24.05.2013 Views

la pro loco in difficoltà: cerca nuovi membri ai lettori - Il Paese delle ...

la pro loco in difficoltà: cerca nuovi membri ai lettori - Il Paese delle ...

la pro loco in difficoltà: cerca nuovi membri ai lettori - Il Paese delle ...

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

10|Sot dal Tôr<br />

V<strong>in</strong>ce al<strong>la</strong> Festa <strong>delle</strong> Meridiane l’orologio di casa Vrech<br />

<strong>in</strong>augurate <strong>delle</strong> meridiane is<strong>la</strong>miche<br />

Esempi rari, basati su orig<strong>in</strong>ali di Costant<strong>in</strong>opoli e de <strong>Il</strong> C<strong>ai</strong>ro<br />

Ogni anno, puntualmente ad Aiello è<br />

organizzata <strong>la</strong> Festa <strong>delle</strong> Meridiane,<br />

giunta, oram<strong>ai</strong>, al<strong>la</strong> sua 10.a edizione,<br />

<strong>pro</strong>posta questa volta durante <strong>la</strong> giornata<br />

di domenica 30 maggio. Tra le varie<br />

<strong>in</strong>iziative vi sono due di partico<strong>la</strong>re<br />

<strong>in</strong>teresse gnomonico: <strong>la</strong> conferenza «<strong>Il</strong><br />

Tempo del Sole» e il Concorso <strong>delle</strong><br />

Meridiane 2010.<br />

La conferenza si è tenuta nell’au<strong>la</strong> sco<strong>la</strong>stica<br />

del Museo del<strong>la</strong> Civiltà Contad<strong>in</strong>a<br />

del Friuli Imperiale, nel corso del<strong>la</strong><br />

quale sono seguiti <strong>in</strong>terventi di vari<br />

re<strong>la</strong>tori per spiegare le caratteristiche e<br />

peculiarità <strong>delle</strong> meridiane per quanto<br />

riguarda <strong>la</strong> storia, l’uso, <strong>la</strong> costruzione,<br />

<strong>la</strong> filosofia dei motti posti <strong>in</strong> calce.<br />

Al<strong>la</strong> conferenza di quest’anno è <strong>in</strong>tervenuto,<br />

pure, l’<strong>in</strong>g. Gianni Ferrari noto<br />

gnomonista <strong>in</strong>ternazionale di Modena<br />

presentando le tre meridiane is<strong>la</strong>miche<br />

da lui <strong>pro</strong>gettate e costruite con il <strong>pro</strong>f.<br />

Renato Devetak di Gorizia sul<strong>la</strong> parete<br />

Ovest dell’ufficio museale nel Cortile<br />

<strong>delle</strong> Meridiane di Aiello. Oggi unici<br />

esempi gnomonici del<strong>la</strong> cultura is<strong>la</strong>mica<br />

<strong>in</strong> Italia, un altro esempio di meridiana<br />

ottomana lo troviamo a Brema <strong>in</strong><br />

Germania.<br />

Le meridiane is<strong>la</strong>miche erano costruite<br />

soltanto per <strong>in</strong>dicare gli istanti d’<strong>in</strong>izio<br />

dei periodi <strong>in</strong> cui il fedele deve recitare le<br />

c<strong>in</strong>que preghiere del<strong>la</strong> religione is<strong>la</strong>mica<br />

che sono: Fajr - all’alba quando compare<br />

l’aurora; Zhur o Dhuhr - nell’istante subito<br />

dopo il mezzogiorno; Asr - nel pomeriggio;<br />

Maghrib - al tramonto, dopo<br />

che il sole è scomparso sotto l’orizzonte;<br />

Isha’a - all’<strong>in</strong>izio del<strong>la</strong> notte, al term<strong>in</strong>e<br />

del crepuscolo astronomico.<br />

Le tre meridiane is<strong>la</strong>miche di Aiello<br />

sono le copie, adattate al<strong>la</strong> <strong>la</strong>titud<strong>in</strong>e e<br />

al<strong>la</strong> decl<strong>in</strong>azione del<strong>la</strong> parete del museo<br />

di Aiello. Due sono presenti sulle moschee<br />

di Istanbul (Turchia) di Santa Sofia<br />

e Yeni Kami e una sul<strong>la</strong> moschea Al<br />

Hakim del C<strong>ai</strong>ro (Egitto) oggi conservata<br />

al museo is<strong>la</strong>mico de <strong>Il</strong> C<strong>ai</strong>ro.<br />

Su quest’ultimo quadrante è segnata<br />

anche <strong>la</strong> l<strong>in</strong>ea del<strong>la</strong> Qib<strong>la</strong>, <strong>la</strong> quale permette<br />

