolla, de malla ga(n)a<br />

contumace agg. mf. contumaci, contumaxi<br />

contumacia sf. contumàcia, palla, corantena<br />

contumelia sf. affrenta, offéndida, offesa, aggràviu<br />

contumelioso agg. affrentosu, aggraviosu,<br />

offensivu<br />

contundente p. pres. agg. mf. abbungiadori, pistadori<br />

contundere vt. pistai, abbungiai<br />

conturbamento sm. conturbamentu, allóriu, accisu<br />

conturbante agg. mf. contrubadori, attrudidori,<br />

ecciseri<br />

conturbare vt. contrubai, attrudì, ammainai, eccisai<br />

conturbato pp. agg. contrubau, attrudìu, ammainau,<br />

eccisau<br />

contusione sf. pistadura, abbungiadura<br />

contuso pp. agg. pistau, smremau, abbungiau<br />

convalescente agg. mf. allebiau, convallescenti<br />

convalescenza sf. allebiadura, convallescèntzia<br />

convalescenziario sm. allebiadroxu, domu de pasu<br />

convalida sf., -amento sm., -azione sf. cumbàllida<br />

convalidare vt. cumballidai, convallidai<br />

convalidato pp. agg. cumballidau, convalidau<br />

convallaria sf. bot. vds. mughetto<br />

convegno sm. cunvegnu, accorru<br />

convenevole agg. mf. cumbenienti<br />

conveniente p. pres. agg. mf. cumbenienti<br />

convenientemente avv. cumbenientementi<br />

convenienza sf. cumbenièntzia, cunfaimentu


convenire vi. cumbenni, dexi, torrai a contu,<br />

cungeniai<br />

conventicola sf. cambarada, guffrarìa, ghenga,<br />

cricca<br />

convento sm. cunventu, guventu<br />

conventuale agg. mf. de guventu, cunventualli<br />

convenuto pp. agg. cumbénniu, accuttu, approbiau,<br />

arribau, lómpiu, bénìu, imbàttiu<br />

convenzione sf. cunventzio, accómodu, accódriu<br />

convergente p. pres. agg. mf. convergenti<br />

convergenza sf. cunvergèntzia, accostamentu<br />

convergere vi. cunvérgi, accùdi, accostai, accùrri<br />

conversare vi. chistionai, arrexonai, foeddai<br />

conversatore sm. chistionadori, arrexonadori,<br />

foeddadori<br />

conversazione sf. chistionada, chistionadura,<br />

arrexonada, arrexonamentu, foeddada<br />

conversione sf. cunversio(n)i, cunvertimentu<br />

converso sm. (frate laico) para legu<br />

convertire vt. cunvétti, mudai, cambiai, furriai<br />

convertito pp. agg. cunvéttiu, mudàu, furriau,<br />

cambiau<br />

convessità sf. incrubadura, attrottiadura, cuppesa<br />

convesso agg. cuccurudu, incrubau, attrottiau,<br />

accolembrau, convessu<br />

convincente p. pres. agg. mf. cumbincidori, chi<br />

cumbincidi<br />

convincere vt. cumbinci<br />

convincimento sm. cumbincimentu<br />

convinto pp. agg. cumbintu, persuadiu<br />

convinzione sf. cumbincidura, cumbincimentu<br />

convitare vt. cumbidai, invitai<br />

convitato pp. agg. sm. cumbidau, invitau<br />

convito sm. cumbidu, scialla, invitu<br />

convitto sm. convittu<br />

convittore sm. convittori<br />

convivente p. pres. agg. mf. cumbiventi<br />

convivenza sf. cumbividura, cumbivimentu<br />

convivere vi. cumbivi, amistadai, bivi impari<br />

convivio sm. cumbidu, spadatzu<br />

convocare vt. cunvocai, fai benni, accorrallai,<br />

tzerriai<br />

convocato pp. agg. cunvocau, accorrallau, tzerriau<br />

convocazione sf. cunvocatzio(n)i, tzerriamentu ,<br />

accorradura<br />

convogliare vt. accorrai, accorrallai, approbiai<br />

convogliato pp. agg., accorrau, accorrallau,<br />

approbiau<br />

convoglio sm. accumpangiamentu, convógliu<br />

convolare vi. bolai impari, accurri; si cojai<br />

convolvolo sm. bot. (Convolvulus arvensis) mellamida<br />

convolvolo di mare sm. bot. (Calystegia soldanella)<br />

mellamida de mari<br />

convulsione sf. mottacinnusu, trémullìa, spàsimu<br />

cooperare vi. traballai impari, aggiudai, cuncurri,<br />

cooperai<br />

cooperativa sf. co(o)perativa, comprativa<br />

cooperazione sf. co(o)peratzio(n)i, aggiudu<br />

coordinare vt. coordinai, ordinai, cuntzertai<br />

coordinata sf. coordinada<br />

coordinatore sm. coordinadori, assentadori,<br />

cuntzertadori<br />

coordinazione sf. coordinatzio(n)i, sestu, órdini<br />

coperchiare vt. accoveccai<br />

30<br />

coperchio sm. crobeccu, crabettori, accoveccu<br />

coperta sf. manta, ammantadroxu, fànuga<br />

copertina sf. cobertina, mantixedda<br />

coperto pp. agg. ammantàu, carraxàu, serràu,<br />

tuppàu à<br />

copertone sm. coperto(n)i<br />

copertura sf. crabettura<br />

copia sf. còpia<br />

copiare vt. copiai<br />

copiativo agg. copiativu<br />

copiato pp. agg. copiau<br />

copiatore sm. copiadori<br />

copiatura sf. copiadura<br />

copiglia sf. cuppìglia<br />

copione sm. copio(n)i<br />

copiosamente avv. a fulliadura, abbundosamenti, a<br />

munto(n)isi, a bitzeffa, a scavulladura<br />

copiosità sf. abbundàntzia<br />

copioso agg. abbundantziosu, abbundanti<br />

