MOLUSKUEN LISERI-GURUINEKO EPITELIOAREN ... - Euskara
MOLUSKUEN LISERI-GURUINEKO EPITELIOAREN ... - Euskara MOLUSKUEN LISERI-GURUINEKO EPITELIOAREN ... - Euskara
Moluskuen liseri-guruina betetzen du; ugalketa garaian izan ezik, noiz gonadaren tamaina asko emendatzen baita. Hala ere, liseri-guruinean tamaina desberdineko 2 lobulu bereiz daitezke, orokorrean ezkerreko lobulua handiagoa delarik. Urdaileko aurrealdera 3 konduktu labur eta adarkatugabez lotuta dago liseri-guruina. Liseri-guruina hainbat azino adarkatuez osatuta dago (Fretter & Graham, 1962), eta bertan elikagaien xurgapena eta liseriketa zein hondakinen andeatzea eta iraiztea burutzen dira (Merdsoy & Farley, 1973). Prosobrankio itsastarren liseri-guruinean oinarrizko bi zelula-mota daude, liseri-zelula eta zelula basofilikoa, alegia (10. Ird.). Liseri-zelula, (syn., guruin-zelula, xurgapen-zelula, zelula hepatiko, gibel-zelula, bakuolo-zelula, zelula jariatzaile) kolumnarra da, eta erpinaldean mikrobiloxka ugari eta proteinetan joriak diren pikor zitoplasmatikoak dauzka (Lufty & Demian, 1967; Mason 1983; Voltzow, 1994). Oinaldean, zenbaitetan errefringentea izan daitekeen eduki heterogeneoa duten besikulak agertzen dira. Tamaina txikiko nukleoa, orokorrean erdialdean edo oinaldean kokatzen da. Zelula-mota honen zeregin nagusia liseriketa intrazelularra burutzea da (Voltzow, 1994). 10. Irudia: Liseri-zelula eta zelula basofilikoaren irudi eskematikoak. (A) Zelula basofikoaren soslai piramidala eta erretiku endoplasmatiko garatua ikus daitezke, beste organuluekin batera. (B) Liseri-zelula egitura kolumnarra dauka eta morfologia desberdinak har ditzake liseriketa fasearen arabera. (cl), zilioa; (cr), zilioaren gorputz basala; (mv), mikrobiloxkak; (ps), proteinazko jariapen-pikorrak; (cy), zitosola; (gr), pikor mineralizatuak; (rer), erretikulu endoplasmatiko pikortsua; (mi), mitokondrioa; (sv), iraizte-pikorra (gb), diktiosoma; (lin), tolesdura laterala; (nu), nukleoa; (nue), nukleoloa; (bin), tolesdura basala; (bl), xafla-basala; (m), muskulua; (hae), hemozianina; (lu), lumena; (dv), liseri-bakuoloa; (li), lipidoa, (pv), pinozitosi pikorra; (rb), hondakin-gorputza. (Mason-etik (1983) hartua). 15
Zati Teorikoa Zelula basofilikoa, (syn., zelula jariatzailea, kripta-zelula, iraizte-zelula, hartzitzezelula) liseri-zelula baino urriagoa da (Lufty & Demian, 1967; Mason 1983; Voltzow, 1994). Hematoxilina-eosinaz tindatzerakoan, zitoplasma liseri-zelularena baino askoz basofilikoagoa suertatzen da, izena hortik datorkiolarik. Itxura piramidala edo konokara izanik, banaka zein 3-4 zeluletako multzoetan ager daiteke, askotan liseri-tubuluen ertz periferikoei asoziatuta. Nukleolo oso nabarmena daukan nukleo handia ageri da oinaldean. Erretikulu endoplasmatiko pikortsua oso garatua dago, eta nukleoaren inguruan kokatzen da. Bestalde, mintz-pikor zitoplasmatikoen