la pro loco in difficoltà: cerca nuovi membri ai lettori - Il Paese delle ...
la pro loco in difficoltà: cerca nuovi membri ai lettori - Il Paese delle ...
la pro loco in difficoltà: cerca nuovi membri ai lettori - Il Paese delle ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
10|Sot dal Tôr<br />
V<strong>in</strong>ce al<strong>la</strong> Festa <strong>delle</strong> Meridiane l’orologio di casa Vrech<br />
<strong>in</strong>augurate <strong>delle</strong> meridiane is<strong>la</strong>miche<br />
Esempi rari, basati su orig<strong>in</strong>ali di Costant<strong>in</strong>opoli e de <strong>Il</strong> C<strong>ai</strong>ro<br />
Ogni anno, puntualmente ad Aiello è<br />
organizzata <strong>la</strong> Festa <strong>delle</strong> Meridiane,<br />
giunta, oram<strong>ai</strong>, al<strong>la</strong> sua 10.a edizione,<br />
<strong>pro</strong>posta questa volta durante <strong>la</strong> giornata<br />
di domenica 30 maggio. Tra le varie<br />
<strong>in</strong>iziative vi sono due di partico<strong>la</strong>re<br />
<strong>in</strong>teresse gnomonico: <strong>la</strong> conferenza «<strong>Il</strong><br />
Tempo del Sole» e il Concorso <strong>delle</strong><br />
Meridiane 2010.<br />
La conferenza si è tenuta nell’au<strong>la</strong> sco<strong>la</strong>stica<br />
del Museo del<strong>la</strong> Civiltà Contad<strong>in</strong>a<br />
del Friuli Imperiale, nel corso del<strong>la</strong><br />
quale sono seguiti <strong>in</strong>terventi di vari<br />
re<strong>la</strong>tori per spiegare le caratteristiche e<br />
peculiarità <strong>delle</strong> meridiane per quanto<br />
riguarda <strong>la</strong> storia, l’uso, <strong>la</strong> costruzione,<br />
<strong>la</strong> filosofia dei motti posti <strong>in</strong> calce.<br />
Al<strong>la</strong> conferenza di quest’anno è <strong>in</strong>tervenuto,<br />
pure, l’<strong>in</strong>g. Gianni Ferrari noto<br />
gnomonista <strong>in</strong>ternazionale di Modena<br />
presentando le tre meridiane is<strong>la</strong>miche<br />
da lui <strong>pro</strong>gettate e costruite con il <strong>pro</strong>f.<br />
Renato Devetak di Gorizia sul<strong>la</strong> parete<br />
Ovest dell’ufficio museale nel Cortile<br />
<strong>delle</strong> Meridiane di Aiello. Oggi unici<br />
esempi gnomonici del<strong>la</strong> cultura is<strong>la</strong>mica<br />
<strong>in</strong> Italia, un altro esempio di meridiana<br />
ottomana lo troviamo a Brema <strong>in</strong><br />
Germania.<br />
Le meridiane is<strong>la</strong>miche erano costruite<br />
soltanto per <strong>in</strong>dicare gli istanti d’<strong>in</strong>izio<br />
dei periodi <strong>in</strong> cui il fedele deve recitare le<br />
c<strong>in</strong>que preghiere del<strong>la</strong> religione is<strong>la</strong>mica<br />
che sono: Fajr - all’alba quando compare<br />
l’aurora; Zhur o Dhuhr - nell’istante subito<br />
dopo il mezzogiorno; Asr - nel pomeriggio;<br />
Maghrib - al tramonto, dopo<br />
che il sole è scomparso sotto l’orizzonte;<br />
Isha’a - all’<strong>in</strong>izio del<strong>la</strong> notte, al term<strong>in</strong>e<br />
del crepuscolo astronomico.<br />
Le tre meridiane is<strong>la</strong>miche di Aiello<br />
sono le copie, adattate al<strong>la</strong> <strong>la</strong>titud<strong>in</strong>e e<br />
al<strong>la</strong> decl<strong>in</strong>azione del<strong>la</strong> parete del museo<br />
di Aiello. Due sono presenti sulle moschee<br />
di Istanbul (Turchia) di Santa Sofia<br />
e Yeni Kami e una sul<strong>la</strong> moschea Al<br />
Hakim del C<strong>ai</strong>ro (Egitto) oggi conservata<br />
al museo is<strong>la</strong>mico de <strong>Il</strong> C<strong>ai</strong>ro.<br />
Su quest’ultimo quadrante è segnata<br />