copista smf. copista, trasladori, scrianu<br />

coppa sf. coppa, cuppa (braxeri)<br />

coppe f. pl. coppasa, cuppasa (semini de cattasa)<br />

coppetta sf. dimin. bentosa<br />

coppia sf. loba, periga, duusu<br />

coppiere sm. cupperi<br />

coppino sm. mar. covuneddu<br />

coppiola sf.(doppio sparo) doppietta, scuppettada<br />

coppo sm. (tegola) téulla, ziru<br />

coppo sm. (rete, fatta di rami di salice, per pescare<br />

trote) nassa, cóvunu<br />

copricapo sm. bonettu, barrettu, cappeddu,<br />

muncadori<br />

copricatena sm. cobricade(n)a<br />

coprifuoco sm. cobrifogu, arretiru<br />

copriletto sm. fànuga<br />

coprire vt. accoveccai, accrobeccai, cuai, tuppai,<br />

carraxai<br />

coprivivande sm. tuppaprattusu<br />

copula sf. gramm. cópulla<br />

copula sf. (atto sessuale) coddada, cravada de….,<br />

coberri<br />

copulare vt. vi. coddai, cravai, coberri<br />

copulativo agg. copulativu, de coddongiu<br />

coque sf. a moddi, latti-latti, a sa coca<br />

coraggio sm. coràggiu, attrivimentu, prontu<br />

coraggiosamente avv. coraggiosamenti,<br />

attrividamenti<br />

coraggioso agg. coraggiosu, allientosu, attriviu,<br />

atzudu, corale agg. mf. sf. coralli<br />

corallaio, -aro sm. corallaju, coraddaju<br />

corallifero agg. [coraddosu, coraddi(n)u<br />

corallina sf. coraddina<br />

corallini sm. pl. bot. vds. fusàggine<br />

corallo sm. bot. (Erythrina cristagalli); itt. (Corallium<br />

rubrum) coraddu, corallu<br />

corame sm. coràmini<br />

corampopulo avv. lat. ananti a tottusu<br />

Corano sm. Coranu<br />

corata sf. corada, frisciura<br />

coratella sf. frisciura, corada, códra, tratallìa<br />

corazza sf. coratza, cottìglia<br />

corazzare vt. coratzai<br />

corazzata sf. coratzada<br />

corazzato pp. agg. coratzau


corazziere sm. coratzeri<br />

corba, -ula sf. crobi, crobedda, coffi(n)u<br />

corbellagine sf. sciollóriu, scimproriu<br />

corbellare vt. cuglionai, imbovai, strocci<br />

corbellatore sm. coglionadori, imbovadori,<br />

stroccidori<br />

corbellatura sf. brulladura, buffonadura,<br />

buffonamentu, cuglionadura, imbovadura,<br />

stroccidura<br />

corbelleria sf. scimpróriu, sciollóriu, boveria,<br />

strollichèntzia, contesa<br />

corbello, -ino sm. dimin. crobedda, cadineddu,<br />

coffineddu, ca(n)isteddu, palli(n)u<br />

corbezzola sf. fruttu de s’ollio(n)i<br />

corbezzolo sm. bot. (Arbutus unedo) ollio(n)i<br />

corbula sf. vds. corba<br />

corda sf. codredda, fu(n)i, soga, cannaittu<br />

cordaio, -aiuolo sm. funaju, maistu de fu(n)isi<br />

cordame sm. fu(n)isi, funàmini<br />

cordata sf. cordada<br />

cordella, -ellina sf. dimin. fu(n)ixedda, cannaittu,<br />

codredda<br />

corderia sf. corderia<br />

cordiale agg. corali, cordialli, amistantziosu<br />

cordiale sm. succi de petza cotta, liccori<br />

cordialità sf. amistàntzia, amistadi, accantzu,<br />

cordiallidadi<br />

cordialmente avv. cordialmenti, cun amistàntzia,<br />

cun tottu su coru<br />

cordialone agg. accr. bonaccioni, de bo(n)u coru<br />

cordicella sf. dimin. fu(n)ixedda, codredda,<br />

codriolla,<br />

cordiglio sm. cordo(n)i<br />

cordoglio sm. corruttu, dollu, affriggimentu, teu<br />

cordolo sm. córdullu, bìttia<br />

cordonata sf. codronada<br />

cordoncino sm. dimin. codronittu, codriollu,<br />

codronera<br />

cordone sm. cordo(n)i<br />

cordula sf. codra, frisciura, trattalìa<br />

corea sf. med. vds. epilessia<br />

coretto sm. imbustu<br />

coriaceo agg. corriatzu, pettiatzu<br />

coriandolo sm. coriàndullu<br />

coricare, -arsi vt. vi. rifl. croccai, imbarài<br />

coricata sf. croccada, crocchera<br />

coricato pp. agg. croccau, imbaràu<br />

coricino sm. dimin. corixeddu<br />

corifena sf. itt. (Coryphoena hyppurus) lampuga<br />

corifeo sm. (capo dell’antico coro greco) corifeu,<br />

capicériu<br />

corinoli sm. bot. vds. macerone<br />

corista smf. corista<br />

cormorano sm. orn. (Phalacrocorax carbo) crobu de<br />

mari, crobu anguiddaiu<br />

cornacchia sf. orn. (Corvus corone sardonius) corroga<br />

cornaggine sf. (ritrosia, testardaggine) abbèttia,<br />

tostorrudesa, reghèscia, retrosia, tìrria<br />

cornamusa sf. mus. carramusa, lioneddasa, benasa<br />

cornare vi. (fischiare degli orecchi) ammuinai,<br />

incorrai; sonai su corru<br />

cornata sf. incorrada, affruconada, scaviada<br />

cornatura sf., corradura bàttillisi, corramenta<br />

cornea sf. anat. biancu de s’ogu<br />

31<br />

corneggio sm. (difficoltà respiratoria degli equini)<br />

arruncamentu, surrùschiu<br />

corneo agg. de corru<br />

cornetta sf. mus. cornetta<br />

cornetto sm. dimin. corrixeddu<br />

cornice sf. grunnissa<br />

corniciaio sm. grunnisseri, maistu de grunnissasa<br />