presentzia nabarmena da. Batez ere erpinaldean dauden pikor batzuk oso elektrodentsoak dira, eta seguruenik jariapenproteinez osatuta daude. Oinalderagontz sakabanaturik dauden beste pikorretan, ordea, fosfato kaltzikoa dugu osagai nagusi (Mason, 1983; Marigómez et al., 1990). Zelula basofilikoek, kaltzioaren garraioan eta metaketan parte hartzen dute, eta liseriketa estrazelularrerako entzimak jariatzen dituzte (Owen, 1956; Fretter & Graham, 1962; Merdsoy & Farley, 1973; Mason, 1983). Magurioen liseri-guruinean, nahiz eta muskuiluetan deskribatzen diren "tubulumota" desberdinak ez agertu, liseri-zelulen pikorren kopuru eta morfologiaren arabera liseriketa-prozesuarekin erlazionatutako 3 edo 4 fase bereiztu dira (11. Ird., Sáez et al., 1990). Xurgapen-fasean pikor eosinofilikoak agertzen dira erpinaldeko ertzean, eta apur bat beherago purpura kolorea hartzen duten pikor ilunak. Liseriketa-fase goiztiarrean 11. Irudia: Liseri-zelulek liserike-fase desberdinetan erakusten dituzten morfologia desberdinen irudi eskematikoa. (A) Xurgatze-fasea. Bertan zelularen erpinaldean pikor eosinofilikoak agertzen dira, eta euren azpian pikor ilun eta txikiagoak agertzen dira. (B) Liseriketa-fase goiztiarra. Pikor eosinofilikoak erpinaldean ageri dira eta pikor ilunak oinalderantz zabaltzen dira. (C) Liseriketa-fase berantiarra. Erpinaldean pikor eosinofilikoek darraite eta oinaldean pikor ilunekin batera lipofuszinen antzeko pikor horiak ageri dira. Pikor horiok fase honen karakteristikoak dira. (D) Iraizte-fasea. Erpinaldean urriak diren pikor eosinofilikoak zenbait kasutan bakuoloen barruan ageri dira. Lipofuszinen antzeko pikorrak oso nabarmenak dira (Sáez et al.-etik (1990) hartuta). 16
- Page 1 and 2: Jakintza-arloa: Natur Zientziak MOL
- Page 3: ZOOLOGIA ETA ANIMALI ZELULEN BIOLOG
- Page 7 and 8: ZOOLOGIA ETA ANIMALI ZELULEN BIOLOG
- Page 9 and 10: II.- AUZIAREN EGOERA, HIPOTESIA ETA
- Page 11 and 12: Zati Teorikoa Bigarren atalean, epi
- Page 13 and 14: Zati Teorikoa 1998). Ehun konektibo
- Page 15 and 16: Zati Teorikoa 3. Irudia: Mytilus ga
- Page 17 and 18: Zati Teorikoa 5. Irudia: Liseri-zel
- Page 19 and 20: Zati Teorikoa horretan, III motako
- Page 21: Zati Teorikoa da (8. Ird., Marigóm
- Page 25 and 26: Zati Teorikoa Liseri-konduktuen zei
- Page 27 and 28: Zati Teorikoa 15. Irudia: Liseri-ze
- Page 29 and 30: Zati Teorikoa Radius) eta lumenaren
- Page 31 and 32: Zati Teorikoa behatu dira (Lekube e
- Page 33 and 34: Zati Teorikoa Atal honetan, epiteli
- Page 35 and 36: Zati Teorikoa 1987; Endl & Gerdes,
- Page 37 and 38: Zati Teorikoa antigorputzak erabili
- Page 39 and 40: Zati Teorikoa PCNA (Proliferating C
- Page 41 and 42: Zati Teorikoa 20. Irudia: Ziklina d
- Page 43 and 44: Zati Teorikoa zehar areagotuz doa,
- Page 45 and 46: Zati Teorikoa 21. Irudia: Epidermis
- Page 47 and 48: Zati Teorikoa integrinen gisako fak
