MOLUSKUEN LISERI-GURUINEKO EPITELIOAREN ... - Euskara

(Müller, 1994). Nv LYS parametroan desberdintasun
esangarriak egon barik, tamaina handiagoko
lisosomek (S/V balio baxuak adierazi duenez),
Karrantzako Vv LYS balioak Bakiokoak baino 5 aldiz
handiagoak izatea eragin dute. Efektu hori, BSD
balio altuekin estuki lotuta egon daiteke, eta
kronikoki mantendutako detoxifikazio-jarduera
areagotuaren isla izan daiteke. Kutsatzaileen peko
egoerak jarduera katalitikoen areagotzea eragiten
du moluskuen liseri-zeluletan, zeinek lisosomen
forma eta funtzioen aldaketak azalduko bailituzke
(Marigómez et al., 1986a; Moore & Viarengo, 1990).
Lisosomen handiagotzea, induzitutako autofagia
prozesuen nabaritasuna izan daitekeela iradoki da;
azkenean, induzitutako autofagia horrek, kinadak
behar adina irautekotan, zelulei kaltea eta heriotza
sortarazi diezaiekeelarik (Allen & Moore, 2005).
Testuinguru honetan, afera interesgarri bat
plazaratu da. Halako lisosomen handiagotzeari,
bizialdi osoan zehar eta baita, kronikoki kutsatutako
lekuetako bareetan, belaunaldiz-belaunaldi ere
eutsi dakioke. Beraz, kalte eta heriotza zelularraren
azalpena tentuz aztertu beharko genuke.
Azkenik, muskuiluetan gertatu ez bezala (1.
Kapitulua), ez dirudi CTRk lisosomen gainean
eragina duenik. Arrazoia nagusiki metodologikoa
dela dirudi. Bibalbioetan liseri-zelulak eta zelula
basofilikoak tartekatuta agertzen dira, eta irudi-
analisian neurketak egiten direnean neurtutako
eremuan zelula basofilikoen zatiak erortzea ez da
batere arraroa. Horrela, zelula basofilikoen kopurua
altuagoa den heinean, parametro lisosomikoak
azpiestimatuak izan daitezke sistematikoki.
Gastropodoetan, bestalde, kaltzio-zelulak urriagoak
Zelula-moten ordezkapena bareen liseri-guruinean: lekuzaldatze-ikerketa
dira eta taldekaturik agertzen dira; beraz, neurketa-
eremua soilik liseri-zeluletara mugatzea errazagoa
da, baita Vv DIG balioa %50 baino baxuago denean
ere.
Metal-kutsadura berriaren aurreko erantzuna
Laborategiko ikerlanetan metalen pean egon
izanak eragindako aldaketa gehienak
probokatzeko, 3 eguneko esposizio-denbora
nahikoa izan zen zelaiko baldintzetan (Marigómez
et al., 1996); ikerlan honetan erabilitako analisi
kimikoak eta esposizio- zein efektu-
biomarkatzaileak, noizbehinkako metal-kutsadura
lurzoruan detektatzeko egokiak direla erakutsiz.
Bakiotik Karrantzara 3 egunez lekuzaldatu
ondoren, liseri-guruineko Pb eta Zn kontzentrazioak
Karrantzako meatzeko bareetan neurtutako
kontzentrazioen mailetara heldu ziren. Bakiotik
Karrantzara lekuzaldatu ondoren, BSDetan
behatutako aldaketak metal-kutsadura berriaren
aurrean ere erantzunkorrak izan ziren. Vv BSD
balioak, Karrantzan Bakion baino 10 aldiz altuagoak
zirenak, toki kutsatura 3 egunez lekuzaldatutako
bareetan 3 aldiz altuagoak suertatu ziren. Metalen
metaketa moluskuen liseri-guruinean erantzun
azkarra dena jakina da, egun batez Cd pean
egondako muskuiluen Vv BSD balio emendatuek
adierazi duten legez (1. Kapitulua). Aitzitik, Bakiotik
Karrantzara lekuzaldatutako bareetan, liseri-
guruinaren MT kontzentrazioa ez zuen aldaketarik
pairatu, Zn-k eta Pb-k MTen sintesirik eragiten ez
dutenaren seinaletzat har litekeena.
Toki kutsatura 3 egunez transplantatu ondoren,
liseri-zelulen proportzio erlatiboa esangarriki jaitsi
207