corniciame sm. grunnisàmini<br />

corniciare vt. vds. incorniciare<br />

cornicione sm. cornicio(n)i<br />

cornificare vt. ponni corrusu, traixi<br />

corniola sf. bot. (Cornus mas) tittiacca (axina)<br />

corno sm. corru<br />

cornuto agg. corrudu, battillosu<br />

coro sm., coru<br />

corolla sf.corodda<br />

corollario sm. coroddàriu<br />

corona sf. corona<br />

corona imperiale sf. bot. (Scilla peruviana) lillu<br />

persianu<br />

coronamento sm. coronamentu<br />

coronare vt. coronai<br />

coronato pp. agg. coronau<br />

coronopo sm. bot. (Plantago coronopus) ebra stèrria,<br />

ebra longa<br />

corpacciuto agg. brentudu, buddoni, scraxiudu<br />

corpetto sm. cropettu, corittu, cossu<br />

corpo sm. cropus<br />

corporale agg. croporalli, de su cropus<br />

corporatura sf. croporadura, enti(n)a, cantellu<br />

corporazione sf. sótziu, corporatzio(n)i<br />

corposo agg. corposu<br />

corpulento agg. mannàcciu<br />

corpulenza sf. grussària, grussesa, mannacciùmini<br />

Corpus Domini sm. lat. eccl. Corpusdómini<br />

corpuscolo sm. corpixeddu<br />

corredare vt. frunì, corredài, acchipaggiài<br />

corredino sm. dimin. spùllia<br />

corredo sm. corredu, frunimentu, pannamentu<br />

correggere vt. curreggi<br />

correggia sf. corria, loru<br />

correggiola sf. bot. (Polygonum aviculare) ebra de<br />

centu nousu<br />

correità sf. complitzidadi<br />

correlazione sf. correlatzioni, lióngiu, accàppiu,<br />

accappiadura<br />

corrente sf. currenti<br />

corrente agg. mf. currenti<br />

correntemente avv. currentementi<br />

correntino sm. agg. crabiolla, listelu<br />

correntista smf. currentista<br />

correo agg. cómplitzi<br />

correre vt. vi. curri, currellai<br />

correttezza sf. currettesa, curréggiu<br />

correttivo agg. curreggidori<br />

corretto pp. agg. corrìggiu, curréggiu<br />

correttore sm. curreggidori<br />

correzione sf. curreggidura, curretzio(n)i, curréggiu<br />

corrida sf. corrida<br />

corridoio sm. curridóriu, passaritzu<br />

corridore sm. curridori<br />

corriera sf. corriera, postalli<br />

corriere sm. curreri


corriere grosso sm. orn.(Charadrius hiaticula)<br />

tzurrullìu<br />

corrimano sm. passama(n)u, barandau<br />

corrispondente p. pres. agg. smf. corrispondenti<br />

corrispondenza sf. currispondèntzia; posta<br />

corrispondere vt. vi. currispundi<br />

corrisposto pp. agg. currispustu<br />

corrività sf. abbentiadura, sconcadura, sfundóriu,<br />

stravanadura<br />

corrivo agg. abbentiau, sconcau, sfundoriau,<br />

disattinau<br />

corroboramento sm. attonamentu, affottiadura,<br />

arrefrotzu<br />

corroborante p. pres. agg. mf. attonadori,<br />

affottiadori, corroboranti<br />

corroborare vt., affottiai, attonai, corroborai<br />

corroborato pp. agg. affottiau, attonau, corroborau<br />

corroboratore sm. attonadori, affottiadori<br />

corrodere vt. arroi, pertugi, pappai<br />

corrompere vt. corrumpi<br />

corrompimento sm. corrumpimentu<br />

corrompitore sm. corrumpidori<br />

corrosione sf. arroidura, pappadura<br />

corrosivo agg. arroidori, corrosivu<br />

corroso pp. agg. arroiu, arrósiu<br />

corrotto pp. agg. corrùmpiu, currùmpiu<br />

corrucciare, -arsi vi. rifl. s’annuggiai, s’intristai,<br />

s’incilliri, si primai, s’incorruttai<br />

corrucciato pp. agg. annuggiau, intristau,<br />

abbruddau, incilliu, incristau, primau, incorruttau,<br />

sangiosu<br />

corruccio sm. annùggiu, primma, arrennegu<br />

corrugamento sm., arruntgiamentu, frungimentu,<br />

incillimentu<br />

corrugare vt. vi. frungì, incillì, corrugai<br />

corrugato pp. agg. frungìu, arrungiau, incilliu<br />

corruscare vi. luxi, cinciddai<br />

corrusco agg. luxenti, cinciddosu<br />

corruttela sf. corrumpidura, corrumpimentu,<br />

corruzio(n)i<br />

corruttibile agg. corrumpìbilli, corrumpiditzu<br />

corruttore sm. corrumpidori<br />

corruzione sf. corrutzio(n)i, corrumpimentu,<br />

corrumpidura<br />

corsa sf. currella, currellada, cursa<br />

corsaro sm. corsàriu, pirata<br />

corsetto sm. cottìllia, imbustu<br />

corsia sf. corsia, passàggiu, corridoriu<br />

corsicano agg. sm. corsicanu, crossigga(n)u,<br />

corsiero sm. cuaddu curridori<br />

corsivo sm. cursivu<br />

corso sm. cursu, passillu, caminada, bia manna<br />

corso pp. agg. cuttu, cùrriu<br />

corso agg. sm. vds. corsicano<br />

corsoio agg. currenti<br />

corte sf. cotti, corralli, corratzu<br />

corteccia sf. croxollu, croxu<br />

corteggiamento sm. fastìggiu, cortéggiu<br />

corteggiare vt. corteggiai, fastiggiai<br />

corteggiato pp. agg. fastiggiau, corteggiau<br />

corteggiatore sm. fastiggiadori, corteggiadori<br />

corteo sm. corteu, accumpangiamentu<br />

cortese agg. mf. cortesu, donosu, amistantziosu,<br />