anche <strong>la</strong> l<strong>in</strong>ea del<strong>la</strong> Qib<strong>la</strong>, <strong>la</strong> quale permette<br />
<strong>in</strong> un preciso istante del<strong>la</strong> giornata,<br />
quando <strong>la</strong> punta dell’ombra dello<br />
gnomone <strong>la</strong> <strong>la</strong>mbisce, d’<strong>in</strong>dividuare<br />
con precisione <strong>la</strong> direzione del<strong>la</strong> Mecca.<br />
Come? Rivolgendosi <strong>in</strong> quell’istante<br />
verso il sole, <strong>la</strong> direzione del<strong>la</strong> Mecca<br />
è esattamente sul<strong>la</strong> <strong>pro</strong>pria s<strong>in</strong>istra, novanta<br />
gradi dal sole.<br />
Al concorso <strong>delle</strong> meridiane di Aiello<br />
2010 <strong>in</strong>vece, sono state presentate oltre<br />
alle meridiane is<strong>la</strong>miche, altre quattro<br />
costruite con l’uso di diversi materiali<br />
come il vetro artistico, il ferro, ed il<br />
Partico<strong>la</strong>re <strong>delle</strong> meridiane is<strong>la</strong>miche.<br />
cotto fiorent<strong>in</strong>o. Gli autori sono Marco<br />
Pascutti di Aiello, Genny Stocco di Grado,<br />
Or<strong>la</strong>ndo Zorzenon di Strassoldo ed<br />
Eligio D’Ambrosio di Castions di Strada<br />
che con <strong>la</strong> sua meridiana a riflessione<br />
costruita sul<strong>la</strong> casa di Stefano Vrech è<br />
risultata <strong>la</strong> più votata. I voti sono stati<br />
ben 484 dei quali 257 tramite <strong>in</strong>ternet,<br />
pervenuti addirittura dall’Australia<br />
e dall’Argent<strong>in</strong>a, questi voti popo<strong>la</strong>ri<br />
sono stati equiparati <strong>ai</strong> voti espressi da<br />
La meridiana di Casa Vrech - v<strong>in</strong>citrice<br />
del concorso - è del tipo a riflessione<br />
(uno specchietto riflette <strong>la</strong> luce del<br />
sole che <strong>in</strong>dica sul quadrante l’ora<br />
so<strong>la</strong>re) e costruita da eligio D’Ambrosio<br />
di Castions di Strada con listelli di<br />
cotto fissati nell’<strong>in</strong>tonaco. L’asta del<br />
peso del<strong>la</strong> bi<strong>la</strong>ncia segna <strong>la</strong> l<strong>in</strong>ea<br />
equ<strong>in</strong>oziale del quadrante ed i numeri<br />
dei pesi <strong>in</strong>dicano le ore so<strong>la</strong>ri di<br />
Aiello. La stadera simboleggia il segno<br />
zodiacale del<strong>la</strong> bi<strong>la</strong>ncia ed il <strong>la</strong>voro di<br />
Stefano Vrech tito<strong>la</strong>re a Cervignano di<br />
un negozio di bi<strong>la</strong>nce. il motto recita<br />
«Al timp plui biel nol pesa nuja»<br />
(il tempo più bello non pesa niente).<br />
una giuria d’esperti composta da Anna<br />
Degenhardt (pittrice), C<strong>la</strong>udio Cecotti<br />
(astrofilo), Eva Vis<strong>in</strong>t<strong>in</strong> (<strong>in</strong>segnante),<br />
Ig<strong>in</strong>o Durisotti (fotografo) e dagli architetti<br />
Miriam Causero e Rodolfo Lepre.<br />
Sul sito del circolo Navarca www.ilpaese<strong>delle</strong>meridiane.com<br />
sono descritte le<br />
peculiarità <strong>delle</strong> nuove opere gnomoniche<br />
corre<strong>la</strong>te da molte immag<strong>in</strong>i fotografiche.<br />
Aurelio Pantanali<br />
Al paîs da meridianis<br />
Tal paîs da meridianis<br />
ancia al timp ba<strong>la</strong>nt al côr<br />
e al si ferma curioson<br />
a spie<strong>la</strong>ssi <strong>in</strong>tôr di lôr.<br />
Al soreli si conso<strong>la</strong><br />
cuant ch’al passa par Daèl<br />
cu <strong>la</strong> musa spa<strong>la</strong>ncada<br />
o p<strong>la</strong>tât sot dal ciapiel.<br />
Duc’ i mûrs a stan <strong>in</strong> spieta,<br />
duc’ fevel<strong>in</strong> ben di lui,<br />
se pero nol si presenta<br />
nancia al timp nol passa plui.<br />
Loredana D’Ambrosio