- Page 49 and 50: Zati Teorikoa migratzen duten zelul
- Page 51 and 52: Zati Teorikoa prozesu luzea pairatu
- Page 53 and 54: Zati Teorikoa dira, esaterako: 1) a
- Page 55 and 56: Zati Teorikoa area-polipeptidoa eta
- Page 57 and 58: Zati Teorikoa Timidina tritiatuaz m
- Page 59 and 60: Zati Teorikoa Hepatozitoen prolifer
- Page 61 and 62: Zati Teorikoa 3. Taula: Desberdintz
- Page 63 and 64: Zati Teorikoa BIBLIOGRAFIA Abrahams
- Page 65 and 66: Zati Teorikoa Chepko G, Dickson RB
- Page 67 and 68: Zati Teorikoa Camplejohn R, Dover R
- Page 69 and 70: Zati Teorikoa antigen expression in
- Page 71 and 72: Zati Teorikoa Morton BS (1971) The
Moluskuen liseri-guruina<br />
betetzen du; ugalketa garaian izan ezik, noiz gonadaren tamaina asko emendatzen baita.<br />
Hala ere, liseri-guruinean tamaina desberdineko 2 lobulu bereiz daitezke, orokorrean<br />
ezkerreko lobulua handiagoa delarik. Urdaileko aurrealdera 3 konduktu labur eta<br />
adarkatugabez lotuta dago liseri-guruina. Liseri-guruina hainbat azino adarkatuez osatuta<br />
dago (Fretter & Graham, 1962), eta bertan elikagaien xurgapena eta liseriketa zein<br />
hondakinen andeatzea eta iraiztea burutzen dira (Merdsoy & Farley, 1973). Prosobrankio<br />
itsastarren liseri-guruinean oinarrizko bi zelula-mota daude, liseri-zelula eta zelula<br />
basofilikoa, alegia (10. Ird.).<br />
Liseri-zelula, (syn., guruin-zelula, xurgapen-zelula, zelula hepatiko, gibel-zelula,<br />
bakuolo-zelula, zelula jariatzaile) kolumnarra da, eta erpinaldean mikrobiloxka ugari eta<br />
proteinetan joriak diren pikor zitoplasmatikoak dauzka (Lufty & Demian, 1967; Mason<br />
1983; Voltzow, 1994). Oinaldean, zenbaitetan errefringentea izan daitekeen eduki<br />
heterogeneoa duten besikulak agertzen dira. Tamaina txikiko nukleoa, orokorrean<br />
erdialdean edo oinaldean kokatzen da. Zelula-mota honen zeregin nagusia liseriketa<br />
intrazelularra burutzea da (Voltzow, 1994).<br />
10. Irudia: Liseri-zelula eta zelula basofilikoaren irudi eskematikoak. (A) Zelula basofikoaren soslai piramidala eta<br />
erretiku endoplasmatiko garatua ikus daitezke, beste organuluekin batera. (B) Liseri-zelula egitura kolumnarra dauka<br />
eta morfologia desberdinak har ditzake liseriketa fasearen arabera. (cl), zilioa; (cr), zilioaren gorputz basala; (mv),<br />
mikrobiloxkak; (ps), proteinazko jariapen-pikorrak; (cy), zitosola; (gr), pikor mineralizatuak; (rer), erretikulu<br />
endoplasmatiko pikortsua; (mi), mitokondrioa; (sv), iraizte-pikorra (gb), diktiosoma; (lin), tolesdura laterala; (nu),<br />
nukleoa; (nue), nukleoloa; (bin), tolesdura basala; (bl), xafla-basala; (m), muskulua; (hae), hemozianina; (lu), lumena;<br />
(dv), liseri-bakuoloa; (li), lipidoa, (pv), pinozitosi pikorra; (rb), hondakin-gorputza. (Mason-etik (1983) hartua).<br />
15
Change language