garbosu, de modu bellusu<br />

32<br />

cortesemente avv. cortesementi, donosamenti<br />

cortesia sf. cortesia, donosidadi, amistàntzia,<br />

grabbu<br />

cortezza sf. grutzesa, grutzidadi<br />

cortigiana sf. cottesana, bagassa, truggiotta<br />

cortigianeria sf. cottesanìa<br />

cortigiano agg. cottesa(n)u<br />

cortile sm. corralli, corratzu, cotti, pratza<br />

cortina sf. cortina, crotina, corona<br />

cortinaggio sm. cortinàggiu, papallio(n)i<br />

cortisone sm. cortiso(n)i<br />

corto agg. crutzu, grutzu<br />

corvetta sf. cuccurumbeddu, crancinu, cumburada,<br />

sàttiu (de su cuaddu); corvetta (Marineri)<br />

corvettare vi. crancinai, accumburai, sattiai<br />

corvina sf. itt. (Corvina nigra) grobàlliu<br />

corvino agg. de crobu, nieddu che sa pixi, che<br />

s’appretta<br />

corvo sm. orn. (Corvus corax) crobu<br />

corvo marino sm. orn. (Phalacrocorax aristotelis) crobu<br />

anguiddàxriu, cormora(n)u<br />

cosa sf. cosa, taddinanta m., itaddinanta<br />

cosare vt. vi. itesinantai<br />

coscia sf. anat. còscia<br />

cosciale sm. coscialli<br />

cosciente agg. mf. cuscienti, scienti, cuscentziosu<br />

coscienza sf. cuscièntzia<br />

coscienziosamente avv. attinadamenti, cun<br />

cuscientzia<br />

coscienziosità sf. ti(n)u, cuscientzia<br />

coscienzioso agg. cuscientziosu<br />

cosciotto sm. dimin. coscixeedda<br />

coscritto agg. coscrittu, arruollàu<br />

coscrizione sf. leva<br />

così avv. aici, ainci, deainci<br />

cosicché cong. e ainci<br />

cosiddetto agg. ainci nau<br />

cosifatto agg. ainci fattu<br />

Cosma sm. Cósimu, Cósumu<br />

cosmesi sf. cura de bellesa, bellettu<br />

cosmo sm. universu<br />

coso sm. cosittedda, itaddinanta, stricchibiddatzu,<br />

taddinanta<br />

cospargere vt. spraxi, spainai, spratzinai<br />

cosparso pp. agg. spratu, spai(n)au, spratzinau<br />

cospetto sm. presèntzia, ananti de<br />

cospicuamente avv. mannamenti,<br />

abbundantementi. discretamenti<br />

cospicuo agg. mannu meda, abbundanti<br />

cospirare vi. cungiurai, odringiai, trassai, ordì<br />

cospiratore sm. cungiuradori, odridori, trassadori<br />

cospirazione sf. trama, tramadura, trassa<br />

costa sf. costa, costera, costera, palla<br />

costà avv. deinnìa, ingudde(n)i, ingu(n)is, innia<br />

costalgia sf. med. dollor’e costau<br />

costante agg. mf. costantementi, cun frimesa<br />

Costantino sm. Costanti(n)u, Anti(n)u<br />

costanza sf, frimesa, seguràntzia, costàntzia<br />

costare vi. costai<br />

costata sf. costada<br />

costato sm. anat. costau<br />

costato pp. agg. costau<br />

costeggiamento sm. costeggiadura<br />

costeggiare vt. costeggiai


costei pr. dim. f. issa, custa, cussa<br />

costellare vt. arrosiai, spainai, spraxi<br />

costellato pp. agg. arrosiau, spainau, spratu<br />

costellazione sf. costellatzio(n)i<br />

costernare vt. vi. intristai, incorruttai, disisperai,<br />

affriggì<br />

costernazione sf. affriggimentu, scoramentu,<br />

affinamentu<br />

costì avv. ingu(n)i, innia, innoi, ingudde(n)i<br />

costiera sf. costera<br />

costiero agg. de sa costera, costeri<br />

costipamento sm. arramadìu<br />

costipare vt. vi. arramadiài<br />

costipato pp. agg. arramadiàu<br />

costipazione sf. arramadìu<br />

costituente p. pres. agg. smf. costituenti<br />

costituire vt. costituìi, fundai<br />

costituito pp. agg. costituiu, fundau<br />

costituzione sf. costitutzio(n)i<br />

costo sm. costu, pretziu<br />

costola sf. anat. costa, costalla<br />

costoletta sf. costelletta, costixedda<br />

costone sm. costa, costera, mràxini, spéndulla<br />

costoro pr. dim. mf. pl. issus -as, custus -as, cussus -<br />

is<br />

costoso agg. carestosu, gastosu, costosu, caru,<br />

costosu, carittu, caru, piberàu<br />

costretto pp. agg. custrintu, obbligau, frotzau,<br />

aprettau<br />

costringere vt. custringi, obbligai, frotzai, aprettai<br />

costringimento sm. custringimentu, frotzadura,<br />

obblìgu<br />

costrittivo agg. custringidori, frotzadori<br />

costrizione sf. m. apprettu, custringidura,<br />

frotzadura<br />

costruire vt. fabbricai, pesài<br />

costruito pp.agg. frabbicau, pesàu<br />

costruttivo agg. frabbicadori, chi aggiudada,<br />

ingegnosu<br />

costrutto sm. sensu<br />

costruttore sm. costruidori, fabbricadori<br />

costruzione sf. fàbbricu, domu<br />

costui pr. dim. m. issu, custu, cussu<br />

costumanza sf. costumu, costumau m.,<br />

costumàntzia, connottu, avvesu<br />

costumare vi. accostumai, costumai<br />

costumato pp. agg. costumau, accostumau, educau<br />

costume sm. costùmini, avvesu<br />

costura sf. cosidura, costura (così a pari)<br />

cosuccia sf. dimin. vds. bagattella<br />

cotale agg. indef. mf. talli, fulla(n)u<br />

