MOLUSKUEN LISERI-GURUINEKO EPITELIOAREN ... - Euskara

Zati Teorikoa
prozesu luzea pairatu behar duten arren. Zelula ama multipotentzialak, garapen eta
desberdintzapen fase guztietan xafla basalari lotuta behatu dira (Chepko & Smith, 1997;
Chepko & Dickson, 2003). Epitelioaren berriztapenean zelula amen partehartzeak
xehetasun handiz deskribatu da (24. Ird.; Smalley & Ashworth, 2003). Zelula amek, oro har,
ezaugarri ultrastruktural nabarmenik ez duten arren (arestian aipatu den bezala), ugatzguruineko
zelula ama multipotentzialak berezko ezaugarri ultrastrukturalak baditu (Chepko
& Dickson, 2003).
Aitzitik, zenbait ikerlanek hiru zelula amen mota desberdin daudela iradoki dute.
Ugatz-guruinaren transplantea jaso duten arratoiak ikertuz, zelula ama multipotentzialaz
gain beste bi zelula ama desberdin, konduktu sekundariokoak eta albeolokoak alegia,
egon daitezkeela ondorioztatu da (Kamiya et al., 1999; Kim et al., 2000). Azken biok zelula
ama multipotentziala aitzindari amankomuna dute, eta bai zelula jariatzaileak zein zelula
mioepitelialak emango lituzketelarik, norberak bere eskualdean (Kordon & Smith, 1998).
Horrela orden hierarkikoa jarraituz, konduktu primarioetako zelula ama beste zelula ama
bion aitzindaria litzateke.
Esan bezala, zelulen heriotza ere ugatz-guruineko epitelioaren garapenean eta
berriztapenean oso fenomeno garrantzitsua da. Izatez, esnea ekoizteko beharra
amaitutakoan, zelula jariatzaileak apoptosi bitartez hiltzen dira, albeolo gehienak
erregresioz desagertuz. Orduan, makrofagoek, hildako zelulen hondakinak fagozitatzen
dituzte, ugatz-guruina berriro ere latentzia egoerara itzuliz. Apoptosia hainbat faktore direla
medio aktibatzen da, esne-jariapena blokeatzen den tokietan TGFß3 (ß3 eraldaketa
hazkuntza-faktorea; ingeleraz, Transforming Growth Factor ß3) metatuz, adibidez.
25. Irudia: Penaeus semisulcatus krustazeoaren hepatoarearen tubuluaren irudi eskematikoa. Bertan zelula-mota
desberdinen kokapena ikus daiteke. (E), zelula amak; (R), zelula birxurgatzaileak; (F), zuntz-zelulak; (B), baba
itxurako zelulak; (M), zelula txikiak. (Al-Mohanna & Nott-etik (1989) birmoldatua).
44