MOLUSKUEN LISERI-GURUINEKO EPITELIOAREN ... - Euskara

Emaitzak eta eztabaida
osteko denbora esperimental luzeagoak
ezinbestekoak dira.
Azkenik, toki kutsatutik kutsatu gabeko tokira 28
egunez lekuzaldatutako bareen liseri-zelulen
lisosomek ez zuten inolako erantzunik eman.
Haatik, Cd pean jarritako eta ondoren 14 egunez ur
garbitan arazten utzitako magurioen lisosomak
kontrol taldearen berdintsuak bilakatu ziren (4.
Kapitulua). Metal-kutsadura kroniko pean egondako
bareak, berriz, ez dirudi berreskuratzeko gai direnik,
edo behintzat 28 egun ez dirudi nahiko direnik, eta
lisosomek handiak izaten eta metal-iraizteak
areagoturik egoten darraite.
Ingurumen-biojarraipenerako garrantzizko
gogoetak
Aldez aurretik egindako ikerlanetan, animaliak
metal kontzentrazio desberdinen pean asteetan
zehar mantendu dira, baina ingurumen naturaletan
animaliak bizialdi osoan zehar metalen eragin
kroniko pean egon daitezke, euren erantzunak
nolakoak diren aztertzea jite oso interesgarria izanik
(Wang & Rainbow, 2005). Ikerlan honetan lortutako
emaitzen arabera, bareen liseri-guruinean behatu
diren ezaugarriak, metalen eragin pean aste
batzuetan zehar behatutako erantzunetatik oso
desberdinak ez dira izan. (Marigómez et al., 1986a;
1986b; 1996). Aitzitik, kronikoki kutsatutako bareen
liseri-guruinak ez du erantzun kutsadura eten
denean, edo behintzat erantzuteko gaitasun
murritzagoa adierazi du (5. Kapitulua). Hortaz,
antzekotasunak soilik azaleko ezaugarriei
legokieke, izan ere, erantzuteko gaitasuna eta
plastizitatea nabarmenki afektaturik geratu dira, eta
210
horrek organismoaren fisiologian eta baita
biomarkatzaileen eta bestelako kutsaduraren
esposizioaren eta efektuen neurketetan ere eragina
izan lezake. Aspaldidanik dakigunez, aldez
aurretiko metal-esposizioek hurrengo esposizioen
aurrean babes-mekanismoen areagotzea eragin
dezakete (Wang & Rainbow, 2005); baina,
berreskuratzeko gaitasun hori laborategiko
esposizio-esperimentuetan erregistratutakoa baino
mugatuagoa izatearen berri ez da oraingo lan
honetararte azaldu. Hortaz, kronikoki kutsatutako
populazioetan espero daitekeen suspertzea
laborategiko esperimentuetan oinarrituz
aurresateko, kontu handiz ibili beharra dago .
Bigarren ondorio deigarria kutsadura
kronikoaren inguruan biomarkatzaileen erabilerak
sor ditzaketen ondorioen oker eta mugen ingurukoa
da. Laborategiko esperimentuetan oinarrituz, Wu et
al.-ek (2005) kutsadura eteten denean
biomarkatzaile batzuk (entzimen indukzioa,
lisosomen integritatea) zeharo itzulgarriak direla eta
beste batzuk (kalte zelularra, patologiak), ordea,
itzulezinak edo iraunkorrak direla ondorioztatu
zuten. Autore horiek azpimarratu zutenez, nahiz eta
biomarkatzaile gehienak itzulgarriak izan,
itzulezinak direnak emaitza sasipositiboak eman
ditzakete, baldin eta ingurumen-baldintzak
nabarmenki ez hobetzekotan behintzat. Ikerlan
honetan, laborategian zenbait astetako
esposizioaren ondorioz itzulgarriak diren hainbat
erantzun biologiko (erantzun lisosomikoak,
adibidez), kutsadura kronikoaren ostean itzulgarriak
ez direla, edo behintzat modu azkarrean itzulgarriak
ez direla egiaztatu da. Kutsatzaileen aurreko