cotanto agg. indef. tanti, ainci<br />

cote sf. pedra de acutzai, coda<br />

cotenna sf. croxollu, croxolleddu<br />

cotesto agg. dim. custu, cussu, cuddu<br />

cotica sf. croxolleddu, croxollu<br />

coticone sm. vds. cotenna<br />

cotile sf. anat. ossu de su lutto(n)i<br />

cotogna sf. mellaghidòngia<br />

cotognata sf. marmellada de mellaghidongia<br />

cotoletta sf. cotolletta<br />

cotonare vt. cotonai, incotonai<br />

cotone sm. bot. (Gossypium herbaceum) cato(n)i,<br />

coto(n)i de frùsciu, bambaxi<br />

33<br />

cotoniere sm. cotoneri<br />

cotonifìcio sm. cotonifìtziu, fràbbica de coto(n)i<br />

cotonina sf. cotonina<br />

cotonoso agg. cotonosu<br />

cotta sf. (indumento religioso) prapallissu<br />

cotta sf. (quantità di roba che si cuoce in una volta)<br />

cotta, coidura<br />

cotticcio agg. pitzullau, pischillau, alligrittu<br />

cottile agg. mf. (di terracotta) de terralla<br />

cottimista smf. cottimista, scaraderi<br />

cottimo sm. cóttimu, scarada<br />

cotto pp. agg. cottu<br />

cottoia sf. cottura, coidura<br />

cottura sf. cottura, coidura, coimentu, coxibi<br />

cotula sf. bot. (Anthemis cotula) sitzia pudèscia<br />

coturnice sf. orn. (Alectoris graeca) xrìcuri<br />

cova sf. cria, criadroxu, frucidura<br />

covare vt. vi. fai sa cria, criai, fruciri<br />

covata sf. cria, frucidura, niada<br />

covato pp. agg. criau, fruciu<br />

covatore sm. frucidori<br />

covatura sf. cria, frucidura<br />

covile sm. cuilli, acculliadroxu, ta(n)a<br />

covo sm. acculliu, cuilli, niu, ta(n)a, croccadroxiu<br />

covone sm. mannùga<br />

coxale sm. anat. ossu de sa còscia , ossu de su<br />

lutto(n)i<br />

cozione sf. digiridura<br />

cozza sf. itt. (Mytilus edulis) cotza<br />

cozzare vi. attumbai, accollai, incorrai, scaviai<br />

cozzata sf. attumbada, incorrada, sciamiada, scàviu<br />

cozzo sm., accirrada, attumbu, attùmbidu,<br />

accollada, incorrada, scàviada, sciamiada, sigorrada<br />

crac escl. sm. fig. (fallimento finanziario) crac;<br />

faddimentu, attumbu, arruttroxa<br />

crampo sm. crampu, càncaradura<br />

cranio sm. anat. conca<br />

cranteri sm. pl. (denti del giudizio) casciallisi de su<br />

giudiziu<br />

crapula sf. picchettada, satzada, scialla,<br />

sciaballabatta<br />

crapulare vi. picchettai, fai scialla, si satzai<br />

crapulone sm. satzago(n)i, picchetteri, satzago(n)i<br />

crassazione sf. grassatzio(n)i, fura, bardana,<br />

dorrobatoriu<br />

crassezza sf. grussària, grussesa, grassesa<br />

crasso agg. grussu, grusseri<br />

crassula sf. bot. (Crassula falcata; Rochea coccinea) ebra<br />

grassa<br />

cravatta sf. crobatta, grobatta<br />

cravattaio sm. crobatteri, maistu de crobattasa<br />

creanza sf. criantza, criàntzia, pullìtiga<br />

creanzato agg. criantzau, be(n)educau<br />

creare vt. criai<br />

creativo agg. criativu<br />

creato pp. agg. criau<br />

creatore sm. criadori<br />

creatura sf. criadura<br />

creazione sf. criazio(n)i<br />

credente agg. mf. creenti, credenti, creidori<br />

credenza sf. crièntzia<br />

credenza sf. (mobile) credentza, arrebustu<br />

credenziale sf. crientzialli, credentzialli, littra de<br />

fidi


credenziere sm. dispenseri, credentzeri<br />

credenzone agg. (credulone) buccabentu, bovu,<br />

creidori<br />

crédere vi. crei<br />

credibile agg. creìbilli<br />

credibilità sf. creibillidadi<br />

credito sm. créditu, fidu<br />

creditore sm. accreidori, credidori<br />

credo sm. credu<br />

credulità sf. creèntzia, creidura<br />

credulo agg. creidori, crédullu, buccabentu<br />

credulone agg. buccabentu, bovu, creidori<br />

creduto pp. agg. créttiu<br />

crema sf. crema, pillu de latti (panna)<br />

cremagliera sf. cremagliera<br />

cremare vt. abbruxai mottusu, cremài<br />

crematoio sm. abbruxadroxu, scallatoriu<br />

crematorio agg. abbruxadori<br />

cremazione sf. abbruxadura (de mottusu)<br />

cremeria sf. cremeria<br />

cremisi agg. mf. arrubiu<br />

cremoso agg. cremosu<br />

crenato agg. sm. follasa a serraccu<br />

crenilabro grigio sm. itt. vds. labbro<br />

creolina sf. criollina (disinfettanti)<br />

creolo s.m. mullattu, de Cuba<br />

crepa sf. tzaccadura, crepadura, fillidura<br />

crepaccio sm. corroppu, spérrumu, strampu<br />

crepacuore sm. crepacoru, fèngia<br />

crepapancia (a) loc. avv. a prus non potzu, fintzas a<br />

scoppiai<br />

crepapelle (a) loc. avv. a prus non potzu, a<br />

iscraccalliusu<br />

crepare vi. tzaccai, crepai, cherpai, scioppai,<br />

scuattarai, morri<br />

crepato pp. agg. crepau, scioppau, scuattarau,<br />

mottu<br />

crepatura sf. cherpu, crepadura, tzaccadura<br />

crepide fetida sf. bot. (Crepis foetida) gicòria<br />

pudèscia<br />

crepitacolo sm. matracca<br />

