MOLUSKUEN LISERI-GURUINEKO EPITELIOAREN ... - Euskara
MOLUSKUEN LISERI-GURUINEKO EPITELIOAREN ... - Euskara
MOLUSKUEN LISERI-GURUINEKO EPITELIOAREN ... - Euskara
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
deitutakoak dira. TAC zelulak hainbat zatiketa-ziklo pairatu eta gero, desberdintzapenprozesuan<br />
sar daitezke. Euren kopurua altua denean, ehunak desberdintzapenerako<br />
gaitasun handia duela ikusi da, zelula ama urriak izan arren (Hall & Watt, 1989).<br />
Oro har, ehunetan zatitzen diren zelulak, zelula amak zein TAC zelulak, toki<br />
berezietan daude kokaturik. Esaterako, hestearen kasuan zelula amak Lieberkühn kripten<br />
zati distaletik gertu kokatuta dauden bitartean, TAC zelulak kriptaren altueraren bi heren<br />
distaletan paratuta daude, eta desberdintzatutako zelulak, aldiz, batez ere heren<br />
proximalean kokaturik agertu ohi dira (Potten & Loeffler, 1990).<br />
2.2. Zelulen proliferazioa aztertzeko teknikak<br />
Epitelio-ehunen berriztapena<br />
Ziklo zelularraren kontzeptua, 1950. hamarkadaren inguruan plazaratu zen<br />
arratoien barrabiletan autorradiografiazko teknikak erabiliz 32P-aren inkorporazioa DNAn<br />
behatu ondoren (Howard & Pelc, 1950). Ikerlan horren ondorioz, ziklo zelularra 4 fasetan<br />
banandu zen G1-, S-, G2- eta M-faseak, alegia. Lau fase horietatik deigarriena, eta<br />
ikuspuntu morfologiko batetik interesgarriena, M-fasea (mitosia) da. Bertan, nukleoa zatitu<br />
egiten da, eta zelula batetik bi zelula kume sortzen dira. Mitosia gertatu eta gero, zelula<br />
kumeak, G1-fasean edo lehenengo hazkuntza-fasean sartzen dira. Bertan, zelula sortu<br />
berriak bere ingurua aztertzen du, eta hazteari ekiten dio. Tamaina nahikoa lortu eta gero,<br />
eta seinale egokia jasoz gero, S-fasean (sintesia) sartzen da. Bertan nukleoko DNA<br />
bikoiztu egiten da, eta, DNA zeharo erreplikatuta egon ondoren, zelula G2-fasean sartzen<br />
da. Bertan, zelulak DNA guztiz erreplikatu dela egiaztatzen du, berriro ere hurrengo Mfasean<br />
sartu aurretik. G1-fasean dagoen zelulak bere ziklo normala geldiarazi dezake, eta<br />
espezializatutako atsedenaldian sar daiteke (G0-fasea). Bertan, asteak, hilabeteak edo<br />
urteak egon daiteke S-fasean berriro sartu arte, beharrezkoa den seinale espezifikoa<br />
jasotzearen zain. (Alberts et al.,2002).<br />
Ziklo zelularra eraentzen duen kontrol-sistema molekularra, eboluzioan zehar oso<br />
kontserbatua da. Esaterako, zelula eukariotiko guztietan zatiketaren kontrolean antzeko<br />
proteina eraentzaileek dihardute (Hall & Levinson, 1990). Zelulen proliferazioa ehunetan<br />
ikertzeko, proteina horien eta beren ekoizpenaren azterketaz baliatzen diren teknika<br />
desberdinak eskuragarri daude. Euren artean erabilienak, fluxu-zitometria, nukleotidoen<br />
analogoak erabileran oinarrituriko teknikak, immunohisto(zito)kimika eta geneen<br />
adierazpenaren azterketa molekularra (in situ hibridazioa, PCR...) dira. Moluskuetan zelula<br />
proliferatzaileak detektatzeko teknikak oso gutxitan erabili dira (1. Taula). Izatez, nahiz eta<br />
PCNA edo Ki67 moduko proteinak eboluzioan zehar kontserbatuak izan (Prelich et al.,<br />
27
Change language