MOLUSKUEN LISERI-GURUINEKO EPITELIOAREN ... - Euskara

pean mantentzeak, elikatze-jarduera eta
hazkuntzaren murrizpen esangarria eragin dezake
(Russell et al., 1981; Marigómez et al., 1986c;
Laskowski & Hopkin, 1996; 5. Kapitulua). Dena den,
Pb eta Zn, Cu eta Cd baino toxizitate txikiagokoak
dira Helix aspersa barraskiloentzat, eta Cu eta Hg
baino toxizitate txikiagokoak A. ater bareentzat,
behintzat elikatze-jarduera, hazkuntza eta
hilkortasunari dagokienez (Marigómez et al., 1986c;
Laskowski & Hopkin, 1996). Izan ere, bareen
kasuan, janariango 300 µg/kg goragoko Zn
kontzentrazioek baino ez dute eragina liseri-
guruinaren histologian eta glukogeno-gordekinetan
(Recio et al., 1988b). Kurioski, utzitako Cu-meatze
baten aldameneko bareek, Cu, Zn eta Cd
kontzentrazio tisular altuekin batera, gorputz
osoaren eta liseri-guruinaren pisu lehorraren %50-
eko murrizpena erakutsi zuten, leku kutsatu gabeko
erreferentzia-bareekin konparatu zirenean
(Marigómez et al., 1998a). Azkenik, Cu-
(Marigómez et al., 1998a) eta Zn-meatze (ikerlan
hau) abandonatuetako bareek, liseri-zelulen
presentzia erlatiboaren murrizpenaren ezaugarri
amankomuna duten arren, metal-esposizio
kronikoaren bi egoera horietan zelula-moten
osaketa ez da berbera. Cu-meatzeko bareetan,
kaltzio-zelulek liseri-zelulak ordezkatzen dituzte
(Marigómez et al., 1998a); eta Zn-meatzekoetan,
berriz, iraizte-zelulek burutzen dute ordezkapena
(ikerlan hau). Cu eta Zn, beranduago eztabaidatuko
den moduan, bareen liseri-guruineko konpartimentu
zelular desberdinetan lokalizatzen direnez, metal-
kutsadura kronikoaren iturri desberdinen pean
egondako bareen zelula-mota osaketaren
Zelula-moten ordezkapena bareen liseri-guruinean: lekuzaldatze-ikerketa
dibergentzia, hori bi detoxifikazio-mekanismo
desberdinen existentziaren ondorioa izan liteke.
Dena dela, liseri-zelulen galera erantzun orokorra
dela dirudi (Porcel et al., 1996; 1., 4. eta 5.
Kapituluak), eta beraz CTRren parametro adierazle
orokor gisa, gaur egun erabilitako Vv BAS -en ordez,
Vv DIG erabiltzea gomendatuko genuke (4.
Kapitulua) edo Vv EXC /Vv DIG ratioa (5. Kapitulua).
Kutsatu gabeko tokiko (Bakio) bareen iraizte-
zeluletako lipofuszinetan eta liseri-zeluletako
hondakin-gorputz gutxi batzuetan AMGren bidez
ikustarazitako metalen mailak ertain eta baxuak
bitartean suertatu ziren. Halaber, odol-hodiaren
inguruko ehun konektiboko geruzan BSD
konspikuoak behatu ziren. Egoera hori
erreferentziazko oinarri-balioak dira, eta aldez
aurretik egindako zelai-ikerketa eta laborategiko
esperimentuetan lortutako emaitzekin bat dator
(Marigómez et al., 1996; 1998a). Bestalde,
Karrantzako bareetan iraizte-zelulen lipofuszina-
pikorrek zein liseri-zelulen lisosoma eta hondakin-
gorputzek, eta baita kaltzio-zelulek ere, oso AMG-
markaketa intentsoa erakutsi zuten. AMGk
eskainitako datuen arabera, bareetan Pb
lehendabizi liseri-zelulen lisosometan metatzen da
(argitaratu gabe), beste metalen kasuan, Hg eta Cd
alegia, gertatu bezala (Marigómez et al., 1996;
1998a; 5. Kapitulua). Haatik, Zn liseri-, iraizte- eta
kaltzio-zeluletan lokalizatu da (Schoettli & Seiler
1977; Recio et al. 1988a; Almendros & Porcel,
1992; Triebskorn & Köhler, 1996), esperimentu
honetan egindako AMG bidezko behaketekin bat
datorrena. Lotugai-multzoak zelulaz-zelula
desberdinak dira, eta beraz metal ezberdinak
205