crepitante p. pres. agg. mf. tzacarra-tzacarra,<br />

tzaccadori, tzaccarradori<br />

crepitare vi. scocchidai, tzaccai, tzaccarrai<br />

crepito sm. , tzàcchidu, tzaccarru, scócchidu<br />

crepuscolare vt. vds. luxi de su scurigadroxu o<br />

s’obrexidroxiu<br />

crepuscolo sm. obrexidroxu, scurigadroxiu<br />

crescendo sm. crescendi, crescimentu<br />

crescente p. pres. agg. mf. crescenti<br />

crescenza sf. crescimentu<br />

crescere vi. cresci, ammanniai<br />

crescimento sm crescimentu, accrescimentu<br />

crescione sm. bot. (Nasturtium officinale) mattutzu<br />

crescita sf. , crèscia, créscida, crescimentu<br />

cresciuto pp. agg. , crésciu, ammanniau<br />

cresima sm. cunfrima, cunfrimu, crésima,<br />

cunfirmatzio(n)i<br />

cresimare vt. cresimai, cunfrimai<br />

cresimato pp. agg. cresimau, cunfrimau<br />

creso sm. fig. arricconi, arriccu meda<br />

crespa sf., frungia, arritzadura, pinnigadura<br />

crespare vt. frungiri, arritzai, aneddai<br />

crespato pp. agg. frungìu, arritzau, frisau, aneddau<br />

34<br />

crespatura sf. frungidura, arritzadura, frisadura<br />

crespelli sm. pl., -e f. pl. (nastrini di pasta dolce<br />

fritti) orilliettasa, maravìlliasa, millindrusu<br />

crespino sm. bot. (Berberis vulgaris) spi(n)asanta<br />

crespo sm. crespu<br />

crespo agg. crispu, frungìu, arritzau<br />

crespolina sf. bot. (Santolina chamaecyparissus)<br />

allupacuaddusu<br />

cresposo agg. crisposu, frungiosu, frungìu<br />

cresta sf. cragarista<br />

cresta di gallo sf. bot. (Celosia cristata) cragarista de<br />

cabo(n)i<br />

crestaia sf. (modista) maista de pannu, modista<br />

crestato agg. cristau, cuccuruddau, pubusau,<br />

acchighiristau<br />

creta sf. collovìu<br />

cretaceo agg. colloviosu<br />

cretinaggine, -eria sf. ballossìmini, ballossada,<br />

tontesa, scimproriu<br />

cretinata sf. cretinada, ballossada, sciolloccada,<br />

scimpreria, sciolloriada<br />

cretino agg. ballossu, scialloriau, xrimpi,<br />

scialloccau<br />

crettare vi. (fendersi, creparsi, screpolarsi) tzaccai,<br />

fresai, fillì, scroxollai<br />

cretto sm. (crepatura, fessura) tzaccadura, fillidura,<br />

fresadura, scroxolladura<br />

cribrare vt. (passare al crivello) cerri, scedatzai<br />

cribro sm. ant. (crivello, vaglio) cilliriu, sadatzu<br />

cric escl. sm. fig. vds. crìcchio, scricchiolio<br />

cricca sf. (banda, combriccola) cricca, greffa,<br />

ghenga, cambarada<br />

criccare vi. (fendersi, screpolarsi) tzaccai, fresai,<br />

scroxollai, fillì<br />

cricchetto sm. crieddu<br />

cricchiare vi. scriccai, tzaccarrai<br />

cricchio sm. (rumore secco) tzaccàrru, tzàcchidu,<br />

tzicchìrriu<br />

cricco sm. criccu, altzadériu<br />

criminale smf. agg. criminalli, dillicuenti<br />

criminalità sf. criminallidadi, dillincuentzia<br />

crimine sm. crìmini<br />

criminoso agg. criminosu<br />

crinale sm. serra de monti, cùccuru, pitzu, costera,<br />

palla<br />

crine sm. crinu<br />

criniera sf. giua<br />

crinito agg. criniu, crinudu<br />

crino sm. vds. crine<br />

crinolina sf. (sottoveste ottocentesca) sirindongu<br />

crio sm. vds. ultimogènito<br />

cripta sf. tumba, losa<br />

crisalide sf. zool. mam’e sonnu<br />

crisantemo sm. bot. (Chrysanthemum species) frori de<br />

campusantu<br />

crisettina selvatica sf. bot. (Geranium rotundifolium)<br />

ebra de sànguni<br />

crisi sf. crisi<br />

crisma sm. (olio santo) ollu santu<br />

cristalleria sf., cristalleria, gristalleria<br />

cristalliera sf. cristalliera, gristalliera<br />

cristallino sm. anat. cristallinu (de s’ogu)<br />

cristallino agg. cristallinu, lìmpiu, craru, làdi(n)u<br />

cristallizzare vi. cristallizai


cristallizzato pp. agg. cristallizau<br />

cristallizzazione sf. cristallizatzio(n)i<br />

cristallo sm. cristallu, gristallu<br />

cristianesimo sm. cristianésimu<br />

cristianità sf. cristianidadi, cristiania<br />

cristianizzare vt. cristianizai<br />

cristiano sm. agg. cristia(n)u<br />

Cristo sm. Cristu, Cristusu<br />

critamo sm. bot. (Crithmum maritimum) erba de santu<br />

Pedru, fenugu de mari<br />

criterio sm. critériu, fundamentu<br />

critica sf. crìtica, , strùnciu<br />

criticare vt. criticai, strunciai, nai cosa<br />

criticato pp. agg. criticau, strunciau<br />

criticatore sm. criticadori, strunciadori<br />

critico agg. sm. crìticu, giudicheri, strunciadori<br />

criticone agg. accr. criticheri, strunciadori<br />

criticume sm. criticatzio(n)i<br />

crivellare vt. cerri, xedatzai, prugai<br />

crivellato pp. agg., cérriu, xedatzau, prugau<br />

crivellatore sm. cerridori, xedatzadori<br />

crivellatura sf. cerridura; taccheddadura<br />

crivello sm. cilliru, sadatzu<br />

croccante agg. mf., tzaccar(r)osu, tostàu<br />

