MOLUSKUEN LISERI-GURUINEKO EPITELIOAREN ... - Euskara

Zati Teorikoa
Liseri-konduktuen zein liseri-azinoen epitelioak berdintsuak dira, eta zelula-mota
berdinez osatuta daude (13. eta 14. Ird.). Liseri-konduktuak kalibre txikiko iraizte-kanal
izeneko konduktuetara irekitzen dira, gerora papo zein urdailarekin konektatzen duten
konduktuetara zabaltzen direnak. Iraizte-kanalen epitelioa ziliatua da. Zilioen mugimenduei
esker elikagaiak liseri-konduktuetatik kanporantz bultzatzen dira. Bestalde, liseriguruinaren
konduktuen inguruan ehun konektibo eta muskulu-ehun oso garatuak daude.
Muskulu horrek, urdaileko uzkurketekin batera, elikagaiak liseri-guruinerantz barneratzen
dituelarik (Walker, 1972; Luchtel et al., 1997).
Liseri-azino eta -konduktuen epitelioan 3 zelula-mota deskribatu dira: liseri-zelula,
iraizte-zelula eta kaltzio-zelula (Walker, 1969; Moya, 1973; Babula & Wielinska, 1988) (15.
eta 16. Ird.). Autore batzuen arabera, laugarren zelula-mota bat ere egongo litzateke, estua
eta desberdintzatu gabea, Deroceras reticulatum barearen kasuan beste 3 zelula-moten
aitzindaritzat jo dena (Walker, 1972). Aitzitik, Walker-en (1971) arabera, liseri-zelula iraiztezelula
bilaka liteke. Izan ere, beste autore batzuek ere, iraizte-zelulak liseri-zelula heldu
edo zaharkitutzat hartu dituzte (Dimitriadis & Konstantinidou, 2002).
Liseri-zelula kolumnarra da (35-40 μm-ko altuera). Erpinaldean mikrobiloxkak eta
endozitosi-besikulak agertzen ditu. Bertan, lisosomak ere aurkitu dira (Bowen, 1970;
Triebskorn, 1991), endozitosi-besikulekin fusionatuz gero fagolisosomak ematen
dituztenak. Fagolisosomek, zenbait tindaketaz kolore berdea hartzen dute, eta horregatik
green granules (pikor berde) izena eman zaie. Erpinaldeko pikor berde horietan elikagaien
18
13. Irudia: Liseri-konduktu eta liserialbeoloen
irudi eskematikoa. Bertan egitura
lobulatuak eta liseri-guruinaren osagai
desberdinak ikus daitezke. 1.- Iraizte-kanala, 2.-
Iraizte-kanalaren epitelioa, 3.- Kapilarea, 4.-
Kapilarearen zeharkako sekzioa, 5.-
Kapilarearen ebakidura ukondo baten altueran,
6.- Liseri-konduktu bati atxikitutako eta hainbat
azinoz inguratutako kapilarea, 7.- Liserikonduktua
8.- Aktibo dagoen epitelioaren irudi
eskematikoa, 9.- Inaktibo dagoen epitelioaren
irudi eskematikoa, 10.- Azinoen gainazaleko
ikuspegi orokorra (Marigómez).