MOLUSKUEN LISERI-GURUINEKO EPITELIOAREN ... - Euskara

Emaitzak eta eztabaida
eta Cd moduko metalak zilarrezko hauspeakin beltz
(BSD; ingeleraz, black silver deposits) moduan
agertzen dira markaturik, batez ere liseri-zelulen
lisosometan (Hemelraad & Herwig, 1988; Herwig et
al., 1989; Soto et al., 1996a; 1996b; Soto &
Marigómez, 1997a; 1997b; Domouhtsidou &
Dimitriadis, 2000; Marigómez et al., 2002).
Tamalez, teknika hau oso sentikorra den arren, ez
da batere espezifikoa, metal ezberdinak banan-
banan ezin baitira identifikatu. Beraz, BSDen
presentzia ezin da metal jakin baten kokapenarekin
erlazionatu. Testuinguru honetan, Cd pean
mantendutako animalietan BSDak espezifikoki Cd
ioien inguruan sortzen direla frogatu nahi izan dugu,
elektroi-zunden mikroanalisi (EPMA; ingeleraz,
electron probe microanalysis) moduko teknika
mikroskopiko osagarriak AMGrekin batera erabiliz.
AMG ez bezala, EPMA oso teknika espezifikoa da,
zelulen osaketa elemental zehatza
karakterizatzeko erabilia izan dena (Marigómez et
al., 1990a; Morgan & Morgan, 1998; Dimitriadis &
Papadaki, 2004). Aldi berean, EPMAren emaitzak,
Ag eta Cd moduko metal-ioiak kolokalizatzeko oso
teknika egokia den X izpien mapaketaren bidez
(Morgan & Morgan, 1998) baieztatzea planteatu
dugu.
Bestalde, AMG argi-mikroskopioan aplikatzean
metalak identifikatu ezin baditugu ere,
errebelatutako BSD-hedapena metatutako metalen
mailaren arabera emenda daiteke, bere
kuantifikazioak metal bioeskuragarrien maila
adieraz dezakeelarik (Soto & Marigómez, 1997b).
Izan ere, liseri-lisosometako BSD-hedapena irudi-
analisi bitartez kuantifikatuz, BSDen dentsitate
82
bolumetrikoa (Vv BSD ) deritzon parametroa kalkula
daiteke. Vv BSD metal-esposizioaren
biomarkatzaile egokia da, zenbait espezie
desberdinetan ikusi denez (Soto & Marigómez,
1997a, 1997b; Da Ros et al., 2000; Porte et al.,
2001).
Hala ere, biomarkatzaile horren aplikazioari
dagokionez, CTR fenomenoa aintzakotzat hartu
beharrekoa da, metala metatzen duten liseri-zelulak
zelula basofilikoz ordezkatuak baitira, metalak
metatzeko liseri-guruinak duen gaitasuna aldarazita
suertatu daitekeelarik (Soto & Marigómez, 1997b;
Marigómez et al., 2002). Izan ere, metalak metatuz
doazen heinean, Vv BSD balioek ez dute zertan
gora egin behar; metala metatzen ez duten zelula
basofilikoak, liseri-zelulak baino ugariak bilaka
baitaitezke. Hots, atalase batetik aurrera metalen
pean jarritako muskuiluetan liseri-epitelioan ematen
den metaleen metaketa zelula-moten
proportzioaren arabera alda liteke (Marigómez et
al., 1990b; 1998). Hori dela eta, Vv BSD moduko
biomarkatzaileen gainean CTRk zer nolako eragina
izan dezaken jakitea dugu azken helburu.
Sarrera honetan aipatutako helburuak
erdiesteko, bost esperimentu desberdin diseinatu
ditugu. Guztietan Mytilus galloprovincialis
muskuiluak laborategiko baldintzen pean
kutsatzaile desberdinez tratatu dira, denbora tarte
eta kontzentrazio desberdinetan. Lehenengo
esperimentuan, Plentziatik hartutako muskuiluak
CTR induzi lezaken Cd kontzentrazio pean
mantendu ziren 21 egunez, eta Vv BAS eta Vv BSD
denbora tarte desberdinetan kalkulatu ziren.
Halaber, Cd-aren lokalizazio ultrastrukturala eta