croccare vi. vds. crocchiare<br />

crocchetta sf. bomba (de petza)<br />

crocchia sf. cuccajo(n)i<br />

crocchiare vi. (gorgogliare) croccollai,<br />

abbrubuddai<br />

crocchio sm. arrólliu, cambarada<br />

crocchiolare vi. (chiocciare) craccalliai, fruccì<br />

crocciare vi. vds. crocchiolare, chiocciare<br />

crocco sm. mar. (uncino, gancio) groffalleddu,<br />

gànciu, franca<br />

croccolare vi. vds. crocchiare<br />

croccolone sm. orn. vds. beccaccino<br />

croce sf. gruxi, ruxi<br />

croceo agg. (color giallo zafferano) grogu, grogatzu<br />

crocesegno sm. sinnu de gruxi<br />

crocetta sf. dimin. gruxitta, gruxixedda<br />

crocevia sm. gruxi de biasa, ingruxadura, incrociu<br />

crociata sf. crociada, grux(i)ada<br />

crociato agg. sm. cruciau, gruxau, ingruxau<br />

crocicchio sm. gruxi de biasa, incrociu<br />

crociera sf. gruxera<br />

crociere sm. orn. (Loxia curvirostra) bicchitrottu<br />

crocifero agg. pottadori de gruxi<br />

crocifiggere vt. crucificai, cravai in gruxi, ponni in<br />

gruxi<br />

crocifissione sf. cravamentu, crucifissioni<br />

crocifisso sm. santucristu, crucifissu<br />

crocifisso pp. agg. cravau in gruxi, gruxificau<br />

crocione sm. orn. vds. crociere<br />

croco sm. bot. (Crocus minimus) tzaffara(n)u aresti,<br />

tzaffara(n)u budru<br />

crogiolare vt. callentai in su craddaxiu<br />

crogiolato pp. agg. callentau<br />

crogiuolo sm. craddaxiu<br />

crollare vi. ii, idorroccai, isciarroccai, sciarroccai,<br />

sciusciai, arrui, crollai<br />

crollo sm. idorroccu, sciarroccu, sciusciada,<br />

arruttroxa<br />

croma sf. mus. croma<br />

cromare vt. cromai<br />

35<br />

cromato pp. agg. cromau<br />

cromatura sf. cromadura<br />

cromo sm. cromu<br />

cronaca sf crònaca<br />

cronicario sm. cronicàriu, po malladis cronicasa<br />

cronico agg. crónicu, pédriu<br />

cronista smf. cronista<br />

cronologia sf. cronologia<br />

cronometro sm. cronómetru<br />

crosciare vi. (strepitare, rumoreggiare) sciumbullai,<br />

stragamullai, tzaccai, tzaccarrài<br />

croscio sm. sciumbullu<br />

crosta sf. crosta, croxu, croxollu, pilloncu<br />

crostaceo sm. babballotti, croxiu, crustàceu<br />

crostare vt. arridai, carasiai, turrai<br />

crostata sf. crostada, pastissu<br />

crostino sm. pa(n)i arridàu<br />

crotalo sm. zool. (Crotalus mutus) crótalu (pibar’e siccu)<br />

crotontiglio sm. bot. (Croton tiglium) granatìllia<br />

crubera sf. bot. (Krubera peregrina) priogu de proccu<br />

crucciare, -arsi vi. rifl. annuggiai, affriggi, appenai,<br />

mattanai, trumentai<br />

crucciato pp. agg. annuggiau, affriggiu, appenau,<br />

mattanau, trumentau, arrennegàu<br />

cruccio sm. annùggiu, pena, prima, trumentu<br />

cruccioso agg. arrennegosu<br />

cruciale agg. mf. detzididori<br />

cruciforme agg. mf. a gruxi<br />

cruciverba sm. fueddus in gruxi, cruciverba<br />

crudele agg. crudelli, de coru mallu<br />

crudelmente avv. crudelmenti, chen’e coru<br />

crudeltà sf. crudellidadi, a mallu coru<br />

crudezza sf. cruesa<br />

crudo agg. cruu, cruàngiu<br />

cruento agg. sangunosu<br />

crumiro sm. susuncu, asuriu<br />

cruna sf. cullu de s’agu<br />

crusca sf. póddini<br />

cruscaio sm. bendidori de póddini<br />

cruschello, -etto sm. dimin. poddineddu,<br />

civraxeddu<br />

cruscone sm. póddini grussu<br />

cruscoso agg. poddinosu<br />

cruscotto sm. cruscottu<br />

cubare vt. cubai<br />

cubatura sf. cubadura<br />

cubico agg cùbicu<br />

cubito sm. anat. gùidu<br />

cubo sm. cubu<br />

cuccagna sf. cuccagna<br />

cuccare vt. (ingannare, abbindolare) frigai,<br />

conchistai<br />

cuccetta sf. cuccetta<br />

cucchiaia sf. (mestolone) gragallu, turra<br />

cucchiaiata sf. cullerada<br />

cucchiaino sm. dimin. cocceri(n)u<br />

cucchiaio sm. cullera, cragàllu, turra<br />

cucchiaione sm. accr. turra, cragallu<br />

cuccia sf. cùccia, croccadroxiu<br />

cucciare vi. accugucciai, appattai, croccài<br />

cuccio, -olo sm. cacciùcciu, ca(n)ixeddu, calleddu,<br />

callelleddu, catzeddeddu, catzeddu<br />

cucco sm. (persona prediletta) cuccu, cicciu de<br />

domu


cuccuma sf. (bricco) caffattera<br />

cucicchiare vt. vi. così de malla ga(n)a<br />

cucina sf. coxina, dom’e fogu<br />

cucinare vt. coxinai, accottai, coi<br />

cucinato pp. agg. coxinau, cottu<br />

cucinino sm. dimin. coxinedda, omixedd’e fogu<br />

cucire vt. così,<br />

cucita sf. cosìda<br />

cucito sm. cosìngiu<br />

cucito pp. agg. cosìu<br />

cucitoio sm. cosidroxu<br />

cucitore sm. cosidori, maist’e pannusu<br />

cucitrice sf. cosidora, maist’e pannusu<br />

cucitura sf. cosidura, cosìngiu<br />

cucù escl. (canto del cuculo) cucù<br />

cuculiare vi. (fare il verso del cuculo; beffare,<br />