<strong>in</strong> un preciso istante del<strong>la</strong> giornata,<br />

quando <strong>la</strong> punta dell’ombra dello<br />

gnomone <strong>la</strong> <strong>la</strong>mbisce, d’<strong>in</strong>dividuare<br />

con precisione <strong>la</strong> direzione del<strong>la</strong> Mecca.<br />

Come? Rivolgendosi <strong>in</strong> quell’istante<br />

verso il sole, <strong>la</strong> direzione del<strong>la</strong> Mecca<br />

è esattamente sul<strong>la</strong> <strong>pro</strong>pria s<strong>in</strong>istra, novanta<br />

gradi dal sole.<br />

Al concorso <strong>delle</strong> meridiane di Aiello<br />

2010 <strong>in</strong>vece, sono state presentate oltre<br />

alle meridiane is<strong>la</strong>miche, altre quattro<br />

costruite con l’uso di diversi materiali<br />

come il vetro artistico, il ferro, ed il<br />

Partico<strong>la</strong>re <strong>delle</strong> meridiane is<strong>la</strong>miche.<br />

cotto fiorent<strong>in</strong>o. Gli autori sono Marco<br />

Pascutti di Aiello, Genny Stocco di Grado,<br />

Or<strong>la</strong>ndo Zorzenon di Strassoldo ed<br />

Eligio D’Ambrosio di Castions di Strada<br />

che con <strong>la</strong> sua meridiana a riflessione<br />

costruita sul<strong>la</strong> casa di Stefano Vrech è<br />

risultata <strong>la</strong> più votata. I voti sono stati<br />

ben 484 dei quali 257 tramite <strong>in</strong>ternet,<br />

pervenuti addirittura dall’Australia<br />

e dall’Argent<strong>in</strong>a, questi voti popo<strong>la</strong>ri<br />

sono stati equiparati <strong>ai</strong> voti espressi da<br />

La meridiana di Casa Vrech - v<strong>in</strong>citrice<br />

del concorso - è del tipo a riflessione<br />

(uno specchietto riflette <strong>la</strong> luce del<br />

sole che <strong>in</strong>dica sul quadrante l’ora<br />

so<strong>la</strong>re) e costruita da eligio D’Ambrosio<br />

di Castions di Strada con listelli di<br />

cotto fissati nell’<strong>in</strong>tonaco. L’asta del<br />

peso del<strong>la</strong> bi<strong>la</strong>ncia segna <strong>la</strong> l<strong>in</strong>ea<br />

equ<strong>in</strong>oziale del quadrante ed i numeri<br />

dei pesi <strong>in</strong>dicano le ore so<strong>la</strong>ri di<br />

Aiello. La stadera simboleggia il segno<br />

zodiacale del<strong>la</strong> bi<strong>la</strong>ncia ed il <strong>la</strong>voro di<br />

Stefano Vrech tito<strong>la</strong>re a Cervignano di<br />

un negozio di bi<strong>la</strong>nce. il motto recita<br />

«Al timp plui biel nol pesa nuja»<br />

(il tempo più bello non pesa niente).<br />

una giuria d’esperti composta da Anna<br />

Degenhardt (pittrice), C<strong>la</strong>udio Cecotti<br />

(astrofilo), Eva Vis<strong>in</strong>t<strong>in</strong> (<strong>in</strong>segnante),<br />

Ig<strong>in</strong>o Durisotti (fotografo) e dagli architetti<br />

Miriam Causero e Rodolfo Lepre.<br />

Sul sito del circolo Navarca www.ilpaese<strong>delle</strong>meridiane.com<br />

sono descritte le<br />

peculiarità <strong>delle</strong> nuove opere gnomoniche<br />

corre<strong>la</strong>te da molte immag<strong>in</strong>i fotografiche.<br />

Aurelio Pantanali<br />

Al paîs da meridianis<br />

Tal paîs da meridianis<br />

ancia al timp ba<strong>la</strong>nt al côr<br />

e al si ferma curioson<br />

a spie<strong>la</strong>ssi <strong>in</strong>tôr di lôr.<br />

Al soreli si conso<strong>la</strong><br />

cuant ch’al passa par Daèl<br />

cu <strong>la</strong> musa spa<strong>la</strong>ncada<br />

o p<strong>la</strong>tât sot dal ciapiel.<br />

Duc’ i mûrs a stan <strong>in</strong> spieta,<br />

duc’ fevel<strong>in</strong> ben di lui,<br />

se pero nol si presenta<br />

nancia al timp nol passa plui.<br />

Loredana D’Ambrosio

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!