canzonare) fai cucù; strocci, fai motacinnusu<br />

cucullo sm. (cappuccio) cuguddu, caretta<br />

cuculo sm. orn. (Cuculus canorus) cuccu<br />

cucurbita sf. bot. vds. zucca<br />

cucuzza sf. vds. cocuzza<br />

cuffia sf. cùffia, caretta, bìttulla, giggìa<br />

cugina sf. sorresta, sorresta carralli<br />

cugino sm. fradilli carralli, fradilli, ğrema(n)u<br />

(cugino di secondo grado)<br />

cui pr. rel. e duncas<br />

culaccino sm. (liquido che resta nel fondo di un<br />

bicchiere) fundurulla<br />

culaccio sm. ancùa<br />

culata sf. cropu de paneri, nadiàda, cull’a terra<br />

culatta sf. cullàttiga<br />

culattare vt. ant. (oziare) ammandronai, fai preitza<br />

culbianco sm. orn. (Oenanthe oenanthe) cullibiancu<br />

culinaria sf. culinària (de coxi(n)a)<br />

culla sf. bratzollu, lettixeddu, nacca<br />

cullare vt. anninniai, nanniai, santziai<br />

cullata sf. anninniada,<br />

cullato pp. agg. anninniau, santziau<br />

cullatore sm. anninniadori, santziadori<br />

culminante agg. mf. culminanti, a sa fini<br />

culminare vi. culminai, atziai a punta<br />

culmine sm. cùccuru, pitzu, punta<br />

culmo sm. canna, cima, cambu, cima<br />

culo sm. anat. paneri, traseri, cullu<br />

culone agg. fig. (fortunato) cullimannu, coffàu<br />

culto sm. cultu<br />

cultore sm. cultori<br />

cultura sf. cultura<br />

culturale agg. culturalli<br />

cumulare vt. ammuntonai, abbigai, incungiai<br />

cumulativamente avv. a munto(n)i<br />

cumulativo agg. postu a munto(n)i<br />

cumulatore sm. ammuntonadori, incungiadori<br />

cumulazione sf. ammuntonadura, incungiadura<br />

cumulo sm. munto(n)i, ammuntonamentu,<br />

moderi(n)a (de pedra), mullo(n)i<br />

cuna sf. bratzollu<br />

cuneo sm. accotzu, cotza<br />

cunetta sf. coretta, cora<br />

cunicolo sm. passàggiu, strintu, cumbulleri<br />

cuocere vt. coi, accottai<br />

cuoco sm. coxineri<br />

cuoiaio sm. peddaiu<br />

cuoiame sm. croxiàmini, coràmini, peddamini<br />

36<br />

cuoietto sm. vds. corpetto<br />

cuoio sm. croxu, coiràmini, peddi, pilloncu,<br />

facchetta<br />

cuore sm. anat. coru<br />

cupidigia sf. asurèntzia, asurùmini, abbramidura,<br />

disiggiu<br />

cupidità sf. asurèntzia, asuria, abbramidura,<br />

disiggiu<br />

cupido agg. oghia(n)u, disiggiosu, abbramiu, asuriu<br />

cupo agg. scuriosu, incillìu<br />

cupola sf. cùpulla, tzimbóriu<br />

cupolino sm. crobeddedda, cuguddu<br />

cupreo agg. arraminosu, in collori de arràmini<br />

cura sf. cura, incuru, coidau, cóidu<br />

curabile agg. curàbilli, chi podi sanài<br />

curante p. pres. agg. mf. curanti, curadori<br />

curare vt. curai, incurai, coidai, ammexinai<br />

curasnetta sf. (arnese del maniscalco) incassinu,<br />

incrastu<br />

curativo agg. curativu, curadori<br />

curato sm. eccl. curatu, domeri, arrettori, predi<br />

curato pp. agg. curau, incurau, coidau, sanàu<br />

curatore sm. curadori, albasea<br />

curatoria sm. curadoria<br />

curbascio sm. (scudiscio di pelle) acciottu, nébriu,<br />

tzirogna, fuettu,<br />

curculione sm. zool. (Sitophilus granaius,Calandra<br />

granaria) grugullo(n)i<br />

curcuma sf. bot. (Carcuma zeodaria) tzaffara(n)u de<br />

Ìndiasa<br />

curia sf. eccl. cùria (de sa cresia)<br />

curiosare vi. curiosai, essi ficchettu<br />

curiosità sf. curiosidadi, crosidadi<br />

curioso agg. curiosu, crosidadosu, ficchettu<br />

curro sm. (rullo per scorrimento) rùllu, arrùmbullu<br />

cursore sm. curreu, missu<br />

curva sf. furriada, girada<br />

curvabile agg. incrubaditzu<br />

curvamento sm. incrubamentu, pinnicamentu<br />

curvare, -arsi vt. rifl. curvai, incrubai, colembrai<br />

curvato pp. agg. incrubau, arcau, cullembrau curvau<br />

curvatura sf. incrubadura, collembradura<br />

curvo agg. arcau, incrubau, collembru, curvu<br />

cuscinetto sm. cuscinettu<br />

cuscino sm. cusci(n)u, cobitzalli<br />

cuscuta sf. bot. (Cuscuta epithymum) fillu biancu<br />

cuspide sf. punta, cùccuru<br />

cussorgia sm. (tratto di terreno boschivo ripartito<br />

dai baroni fra i pastori a titolo di semplice<br />

ademprivio e previo il pagamento di un canone<br />

annuo) cussroxa<br />

custode smf. castiadori, guadria(n)u, padraxu (c. dei<br />

pascoli)<br />

custodia sf. custòdia, càstiu, istùggiu, stùggiu<br />

custodire vt. castiai, accorrai, chistì, cundrexi,<br />

stuggiai, allogai<br />

custodito pp. agg. castiau, chistiu, allogau<br />

cutaneo agg. de sa peddi<br />

cute sf. anat. peddi, pilloncu<br />

cuticagna sf. (pelle della nuca) pilloncu , pedd’e su<br />

pistiddu<br />

cuticola sf. dimin. pilloncu, pilloncheddu<br />

cutrettola sf. orn. (Motacilla flava; M. cinerea)<br />

madixedda

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!